Mại dâm và mối liên quan với nhiễm HIV/AIDS tại Việt Nam và Thành phố Hồ Chí Minh

MAÅI DÊM VAÂ MÖËI LIÏN QUAN<br /> VÚÁI NHIÏÎM HIV/AIDS TAÅI VIÏåT NAM<br /> VAÂ THAÂNH PHÖË HÖÌ CHÑ MINH<br /> <br /> .<br /> <br /> Nguyïîn Thõ Huïå*<br /> <br /> TOÁM TÙÆT<br /> Taåi Viïåt Nam, maåi dêm vêîn laâ möåt hoaåt àöång bêët húåp phaáp. Caác söë liïåu gêìn àêy<br /> nhêët cho thêëy söë ngûúâi hoaåt àöång maåi dêm àang gia tùng vúái tuöíi àúâi ngaây caâng treã.<br /> Möåt trong nhûäng vêën àïì cêìn àûúåc caãnh baáo laâ tyã lïå lêy nhiïîm HIV trong nhoám maåi<br /> dêm nûä úã Viïåt Nam àaä tùng maånh trong khi caác haânh vi an toaân nhû duâng bao cao su<br /> vaâ sûã duång caác dõch vuå höî trúå phoâng chöëng HIV/AIDS nhû àiïìu trõ caác nhiïîm khuêín<br /> qua àûúâng tònh duåc vaâ xeát nghiïåm HIV coân rêët thêëp, àiïìu àoá caãnh baáo vêën àïì cho toaân<br /> xaä höåi àoá laâ dõch HIV seä lêy tûâ gaái maåi dêm sang nhoám khaách laâng chúi, hêåu quaã tiïëp<br /> theo laâ tùng sûå lêy nhiïîm HIV sang cöång àöìng qua viïåc vúå, baån gaái vaâ con caái cuãa<br /> nhûäng ngûúâi àaân öng bõ nhiïîm.<br /> Àïí cöng taác phoâng chöëng HIV trïn nhoám gaái maåi dêm hiïåu quaã khöng chó laâ<br /> nhiïåm vuå cuãa ngaânh Y tïë maâ cêìn sûå phöëi húåp àa ngaânh, trïn cú súã thûåc hiïån àa daång<br /> caác can thiïåp àïí phuâ húåp vúái tûâng àùåc àiïím cuãa caác nhoám phuå nûä maåi dêm, àùåc biïåt<br /> caác ngaânh xaä höåi nhên vùn cêìn chuêín bõ nguöìn nhên lûåc thöng qua viïåc liïn kïët vúái<br /> ngaânh y tïë vaâ caác ban ngaânh àoaân thïí khaác cung cêëp goái dõch vuå hoaân thiïån tûâ chùm<br /> soác y tïë àïën caác hoaåt àöång vïì tinh thêìn, caác kyä nùng söëng nhùçm giuáp nhoám phuå nûä maåi<br /> dêm giaãm thiïíu nguy cú lêy nhiïîm HIV.<br /> (HIV: virus suy giaãm miïîn dõch úã ngûúâi - Human Immuno Deficiency Virus)<br /> (AIDS: höåi chûáng suy giaãm miïîn dõch mùæc phaãi, Acquired Immuno Deficiency<br /> Syndrome).<br /> 1. Töíng quan vïì maåi dêm úã Viïåt Nam vaâ taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh<br /> Dên söë cuãa Viïåt Nam laâ 87.263.000 ngûúâi (tñnh àïën giûäa nùm 2009)1. Àöëi vúái Viïåt Nam,<br /> * HVCH., Khoa Xaä höåi hoåc, Trûúâng ÀHKHXH&NV-ÀHQG TP.HCM.<br /> 1. Population reference bureau, http://www.prb.org/Datafinder/Geography/<br /> Summary.aspx?region=162&region_type=2 2009.<br /> <br /> 330♦TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VAØØ NHAÂN VAÊN<br /> <br /> maåi dêm vêîn laâ möåt hoaåt àöång bêët húåp phaáp2. Theo söë liïåu chñnh thûác cuãa Chñnh phuã, ûúác tñnh<br /> söë ngûúâi maåi dêm úã Viïåt Nam hiïån nay vaâo khoaãng 87.170 ngûúâi3. Tuy nhiïn, theo nhûäng söë<br /> liïåu khöng chñnh thûác, ûúác tñnh coá khoaãng hún 200.000 àïën hún 400.000 ngûúâi hoaåt àöång maåi<br /> dêm4. Nhiïìu nghiïn cûáu cho thêëy rùçng phêìn lúán ngûúâi maåi dêm úã àöå tuöíi tûâ 18 àïën 30, vaâ àöå<br /> tuöíi trung bònh laâ 25.5<br /> Taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh qua ûúác tñnh khoaãng 20.000 ngûúâi hoaåt àöång maåi dêm, trong<br /> àoá coá khoaãng 5.000 ngûúâi laâ hoaåt àöång trûåc tiïëp vaâ àoán khaách taåi caác tuå àiïím àûúâng phöë cöng<br /> viïn, vaâ khoaãng 15.000 ngûúâi hoaåt àöång giaán tiïëp trong caác cú súã dõch vuå giaãi trñ nhaåy caãm6. Tuy<br /> nhiïn, söë ngûúâi hoaåt àöång maåi dêm coá höì sú quaãn lyá nùm 2010 trïn toaân thaânh phöë chó khoaãng<br /> 150 ngûúâi7.<br /> 1.1. Phên loaåi nhûäng ngûúâi maåi dêm<br /> Nhòn chung, taåi Viïåt Nam àa söë ngûúâi maåi dêm laâ nûä, mùåc duâ maåi dêm nam cuäng coá,<br /> nhûng chûa coá söë liïåu nghiïn cûáu cuå thïí vïì maåi dêm nam taåi Viïåt Nam8, theo baáo caáo cuãa Böå Y<br /> tïë - Viïån Vïå sinh dõch tïî Trung ûúng qua nghiïn cûáu vïì haânh vi vaâ sinh hoåc nùm 2006 (IBBS)<br /> coá khoaãng 21.9% nam tònh duåc àöìng giúái úã Haâ Nöåi vaâ hún 40% nam tònh duåc àöìng giúái úã thaânh<br /> phöë Höì Chñ Minh baán dêm trong thaáng trûúác àoá9.<br /> Coá thïí phên hai loaåi ngûúâi maåi dêm chuã yïëu úã Viïåt Nam. “Nhûäng ngûúâi maåi dêm giaán<br /> tiïëp” àoá laâ nhûäng ngûúâi haânh nghïì maåi dêm úã caác cú súã giaãi trñ (nhû quaán karaoke, nhaâ haâng,<br /> khaách saån...), nhûäng ngûúâi naây àaä coá khoaãn thu nhêåp nhêët àõnh tûâ lûúng vaâ hoaåt àöång maåi dêm<br /> nhû hoaåt àöång àïí giuáp hoå kiïëm thïm thu nhêåp. Nhoám thûá hai laâ nhûäng “ngûúâi maåi dêm trûåc<br /> tiïëp” àa phêìn laâ nhûäng ngûúâi hoaåt àöång maåi dêm trïn àûúâng phöë10 vaâ nguöìn thu nhêåp chuã yïëu<br /> cuãa hoå àïën tûâ hoaåt àöång baán dêm cho khaách haâng.<br /> 1.1.1. Àõa baân hoaåt àöång cuãa nhûäng ngûúâi maåi dêm: hoå haânh nghïì úã àêu?<br /> Taåi Viïåt Nam, maåi dêm coá úã 63 tónh thaânh phöë, àùåc biïåt trïn caác tuyïën àûúâng11 xuyïn Viïåt<br /> núi nhûäng taâi xïë laái xe àûúâng daâi, taâi xïë xuyïn Viïåt choån laâm àiïím dûâng chên. Ngoaâi ra caác tuå<br /> àiïím nhû cöng viïn, àûúâng phöë, caác khu cöng trûúâng xêy dûång vaâ nhûäng núi àöng ngûúâi qua laåi<br /> 2. Nguyen Tran Lam (2009), Sex work and the law: an analysis of international and Vietnamese legal approaches,<br /> August.<br /> 3. Ministry of Health Vietnam, Vietnam HIV/AIDS estimation and projection 2007-2012, April 2009.<br /> 4. Cited by Starink Markus and Bruin Liselotte de (2001), Mobility & Vulnerability: An Explorative Study among<br /> Female Sex Workers in Ho Chi Minh City, Vietnam.<br /> 5. Elmer Laurel (2001), HIV/AIDS Intervention Data on Commercial Sex Workers in Vietnam: A Review of<br /> Recent Research Findings.<br /> 6. Kïë hoaåch hoaåt àöång phoâng chöëng HIV/AIDS TP.HCM giai àoaån 2011-2015 (QÀ 3247/KH-UBND) .<br /> 7. Baáo caáo töíng kïët 03 nùm triïín khai thûåc hiïån nghõ quyïët liïn tõch giûäa Súã Lao Àöång Thûúng binh & Xaä höåi vaâ<br /> Höåi liïn hiïåp Phuå nûä TP.HCM.<br /> 8. Nguyen Thi Thanh Thuy et. al, HIV infection and risk factors among female sex workers in southern Vietnam,<br /> AIDS 1998, Vol. 12 No. 4.<br /> 9. Ministry of Health, Vietnam, Integrated Biological and Behavioral Surveillance (IBBS) in Vietnam 2005 - 2006.<br /> 10. Nguyen Tran Lam (2009), Sex work and the law: an analysis of international and Vietnamese legal approaches,<br /> August.<br /> 11. Dr. Nguyen Duy Tung et.al. (2000), Population mobility, prostitution and factors related to HIV transmission<br /> on Vietnam's main transportation routes.<br /> <br /> KYÛ YEÁU HOÄI THAÛO KHOA HOÏC♦331<br /> <br /> cuäng laâ núi tuå têåp àoán khaách cuãa nhoám maåi dêm àûúâng phöë, nhûäng núi naây thûúâng àûúåc goåi laâ<br /> caác tuå àiïím maåi dêm. Caác hònh thûác hoaåt àöång maåi dêm trïn àûúâng phöë bao göìm àûáng àoán<br /> khaách taåi caác tuå àiïím, duâng xe “di àöång” (chaåy loâng voâng theo caác tuyïën nhêët àõnh) àïí àoán<br /> khaách, duâng caác hònh thûác traá hònh nhû baán traái cêy, baán veá söë “söí liïìn”... Nhûäng ngûúâi maåi dêm<br /> giaán tiïëp thûúâng laâm viïåc úã caác cú súã dõch vuå giaãi trñ nhû khaách saån, khu nghó dûúäng, cêu laåc böå,<br /> nhaâ haâng, quaán bar, húát toác vaâ caác cú súã maát-xa12. Nhûäng ngûúâi naây àa söë àïìu úã lûáa tuöíi treã hún<br /> vaâ coá nhan sùæc hún àöìng thúâi cuäng coá trònh àöå hoåc vêën cao hún so vúái nhoám hiïån àang haânh<br /> nghïì taåi caác cöng viïn hoùåc trïn àûúâng phöë13. Ngoaâi ra, taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh coân coá hoaåt<br /> àöång maåi dêm “nhaãy taâu” daânh cho caác chõ em haânh nghïì maåi dêm trïn söng nûúác - do àùåc thuâ<br /> cuãa thaânh phöë, caác daång nhoám hoùåc caá nhên hoaåt àöång maåi dêm dûúái sûå chùn dùæt cuãa “maá mò”<br /> vaâ baão kï thûúâng àoán khaách qua möi giúái hoùåc bùçng àiïån thoaåi vaâ coân coá daång êín múái xuêët hiïån<br /> trong mêëy nùm gêìn àêy àoá laâ baán dêm trïn maång Internet.<br /> Nhûäng ngûúâi maåi dêm Viïåt Nam hoaåt àöång maåi dêm khöng chó úã Viïåt Nam maâ coân úã caác<br /> nûúác saát biïn giúái nhû caác tónh phña nam nhû An Giang, Têy Ninh,... coá àûúâng biïn giúái tiïëp<br /> giaáp Campuchia, caác tónh nhû Nghïå An, Huïë,... tiïëp giaáp Laâo, caác tónh nhû Laång Sún, Haâ<br /> Giang, Àiïån Biïn tiïëp giaáp phña nam cuãa Trung Quöëc, mùåc duâ con söë chñnh thûác vïì söë ngûúâi<br /> maåi dêm hoaåt àöång úã caác tónh biïn giúái thò chûa àûúåc biïët... Taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh, ngoaâi<br /> caác chõ em baán dêm úã thaânh phöë coân coá nhûäng àöëi tûúång baán dêm sang caác quöëc gia nhû<br /> Singapore, Philippines vaâ Àùåc khu Höìng Köng... qua àûúâng dêy du lõch tûâ möåt àïën ba thaáng,<br /> nhûng cho àïën nay vêîn chûa coá con söë cuå thïí vïì àöëi tûúång naây.<br /> 1.1.2. Àùåc àiïím nhên khêíu hoåc<br /> Theo Elmer (2001) trong baáo caáo "Söë liïåu can thiïåp phoâng chöëng HIV/AIDS vúái àöëi<br /> tûúång maåi dêm úã Viïåt Nam - töíng quan caác phaát hiïån trong nghiïn cûáu gêìn àêy” àöå tuöíi trung<br /> bònh cuãa maåi dêm nûä laâ 25 vaâ phêìn lúán hoå chûa kïët hön, àaä ly thên hoùåc ly dõ. Àa söë maåi dêm nûä<br /> coá trònh àöå vùn hoáa thêëp. Trong baáo caáo cuãa Viïån nghiïn cûáu Y - Xaä höåi hoåc, taåi Thaânh phöë Höì<br /> Chñ Minh tuöíi cuãa nhoám maåi dêm àûúâng phöë tham gia vaâo nghiïn cûáu naây tûâ 19 àïën 42, coân<br /> tuöíi cuãa nhoám maåi dêm taåi caác cú súã vui chúi giaãi trñ hoùåc nhaâ haâng laâ tûâ 18 àïën 34 tuöíi. Nhoám<br /> “gaái goåi” têåp trung vaâo caác chõ em àaä coá thúâi gian haânh nghïì lêu nùm vaâ tuöíi trung bònh cuãa<br /> nhoám naây laâ 30 tuöíi (àöå tuöíi tûâ 23 àïën 40 tuöíi). Nhûäng chõ em naây thûúâng ài baán dêm cho nhûäng<br /> khaách haâng quen, khi cêìn hoå goåi àiïån thoaåi cho caác chõ àïí heån gùåp úã möåt àõa àiïím. Cuäng theo<br /> nghiïn cûáu thò khoaãng möåt phêìn ba söë chõ em tham gia vaâo nghiïn cûáu àaä vaâ àang coá gia àònh<br /> vaâ hoå àang laâ ngûúâi mang laåi nguöìn thu nhêåp chñnh trong nhaâ àïí trang traãi caác chi phñ sinh hoaåt<br /> haâng ngaây cho gia àònh hoùåc nuöi con caái ùn hoåc. Vïì trònh àöå hoåc vêën, phêìn lúán nhoám maåi dêm<br /> nûä hoåc àïën bêåc trung hoåc cú súã vaâ coá möåt söë hoåc tiïíu hoåc hoùåc muâ chûä. Möåt söë rêët ñt töët nghiïåp<br /> trung hoåc phöí thöng, khöng ai coá trònh àöå àaåi hoåc. Nhoám nûä maåi dêm àûúâng phöë cuäng laâ nhoám<br /> coá trònh àöå hoåc vêën thêëp nhêët.<br /> <br /> 12. Elmer Laurel (2001), HIV/AIDS Intervention Data on Commercial Sex Workers in Vietnam: A Review of<br /> Recent Research Findings.<br /> 13. Baáo caáo kïët quaã khaão saát nhu cêìu thay àöíi nghïì nghiïåp cuãa nhûäng ngûúâi nam, nûä laâm maåi dêm taåi 4 quêån<br /> TP. HCM vaâ àaánh giaá caác mö hònh can thiïåp hiïån àang àûúåc triïín khai úã Viïåt Nam àïí choån ra nhûäng thaânh töë thñch<br /> húåp - Viïån nghiïn cûáu Y - Xaä höåi hoåc 2010.<br /> <br /> 332♦TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VAØØ NHAÂN VAÊN<br /> <br /> 1.2. Àöång lûåc haânh nghïì maåi dêm<br /> Tûâ luác chuyïín sang cú chïë kinh tïë thõ trûúâng nùm 1990 àïën nay, nïìn kinh tïë Viïåt Nam àaä<br /> thay àöíi rêët nhanh choáng, töëc àöå phaát triïín kinh tïë tùng nhanh, caác loaåi hònh kinh doanh ngaây<br /> caâng phaát triïín, töëc àöå àö thõ hoáa nhanh vaâ du lõch ngaây caâng phaát triïín, trong böëi caãnh naây, coá<br /> nhiïìu phuå nûä treã bõ lûâa gaåt hoùåc tûå nguyïån bûúác vaâo cöng viïåc kinh doanh thên xaác àïí àaáp ûáng<br /> nhu cêìu maåi dêm kiïëm tiïìn giuáp gia àònh hoùåc àún giaãn chó àïí coá tiïìn tiïu xaâi caá nhên. Nhû vêåy,<br /> cuâng vúái nhûäng tùng trûúãng vaâ phaát triïín tñch cûåc, nhûäng thay àöíi kinh tïë xaä höåi úã Viïåt Nam gùæn<br /> liïìn vúái sûå gia tùng vïì maåi dêm14; khiïën cho nhiïìu ngûúâi treã tuöíi trúã nïn thêët nghiïåp vaâ phaãi lûåa<br /> choån nghïì maåi dêm laâm phûúng thûác kiïëm söëng nhanh àïí nuöi baãn thên vaâ gia àònh15.<br /> 1.3. Khaách haâng<br /> Àöëi tûúång khaách haâng seä khaác nhau tuây thuöåc vaâo caác daång maåi dêm khaác nhau, cuå thïí<br /> maåi dêm nûä giaán tiïëp thûúâng coá khuynh hûúáng gùåp caác khaách laâ àaân öng coá àõa võ kinh tïë xaä höåi<br /> cao hún nhû chuã doanh nghiïåp, cöng chûác, Viïåt kiïìu vaâ khaách nûúác ngoaâi. Maåi dêm nûä trûåc tiïëp<br /> thûúâng tiïëp caác khaách coá thu nhêåp thêëp nhû nhûäng ngûúâi laái xe àûúâng daâi, nhûäng ngûúâi thuãy<br /> thuã, cöng nhên nhêåp cû/thúå höì, sinh viïn,... Ngûúâi ta ûúác tñnh rùçng coá khoaãng 10% nam giúái úã<br /> àöå tuöíi 15-49 laâ khaách haâng cuãa nhûäng ngûúâi baán dêm nûä. Noái chung, söë khaách haâng trung bònh<br /> möåt ngaây cuãa möåt maåi dêm nûä laâ khoaãng 2 ngûúâi 16.<br /> 1.4. Thu nhêåp<br /> Tñnh trung bònh möåt ngûúâi phuå nûä maåi dêm kiïëm àûúåc khoaãng tûâ 3.000.000à àïën trïn<br /> 10.000.000à/thaáng, thu nhêåp naây phuå thuöåc vaâo caác loaåi hònh dõch vuå tònh duåc cung cêëp cho<br /> khaách vaâ ûáng vúái möîi loaåi khaách khaác nhau17. Riïng nhoám nam baán dêm thu nhêåp bònh quên<br /> thûúâng tûâ 2 àïën 4 triïåu möåt thaáng18.<br /> 2. Maåi dêm vaâ HIV/AIDS<br /> Taåi chêu AÁ, dõch HIV àûúåc phaát hiïån vaâo nùm 1985 vaâ àaä nhanh choáng buâng nöí trong<br /> nhoám ngûúâi coá haânh vi nguy cú cao nhû tiïm chñch ma tuáy vaâ maåi dêm. Thaái Lan laâ nûúác chõu<br /> aãnh hûúãng nùång nïì nhêët cuãa àaåi dõch vúái gêìn 1 triïåu ngûúâi nhiïîm chuã yïëu qua quan hïå tònh duåc<br /> khöng an toaân gùæn liïìn vúái cöng nghïå du lõch tònh duåc. Khúãi àêìu dõch buâng phaát trïn gaái maåi<br /> dêm (tyã lïå nhiïîm lïn àïën 18%, taåi Bùæc Thaái laâ 40%) vaâ nhanh choáng lan toãa trong cöång àöìng<br /> dên cû bònh thûúâng.<br /> Taåi Viïåt Nam, trûúâng húåp nhiïîm HIV àêìu tiïn àûúåc phaát hiïån taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh<br /> 14. Elmer Laurel (2001), HIV/AIDS Intervention Data on Commercial Sex Workers in Vietnam: A Review of<br /> Recent Research Findings.<br /> 15. Elmer Laurel (2001), HIV/AIDS Intervention Data on Commercial Sex Workers in Vietnam: A Review of<br /> Recent Research Findings.<br /> 16. Vietnam, The third country report on following up the implementation to the declaration of commitment on<br /> HIV and AIDS, reporting period: January 2006-December 2007.<br /> 17. Löëi söëng vaâ maång lûúái maåi dêm nûä úã Thaânh phöë HCM: caác cú höåi dûå phoâng HIV - Nguyïîn Nguyïn Nhû Trang<br /> - Haâng Thõ Xuên Lan trung têm nêng cao chêët lûúång cuöåc söëng 2004.<br /> 18. Baáo caáo kïët quaã khaão saát nhu cêìu thay àöíi nghïì nghiïåp cuãa nhûäng ngûúâi nam, nûä laâm maåi dêm taåi 4 quêån<br /> TP. HCM vaâ àaánh giaá caác mö hònh can thiïåp hiïån àang àûúåc triïín khai úã Viïåt Nam àïí choån ra nhûäng thaânh töë thñch<br /> húåp - Viïån nghiïn cûáu y - xaä höåi hoåc 2010.<br /> <br /> KYÛ YEÁU HOÄI THAÛO KHOA HOÏC♦333<br /> <br /> vaâo thaáng 12 nùm 1990, baáo hiïåu nguy cú dõch seä buâng phaát. Nùm 1993, khi dõch buâng phaát trïn<br /> nhoám ngûúâi nghiïån chñch ma tuáy vaâ bùæt àêìu lan toãa trong nhoám gaái maåi dêm, Chñnh phuã Viïåt<br /> Nam àaä nhanh choáng tiïëp nhêån nhûäng baâi hoåc kinh nghiïåm phoâng chöëng AIDS àêìu tiïn cuãa thïë<br /> giúái, nhêët laâ cuãa Thaái Lan vaâ àaä cho pheáp Thaânh phöë Höì Chñ Minh vaâ Haâ Nöåi triïín khai thñ àiïím<br /> chûúng trònh tiïëp cêån vaâ can thiïåp dûå phoâng lêy nhiïîm HIV trïn hai nhoám àöëi tûúång coá haânh vi<br /> nguy cú cao (nghiïån chñch ma tuáy vaâ gaái maåi dêm)19.<br /> 2.1. Tyã lïå hiïån nhiïîm HIV trong nhoám maåi dêm vaâ khaách haâng<br /> Dõch HIV úã Viïåt Nam vêîn àang úã giai àoaån têåp trung trong nhoám coá haânh vi nguy cú lêy<br /> nhiïîm HIV cao, bao göìm nhûäng ngûúâi maåi dêm nûä vaâ baån tònh/khaách haâng20. Ûúác tñnh tyã lïå hiïån<br /> nhiïîm HIV trong nhoám trûúãng thaânh Viïåt Nam úã àöå tuöíi tûâ 15 àïën 49 laâ 0.43%21.<br /> Trong khi àoá, tyã lïå nhiïîm HIV trong nhoám maåi dêm nûä úã Viïåt Nam àaä tùng maånh kïí tûâ<br /> cuöëi nhûäng nùm 90 vaâ lïn túái 9% trong nùm 200722, taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh söë liïåu naây rêët<br /> cao, àùåc biïåt nùm 2001 tyã lïå nhiïîm HIV laâ 23.4%. Súã dô tyã lïå nhiïîm HIV cao laâ do coá sûå kïët húåp<br /> giûäa baán dêm vaâ tiïm chñch ma tuáy; hiïån nay tyã lïå nhiïîm HIV trïn nhoám maåi dêm nûä qua giaám<br /> saát troång àiïím laâ 8.87% (2010). Tuy nhiïn, nïëu so saánh vúái giaám saát troång àiïím nùm 2008 vaâ<br /> 2009 chuáng ta seä thêëy tyã lïå lêy nhiïîm HIV trïn nhoám maåi dêm nûä coá chiïìu hûúáng ài lïn23.<br /> Tûúng tûå nhû thïë, söë liïåu tûâ nghiïn cûáu àaánh giaá haânh vi vaâ sinh hoåc cuãa Böå Y tïë - Viïån Vïå sinh<br /> dõch tïî Trung ûúng cho thêëy tyã lïå lêy nhiïîm HIV trïn nhoám maåi dêm nûä nùm 2006 laâ 11% àïën<br /> nùm 2009 laâ 16%, nghôa laâ dõch HIV trïn nhoám naây àang gia tùng.<br /> 2.2. Maåi dêm vaâ nguy cú nhiïîm HIV<br /> 2.2.1. Nhêån thûác vïì HIV<br /> Thöng tin chung qua baáo caáo cuãa caác giaáo duåc viïn àöìng àùèng taåi Thaânh phöë Höì Chñ<br /> Minh vïì caác àûúâng lêy, khöng lêy vaâ sûå nguy hiïím cuãa HIV àûúåc nhoám maåi dêm nûä hiïíu khaá<br /> töët. Tuy nhiïn kiïën thûác naây àaä khöng àuã sûác giuáp hoå luön luön thûåc hiïån caác haânh vi tònh duåc<br /> an toaân àïí phoâng lêy nhiïîm HIV. Nhiïìu ngûúâi trong söë hoå mùåc duâ coá kiïën thûác vïì HIV nhûng<br /> vêîn thûúâng xuyïn thûåc hiïån caác haânh vi nguy cú. Caác nghiïn cûáu vïì kiïën thûác, thaái àöå vaâ haânh<br /> vi cuãa Trung têm truyïìn thöng giaáo duåc sûác khoãe thaânh phöë (KABP) cho thêëy tyã lïå trïn 90%<br /> biïët caác kiïën thûác cú baãn vïì HIV nhû caác àûúâng lêy vaâ biïån phaáp phoâng ngûâa. Tuy nhiïn, viïåc<br /> nhêån thûác rùçng mònh coá nguy cú bõ lêy nhiïîm hay khöng thò söë àöng chûa nhêån thûác àûúåc àiïìu<br /> naây, àa söë àïìu nghô rùçng chó coá maåi dêm ma tuáy múái bõ nhiïîm, nhûäng ngûúâi haânh nghïì maåi dêm<br /> thò dûåa vaâo loâng tin, möëi quan hïå quen biïët (khaách haâng thûúâng xuyïn, baån tònh) hoùåc qua veã<br /> ngoaâi (khoãe maånh, cûúâng traáng, àeåp trai, lõch sûå...) àïí quyïët àõnh coá sûã duång bao cao su hay<br /> khöng. Nhû vêåy giûäa kiïën thûác vaâ nhêån thûác, haânh vi coá khoaãng caách àaáng kïí. Cuäng theo nghiïn<br /> cûáu àaánh giaá haânh vi vaâ sinh hoåc löìng gheáp cuãa Böå Y tïë - Viïån Vïå sinh dõch tïî Trung ûúng nùm<br /> 2006 IBBS, chó khoaãng 35% phuå nûä maåi dêm hiïíu àûúåc cú baãn vïì dûå phoâng lêy nhiïîm HIV.<br /> 19. Töíng kïët 15 nùm chûúng trònh can thiïåp giaãm haåi - VP UBPC AIDS TP.HCM 2008.<br /> 20. Böå Y tïë Viïåt Nam, Ûúác tñnh vaâ dûå baáo tònh hònh dõch 2007-2012, Thaáng 04/2009.<br /> 21. Böå y Tïë Viïåt Nam, Ûúác tñnh vaâ dûå baáo tònh hònh dõch 2007-2012, Thaáng 04/2009.<br /> 22. Giaám saát troång àiïím 2000, 2001, 2010 TP.HCM.<br /> 23. Family Health International, A Dialogue with Female Sex Workers: Their Perspectives on Behavior Change<br /> for HIV Prevention.<br /> <br /> 334♦TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VAØØ NHAÂN VAÊN<br /> <br />