Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni

Michelangelo di Lodovico

Buonarroti Simoni

(sinh ra vào ngày 6-3-1475, tại một khu làng nhỏ của vùng Caprese, gần kề

thủ phủ Arezzo – 18-2-1564, Rôma), thường được biết đến dưới tên gọi

Michelangelo, là cha đẻ của những tác phẩm có sức lôi cuốn cao nhất trong lịch

sử của mĩ thuật và cùng với Leonardo da Vinci, ông đã tạo ra giá trị rực rỡ cho

thời kỳ Phục Hưng Đỉnh Cao. Ông là một nhà điêu khắc, kiến trúc sư, hoạ sĩ và thi

sĩ, đã tạo ra một sức ảnh hưởng mãnh liệt đến nền tảng Mỹ thuật phương Tây sau

này.

Ông cũng là một người con của thành Florence hào hoa, ông có một ràng

buộc chặt chẽ với thành phố quê hương, với nền tảng mĩ thuật, văn hoá của thành

phố Florence trong suốt cuộc nhân sinh. Tuổi thanh xuân của ông trôi qua phần

lớn tại thành Rô-ma khi ông làm việc cho các Giáo Hoàng nhưng một tâm niệm

luôn day dẳng trong ông là nếu ông chết thì mong được chôn cất tại Florence. Và

tâm nguyện đó đã được hiện thực hoá, ông đã vĩnh viễn siêu thoát trong một khu

tưởng niệm trong nhà thờ Santa Croce.

Thân phụ của ông tên là Ludovico Buonarroti Simoni,là một quan chức của

thành Florence có quan hệ với chính quyền của gia đình Medici, đã gửi gắm cậu

con trai 13 tuổi của mình vào xưởng vẽ của hoạ sĩ Domenico Ghirlandaio. 2 năm

sau, Michelangelo theo học tại trường đào tạo điêu khắc đặt tại gia viên nhà

Medici và không lâu sau ông được mời đến khu biêt thự Tráng Lệ của ngài

Lorenzo de' Medici. Tại đây ông có cơ hội được làm quen với con cháu nhà

Medici, những người sau đó trở thành Giáo Hoàng (Leo X và Clement VII). Ông

cũng trở thành bạn thân của nhà Nhân chủng học Marsilio Ficino và thi sĩ Angelo

Poliziano. Michelangelo đã sáng tác ít nhất 2 tác phẩm điêu khắc vào thời gian này,

khi ông mới 16 tuổi, đó là tác phẩm: Cuộc chiến của những con Nhân Mã, và the

Madonna of the Stairs (1489-92, Casa Buonarroti, Florence), và 2 tác phẩm này

đều thể hiện thành công phong cách cá nhân của ông trong những năm trẻ tuổi.

Nhà bảo trợ của ông, ngài Lorenzo mất vào năm 1492, 2 năm sau khi

Michelangielo từ giã thành Florence khi gia đình Medici bị trục xuất khỏi xứ sở.

Michelangielo đã định cư tại Bologna, và chính tại đây ông đã tạc một số bức

tượng bằng đá cẩm thạch tại khu Thánh Cốt Arca trong nhà thờ San Domenico vào

năm 1494 và 1495.

Sau đó Michelangielo đi Rô-ma, tại đây ông đã thử nghiệm rất nhiều những

pho tượng mang một hơi thở mới, phong cách mới nhưng tiếc thay hầu hết những

tác phẩm này đã bị phá huỷ. Ông cũng hoàn thành công trình điêu khắc cỡ lớn đầu

tiên của mình, đó là tác phẩm về thánh Bacchus trong giai đoạn 1496-1498 và hiện

đang trưng bày tại Bargello, Florence. Một số tác phẩm của ông hay mô tả về

những thực thể Đa thần giáo hơn là các thực thể mang tính Thiên Chúa Giáo trái

ngược hoàng toàn với xu hướng tạc tượng thời đó, nhưng các tác phẩm này đã

nhận được sự ngưỡng mộ của phong trào Phục Hưng Đỉnh Cao vùng Rô-ma.

Cũng trong thời gian này, ông cũng tạc bức Pietà (1498-1500) bằng đá hoa

cương và bức tượng này vẫn tại vị đúng nơi ông đã đặt tác phẩm - nhà thờ Thánh

Peter địa hạt Basilica. Đây là một trong những bức tượng nổi tiếng nhất mà ông

hoàn thành trước tuổi 25 và đây cũng là tác phẩm duy nhất được ông ký tên lên.

Đức Mẹ Mary trẻ trung hiện lên ở vị trí đang ngồi rất nghiêm kính, ôm trong lòng

thi thể của Đức Chúa, một đề tài được lấy từ mảng Mĩ thuật vùng Bắc Âu. Thay vì

biểu lộ nỗi đau khổ cực độ, đức Mẹ lại tỏ rõ sự chịu đựng nhẫn nhục và những

biểu hiện bên ngoài của đức Mẹ tới người xem chính là đức Nhân Nhục của bà.

Trong tác phẩm này, ông đã thâu tóm thành công những tiến bộ trong ngành điêu

khắc của thế kỷ 15 của các bậc tiền bối như Donatello, trong khi vẫn thổi vào hồn

tác phẩm những nét tinh hoa của trào lưu Điêu khắc trong thế kỷ 16 của phong

trào Phục Hưng Đỉnh Cao.

Đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác điêu khắc của Michelangielo là tác phẩm

David khổng lồ (4.34 m/14.24 ft), bày tại Viện Hàn Lâm Florence mà ông đã gia

công từ năm 1501 đến 1504, ngay sau khi ông trở lại Florence. Người anh hùng

trong truyền thuyết cổ đại này được mô tả trong trạng thái khoả thân, rất uyển

chuyển và mềm dẻo, những múi cơ bắp tuyệt đẹp đầy tính đe doạ; David đang

nhìn vào một khoảng không mông lung sau khi đã đã đánh gục người khổng lồ

Goliath, kẻ thù bất thình lình của chàng. Khuôn mặt chàng biểu lộ lòng quả cảm

và quyết tâm cao độ khiến người ta phải hãi hùng, e sợ và đây cũng là đặc điểm

tiêu biểu của rất nhiều hình tượng sáng tác của Michelangielo, cũng như dấu ấn cá

nhân của riêng ông. David - tác phẩm nổi tiếng của ông đã trở thành biểu tượng

của thành phố Florence xinh đẹp và hiện nay vẫn được đặt nguyên vị tại Piazza

della Signoria ngay phía trước Cung điện Vecchio, nay là toà thị chính Florence.

Với bức tượng này, ông đã vượt hẳn lên so với những nghệ sĩ đương thời, không

những tại Hy Lạp và La Mã mà còn hơn hẳn các nghệ sĩ hiện đại bằng những kỹ

thuật mô tả những đường nét và hồn tác phẩm rất mạnh mẽ và tuyệt đẹp.

Trong thời gian chú tâm cho bức tượng David, Michelangielo vẫn thể hiện

khả năng hội hoạ của mình trong sứ mệnh vẽ bức tranh tường "Trận chiến của

Cascina" tại Sala dei Cinquecento của Cung điện Vecchio; tác phẩm này đối diện

với tác phẩm "Trận chiến của Anghiari" của danh hoạ Leonardo da Vinci. Nhưng

chẳng ai hoàn thành tác phẩm của mình cả, tất cả chỉ dừng tại mức phác thảo với

kích cỡ thật. Michelangielo đã phác thảo hàng loạt những hình tượng ở trạng thái

khoả thân hay nguyên y và tất cả những phác thảo này đều được đem vào tác

phẩm chính của ông sau này, bức tranh trên vòm nhà nguyện Sistine, tại Vatican.

Khi Michelangielo được chính đức Giáo Hoàng Julius II vời lại Rô-ma vào

năm 1505 để thực hiện 2 tác phẩm, một trong 2 tác phẩm đó là bức tranh vòm đã

nói phía trên, ông thấy đây quả thật là một công việc khó khăn và nguy hiểm. Ông

phải làm việc ở một độ cao, treo mình trên những bậc giàn giáo và ông đã vẽ trong

tư thế đó suốt từ năm 1508 đến năm 1512 để tạo ra một vài bức hoạ đẹp nhất mọi

thời đại. Trên khung vòm tại nhà nguyện này ông tạo ra một hệ thống trang trí vô

cùng phức tạp bao gồm 9 cảnh lấy từ Cuốn Chúa sáng tạo ra thế giới ( Kinh Cựu

Ước ), mà bắt đầu bằng cảnh Chúa phân biệt giữa Ánh Sáng và Bóng Đêm, cảnh

tạo ra Adam, cảnh tạo ra Eve, sự quyến rũ và sa ngã của Adam và Eve và trận Đại

hồng thuỷ. Những bức hoạ này được đặt tại vị trí trung tâm, được bao quanh bởi

các hình ảnh về những vị tiên tri, những bà đồng cốt, bệ đá đăng quang, bởi những

hình tượng lấy trong Cựu ước, và những hình ảnh về Tổ tiên của Chúa.

Để chuẩn bị cho tác phẩm đồ sộ này, ông đã phải nghiên cứu,lập hàng loạt

phác thảo, tạo ra các hình tượng hạt nhân cho mỗi mẫu nhân vật. Chính đó đã thể

hiện khả năng vô nhị của ông trong việc nghiên cứu về giải phẫu học cơ thể con

người, nghiên cứu các chuyển động của con người, nghiên cứu các hình ảnh huyền

bí trong tôn giáo vô cùng kỹ lưỡng. Do vậy ông đã làm thay đổi về phong cách hội

hoạ Phương Tây một cách mạnh mẽ.

Sự phán xử cuối cùng: Thánh Bartholomew đang giơ một con dao và đang

cầm một lớp da, có thể nhận ra đó là Michelangelo.