Một số kiến thức và mô hình
trồng tre
Rất nhiều loài tre, ngoài việc cung cấp thực phẩm rất nguyên liệu,
vật liệu cho nhiều ngành công nghiệp, xây dựng, thủ công mỹ
nghệ, còn là một nguồn thực phẩm có giá trị. Măng của nhiều loài
tre được coi là rau sạch, ăn ngon bổ và còn có thể có tác dụng
chữa bệnh. Theo Victor cusack (1977), kết quả phân tích thành
phần các chất dinh dưỡng trong măng tre như sau:
Carbohydrate 4.2 - 6.1 %
Protein 2.6 - 4 %
Fat 0.3 - 0.5 %
Ash (Silica) 0.8 - 1.3 ' %
Fibre 0.5 - 0.9 %
Glucose 1.8 - 4.1 %
Nước 89 - 93 %
Calories (Joules) 118 - 197
Và bao gồm:
Thiamine và niacin
(Vi tamin B1, B2 complex) 0.7 - 1.4 %
Calcium 81 - 86 mg
Phosphorus 42 - 59 mg
Iran 0.5 - 1.7 mg
Magnesium 32 mg
Sodium 91 mg
Chlorine 76 mg
Copper 0.19 mg
Thiamine 0.08 mg
Rhiboflavin 0.19 mg
Niacin 0.2 mg
Vitamin C5 3.2 - 5.7 mg
Choline 8 mg
Oxalic acid 2 mg
Nước 89 - 93 %
FU MAOYI (1999) so sánh kết quả phân tích về hàm lượng dinh
dưỡng của 27 loài măng tre với trên 10 loài rau, đã đánh giá:
trong măng tre có 2,65g protein (đứng thứ hai trong 12 loại rau
được phân tích về protein), o,49g lipid (cao nhất) 0,58g fibre (trung
bình), 2,50g sugar (thấp). Ngoài ra, trong măng còn chứa hơn 17
axit amin, hàm lượng phosphor cao, sắt và can xi thấp.
Từ lâu, măng tre đã trở thành mặt hàng xuất khẩu có giá trị của
nhiều nước trên Thế giới như Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan,...
Trung Quốc là quốc gia đi đầu trong việc nghiên cứu tuyển chọn
được một số loài tre lấy măng và trồng theo phương thức thâm canh
cao.
Ở Việt Nam, măng tre rất quan thuộc đối với nhân dân từ bao đời
nay. Sản phẩm măng cũng phong phú: măng tươi, măng chua, măng
dấm ớt, măng khô, măng hộp… Rất nhiều loài tre của nước ta cho
măng ngon như Luồng (Dendrrocalamus membranaceus), Lồ
ô (Bambusa . procera), Mai ống(Dendrocalamus giganteus), Là
ngà (Bambusa blumeana)Trúc sào (Phyllostachys pubescens) Vầu
đắng (Indosasa amabilis), Tre gầy (Dendrocalamus sp.),... hầu hết
măng tre được nhân dân khai thác tự do trong rừng, trừ rừng Luồng
trồng. Cho đến nay việc tuyển chọn loài và trồng để chuyên măng
chưa được chú trọng, cũng vì vậy chúng ta có rất ít các công trình
nghiên cứu về tre chuyên măng nội địa.
Việc trồng tre nhập nội lấy măng có năng suất và chất lượng cao ở
miền Nam nước ta đã có từ lâu. Riêng ở miền Bắc tre nhập nội
chuyên măng mới bắt đầu phát triển từ năm 1997 và chủ yếu là một
số giống tre nhập lừ Trung Quốc. Đến nay, tre nhập nội lấy măng
đã được trồng ở hầu khắp mọi nơi trên cả nước, tập trung nhiều
nhất là ở một số tỉnh giáp biên giới Việt - Trung. Ở nhiều nơi, tre
nhập nội lấy măng đã góp phần đáng kể trong việc tăng thu nhập
cho người dân và được coi là một trong những "cây xoá đói, giảm
nghèo" có hiệu quả.
2. Vài nét về tình hình gây trồng tre lấy măng trên thế giới:
Trung Quốc là quốc gia rất giầu tiềm năng về tre. Riêng về tre cho
măng ăn được có trên 50 loài, nhưng chủ yếu có 30 loài chính
như: Phyllostachys edulis, Ph. praecox, Ph. vivax, Ph. iridenscens,
Dendrocalamus latiflorus, D. oldhamii, D. giganteus, D.
beecheynus var pubescens,...Diện tích trồng tre chuyên măng có
khoảng 100.000 ha với năng suất trung bình từ 10 đến 20
tấn/ha.năm. Năng suất măng ở một số diện tích có thể lên đến 30-35
tấn/ha.năm. Trung Quốc có khoảng trên 3 triệu ha tre để sản xuất
thân tre kết hợp với thu hoạch măng.
Thái Lan cũng là nước sản xuất măng lớn trên Thế giới. Một số loài
cho măng như: Dendrocalamus asper (Pai Tong), D. brandisii (Pai
Bongyai), D. strictus (Pai sang doi), Bambltsa blumenana (Pai
Seesuk), Thyrsostachys siamensis (Pai Ruak),T.
oliveni (Pai Ruakdum) và Gigantochloa albociliata (Pai Rai).
Trong số đó, loài D. asper là loài chủ lực trồng để sản xuất măng.
Năm 1994, D. asper được trồng ở 67 trong tổng số 76 tỉnh, với diện
tích 424.169 rai. Trong giai đoạn 1996 đến 1997, Thái Lan đã xuất
khẩu măng D. asper với tổng giá trị, trên nghìn triệu bath. Sản
lượng măng các loại của Thái Lan trong thời gian từ 1990 đến 1994
được tập hợp trong bảng 1.
Đài Loan có ít nhất 9000ha tre D. latiflorus và xuất khẩu hàng năm
trên 40.000 tấn măng. Nhật Bản, Việt Nam, Ấn Độ, Myanma, Úc và
một vài nước khác cũng là những nước đã và đang đẩy mạnh việc
phát triển tre lấy măng đáp ứng nhu cầu trong nước và phát triển
công nghiệp chế biến thực phẩm xuất khẩu.
Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia và
Singapore là những nước tiêu thụ lớn về măng tươi, măng ướp lạnh,
