Myanmar: Thách thức từ sự gia tăng xung đột tôn giáo - sắc tộc

Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 6 - 2013 65<br /> <br /> <br /> T«n gi¸o ë n−íc ngoµi<br /> <br /> <br /> <br /> MYANMAR: TH¸CH THøC Tõ Sù GIA T¡NG<br /> XUNG §éT T¤N GI¸O - S¾C TéC<br /> <br /> D¦¥NG V¡N HUY(*)<br /> <br /> õ khi qu©n ®éi chuyÓn giao quyÒn nhÊt t¹i quèc gia nµy, hä kh«ng ®−îc ®Ò<br /> T lùc cho chÝnh quyÒn d©n sù, mét vËn cËp tíi trong luËt c«ng d©n vµ bÞ giíi h¹n<br /> viÖc ®i l¹i còng nh− nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c,<br /> héi míi ®Çy tiÒm n¨ng ph¸t triÓn më ra cho<br /> Myanmar. Tuy nhiªn, ®Êt n−íc nµy l¹i ®ang trong ®ã cã h«n nh©n vµ sinh ®Î. NhiÒu<br /> ®øng tr−íc khã kh¨n khi mµ t×nh h×nh xung quan chøc Myanmar cho r»ng nhiÒu<br /> ®ét s¾c téc - t«n gi¸o ë MiÒn T©y Myanmar ng−êi Rohingya ®ang sinh sèng bÊt hîp<br /> b¾t ®Çu tõ ®Çu th¸ng 6/2012 ®· lµm hµng ph¸p t¹i quèc gia nµy, ®ång thêi yªu cÇu<br /> tr¨m ng−êi thiÖt m¹ng, vµ hµng chôc ngµn Liªn Hîp Quèc trî gióp b»ng c¸ch gióp<br /> ng−êi ph¶i t¶n c−. Sù gia t¨ng xung ®ét nµy hä håi h−¬ng hoÆc phèi hîp thùc hiÖn c¸c<br /> ®· vµ ®ang ¶nh h−ëng tíi nh÷ng thµnh tùu nç lùc cøu trî.<br /> b−íc ®Çu c¶i c¸ch cña Myanmar trong giai Ng−êi Rohingya kh«ng ®−îc quèc gia<br /> ®o¹n hiÖn nay, ®ång thêi còng t¸c ®éng tíi nµo c«ng nhËn lµ c«ng d©n chÝnh thøc.<br /> sù æn ®Þnh t×nh h×nh chÝnh trÞ - an ninh ChÝnh phñ Myanmar gåm ®a sè nh÷ng<br /> trong khu vùc. ng−êi theo ®¹o PhËt coi céng ®ång ng−êi<br /> 1. Gia t¨ng xung ®ét t«n gi¸o - s¾c téc ë Rohingya t¹i ®Êt n−íc nµy lµ nh÷ng<br /> Myanmar ng−êi nhËp c− tr¸i phÐp ®Õn tõ<br /> Bangladesh, ®ång thêi tõ chèi cho hä<br /> Nguyªn nh©n cña xung ®ét t«n gi¸o -<br /> quyÒn c«ng d©n (1) . ChÝnh phñ Myanmar<br /> s¾c téc ®ang næi lªn m¹nh mÏ t¹i<br /> Myanmar gÇn ®©y lµ do sù hËn thï trong<br /> *. TS., ViÖn Nghiªn cøu §«ng Nam ¸, ViÖn Hµn l©m<br /> nhiÒu thËp niªn gi÷a c¸c PhËt tö vµ céng KHXH ViÖt Nam.<br /> ®ång ng−êi Islam gi¸o thiÓu sè Rohingya, 1. Theo nh− b¸o c¸o cña Liªn Hîp Quèc th× ngoµi<br /> vµ sù bïng ph¸t xung ®ét nµy b¾t nguån 800.000 ng−êi Rohingya sèng ë Myanmar ra, cã kho¶ng<br /> 250.000 ng−êi Rohingya kh¸c sèng ë Bangladesh, vµ<br /> tõ vô viÖc vµo ngµy 3/6/2012, sau khi 3 hµng tr¨m ngh×n ng−êi kh¸c sèng r¶i r¸c trªn toµn thÕ giíi,<br /> ng−êi Islam gi¸o bÞ c¸o buéc c−ìng hiÕp mµ chñ yÕu lµ ë Trung §«ng. Theo HiÕn ph¸p Myanmar,<br /> vµ giÕt mét phô n÷ theo ®¹o PhËt. Sau ®ã, hä kh«ng cã quyÒn c«ng d©n, tuy nhiªn hä th−êng ®−îc<br /> trong mét vô tÊn c«ng xe bus, d−êng nh− biÕt ®Õn d−íi c¸i tªn lµ “ng−êi Bengal”, tøc nh÷ng ng−êi<br /> ®Õn tõ quèc gia l¸ng giÒng Bangladesh. Mét cùu bé<br /> lµ ®Ó tr¶ thï, 10 ng−êi Islam gi¸o ®· thiÖt tr−ëng ngo¹i giao Myanmar cã lÇn ®−îc trÝch lêi nãi:<br /> m¹ng. “Trong lÞch sö, ch−a bao giê cã téc ng−êi Rohingya ë<br /> Myanmar”. ThÕ nh−ng ng−êi Rohingya còng trong<br /> T¹i Myanmar, ®a sè ng−êi d©n ®Òu cho<br /> t×nh tr¹ng kh«ng tæ quèc ë Bangladesh, vµ hµng ngµn<br /> r»ng nh÷ng ng−êi Rohingya lµ céng ng−êi ®Q ph¶i trèn ch¹y tõ n−íc nµy ®Ó tho¸t khái sù<br /> ®ång thiÓu sè kh«ng ®−îc hoan nghªnh ®µn ¸p vµ t×m n¬i Èn n¸u ë Myanmar.<br /> 66 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 6 - 2013<br /> cho r»ng ®a sè nh÷ng ng−êi Rohingya lµ nh÷ng xu h−íng ®¸ng lo ng¹i nhÊt lµ sù<br /> nhËp c− bÊt hîp ph¸p tõ Bangladesh, xuÊt hiÖn nh÷ng lêi kªu gäi trªn c¸c<br /> thËm chÝ nhiÒu gia ®×nh trong sè hä biÓu ng÷ còng nh− trªn m¹ng Internet<br /> ®· sèng ë Myanmar tõ nhiÒu ®êi. ®ßi trôc xuÊt ng−êi Rohingya ra khái<br /> Bangladesh còng tõ chèi hä. N¨m 1978, Myanmar.<br /> qu©n ®éi ®· dån Ðp h¬n 200.000 ng−êi<br /> Cuéc xung ®ét bïng lªn tõ th¸ng 6/2012,<br /> Rohingya tõ Myanmar sang Bangladesh,<br /> vµ tÝnh ®Õn ngµy 25/8/2012, sè ng−êi chÕt<br /> kho¶ng 10.000 ng−êi ®· chÕt v× ®iÒu kiÖn<br /> lªn tíi gÇn 100.000 ng−êi, trong ®ã 75% lµ<br /> sèng kh«ng ®¶m b¶o, sè kh¸c ®· quay trë<br /> ng−êi Rohingya Islam gi¸o(5). Sang th¸ng<br /> vÒ Myanmar(2). Tõ n¨m 1992, Bangladesh<br /> 10/2012, xung ®ét tiÕp tôc gia t¨ng, hµng<br /> còng kh«ng trao cho céng ®éng ng−êi<br /> tr¨m ng«i nhµ bÞ ®èt ch¸y; trong kho¶ng<br /> Rohingya t− c¸ch ng−êi tÞ n¹n(3). C¸c tæ thêi gian 5 ngµy (tõ 20-25/10), sè ng−êi chÕt<br /> chøc theo dâi nh©n quyÒn cho r»ng, ®· lªn 60 ng−êi. Lùc l−îng an ninh ®· nç<br /> nh÷ng ng−êi Rohingya ë Myanmar ®ang lùc nh»m ng¨n chÆn cuéc xung ®ét t«n<br /> bÞ k× thÞ; hä bÞ lao ®éng c−ìng bøc vµ gi¸o tåi tÖ nhÊt nµy kÓ tõ khi x¶y ra c¸c<br /> kh«ng ®−îc ®èi xö gièng nh− nh÷ng téc vô va ch¹m t¹i bang Rakhine, khiÕn h¬n<br /> ng−êi kh¸c cïng ë khu vùc Rakhine hä 80 ng−êi thiÖt m¹ng vµ Ýt nhÊt 75.000<br /> muèn ra khái khu lµng cña m×nh vµ kÕt ng−êi bÞ mÊt nhµ cöa.<br /> h«n ph¶i ®−îc sù cho phÐp cña chÝnh<br /> Vô b¹o lùc míi ®©y nhÊt t¹i Rakhine<br /> quyÒn, mçi gia ®×nh ng−êi Rohingya<br /> ®· lan réng ra nhiÒu thÞ trÊn kh¸c, trong<br /> kh«ng ®−îc phÐp cã trªn 2 ®øa con(4).<br /> ®ã cã c¶ thÞ trÊn th−¬ng m¹i quan träng lµ<br /> Do sù k× thÞ cã tÝnh téc ng−êi kÐo dµi Kyaukpyu - xuÊt ph¸t ®iÓm cña c¸c ®−êng<br /> vµ gia t¨ng trong nhiÒu n¨m nªn hÖ qu¶ èng dÉn khÝ ®èt vµ dÇu má trÞ gi¸ nhiÒu<br /> lµ x¶y ra xung ®ét cã tÝnh t«n gi¸o - s¾c tØ USD nèi Trung Quèc vµ Myanmar. Theo<br /> téc gi÷a nh÷ng ng−êi theo ®¹o PhËt vµ nh− tuyªn bè cña V¨n phßng ChÝnh phñ<br /> ng−êi ®−îc gäi lµ “kh«ng cã t− c¸ch c«ng Myanmar th× trong ngµy 24/10 cã 12<br /> d©n Rohingya” theo Islam gi¸o t¹i bang ng−êi thiÖt m¹ng vµ 1.948 ng«i nhµ cïng<br /> duyªn h¶i Rakhine miÒn T©y Myanmar. 8 tßa nhµ sö dông v× môc ®Ých t«n gi¸o<br /> Sù kiÖn nµy ®¸nh dÊu mét trong nh÷ng<br /> vô bÊt æn t«n gi¸o tåi tÖ nhÊt t¹i 2. Xinyan Yu, “Myanmar Conflict: Rohingya<br /> Muslims Persecuted In Myanmar And Bangladesh”,<br /> Myanmar trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.<br /> The Huffington Post, October 31, 2012,<br /> C¸c vô ®ông ®é ban ®Çu chØ diÔn ra ë http://www.huffingtonpost.com/2012/06/14/myanmar<br /> thÞ trÊn Maungdaw, sau ®ã lan sang thñ<br /> -conflict-rohingya-muslims_n_1595976.html<br /> 3. §Ó hiÓu râ thùc tr¹ng ng−êi Rohingya ë<br /> phñ Sittwe vµ c¸c lµng l©n cËn, buéc nhµ Bangladesh, xem thªm trong: Jacey Fortin, “Nowhere<br /> chøc tr¸ch ban hµnh lÖnh giíi nghiªm To Turn: Rohingya People Flee Violence In Myanmar,<br /> vµo ban ®ªm. Tuy nhiªn, bÊt kÓ nguyªn Unwelcome In Bangladesh”, International Business<br /> Times, August 09 2012.<br /> nh©n nµo ch©m ngßi cho xung ®ét t«n<br /> 4. Xinyan Yu, “Myanmar Conflict: Rohingya<br /> gi¸o - s¾c téc nµy th× m©u thuÉn gi÷a tÝn Muslims Persecuted In Myanmar And Bangladesh”,<br /> ®å PhËt gi¸o vµ tÝn ®å Islam gi¸o ë bang The Huffington Post, October 31, 2012,<br /> Rakhine ®· cã gèc rÔ tõ l©u. Trong thêi http://www.huffingtonpost.com/2012/06/14/myanmar<br /> -conflict-rohingya-muslims_n_1595976.html<br /> k× ChiÕn tranh ThÕ giíi thø Hai vµ ®Çu 5. “The Global War On Islam”,<br /> nh÷ng n¨m 1990, b¹o lùc gi÷a c¸c s¾c téc http://www.strategypage.com/qnd/myanmar/articles/2<br /> ®· c−íp ®i nhiÒu sinh m¹ng. Mét trong 0120825.aspx, truy cËp ngµy 28/8/2012.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 66<br /> D−¬ng V¨n Huy. Myanmar: Th¸ch thøc tõ… 67<br /> bÞ ph¸ hñy. Ngµy 28/10, sau khi nhiÒu nhµ thèng Myanmar - Thein Sein ®· ph¶i<br /> cöa ch¸y thµnh tro tµn t¹i phÝa T©y tuyªn bè t×nh tr¹ng khÈn cÊp. Trong mét<br /> Myanmar, nhiÒu ng−êi d©n ë ®©y ®· trë bµi diÔn v¨n trªn truyÒn h×nh tèi Chñ<br /> thµnh v« gia c− vµ buéc ph¶i chuyÓn tíi nhËt ngµy 10/6/2012, Tæng thèng Thein<br /> c¸c khu tr¹i tÞ n¹n l©n cËn. Theo nh− Sein ®· c¶nh b¸o, b¹o lùc leo thang cã thÓ<br /> th«ng tin tõ Liªn Hîp quèc cho biÕt th× “g©y ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn hßa<br /> xung ®ét t«n gi¸o - s¾c téc t¹i Myanmar b×nh, æn ®Þnh vµ qu¸ tr×nh c¶i c¸ch d©n<br /> ®· khiÕn 26.500 ng−êi, chñ yÕu lµ thuéc chñ cßn non trÎ cña chóng ta, còng nh− sù<br /> céng ®ång Islam gi¸o buéc ph¶i rêi n¬i ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc.” ThËm chÝ, xung<br /> c− tró. NhiÒu ng−êi ®· thiÖt m¹ng vµ c¸c ®ét nµy x¶y ra vµo lóc mµ Myanmar “chØ<br /> khu d©n c− bÞ san ph¼ng sau c¸c cuéc míi ë giai ®o¹n chuyÓn tiÕp, cã thÓ sÏ bÞ<br /> ®ông ®é næ ra tõ ngµy 21/10/2012 gi÷a c¸c ¶nh h−ëng nghiªm träng vµ nhiÒu thµnh<br /> PhËt tö vµ ng−êi Islam gi¸o t¹i bang qu¶ sÏ biÕn mÊt.<br /> Rakhine, ®Æt ra thªm nhiÒu th¸ch thøc §èi víi mét quèc gia võa tho¸t ra tõ<br /> cho c¸c nç lùc hßa gi¶i t¹i khu vùc. thÓ chÕ qu©n sù kÐo dµi gÇn 50 n¨m, víi<br /> HiÖn nay, ChÝnh phñ Myanmar ®ang c¸c phe nhãm kh¸c nhau, vô xung ®ét nµy<br /> tÝch cùc triÓn khai c¸c biÖn ph¸p nh»m cã thÓ g©y t×nh tr¹ng quan ng¹i vÒ viÖc<br /> ng¨n chÆn c¸c vô b¹o lùc ®ang ngµy cµng mét sè quan chøc b¶o thñ trong ChÝnh<br /> gia t¨ng vµ lan réng ra c¸c khu vùc kh¸c. phñ Myanmar cã thÓ lÊy t×nh tr¹ng bÊt æn<br /> Céng ®ång quèc tÕ, nhÊt lµ céng ®ång t«n gi¸o - s¾c téc ®Ó k×m h·m qu¸ tr×nh<br /> Islam gi¸o c¸c quèc gia trong khu vùc vµ c¶i c¸ch.<br /> trªn thÕ giíi, còng ®ang rÊt quan t©m tíi<br /> Sù kiÖn nµy ®· khiÕn cho ChÝnh phñ<br /> t×nh h×nh xung ®ét t«n gi¸o - s¾c téc t¹i<br /> Myanmar liªn tôc gÆp ph¶i chØ trÝch tõ<br /> miÒn T©y Myanmar. §©y lµ mét vÊn ®Ò<br /> c¸c quèc gia vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ, khiÕn<br /> nan gi¶i ®ang ®Æt ra cho ChÝnh phñ<br /> cho Myanmar bÞ “mÊt ®iÓm” trong tiÕn<br /> Myanmar ®ang trong giai ®o¹n c¶i c¸ch<br /> tr×nh c¶i c¸ch cña m×nh, c¸c c¬ quan<br /> m¹nh mÏ, sù kiÖn nµy kh«ng ®−îc gi¶i<br /> nh©n quyÒn Ph−¬ng T©y cã cí chØ trÝch<br /> quyÕt hîp lÝ cã thÓ sÏ ®e däa nghiªm<br /> m¹nh mÏ. C¬ quan Gi¸m s¸t Nh©n quyÒn<br /> träng tíi thµnh qu¶ c¶i c¸ch cña quèc gia<br /> cã trô së t¹i New York (Mü) ®· ®−a ra<br /> nµy trong giai ®o¹n hiÖn nay.<br /> mét b¶n b¸o c¸o dµi 56 trang, trong ®ã<br /> 2. Nh÷ng t¸c ®éng cña xung ®ét t«n ®−a ra ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn Myanmar<br /> gi¸o - s¾c téc ë Myanmar ®· kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®−îc t×nh h×nh<br /> Tr−íc hÕt, Myanmar ®ang cã nh÷ng bÊt æn ngay trong giai ®o¹n ®Çu vµ c¸c<br /> b−íc ®i quan träng trong tiÕn tr×nh c¶i lùc l−îng an ninh trong mét sè tr−êng<br /> c¸ch cña m×nh, b−íc ®Çu còng ®· gÆt h¸i hîp ®· s¸t h¹i nh÷ng ng−êi Rohingya(6).<br /> ®−îc mét sè thµnh tùu nhÊt ®Þnh vÒ mÆt Tomas Ojea Quintana, B¸o c¸o viªn ®Æc<br /> kinh tÕ vµ chÝnh trÞ. Tuy nhiªn, sù gia biÖt vÒ nh©n quyÒn cña Liªn Hîp quèc t¹i<br /> t¨ng trong xung ®ét gi÷a nh÷ng ng−êi Myanmar, cho biÕt, “chóng t«i thÊy r»ng<br /> theo PhËt gi¸o vµ nh÷ng ng−êi Islam hä (chÝnh quyÒn Myanmar) vÉn ch−a ®−a<br /> gi¸o ë bang Rakhine, miÒn T©y Myanmar ra quyÕt ®Þnh thÝch hîp nh»m ®i tíi mét<br /> ®ang ®e däa nghiªm träng tíi tiÕn tr×nh<br /> 6. “ChÝnh quyÒn Myanmar vµ vÊn ®Ò b¹o lùc gi÷a<br /> c¶i c¸ch cña n−íc nµy. Khi c¨ng th¼ng ng−êi Håi gi¸o vµ PhËt gi¸o”, TTKTG 09/8/2012,<br /> bïng ph¸t vµo ®Çu th¸ng 6/2012, Tæng TTXVN, tr.1-2.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 67<br /> 68 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 6 - 2013<br /> gi¶i ph¸p thùc sù”(7). cña ASEAN còng sÏ bÞ ¶nh h−ëng, nhÊt lµ<br /> <br /> §ång thêi, Washington - võa dì bá trong bèi c¶nh ASEAN ®ang ë trong giai<br /> <br /> nhiÒu lÖnh trõng ph¹t ®èi víi Myanmar ®o¹n n−íc rót cho viÖc hiÖn thùc hãa<br /> <br /> trong bèi c¶nh quan hÖ gi÷a hai n−íc Céng ®ång ASEAN (AC) vµo n¨m 2015,<br /> <br /> ®ang ®−îc c¶i thiÖn do chÝnh phñ cã t− nhÊt lµ kh¶ n¨ng hiÖn thùc hãa Céng<br /> ®ång ChÝnh trÞ - An ninh ASEAN (APSC)<br /> t−ëng c¶i c¸ch lªn cÇm quyÒn t¹i<br /> vµ Céng ®ång V¨n hãa - X· héi ASEAN<br /> Myanmar, tá ra lo ng¹i s©u s¾c vÒ t×nh<br /> (ASCC).<br /> h×nh b¹o lùc ®ang diÔn ra vµ thóc giôc<br /> c¸c bªn cïng kiÒm chÕ, ®ång thêi ngay Vô xung ®ét nµy ®· khiÕn cho<br /> lËp tøc ngõng c¸c vô tÊn c«ng. Myanmar bÞ chØ trÝch m¹nh mÏ tõ thÕ giíi<br /> Islam gi¸o, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quèc gia cã<br /> BÊt æn t«n gi¸o t¹i Myanmar ®· khiÕn<br /> nhiÒu tÝn ®å Islam gi¸o nh− Indonesia, Ai<br /> sù bÊt b×nh cña céng ®ång quèc tÕ ngµy<br /> CËp, ArËp Xªut, Pakixtan vµ Malaysia.<br /> cµng t¨ng, nhÊt lµ sau khi Liªn Hîp quèc<br /> Theo hä th× ChÝnh phñ Myanmar<br /> tuyªn bè t×nh tr¹ng nµy cã thÓ hñy ho¹i<br /> tiÕn tr×nh c¶i c¸ch vèn ®ang ®−îc hoan ®· kh«ng hµnh ®éng ®Ó b¶o vÖ céng ®ång<br /> <br /> nghªnh réng r·i cña Myanmar. Ngo¹i thiÓu sè ng−êi Rohingya Islam gi¸o ë ®©y.<br /> <br /> tr−ëng Anh, William Hague, ngµy §Æc biÖt lµ Indonesia, Ngo¹i tr−ëng<br /> <br /> 28/10/2012, cho r»ng, cÇn ngay lËp tøc Indonesia, Marty Natalegawa, nhÇn m¹nh<br /> <br /> chÊm døt t×nh tr¹ng thï ®Þch t¹i quèc gia r»ng, Indonesia “kh«ng khoan nh−îng”<br /> <br /> Ch©u ¸ nµy. ¤ng nãi, “mét lÇn n÷a, n−íc ®èi víi hµnh ®éng ph©n biÖt ®èi xö chèng<br /> <br /> Anh kªu gäi tÊt c¶ c¸c bªn chÊm døt b¹o l¹i céng ®ång ng−êi nµy(10), vµ yªu cÇu<br /> lùc, ®ång thêi kªu gäi chÝnh quyÒn chÝnh quyÒn Myanmar cho phÐp ®¹i diÖn<br /> Myanmar thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn cña Liªn Hîp quèc, Tæ chøc Hîp t¸c Islam<br /> thiÕt ®Ó ®¶m b¶o an ninh khu vùc. Chóng gi¸o, vµ ASEAN vµo khu vùc x¶y ra xung<br /> t«i còng kªu gäi céng ®ång quèc tÕ kh«ng ®ét ®Ó t×m hiÓu xem thùc tÕ ®· x¶y ra<br /> chËm trÔ trong viÖc cung cÊp hç trî nh©n nh÷ng chuyÖn g×. §ång thêi, Tæng thèng<br /> ®¹o cho c¸c n¹n nh©n” . (8) Indonesia - Susilo Bambang Yudhoyono<br /> ®· göi mét bøc th− tíi Tæng thèng<br /> Bªn c¹nh ®ã, Tæng Th− kÝ ASEAN,<br /> Myanmar - Thein Sein yªu cÇu n−íc nµy<br /> Surin Pitsuwan, cho r»ng xung ®ét ë<br /> nhanh kÕt thóc xung ®ét theo c¸ch tèt ®Ñp<br /> Myanmar kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò mang tÝnh<br /> nhÊt. ¤ng còng yªu cÇu ChÝnh phñ<br /> t«n gi¸o, ®ång thêi «ng c¶nh b¸o nh÷ng<br /> Myanmar ®Ó cho quan s¸t viªn cña Liªn<br /> ng−êi tÞ n¹n tõ cuéc xung ®ét nµy sÏ cã<br /> Hîp Quèc ®Õn thÞ s¸t t×nh h×nh ë khu<br /> thÓ ®e däa ®Õn sù æn ®Þnh vµ an ninh<br /> trong toµn khu vùc. §©y kh«ng chØ lµ vÊn 7. “Xung ®ét t«n gi¸o ë phÝa T©y Myanmar ngµy cµng<br /> ®Ò gi÷a nh÷ng ng−êi theo PhËt gi¸o vµ trÇm träng”, TLTK§B 27-10-2012, TTXVN, tr. 4.<br /> theo Islam gi¸o, mµ thuéc vÒ vÊn ®Ò cÊu 8. “Myanmar: xung ®ét t«n gi¸o vµ nh÷ng hÖ lôy”,<br /> TTKTG 30-10-2012, TTXVN, tr. 4.<br /> tróc hiÕn ph¸p cña Myanmar, vÊn ®Ò cña<br /> 9. “Conflicts in West Myanmar more than religious<br /> d©n chñ vµ nh©n quyÒn, vÊn ®Ò hßa gi¶i issue: ASEAN chief” , xem trong:<br /> d©n téc, vµ nh÷ng vÊn ®Ò nµy cã thÓ bïng http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=86537<br /> ra rÊt nhanh(9). NÕu nh− Myanmar víi t− 0&publicationSubCategoryId=200, cËp nhËt ngµy<br /> 31/10/2012<br /> c¸ch lµ mét quèc gia thµnh viªn cña<br /> 10. “ChÝnh quyÒn Myanmar vµ vÊn ®Ò b¹o lùc gi÷a<br /> ASEAN kh«ng gi¶i quyÕt ªm ®Ñp xung ng−êi Håi gi¸o vµ PhËt gi¸o”, Tin tham kh¶o ThÕ giíi,<br /> ®ét t«n gi¸o - s¾c téc lÇn nµy th× uy tÝn 09/08/2012, TTXVN, tr. 2.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 68<br /> D−¬ng V¨n Huy. Myanmar: Th¸ch thøc tõ… 69<br /> vùc xung ®ét, vµ Indonesia sÏ cung cÊp cho gi¶i quyÕt khÐo lÐo vÊn ®Ò. VÊn ®Ò ng−êi<br /> Myanmar nh÷ng chuyªn gia gi¶i quyÕt Rohingya, vÉn lµ mét th¸ch thøc lín nhÊt<br /> xung ®ét gi÷a nh÷ng PhËt tö vµ ng−êi ®èi víi chÝnh quyÒn Myanmar trong thêi<br /> Islam gi¸o ë bang Rakhine, bëi v× ®iÓm nµy, khi mµ ChÝnh phñ Myanmar<br /> Indonesia cã nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc ®ang më réng quyÒn tù do cho ®a sè<br /> gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét cña c¸c gi¸o ph¸i . (11)<br /> ng−êi d©n, kÓ c¶ viÖc th¶ c¸c tï nh©n<br /> <br /> §ång thêi, Bé Ngo¹i giao Ai CËp ®· lªn chÝnh trÞ vµ níi láng h¹n chÕ Internet,<br /> <br /> ¸n c¸ch thøc mµ ChÝnh phñ Myanmar ®èi sau khi chÕ ®é qu©n sù cña quèc gia nµy<br /> <br /> xö víi nh÷ng ng−êi Rohingya, nãi r»ng rót lui n¨m ngo¸i.<br /> <br /> ®¹i diÖn ngo¹i giao n−íc nµy t¹i Nh÷ng bÊt æn vÒ t«n gi¸o - s¾c téc<br /> Myanmar ®· chøng kiÕn nh÷ng thiÖt h¹i ®ang gia t¨ng m¹nh mÏ t¹i Myanmar<br /> lín do nh÷ng vô ®ông ®é gÇn ®©y g©y ra. hiÖn nay trong bèi c¶nh nh¹y c¶m, khi<br /> Thªm vµo ®ã, Myanmar còng ®ang chÞu sù c¸c cuéc ®Êu tranh kh¾p thÕ giíi Islam<br /> chØ trÝch m¹nh mÏ tõ mét sè tæ chøc cùc gi¸o nh»m chèng l¹i bé phim Mü phØ<br /> ®oan trong thÕ giíi Islam gi¸o, trong ®ã b¸ng Nhµ Tiªn tri Mohammed vµ tê T¹p<br /> cã Taliban. C¶ Tehreek e-Taliban, chi chÝ Charlie Hebdo cña Ph¸p ®¨ng l¹i bøc<br /> nh¸nh cña Taliban t¹i Pakixtan, vµ Abu tranh biÕm häa nhµ tiªn tri nµy. NÕu<br /> Bakir Bashir ®Òu ®e däa tiÕn hµnh b¹o lùc ChÝnh phñ Myanmar kh«ng cã biÖn ph¸p<br /> chèng l¹i Myanmar. H·ng tin AP ®−a tin tÝch cùc ®Ó gi¶i quyÕt th× xung ®ét sÏ<br /> phÇn tö Islam gi¸o ®ang bÞ cÇm tï tõ Abu gièng nh− “®æ dÇu vµo löa” vµo thÕ giíi<br /> Bakir Bashir, trong mét bøc th− göi tíi Islam gi¸o vèn ®ang rÊt nh¹y c¶m. §iÒu<br /> Tæng thèng Myanmar Thein Sein, ®· ®Ò nµy g©y ra sù chia rÏ d©n téc t«n gi¸o<br /> cËp tíi mét cuéc chiÕn chèng l¹i chÝnh ngµy cµng s©u s¾c t¹i Myanmar, th¸ch<br /> quyÒn Myanmar nÕu b¹o lùc nh»m vµo thøc ®èi víi tiÕn tr×nh c¶i c¸ch cña quèc<br /> nh÷ng ng−êi Rohingya vÉn tiÕp diÔn. TÊt gia nµy, ®ång thêi, uy tÝn quèc tÕ cña<br /> c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®· t¹o ra ¸p lùc ®èi víi Myanmar sÏ bÞ ¶nh h−ëng vµ nhÊt lµ<br /> Myanmar, buéc quèc gia nµy ph¶i t×m ra trong quan hÖ víi thÕ giíi Islam gi¸o<br /> mét gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò vèn ®· ©m Ø hiÖn nay. §iÒu nµy còng t¸c ®éng kh«ng<br /> ch¸y trong nhiÒu thËp kØ qua .<br /> (12)<br /> nhá tíi côc diÖn chÝnh trÞ - an ninh khu<br /> <br /> Râ rµng lµ, xung ®ét mang tÝnh t«n vùc nÕu nh− chÝnh quyÒn quèc gia nµy<br /> <br /> gi¸o - s¾c téc ë Myanmar ®· g©y ra sù kh«ng thÓ kiÓm so¸t t×nh h×nh vµ ®Ó xung<br /> <br /> quan t©m m¹nh mÏ cña c¸c quèc gia thuéc ®ét v−ît qua ph¹m vi quèc gia./.<br /> <br /> thÕ giíi Islam gi¸o trong khu vùc, vµ<br /> nhÊt lµ nh÷ng quèc gia cã tØ lÖ ng−êi 11. “Indonesia president urges Myanmar to end<br /> Islam gi¸o lín, nh− Indonesia vµ Rakhine-Rohingya conflict”, xem trong:<br /> Malaysia. Cho nªn, xung ®ét nµy cßn ¶nh http://www.globaltimes.cn/content/725433.shtml, cÊp<br /> nhËt ngµy 31/10/2012.<br /> h−ëng kh«ng nhá tíi quan hÖ ngo¹i giao<br /> 12. “ChÝnh quyÒn Mianma vµ vÊn ®Ò b¹o lùc gi÷a<br /> gi÷a Myanmar víi c¸c quèc gia Islam ng−êi Håi gi¸o vµ PhËt gi¸o”, Tin Tham kh¶o ThÕ<br /> gi¸o, nÕu nh− ChÝnh phñ n−íc nµy kh«ng giíi, 09/8/2012, TTXVN, tr. 2-3.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 69<br />