Nâng mũi cấu trúc bằng sụn vành tai và silicon: Một số nhận xét bước đầu

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> NÂNG MŨI CẤU TRÚC BẰNG SỤN VÀNH TAI VÀ SILICON:<br /> MỘT SỐ NHẬN XÉT BƯỚC ĐẦU<br /> Nguyễn Anh Tuấn*, Vũ Hữu Thịnh*, Nguyễn Mạnh Đôn*, Trần Ngọc Lĩnh*, Đỗ Quang Khải*,<br /> Nguyễn Thái Thùy Dương*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Silicon và sụn vành tai là những vật liệu thường được dùng trong nâng mũi cấu trúc. Tại Việt<br /> Nam, hiện tại chưa có các báo cáo về sử dụng sụn vành tai đơn thuần kết hợp với silicone trong nâng mũi cấu<br /> trúc. Chúng tôi báo cáo các nhận xét bước đầu về chủ đề này<br /> Đối tượng-Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu, mô tả hàng loạt ca. Đánh giá bước đầu các ca nâng mũi<br /> cấu trúc sử dụng sụn vành tai và silicone tại khoa Tạo hình-Thẩm mỹ BV ĐYD TP HCM từ tháng 1/2014tháng 8/2014. Thời gian theo dõi tối thiểu 4 tuần sau phẫu thuật.<br /> Kết quả: Có 23 trường hợp được tổng kết đánh giá, chỉ thực hiện gây tê tại chỗ, thời gian mổ 75-90 phút.<br /> Đạt yêu cầu hình thể.Không trường hợp nào nhiễm trùng.01 trường hợp chỉnh sửa, ghép sụn bổ sung. Hình<br /> dạng tai sau lấy sụn không thay đổi.<br /> Kết luận: Nâng mũi cấu trúc sử dụng vật liệu ghép là silicon và sụn vành tai có nhiều ưu điểm: chỉ cần gây<br /> tê tại chỗ, thời gian mổ ngắn, đạt yêu cầu về hình thể mũi, hình dạng tai không thay đổi. Cần tiếp tục nghiên cứu<br /> thêm về phương pháp.<br /> Từ khóa: Tạo hình mũi, tạo hình mũi cấu trúc mở, mảnh ghép cấu trúc.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> DOING OPEN STRUCTURAL RHINOPLASTY BY CONCHAL CARTILAGE AND SILICON: SOME<br /> FIRST COMMENTS<br /> Nguyen Anh Tuan, Vu Huu Thinh, Nguyen Manh Don, Tran Ngoc Linh, Do Quang Khai,<br /> Nguyen Thai Thuy Duong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 1 - 2015: 378 - 381<br /> Introduction: Silicon and conchal cartilage are the materials usually using in structural rhinoplasty. At<br /> Viet Nam, at present time, did not have any report about using simple conchal cartilage combine with silicon in<br /> structural rhinoplasty. We report some first comments about this topic.<br /> Material-method: Retrograde study, case study. Evaluate all cases of structural rhinoplasty using conchal<br /> cartilage and silicon, at Plastic and Cosmetic Surgery Department of University Medical Center of Ho Chi Minh<br /> City, from Jan 2014 to Aug 2014. The follow up time is in minimum 4 weeks.<br /> Result: 21 cases have been done. All use local anesthesia. Time of operation is from 75-90 min. All got<br /> conformation of request. No infection. 01 case was repaired with complement cartilage. Ear shape has no change.<br /> Conclusion: Structural rhinoplasty using silicon and conchal cartilage have many advantages: local<br /> anesthesia, operation with short time, shape of ear is no change. Need to do more research about this procedure.<br /> Key words: Rhinoplasty, open structure rhinoplasty, structural graft.<br /> cập đến các thành phần cấu thành tạo của mũi<br /> MỞ ĐẦU<br /> và sự sắp xếp của chúng tạo nên hình thể mũi.<br /> Tạo hình mũi cấu trúc hay tạo hình mũi cấu<br /> Cấu trúc của mũi sẽ quyết định hình dạng mũi,<br /> trúc mở là sự can thiệp vào cấu trúc mà chủ yếu<br /> mang tính di truyền, đặc trưng của giống người,<br /> là cấu trúc nâng đỡ của mũi(1,4). Cấu trúc mũi đề<br /> * Khoa-Bộ môn PT Tạo hình-Thẩm mỹ ĐHYD TP. HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Anh Tuấn<br /> ĐT: 0913910789<br /> <br /> 378<br /> <br /> Email: tuana@hcm.vnn.vn<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> chủng tộc…: mũi cao hay thấp, đầu mũi nhọn<br /> hay tròn, mũi thẳng hay vẹo…<br /> Sự can thiệp vào cấu trúc mũi nhất là một<br /> phần ba dưới của mũi thường phải dùng các loại<br /> vật liệu ghép (nhân tạo hay tự thân) để tăng<br /> cường độ vững chắc và nâng đỡ mũi theo hình<br /> dạng mong muốn. Việc tạo hình sống mũi<br /> thường được thực hiện với vật liệu nhân tạo<br /> (silicon, Gortex…). Các vật liệu ghép tự thân<br /> thường được sử dụng nhiều nhất là sụn vách<br /> ngăn, sụn vành tai, sụn sườn(5,3)…việc lấy ghép là<br /> sụn vành tai khá đơn giản, thời gian mổ ngắn và<br /> chỉ cần gây tê tại chỗ.<br /> Hiện nay tại Việt Nam chưa có các công<br /> trình báo cáo về sử dụng sụn vành tai kết hợp<br /> với silicon (tạo hình sống mũi) trong tạo hình<br /> mũi cấu trúc, chúng tôi thực hiện đề tài này<br /> nhằm đánh giá các ưu, nhược điểm trong giai<br /> đoạn sớm của phương pháp này.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> sụn cánh lớn, các sụn ghép với chỉ Monocryl 4O. Khâu da Prolene 6-O. Có thể băng cố định<br /> bên ngoài mũi hoặc không, tùy theo sự vững<br /> hoặc không của các vật liệu ghép (silicon, sụn<br /> ghép). Chỉ khâu da được cắt sau 1 tuần.<br /> Các thuốc trong tuần đầu sau mổ: kháng<br /> sinh, giảm đau, chống phù nề. BN được hẹn tái<br /> khám sau 1 tuần, 3 tuần và 4 tuần sau mổ; thời<br /> gian tái khám sẽ dài hơn nếu tình trạng ổn.<br /> Các dữ liệu được thu thập và đánh giá:<br /> phương pháp gây tê, thời gian mổ, hình thể mũi<br /> mong muốn, các biến chứng sớm, hình dạng tai<br /> lấy sụn. Mức độ hài lòng…<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Hồi cứu, báo cáo hàng loạt ca.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Các trường hợp tạo hình mũi sử dụng silicon<br /> cho phần sống mũi và sụn vành tai cho phần<br /> đầu mũi và trụ mũi trong thời gian từ tháng<br /> 1/2014 đến tháng 8/2014. Thời gian theo dõi ít<br /> nhất 4 tuần, loại bỏ các trường hợp mũi bị chấn<br /> thương, dị tật…<br /> <br /> Hình 1: nhìn thẳng trước (trái) và sau mổ 5 tuần<br /> (phải)<br /> <br /> Phương pháp phẫu thuật<br /> BN được gây tê tại chỗ vành tai, đường mổ<br /> lấy sẹo sau tai dài khoảng 2-3cm, lấy sụn tai để<br /> lại phần vành sụn. Vết mổ được khâu với chỉ<br /> Nylon 5-O. Sau mổ đặt và khâu cố định một<br /> miếng gạc mặt trước tai để giữ hình dạng tai. Cắt<br /> tạo hình sụn vành tai thành: trụ chống (strut),<br /> khiên (shield), sụn nắp (cap graft)…<br /> Đường mổ mũi là đường chữ V qua trụ mũi,<br /> bộc lộ một phần các sụn cánh lớn, tạo ổ đặt sống<br /> mũi silicon (không có trụ chống) để tạo hình<br /> sống mũ thẳng, cao. Tạo hốc đặt sụn chống trụ<br /> mũi giữa hai trụ trong, đặt sụn “khiên” che phủ<br /> vùng đầu mũi, có thể đặt ghép sụn nắp hoặc<br /> không. Khâu cố định trụ, kết hợp khâu hẹp đỉnh<br /> <br /> Tạo Hình Thẩm Mỹ<br /> <br /> Hình 2: Nhìn nghiêng phải (trái) và sau mổ 5 tuần (phải)<br /> 21 trường hợp đã được đánh giá.Tất cả là nữ.<br /> Tuổi 20-50; Thời gian phẫu thuật: 75-90 phút. Tất<br /> cả các trường hợp đều thực hiện gây tê tại chỗ<br /> với Lidocain 2% có Adrenaline.Thời gian theo<br /> <br /> 379<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> dõi sau mổ: ngắn nhất 6 tuần, dài nhất 14 tuần.<br /> Không có trường hợp nào nhiễm trùng. 1 trường<br /> hợp chỉnh sửa sụn ghép sau mổ ở thời điểm 9<br /> tuần.Đạt yêu cầu về hình thể mũi. Chỉ lấy sụn<br /> một bên tai. Hình dạng tai lấy sụn không thay<br /> đổi, sẹo mổ lành tốt. Hình 1, 2 và 3 là một trường<br /> hợp điển hình.<br /> <br /> Hình 3: nhìn nghiêng trái (trái) và sau mổ 5 tuần<br /> (phải)<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Những đặc điểm cần can thiệp trong tạo<br /> hình mũi cấu trúc<br /> Người châu Á nói chung, Việt Nam nói riêng<br /> thường có xương mũi rộng, thấp, đầu mũi thấp<br /> và to, đây là một trong các nguyên nhân chính<br /> dẫn đến yêu cầu sửa mũi. Vùng sống mũi chỉ<br /> bao gồm da, mô dưới da và lớp cơ mỏng nằm<br /> ngay trên xương mũi. Một sống mũi thẳng,<br /> thanh và cao hài hòa với khuôn mặt là mơ ước<br /> của nhiều người. Nâng sống mũi chỉ cần đặt vật<br /> liệu tạo độ cao vừa phải và không lệch vẹo, không<br /> làm căng bóng da lộ vật liệu là các yêu cầu để<br /> thành công. Đa số các tác giả hiện nay vẫn thống<br /> nhất dùng vật liệu nhân tạo để tạo hình sống mũi<br /> tốt hơn là dùng vật liệu tự thân ở vùng này.<br /> Nhược điểm của sử dụng vật liệu tự thần vùng<br /> này là phải dùng mảnh ghép dày (trong điều kiện<br /> được nuôi sông bằng thẩm thấu), cần phải được<br /> tạo hình thẳng, bề mặt phẳng, mất nhiều thời<br /> gian để tạo gọt. Với thời gian, mảnh ghép tự thân<br /> được nuôi bằng thẩm thấu sẽ bị hấp thụ không<br /> đều, hoặc phát triển theo hình dạng nguyên thủy<br /> nên có thể cong, lồi lõm không đều. Vật liệu nhân<br /> <br /> 380<br /> <br /> tạo có thể là Polytetrafluoroethylene (Gore-Tex),<br /> Polyethylene, Polypropylene (Medpor, Marlex),<br /> Silicon(1,4,2,6)…Tại Việt Nam, Silicon là loại vật liệu<br /> truyền thông, đã được dùng rất nhiều trong tạo<br /> hình mũi. Một trong các biến chứng đáng ngại<br /> nhất khi dùng vật liệu Silicon là với thời gian lâu<br /> dài, có thể làm mỏng da, lộ sống mũi…, tuy<br /> nhiên chúng tôi cho rằng nguyên nhân chủ yếu<br /> có thể do đặt sống mũi quá cao hoặc do vật liệu<br /> kém chất lượng. Trong các trường hợp của<br /> chúng tôi, vật liệu silicon được sử dụng là loại<br /> vật liệu silicon mềm Bysil (Hãng Bistool-Hàn<br /> Quốc). Chúng tôi cố gắng không dùng sống mũi<br /> qua cao (có thể cảm nhận thấy da căng sau khi<br /> đặt sống mũi).<br /> Vùng 1/3 dưới mũi thường di động hơn 2/3<br /> trên mũi(4,3), là vùng cần tác động nhiều để nâng<br /> cao, tạo độ nhô và thon gọn hài hòa. Vùng 1/3<br /> dưới mũi có cấu trúc trụ 3 chân chủ yếu là: trụ<br /> giữa và 2 trụ ngoài của sụn cánh lớn, trong đó<br /> quan trọng nhất là trụ giữa (gồm tiểu trụ, trụ<br /> trong của sụn cánh lớn, sụn vách ngăn). Cấu trúc<br /> và tương quan của trụ 3 chân này quyết định<br /> hình thể vùng 1/3 dưới mũi, đầu mũi. Các tác<br /> động căn bản trong tạo hình mũi cấu trúc là vào<br /> cấu trúc trụ 3 chân. Trước hết cần có một trụ<br /> giữa vững chắc đủ để nâng đỡ tạo cho đầu mũi<br /> cao lên. Để đạt được mục đích này, chúng ta<br /> thường dùng trụ chống (strut) đặt giữa 2 trụ<br /> trong. Vật liệu thường được dùng nhiều nhất<br /> làm trụ chống là sụn vách ngăn(1,4), ưu điểm của<br /> mảnh ghép này là: đủ cứng, mỏng, tuy nhiên<br /> việc lấy sụn này thường cần phải gây mê và thời<br /> gian lấy sụn dài. Chúng tôi sử dụng sụn vành tai<br /> để khắc phục 2 nhược điểm này. Kết quả bước<br /> đầu cho thấy sau khi hết sưng nề (sau 4 tuần)<br /> mũi được tạo hình theo đúng hình dạng mong<br /> muốn. Việc tạo độ nhô và thon gọn cho đầu mũi<br /> được tạo bằng “khiên” sụn vành tai cũng có<br /> nhiều lợi điểm hơn sụn vách ngăn vì có sẵn độ<br /> cong, dễ tạo độ cong cho đầu mũi. Ngoài ra,<br /> chúng tôi cũng thường dùng thêm sụn vành tai<br /> để độn tạo thêm độ cao, nhô hoặc thon đầu mũi.<br /> Khi khâu cố định trụ chống cũng có thể kết hợp<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> khâu thu nhỏ khoảng cách 2 đỉnh sụn cánh lớn<br /> giúp đầu mũi thon gọn hơn.<br /> <br /> Chất liệu ghép-xử lý chất liệu ghép<br /> Trong tất cả 21 trường hợp chúng tôi chỉ cần<br /> dùng sụn lấy từ một bên tai, đủ dùng cho trụ<br /> chống, “khiên” và mảnh ghép đỉnh mũi. Nhược<br /> điểm của sụn vành tai so với sụn vách ngăn là<br /> sụn vành tai có vẻ yếu hơn và nhất là không<br /> phẳng, cong, lồi lõm. Để khắc phục nhược điểm<br /> này, chúng tôi thường dùng 2 mảnh ghép sụn<br /> vành tai ghép vào nhau, tạo thành một mảnh<br /> ghép, khâu cố định bằng chỉ Monocryl 4-O.<br /> Điểm lưu ý ở đây là chúng tôi thường dùng 2<br /> mảnh sụn có độ cong đối ngược để khi ghép với<br /> nhau chúng sẽ tạo thành một mảnh ghép phẳng<br /> và thẳng hơn. Nhược điểm của mảnh ghép đôi<br /> sụn tai này là dày hơn mảnh ghép sụn vách<br /> ngăn, tuy nhiên trong thực tế chúng tôi thấy độ<br /> dày chung khoảng 2mm và không quá to đối với<br /> trụ giữa. Đối với mảnh “khiên”, chúng tôi thấy<br /> sụn vành tai rất thích hợp vì có độ cong hợp với<br /> đầu mũi và thường không phải cắt gọt nhiều.<br /> <br /> Các vấn đề gặp phải<br /> Chúng tôi có 1 trường hợp phải chỉnh sửa lại<br /> sau 9 tuần, đó là bệnh nhân có đặt ghép đầu<br /> mũi, miếng ghép đã bị lệch vị trí và nhô cao làm<br /> có thể nhìn và sờ thấy. trường hợp này không có<br /> băng cố định bên ngoài mũi, đây cũng có thể là<br /> nguyên nhân sụn ghép lệch vị trí. BN này chúng<br /> <br /> Tạo Hình Thẩm Mỹ<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> tôi đã chỉnh sửa lại bằng cắt bỏ phần sụn lồi và<br /> đặt lại miếng ghép mới. Kết quả tốt và bệnh<br /> nhân hài lòng. Chúng tôi không gặp trường hợp<br /> nào nhiễm trùng.<br /> Các nhận xét trên chỉ là các nhận xét ban<br /> đầu, với thời gian theo dõi ngắn, sô liệu ít. Cần<br /> tiếp tục nghiên cứu, theo dõi lâu dài hơn với sô<br /> liệu lơn hơn.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Breitbart AS, Ablaza VJ (2007). Implant Materials, In: Charles<br /> HT, Grabb & Smith’s Plastic Surgery, 6th edition, Lippincott,<br /> Williams & Wilkins. International edition, Philadelphia, pp<br /> 58-65.<br /> Janis JE, Rohrich RJ (2007), “Rhinoplasty”, In: Charles H.T<br /> (ed), Grabb & Smith’s Plastic Surgery, 6th edition, Lippincott,<br /> Williams & Wilkins.International edition, Philadelphia, pp<br /> 517-532.<br /> Gassner HG (2010), “Structural grafts and suture techniques<br /> in functionaland aesthetic rhinoplasty”. GMS CurrentTopics in<br /> Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery, Vol. 9: Doc 01, 119.<br /> Schierle CF, Lewis VL (2007), “Nasal Reconstruction”, In:<br /> Austin M, Practical Plastic Surgery, Landes Bioscience, Texas,<br /> pp 188-192.<br /> Whitaker EG, Johnson CM (2003), “The Evolution of Open<br /> Structure Rhinoplasty”, Arch Facial Plast Surg.Vol.5 (4): 291300<br /> Yaremchuk MJ (2007), “Implant material”, In: Sue Hodgson<br /> (ed), Atlas of facial implants, 1stpublished, SaudersElsevier,China, pp 23-43.<br /> <br /> Ngày nhận bài báo:<br /> <br /> 31/10/2014<br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo:<br /> <br /> 28/11/2014<br /> <br /> Ngày bài báo được đăng:<br /> <br /> 15/01/2015<br /> <br /> 381<br /> <br />