NGUYỄN THỊ TÌNH
NGHIÊN CỨU ĐA DẠNG VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN GEN
MỘT SỐ LOÀI LAN HÀI (Paphiopedilum) ĐẶC HỮU
KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP
HÀ NỘI – 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
NGUYỄN THỊ TÌNH
NGHIÊN CỨU ĐA DẠNG VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN GEN
MỘT SỐ LOÀI LAN HÀI (Paphiopedilum) ĐẶC HỮU
KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC VIỆT NAM
Ngành: Di truyền và Chọn giống cây trồng
Mã số: 962.01.11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP
Người hướng dẫn khoa học:
1. GS.TS. Ngô Xuân Bình
2. TS. Trần Ngọc Hùng
HÀ NỘI – 2024
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu và kết quả
nghiên cứu trong luận án này là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ
một công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ, hợp tác cho việc thực hiện luận án này
đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận án này đều được chỉ dẫn rõ
nguồn gốc.
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Tình
ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận án này, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình
của các Thầy, Cô giáo, các tập thể, cá nhân cùng bạn bè đồng nghiệp và gia đình.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất tới GS.TS Ngô Xuân Bình - Bộ khoa học
và Công nghệ, TS. Trần Ngọc Hùng - Viện Nghiên cứu Rau Quả. Hai Thầy đã tận tình
hướng dẫn, giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình thực
hiện đề tài cũng như hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn Viện Nghiên cứu Rau Quả, các bạn bè đồng nghiệp
trong Viện Nghiên cứu Rau Quả đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình
học tập và thực hiện nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô giáo, các anh, chị, em trong Ban Đào
tạo sau đại học, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam đã tận tình giúp đỡ và chỉ bảo
tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn các tập thể, cá nhân, Khoa CNSH – CNTP trường
Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã hợp tác giúp đỡ và chia sẻ thông tin, kinh nghiệm
quý báu, cung cấp các mẫu giống lan hài trong quá trình thực hiện nghiên cứu. Đặc
biệt cảm ơn các tác giả có tên trong các bài báo khoa học đã công bố đã hỗ trợ và giúp
đỡ tôi trong quá trình tiến hành các thí nghiệm của luận án.
Nghiên cứu được nhận tài trợ bởi Bộ khoa học và Công nghệ thông qua Đề tài
cấp Nhà nước Mã số: NVQG.ĐT.04. Nghiên cứu sinh xin trân trọng cảm ơn Bộ
khoa học và Công nghệ.
Cuối cùng tôi vô cùng biết ơn các thành viên trong gia đình đã luôn bên cạnh,
động viên khích lệ, tiếp thêm sức mạnh và nghị lực để tôi hoàn thiện công trình
nghiên cứu này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 02 tháng 02 năm 2024
Tác giả
Nguyễn Thị Tình
iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Diễn giải
ABI
Applied Biosystems Incorporated
AFLP
Amplified Fragment Length Polymorphism (Đa hình chiều dài
đoạn nhân bản)
BA
Benzyladenine
BLAST
Basic Local Alignment Search Tool (Công cụ tìm kiếm sắp gióng
cột từng phần cơ bản)
CTAB
Cetyltrimethylammonium bromide (Dung dịch đệm)
CV
Coefficient of Variation (Hệ số biến động)
EDTA
Ethylenediamine tetraacetate
EtBr
Ethidium bromide
GA3
Gibberellin (Hormone sinh trưởng thực vật)
IAA
Indole - 3 - acetic acid (Hormone sinh trưởng thực vật)
IBA
Indole - 3 - butyric acid (Hormone sinh trưởng thực vật)
ISSR
Inter - Simple Sequence Repeat (Đoạn lặp trình tự đơn)
ITS
Internal transcribed spacer
LSD
Least Significant Difference Test
matK
Maturase K (Gen maturase K
NCBI
National Center for Biotechnology Information (Trung tâm
Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia)
PCR
Polymerase Chain Reaction (Phản ứng chuỗi Polymerase)
QTLs
Quantitative trait locus
RAPD
Random Amplified Polymorphic DNAs (DNA đa hình nhân ngẫu
nhiên
rbcL
Ribulose - bisphosphate carboxylase
RCB
Randomized Completely Block (Khối Ngẫu nhiên đủ)
RFLP
Restriction Fragment Length Polymorphism (Đa hình về chiều
dài của các đoạn DNA)
SSR
Simple Sequence Repeats (Trình tự lặp lại đơn giản)
Taq
Thermus aquaticus
TBE
Tris/Borate/EDTA
THT
Than hoạt tính
α NAA
α - Naphthalene acetic acid (Hormone sinh trưởng thực vật)