Nghiên cứu khoa học " Thử nghiệm và hoàn thiện kỹ thuật trồng rừng và nuôi dưỡng rừng Giổi Nhung (Michelia braianensis) "

Chia sẻ: Nguye Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

71
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trồng rừng và cải tạo nâng cao năng suất rừng tự nhiên là một trong những giải pháp kĩ thuật hàng đầu nhằm khôi phục lại rừng, đáp ứng được nhu cầu về gỗ, củi, bảo vệ môi trường và cảnh quan văn hóa khác....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu khoa học " Thử nghiệm và hoàn thiện kỹ thuật trồng rừng và nuôi dưỡng rừng Giổi Nhung (Michelia braianensis) "

Thö nghiÖm vμ hoμn thiÖn kü thuËt trång rõng vμ nu«i d−ìng rõng Giæi Nhung (Michelia braianensis) Hå §øc Soa Trung t©m L©m nghiÖp NhiÖt ®íi I. §ÆT VÊN §Ò Trång rõng vµ c¶i t¹o n©ng cao n¨ng suÊt rõng tù nhiªn lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p kÜ thuËt hµng ®Çu nh»m kh«i phôc l¹i rõng, ®¸p øng ®−îc nhu cÇu vÒ gç, cñi, b¶o vÖ m«i tr−êng vµ c¶nh quan v¨n hãa kh¸c.... Trong nh÷ng thËp kû qua ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu, tiÕn bé kü thuËt ®−îc ¸p dông nh− khoanh nu«i xóc tiÕn t¸i sinh vµ trång rõng mang l¹i hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh, nhÊt lµ ph¸t triÓn trång rõng c«ng nghiÖp víi c¸c loµi c©y mäc nhanh cung cÊp gç nguyªn liÖu nh− keo lai, b¹ch ®µn, th«ng..., bªn c¹nh ®ã kü thuËt lµm giµu rõng tù nhiªn b»ng c¸c loµi c©y b¶n ®Þa nh−: Tr¸m tr¾ng, Sao ®en, DÇu r¸i, V¹ng trøng, GiÎ, Rµng rµng, Géi, Giæi... còng ®em l¹i kÕt qu¶ kh¶ quan, trong ®ã cã viÖc lµm giµu b»ng c©y Giæi vïng T©y Nguyªn tá ra phï hîp. C©y Giæi cã nhiÒu loµi nh−: Giæi t−îng-Talauma gioi, Giæi l«ng - Paramichelia, Giæi bµ- Magnolia duclouxii, Giæi l¸ dÇu - Magnolia eriosepia, Giæi qu¶ to-Michelia tonkinensis, Giæi xanh - Michelia mediocris vµ Giæi nhung - Michelia braianensis... Trong ®ã 2 loµi ph©n bè réng ë ViÖt Nam lµ Giæi xanh vµ Giæi nhung, lµ c¸c loµi c©y gç lín, ®−êng kÝnh trung b×nh tõ 60- 80 cm, cao tõ 25-30 m, ph©n bè tù nhiªn ë nhiÒu vïng nh− ViÖt B¾c, Thanh NghÖ TÜnh, Duyªn h¶i MiÒn Trung vµ T©y Nguyªn. C©y mäc hçn giao trong rõng tù nhiªn, sinh tr−ëng t−¬ng ®èi nhanh, cã n¨ng suÊt vµ s¶n l−îng th−¬ng phÈm cao, ®−îc sö dông víi nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau nh− thñ c«ng mü nghÖ, ®å méc gia dông, x©y dùng... rÊt ®−îc −a chuéng trªn thÞ tr−êng trong vµ ngoµi n−íc. Riªng c©y Giæi Nhung b−íc ®Çu trång thö nghiÖm ë vïng Kon Hµ Nõng tá ra phï hîp víi môc tiªu kinh doanh vµ cÇn ®−îc tiÕp tôc nghiªn cøu bæ sung ®Ó më réng kh¶ n¨ng trång rõng Giæi Nhung khu vùc T©y Nguyªn. §Ó më réng viÖc trång Giæi Nhung trªn diÖn tÝch lín cßn cã nhiÒu h¹n chÕ do c¸c tån t¹i sau ®©y: + Ch−a x¸c ®Þnh ®−îc ®iÒu kiÖn lËp ®Þa g©y trång cô thÓ . + C¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü thuËt cßn nhiÒu h¹n chÕ. + Nguån gièng ch−a qua chän läc, nhÊt lµ kh©u kü thuËt thu h¸i, chÕ biÕn b¶o qu¶n vµ t¹o c©y con. V× vËy viÖc x©y dùng m« h×nh kh¶o nghiÖm trång c©y Giæi Nhung nh»m phôc vô ch−¬ng tr×nh trång míi 5 triÖu ha rõng lµ cÇn thiÕt. II. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU * øng dông ph−¬ng ph¸p kÕ thõa cã chän läc c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· cã vÒ c©y Giæi ®Ó t×m hiÓu vÒ c¸c ®Æc tÝnh sinh th¸i, ®iÒu kiÖn vµ kÜ thuËt trång rõng, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®èi víi néi dung 1: + Thu thËp sè liÖu ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o khoa häc, trao ®æi kinh nghiÖm liªn quan vÒ trång giæi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu. + Sö dông ph−¬ng ph¸p « tiªu chuÈn ®iÓn h×nh ®Ó ®iÒu tra rõng trång giæi ®· cã. * Sö dông ph−¬ng ph¸p l©m sinh thùc nghiÖm bè trÝ thÝ nghiÖm t¹i hiÖn tr−êng trªn c¸c lËp ®Þa phæ biÕn + C¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm bè trÝ theo ph−¬ng ph¸p ngÉu nhiªn. + C¸c chØ tiªu t¨ng tr−ëng ®o ®Õm toµn diÖn. * Sö dông ph−¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc trong thu thËp vµ ph©n tÝch sè liÖu, kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®−îc xö lÝ trªn phÇn mÒm vi tÝnh øng dông trong L©m nghiÖp nh»m. -1-
III. KÕT QU¶ NGHI£N CøU THÝ NGHIÖM vμ th¶o luËn 3.1. L−îc sö nghiªn cøu LÞch sö nghiªn cøu kh¶o nghiÖm chän loµi c©y trång rõng ®· cã tõ l©u ®êi, b¾t ®Çu tõ nh÷ng thÝ nghiÖm th¨m dß ®Õn c¸c kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø ®−îc bè trÝ thö nghiÖm theo c¸c nguyªn t¾c khoa häc nh»m chän ra loµi c©y trång −u thÕ phï hîp víi ®iÒu kiÖn lËp ®Þa tõng vïng ®· ®−îc tiÕn hµnh nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi. Ngµy nay b»ng nh÷ng biÖn ph¸p sinh häc míi nh− lai t¹o, nh©n gièng v« tÝnh mét sè loµi c©y cho n¨ng suÊt rÊt cao. C¸c kh¶o nghiÖm th¨m dß vÒ loµi c©y trång rõng ë ViÖt Nam ®· ®−îc ng−êi Ph¸p tiÕn hµnh tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kÜ 20. C¸c tr¹m thùc nghiÖm l©m nghiÖp nh− Tr¶ng Bom, Lang Hanh, T©n T¹o, Ekmat... ®· ®−îc ra ®êi tõ n¨m 1905 ®Õn 1950 vµ ®· tiÕn hµnh kh¶o nghiÖm nhiÒu loµi c©y trång. Tõ 1960 ViÖn khoa häc L©m nghiÖp ViÖt nam vµ c¸c Trung t©m nghiªn cøu vïng ®· tiÕn hµnh h¨m dß, nghiªn cøu kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø c©y trång trªn nhiÒu vïng l·nh thæ ViÖt nam. C¸c loµi ®−îc nghiªn cøu t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ, ¸p dông trong s¶n xuÊt lµ B¹ch ®µn, keo, phi lao, th«ng... vµ ®· t¹o ®−îc c¸c dßng cho n¨ng suÊt cao. §Æc biÖt lµ ch−¬ng tr×nh 04-01 do ViÖn KHLN ViÖt Nam chñ tr× ®· tËp hîp vµ tæng kÕt ®óc rót kinh nghiÖm c¸c kÕt qu¶ trång rõng, nghiªn cøu kh¶o nghiÖm cña c¸c c¬ quan s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu ®Ó x©y dùng b¶n quy ®Þnh vÒ c©y trång rõng nh»m ph¸t triÓn l©m nghiÖp cho 9 vïng kinh tÕ trong c¶ n−íc. Th«ng qua ®ã Bé L©m nghiÖp ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 680 ngµy 15/08/1986, quy ®Þnh c©y trång rõng cho tõng vïng. Theo quy ®Þnh nµy viÖc x¸c ®Þnh c¸c loµi c©y trång rõng dùa trªn 5 tiªu chuÈn sau ®©y: BiÓu 1: C¸c tiªu chuÈn loµi c©y trång rõng vµ c©y trång cho vïng T©y Nguyªn C©y kh¼ng Tiªu chuÈn chung c¸c loµi c©y trång rõng C©y triÓn väng ®Þnh 1. §¸p øng ®−îc môc tiªu kinh doanh 2. Phï hîp víi hoµn c¶nh sinh th¸i Kh«ng ®ñ 5 tiªu chuÈn, §ñ c¶ 5 tiªu 3. Cã quy tr×nh hoÆc h−íng dÉn kÜ thuËt cÇn thö nghiÖm hoÆc chuÈn. nghiªn cøu bæ sung . 4. Cã nguån gièng ®¶m b¶o 5. Cã n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao Th«ng 3 l¸, muång ®en, Theo quy ®Þnh trªn, Tr¸m hång, Giæi nhung, Giæi xanh, sao tÕch, c¸c loµi b¹ch ®µn, c¸c loµi −u tiªn cho ®en, dÇu trµ beng, sa méc, long n·o, dÇu c¸c loµi keo, ®iÒu, keo vïng T©y nguyªn (11 loµi) dËu... (9 loµi) Tuy nhiªn viÖc ph©n chia nµy lµ rÊt réng, ®ßi hái c¬ së s¶n xuÊt ph¶i biÕt lùa chän c©y trång phï hîp víi ®iÒu kiÖn lËp ®Þa, nhÊt lµ c¸c loµi c©y b¶n ®Þa ch−a cã ®ñ 5 tiªu chuÈn nh− quy ®Þnh trªn, ®ang thuéc nhãm cã nhiÒu triÓn väng cÇn nghiªn cøu bæ sung ®Çy ®ñ h¬n míi ¸p dông vµo s¶n xuÊt cho kÕt qu¶ cao h¬n. 3.2. Tæng qu¸t ®Þa bµn nghiªn cøu. 3.2.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn * §Þa h×nh: T©y Nguyªn gåm 5 tØ0nh Kon Tum, Gia Lai, §¾c L¾c, §¾c N«ng, L©m §ång vµ mét phÇn phÝa t©y tØnh B×nh §Þnh, Qu¶ng Ng·i, víi diÖn tÝch tù nhiªn gÇn 5,5 triÖu ha, n¬i cã ®é che phñ cao 60%. NÐt næi bËt ë ®©y lµ tÝnh ph©n bËc râ rµng gi÷a c¸c hÖ thèng nói vµ cao nguyªn, ®Þa h×nh chia c¾t phøc t¹p bëi nhiÒu s«ng suèi vµ thung lòng, thÊp dÇn tõ §«ng sang T©y. S«ng Ba lµ ranh giíi chia bëi 2 khèi nói lín Ngäc Linh (phÝa B¾c) lµ ®iÓm cao nhÊt khu vùc 2598m, phÝa nam lµ d·y nói Ch−Yang Sinh ®iÓm cao nhÊt 2405m, xen gi÷a c¸c d·y nói lµ c¸c cao nguyªn t−¬ng ®èi b»ng vµ réng lín. C¸c cao nguyªn ph©n bè ë c¸c ®é cao kh¸c nhau tõ 300- 1700m, xen gi÷a c¸c vïng nói vµ cao nguyªn lµ c¸c miÒn ®Êt tròng, ®iÓn h×nh lµ c¸c vïng An -2-
Khª, Ayunpa - Gia Lai, Kr«ngp¨h - §¾c L¾c, v× vËy t¹o cho T©y Nguyªn mét tiÒm n¨ng L©m nghiÖp rÊt lín trong c¶ n−íc. * KhÝ hËu: Do vÞ trÝ ®Þa lÝ, ®Þa h×nh vµ chia c¾t bëi c¸c d·y nói cao nªn khÝ hËu T©y Nguyªn mang s¾c th¸i ®Æc thï riªng cña kiÓu khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa thÓ hiÖn 2 khu vùc kh¸c biÖt: §«ng Tr−êng s¬n vµ T©y Tr−êng s¬n. + Vïng §«ng Tr−êng S¬n thÓ hiÖn c¸c ®Æc tr−ng khÝ hËu sau ®©y: - Tæng l−îng bøc x¹ hµng n¨m kho¶ng 120-140 Kcal/cm2, chªnh lÖch gi÷a c¸c th¸ng kh«ng lín (kho¶ng 7-10 Kcal), cùc ®¹i vµo mïa xu©n (th¸ng 3-4) vµ cùc tiÓu vµo mïa thu (th¸ng 9-10). - NhiÖt ®é trung b×nh n¨m t−¬ng ®èi cao, chÞu ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña ®é cao, d−íi 400m trung b×nh/n¨m 23C, ë ®é cao 800-1000m trung b×nh/n¨m 19-21C, biªn ®é nhiÖt ngµy ®ªm cao (9-11C). NhiÖt ®é tèi thÊp hµng n¨m ë ®é cao d−íi 400m lµ 150C, vïng 800m lµ 10 0C vµ vïng 1500m lµ 50C . - L−îng m−a b×nh qu©n lín, ®¹t tõ 1500-2000mm/n¨m, chªnh lÖch theo vïng tiÓu khÝ hËu n¬i nhiÒu nhÊt vïng nói cao phÝa B¾c cã n¨m ®Õn 3600mm/n¨m, thÊp lµ vïng nói trung b×nh phÝa nam 1200mm/n¨m, ph©n bè kh«ng ®Òu, tËp trung 80-90% vµo mïa m−a. M−a lín tËp trung 3 th¸ng liªn tôc ®¹t 45-60% (th¸ng 8-9-10). * §¸ mÑ vµ thæ nh−ìng: §Þa h×nh T©y Nguyªn phøc t¹p nªn sù ph©n bè ®Êt ®ai rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, Theo NguyÔn Xu©n Qu¸t (1989), ®· ph©n líp vá phong hãa thµnh 4 nhãm ®¸ mÑ chÝnh, tõ ®ã h×nh thµnh c¸c lo¹i ®Êt Feralis víi c¸c ®Æc tÝnh sö dông, ®Æc thï h×nh th¸i kh«ng gièng nhau, ®−îc biÓu hiÖn b»ng c¸c mµu s¾c ®Æc tr−ng ®Ó ph©n biÖt vµ nhËn biÕt riªng, gåm 4 nhãm chÝnh sau: Nhãm A: §Êt Feralit ®á n©u h×nh thµnh trªn ®¸ Macma trung tÝnh, chñ yÕu lµ ®¸ Bazan, c¸c kho¸ng nguyªn ph©n gi¶i triÖt ®Ó t¹o nªn lo¹i ®Êt tÇng dÇy hoÆc rÊt dµy th−êng gÆp ë nhiÒu n¬i trªn c¸c cao nguyªn vµ c¸c khu rõng tù nhiªn nh− Mang ®en, Mang cµnh (Kon Tum), Kon Hµ Nõng, Pleiku (Gia Lai), VÜnh th¹nh (B×nh §Þnh), Easup, §¾c LÊp, Bu«n hå (§¾c L¾c), Gia NghÜa (§¾c N«ng) ... ®©y lµ lo¹i ®Êt thÝch hîp víi sinh tr−ëng cña c©y trång nhÊt lµ Giæi. Nhãm B: §Êt Feralit vµng ®á h×nh thµnh trªn ®¸ phón xuÊt biÕn chÊt hay trÇm tÝch chñ yÕu lµ ®¸ Granit lµ lo¹i ®¸ thµnh phÇn chñ yÕu lµ th¹ch anh, c¸c kho¸ng chÊt ph©n gi¶i yÕu t¹o nªn líp ®Êt tÇng máng vµ kh«ng ®ång ®Òu th−êng xen lÉn ®¸ næi, ®¸ ngÇm, gÆp ë c¸c d·y nói cao trung b×nh nh− An khª, Ch−P¨h, MangYang, Konchro, Madr¾c... ®©y lµ lo¹i ®Êt trång c©y Giæi sinh tr−ëng bÞ h¹n chÕ. Nhãm C: §Êt Feralit vµng x¸m h×nh thµnh trªn ®¸ phón xuÊt acid, ®¸ s¹n kÕt vµ phï sa cæ cã thµnh phÇn kho¸ng chÊt kh¸ phøc t¹p vµ phÇn lín c¸c kho¸ng chÊt khã ph©n gi¶i, cã møc ®é phong hãa yÕu t¹o nªn líp ®Êt cã tÇng dµy trung b×nh, nhãm nµy cã diÖn tÝch kh«ng lín th−êng gÆp trªn c¸c ®Þa h×nh gîn sãng nh−: An khª, KonPlon, §¾c T«, Eahleo...®©y lo¹i ®Êt trång c©y Giæi sinh tr−ëng t−¬ng ®èi tèt . Nhãm D: §Êt Feralit-Macgalit x¸m ®en h×nh thµnh trªn c¸c ®¸ kÒm, kÒm thæ vµ tóp nói löa cã møc ®é phong hãa yÕu, nhãm ®Êt nµy cã diÖn tÝch nhá, Ýt gÆp. Ngoµi c¸c nhãm trªn cßn cã ®Êt phï sa båi tô ven s«ng suèi, ®Êt lÇy thôt vµ glay hãa ë c¸c vïng ®Çm lÇy, thung lòng nhãm nµy chñ yÕu ®−îc quy ho¹ch cho s¶n xuÊt N«ng nghiÖp. * Th¶m thùc vËt: T−¬ng øng ®Þa h×nh, vïng khÝ hËu vµ ®Êt ®ai, th¶m thùc vËt rõng khu vùc cã c¸c kiÓu sau: + KiÓu rõng l¸ réng th−êng xanh nhiÖt ®íi m−a mïa vïng nói thÊp: Ph©n bè chñ yÕu ë ®é cao d−íi 600m, trªn c¸c lo¹i ®Êt ®á n©u, vµng n©u, x¸m vµng ®¸ mÑ Bazan, Granit, macma....Tæ thµnh loµi rÊt phong phó, ®a d¹ng vµ phøc t¹p, rõng cã nhiÒu tÇng víi c¸c loµi chñ yÕu lµ hä Ngäc lan nh− Giæi xanh, Giæi nhung, hä Xoan nh− géi, xoan méc, hä Tr¸m nh− tr¸m chim, tr¸m tr¾ng, hä §Ëu: Xoay, cµ te, hä Ba m¶nh vá nh− V¹ng trøng... + KiÓu rõng l¸ réng th−êng xanh nhiÖt ®íi m−a mïa vïng nói trung b×nh: Ph©n bè chñ yÕu ë ®é cao tõ 700- 1200m, trªn c¸c loµi ®Êt ®á n©u, ®á vµng ... ®¸ mÑ chñ yÕu lµ Bazan, tóyp nói löa, Granit..., Tæ thµnh loµi rÊt phøc t¹p, c¸c loµi chñ yÕu thuéc hä Long n·o nh− c¸c loµi re, hä Såi giÎ, hä ngäc lan nh− Giæi nhung, Giæi bµ, Giæi l«ng Ýt gÆp Giæi xanh ... hiÕm gÆp c¸c loµi thuéc -3-
hä ®©u, hä xoan... + KiÓu rõng l¸ réng th−êng xanh m−a Èm nhiÖt ®íi vïng nói cao: Ph©n bè ë ®é cao trªn 1200m, tæ thµnh ®¬n gi¶n h¬n víi c¸c loµi c©y chÞu m−a Èm vµ l¹nh, thuéc hä chÌ, hä Kim giao, hä ®ç quyªn.... mËt ®é ph©n bè rÊt dµy trªn 600 c©y/ha, nh−ng c©y cã ®−êng kÝnh nhá, chiÒu cao thÊp, thØnh tho¶ng cã gÆp mét sè Ýt c©y Giæi. + KiÓu rõng l¸ réng nöa rông l¸ nhiÖt ®íi m−a mïa: Ph©n bè chñ yÕu vïng nói thÊp ®Êt x¸m vµng pha c¸t trªn c¸c ®¸ macma acid, ®¸ Granit... tæ thµnh t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n víi c¸c loµi c©y chñ yÕu thuéc hä Sao dÇu, hä B»ng l¨ng, hä ®Ëu, hä xoan ... ®©y lµ lo¹i rõng cã ph©n bè rÊt nhiÒu loµi quý hiÕm nh− cµ te, tr¾c, cÈm lai, l¸t hoa, gi¸ng h−¬ng... thØnh tho¶ng cã gÆp mét sè vµi loµi Giæi . * Ngoµi ra cßn cã c¸c kiÓu Savan, tr¶ng cá vµ c©y bôi, rõng tre nøa xen rõng gç, rõng l¸ kim... nh−ng diÖn tÝch kh«ng nhiÒu. 3.2.2. §Æc ®iÓm d©n sinh kinh tÕ - x∙ héi D©n sè T©y Nguyªn kho¶ng trªn 3 triÖu ng−êi so víi n¨m 1995 t¨ng kho¶ng 1 triÖu ng−êi vµ gÊp 4 lÇn n¨m 1975. Nguyªn nh©n sù gia t¨ng rÊt nhanh nµy, 1 phÇn do sù di d©n tù do cña c¸c tØnh ®ång b»ng, miÒn nói phÝa B¾c vµo vµ 1 phÇn do sù t¨ng tù nhiªn. MËt ®é ph©n bè trong vïng rÊt kh«ng ®Òu, chñ yÕu tËp trung t¹i c¸c thµnh phè, thÞ x·, thÞ trÊn, thÞ tø vµ c¸c trôc ®−êng giao th«ng. Kho¶ng 40% d©n sè T©y nguyªn lµ ng−êi d©n téc Ýt ng−êi th−êng sèng trong rõng hoÆc gÇn rõng, nguån sèng chñ yÕu b»ng ph−¬ng thøc canh t¸c n−¬ng rÉy, tr×nh ®é d©n trÝ vµ ®êi sèng thÊp. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y §¶ng vµ Nhµ n−íc quan t©m ®Çu t− ph¸t triÓn khu kinh tÕ tiÒm n¨ng nµy víi nhiÒu ch−¬ng tr×nh dù ¸n nh− dù ¸n 135, dù ¸n 661... b−íc ®Çu c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng khã kh¨n chung cña d©n c− trong vïng. 3.3. C¸c ®Æc tÝnh sinh th¸i vµ ®iÒu kiÖn lËp ®Þa trång rõng Giæi Giæi lµ c©y gç lín, ®−êng kÝnh trung b×nh 60-80cm (cã c©y D tíi 150cm), cao 30m, sinh tr−ëng t−¬ng ®èi nhanh, cho gç tèt, cã nhiÒu c«ng dông vµ gi¸ trÞ kinh tÕ cao trªn thÞ tr−êng. ë ViÖt Nam c©y Giæi cã ph©n bè réng tõ ViÖt B¾c vµo ®Õn §«ng Nam bé, ph©n bè trong c¸c khu rõng l¸ réng th−êng xanh ë ®é cao 3%, l−îng ®¹m > 0,3% vµ mïa kh« h¹n kÐo dµi kh«ng qu¸ 4 th¸ng. V× vËy yªu cÇu lËp ®Þa cho rõng trång Giæi nh− sau: BiÓu 2: Nhãm c¸c nh©n tè lËp ®Þa TT Nh©n tè lËp ®Þa Yªu cÇu cô thÓ KhÝ hËu -L−îng m−a b×nh qu©n n¨m 1500 – 2500 mm I -Mïa kh« h¹n < 4 th¸ng -NhiÖt ®é b×nh qu©n 20 – 25 ®é C -NhiÖt ®é tèi thÊp trung b×nh 10 ®é C -4-
TT Nh©n tè lËp ®Þa Yªu cÇu cô thÓ -Sè ngµy m−a trong n¨m 100 - 150 ngµy §Þa h×nh PhÝa Nam < 1000 m, B¾c80 cm III -Thµnh phÇn c¬ giíi ThÞt trung b×nh -pH 4,5 – 6,5 -Mïn tÇng A > 3% NÒn rõng cò IV -Lo¹i h×nh thùc vËt Rõng nghÌo kiÖt, rõng non phôc håi c©y bôi §é tµn che 0,2 – 0,6 3.4. KÕt qu¶ mét sè m« h×nh thÝ nghiÖm lµm giµu rõng Giæi trong s¶n xu©t t¹i T©y Nguyªn Víi quan ®iÓm lµm giµu rõng lµ trång bæ sung mét l−îng c©y cã gi¸ trÞ kinh tÕ vµo rõng nghÌo kiÖt mµ kh¶ n¨ng tù phôc håi l¹i rõng h¹n chÕ, nh»m tËn dông nÒn rõng cò ®Ó x©y dùng rõng míi víi loµi c©y lµm giµu chiÕm −u thÕ hçn giao víi loµi c©y tù nhiªn. Trong thêi gian thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh 327 vµ dù ¸n 5 triÖu ha rõng, c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ ®¬n vÞ nghiªn cøu ®· ®−a mét sè loµi c©y b¶n ®Þa nh− Giæi, Tr¸m, V¹ng, Re, Sao, Kh¸o, Huûnh, Sao ®en, dÇu r¸i... vµo lµm giµu rõng ë nhiÒu n¬i. Tuy vËy, diÖn tÝch trång rõng kh«ng nhiÒu, chØ dõng l¹i giai ®o¹n th¨m dß vµ thö nghiÖm, kÕt qu¶ cßn h¹n chÕ vµ ch−a tæng kÕt ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ. KÕt qu¶ kh¶o s¸t vïng §«ng T©y nguyªn cho thÊy Giæi lµ loµi c©y cã nhiÒu triÓn väng nhÊt vµ ®−îc kh¸ nhiÒu ®¬n vÞ g©y trång trong khu vùc. M« h×nh ®−îc coi thµnh c«ng vÒ lµm giµu rõng Giæi theo r¹ch hiÖn t¹i ë Tr¹m thùc nghiÖm L©m sinh vµ c¸c L©m tr−êng ë Kon Hµ Nõng nh− sau: 3.4.1. ThÝ nghiÖm trång Giæi t¹i Tr¹m thùc nghiÖm L©m sinh Kon Hµ Nõng * §èi t−îng rõng lµm giµu: Rõng tù nhiªn nghÌo sau khai th¸c kh«ng ®óng kü thuËt, cã tr÷ l−îng 80-120 m3/ha, sè c©y cã D>8 cm tõ 200 - 300 c©y/ha, trong ®ã sè c©y gç t¹p, gç nhá chiÕm 30 - 40 %. T¸i sinh kÐm, th−êng 1000 - 2000 c©y/ha, tû lÖ c©y kinh tÕ thÊp 30 - 40 % vµ bÞ d©y leo c©y bôi chÌn Ðp m¹nh. * Ph−¬ng thøc lµm giµu: 2 ph−¬ng thøc (1986 – 1987): + B¨ng chÆt 5m, chõa 10m: DiÖn tÝch 10 ha, trång theo hµng mËt ®é 300 c©y/ha + Trång theo ®¸m trèng trong rõng sau khai th¸c. KÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ ®o ®Õm 35 « tiªu chuÈn ®iÓn h×nh (diÖn tÝch « ®o ®Õm 50 m x 50m = 2.500m2) BiÓu 3: L−îng t¨ng tr−ëng rõng trång cña Tr¹m Kon Hµ Nõng (§o th¸ng 11 n¨m 2000) C«ng thøc/ Rõng tù nhiªn Rõng trång Giæi N¨m T¸i sinh TT/n¨m M % N/ha D H % trång N c©y A+B Δdcm Δhm K.t Tæng % k.t c©y cm m 1986 Theo ®¸m 180 188 55 2500 30 420 13,5 15 75 0,95 1,00 B¨ng 5m 300 205 50 3000 30 300 9,0 10 65 0,70 0,80 -5-
C«ng thøc/ Rõng tù nhiªn Rõng trång Giæi N¨m T¸i sinh TT/n¨m M % N/ha D H % trång N c©y A+B Δdcm Δhm K.t Tæng % k.t c©y cm m 1986 B¨ng 5m - 70 më t¸n 250 150 55 2500 40 300 10,0 11 0,90 0,92 n¨m 93 NhËn xÐt : + B¨ng chÆt 5m: tû lÖ sèng hiÖn cßn 70- 80 %, t¨ng tr−ëng D = 0,70 cm/n¨m, t¨ng tr−ëng H = 0,80 m/n¨m + B¨ng chÆt 5m ®−îc nu«i d−ìng më t¸n vµo n¨m thø 6 - 7, ®−îc gi¶m ®é tµn che xuèng cßn 0,3 – 0,4, t¨ng tr−ëng D vµ H nhanh h¬n: D = 0,90/0,70 cm/n¨m, H = 0,92/0,80 m/n¨m) + Trång theo ®¸m trèng: MËt ®é 500 c/ha, hiÖn cßn 80%, t¨ng tr−ëng hµng n¨m nhanh h¬n D = 0,95 cm/n¨m, H = 1,0m / n¨m. Tuy nhiªn diÖn tÝch trång nhá ch−a thÓ triÓn khai ¸p dông vµo s¶n xuÊt. 3.4.2. Lµm giµu rõng b»ng c©y Giæi t¹i c¸c L©m tr−êng s¶n xuÊt gç lín * §èi t−îng rõng lµm giµu: C¸c c¬ sá s¶n xuÊt ®· tiÕn hµnh lµm giµu rõng tù nhiªn nghÌo sau khai th¸c, rõng cã tr÷ l−îng tõ 60- 120 m3/ha, chÊt l−îng kÐm, tæ thµnh phøc t¹p phÇn lín lµ c©y tiªn phong, c©y gç nhá vµ cong queo s©u bÖnh, t¸i sinh kÐm ®Õn trung b×nh. * Ph−¬ng thøc lµm giµu: Lµm giµu rõng theo r¹ch, r¹ch më 5m, chõa 10-15m, mËt ®é trång 200-300 c/ha. Nguån h¹t gièng thu h¸i tõ rõng tù nhiªn vÒ gieo −¬m t¹i chç. Trång b»ng c©y con cã bÇu, 8-10 th¸ng tuæi, chiÒu cao trung b×nh 30 cm. KÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ ®o ®Õm 150 « tiªu chuÈn ®iÓn h×nh t¹i 5 L©m tr−êng (diÖn tÝch « ®o ®Õm 50 m X 50m = 2.500m2) nh− sau: BiÓu 4 :L−îng t¨ng tr−ëng rõng lµm giµu c¸c L©m tr−êng (§o 2001) §Þa TÇng c©y cao C©y trång ®iÓm/ T¸i sinh T. tr−ëng n¨m N/ M/ha % N/ha D H n¨m Δdcm Δhm Ha K.t c©y Cm M Tæng % ktÕ tr«ng T. lËp - 485 220 66 4326 52 84 7.0 4.0 0.78 0.45 92 KHN-87 229 154 73 1053 62 253 10.4 9.9 0.75 0.70 Kanak 92 247 117 67 848 61 199 6.1 7.1 0.68 0.79 S.k«n 92 447 253 63 1364 38 176 6.8 3.3 0.75 0.37 S¬pai 94 424 186 60 2776 41 201 7.9 3.2 0.85 0.45 T.B×nh 380 188 65 2430 50 172 7.7 5.5 0.79 0.54 NhËn xÐt: Rõng lµm giµu vïng T©y nguyªn cßn h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt, diÖn tÝch rõng trång sinh tr−ëng kh¸ kh«ng nhiÒu chØ chiÕm 30-40% diÖn tÝch ®· trång, hiÖn t¹i c©y trång ph©n hãa do thiÕu ¸nh s¸ng vµ ®ang bÞ d©y leo c©y bôi chÌn Ðp, chñ yÕu do c¸c nguyªn nh©n kÜ thuËt sau ®©y: + ChÊt l−îng c©y con: - Nguån gièng cã chÊt l−îng kÐm, kh«ng qua tuyÓn chän, do c¸c ®¬n vÞ trång rõng thu nhÆt tõ nhiÒu nguån, chñ yÕu lµ lÊy tõ rõng tù nhiªn, nªn cã c¶ c¸c c©y mÑ phÈm chÊt kÐm, v× vËy khi gieo −¬m c©y con ph©n ho¸ m¹nh ngay trong v−ên −¬m.. - C©y con ®em trång ch−a ®¹t yªu cÇu: C©y qu¸ nhá tuæi, chiÒu cao 30cm, cã l©m tr−êng chØ ®¹t 20cm, nªn kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh ®−îc víi sù x©m lÊn cña cá d¹i, d©y leo, c©y bôi. + KÜ thuËt xö lÝ thùc b× vµ trång: -6-
- Xö lÝ thùc b× vµ tÇng c©y cao cßn l¹i sau khai th¸c: b¨ng më réng 5m, trong khi chiÒu cao t¸n rõng 18-20m, nh−ng kh«ng ®−îc chÆt h¹ gi¶m chiÒu cao, t¹o nªn r¹ch hÑp d−íi t¸n rõng v× vËy c©y trång bÞ thiÕu ¸nh s¸ng. Ba n¨m ®Çu c©y Giæi cã kh¶ n¨ng chÞu bãng nªn sinh tr−ëng b×nh th−êng, nh÷ng n¨m sau c©y trång ®ßi hái ¸nh s¸ng nhiÒu h¬n nªn sinh tr−ëng chËm l¹i, cã n¬i thiÕu ¸nh s¸ng nghiªm träng c©y trång chÕt dÇn. - Ch¨m sãc sau khi trång 3 n¨m, ch¨m sãc chØ ph¸t dän thùc b× tÇng d−íi, tÇng c©y cao kh«ng ®−îc xö lÝ më t¸n nªn c©y trång bÞ che phñ, mÆt kh¸c do thêi gian ®Çu c©y trång sinh tr−ëng chËm nªn ch¨m sãc sau trång lµ 3 n¨m lµ qu¸ ng¾n c©y trång ch−a ®ñ søc v−¬n lªn tÇng t¸n. - Rõng trång t¹i Tr¹m Kon Hµ nõng ®−îc më t¸n vµo n¨m thø 6- 7 sau khi trång cho thÊy c©y sinh tr−ëng tèt h¬n ë c¸c L©m tr−êng kh¸c vµ ®· v−¬n lªn tÇng trªn víi −u thÕ râ rÖt so víi c¸c L©m tr−êng kh¸c. - Qu¶n lÝ b¶o vÖ ch−a tèt do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã do kinh phÝ Ýt, kho¸n cho d©n b¶o vÖ ®¹t hiÖu qu¶ kh«ng cao, rõng sau khi trång th−êng bÞ chÆt ph¸ lÊy cñi, gç... 3.5. M« h×nh thö nghiÖm trång Giæi t¹i Kon hµ nõng-Gia Lai vµ LT S«ng K«n-B×nh §Þnh Qua ph©n tÝch tµi liÖu c¸c b¸o c¸o khoa häc vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ trång rõng Giæi trªn cho biÕt qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn c©y Giæi chÞu ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña nhiÒu nh©n tè néi ngo¹i c¶nh nh−: nguån gèc di truyÒn, chÊt l−îng h¹t gièng, c©y con, ®iÒu kiÖn thæ nh−ìng, khÝ hËu, th¶m thùc vËt rõng, kÜ thuËt canh t¸c... C¸c nh©n tè ¶nh chñ yÕu ®Õn sinh tr−ëng rõng trång Giæi giai ®o¹n ®Çu cã thÓ chia thµnh 2 nhãm chÝnh: + Nhãm nh©n tè 1: §Êt vµ khÝ hËu + Nhãm nh©n tè 2: Thùc b× vµ ¸nh s¸ng Trong ®iÒu kiÖn ®Êt vµ khÝ hËu t−¬ng ®èi phï hîp, m« h×nh thö nghiÖm nh»m ®¸nh gi¸ sù ¶nh h−ëng c¸c nhãm nh©n tè thùc b× vµ c−êng ®é chiÕu s¸ng ®Õn sinh tr−ëng cña rõng trång Giæi. 3.5.1. §èi t−îng trång rõng * Thùc b× (2 tr¹ng th¸i): - Rõng tù nhiªn nghÌo kiÖt sau khai th¸c (tr¹ng th¸i IIIa1) - Tr¶ng cá c©y bôi cao 3m (Tr¹ng th¸i Ib) * §Þa h×nh: t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng, t¹i Tr¹m thùc nghiÖm Kon Nµ Nõng - Giai Lai cã ®é cao tuyÖt ®èi 700m vµ t¹i L©m tr−êng S«ng K«n - B×nh §Þnh cã ®é cao tuyÖt ®èi 600m. * §Êt: Feralit n©u ®á, ®á vµng ph¸t triÓn trªn ®¸ Bazan. §©y còng lµ c¸c hiÖn tr¹ng rõng nghÌo kiÖt phæ biÕn cã diÖn tÝch lín cÇn c¶i t¹o trong khu vùc nghiªn cøu. BiÓu 5: C¸c chØ tiªu l©m häc rõng nghÌo kiÖt tr−íc khi lµm giµu (Tr¹ng th¸i IIIa1): T¸i T©ng c©y cao(c©y/ha) CT/ Tr¹ng §é tµn sinh(c©y/ha) Thùc b× §Þa ®iÓm b¨ng th¸i che Tæng % K.tÕ M/ha) Tæng % K.tÕ Rõng 5m IIIa1 0,5 288 45 36 760 40 IIIa1 Tr¹m Kon Rõng 7m IIIa1 0,6 312 47 62 1170 40 Hµ Nõng IIIa1 Rõng 9m IIIa1 0,5 264 55 96 880 45 IIIa1 LT. Rõng 5m IIIa1 0,6 296 48 86 560 36 IIIa1 S«ng K«n Rõng 7m IIIa1 0,6 220 50 51 880 45 IIIa1 -7-
T¸i T©ng c©y cao(c©y/ha) CT/ Tr¹ng §é tµn sinh(c©y/ha) Thùc b× §Þa ®iÓm b¨ng th¸i che Tæng % K.tÕ M/ha) Tæng % K.tÕ Rõng 9m IIIa1 0,6 212 52 60 966 40 IIIa1 Rõng §¸m IIIa1 0,5 250 36 56 1000 35 IIIa1 BiÓu 6: C¸c chØ tiªu l©m häc tr¶ng c©y bôi phôc håi sau n−¬ng rÉy tr−íc khi trång rõng (Tr¹ng th¸i I b): T©ng c©y cao (c©y/ha) T¸i sinh Tr¹n C. thøc §é che Thùc b× §Þa ®iÓm g % C©y Tæng % chñ yÕu trång phñ Tæng sè M/ha) th¸i K.tÕ sè K.tÕ Tr¹m Toµn Ib 0.7 15 40 0 100 25 C©y bôi K.H.N diÖn Toµn LT. S.K«n Ib 0.8 25 30 0 150 30 C©y bôi diÖn 3.5.2. Bè trÝ thÝ nghiÖm DiÖn tÝch: 15 ha, gåm 5 c«ng thøc thÝ nghiÖm: + CT1: B¨ng chÆt réng 5m, t−¬ng øng 1/4 chiÒu cao t¸n rõng, mçi b¨ng trång 1 hµng c©y c¸ch c©y 2m. +CT2: B¨ng chÆt 7m, t−¬ng øng 1/3 chiÒu cao t¸n rõng, trång 1 hµng c©y c¸ch c©y 2 m. + CT3: B¨ng chÆt 9m, t−¬ng øng 1/2 chiÒu cao t¸n rõng, trång 1 hµng c©y c¸ch c©y 2 m. + CT4: Trång trªn ®¸m trèng trong rõng tù nhiªn sau khai th¸c, diÖn tÝch ®¸m trèng 500m2 trë lªn, tæng diÖn tÝch c¸c ®¸m trèng b»ng 1/3 diÖn tÝch l« rõng. + CT5: Trång rõng míi trªn tr¶ng c©y bôi cao 3m. 3.5.3. KÜ thuËt trång vµ ch¨m sãc rõng trång - T¹o c©y con: Dµn che: c©y Giæi khi gieo −¬m −a bãng nhÑ, thÝch hîp víi ®é che bãng 50% giai ®o¹n 1- 4 th¸ng tuæi, 30% giai ®o¹n 5 - 8 th¸ng tuæi, bá dµn che 1 th¸ng tr−íc lóc trång. T¹o c©y con cã bÇu nhùa PE, kÝch th−íc 12cm x 20cm, thµnh phÇn ruét bÇu: 5% ph©n vi sinh, 2% l©n, 93% ®Êt tÇng A, bãn thóc b»ng hçn hîp NPK pha lo·ng t−íi trùc tiÕp lªn luèng. - Xö lÝ thùc b× theo c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm: H−íng b¨ng më theo h−íng §«ng - T©y ®Ó t¨ng thêi gian chiÕu s¸ng trong ngµy. Ph¸t dän toµn diÖn thùc b× theo b¨ng hoÆc ®¸m nh− c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm trªn vµ ken chÆt c¸c c©y t¹p s©u bÖnh trªn b¨ng, chõa l¹i c©y môc ®Ých vµ c©y t¸i sinh gç lín. - Lµm ®Êt theo ph−¬ng ph¸p cuèc hè, kÝch th−íc 40cm X 40cm X 40cm - Tiªu chuÈn c©y con trång: 10 th¸ng tuæi, H bq ≥ 40cm, D cæ rÓ ≥ 0,30cm. - Thêi vô trång: gi÷a mïa m−a, th¸ng 8 – 9. - Trång dÆm sau khi trång 1 th¸ng vµ ch¨m sãc lÇn 1 sau khi trång 3 th¸ng. - Ch¨m sãc hµng n¨m: 2 lÇn/n¨m, lÇn 1 vµo ®Çu mïa m−a (th¸ng 5-6), lÇn 2 vµo gi÷a mïa m−a (th¸ng 9 -10). Ph¸t quang theo b¨ng, ®¸m nh− c¸c c«ng thøc, lµm cá, vun gèc ®−êng kÝnh > 1m. 3.5.4. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm -8-
Sau khi trång ®Ò tµi ®· tiÕn hµnh ®o ®Õm c¸c chØ tiªu t¨ng tr−ëng trªn c¸c « ®Þnh vÞ, theo ®Þnh k× 6 th¸ng, 12 th¸ng, 18 th¸ng, 24 th¸ng, thu ®−îc kÕt qu¶ nh− sau: BiÓu 7: L−îng t¨ng tr−ëng trung b×nh c¸c chØ tiªu hµng n¨m (Trång: 8/2001, ®o 9/2003) PhÈm chÊt T¨ng tr−ëng MËt D (cm) H vn Dt §Þa ®iÓm/ ®é Δd/ Δh/ Δdt/ % % % C.T (m) (m) trång n¨m n¨m n¨m (tèt) (tb) xÊu KHN-5m 300 1,64 1,68 1,02 31 40 29 0,82 0,84 0,51 KHN-7m 300 1,67 1,65 0,98 32 42 26 0,84 0,83 0,49 KHN-9m 300 1,94 1,91 1,12 39 41 20 0,97 0,91 0,56 KHN- Td 700 1,93 1,52 0,98 39 46 15 0,97 0,76 0,49 SK-5m 300 1,27 1,45 0,94 20 60 20 0,67 0,73 0,42 SK – 7m 300 1,24 1,44 0,90 26 55 19 0,67 0,72 0,45 SK- 9m 300 1,58 2,09 1,00 39 48 13 0,79 1,05 0,50 SK- ®¸m 300 1,40 1,51 0,95 41 44 15 0,70 0,76 0,48 SK-T d 700 2,05 1,97 1,47 45 43 12 1,03 0,99 0,74 T. b×nh 1,64 1,69 1,04 34 47 19 0,83 0,84 0,52 3.5.5. KÕt qu¶ ph©n tÝch thèng kª 3..5.5.1. ¶nh h−ëng cña nhãm nh©n tè ®Êt - khÝ hËu - §èi t−îng rõng nghÌo kiÖt, trång theo b¨ng ®¸m, sù ¶nh h−ëng cña nh©n tè ®Êt ®Õn c¸c chØ tiªu t¨ng tr−ëng cïng c«ng thøc vÒ c¸c chØ tiªu ®−êng kÝnh (Dg), chiÒu cao (Hvn), §−êng kÝnh t¸n (Dt) rõng trång kh«ng cã sù kh¸c biÖt râ rÖt gi÷a 2 khu vùc Kon Hµ Nõng - Gia Lai vµ LT S«ng K«n - B×nh §Þnh, chøng tá tÝnh chÊt khÝ hËu vµ ®Êt rõng n¬i bè trÝ thÝ nghiÖm lµ t−¬ng ®èi ®ång nhÊt vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn trång rõng Giæi. - §èi t−îng rõng c©y bôi tr¶ng cá, trång toµn diÖn, sù ¶nh h−ëng cña nh©n tè ®Êt ®Õn sinh tr−ëng rõng trång cïng c«ng thøc cã sù kh¸c biÖt râ rÖt. C©y trång t¹i L©m tr−êng S«ng k«n tèt h¬n, do ®Êt ch−a bÞ tho¸i hãa, giµu hµm l−îng N,P h¬n. C©y trång t¹i Kon Hµ Nõng xÊu h¬n do ®Êt qua canh t¸c N«ng nghiÖp l©u n¨m (trång s¾n) ®· bÞ tho¸i ho¸. T¨ng tr−ëng b×nh qu©n n¨m S«ng K«n/Kon Hµ Nõng, cô thÓ nh− sau: Dg = LTSK 1.02/ Tr¹m KHN 0.92 cm, Hvn= LTSK 0.98/ Tr¹m KHN 0.76 m Dt =LTSK 0.72/ Tr¹m KHN 0.49 m 3.5.5.2. ¶nh h−ëng cña nhãm nh©n tè thùc b× (tr¹ng th¸i rõng IIIa1 vµ Ib) vµ ¸nh s¸ng - C«ng thøc : 3, 5 ( CT3: b¨ng më 9m vµ CT5: trång toµn diÖn trªn tr¶ng c©y bôi) t¨ng tr−ëng nhanh nhÊt c¶ 3 chØ tiªu Dg, Hvn, Dt, cÊp sinh tr−ëng A + B chiÕm tØ lÖ cao trªn 80%, Ýt bÞ s©u bÖnh, trong 2 c«ng thøc trªn cã sù kh¸c biÖt râ rÖt t¨ng tr−ëng Dg. CT5(trång toµn diÖn) sinh tr−ëng Dg nhanh h¬n CT3 (b¨ng më 9m ). - C«ng thøc 2, 4 (CT2: b¨ng më 7 m vµ CT4: trång theo ®¸m) t¨ng tr−ëng trung b×nh, cÊp sinh tr−ëng A +B ®¹t 70%, sù kh¸c biÖt c¸c chØ tiªu gi÷a 2 c«ng thøc kh«ng râ rÖt. - C«ng thøc: 1 (b¨ng më 5m) sinh tr−ëng kÐm nhÊt, tØ lÖ cÊp sinh tr−ëng A+B ®¹t 60% do c©y trång ®ang thiÕu ¸nh s¸ng vµ ph©n ho¸ m¹nh. 3.5.5.3. T¨ng tr−ëng cña c©y Giæi theo th¸ng tuæi + T¨ng tr−ëng ®−êng kÝnh, chiÒu cao vµ ®−êng kÝnh t¸n theo th¸ng tuæi c¸c chØ tiªu ®o ®Õm Dg/th¸ng, Hvn/th¸ng, Dt/th¸ng cho thÊy rõng trång Giæi sau khi trång 12 th¸ng tuæi, gi÷a c¸c -9-
c«ng thøc ch−a cã sù ph©n hãa vÒ c¸c chØ tiªu Dg, Hvn, Dt, do c©y trång gÆp mïa kh« h¹n sinh tr−ëng chËm, nhu cÇu ¸nh s¸ng ch−a cao, giai ®o¹n 12 - 24 th¸ng tuæi ®· xuÊt hiÖn sù ph©n ho¸ m¹nh theo ®é chiÕu s¸ng râ rÖt, sù t¨ng tr−ëng Dg, Hvn, Dt ë CT3, CT5, nhanh h¬n nhiÒu so víi CT1, CT2, CT4. + L−îng t¨ng tr−ëng hµng n¨m t¨ng dÇn theo tuæi, 6 th¸ng, 12 th¸ng, 18 th¸ng. 12 th¸ng n¨m ®Çu t¨ng tr−ëng chËm h¬n 12 th¸ng n¨m sau vÒ c¶ 3 chØ tiªu: BiÓu 8: L−îng t¨ng tr−ëng trung b×nh tÝnh theo th¸ng tuæi: §iÓm Thêi gian thu thËp sè liÖu ®Þnh k× trång/ 6 th¸ng 12 th¸ng 18 th¸ng 24 th¸ng C«ng Dg Hvn Dt Dg Hvn Dt Dg Hvn Dt Dg Hvn Dt thøc KHN-5m 0,017 0,025 0,033 0,021 0,025 0,033 0,039 0,040 0,037 0,056 0,053 0,038 KHN 7m 0,023 0,017 0,042 0,017 0,031 0,038 0,049 0,044 0,042 0,057 0,052 0,037 KHN 9m 0,025 0,017 0,042 0,021 0,023 0,038 0,050 0,046 0,040 0,068 0,063 0,043 SK - 5m 0,020 0,018 0,045 0,018 0,025 0,032 0,033 0,031 0,032 0,040 0,044 0,035 SK - 7m 0,018 0,017 0,040 0,018 0,021 0,032 0,033 0,031 0,033 0,039 0,043 0,033 SK - 9m 0,025 0,025 0,042 0,017 0,023 0,029 0,036 0,047 0,036 0,053 0,070 0,038 SK §¸m 0,025 0,020 0,042 0,029 0,043 0,046 0,034 0,040 0,036 0,046 0,046 0,035 KHN -Td 0,023 0,025 0,045 0,055 0,046 0,055 0,053 0,048 0,037 0,068 0,047 0,037 SK -Td 0,020 0,028 0,050 0,052 0,043 0,052 0,064 0,053 0,056 0,073 0,065 0,057 T. b×nh 0,022 0,022 0,042 0,028 0,031 0,039 0,044 0,041 0,039 0,056 0,054 0,049 Qua biÓu trªn chøng tá c©y Giæi lóc ®Çu sinh tr−ëng chËm cµng vÒ sau cµng sinh tr−ëng nhanh dÇn. Theo sè liÖu ®o ®Õm vµ theo dâi Giæi trång ë Tr¹m Kon hµ nõng cho thÊy ë tuæi 20 vÒ cÊp kÝnh sinh tr−ëng ®ang nhanh dÇn nh−ng chiÒu cao l¹i chËm dÇn vµ theo dù ®o¸n cã thÓ ®¹t t¨ng tr−ëng cùc ®¹i D1.3 ë: 30-35 tuæi. 3. 6. Nu«i d−âng rõng trång Giæi §Ó rót ng¾n thêi gian nghiªn cøu b»ng c¸ch kÕ thõa kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt ®· cã trong khu vùc, qua kh¶o s¸t rõng trång Giæi t¹i c¸c L©m tr−êng chóng t«i ®· chän rõng trång t¹i Tr¹m thùc nghiÖm Kon hµ nõng ®¸p øng yªu cÇu, ®Ò tµi ®· tiÕn hµnh thö nghiÖm c¸c biÖn ph¸p nu«i d−ìng. 3.6.1. Thùc tr¹ng rõng trång giæi tr−íc khi nu«i d−ìng t¹i Tr¹m Kon Hµ Nõng Rõng lµm giµu lµ rõng thø sinh nghÌo kiÖt do khai th¸c qu¸ møc, chÊt l−îng kÐm. Ph−¬ng thøc trång theo b¨ng chÆt 5m, b¨ng chõa 10 m. MËt ®é trång 300 c©y /ha, mçi b¨ng trång 1 hµng c©y c¸ch c©y 2m. MËt ®é hiÖn cßn 200 c©y/ha Lµm ®Êt theo ph−¬ng ph¸p cuèc hè 30 x 30 x 30 (cm) N¨m trång 1986, thêi vô trång gi÷a mïa m−a. Tiªu chuÈn c©y con ®em trång 10 th¸ng tuæi, chiÒu cao trung b×nh 30-40cm. T×nh h×nh sinh tr−ëng trung b×nh . Rõng tù hiÖn nay ®ang phôc håi t−¬ng ®èi tèt. C¸c chØ tiªu tr−íc khi nu«i d−ìngt¹i biÓu 10: BiÓu 9: C¸c chØ tiªu rõng lµm giµu tr−íc khi nu«i d−ìng TÇng rõng tù nhiªn hiÖn nay C©y trång C©y gç lín T¸i sinh MËt ®é T. tr−ëng D H Δd Δh % N¨m Trån HiÖn N/ M/ D H ∑ cm m ha ha Tb×nh Tb×nh KtÕ g cßn cm m 300 185 26 21 2500 30 87 300 200 8,0 9,0 0,7 0,80 - 10 -
3.6.2. C¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm më t¸n - CT1: DiÖn tÝch 1 ha. Më t¸n m¹nh b»ng c¸ch ken chÆt c¸c c©y kÐm gi¸ trÞ trªn b¨ng chõa, sao cho ®Ønh sinh tr−ëng cña c©y trång kh«ng bÞ che phñ, luçng ph¸t d©y leo, bôi rËm toµn diÖn t¹o ¸nh s¸ng cho c©y trång vµ xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn. B¨ng më t¸n réng 10m b»ng kho¶ng 1/2 chiÒu cao t¸n rõng, sè c©y ken chÆt th¶i lo¹i tõ 18-25 % tæng sè c©y trªn diÖn tÝch l«. - CT2: DiÖn tÝch 1 ha. Më t¸n trung b×nh b»ng c¸ch ken chÆt mét sè c©y kÐm gi¸ trÞ trªn b¨ng chõa ®æ t¸n sang che bãng c©y trång, mét sè c©y trång cßn bÞ che bãng, luçng ph¸t d©y leo, bôi rËm toµn diÖn t¹o ¸nh s¸ng cho c©y trång vµ xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn. B¨ng më 7m réng kho¶ng 1/3 chiÒu cao t¸n rõng, sè c©y ken chÆt th¶i lo¹i tõ 10-15% tæng sè c©y trªn diÖn tÝch l«. - CT3: DiÖn tÝch 1 ha. §èi chøng, kh«ng t¸c ®éng. 3.6.3. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm BiÓu 10 :C¸c chØ tiªu rõng lµm giµu vµ l−îng t¨ng tr−ëng sau më t¸n 2 n¨m (më t¸n 5/2001- ®o 11-2003) Rõng tù nhiªn C©y trång C©y gç lín T¸i sinh MËt ®é T.tr−ëng C«ng N¨m H tb Δ d Δ h thøc Trån HiÖn D tb N/ M/ D H % ∑ ha ha tb tb KtÕ g cßn cm m 245 195 3000 CT1 27 21 35 87 300 195 12 12 0.73 0.83 18% 20% 260 2800 CT2 190 27 21 33 87 300 192 11 12 0.71 0.82 13% 12% 2800 302 §.C 193 26 21 33 87 300 198 9.5 11 0.70 0.81 12% 270 183 26 21 2866 34 87 300 195 10.8 11.7 0.71 0.82 T.b Ghi chó: Cét N/ha sè 18% vµ 13% lµ tØ tÖ % sè c©y bÞ chÆt th¶i khi më t¸n. Cét t¸i sinh 20%, 12%, 12% lµ sè l−îng t¸i sinh t¨ng lªn sau 2 n¨m. 3.6.4. Ph©n tÝch kÕt qu¶ theo tiªu chuÈn thèng kª VÒ t¨ng tr−ëng ®−êng kÝnh c«ng thøc 1 vµ 2 t¨ng tr−ëng nhanh h¬n c«ng thøc ®èi chøng, c©y trång cã t¸n c©n ®èi h¬n, sè c©y bÞ chÌn Ðp nay ®ang phôc håi vµ ®ang v−¬n lªn tÇng trªn. Ch−a cã sù kh¸c biÖt râ rÖt gi÷a 2 c«ng thøc më t¸n m¹nh vµ trung b×nh. VÒ t¨ng tr−ëng chiÒu cao do c©y lín nªn sù chÝnh x¸c trong ®o ®Õm bÞ h¹n chÕ, nh−ng theo môc tr¾c toµn diÖn th× 2 c«ng thøc më t¸n cao h¬n. VÒ tæ thµnh lo¹i bá ®−îc c¸c c©y t¹p, c©y s©u bÖnh, xóc tiÕn t¸i sinh vµ t¨ng tr−ëng rõng nãi chung. Rõng ®−îc më t¸n nh×n chung sinh tr−ëng tèt h¬n cÇn tiÕp tôc theo dâi . IV. KÕT LUËN CÇN NGHI£N CøU Bæ SUNG Qua kÕt qu¶ triÓn khai vµ kÕt qu¶ thu ®−îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ®Ò tµi ®i ®Õn mét sè kÕt luËn sau ®©y: - C¨n cø vµo ®−êng kÝnh, chiÒu cao vµ phÈm chÊt gç, còng nh− nhu cÇu vµ gi¸ c¶ thÞ tr−êng hiÖn nay, gç Giæi ®¸p øng ®−îc c¸c chØ tiªu theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. V× vËy, viÖc trång rõng Giæi nh»m s¶n xuÊt gç lín lµ phï hîp. - Giæi xanh vµ Giæi nhung lµ c¸c loµi c©y ph©n bè tù nhiªn ë nhiÒu n−íc §«ng Nam ¸, nhÊt lµ ë ViÖt Nam cã ph©n bè réng tõ B¾c vµo ®Õn §«ng Nam Bé ë ®é cao d−íi 1000m so víi mÆt n−íc biÓn, cã thÓ trång ®−îc nhiÒu vïng trong c¶ n−íc. - Qua ®iÒu tra kh¶o s¸t c¸c m« h×nh trång rõng Giæi trong s¶n xuÊt cho thÊy nhiÒu ®Þa ph−¬ng cã nhu cÇu trång Giæi nh−ng viÖc trång rõng ch−a mÊy thµnh c«ng do lùa chän ch−a ®óng ®èi t−îng, ph−¬ng thøc, kÜ thuËt trång vµ qu¸ tr×nh ch¨m sãc nu«i d−ìng cã nhiÒu ®iÓm ch−a phï hîp. - 11 -
- C©y Giæi ra hoa qu¶ hµng n¨m, chu k× sai qu¶ th−êng 2 n¨m 1 lÇn, s¶n l−îng hoa qu¶ nhiÒu cã thÓ ®¶m b¶o cung cÊp nguån h¹t gièng cho trång rõng trªn quy m« lín. C©y giæi t¸i sinh b»ng h¹t, Ýt cã kh¶ n¨ng t¸i sinh chåi v× vËy chØ kinh doanh rõng trång tõ h¹t, kh«ng cã kh¶ n¨ng kinh doanh rõng chåi. - C©y con giai ®o¹n v−ên −¬m phï hîp víi ®é che s¸ng tõ 30-50%, c©y trång 3 n¨m ®Çu cã kh¶ n¨ng chÞu bãng nhÑ sang n¨m thø 4 trë ®i −a s¸ng. - Ph−¬ng thøc trång rõng ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng cña c©y Giæi ë giai ®o¹n rõng non. Qua kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµ kh¶o s¸t c¸c m« h×nh ®· cã t¹i vïng §«ng T©y Nguyªn cho thÊy Giæi trång lµm giµu rõng thø sinh nghÌo kiÖt víi b¨ng chÆt tõ 1/3-1/2 chiÒu cao t¸n rõng vµ trång trªn tr¶ng c©y bôi cao trªn 3m víi b¨ng më réng 3m, giai ®o¹n ®Çu phï hîp víi sinh tr−ëng cña c©y Giæi. - Ch¨m sãc rõng trång Giæi lµ rÊt quan träng, v× giai ®o¹n trång rõng 3 n¨m ®Çu Giæi sinh tr−ëng chËm cÇn ph¶i ch¨m sãc liªn tôc trong 5 n¨m. Ba n¨m ®Çu ch¨m sãc 2 lÇn/n¨m b»ng ph¸t thùc b× vµ lµm cá vun gèc, 2 n¨m sau chØ cÇn ph¸t dän thùc b× mçi n¨m 1 lÇn. - Nu«i d−ìng rõng giæi trång lµm giµu rõng thø sinh nghÌo kiÖt, b»ng biÖn ph¸p më t¸n t¨ng ®é chiÕu s¸ng cho c©y trång, ®¶m b¶o cho c©y Giæi kh«ng bÞ che bãng trªn ®Ønh sinh tr−ëng t¹o ®iÒu kiÖn cho c©y v−¬n lªn tÇng t¸n lµ cÇn thiÕt vµ ®−îc tiÕn hµnh 2 lÇn vµo n¨m thø 7-8 vµ thø 10-11. Víi kÜ thuËt ken chÆt c¸c c©y t¹p c©y s©u bÖnh che bãng c©y trång, luçng ph¸t d©y leo c©y bôi toµn diÖn xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn lµ phï hîp víi sinh tr−ëng cña c©y Giæi. TμI LIÖU THAM KH¶O - NguyÔn B¸ ChÊt, 1995: B¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu: “Nghiªn cøu ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt, x©y dùng m« h×nh th©m canh rõng tù nhiªn ë c¸c vïng kinh tÕ l©m nghiÖp”. §Ò môc KN03- 02B, thuéc ®Ò tµi KN03-02. (ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam) - NguyÔn b¸ ChÊt, 1985: Kü thuËt trång c©y Giæi Xanh, t¹p chÝ l©m nghiÖp sè 4/1985 (ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam) - NguyÔn b¸ ChÊt, 1997: §Æc tÝnh sinh vËt häc c©y Giæi xanh.(ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam) - Hoµng Xu©n Tý, 2000: Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh lý, sinh th¸i c©y Giæi xanh, b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi. (ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam) - Ph¹m Hoµng Hé, 1994: C©y cá ViÖt Nam. - NguyÔn Xu©n Qu¸t, NguyÔn B¸ ChÊt, Vò V¨n MÔ ... 1994: Kü thuËt g©y trång mét sè loµi c©y rõng chñ yÕu. (NXB N«ng nghiÖp 1994). - NguyÔn TiÕn Nghªnh, 1984: Sinh th¸i c©y Giæi xanh.( KÕt qu¶ nghiªn cøu cña tr−êng §¹i häc L©m nghiÖp 1984.) - TriÖu V¨n Hïng, 1984: §Æc ®iÓm sinh vËt häc c©y Giæi xanh, Tr¸m tr¾ng, Lim xÑt. (KÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc tr−êng §¹i häc L©m nghiÖp, 1994.) - Vò BiÖt Linh - Bïi §oµn: Nghiªn cøu mét sè c¬ së khoa häc vµ c«ng nghÖ th©m canh rõng gç lín trªn diÖn tÝch rõng tù nhiªn l¸ réng.(ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam) - TrÇn §×nh Lý : Nghiªn cøu x¸c ®Þnh diÖn tÝch vµ hÖ thèng biÖn ph¸p kÜ thuËt cho viÖc khoanh nu«i phôc håi rõng.(NXB N«ng nghiÖp 1996). -TS. TrÇn V¨n Con: Nghiªn cøu bæ sung nh»m x¸c ®Þnh mét sè loµi c©y trång chÝnh phôc vô s¶n xuÊt vïng B¾c T©y Nguyªn (B¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc – 2001, ViÖn KHLN ViÖt Nam) - GS NguyÔn H¶i TuÊt – TS Ng« Kim Kh«i : Xö lÝ thèng kª kÕt qu¶ nghiªn cøu thùc nghiÖm trong N«ng - L©m nghiÖp trªn m¸y vi tÝnh ( Nhµ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp Hµ néi-1996) - 12 -

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2428 lượt tải

ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn