B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B Y T
VIN ST RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TRUNG ƯƠNG
NGUYỄN THỊ MINH TRINH
NGHIÊN CU THÀNH PHN LOÀI, MẬT ĐỘ, TP TÍNH
MUI Anopheles, T L NHIM Plasmodium spp. TRÊN
VÉC TƠ CHÍNH VÀ CH ĐIM GEN KHÁNG THUC CA
Plasmodium falciparum TI BN TNH TÂY NGUYÊN
LUN ÁN TIN S SINH HC
HÀ NI, 2024
B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B Y T
VIN ST RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TRUNG ƯƠNG
NGUYỄN THỊ MINH TRINH
NGHIÊN CU THÀNH PHN LOÀI, MẬT ĐỘ, TP TÍNH
MUI Anopheles, T L NHIM Plasmodium spp. TRÊN
VÉC TƠ CHÍNH VÀ CH ĐIM GEN KHÁNG THUC CA
Plasmodium falciparum TI BN TNH TÂY NGUYÊN
Chuyên ngành: CÔN TRÙNG HC
Mã s: 942 01 06
ng dn 1: PGS.TS.BS. Nguyn Thu Hương
ng dn 2: TS.BS. Nguyn Xuân Xã
HÀ NI, 2024
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu của riêng tôi cùng các đồng
nghip công tác chuyên môn ca Khoa Xét nghim - Sinh hc phân t, Khoa
Nghiên cứu điều tr, Khoa Côn trùng thuc Vin St rét - sinh trùng- Côn
trùng Quy Nhơn thực hin.
Các s liu v kết qu nêu trong lun án hoàn toàn trung thực chưa
từng được ai công b trong bt k công trình nào khác.
Tác gi lun án
Nguyn Th Minh Trinh
ii
LI CM ƠN
Lun án đưc hoàn tnh vi s giúp đ ca Quý Thy Cô, bạn đng nghip và
gia đình. Vi lòng nh trng biết ơn u sắc, tôi xin trân trng cm ơn:
Q thy hưng dn khoa hc PGS.TS.BS. Nguyn Thu Hương, TS.BS.
Nguyn Xuân đã nh nhiều thi gian, tn nh hưng dn, truyền đạt kiến thc,
giúp đ chnh sa, b sung t khi viết đ cương đến khi hn chnh lun án, động
viên tôi trong quá trình hc tp hoàn thành các ni dung lun án.
Tn trng cm ơn s đóng góp ý kiến chuyên môn có giá tr khoa hc và thc
tin t Quý thy cô qua các hi đồng đánh giá đ cho lun án ngày càng hoàn thin
bn thân hàm th đưc nhiu kiến thc, kinh nghim trong nghiên cu chuyên môn;
Tn trng cm ơn tp th Khoa t nghim - Sinh hc phân t, Khoa Nghiên
cu - Điu tr, Khoa n trùng thuc Vin St t - Ký sinh tng - Côn tng Quy
Nn và các Trung tâm CDC và TTYT huyn ca tỉnh Gia Lai, Đắk Lk, Đắk ng,
Kon Tum to điu kin tt nht cho i trong quá trình thc hin lun án ti la
thc đa;
Tn trng cảm ơn PGS.TS. Cao Li-Trưng Phòng Khoa hc-Đào tạo cùng
cán b trong phòng đã gp đ i trong sut thi gian làm h sơ dự tuyển đến khi
hoàn tnh lun án.
Tn trng cm ơn PGS.TS. Hồ Văn Hoàng - Vin trưng Vin Stt-KST-CT
Quy Nhơn, TS.BS. Hoàng Đình Cnh - Vin tng Vin St rét-KST-CT TƯ và
TS.BS. Hunh Hng Quang - Phó Vin tng Vin St t-KST-CT Quy Nhơn đã
luôn khuyến khích, to đng lc cho tôi hn tnh lun án;
Xin bày t lòng biết ơn Ba M - ngưi luôn mong mun c con mình tiến b,
cảm ơn Chồng và các con đã luôn là đng lc mnh m, gánh c vic gia đình cho tôi
chuyên tâm o hc tp nghiên cu khoa hc.
Cui cùng, tôi xin cm ơn đến tt c bnh nhân, ni tình nguyn đã hp tác
nghiên cu ch cc đ tôi có đy đ s liu hoàn chnh lun án.
Nghiên cu sinh
Nguyn Th Minh Trinh
iii
DANH MC MT S T VIT TT
Viết tt
Din gii tiếng Anh
Din gii tiếng Vit
ACTs
Artemisinine-based combination therapies
Liu pháp phi hp có artemisinine
An.
Anopheles
Ging Anopheles
ART
Artemisinin
Artemisinin
AS
Artesunat
Artesunat
AS-PCR
Allele specific polymerase chain reaction
Phn ng trùng hợp đc hiu alen
BĐTN
Bẫy đèn trong nhà
BĐNN
Bẫy đèn ngoài nhà
BMGS
By màn gia súc
c/đ/đ
con/đèn/đêm
c/ng/đ
con/người/đêm
c/m/đ
con/màn/đêm
CQ
Chloroquine
Chloroquin
COI
cytochrome oxydase I
Cytochrom oxydase tiểu đơn vị I
crt
chloroquine resistance transporter
Ct
Cycle threshold value
Giá tr chu k ngưỡng
CSP
circumsporozoite protein
protein thoa trùng
D3
Day 3
Ngày th 3 (k t khi dùng thuc)
ddPCR
digital droplet PCR
PCR k thut s dng git
DHA
Dihydroartemisinine
Dihydroartemisinin
DNA
Deoxyribonucleic acid
Deoxyribonucleic acid
dNTP
deoxy nucleotide triphotphate
deoxy nucleotide triphotphate
ELISA
enzyme-linked Immunosorbent assay
XN min dch hp ph liên kết enzym
ETF
Early Treatment Failure
Tht bi điu tr sm
GMS
Greater Mekong Sub-Region
Tiu vùng Sông Mê Kông m rng
ITS
internal transcribed spacers
vùng giao gen ni loài
KST
Ký sinh trùng