1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Nhiễm sán lá gan nhỏ là bệnh truyền nhiễm qua đường ăn uống gây
ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng.
Việt Nam thuộc vùng khí hậu nhiệt đới, điều kiện tự nhiên, xã hội và tập
quán ăn uống, canh tác, sinh hoạt thuận lợi cho sự lưu hành bệnh giun sán,
trong đó có bệnh sán lá gan nhỏ. Việt Nam ghi nhận hai loài sán lá gan nhỏ là
C. sinensis và O. viverrini phân bố ở ít nhất 32 tỉnh thành. Hai địa phương
Ninh Bình và Phú Yên được coi là điểm nóng với tỷ lệ nhiễm sán lá gan nhỏ
khá cao với nhiều yếu tố liên quan, trong đó, nguyên nhân chính do tập quán
ăn gỏi cá của nhân dân đã tồn tại lâu đời.
Có rất nhiều phương pháp xét nghiệm nhiễm sán lá gan nhỏ. Gần đây,
nhiều nghiên cứu có xu hướng chuyển sang các phương pháp khuếch đại
ADN đẳng nhiệt (đặc biệt là kỹ thuật khuếch đại đẳng nhiệt mạch vòng trung
gian– Loop - mediated Isothermal Amplification - LAMP) với nhiều ưu điểm.
Đến nay, tại Việt Nam chưa có kit LAMP được thương mại hóa để
chẩn đoán nhiễm sán lá gan nhỏ trên người. Xuất phát từ những yêu cầu
khoa học và thực tiễn trên đây, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Nghiên cứu thực trạng nhiễm sán lá gan nhỏ trên người ở hai xã
trọng điểm thuộc Ninh Bình, Phú Yên và chế tạo kit LAMP ứng dụng
trong chẩn đoán tại cộng đồng” với các mục tiêu sau:
1. Mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan nhiễm sán lá gan nhỏ trên
người tại hai xã trọng điểm thuộc tỉnh Ninh Bình và Phú Yên (2018-2020).
2. Chế tạo kit LAMP xét nghiệm nhiễm Clonorchis sinensis,
Opisthorchis viverrini trên người ở quy mô phòng thí nghiệm.
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VÀ Ý NGHĨA KHOA HỌC,
Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
1. Mô tả, đánh giá thực trạng nhiễm sán lá gan nhỏ và yếu tố liên quan
nhiễm sán lá gan nhỏ trên người tại 2 xã Yên Lộc và An Mỹ của tỉnh Ninh
Bình và Phú Yên, góp phần tiên lượng và xây dựng chiến lược phòng
chống bệnh sán lá gan nhỏ tại khu vực có thói quen ăn gỏi cá của 02 tỉnh
trên có hiệu quả.
