BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
-------------------------
PHẠM THỊ DỰ
NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA THAY ĐỔI CÔNG NGHỆ
ĐẾN CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LAO ĐỘNG TRONG NGÀNH
CÔNG NGHIỆP CHẾ BIẾN CHẾ TẠO Ở VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Hà Nội, Năm 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
-------------------------
PHẠM THỊ DỰ
NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA THAY ĐỔI CÔNG NGHỆ
ĐẾN CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LAO ĐỘNG TRONG NGÀNH
CÔNG NGHIỆP CHẾ BIẾN CHẾ TẠO Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành : Quản lý kinh tế
Mã số : 9310110
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS,TS. NGUYỄN THỊ MINH NHÀN
2. TS. NGUYỄN THỊ THU HIỀN
Hà Nội, Năm 2024
i
LỜI CAM ĐOAN
Nghiên cứu sinh xin cam đoan đây công trình nghiên cứu độc lập của
riêng nghiên cứu sinh. Các thông tin, dữ liệu, kết quả nghiên cứu và luận cứ được
nêu trong luận án là do nghiên cứu sinh tự m hiểu, đúc kết, phân tích, có trích dẫn
một cách ràng đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu trong luận án do
nghiên cứu sinh phân tích một cách trung thực, khách quan chưa từng được
công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác.
Tác giả luận án
Phạm Thị Dự
ii
LỜI CẢM ƠN
Nghiên cứu sinh xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới người hướng dẫn khoa học
PGS,TS Nguyễn Thị Minh Nhàn TS Nguyễn Thị Thu Hiền đã nhiệt tình
hướng dẫn, hỗ trợ, giúp đỡ đồng hành cùng nghiên cứu sinh trong suốt thời gian
thực hiện luận án.
Nghiên cứu sinh xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại học
Thương mại, Viện Đào tạo Sau đại học đã tạo điều kiện thuận lợi trong suốt quá
trình học tập; Khoa Kinh tế, Khoa Quản trị nhân lực, Bộ n Quản kinh tế, B
môn Quản trị nhân lực doanh nghiệp đã tạo điều kiện, động viên, góp ý chuyên môn
cho nghiên cứu sinh trong quá trình thực hiện luận án.
Nghiên cứu sinh bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến các thầy, cô, các nhà khoa
học trong Hội đồng đánh giá chuyên đề tiến luận án tiến cấp Bộ môn đã
những đóng góp cụ thể, chi tiết về chuyên môn giúp cho nghiên cứu sinh hoàn
thành luận án của mình.
Nghiên cứu sinh xin gửi lời cảm ơn đến: Viện Khoa học Lao động và Xã hội;
Cục Việc làm, Cục Quan hệ lao động tiền lương, Vụ Kỹ năng nghề - Tổng cục
Giáo dục nghề nghiệp, Cục Công nghiệp - Bộ Công Thương, Viện Nghiên cứu
Quản kinh tế Trung ương đã tạo điều kiện, hỗ trợ giúp đỡ nghiên cứu sinh
trong quá trình thu thập dữ liệu phục vụ nghiên cứu.
Và nghiên cứu sinh cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, bạn bè, đồng
nghiệp đã tạo điều kiện, động viên, hỗ trợ nghiên cứu sinh trong suốt thời gian qua.
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................................... ii
MỤC LỤC ............................................................................................................................... iii
DANH MỤC T VIẾT TẮT .............................................................................................. vii
DANH MỤC HÌNH, HỘP.................................................................................................. viii
DANH MỤC BẢNG .............................................................................................................. ix
PHẦN MĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đi lun án .......................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghn cu ............................................................................................................. 2
3. u hỏi nghiên cứu ............................................................................................................... 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 3
5. Những đóng p mới của luận án ....................................................................................... 4
6. Kết cấu của luận án ............................................................................................................... 6
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ................................................................... 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu liên quan đến thay đổi công nghệ ....................................... 7
1.2. Tổng quan nghiên cứu liên quan đến chuyển dịch cấu lao động .................... 16
1.3. Tổng quan nghn cứu vthay đổi công ngh tác động đến chuyển dch
cấu lao động theo ngành trong ngành ng nghiệp chế biến chế tạo .................... 18
1.4. Khoảng trống nghiên cứu............................................................................................. 27
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ...................................................................................................... 28
CHƯƠNG 2: CƠ S LÝ LUẬN VỀ THAY ĐỔI NG NGH TÁC
ĐỘNG CỦA THAY ĐỔI CÔNG NGHỆ ĐẾN CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LAO
ĐỘNG THEO NNH ....................................................................................................... 29
2.1. Cơ sở lý lun về thay đổi công nghệ ........................................................................... 29
2.1.1. Ki niệm, pn loại và các tnh phần của công ngh ........................................... 29
2.1.2. Ki niệm thay đổi công nghệ ..................................................................................... 33
2.1.3. Đo ờng thay đổi ng nghệ ...................................................................................... 35
2.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thay đổi công nghệ ……………………………..38
2.2. Cơ sở lý lun về chuyển dịch cu lao động theo ngành..................................... 40
2.2.1. Ki niệm chuyển dịch cơ cấu lao động theo nnh ................................................. 40
2.2.2. Nội dung chuyển dịch cấu lao động theo nnh ................................................... 44
2.3. Tác động của thay đổi công nghệ đến chuyển dịch cơ cấu lao động theo nnh .... 48