B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NI
NGUYỄN ĐC HÙNG
NGHIÊN CU THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN B CA
LP CHÂN MÔI (CHILOPODA) TÂY BC, VIT NAM
Chuyên ngành: Động vt hc
Mã s: 9.42.01.03
LUN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC
Người hưng dn khoa hc:
1. PGS. TS. Trn Th Thanh Bình
2. TS. Nguyn Đc Anh
HÀ NI - 2021
LI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bn lun án này công trình nghiên cu ca nhân tôi
nhóm nghiên cu do PGS. TS. Trn Th Thanh Bình ph trách.
Ni dung ca lun án thuc mt phn ni dung nghiên cu của đề tài do Qu
Phát trin Khoa hc và Công ngh Vit Nam (NAFOSTED) tài tr: Đề tài “Đa dạng
phân b ca rết (Arthropoda, Chilopoda) Tây Bc, Vit Nam- s 106-
NN.05-2016.16 do PGS.TS. Trn Th Thanh Bình ch trì.
LI CM ƠN
Để hoàn thành luận án này tôi đã nhận được s giúp đ ca nhiu t chc
cá nhân. Tôi xin chân thành gi li cm ơn sâu sắc đến:
PGS.TS. Trn Th Thanh Bình và TS. Nguyn Đức Anh đã tận tình hướng dn
giúp đỡ tôi trong qtrình kho sát thực địa, phân tích s liu, công b công
trình khoa hc và hoàn thin lun án.
Tôi xin cảm ơn các thầy cô trong B môn Động vt hc, Trung tâm nghiên
cứu Động vật đất Khoa Sinh học, trường Đại học phm Hà Ni; Phòng Sinh
thái môi trường đất, Vin Sinh thái i nguyên Sinh vt đã tạo mi điều kin
thun li và tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình hc tp và nghiên cu.
Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo, Ban giám đốc, cán b người dân địa phương
các tnh Sơn La, Hòa Bình, Điện Biên Lai Châu đã hỗ tr, cung cp thông tin,
tạo điều kin thuận lơi cho tôi trong quá trình kho sát thc đa.
Cảm ơn các thc s Lê Xuân Sơn, Vũ Thị Hà, Hà Kiều Loan, Đỗ Đức Quân và
các bạn sinh viên Đng Quc Trung Chính K65E, Hoàng Ngc Ánh K65E, Nguyn
Th Thanh Huyn K68CLC đã hỗ tr trong quá trình kho sát thực địa, thu thp
mu, chp nh và phân tích s liu.
Tôi xin cm ơn bạn bè, đồng nghip đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình
công tác và thc hiện đề tài.
Cui cùng, tôi xin bày t lòng biết ơn sâu sắc đến tới gia đình và người thân đã
ng hộ, động viên trong sut thi gian thc hiện đề tài.
Quá trình trình thc hiện đề tài đưc h tr bi Qu Phát trin Khoa hc
Công ngh Việt Nam (NAFOSTED) trong đ tài s 106-NN.05-2016.16 do
PGS.TS. Trn Th Thanh Bình ch trì.
DANH MC CÁC T VIT TT
BNN&PTNT
B Nông nghip và Phát trin Nông thôn
C
Cá th
cs
Cng s
ĐHSPHN
Đại học Sư phạm Hà Ni
HNUE
Ha Noi National University of Education
IEBR
Institute of Ecology and Biologycal Resources
KBTTN
Khu bo tn thiên nhiên
KVNC
Khu vc nghiên cu
Ngh định
Nxb
Nhà xut bn
tr.
Trang
TT
Thông tư
VQG
n Quc gia
VST&TNSV
Vin Sinh thái và Tài nguyên Sinh vt
UBND
y Ban nhân dân
MC LC
M ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. LÝ DO CHN ĐI .......................................................................................... 1
2. MC TIÊU NGHIÊN CU ................................................................................... 2
3. NI DUNG NGHIÊN CU ................................................................................... 2
4. PHM VI NGHIÊN CU ...................................................................................... 2
5. Ý NGHĨA KHOA HC VÀ THC TIN CA ĐI ..................................... 3
6. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀI ............................................................ 3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN V VẤN ĐỀ NGHIÊN CU ................................... 4
1.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH NGHIÊN CU LP CHÂN MÔI (CHILOPODA) 4
1.1.1. Tình hình nghiên cu lp Chân môi trên thế gii ...................................... 4
1.1.2. Tình hình nghiên lp Chân môi Vit Nam ............................................ 13
1.1.3. Tình hình nghiên cu lp Chân môi Tây Bc, Vit Nam ..................... 18
1.2. KHÁI QUÁT V ĐIU KIN T NHIÊN, KINH T - HI KHU VC
NGHIÊN CU .......................................................................................................... 19
1.2.1. Điều kin t nhiên .................................................................................... 19
1.2.2. Điều kin kinh tế - xã hi ......................................................................... 20
CHƯƠNG 2. ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN, LIỆU PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CU ......................................................................................................... 22
2.1. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CU ............................................................................... 22
2.2. THI GIAN NGHIÊN CU ............................................................................. 28
2.3. TƯ LIỆU NGHIÊN CU .................................................................................. 29
2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................................... 29
2.4.1. Khảo sát và điu tra thc đa .................................................................... 29
2.4.2. Các phương pháp nghiên cứu trong phòng thí nghim ............................ 31
CHƯƠNG 3: KẾT QU VÀ THO LUN ......................................................... 36
3.1. Thành phn loài lp Chân môi (Chilopoda) khu vc nghiên cu .................. 36
3.1.1. Đa dạng v loài ......................................................................................... 36
3.1.2. Các phát hin mi ..................................................................................... 39
3.1.3. Cu trúc các bc phân loi lp Chân môi khu vc nghiên cu ............. 39