B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B QUC PHÒNG
VIN NGHIÊN CU KHOA HỌC Y DƢỢC LÂM SÀNG 108
NGUYỄN VĂN MINH
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CN LÂM SÀNG
VÀ ĐIỀU TR VIÊM NHA CHU TRÊN BNH NHÂN
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP 2 CÓ H TR LASER DIODE
Chuyên ngành: RĂNG HÀM MẶT
Mã s: 62.72.06.01
TÓM TT LUN ÁN TIN S Y HC
HÀ NI 2022
Công trình được hoàn thành tại:
VIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƢỢC LÂM SÀNG 108
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Tạ Anh Tuấn
2. GS.TS. Hoàng Tử Hùng
Phản biện:
1.
2.
3.
Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Viện họp tại:
Viện Nghiên cứu Khoa học Y Dược Lâm sàng 108.
Vào hồi giờ ngày tháng năm 2022
Có thể tìm hiểu luận án tại:
1. Thư viện Quốc gia Việt Nam
2. Thư viện Viện NCKH Y Dược lâm sàng 108
1
ẶT VẤN Ề
Ngày nay, bệnh mn tính là nguyên nhân hàng đu gây tử vong và
n tật tn thế gii. Mt trong những bệnh mạn tính kng lây tốc độ
phát triển rất nhanh hiện nay bệnh đái tháo đường, đặc biệt là đái tháo
đường typ 2.
Trong những mối liên quan giữa tình trạng sức khỏe răng miệng
và bệnh toàn thân, viêm nha chu và bệnh đái tháo đường có mối quan
hệ chặt chẽ, hai chiều. Chính đáp ứng miễn dịch viêm tại mô nha chu
tạo ra các chất trung gian viêm (Interleukin-1β, Interleukin-6, yếu tố
hoại tsinh u α...) y ra p hủy nha chu. bệnh nhân đái
tháo đường, tình trạng tăng đường u đồng thời ln quan đến
đáp ứng miễn dịch thể dịch đặc trưng bằng tăng các cytokine viêm
như yếu tố hoại t sinh u α (TNF-α), Interleukin-1(IL-1β),
Interleukin-6 (IL-6).
Cạo cao-làm láng gốc răng (SRP) là một phương pháp điều trị
không phẫu thuật, bản trong quy trình điều trị viêm nha chu. Tuy
nhiên phương pháp học này không đủ hiệu quả đặc biệt viêm
nha chu trên bệnh nhân đái tháo đường. H trợ laser diode trong điều
trị viêm nha chu đã đem lại nhiều kết quả tốt. c nghiên cứu trên thế
giới cho thấy điều trị bệnh viêm nha chu hỗ trợ laser diode giúp
giảm đáng kể vi khuẩn trong túi nha chu; cải thiện các chỉ số lâm sàng
(viêm lợi, độ sâu túi nha chu, mất bám dính lâm sàng); gim các cht
trung gian viêm trong dch khe li và toàn thân. Ngoài ra, điều trị viêm
nha chu bệnh nhân đái tháo đường ci thin tình trng đường
huyết (HbA1c).
tài nghiên cứu với hai mc tiêu:
1. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, các ch s hóa sinh, min dch
viêm bnh nhân viêm nha chu có bệnh đái tháo đường typ 2.
2. Đánh g kết qu điu tr viêm nha chu h tr laser diode 810nm
bnh nn viêm nha chu bnh đái to đưng typ 2.
2
Chƣơng 1
TNG QUAN TÀI LIU
1.1. BNH NHA CHU
1.1.1. Giải phẫu sinh lý mô nha chu
nha chu tập hợp những cấu trúc bao quanh răng, bao gồm 4
loại mô: lợi, ơng ng, dây chằng nha chu và xê măng gốc răng.
1.1.2. Khái nim và phân loi bnh nha chu
Bnh nha chu bệnh viêm được đặc trưng bởi s phá hy
mm cứng nâng đỡ răng, bao gồm biu bám dính, dây
chằng nha chu, xương ổ răng và xê măng chân răng.
Theo Vin Nha chu hc Hoa K (AAP) năm 1999, bệnh nha chu
được phân loi thành 7 nhóm bnh lý.
1.1.3. Tiêu chun chẩn đoán viêm nha chu
Theo CDC và AAP (2015), viêm nha chu các mc độ:
VNC nhẹ: có ≥ 2 vị trí (không cùng 1 răng) có PD ≥ 4mm hoặc
có ≥ 2 vị trí (không cùng 1 răng) có CAL ≥ 3mm.
VNC trung bình: ít nhất 2 vị trí (không cùng 1 răng)
5mm PD < 7mm hoặc ít nhất 2 vị trí (không cùng 1 răng)
CAL ≥ 4mm.
VNC nặng: 2 vị trí (không cùng 1 răng) CAL 5mm
và có 1 vị trí có PD ≥ 5mm hoặc PD ≥ 7mm.
1.1.4. Các chỉ số lâm sàng để đánh giá tình trạng nha chu
- Chỉ số mảngm răng (PlI)
- Chỉ sốviêm lợi (GI)
- Độ sâu túi nha chu (PD)
- Mất bám dính lâm sàng (CAL)
- Chy máu li khi thăm dò (BOP)
3
1.1.5. iều trị viêm nha chu
Điều trị không phẫu thuật: điều trị ban đầu, điều trị hỗ trợ
điều trị duy trì
Điều trị phẫu thuật
1.2. BỆNH ÁI THÁO ƢỜNG
1.2.1. ịnh nghĩa
Đái tháo đường (ĐTĐ) một nhóm các bnh chuyển hóa đặc
trưng bởi tăng glucose máu do khiếm khuyết tiết insulin, khiếm
khuyết hoạt động insulin hoc c hai (ADA- 2004)
1.2.2. Phân loi (ADA-2015)
ĐTĐ 4 nhóm : ĐTĐ typ 1, ĐTĐ typ 2, ĐTĐ thai k, Đ đặc
hiu kc
1.2.3. Tiêu chun chẩn đoán, theo dõi bệnh đái tháo đƣờng
Theo ADA (2015), chẩn đoán ĐTĐ da vào HbA1c 6,5%
1.3. MI LN QUAN GIỮA ÁI TO ƢNG VÀ VIÊM NHA
CHU
1.3.1. Ảnh hƣởng của đái tháo đƣờng lên sc khe nha chu
Đ là yếu t nguy cơ chính gây VNC thông qua các q tnh sau:
Quá trình viêm
Sn phm glycat a bn vng (AGEs)
Mt cân bng gia tiêu xương và to xương (trc RANK/RANKL/OPG)
1.3.2. Tác động ca viêm nha chu lên bệnh đái tháo đƣờng
VNC tác động tiêu cực đến kim soát đường huyết qua cht trung
gian ca viêm nha chu ch yếu gm IL-1β, IL-6, TNF-α. Các cht
này đi vào tuần hoàn gây khởi phát đáp ng viêm toàn thân. Quá
trình viêm toàn thân làm trm trng thêm bệnh ĐTĐ.
1.4. TỔNG QUAN V LASER VÀ LASER DIODE
1.4.1. Tổng quan về laser
LASER: viết tt ca cm t tiếng Anh nghĩa là “khuếch đại ánh
sáng bng bc x kích thích”.