Nguồn điện bạc-kẽm và ứng dụng

Thông tin khoa học công nghệ<br /> <br /> NGUỒN ĐIỆN BẠC-KẼM VÀ ỨNG DỤNG<br /> Nguyễn Văn Tú1*, Bùi Đức Cương2<br /> Tóm tắt: Giới thiệu tổng quan một số nguồn điện bạc-kẽm sử dụng trong quân<br /> sự như tên lửa, ngư lôi, thông tin, máy bay...Bài báo cũng giới thiệu tóm tắt một số<br /> tính năng kỹ thuật, cấu tạo, nguyên lý hoạt động và công nghệ chế tạo.<br /> Từ khóa: Nguồn điện bạc kẽm; Điện cực bạc; Điện cực kẽm; Nguồn điện hóa học.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Do có khả năng vượt trội về độ dẫn điện và khả năng phóng điện với dòng lớn, nguồn<br /> điện hoá học hệ bạc-kẽm đã được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực kỹ thuật quân sự, được<br /> thiết kế dưới dạng pin dự trữ hoặc ắc qui.<br /> Những điểm ưu việt của hệ nguồn này là: Dung lượng riêng, mật độ dòng phóng cao;<br /> hệ số an toàn cao; cung cấp điện thế ổn định và có thể làm việc ở điều kiện nhiệt độ thấp (-<br /> 20 oC), cho nên đã khỏa lấp những hạn chế về giá thành cao (do giá thành bạc cao) [1-3].<br /> Do vậy, nguồn điện hoá học hệ bạc-kẽm đã được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực kỹ thuật<br /> quân sự, công nghệ cao: Tàu ngầm, máy bay, ngư lôi, tên lửa, hàng không, vũ trụ vv...<br /> Trong chiến tranh thế giới thứ hai, quân đội các nước như Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Liên Xô<br /> ... trang bị rất đa dạng các loại vũ khí và khí tài quân sự, trong đó sử dụng các loại ắc qui<br /> hệ bạc-kẽm. Một trong các tính năng ưu việt nhất của nguồn điện bạc- kẽm là độ an toàn<br /> cao, khi hoạt động có điện thế rất ổn định, có thể hoạt động ở nhiệt độ thấp (-20 oC) cho<br /> nên nguồn điện bạc- kẽm luôn là lựa chọn hàng đầu trong các thiết bị hàng không vũ trụ,<br /> công nghệ cao và quân sự, hệ thống thiết bị cần có độ an toàn, chính xác cao [1]. Ắc qui<br /> bạc-kẽm đã và đang được trang bị cho máy bay chiến đấu F4, F104, F115, F116 của Mỹ<br /> và máy bay MIG, SU của Liên Xô [2, 6-8], cũng như trang bị cho ngư lôi, tên lửa đất đối<br /> hải của quân chủng Hải quân.<br /> Loại nguồn này cho phép phóng điện với dòng vài trăm mili ampe tới vài trăm ampe và<br /> thời gian làm việc kéo dài.<br /> Ắc qui, pin bạc- kẽm có hệ điện hoá Zn/KOH/AgxO với phản ứng điện hoá:<br /> Zn +AgxO = xAg + ZnO (x=1, 2) (1)<br /> Hiện nay trong quân đội ta, đặc biệt trong quân chủng Hải quân, quân chủng Phòng<br /> không- Không quân sử dụng nhiều trang bị kỹ thuật, vũ khí có nguồn điện hệ bạc-kẽm.<br /> Các chủng loại ắc qui hệ này có kiểu 536, 512, 517, 552 cho các loại thuỷ lôi, kiểu SET-<br /> 53M, SET-U40 cho ngư lôi, loại UA-150 cho tàu ngầm cá nhân và dạng pin dự trữ 52-C<br /> cho tên lửa đối hải P15, P21, P22 của Hải quân. Ngoài ra, ắc qui bạc- kẽm còn được lựa<br /> chọn làm nguồn khởi động cho các chủng loại máy bay cả dân sự và quân sự.<br /> 2. NGUỒN ĐIỆN BẠC-KẼM<br /> 2.1. Pin dự trữ bạc- kẽm<br /> Khác với nguồn điện hoá thông thường, pin dự trữ chỉ sử dụng một lần và chỉ được đưa<br /> vào trạng thái hoạt động trước khi sử dụng do chất điện ly được để tách rời khỏi khối điện<br /> cực. Người ta đưa pin vào trạng thái hoạt động trước khi sử dụng nhờ các phương pháp<br /> hoạt hoá khác nhau: Đập vỡ ampul dung dịch, nén ampul bằng khí nén, làm nóng chảy<br /> dung dịch bằng nhiệt độ cao, thẩm thấu dung dịch bởi áp suất. Do để cách ly dung dịch<br /> khỏi khối điện cực nên pin dự trữ có thời gian bảo quản cao, thông thường 5-10 năm, trong<br /> một số trường hợp có thể kéo dài lâu hơn nhờ sử dụng hệ điện hoá đặc biệt và cải biến<br /> công nghệ chế tạo. Về mặt nguyên lý, bất kỳ một hệ điện hoá nào cũng có thể thiết lập<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 58, 12 - 2018 195<br />  Thông tin khoa học công nghệ<br /> <br /> được thành pin dự trữ, tuy nhiên do pin chỉ sử dụng trong những yêu cầu đặc biệt nên<br /> thông thường người ta sử dụng các hệ điện hoá có các đặc điểm sau:<br /> - Năng lượng và công suất riêng lớn; Hoạt hoá nhanh; Dòng phóng điện cao; Có khả<br /> năng cất giữ và bảo quản lâu dài.<br /> Pin dự trữ bạc kẽm 52-C sử dụng làm nguồn khởi động cho tên lửa P15-U, P21, P22<br /> của tên lửa đối hải trong Quân chủng Hải quân sử dụng nguyên lý hoạt hóa bằng khí nén.<br /> Pin dự trữ này được mắc nối tiếp 20 bộ môđun điện cực, cho phép phóng điện với dòng<br /> 180 ampe, điện áp làm việc 24,2- 30V, dung dịch KOH hoạt hóa bằng áp suất khí nén bên<br /> ngoài trước khi đưa vào trạng thái hoạt động. Vật liệu điện cực trong pin ở trạng thái sẵn<br /> sàng hoạt động, điện cực dương là bột bạc ôxít (Ag2O, AgO), điện cực âm là các lá kim<br /> loại kẽm được thiết kế đặc biệt để có khả năng nâng cao dòng phóng [6].<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> a) b) c)<br /> Hình 1. Pin dự trữ bạc-kẽm 52C sử dụng làm nguồn khởi động cho tên lửa P15U, P21,<br /> P22. (a)- Ảnh pin 52C; (b)-Ampul; (c)-Khối block điện cực.<br /> 2.2. Ắcqui bạc- kẽm<br /> Khác với pin dự trữ chỉ sử dụng được một lần, ắc qui được sử dụng lại nhiều lần bằng<br /> cách nạp lại điện cho chúng trước khi sử dụng. Hệ ắc qui bạc-kẽm Ag2O/KOH/Zn, đã<br /> được đề xuất từ đầu thế kỷ 19 nhưng không đưa ra sản xuất và sử dụng được vì sau khi<br /> phóng nạp nhiều lần cực kẽm không còn có kích thước, hình dáng như cũ. Năm 1943<br /> Angđrê (Pháp) lần đầu tiên đã chế tạo được ắc qui bạc-kẽm dùng điện cực kẽm xốp, điện<br /> dịch KOH bão hoà và dung lượng rất ít.<br /> 2.2.1. Những ưu, nhược điểm của ắc qui bạc-kẽm<br /> Những ưu điểm:<br /> -Năng lượng, dung lượng riêng cao, điện thế phóng lớn, tiêu hao chất hoạt động cho<br /> một đơn vị điện lượng nhỏ, hiệu suất sử dụng điện cực lớn, trọng lượng những chi tiết dẫn<br /> điện và bình nhỏ. Do vậy, tính năng riêng của ắc qui bạc-kẽm lớn gấp 4-5 lần của ắc qui<br /> chì và ắc qui kiềm thường.<br /> - Cho dòng điện lớn; Điện thế ổn định đến cuối khi phóng; Tự phóng điện nhỏ (6 tháng<br /> chỉ mất 20% dung lượng cũng trong điều kiện để 25 ngày, ắc qui kiềm mất 30%, ắc qui chì<br /> mất 40% năng lượng); Làm việc được ở khoảng chênh lệch nhiệt độ lớn -20 đến 50 oC và<br /> bảo dưỡng đơn giản.<br /> Nhưng ắc qui bạc- kẽm có một số nhược điểm:<br /> -Thời gian nạp lâu vì cần nạp ở mật độ dòng điện tương đối nhỏ (10 - 20 giờ); Nguyên<br /> vật liệu cần nguyên chất (tạp chất trong ắc qui không được quá 0,005%); Lá cách phải có<br /> <br /> <br /> 196 N. V. Tú, B. Đ. Cương, “Nguồn điện bạc-kẽm và ứng dụng.”<br /> Thông tin khoa học công nghệ<br /> <br /> chất lượng cao đảm bảo cho ắc qui không bị ngắn mạch; Tuổi thọ tương đối bé (khoảng<br /> 200 chu kỳ khi làm việc theo chế độ phóng dài giờ và 10-25 chu kỳ theo chế độ trung<br /> bình, dòng lớn).<br /> Thời gian gần đây ắc qui bạc-kẽm được sử dụng khá nhiều do nó có những tính năng<br /> riêng biệt lớn gấp mấy lần tính năng của ắc qui chì và ắc qui kiềm.<br /> Ắc qui bạc-kẽm có điện thế ổn định, cả khi phóng điện với dòng điện lớn vì phân cực<br /> nhỏ, trong quá trình phóng điện chất hoạt động cực dương biến thành bạc kim loại làm cho<br /> độ dẫn điện của nó tăng lên. Hiệu suất năng lượng lớn, đạt tới 85% và hiệu suất dòng điện<br /> gần 100%. Nhưng đắt, tuổi thọ không lớn và làm việc ở nhiệt độ thấp thì kém nên người ta<br /> chỉ dùng trong những cấu kiện đặc biệt cần nhẹ và năng lượng riêng lớn, ví dụ trong kỹ<br /> thuật tên lửa, quân sự.<br /> 2.2.2. Các quá trình điện cực<br /> Khi phóng điện, quá trình điện cực hòa tan điện cực kẽm xảy ra, kẽm sẽ chuyển thành<br /> dạng kẽm zincát, điện dịch lại bão hoà zincát nên kẽm lại kết tủa trong các lỗ xốp của điện<br /> cực dưới dạng ôxít và hyđrôxyt không tan:<br /> Zn + 2OH- → ZnO + H2O + 2e (2)<br /> ZnO +2KOH → K2ZnO2 + H2O (3)<br /> 2K2ZnO2 + 3 H2O → ZnO + Zn(OH)2 + 4KOH (4)<br /> Khi nạp điện thì kẽm từ zincát sẽ kết tủa trên điện cực dưới dạng bột kẽm, còn oxit kẽm<br /> phản ứng với kiềm tự do thành zincát. Như vậy nồng độ zincát trong điện dịch giữ không<br /> đổi:<br /> K2ZnO2 + 2H2O + 2e → Zn + 2KOH +2OH- (5)<br /> Quá trình chủ yếu xẩy ra bên trong lỗ xốp nên kích thước điện cực vẫn giữ nguyên<br /> không thay đổi, dùng cực kẽm trong một lượng lớn điện dịch thì khi phóng kẽm chuyển<br /> thành zincát có tỷ trọng lớn sẽ tụt dọc theo điện cực chảy xuống đáy bình. Khi nạp điện<br /> bột kẽm kết tủa nhiều ở phần dưới điện cực làm cho hình dạng của nó thay đổi. Ngoài ra<br /> kẽm kết tủa trên bề mặt điện cực ở dạng bột xốp cho nên dễ rụng xuống tạo thành mùn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2. Đường cong phóng/nạp của ắc qui bạc-kẽm, ở các chế độ dòng khác nhau<br /> (a) 0,25Adm-1; (b) 0,5A/dm2; (c)1,0 A/dm2; (d) 2,5A/dm2; (e)5,0 A/dm2[9].<br /> Khi nạp điện, trên cực dương bạc chuyển thành Ag2O sau đó thành AgO:<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 58, 12 - 2018 197<br />  Thông tin khoa học công nghệ<br /> <br /> 2Ag + 2OH-  Ag2O + H2O + 2e (6)<br /> -<br /> Ag2O +2OH  2AgO + H2O +2e (7)<br /> Do đó trên đường cong nạp điện có hai đoạn tương ứng cỡ điện thế 1,6-1,64 và 1,9 -2,0<br /> V (hình 2).<br /> Khi điện thế đạt tới 2,1V thì nạp điện ngừng lại vì tiếp tục thì ôxi thoát mạnh sẽ ôxi hoá<br /> và làm hỏng lá cách cellophan.<br /> Tổng quát quá trình xẩy ra trong ắc qui có thể viết như sau:<br /> 2Ag2O + H2O + 2Zn  4Ag + ZnO + Zn(OH)2 (8)<br /> 2Ag2O + 2Zn  4Ag + 2ZnO (9)<br /> 2AgO + H2O + 2Zn  2Ag + ZnO + Zn(OH)2 (10)<br /> 2AgO + 2Zn  2Ag + 2ZnO (11)<br /> Tương ứng với phản ứng:<br /> AgO + Zn  Ag + ZnO<br /> thì ắc qui có sức điện động là 1,85 -1,89 V và phản ứng:<br /> Ag2O + Zn  2Ag + ZnO<br /> sức điện động tương ứng 1,55-1,6 V.<br /> Điện thế tiêu chuẩn của hệ:<br /> Zn + 2OH-  Zn(OH)2 + 2e (12)<br /> Zn/Zn(OH)2 = -1,245 V.<br /> của hệ : 2Ag + 2OH-  Ag2O + H2O + 2e (13)<br /> Ag/Ag2O = 0,344 V<br /> Từ đó sức điện động của ắc qui bạc- kẽm bằng: E = 0, 344 - (-1, 245) = 1,589 V.<br /> Muốn chính xác phải tính đến hoạt độ của ion trong dung dịch.<br /> Trong thực tế sức điện động của ắc qui bạc-kẽm là 1,85 V, điện thế làm việc của ắc qui<br /> khi phóng điện với chế độ thời gian dài là 1,5 V. Vì vậy điện thế và sức điện động tương<br /> ứng với những phương trình và đường cong phóng nạp ở trên.<br /> Cho đến nay sự tạo thành kết tủa nhánh của bạc và kẽm vẫn là nguyên nhân chủ yếu<br /> làm hỏng ắc qui bạc- kẽm.<br /> Để tránh hiện tượng chập mạch do bột kẽm phát triển người ta bọc điện cực kẽm bằng<br /> giấy cellophan. Trong dung dịch kiềm và zincát, cellophan trương ra, dày lên 2-3 lần, dẫn<br /> điện tốt đồng thời làm cho ắc qui chặt lại. Nó cũng có tác dụng ngăn oxit bạc khuyếch tán<br /> đến cực kẽm và làm cho kẽm không phát triển thành nhánh nối với hai cực bạc được. Lớp<br /> cellophan giữa các điện cực càng dày thì ắc qui càng lâu bị chập mạch, nhưng điện trở<br /> trong càng lớn. Thường dùng 2-5 lớp cellophan tuỳ thuộc vào điều kiện làm việc của ắc<br /> qui. Ví dụ nếu phóng điện với dòng điện lớn thì dùng ít, mà muộn tuổi thọ của ắc qui lâu<br /> thì dùng nhiều lớp.<br /> Khi nạp điện quá, điện thế lớn hơn 2,05-2,1 V bạc chuyển nhiều vào dung dịch, ôxi<br /> thoát ra trên điện cực và cellophan sẽ bị thủng và rách ra làm cho ắc qui bị hỏng.<br /> Nạp điện quá cũng làm tăng quá trình tạo nhánh của điện cực kẽm gây ra chập mạch<br /> trong ắc qui. Bình thường khi nạp điện kẽm kết tinh chủ yếu bên trong lỗ xốp có dung dịch<br /> bão hoà zincát. Do ZnO và Zn(OH)2 trong lỗ xốp nghèo dần đi mà zincát ngoài điện cực<br /> bắt đầu kết tinh kẽm.<br /> <br /> <br /> 198 N. V. Tú, B. Đ. Cương, “Nguồn điện bạc-kẽm và ứng dụng.”<br /> Thông tin khoa học công nghệ<br /> <br /> Bảng 1. Một số tính năng kỹ thuật nguồn điện bạc kẽm sử dụng cho ngư lôi bắn tập, khởi<br /> động tàu ngầm (các loại ngư lôi DM2A1, SST4, SUT, DM2A3, DM2A4 của NATO và<br /> Trung Quốc) [11, 12].<br /> Ký hiệu Dung Kích thước Điện Dòng Dòng Dòng Bảo Bảo Số<br /> lượng (DxRxC), thế nạp phóng phóng chế quản quản chu<br /> (Ah) mm (V) max (A) bình độ cao (A) khô ướt kỳ<br /> thường<br /> SL-120 Ah<br /> 160x83,9x5x 12, 480, 6-12<br /> Nặng: 1,82 120 1,5 12 6-12 5 năm 10-25<br /> 56 600 tháng<br /> kg<br /> SL-90 Ah 159,7x83,5x 6-12<br /> Nặng: 1,5kg 90 48<br /> 1,5 9 4,5-9 90, 450 5 năm<br /> tháng<br /> 10-25<br /> <br /> H14DC-160 160x83,9x5x 6-12<br /> Nặng: 1,8 kg 160 56<br /> 1,5 12 6-12 480, 600 5 năm<br /> tháng<br /> -<br /> <br /> Trong trường hợp nạp điện quá nồng độ ZnO22- ở các lỗ xốp và gần điện cực giảm,<br /> những ion ZnO22- bắt đầu từ lá cách và từ khối điện dịch còn lại sẽ đi qua lá cách tới điện<br /> cực. Như vậy, nhánh kẽm sẽ lớn lên theo hướng khuyếch tán của ion ZnO22- đến điện cực<br /> và khi nạp điện quá nhánh kẽm sẽ xuyên qua lá cách gây chập mạch. Khi màng cách<br /> cellophan có những lỗ nhỏ hoặc chỗ rách thì kẽm rất dễ khuếch tán qua các điểm bị rách<br /> này và gây ra chập mạch.<br /> Bảng 1, trình bày một số tính năng kỹ thuật nguồn điện bạc kẽm sử dụng cho ngư lôi<br /> bắn tập, khởi động tàu ngầm [5, 6, 9-11].<br /> 3. THỰC TRẠNG NGHIÊN CỨU Ở VIỆT NAM<br /> Tình hình công nghệ, sản xuất, nghiên cứu nguồn điện ở nước ta hiện nay đã có nhiều<br /> thay đổi phát triển, chúng ta đã có 06 nhà máy quy mô lớn chuyên về sản xuất ắcqui, pin,<br /> chủ yếu là pin khô và ắc qui chì axít. Tuy nhiên hiện nay chưa có cơ sở sản xuất các loại<br /> nguồn điện đặc chủng và đủ tiêu chuẩn để đưa vào ứng dụng trong quân sự, riêng nguồn<br /> điện bạc-kẽm chưa có cơ sở, nơi nào sản xuất. Hiện tại các chủng loại nguồn này chúng<br /> hoàn toàn nhập ngoại chủ yếu từ phía các nước Liên Xô cũ (Liên bang Nga, Ucraina),<br /> Belarus, Bắc Triều Tiên, Ấn Độ, tuy nhiên việc ngoại nhập gặp nhiều khó khăn do nhiều<br /> nguyên nhân và giá thành rất cao.<br /> Những năm 1988-1989 Viện Hóa kỹ thuật, Viện Kỹ thuật Quân sự (Viện Hóa học-Vật<br /> liệu, Viện KHCNQS ngày nay) nhóm tác giả Đào Văn Phổ, Đỗ Huy Vinh, Trần Quốc Tùy,<br /> Nguyễn Đức Hùng, Lê Quốc Hùng thực hiện đề tài cấp bộ “Nghiên cứu và chế tạo pin<br /> kẽm- ôxit thủy ngân”, nhóm nghiên cứu đã chế tạo được vật liệu, cũng như chế tạo được<br /> pin cúc, tuy nhiên vẫn bị hạn chế về thời gian, kiểm soát sự tự phóng của pin. Nguyên<br /> nhân chính là do khả năng cơ khí chính xác thời điểm đó, cũng như hiện tượng ăn mòn cực<br /> âm kẽm, sinh khí H2 và gây xuống cấp, hiện tượng tự phóng cao [4].<br /> Những năm 2000, Học Viện KTQS (do nhóm nghiên cứu Trần Ngọc Khải, Khoa Hóa lý<br /> thực hiện) đã bước đầu nghiên cứu sửa chữa, chế tạo ắc qui bạc-kẽm loại UA-150 thử<br /> nghiệm cho tàu ngầm cá nhân bước đầu đã cho sản phẩm thử nghiệm tuy nhiên kết quả còn<br /> hạn chế. Khó khăn lớn nhất khi chế tạo ắc qui bạc-kẽm là vấn đề giải quyết chu kỳ phóng<br /> nạp, giảm độ tự phóng khi cất giữ, liên quan đến bản chất tạo sản phẩm của quá trình phóng<br /> nạp, làm giảm tính năng làm việc cũng như tăng khả năng tự phóng của ắc qui [5].<br /> Những năm 2008-2010, Viện Hoá học-Vật liệu đã nghiên cứu chế tạo pin dự trữ bạc-<br /> kẽm (pin 52-C) sử dụng cho tên lửa P15U, P21, P22 trong quân chủng Hải quân, bước đầu<br /> thu được những kết quả khả quan. Sản phẩm nguồn điện VH-08 có khả năng phóng điện<br /> tương đương với pin 52-C của Nga, là pin dự trữ, hoạt hóa bằng khí nén [6].<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 58, 12 - 2018 199<br />  Thông tin khoa học công nghệ<br /> <br /> 4. KẾT LUẬN<br /> Giới thiệu tổng quan một số nguồn điện bạc kẽm dạng pin dự trữ hoặc ắc qui và đã và<br /> đang ứng dụng trong kỹ thuật quân sự ở nước ta và các nước. Nguồn điện bạc – kẽm có<br /> các tính năng vượt trội, được sử dụng đa dạng trong các trang thiết bị quân sự như ngư lôi,<br /> tên lửa, hoặc công nghệ vũ trụ.<br /> Lời cảm ơn: Nhóm tác giả cảm ơn sự tài trợ về kinh phí của Quỹ Phát triển khoa học<br /> và công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) mã số 104.06-2017.62.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Arthur Fleischer, “Zinc- Silver Oxide Batteries”, Jonn Willey, New York (1972).<br /> [2]. A. H. Kiehne, “Technology Batteries handbook”, Marcel Dekker, INC, New York<br /> and Basel (2000).<br /> [3]. A. P. Karpinski, et al.,“Silver-zinc: status of technology and applications”, Journal of<br /> Power Sources, Vol. 80 (1999), pp.53-60.<br /> [4]. Đào Văn Phổ, Nghiên cứu chế tạo pin kẽm ôxit thủy ngân, Đề tài cấp Bộ quốc phòng,<br /> 1988-1989.<br /> [5]. Trần Ngọc Khải,“Nghiên cứu cải tiến chế tạo ắc qui bạc- kẽm sử dụng chuyên dụng<br /> cho Hải quân, Đặc công”, Đề tài cấp Bộ quốc phòng, 1997.<br /> [6]. Trần Quốc Tùy, Nghiên cứu thiết kế chế thử pin dự trữ bạc-kẽm sử dụng cho tên lửa<br /> Hải Quân, Đề tài cấp Bộ, 2010.<br /> [7]. N. C. Raleigh,“Misse battery Division”, Electric Storge Battery Co. Ltd., 1970.<br /> [8]. Michael J. Smit, “Electrochemistry of the Zinc-Silver Oxide System, Part 2:<br /> Practical Measurements of Energy Conversion”, Journal of Chemical Education, Vol<br /> 66 (1989), pp.683-686.<br /> [9]. S. K. Jindal, “Advanced Lightweight Torpedo Actuation System”, Technology Focus,<br /> Vol 21, No 6. (2013).<br /> [10]. Torpedo batteries guide, SUNLIGHT BATTERIES GmbH, Grossenbaumer Allee,<br /> 121, D-47269, Duisburg, Germany.<br /> [11]. A. I. Rusin and V. N. Leonov, “Storage batteries for submarines”, Journal of Power<br /> Sources, 40 (1992), pp. 213-215.<br /> ABSTRACT<br /> THE ZINC-SILVER BATTERIES AND APPLICATION IN MILITARY FIELDS<br /> This article introduces zinc-silver batteries that have been used in rocket,<br /> torpedoes and aeerospace technology. The report also briefly prensent formation<br /> principles, technical properties as well as the application fields of the zinc-silver<br /> batteries.<br /> Keywords: Zinc-silver batteries; Silver electrode; Zinc electrode; Batteries.<br /> <br /> Nhận bài ngày 28 tháng 3 năm 2018<br /> Hoàn thiện ngày 20 tháng 7 năm 2018<br /> Chấp nhận đăng ngày 11 tháng 12 năm 2018<br /> 1<br /> Địa chỉ: Viện Hóa học- Vật liệu, Viện Khoa học và Công nghệ quân sự;<br /> 2<br /> Trường sỹ quan Phòng hóa, Binh chủng Hóa học.<br /> *<br /> Email: nguyenvantu882008@yahoo.com.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 200 N. V. Tú, B. Đ. Cương, “Nguồn điện bạc-kẽm và ứng dụng.”<br />