Nhận diện và khai thác hợp lý các điều kiện tự nhiên trong quy hoạch đô thị du lịch Việt Nam

Chia sẻ: Trinhthamhodang1214 Trinhthamhodang1214 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

54
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết phân tích tổng hợp nhằm xác định vai trò các điều kiện tự nhiên trong quy trình quy hoạch với mục tiêu phát triển các đô thị hướng tới tự nhiên, giải quyết yếu tố cân bằng khung thiên nhiên và hệ thống hạ tầng đô thị, nâng cao chất lượng sống và phát huy, bảo vệ tối đa môi trường thiên nhiên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhận diện và khai thác hợp lý các điều kiện tự nhiên trong quy hoạch đô thị du lịch Việt Nam

NHAÄN DIEÄN VAØ KHAI THAÙC HÔÏP LYÙ CAÙC ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN TRONG QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ DU LÒCH VIEÄT NAM QUY HoAÏcH & TAùc GIAÛ ThS.KTS. Leâ Ñöùc Loäc * T he urban system in Vietnam has recently had a rapid development. The exploitation of natural condi- tions in particular urban and urban areas has not been paid attention to, leading to environmental degradation, waste of natural resources, ecological imbalance, and destroying the natural conditions for urban areas. the less attractive, the urban landscape architecture environment is not well exploited, unsus- tainable urban development. The article provides general analysis to clearly define the role of natural conditions in the planning with the aim of developing urban areas towards nature, solving the balance of natural and infrastructure frameworks. urban, improve the quality of life and promote and protect the natural environment to the maximum. H eä thoáng ñoâ thò ôû Vieät Nam thôøi gian qua ñaõ coù toác ñoä phaùt trieån nhanh. Vieäc khai thaùc caùc Ñieàu kieän töï nhieân trong caùc ñoâ thò, Ñoâ thò ñaëc thuø chöa ñöôïc chuù yù daãn ñeán söï suy thoaùi moâi tröôøng, laõng phí taøi nguyeân, maát caân baèng sinh thaùi, phaù huûy thieân nhieân laøm cho caùc ñoâ thò ngaøy caøng keùm haáp daãn, moâi tröôøng kieán truùc caûnh quan ñoâ thò khoâng ñöôïc khai thaùc toát, ñoâ thò phaùt trieån thieáu beàn vöõng. Baøi baùo ñöa ra nhöõng phaân tích toång quaùt nhaèm xaùc ñònh roõ vai troø caùc Ñieàu kieän töï nhieân trong quy hoaïch vôùi muïc tieâu phaùt trieån caùc ñoâ thò höôùng tôùi töï nhieân, giaûi quyeát yeáu toá caân baèng khung thieân nhieân vaø heä thoáng haï taàng ñoâ thò, naâng cao chaát löôïng soáng vaø phaùt huy, baûo veä toái ña moâi tröôøng thieân nhieân. Töø khoaù: Ñoâ thò ñaëc thuø, Ñoâ thò du lòch, Ñieàu kieän töï nhieân, Heä thoáng ñoâ thò, Ñoâ thò phaùt trieån beàn vöõng. 1. Giôùi thieäu chung Quy hoaïch vaø phaùt trieån Ñoâ thò du lòch laø moät yeáu toá quan troïng ñoái vôùi taát caû caùc ñoâ thò noùi rieâng vaø caùc quoác gia noùi chung nhaèm muïc ñích coá gaéng ñeå thu huùt khaùch du lòch phaùt trieån neàn kinh teá - xaõ hoäi moät caùch hieäu quaû. Caùc ñoâ thò luoân theo ñuoåi caùc chieán löôïc cuûa mình ñeå laøm noåi baät nhöõng giaù trò ñaëc tröng voán coù vaø ñeå cung caáp cho du khaùch moät loaït caùc dòch vuï phuø hôïp. Ngaøy nay, Quy hoaïch ñoâ thò du lòch ñaõ trôû thaønh moät hoaït ñoäng phöùc taïp, coù vai troø quan troïng trong neàn kinh teá quoác gia, trong moät vaøi tröôøng hôïp vieäc ñoâ thò phaùt trieån du lòch laø moät ngaønh chuû ñaïo khoâng theå thieáu trong neàn kinh teá. Treân theá giôùi: Xu höôùng khai thaùc vaø söû duïng hôïp lyù caùc ñieàu kieän töï nhieân ñaõ ñöôïc chuù troïng theo caùc möùc ñoä khaùc nhau trong quy hoaïch vaø phaùt trieån ñoâ thò du lòch qua töøng thôøi kyø khaùc nhau. Thôøi kyø coå ñaïi, töø nhöõng nhu caàu thieát thöïc cuûa con ngöôøi, vieäc quy hoaïch vaø phaùt trieån caùc ñoâ thò du lòch nhö daàn ñöôïc quan taâm vaøo thôøi kyø naøy, Quy hoaïch Ñoâ thò du lòch ñöôïc baét ñaàu vôùi nhöõng coâng vieäc heát söùc ñôn giaûn nhö: Cuoäc haønh trình tôùi caùc nôi coù caùc kyø quan noåi tieáng ñoù ñeå thoaû maõn söï toø moø, hieáu kyø, nghieân cöùu hoïc hoûi hoaëc 74 SË 99 . 2019
Q u y h oπc h & t∏c gi∂ ñeå caàu nguyeän [2], Phaùt trieån maïng löôùi giao thoâng cuõng ñöôïc coi phaùp. Moät soá khaùch saïn, khu nghæ maùt baét ñaàu ñöôïc xaây döïng theo laø moät moác quan troïng ñaùnh daáu söï hình thaønh ngaønh vaän chuyeån höôùng gaàn guõi vôùi thieân nhieân ñeå phuïc vuï cho caùc binh lính. noùi rieâng, du lòch noùi chung. Thôøi kyø trung ñaïi, nhôø coù heä thoáng giao thoâng, con ngöôøi ñaõ coù theå khaùm phaù caùc ngoâi ñeàn noåi tieáng taïi 3 – Töø naêm 1953 ñeán 1975, trong giai ñoaïn ñaát nöôùc taïm thôøi chia Ñòa Trung Haûi. Nhöõng ngöôøi giaøu coù ôû chaâu AÂu baét ñaàu ñi ñeán caùc caét thaønh hai mieàn Nam – Baéc hoaït ñoäng QH vaø phaùt trieån du lòch vuøng coù nöôùc khoaùng ñeå höôûng caùc dòch vuï ngaâm taém, nghæ döôõng ñaõ chia ra hai xu höôùng khaùc nhau: (1) Taïi mieàn Nam, trong thôøi vaø uoáng nöôùc khoaùng... vôùi muïc ñích phuïc hoài söùc khoeû. Ñeán giöõa gian chieán tranh choáng Myõ, du lòch ñaõ daàn trôû thaønh moät ngaønh theá kyû XVIII, vaøo ñaàu thôøi kyø cuûa xaõ hoäi tö baûn, du lòch “veà vôùi thieân kinh doanh cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø trong nöôùc. Vieäc nhieân” phaùt trieån vaø trôû thaønh moát cuûa giôùi quyù toäc, gia ñình giaøu coù QH vaø phaùt trieån caùc ñoâ thò coù tính chaát du lòch gaàn guõi vôùi thieân cuõng nhö giôùi vaên ngheä só thôøi baáy giôø. Cuoái theá kyû XVIII, nöôùc bieån nhieân vôùi quy moâ vöøa phaûi nhö: Ñaø Laït, Hueá, Ñaø Naüng...; (2) Taïi ñaõ ñöôïc phaùt hieän laø moät phöông thuoác phuïc hoài söùc khoûe raát toát, mieàn Baéc, haøng loaït caùc coâng trình xaây döïng ñöôïc hình thaønh vôùi ngaøy caøng noåi tieáng. Vì vaäy, taïi raát nhieàu vuøng bieån, caùc laøng ñaùnh muïc ñích phuïc vuï nhu caàu nghæ ngôi, thaêm quan cuûa khaùch du lòch caù nhoû ñöôïc phaùt trieån thaønh caùc khu nghæ döôõng ven bieån. Thôøi kyø trong vaø ngoaøi nöôùc... Beân caïnh ñoù, vôùi caùc Ñieàu kieän töï nhieân caän ñaïi, Cuoäc caùch maïng coâng nghieäp ôû Anh ñaõ taïo ra taàng lôùp coù ñaëc tröng, luùc naøy caùc khu nghæ maùt, khaùch saïn nghæ döôõng cuõng thu nhaäp cao, coù ñuû khaû naêng ñeå thöïc hieän caùc chuyeán du lòch nghæ ñaõ xuaát hieän taïi caùc nôi coù thaéng caûnh ñeïp, khí haäu maùt meû vaø baõi ngôi giaûi trí. Söï xuaát hieän caùc loaïi phöông tieän vaän chuyeån chuyeân bieån ñeïp nhö Haï Long, Cöûa Loø, Saàm Sôn, Sapa,.... ñeå phuïc vuï chôû ñöôïc nhieàu ngöôøi, toác ñoä cao vaø giaù reû nhö taøu hoaû, taøu thuyû nhu caàu nghæ döôõng cuûa caùn boä cao caáp vaø toå chöùc ñoaøn theå. ñaõ thuùc ñaåy du lòch phaùt trieån khaù nhanh. Thôøi kyø hieän ñaïi, töø naêm 1950 ñeán nay, du lòch quoác teá ngaøy caøng phaùt trieån maïnh vaø trôû 4 – Töø naêm 1960, Du lòch baét ñaàu ñöôïc quan taâm nhö moät ngaønh thaønh moät hieän töôïng kinh teá - xaõ hoäi phoå bieán; soá löôïng khaùch du muõi nhoïn giuùp cho kinh teá ñaát nöôùc phaùt trieån. Heä thoáng caùc coâng lòch vaø thu nhaäp du lòch taêng vôùi toác ñoä cao [3]. Ñoàng thôøi vôùi vieäc ty du lòch lieân tuïc ñöôïc thaønh laäp, caùc loaïi hình du lòch ña daïng vaø phaùt trieån ngaønh Du lòch moät caùch maïnh meõ, caùc ñònh höôùng QH phong phuù hôn thuù huùt söï chuù yù cuûa raát nhieàu du khaùch treân theá vaø phaùt trieån ÑTDL döïa vaøo caùc ÑKTN ñöôïc quan taâm hôn. Cuï giôùi. Ñaëc bieät vieäc khai thaùc vaø söû duïng caùc ÑKTN moät caùch hôïp lyù theå, con ngöôøi ñaõ baét ñaàu bieát taän duïng caùc yeáu toá voán coù töø moâi giuùp cho Vieät Nam coù baûn saéc rieâng nhö caùc khu vöïc coù ñòa hình, tröôøng töï nhieân vöøa khai ñeå khai thaùc, söû duïng ñaùp öùng nhu caàu xaõ caûnh quan ñoài nuùi truøng truøng ñieäp ñieäp, caùc hang ñoäng, caùc khu hoäi, vöøa baûo toàn toân taïo giöõ daùng veû nguyeân sô voán coù. röøng Quoác Gia vôùi thaûm thöïc vaät ña daïng, heä thoáng caùc loaøi sinh vaät cuõng ñoùng goùp khoâng nhoû cho söï ña daïng cuûa caùc khu vöïc thieân nhieân hoang sô taïi nôi ñaây. Coù theå thaáy, ñieàu kieän töï nhieân trong quy hoaïch ñoâ thò noùi chung vaø ñoâ thò du lòch noùi rieâng laø moät vaán ñeà raát quan troïng. 2. Thöïc traïng veà coâng taùc quy hoaïch moät soá ñoâ thò du lòch theo höôùng khai thaùc vaø söû duïng caùc ñieàu kieän töï nhieân treân theá giôùi 1- Ñoâ thò du lòch Iasi trong Moldavia Ñoâ thò du lòch Iasi ñöôïc hình thaønh bôûi ñoàng baèng (Moldovei Plain) vaø ñoài (falticeni cao nguyeân) vôùi hai khu vöïc ñoàng coû thaáp, Siretului Meadow vaø Prutului Meadow. Khí haäu ôû lasi laø oân ñôùi luïc ñòa vôùi Hình 1. Döï baùo taêng tröôûng soá löôïng khaùch du lòch quoác teá treân toaøn nhöõng aûnh höôûng ñeán töø Siberia maø laøm cho muøa heø khoâng phaûi theá giôùi (Nguoàn: UNWTO 2013) laø raát noùng nhöng khoâ vaø muøa ñoâng laïnh. Caùc soâng chính vôùi caùc nhaùnh soâng vaø caùc löu vöïc cuûa noù laø: Prut soâng treân bieân giôùi vôùi Trong nöôùc: Vieäc QH vaø phaùt trieån ÑTDL theo höôùng khai thaùc vaø Coäng hoøa Moldova, soâng Siret, soâng Bahlui vaø soâng Jijia.[8] söû duïng hôïp lyù caùc ÑKTN ñoái vôùi Vieät Nam cuõng chia ra nhieàu giai ñoaïn khaùc nhau: Veà thaûm thöïc vaät raát phoå bieán cho vuøng ñoàng baèng vaø cao nguyeân 1 – QH vaø phaùt trieån du lòch Vieät Nam ñaõ coù maàm moáng töø raát laâu coù röøng vaø dieän tích lôùn cuûa caây lieãu, caây döông, caây soài, goã soài ñôøi. Trong thôøi kyø phong kieán, ñaõ coù caùc cuoäc ñi kinh lyù sang caùc vaø goã soài khoâng cuoáng. Caùc ñoäng vaät ngheøo ôû caùc loaøi, ñaïi dieän nöôùc laùng gieàng, hoaëc caùc chuyeán nghæ ngôi, saên baén cuûa vua bôûi nhöõng loaøi ñoäng vaät ñaëc tröng cho röøng ruïng laù vaø vuøng ñoàng chuùa, ñi thaêm vieáng baïn beø cuûa caùc nho só vaø gia ñình giaøu coù. Luùc coû. Caùc ñieåm du lòch chính vaø muïc tieâu töø ñoâ thò du lòch Iasi moät naøy, vieäc quan taâm ñeán caùc ÑKTN trong thieân nhieân vaø ñeå laïi nhieàu trong nhöõng quaän quan troïng nhaát töø Romania, laø Homosu Forest di tích (Khaéc ñaù ôû Sapa, nuùi Baøi Thô, Chuøa Höông vôùi Thieân nam Reserve, phoá Iasi vôùi baûo taøng, coâng vieân, cung vaên hoùa, Golia vaø ñeä nhaát ñoäng, Nuùi bia ôû Phuù Yeân ...)[1] Trei Ierarhi Tu vieän , nhaø thôø Metropolitan, Vöôøn thöïc vaät, caùc nhaø töôûng nieäm cuûa caùc nhaø vaên lôùn, nhaø thô, nhaø chính trò cuoáng nhö 2 – Vaøo theá kyû XIX, ñaàu theá kyû XX, Vieät Nam laø nöôùc thuoäc ñòa Mihail Sadoveanu (Pascani), Costache Negruzzi (Trifesti), Mihail cuûa thöïc daân phaùp. Vieäc QH vaø phaùt trieån du lòch trong thôøi gian Kogalniceanu (Iasi), Vasile Alecsandri (Mircesti), Alexandru Ioan ñoù nhaèm phuïc vuï cho moät boä phaân caùc gia ñình giaøu coù vaø só quan Cuza (Ruginoasa), laâu ñaøi Studza (Miclauseni)... SË 99 . 2019 75
Quy h oπc h & t∏c gi∂ Sô ñoà doøng haûi löu khu vöïc Iceland[7] Baûn ñoà ñòa hình khu vöïc ñoâ thò Iasi Nghieân cöùu veà du lòch tieàm naêng ôû khu vöïc bieân giôùi cuûa Iasi - Coäng hoøa Moldova, vaø kinh teá vaø xaõ hoäi chieán löôïc phaùt trieån cuûa ñoâ thò Iasi töø giai ñoaïn 2009 ñeán naêm 2014. Döïa treân nhöõng nghieân cöùu naøy, ôû caáp Iasi ñoâ thò coù theå ñöôïc xaùc ñònh caùc hình thöùc sau ñaây cuûa du lòch: (a) Du lòch toân giaùo; (b) Du lòch vaên hoaù; (c) Du lòch coâng vuï; (d) Du lòch theå thao; (e) Mua saém tourism; (f) Du lòch quaù caûnh; (g) Caùc du lòch spa; (h) Du lòch Giaûi trí[8] 2- Ñoâ thò du lòch phía Ñoâng Baéc Iceland Ñoâ thò du lòch phía Ñoâng Baéc Iceland laø ñaëc tröng ñöôïc kieán taïo töø söï ña daïng cuûa thieân nhieân laø ñieåm tham quan vaø hoaït ñoäng cho khaùch du lòch. Hieän töôïng töï nhieân bao goàm thöïc vaät quyù hieám, ñoäng vaät phong phuù (töùc laø loaøi chim, ñoäng vaät bieån coù vuù) nuùi löûa, suoái nöôùc noùng, taém buøn, vuøng ñaát röøng thaáp, cao nguyeân baêng haø, vònh heïp ven bieån, thaùc nöôùc, hoà nöôùc, caùc hoøn ñaûo vaø nuùi. Nhöõng ñieåm tham quan töï nhieân ñöôïc nhieàu nôi quan taâm, coù thu huùt du khaùch töø khaép nôi treân theá giôùi.[7] Baûn ñoà ranh giôùi baûo toàn thieân nhieân taïi Ñoâng-Baéc Iceland[7] Coâng vieân Quoác gia (National Park): Dieän tích ñaát thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc trong ñoù coù phong caûnh, ñoäng vaät hoaëc thöïc vaät, hoaëc coù yù nghóa lòch söû ñaëc bieät. Baûo toàn thieân nhieân (Natural Monuments): khu vöïc ñöôïc coi laø quan troïng coù phong caûnh, ñoäng vaät hoaëc thöïc vaät. Di tích töï nhieân (Nature Reserve): hieän töôïng töï nhieân duy nhaát, khu Vò trí ñoâ thò du lòch Iceland vöïc coù veû ñeïp noåi baät, hoaëc nôi ñöôïc khoa hoïc quan taâm Vò trí cuûa Iceland treân soáng nuùi giöõa Ñaïi Taây Döông giaûi thích nhieàu Khu vöïc ñöôïc thieát keá ñeå baûo veä ôû Iceland theo Ñaïo luaät Baûo toàn veà lòch söû töï nhieân cuûa caùc khu vöïc. Doøng haûi löu cho vay Iceland Thieân nhieân vaø theo ñeà nghò cuûa Cô quan Baûo toàn Thieân nhieân, moät khí haäu oân ñôùi, khi keát hôïp vôùi mình moâi tröôøng ñòa nhieät, cung Vieän Lòch söû Töï nhieân Iceland, hoaëc Boä tröôûng Boä Moâi tröôøng. Ñieàu caáp moät di saûn thieân nhieân ñoäc ñaùo. naøy thöôøng laø do taàm quan troïng aûnh höôûng cuûa vuøng cho thaáy hieän 76 SË 99 . 2019
töôïng töï nhieân, hình thaønh ñòa chaát, khoa hoïc quan taâm, hoaëc nôi coù caûnh quan ñeïp. Khu vöïc naøy cuõng coù theå ñöôïc baûo veä do giaù trò sinh hoïc cuûa noù, söï hieän dieän cuûa caùc loaøi ñaëc bieät hoaëc nguy caáp, moâi tröôøng soáng ñoäc ñaùo hoaëc heä sinh thaùi vaø vui chôi giaûi trí. Caùc loaïi sau ñaây thuoäc khu baûo toàn ñöôïc tìm thaáy trong Ñoâng Baéc Iceland (Hình 5). 3. Thöïc traïng veà coâng taùc quy hoaïch moät soá ñoâ thò du lòch theo höôùng khai thaùc vaø söû duïng caùc ñieàu kieän töï nhieân ôû Vieät Nam Du lòch Vieät Nam trong giai ñoaïn vöøa qua ñaùnh daáu söï phaùt trieån vöôït baäc, taïo ra nhieàu keát quaû quan troïng cuõng nhö taùc ñoäng tích cöïc veà kinh teá, vaên hoùa vaø xaõ hoäi. * Tình hình laäp vaø pheâ duyeät QH ÑTDL: “Chieán löôïc phaùt trieån du lòch Vieät Nam ñeán naêm 2020, taàm nhìn Sô ñoà vò trí ñoâ thò du lòch sapa [44] ñeán naêm 2030” chæ ra quan ñieåm phaùt trieån theo chieàu saâu chaát löôïng, hieäu quaû, beàn vöõng, coù thöông hieäu vaø coù söùc caïnh tranh. Theo ñònh höôùng phaùt trieån saûn phaåm du lòch, saûn phaåm du lòch Quan ñieåm ñoù môû ra taàm nhìn môùi trong QH phaùt trieån du lòch. QH chính cuûa Sa Pa höôùng tôùi laø: Saûn phaåm du lòch ñaëc thuø, du lòch toång theå phaùt trieån du lòch Vieät Nam ñeán naêm 2020, taàm nhìn ñeán tham quan, du lòch sinh thaùi keát hôïp vôùi nghæ döôõng. Trong ñoù, naêm 2030 ñaõ xaùc ñònh khoâng gian 7 vuøng du lòch ñaëc tröng, 46 khu Sa Pa ñaåy maïnh phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch ñaëc thuø ñeå taän du lòch quoác gia, 40 ñieåm du lòch quoác gia vaø 12 ÑTDL. höôûng khí haäu, caûnh saéc thieân nhieân vaø baûn saéc vaên hoùa cuûa ngöôøi daân baûn ñòa theo caùc chöông trình du lòch “Sa Pa - xöù sôû cuûa caùc chöông trình du lòch ñi boä daõ ngoaïi haáp daãn” vaø “Sa Pa - Vuøng ñaát cuûa söï traûi nghieäm vaø tìm hieåu vaên hoùa truyeàn thoáng”; saûn phaåm du lòch “Chinh phuïc ñænh cao” gaén vôùi ñænh Fansipan, noùc nhaø Ñoâng Döông (huyeän Sapa), ñænh Ky Quan San vaø ñænh Nhìu Cuø San, thieân ñöôøng saên maây cuûa giôùi treû (huyeän Baùt Xaùt); du lòch nghæ döôõng ngaém tuyeát rôi vaøo muøa ñoâng.[5],[6] Saûn phaåm du lòch boå trôï goàm: Du lòch taâm linh gaén vôùi heä thoáng ñeàn, chuøa trong toå hôïp vui chôi giaûi trí caùp treo Fansipan; caùc ñieåm di tích taâm linh trong khu vöïc; töøng böôùc keát noái vôùi caùc ñieåm di tích ôû khu vöïc laân caän; du lòch gaén vôùi caùc söï kieän, leã hoäi vaên hoùa truyeàn thoáng; du lòch thöông maïi gaén vôùi tham quan, mua saém taïi caùc trung taâm thöông maïi, chôï truyeàn thoáng; du lòch gaén vôùi caùc hoaït ñoäng thöông maïi vuøng bieân hoã trôï tieâu thuï haøng hoùa noâng saûn ñaëc tröng cuûa tænh Laøo Cai; du lòch nghieân cöùu, tìm hieåu sinh thaùi gaén vôùi giaùo duïc moâi tröôøng; du lòch theå thao maïo hieåm... Sô ñoà vò trí caùc vuøng Du lòch Vieät Nam Cho ñeán nay, 4/7 vuøng du lòch, 63 tænh thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông ñaõ coù QH phaùt trieån du lòch. Nhieàu tænh ñaõ ñieàu chænh hoaëc laäp môùi QH theo quan ñieåm môùi cuûa Chieán löôïc. Haàu heát caùc khu, ñieåm du lòch quan troïng cuõng ñaõ coù QH. Coù theå noùi, heä thoáng QH phaùt trieån du lòch treân phaïm vi caû nöôùc ñaõ hình thaønh cô baûn vaø laø cô sôû ñònh höôùng quan troïng cho hoaït ñoäng du lòch ôû moïi caáp. 1- Ñoâ thò du lòch Sapa Ñònh höôùng phaùt trieån thaønh moät Ñoâ thò du lòch Sa Pa vaø 4 phaân khu du lòch goàm: Baûn Khoang - Taû Giaøng Phình (thuoäc xaõ Baûn Khoang vaø Taû Giaøng Phình); Taû Phìn (thuoäc xaõ Taû Phìn); Taû Van - Seùo Myù Tyû (thuoäc xaõ Taû Van) vaø Thanh Kim (thuoäc xaõ Thanh Kim), Hình 8. Baûn ñoà hieän traïng quy hoaïch vaø baûn ñoà ñònh höôùng phaùt coù söï keát noái vôùi huyeän Baùt Xaùt. trieån khoâng gian ñoâ thò du lòch sapa[44] SË 99 . 2019 77
Veà toå chöùc khoâng gian phaùt trieån du lòch, Ñòa hình thaønh phoá Ñaø Naüng vöøa coù ñoàng trieån caùc lónh vöïc böu chính vieãn thoâng, y teá, Sa Pa phaùt trieån du lòch sinh thaùi, khaùm phaù baèng vöøa coù nuùi, vuøng nuùi cao vaø doác taäp giaùo duïc ñaøo taïo. Khu vöïc ven bieån Ñoâng töø gaén vôùi giaùo duïc moâi tröôøng taïi Vöôøn quoác trung ôû phía Taây vaø Taây Baéc, töø ñaây coù nhieàu Sôn Traø ñeán Non Nöôùc phaùt trieån heä thoáng gia Hoaøng Lieân (huyeän Sa Pa), khu baûo toàn daõy nuùi chaïy daøi ra bieån, moät soá ñoài thaáp xen khaùch saïn, nhaø nghæ, bieät thöï, coâng vieân nhaø töï nhieân Baùt Xaùt (huyeän Baùt Xaùt); caùc ñieåm keõ vuøng ñoàng baèng ven bieån heïp. Ñòa hình haøng aên uoáng, caùc khu vui chôi giaûi trí; truïc du lòch coäng ñoàng taïi caùc baûn laøng daân toäc: ñoài nuùi chieám dieän tích lôùn, ñoä cao khoaûng töø Ngoâ Quyeàn, Nguõ Haønh Sôn ñeán Traàn Ñaïi Caùt Caùt, Lao Chaûi, baûn Deàn, Naäm Cang 700m-1.500m, ñoä doác lôùn (>40%), laø nôi taäp Nghóa phaùt trieån caùc vaên phoøng cho thueâ. vaø baûn Saøi (huyeän Sa Pa); Luõng Poâ II, baûn trung nhieàu röøng ñaàu nguoàn vaø coù yù nghóa Xeøo, Saøng Ma Saùo vaø Deàn Saùng (huyeän baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi cuûa thaønh phoá. n Öu tieân phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp coâng Baùt Xaùt); caùc ñieåm tham quan: Thung luõng Heä thoáng soâng ngoøi ngaén vaø doác, baét nguoàn ngheä cao, coâng ngheä thoâng tin taïi khu vöïc Möôøng Hoa; baõi ñaù coå, thaùc Baïc, thaùc Tình töø phía Taây, Taây Baéc vaø tænh Quaûng Nam. phía Taây. Khu vöïc baùn ñaûo Sôn Traø laø khu yeâu vaø ñoäng Taû Phìn (huyeän Sa Pa); caàu Ñoàng baèng ven bieån laø vuøng ñaát thaáp chòu baûo toàn thieân nhieân vôùi nhieàu ñoäng thöïc vaät Thieân Sinh, coät côø Luõng Poâ vaø ñoäng Möôøng aûnh höôûng cuûa bieån bò nhieãm maën, laø vuøng quyù hieám. Phaùt trieån du lòch ñi ñoâi vôùi baûo Vi (huyeän Baùt Xaùt). taäp trung nhieàu cô sôû noâng nghieäp, coâng toàn töï nhieân taïi caùc khu vöïc döôùi chaân baùn nghieäp, dòch vuï, quaân söï, ñaát ôû vaø caùc khu ñaûo Sôn Traø. Muïc tieâu cuûa Quy hoaïch nhaèm phaán ñaáu chöùc naêng cuûa thaønh phoá ñeán naêm 2020, Khu du lòch Sa Pa ñaùp öùng n Khu vöïc ñoâ thò cuõ laø trung taâm lòch söû truyeàn n Vôùi khu vöïc phía Nam, hình thaønh vaø phaùt caùc tieâu chí vaø ñöôïc coâng nhaän laø Khu du thoáng, taäp trung chuû yeáu caùc cô quan ban, trieån ñoâ thò gaén vôùi baûo toàn, löu giöõ caùc di tích lòch quoác gia. Tröôùc naêm 2030, Khu du lòch ngaønh vaø laø trung taâm kinh teá, vaên hoùa, chính lòch söû vaên hoaù, hình thaønh caùc khu ñoâ thò quoác gia Sa Pa trôû thaønh trung taâm du lòch trò vaø giaùo duïc cuûa thaønh phoá Ñaø Naüng; caùc du lòch sinh thaùi, caùc khu nhaø vöôøn, nhaø coå, nghæ döôõng, vaên hoùa taàm côõ quoác gia, quoác khu ôû hoãn hôïp, khu ôû chænh trang, khu ôû taäp giöõ gìn caûnh quan thieân nhieân mang neùt laøng teá vôùi heä thoáng cô sôû vaät chaát ñoàng boä, hieän trung. Xaây döïng, caûi taïo khu trung taâm ñoâ thò queâ truyeàn thoáng. Ñaàu tö xaây döïng trung taâm ñaïi; saûn phaåm du lòch ña daïng, ñaëc saéc, chaát taäp trung theo höôùng phaùt huy vai troø, vò trí, ñaøo taïo vaø theå duïc theå thao caáp quoác gia. löôïng cao, coù thöông hieäu, vaø khaû naêng caïnh chöùc naêng laø trung taâm giao löu cuûa Ñaø Naüng tranh vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø quoác teá. veà thöông maïi dòch vuï, vaên hoùa du lòch, khoa n Khu vöïc ñoài nuùi phía Taây vaø huyeän Hoaøng Khu du lòch Sa Pa phaán ñaáu naêm 2020 ñoùn hoïc - coâng ngheä, giaùo duïc vaø ñaøo taïo. Sa laø khu vöïc coù röøng phoøng hoä, röøng ñaëc khoaûng 2,0 trieäu löôït khaùch; ñeán naêm 2030 duïng vaø röøng saûn xuaát. Khu vöïc ñoài nuùi phía ñoùn khoaûng 5,2 trieäu löôït khaùch. n Taïi khu ven bieån Taây Baéc, seõ phaùt trieån du Taây coù vai troø quan troïng trong vieäc baûo veä lòch, nghæ döôõng, trung taâm thöông maïi dòch moâi tröôøng, ñieàu tieát caùc doøng chaûy, baûo veä 2- Ñoâ thò du lòch Ñaø Naüng vuï, giao thoâng vaän taûi vaø kinh teá bieån, phaùt caùc coâng trình hoà chöùa nöôùc, haïn cheá luõ Ñoà aùn quy hoaïch ñoâ thò du lòch Ñaø Naüng trieån caùc khu ôû hoãn hôïp, khu ôû chænh trang, luït, giaûm xoùi moøn. Ñaây laø khu vöïc caàn ñöôïc bao goàm 6 quaän noäi thaønh vaø hai huyeän khu ôû taäp trung maät ñoä trung bình. baûo veä nghieâm ngaët. Huyeän ñaûo Hoaøng Sa Hoøa Vang, Hoaøng Sa vôùi toång dieän tích laø khu vöïc coù yù nghóa quan troïng veà kinh teá 128.543ha (trong ñoù dieän tích phaàn ñaát lieàn n Coøn taïi khu ven bieån phía Ñoâng, coù vò trí bieån vaø quoác phoøng an ninh quoác gia.[5] laø 98.043ha, phaàn dieän tích quaàn ñaûo Hoaøng thuaän lôïi veà phaùt trieån kinh teá vaø du lòch, nghæ Sa laø 30.500ha). Thuû töôùng Chính phuû pheâ döôõng; giöõ vò trí chieán löôïc quan troïng veà 4. Yeâu caàu nhaän dieän vaø khai thaùc duyeät taïi Quyeát ñònh soá 2357/QÑ-TTg ngaøy quoác phoøng, an ninh cuûa thaønh phoá, laø ñaàu hôïp lyù caùc ñieàu kieän töï nhieän trong 04/12/201.[4] moái giao thoâng quan troïng veà vaän taûi; phaùt quy hoaïch ñoâ thò du lòch Vieät Nam Toång hôïp quaù trình phaùt trieån quy hoaïch ñoâ thò du lòch cho thaáy baûn chaát cuûa nhöõng bieán ñoäng, nhöõng bieåu hieän hình thaùi khoâng gian phaûn aùnh söï vaän ñoäng khaùch quan cuûa ñoâ thò hoaù töø caùc nhu caàu veà chuyeån ñoåi ngheà nghieäp, naâng cao chaát löôïng soáng cuûa ngöôøi daân trong caùc ñoâ thò, caùc nhu caàu toå chöùc khoâng gian soáng, moâi tröôøng soáng cuûa cö daân taïi caùc ñoâ thò ñaëc thuø. Do vaäy, vieäc khai thaùc vaø söû duïng caùc ñieàu kieän töï nhieân trong quy hoaïch ñoâ thò noùi chung vaø ñoâ thò du lòch noùi rieâng caàn phaûi ñöôïc laøm roõ. Phaân vuøng töï nhieân vaø xaùc ñònh ñieàu kieän löïa choïn ñòa ñieåm xaây döïng ñoâ thò du lòch Phaàn vuøng töï nhieân khoâng chæ coù yù nghóa veà maët khoa hoïc maø coøn coù yù nghóa veà maët Baûn ñoà ñònh höôùng phaùt trieån khoâng gian thaønh phoá Ñaø Naüng[42] thöïc tieãn. Noù cho pheùp laøm saùng toû nhöõng 78 SË 99 . 2019
Quy h oπc h & t∏c gi∂ söï khaùc nhau cuûa caùc theå toång hôïp ñòa lyù töï nhieân treân laõnh thoå nöôùc Nhaän dieän, baûo veä, taùi taïo moâi tröôøng töï nhieân trong quy hoaïch ñoâ ta, xaùc ñònh ñöôïc caùc thaønh phaàn caáu taïo giuùp chuùng ta nhaän bieát thò du lòch ñöôïc saâu saéc veà thieân nhieân vaø caùc theå toång hôïp ñòa lyù töï nhieân ñeå Vieäc quy hoaïch phaùt trieån du lòch ñang ñöa ñeán nhieàu vaán ñeà aûnh söû duïng hôïp lyù caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, baûo veä moâi tröôøng, höôûng tôùi moâi tröôøng. Maëc duø heä thoáng quy hoaïch ñoâ thò hieän nay ñaõ laøm giaûm nheï nhöõng thieät haïi do bieán ñoåi khi haäu gaây ra. Töø vieäc naém ñöôïc caûi thieän khaù nhieàu veà haï taàng kó thuaät vaø moâi tröôøng nhöng vaãn roõ ñöôïc baûn chaát cuûa caùc vuøng laõnh thoå, chuùng ta coù theå löïa choïn coøn nhöõng maâu thuaãn baát caäp veà tính ñoàng boä vôùi söï phaùt trieån cuûa nhöõng khu vöïc phuø hôïp ñeå xaây döïng caùc ñoâ thò du lòch theo ñuùng tính caùc khu du lòch môùi, taùc ñoäng tröïc tieáp tôùi moâi tröôøng töï nhieân. Do vaäy, chaát vaø phuø hôïp. vieäc nhaän dieän, khai thaùc vaø söû duïng hôïp lyù caùc ñieàu kieän töï nhieân laø heát söùc quan troïng. Khi nghieân cöùu löïa choïn ñòa ñieåm xaây döïng ñoâ thò du lòch caàn löu yù nhöõng vaán ñeà cuï theå: (1) Löïa choïn vuøng ñaët ñòa ñieåm theo cô Nhaän dieän ñöôïc caùc ñaëc tröng veà ñieàu kieän töï nhieân. Hieän nay, caùc sôû phaân vuøng töï nhieân ñaõ ñaùnh giaù, sau ñoù môùi choïn ñòa ñieåm cuï ñieàu kieän töï nhieân trong ñoâ thò chöa ñöôïc nhaän dieän, nghieân cöùu cuï theå. (2) Ñòa ñieåm ñöôïc choïn phaûi phuø hôïp vôùi quy hoaïch chung, theå maø chæ döøng ôû khaâu ñaùnh giaù sô boä. Ñaây laø taøi saûn voâ giaù töï nhieân baûo ñaûm an ninh, khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. (3) Moâi tröôøng ban taëng neáu khoâng xaùc ñònh ñöôïc chöùc naêng, vai troø cuï theå cuûa noù töï nhieân cuûa ñòa ñieåm phuø hôïp vôùi yeâu caàu ñaët ra cuûa döï aùn. (4) trong ñoâ thò thì daãn ñeán vieäc khai thaùc oà aït, taøn phaù vaø phaù huyû khung Khi löïa choïn ñòa ñieåm phaûi ñaûm baûo tröõ löôïng cuûa taøi nguyeân thieân thieân nhieân laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi. nhieân phuïc vuï cho khaâu vaän haønh cuûa döï aùn ñöôïc ñaày ñuû veà soá löôïng vaø chaát löôïng. Toå chöùc phaân boá hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân ñaát ñai. Vieäc xaây döïng dieãn ra oà aït vaø khoù kieåm soaùt. Dieän tích xaây döïng coâng trình coù xu höôùng Phaùt huy toát caùc lôïi theá ñaëc tröng töï nhieân taïi khu vöïc chieám laán nhieàu khoâng gian beân ngoaøi laøm thu heïp vaø maát ñi nhöõng Laõnh thoå Vieät Nam ñaõ traûi qua haøng trieäu naêm bieán ñoåi, chia thaønh khoâng gian xanh, maët nöôùc. Do vaäy, gaén keát khoâng gian khoâng chæ ba giai ñoaïn chính: Giai ñoaïn Tieàn Cambri taïo laäp neàn moùng sô khai hôïp lyù veà caùc hoaït ñoäng söû duïng caùc tieän ích coâng coäng ñoâ thò, maët cuûa laõnh thoå; giai ñoaïn coå kieán taïo phaùt trieån, môû roäng vaø oån ñònh khaùc coøn cho thaáy caùc vaán ñeà veà khai thaùc söû duïng hieäu quaû quyõ ñaát laõnh thoå; giai ñoaïn Taân kieán taïo naâng cao ñòa hình, hoaøn thieän giôùi hieän coù. sinh vaät vaø coøn ñang tieáp dieãn. n Ñòa hình: Raát ña daïng, nhieàu kieåu loaïi ñòa hình (ñoài nuùi, ñoàng baèng, 5. Keát luaän bôø bieån, theàm luïc ñòa…), trong ñoù ñoài nuùi laø boä phaän quan troïng nhaát Vôùi toác ñoä ñoâ thò hoaù hieän, Vieät Nam ñaõ coù nhieàu quy hoaïch ñoâ thò du (chieám 3/4 dieän tích laõnh thoå ñaát lieàn); ñòa hình nöôùc ta ñöôïc Taân kieán lòch nhöng thieáu nhöõng kieåm soaùt phaùt trieån xaây döïng daãn ñeán söï taøn taïo naâng leân vaø taïo thaønh nhieàu baäc keá tieáp nhau, coù hai höôùng chuû phaù thieân nhieân. Vaán ñeà naøy ñaõ vaø ñang ñöa tôùi moät boä maët khaùc, tieâu yeáu laø Taây Baéc – Ñoâng Nam vaø voøng cung; ñòa hình luoân bieán ñoåi do cöïc hôn, trong böùc tranh toång theå phaùt trieån ñoâ thò du lòch. taùc ñoäng maïnh meõ cuûa moâi tröôøng nhieät ñôùi gioù muøa vaø do söï khai Vieäc nghieân cöùu quy hoaïch ñoâ thò du lòch khoâng chæ döøng laïi ôû möùc ñoä phaù cuûa cuûa ngöôøi. Ñòa hình nöôùc ta ñöôïc chia thaønh caùc khu vöïc: keát noái giao thoâng, haï taàng kó thuaät, maø nhöõng noäi dung nghieân cöùu Ñoài nuùi, ñoàng baèng, bôø bieån, theàm luïc ñòa. coøn ñoøi hoûi phaûi nhaän dieän ñöôïc caùc ñieàu kieän töï nhieân giuùp baûo veä, taùi taïo vaø khai thaùc söû duïng moät caùch hôïp lyù ñeå naâng cao chaát löôïng n Khí haäu: Nhieät ñôùi gioù muøa, noùng aåm, möa nhieàu, dieãn bieán phöùc soáng vaø phaùt huy, baûo veä caùc giaù trò ñaëc tröng cuûa töï nhieân. taïp; khí haäu thay ñoåi theo muøa vaø theo vuøng (töø thaáp leân cao, töø Baéc vaøo Nam vaø töø Ñoâng sang Taây) raát roõ reät. * Boä moân Quy hoaïch Ñoâ thò - Khoa Quy hoaïch Ñoâ thò vaø Noâng thoân n Soâng: Coù maïng löôùi soâng ngoøi daøy ñaëc, nhieàu nöôùc, nhieàu phuø sa, Tröôøng Ñaïi hoïc Kieán Truùc Haø Noäi chaûy theo hai höôùng chính laø Taây Baéc – Ñoâng Nam vaø voøng cung, coù cheá ñoä nöôùc theo muøa vaø ñöôïc chia thaønh ba vuøng soâng ngoøi: Baéc Boä, Trung Boä vaø Nam Boä. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO: 1. Traàn Troïng Hanh (2015), “Quy hoaïch ñoâ thò Vieät Nam giai ñoaïn 2010 - 2015”. Hoäi n Ñaát: Coù ba nhoùm ñaát chính (nhoùm ñaát feralit mieàn ñoài nuùi thaáp, Kieán truùc sö Vieät Nam – 2015. nhoùm ñaát muøn nuùi cao vaø nhoùm ñaát phuø sa), trong moãi nhoùm laïi coù 2. Ñaëng Thaùi Hoaøng (2000), “Lòch söû ñoâ thò”. Nhaø xuaát baûn Xaây döïng, Haø Noäi – 2000. 3. UÛy ban Kinh teá - Xaõ hoäi Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông Lieân Hôïp Quoác (1999), “Caûi caùch nhieàu loaïi ñaát khaùc nhau. kinh teá vó moâ caùc neàn kinh teá ñang chuyeån ñoåi”. Nhaø xuaát baûn Chính trò Quoác gia, Haø Noäi. 4. Thuû töôùng Chính phuû (2013), “Ñieàu chænh quy hoaïch chung thaønh phoá Ñaø Naüng n Sinh vaät: Raát phong phuù vaø ña daïng. Tröôùc heát laø söï ña daïng veà ñeán naêm 2030, taàm nhìn ñeán naêm 2050”. Pheâ duyeät quyeát ñònh soá 2357/QÑ-TTg ngaøy thaønh phaàn loaøi, söï ña daïng veà gen di truyeàn. Söï ña daïng veà kieåu 04/12/2013. 5.. Thuû Töôùng Chính Phuû (2016), “Quyeát ñònh pheâ duyeät quy hoaïch toång theå phaùt trieån heä sinh thaùi… khu du lòch quoác gia sa pa, tænh laøo cai ñeán naêm 2030”. QÑ Soá: 1845/QÑ-TTg - Haø Noäi, ngaøy 26 thaùng 9 naêm 2016. Chính söï phong phuù vaø ña daïng bôûi ñieàu kieäu töï nhieân nöôùc ta giuùp 6.. Vieän kieán truùc quy hoaïch ñoâ thò vaø noâng thoân BXD (2012), “Quy hoaïch “Quy hoaïch chung ñoâ thò du lòch Sapa huyeän SaPa, tænh Laøo Cai”. taïo ra nhöõng neùt ñaëc tröng rieâng bieät khaùc haún vôùi nhöõng khu vöïc 7. John S. Hull Associates (2008), “The Current State of Affairs of Tourism In Northeast khaùc treân theá giôùi. Ñaây laø nhöõng giaù trò caàn phaûi taän duïng moät caùc phuø Iceland”. New Zealand Tourism Research Institute. 8. Roxana Valentina Gaârbea (2013), “Current state and prospects of development of iasi hôïp ñeå ñöa vaøo söû duïng trong quaù trình quy hoaïch caùc ñoâ thò du lòch in the context of practicing urban tourism”. University of Iasi, Faculty of Geography and taïi Vieät Nam. Geology, Department of Geography. SË 99 . 2019 79