Phân tích ca khúc “Em đứng giữa giảng đường hôm nay” của nhạc sĩ Tân Huyền

Chia sẻ: Tuan Thuý | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

236
lượt xem 49
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lịch sử Việt Nam vào cuối những năm 60 của thế kỷ XX là một giai đoạn lịch sử hết sức đặc biệt: Miền Bắc vừa khẩn trương xây dựng đất nước, vừa tích cực chi viện sức người sức của cho Miền Nam anh dũng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phân tích ca khúc “Em đứng giữa giảng đường hôm nay” của nhạc sĩ Tân Huyền

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Trêng §¹i häc s ph¹m nghÖ thuËt Trung ¬ng Trêng Cao ®¼ng s ph¹m th¸I b×nh ====== ======= Bµi tËp Ph©n tÝch t¸c phÈm Ph©n tÝch ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña nh¹c sÜ T©n HuyÒn Gi¸o Viªn hêng dÉn: Bïi V¨n Tu©n Ngêi thùc hiÖn : Líp : §¹i häc s ph¹m nhac KII N¨m häc 2009 – 2010 T×m hiÓu h×nh tîng ngêi gi¸o viªn nh©n d©n trong ca khóc “ Em §Ò bµi: ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña nh¹c sÜ T©n HuyÒn. 1
Bµi lµm LÞch sö ViÖt Nam vµo cuèi nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX lµ mét giai ®o¹n lÞch sö hÕt søc ®Æc biÖt: MiÒn B¾c võa khÈn tr ¬ng x©y dùng ®Êt níc, võa tÝch cùc chi viÖn søc ngêi søc cña cho MiÒn Nam anh dòng, ngoan cêng ®Êu tranh chèng Mü – Ngôy thèng nhÊt ®Êt n íc. ¢m nh¹c giai ®o¹n nµy còng diÔn biÕn v« cïng s«i ®éng, phong phó. §Ò tµi phæ biÕn nhÊt lµ h×nh ¶nh ng êi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong chiÕn ®Êu vµ trong cuéc sèng x©y dùng x· héi chñ nghÜa. H×nh ¶nh ngêi trÝ thøc míi còng b¾t ®Çu ®îc xuÊt hiÖn tuy cha næi bËt nhng còng ®· trë thµnh nh©n vËt ®¸ng chó ý cña nÒn ©m nh¹c míi ViÖt Nam. Tiªu biÓu cho ®éi ngò nµy lµ c¸c nhµ gi¸o – nh÷ng ng êi ®ang ¬m trång líp líp m©m xanh lµm r¹ng danh cho non s«ng ®Êt n íc. Cã nhiÒu t¸c phÈm hay cña c¸c nh¹c sÜ ViÖt Nam trong c¶ níc ®· viÕt vÒ ®Ò tµi ngêi nh©n d©n nh: “C« ®i nu«i d¹y trÎ” cña NguyÔn V¨n Tý, “Yªu ng êi bao nhiªu yªu ngêi bÊy nhiªu” cña NguyÔn V¨n Quú, “Em sÏ lín lªn d íi m¸i trêng” cña träng Loan, “¦íc m¬ xanh” cña LÖ Giang, “C« gi¸o Tµy cÇm ®µn lªn ®Ønh nói” cña V¨n Ký hay “bµi ca ng êi gi¸o viªn nh©n d©n” cña Hoµng V©n. Trong sè ®ã chóng ta kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña nh¹c sÜ T©n HuyÒn. V× lÏ g× mµ cho tíi b©y giê ca khóc nµy vÉn ®îc nhiÒu ngêi yªu nh¹c ViÖt Nam yªu thÝch? Ph¶i ch¨ng nghÒ d¹y häc – nghÒ “trång Ng êi” lµ nghÒ ®em l¹i lîi Ých lín lao cao c¶ nh B¸c Hå kÝnh yªu ®· d¹y: “ ...v× lîi Ých tr¨n n¨m trång Ng êi”, hay do ngêi ta yªu thÝch quý träng nghÒ d¹y häc bëi nh nguyªn thñ tíng Ph¹m V¨n §ång tõng nãi: “NghÒ d¹y häc lµ nghÒ cao quý nhÊt trong c¸c nghÒ cao quý”. V©ng! Nãi vÒ khÝa c¹nh x· héi th× nghÒ d¹y häc lµ nghÒ ® îc nhiÒu ngêi yªu quý, kÝnh träng, nhng kh«ng ph¶i v× thÕ mµ nhiÒu ngêi l¹i yªu thÝch vµ ghi nhí ®îc bµi h¸t nµy trong trong rÊt nhiÒu bµi h¸t hay cã cïng chñ ®Ò. Cã lÏ ®iÓm nhÊn quan träng nhÊt cña ca khóc ®îc yªu thÝch trªn ®©y chÝnh lµ “H×nh t îng ngêi gi¸o viªn” ®îc béc lé mét c¸ch hÕt søc tù nhiªn, gÇn gòi, gi¶n dÞ nh ng l¹i rÊt cã Ên tîng. ChÝnh v× vËy t«i 2
®· chon ca khóc: “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña nh¹c sÜ T©n HuyÒn trong rÊt nhiÒu ca khóc cã cïng chñ ®Ò ®Ó ph©n tÝch. Tríc khi ®i s©u vµo ph©n tÝch ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ® êng h«m nay” chóng ta h·y t×m hiÓu ®«i chót vÒ nh¹c sÜ T©n HuyÒn – Ng êi ®· s¸ng t¸c ca khóc nµy. Nh¹c sÜ T©n HuyÒn tªn thËt lµ Phan V¨n TÇn, sinh n¨m 1931 ë Hµ TÜnh. ¤ng ®· cã c«ng lao ®µo t¹o cho c¸c nh¹c sÜ ë nhiÒu ®Þa ph ¬ng trªn kh¾p mäi miÒn Tæ Quèc. ¤ng cßn lµ nhµ biªn tËp ©m nh¹c, viÕt tiÓu luËn, phª b×nh ©m nh¹c vµ viÕt b¸o. Tuy sù nghiÖp chÝnh cña «ng vÉn lµ lÜnh vùc s¸ng t¸c ©m nh¹c. Nh¹c sü T©n HuyÒn ®· s¸ng t¸c rÊt nhiÒu tæ khóc, hîp x íng vµ ca c¶nh cho c¸c ®oµn ca móa ë TW vµ ®Þa ph ¬ng. ¤ng lµ t¸c gi¶ cña hµng tr¨m ca khóc cho c¶ ngêi lín vµ thiÕu nhi, trong ®ã cã rÊt nhiÒu ca khóc næi tiÕng nh : “TiÕng hß trªn ®Êt NghÖ An”, “Xe ta ®i trong ®ªm Tr êng S¬n”, “Mçi bíc ta ®i thªm yªu tæ quèc”, “ChÞ Ong n©u vµ em bÐ’ vv... Ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña «ng ®îc coi lµ bíc chÊm ph¸ míi mÎ vÒ h×nh tîng ngêi gi¸o viªn nh©n d©n trong thêi ®¹i míi. §ã lµ h×nh ¶nh ®Ñp vÒ mét c« g¸i trÎ cã t©m hån t ¬i s¸ng vµ cã rÊt nhiÒu íc m¬. ¦íc m¬ cña c« gi¸o trÎ cã lóc ®îc béc lé mét c¸ch trung thùc méc m¹c rÊt ®êi th êng “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay mµ niÒm vui trong lßng d©ng ®Çy..”, nh ng còng cã khi bay bæng thËt l·ng n¹m “Bao th¸ng bao n¨m em h»ng íc m¬ ®îc cïng chi cïng em bay tíi nh÷ng ch©n trêi khoa häc bao la”. §Ó thùc hiÖn ® îc íc m¬ cña m×nh, b»ng nh÷ng lç lùc phi thêng ngêi gi¸o viªn trÎ ®· kh«ng ngõng “v¬n lªn, v¬n lªn” ®Ó trë thµnh “ngêi gi¸o viªn trong thêi ®¹i míi”. Bªn c¹nh sù phÊn ®Êu ®ã c« cßn lu«n cã lßng tin m·nh liÖt vµo b¶n th©n vµ t ¬ng lai t¬i s¸ng cña ®Êt níc “Bíc ch©n em ngµy cµng v÷ng h¬n trªn chÆng ®êng míi, nh c¸nh chim tung bay gi÷a cao ®Ñp trêi m©y”. H×nh t îng ngêi gi¸o viªn trong ca khóc cßn hoµn chØnh vµ trän ven h¬n bëi c« gi¸o trÎ cßn lu«n mang trong lßng nh÷ng t×nh c¶m, t×nh ngêi chan chøa yªu th¬ng “NghÜa mÑ c«ng cha, ¬n B¸c Hå s©u nÆng”. Mét c« gi¸o trÎ cã m¬ íc cao ®Ñp, cã tr×nh ®é tri thøc khoa häc, cã nghÞ lùc phÊn ®Êu phi thêng, cã t×nh yªu vµ lßng biÕt ¬n cao c¶.. ®ã chÝnh lµ h×nh tîng kh¸i qu¸t vÒ ngêi gi¸o viªn nh©n d©n ®îc thÓ hiÖn qua ca tõ trong ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña nh¹c sü T©n HuyÒn. Nh ng thËt kh«ng ®Çy ®ñ vµ thiÕu ®i sù c¶m nhËn s©u s¾c nhÊt vÒ h×nh t îng ngêi gi¸o viªn 3
nh©n d©n nÕu chóng ta kh«ng nãi ®Õn phÇn ©m nh¹c, bëi ®©y chÝnh lµ linh hån cña h×nh tîng mµ chóng ta dang nãi tíi. Bµi h¸t “em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” nh mét c©u chuyÖn kÓ vÒ mét c« gi¸o trÎ xuÊt th©n tõ mét xãm thä nghÌo ë ngo¹i « thµnh phè Hµ Néi. Nhê c«ng ¬n cña §¶ng vµ B¸c Hå, ®ac ®em l¹i cuéc sèng ®éc lËp tù do cho d©n téc, c« ®· v¬n lªn ®Ó trë thµnh mét ngêi gi¸o viªn giái cña thµnh phè. Toµn bé néi dung c©u truyÖn ®ã ®· ®îc t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong h×nh thøc ba ®o¹n ®¬n ph¸t triÓn, giong amoll. Trong mçi ®o¹n ®Òu cã 3 c©u (trõ ®o¹n t¸i hiÖn rut gon nªn chØ cã 2 c©u). Bè côc cña t¸c phÈm nµy cã thÓ biÓu thÞ b»ng s¬ ®å sau ®©y: §o¹n a, §o¹n a §o¹n b C©u 1 C©u 2 C©u 3 C©u 1 C©u 2 C©u 3 C©u 1 C©u 2 4 nhÞp 4 nhÞp 4 nhÞp 4 nhÞp 4 nhÞp 4 nhÞp 3 nhÞp 6 nhÞp KÕt: I/dmoll IV/amoll I/amoll II/amoll I/amoll II/amoll I/amoll V/amoll §o¹n a: ViÕt ë giäng amoll tù nhiªn. Chñ ®Ò ®îc tr×nh bµy trong c©u thø nhÊt gåm 2 tiÕt nh¹c, mçi tiÕt nh¹c ®ång thêi lµ mét m« tÝp lín cã 2 nhÞp. TiÕt tÊu vµ ©m ®iÖu cña c©u nh¹c ®¬n gi¶n, ®Òu ®¨n, t¹o tÝnh chÊt kÓ lÓ, tÜnh l¹i. C©u 1 ®îc kÕt ë bËc V cña giäng amoll. C©u 2 vµ c©u 3 ho¹ l¹i chÊt liÖu chñ ®Ò ë c©u 1 nh ng cã thay ®æi vÒ tiÕt t©u ®Ó phï hîp víi sè lîng ca tõ, cô thÓ lµ: mçi tiÕt nh¹c ë c©u 1 øng víi 7 tõ th× ë c©u 2 øng víi 8 tõ, c©u 3 øng víi 14 tõ. TiÕt tÊu c©u2: TiÕt tÊu c©u 3: 4
Sù thay ®æi tiÕt tÊu nµy lµm cho ©m nh¹c cã phÇn s«i ®éng h¬n, lêi kÓ còng khÈn tr¬ng gÊp g¸p h¬n, ®· t¹o ra c¸c cao trµo bé phËn cho ®o¹n nh¹c C©u 2: C©u 3: Trong ®o¹n a: T¸c gi¶ ®· sö dông nhiÒu qu·ng nh¶y hÑp (qu·ng 3, qu·ng 4) xen kÏ gi÷a mét sè qu·ng nhay réng (qu·ng 5, qu·ng 6, qu·ng 7 ®Õn qu·ng 8). ë « nhÞp thø 9 giai ®iÖu sang giäng Rª thø hoµ ©m vµ còng lµ kÕt cña c©u 2 (BËc I/dmoll). Sang ®Çu c©u 3, ®iÖp ©m mi (BËc V/amoll) nh¾c l¹i nhiÒu lÇn nh»m cñng cè ®iÖu tÝnh cho ®o¹n nh¹c, còng lµ viÖc t¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh h¬n h×nh tîng ngêi gi¸o viªn nh©n d©n ®· ®îc tr×nh bµy trong ®o¹n nh¹c. KÕt c©u nh¹c thø 3, ®ång thêi còng lµ kÕt cña ®o¹n nh¹c ë bËc h¹ ¸t (BËc IV) cña giäng chÝnh t¹o cho ngêi nghe c¶m gi¸c båi håi nh cã mét niÒm vui ®ang dÇn ®îc d©ng cao, d©ng cao... §o¹n b: Còng gåm 3 c©u: C©u 1 gåm cã 4 « nhÞp, chÊt liÖu chñ ®Ò ® îc ph¸t triÓn b»ng thñ ph¸p kÐo dµi vµ xÐ lÎ trêng ®é. ¢m ®iÖu ë khu ©m cao víi lèi tiÕn hµnh giai ®iªu ®i xuèng cïng c¸c qu·ng tiÕn hµnh b×nh æn. Lêi ca ® îc chia thµnh nh÷ng có ®o¹n cã 2 tõ (ë tiÕt nh¹c thø nhÊt) Víi ®Æc ®iÓm nµy ®· phÇn nµo t¹o lªn sù t ¬ng ph¶n nhÊt ®Þnh ®èi víi ®o¹n a vµ sau ®ã tiÕt tÊu cña c©u nh¹c l¹i trë l¹i b×nh thêng nh c©u 1 ë ®o¹n a. C©u 1 ®îc kÕt ë bËc I cña giäng amoll. Sang ®Çu c©u 2, giai ®iÖu ® îc chuyÓn t¹m vÒ giong Cdur (ë « nhÞp 19) råi nèi tiÕp sang bËc V cña giäng amoll vµ kÕt ë bËc II cña giäng nµy. 5
C©u 3 cña ®o¹n b cã m« tÝp vµ ©m ®iÖu tuy ®¬n gi¶n nh÷ng rÊt ®Æc tr - ng: ®îc nh¾c l¹i 2 lÇn ®Ó dÉn ®Õn cao trµo chÝnh cña t¸c phÈm vµ kÕt trän vÒ bËc I cña gÞong amoll. C¸ch x©y dùng ©m ®iÖu ë khu ©m cao, kÕt hîp víi viÖc nh¾c l¹i c¸c ©m ®iÖu, ©m h×nh tiÕt tÊu vµ ®Èy lªn thµnh cao trµo, t¹o cho h×nh tîng cã mét h×nh hµi s¸ng sña, râ nÐt h¬n, sèng ®éng h¬n. §o¹n a, dÇn trë l¹i chÊt liÖu cña chñ ®Ò ban ®Çu cña ®o¹n a tr×nh bµy, nh - ng còng cã mét chót thay ®æi vÒ tiÕt luËt, ®ã lµ viÖc t¸c gi¶ sö dông tiÕt tÊu ®¶o ph¸ch (ë cuèi « nhÞp 27 ®Çu « nhÞp 28) nh muèn thÓ hiÖn nh÷ng bíc tiÕn bé, ®æi thay trong sù phÊn ®Êu vµ trëng thµnh cña c« gi¸o trÎ. C©u 1 cña ®o¹n a, ®îc kÕt ë bËc II cña giäng amoll nh ®ang më ra mét sù ph¸t triÓn tiÕp tôc cña ®o¹n nh¹c còng nh sù tiÕp tôc phÊn ®Êu v¬n lªn cña c« gi¸o trÎ. Trong c©u 2, giai ®iÖu lÆp l¹i ë c©u 1 ®o¹n a mét c¸ch râ rµng h¬n, tuy còng cã thay ®æi ®«i chót vÒ khu«n khæ, tiÕt nhÞp vµ cao ®é ë 2 « nhÞp cuèi cïng. KÕt thóc ®o¹n nhac ®ång thêi lµ kÕt thóc t¸c phÈm vÒ ©m chñ giäng amoll. Ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña nh¹c sü T©n HuyÒn ®îc viÕt ë nhÞp 2/4 víi nhÞp ®é võa ph¶i, víi tiÕt tÊu ®Òu ®Æn Ýt thay ®æi ®· t¹o ® îc 6
sù g¾n kÕt nhÞp nhµng gi÷a c¸c ®o¹n cña t¸c phÈm. Dï ® îc viÕt ë giäng moll, nhng do c¸ch vËn ®éng giai ®iÖu theo h×nh lµn sãng, kÕt hîp c¸c b íc nh¶y lªn xuèng hîp lý vµ ®«i chót ly ®iÖu trong ®o¹n b ®· nh¶y dÇn lªn c¸c cao trµo ë ©m khu cao, t¹o cho t¸c phÈm cã tÝnh chÊt võa vui t¬i trong s¸ng võa s«i næi m·nh liÖt. Qua ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ® êng h«m nay” cña nh¹c sÜ T©n HuyÒn trªn ®©y t«i thÊy r»ng: ThËt tù hµo cho ca khóc nµy v× nã ®· ® îc ra ®êi trong mét thêi ®iÓm lÞch sö ®Æc biÖt. Sù ra ®êi cña nã ®· khai sinh cho mét h×nh t - îng míi cña thêi ®¹i - ®ã lµ h×nh t îng ngêi gi¸o viªn cña nh©n d©n sèng trong lßng nh©n d©n vµ phôc vô cèng hiÕn hÕt m×nh cho nh©n d©n. Cho tíi b©y giê ca khóc nµy vÉn ®îc nh÷ng ngêi yªu nh¹c ViÖt Nam yªu thÝch. Søc sèng bÒn l©u cña t¸c phÈm nµy tríc hÕt lµ bëi sù hÊp dÉn cña néi dung lêi ca. ®©y lµ mét c©u chuyÖn cã thùc vÒ mét nh©n vËt cã thùc trong cuéc sèng, ®· ® îc nh¹c sÜ T©n HuyÒn thÓ hiÖn kh«ng chØ b»ng nh÷ng dßng ca tõ d¹t dµo c¶m sóc, ®Çy tÝnh nh©n v¨n, mµ cßn bëi sù quyÕn rò tuyÖt vêi cña nh÷ng ©m thanh ©m nh¹c trong bµi h¸t. ViÖc sö dông h×nh thøc 3 ®o¹n ®¬n ph¸t triÓn, víi phÇn t¸i hiÖn cã thay ®æi d¹ng rót gon ®· gióp t¸c gi¶ thµnh c«ng khi kh¾c ho¹ “h×nh t îng ng- êi gi¸o viªn nh©n d©n” víi tÝnh c¸ch kh¸ méc m¹c, gi¶n dÞ nh ng còng thËt bay bæng vµ thËt thèng nhÊt víi nh÷ng h×nh tîng ®· ®îc nh¹c sÜ ph¸c th¶o nªn trong phÇn tr×nh bµy. ViÖc t×m hiÓu h×nh tîng ngêi gi¸o viªn nh©n d©n trong ca khóc “Em ®øng gi÷a gi¶ng ®êng h«m nay” cña nh¹c sü T©n HuyÒn gióp t«i më mang thªm ® îc nhiÒu ®iÒu. Tríc tiªn t«i xin ghi nhËn vµ lu«n c¶m phôc nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña c¸c nhµ gi¸o. T«i thÇm høa víi m×nh “Ph¶i phÊn ®Êu suèt ®êi ®Ó ®¹t ®îc phÇn nµo nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp ©ý”. NhËn ra ®îc ®iÒu nµy t«i thÊy m×nh ph¶i biÕt c¶m ¬n nh¹c sÜ T©n HuyÒn vµ rÊt nhiÒu nh¹c sÜ kh¸c, nh÷ng ngêi ®· cèng hiÕn t×nh yªu, sù nghiÖp cho sù s¸ng t¹o nghÖ thuËt ®Ó s¸ng t¸c ®îc nh÷ng t¸c phÈm hay, t¹o dùng ® îc nh÷ng h×nh tîng ®Ñp nh: “H×nh tîng ngêi gi¸o viªn nh©n d©n ®Ó chóng ta häc tËp noi theo. 7
Th¸i b×nh, ngµy 15 th¸ng 7 n¨m 2010 Ngêi viÕt Bïi V¨n Tu©n NhËn xÐt cña thÇy c« gi¸o 8
9