Phân tích kiểu hình lipoprotein tỷ trọng thấp bằng kỹ thuật điện di trong ống thạch polyacrylamide ở bệnh nhân hội chứng mạch vành cấp

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  PHÂN TÍCH KIỂU HÌNH LIPOPROTEIN TỶ TRỌNG THẤP  <br /> BẰNG KỸ THUẬT ĐIỆN DI TRONG ỐNG THẠCH POLYACRYLAMIDE <br /> Ở BỆNH NHÂN HỘI CHỨNG MẠCH VÀNH CẤP <br /> Trần Thành Vinh*, Đặng Vạn Phước **, Phan Thị Danh* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục tiêu: Xác định tỷ lệ kiểu hình LDL nhỏ, đậm đặc ở đối tượng hội chứng mạch vành cấp (HCMVC) <br /> người Việt Nam và xác định mối liên quan kích thước trung bình hạt LDL với độ nặng của bệnh cảnh lâm sàng <br /> và các yếu tố nguy cơ bệnh động mạch vành. <br /> Phương pháp và đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu phân tích cắt ngang  bằng kỹ thuật điện di trong <br /> ống thạch polyacrylamide, phân tích dưới nhóm LDL trên 309 bệnh nhân người Việt Nam có hội chứng mạch <br /> vành cấp: 204 nam, 105 nữ, tuổi trung bình 63   13 tuổi (nhóm bệnh) và 72 người tình nguyện không bị hội <br /> chứng mạch vành cấp, được chọn tương đương với nhóm bệnh về độ tuổi, giới, tỷ lệ cao huyết áp và bệnh đái <br /> tháo đường (nhóm chứng). Thu thập mẫu từ tháng 1/2011 đến tháng 11/2011 tại bệnh viện Chợ Rẫy. <br /> Kết quả: Kích thước trung bình LDL trong huyết tương có phân phối chuẩn ở cả hai nhóm đối tượng và ở <br /> bệnh nhân HCMVC (257,5   14,3 Ao) nhỏ hơn có ý nghĩa so với nhóm không bệnh HCMVC (261,7   8,2 Ao). <br /> Bệnh cảnh lâm sàng càng nặng kích thước hạt LDL càng nhỏ: không bệnh HCMVC (261,7   8,2 Ao), Đau thắt <br /> ngực không ổn định (258,9  13 Ao), nhồi máu cơ tim không ST chênh lên (258,7  11,5 Ao) và nhồi máu cơ tim <br /> có ST chênh lên (257,0   14,3 Ao). Kích thước trung bình LDL liên quan đến giới tính ở nhóm có HCMVC và <br /> tình trạng béo bụng ở cả hai nhóm đối tượng; không liên quan tuổi, tình trạng hút thuốc lá, quá cân, bệnh cao <br /> huyết áp, đái tháo đường. Kích thước trung bình LDL cũng có tương quan thuận với nồng độ HDL‐cholesterol (r <br /> = 0,26) và nghịch với nồng độ triglyceride (r=‐0,39) và cholesterol toàn phần (r =‐0,29), không tương quan với <br /> nồng độ LDL‐cholesterol huyết tương. Tỷ lệ kiểu hình LDL nhỏ, đậm đặc ở bệnh nhân hội chứng mạch vành cấp <br /> là 46,3 % cao hơn so với nhóm chứng 40,3% <br /> Kết luận: Kiểu hình LDL nhỏ, đậm đặc có liên quan đến hội chứng mạch vành cấp và các yếu tố nguy cơ <br /> tim  mạch  như  giới  tính,  tình  trạng  béo  bụng,  nồng  độ  triglyceride,  HDL  cholesterol  và  cholesterol  toàn  phần <br /> trong huyết tương. <br /> Từ khóa: Lipoprotein tỷ trọng thấp; dưới nhóm LDL; LDL nhỏ, đậm đặc; hội chứng mạch vành cấp. <br /> ABSTRACT <br /> ANALYSIS OF LOW DENSITY LIPOPROTEIN PHENOTYPES BY POLYACRYLAMIDE TUBE GEL <br /> ELECTROPHORESIS IN PATIENTS WITH ACUTE CORONARY SYNDROME <br /> Tran Thanh Vinh, Dang Van Phuoc, Phan Thi Danh  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ No 6 ‐ 2013: 295 – 303  <br /> Objective:  To  determine  the  prevalence  of  small,  dense  Low  Density  Lipoprotein  (LDL)  in  Vietnamese <br /> patients with Acute Coronary Syndrome (ACS). Subsequently evaluate whether there is a significant correlation <br /> between patients with clinically severe ACS, patients with associated risk factors linked to ACS and increased <br /> levels of small LDL particles.  <br /> Methodology:  A  cross‐section  analysis  was  undertaken  using  polyacrylamide  gel  tube  electrophoresis. <br /> <br /> * Khoa Hóa Sinh – BV Chợ Rẫy <br />  ** Đại Học Y Dược TP. HCM <br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS Trần Thành Vinh   ĐT: 0908487348 <br />  Email: thanhvinhtran2002@yahoo.com <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013<br /> <br /> 295<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013<br /> <br /> Results were derived from a patient group made up of 309 (205 males and 105 females) Vietnamese patients with <br /> ACS,  aged  63    13  years.  As  a  control,  72  (29  males  and  43  females)  Vietnamese  volunteers  were  tested  and <br /> matched  for  age,  gender,  hypertension  rate  and  diabetes  mellitus.  All  samples  were  taken  during  the  period <br /> between January 2011 and November 2011 at Cho Ray Hospital.  <br /> Results:  There  was  an  increased  prevalence  of  small,  dense  LDL  type  in  patients  with  ACS  (46.3%) <br /> compared  with  control  subjects  (40.3%).  The  frequency  distributions  of  mean  LDL  particle  sizes  taken  from <br /> plasma  samples  across  the  patient  and  control  groups  were  normal.  The  mean  LDL  particle  size  in  plasma <br /> samples from patients with ACS (257.5   14.3 Ao) was significantly smaller than people without ACS (261.7   <br /> 8.2 Ao). When comparing the mean LDL particle size across the various clinical conditions (non ACS 261.7  8.2 <br /> Ao,  unstable  angina  258.9    13  Ao,  non  ST  elevation  myocardial  infarction  258.7    11.5  Ao  and  ST  elevation <br /> myocardial infarction subgroup 257.0   14.3 Ao) results indicated a significant difference. Results also suggest a <br /> strong relationship between the mean LDL particle size with gender in ACS patients and waist to hip ratio in <br /> both study groups, but not with age, body mass index, smoking history or diabetes mellitus. There was a negative <br /> correlation between the mean LDL particle size and triglyceride (r =‐0.39), total cholesterol (r = ‐0.29) while a <br /> positive correlation was found in plasma samples with High Density Lipoprotein (HDL) ‐ cholesterol levels. There <br /> was  no  significant  correlation  between  the  mean  LDL  particle  sizes  in  plasma  samples  with  LDL‐cholesterol <br /> levels. <br /> Conclusions:  Results  suggest  a  positive  relationship  between  the  prevalence  of  small,  dense  LDL  type <br /> particle size and the risk of ACS. More specifically mean LDL particle size showed an association with clinical <br /> conditions. The mean size of LDL particles was noticeably larger in males than female in ACS cases and smaller <br /> LDL particles where generally found in those with higher waist to hip ratios. There was also a correlation between <br /> LDL particle size and the levels of triglyceride, total cholesterol, HDL‐cholesterol. <br /> Key  words:  LDL  sub  fractions;  LDL  subclass  phenotypes;  small,  dense  LDL;  polyacrylamide  tube  gel <br /> electrophoresis; gradient gel electrophoresis; coronary heart disease; acute coronary syndrome  <br /> xơ vữa cao hơn, do đó người ta rất quan tâm đến <br /> Lipid,  lipoprotein  đóng  vai  trò  quan  trọng <br /> kiểu hình LDL trong chương trình kiểm soát các <br /> trong  sinh  bệnh  học  của  bệnh  tim  mạch,  trong <br /> rối  loạn  lipid,  lipoprotein(10),  ATP  III  (Adult <br /> đó rối loạn lipid, lipoprotein được xem là yếu tố <br /> nguy cơ chính của bệnh mạch vành(14). Việc tầm <br /> Treatment Panel III)  xem  kiểu  hình  LDL  nhỏ, <br /> soát và đánh giá kết quả điều trị các rối loạn này <br /> đậm  đặc  là  yếu  tố  nguy  cơ  nổi  bật  của  bệnh <br /> là  quan  trọng  và  thường  quy  trong  công  tác <br /> mạch  vành.  Các  nghiên  cứu  đoàn  hệ  và  cắt <br /> phòng  bệnh,  và  dựa  hoàn  toàn  vào  các  xét <br /> ngang trước  đây  đều nhận  thấy kiểu  hình LDL <br /> nghiệm phân tích chúng.  <br /> nhỏ, đậm đặc có tính gây xơ vữa gấp 2‐3 lần so <br /> (1,5,6,9) <br /> với các LDL lớn, nhẹ<br /> Lipid  được  vận  chuyển  trong  tuần  hoàn <br /> dưới dạng các hạt lipoprotein không đồng nhất <br /> Trong  một  thời  gian  dài  người  ta  tìm  cách <br /> về thành phần, kích thước và sinh bệnh học. Có <br /> phân tích LDL một cách có hiệu quả, tuy nhiên <br /> năm  loại  lipoprotein  (Lp)  theo  tỷ  trọng  gồm <br /> các  xét  nghiệm  chỉ  đạt  đến  việc  định  lượng <br /> chylomicron, Lp tỷ trọng rất thấp (VLDL), Lp tỷ <br /> cholesterol,  một  lipid  chiếm  tỷ  lệ  nhiều  nhất <br /> trọng  trung  bình  (IDL),  Lp  tỷ  trọng  thấp  (LDL) <br /> trong  hạt  LDL  (40‐47%),  và  sau  đó  là  LDL‐<br /> và  Lp  tỷ  trọng  cao  (HDL),  trong  đó  LDL  được <br /> cholesterol và apolipoprotein B (apo B) là thành <br /> xem là nhóm có tính sinh bệnh học cao nhất do <br /> phần  cholesterol  và  protein  có  trong  hạt  LDL, <br /> mang  đến  70‐78%  cholesterol  của  tuần  hoàn  và <br /> tuy  nhiên  tác  giả  Otvos  J  và  các  cộng  sự  đăng <br /> có  tính  xâm  nhập  thành  mạch  cao.  LDL  là  một <br /> trên tạp chí tim mạch học Hoa Kỳ năm 2002 cho <br /> nhóm  các  hạt  không  đồng  nhất  về  cấu  tạo,  hạt <br /> thấy các xét nghiệm này là gián tiếp cho kết quả <br /> nhỏ hơn có cấu trúc đậm đặc hơn và có tính gây <br /> ước  tính  dưới  mức  nguy  cơ  thật  sự.  Trong  khi <br /> <br /> 296<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013<br /> đó, các xét nghiệm khảo sát trực tiếp LDL và các <br /> dưới nhóm của nó (LDL subclasses) chỉ có tại các <br /> viện nghiên cứu lớn do yêu cầu khắc khe về kỹ <br /> thuật,  tốn  nhiều  thời  gian  và  các  trang  thiết  bị <br /> đắt  tiền.  Ngày  nay  nhờ  tiến  bộ  trong  kỹ  thuật <br /> người ta đã có thể phân tích các thành phần Lp <br /> và các dưới nhóm khá dễ dàng trên các hệ thống <br /> tự động, điều này giải quyết hầu hết các nhược <br /> điểm nêu trên và tạo điều kiện cho việc bắt đầu <br /> ứng  dụng  trên  lâm  sàng.  Có  ba  kỹ  thuật  phổ <br /> biến trên thế giới để phân tích Lp là siêu ly tâm, <br /> điện  di  và  cộng  hưởng  từ  hạt  nhân.  Kỹ  thuật <br /> thích hợp nhất cho ứng dụng lâm sàng là điện di <br /> trên thạch polyacrylamide. Các nghiên cứu trước <br /> đây  cho  thấy  kiểu  rối  loạn  lipid,  lipoprotein  ở <br /> người Việt Nam không giống với các nước phát <br /> triển(13,12)  và  việc  phân  tích  các  Lp  tại  Việt  Nam <br /> còn hạn chế, chưa thấy công bố phân tích dưới <br /> nhóm LDL. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> * Phương pháp  <br /> Phân tích cắt ngang, tiền cứu trên đối tượng <br /> bệnh  nhân  hội  chứng  mạch  vành  cấp  và  người <br /> không có bệnh hội chứng mạch vành cấp người <br /> Việt  Nam  tại  bệnh  viện  Chợ  Rẫy,  thời  gian  từ <br /> tháng 01/2011 đến tháng 11/2011. <br /> * Đối tượng nghiên cứu <br /> ‐  Đối  tượng  là  bệnh  nhân  được  chẩn  đoán <br /> xác định hội chứng mạch vành cấp tại khoa Nội <br /> Tim  Mạch  và  Khoa  Can  Thiệp  Tim  Mạch  bệnh <br /> viện Chợ Rẫy chưa điều trị bằng statin, tiền căn <br /> không dùng thuốc liên quan đến lipid như thuốc <br /> hạ lipid, ngừa thai, chẹn , lợi tiểu. Không mắc <br /> các bệnh cấp hay mãn tính trừ cao huyết áp và <br /> đái tháo đường là hai yếu tố nguy cơ chính của <br /> bệnh mạch vành(14). Bệnh nhân ký đồng ý tham <br /> gia nghiên cứu (hoặc người nhà ký trong trường <br /> hợp bệnh nhân không thể ký được). Loại ra khỏi <br /> nghiên  cứu  nếu  từ  chối  tham  gia  nghiên  cứu <br /> (không  cần  giải  thích  lý  do)  hoặc  phát  hiện  có <br /> bệnh đi kèm trừ hai bệnh nêu trên. Chuyển sang <br /> nhóm  chứng  nếu  có  bằng  chứng  xác  định  hội <br /> chứng mạch vành cấp do co thắt mạch vành mà <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> không  có  tổn  thương  (qua  kết  quả  chụp  mạch <br /> vành trong quá trình can thiệp). <br /> <br /> Đau thắt ngực không ổn định <br /> Là đau ngực xảy ra cả những lúc nghĩ ngơi <br /> hoặc  gắng  sức  nhẹ,  kéo  dài  trên  20  phút  nếu <br /> không  cắt  cơn  bằng  nitroglycerin,  hoặc  triệu <br /> chứng đau thắt ngực nặng và mới xảy ra trong <br /> vòng  1  tháng,  đau  thắt  ngực  ổn  định  nhưng <br /> ngày càng nặng hơn: đau nhiều hơn, kéo dài hơn <br /> hay nhiều cơn trong ngày hơn, hay điện tâm đồ <br /> có  đoạn  ST  chênh  xuống  nhưng  không  có  dấu <br /> hoại tử cơ tim. <br /> Nhồi máu cơ tim <br /> Theo  tổ  chức  Y  Tế  Thế  Giới  NMCT  được <br /> chẩn đoán khi hội  đủ 2 trong 3 tiêu chuẩn sau: <br /> (1) Lâm sàng có đau thắt ngực kiểu mạch vành <br /> với cường độ lớn hơn, thời gian kéo dài hơn 15‐<br /> 30 phút và không giảm đau khi nghỉ ngơi hoặc <br /> ngậm  dưới  lưỡi  nitroglycerin.  (2)  Điện  tâm  đồ: <br /> phù  hợp  với  nhồi  máu  cơ  tim  (NMCT)  hoặc <br /> thiếu máu cơ tim. (3) Tăng men tim đặc hiệu cho <br /> tổn thương cơ tim (Troponin I,T và CK‐MB). <br /> ST chênh lên <br />  ST chênh lên mới hoặc giả định là mới sau <br /> điểm  J,  ≥  2  chuyển  đạo  liên  tiếp,  ≥  1mm  ở  các <br /> chuyển đạo V1, V2, V3 hoặc ≥ 2mm ở các chuyển <br /> đạo khác. <br /> Bệnh  nhân  được  chia  thành  3  nhóm  theo <br /> mức độ nặng lâm sàng: đau thắt ngực không ổn <br /> định  (ĐTNKOĐ),  nhồi  máu  cơ  tim  không  ST <br /> chênh lên (NMCTKSTC) và nhồi máu cơ tim ST <br /> chênh lên (NMCTSTC). <br />  ‐  Nhóm  chứng  là  những  người  tham  gia <br /> khám sức khỏe định kỳ tại bệnh viện Chợ Rẫy, <br /> tình  nguyện  tham  gia  nghiên  cứu.  Được  ghi <br /> nhận  tiền  căn  và  hiện  tại  không  có  dấu  hiệu <br /> của bệnh mạch vành (không đau ngực, kết quả <br /> điện  tim  không  dấu  hiệu  thiếu  máu,  men  tim <br /> trong  giới  hạn  bình  thường).  Nhóm  chứng <br /> được  chọn  tương  đồng  với  nhóm  bệnh  về  các <br /> chỉ  số  giới,  tuổi,  tỷ  lệ  cao  huyết  áp  và  mắc <br /> bệnh đái tháo đường.  <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013<br /> <br /> 297<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> Thu thập dữ liệu và lấy mẫu <br /> Các  đối  tượng  nghiên  cứu  được  khai  thác <br /> tiền sử, bệnh sử (chú ý thời gian khởi bệnh), quá <br /> trình dùng thuốc và điều tra các yếu tố nguy cơ <br /> (hút thuốc, uống rượu, bệnh mãn tính) theo mẫu <br /> soạn sẵn. <br /> Mẫu  máu  tĩnh  mạch  sau  ăn  12‐14  giờ  được <br /> lấy vào ống có chống đông EDTA. Ly tâm 3000 <br /> vòng/phút trong 15 phút và chiết huyết tương để <br /> thực  hiện  xét  nghiệm  định  lượng  các  lipid <br /> (cholesterol,  triglyceride,  HDL‐cholesterol),  điện <br /> di phân tách dưới nhóm LDL. Mẫu huyết thanh <br /> không  làm  ngay  có  thể  trữ  2‐8oC  được  1  tuần. <br /> Cân  nặng,  đo  chiều  cao,  vòng  eo  (VE),  vòng <br /> hông (VH). <br /> BMI  {body  mass  index  =  cân  nặng <br /> (Kg)/(chiều  cao(m))2}  được  chia  thành  2  mức <br /> độ: bình thường   0,9;  nữ  >  0,8.  Tình  trạng <br /> hút thuốc: có hút là đang hút hoặc đã từng hút, <br /> còn không hút là chưa bao giờ hút thuốc. Uống <br /> rượu:  nghiện  rượu  là  hầu  như  ngày  nào  cũng <br /> uống,  ngoài  ra  được  xem  là  không  nghiện <br /> rượu. Cao huyết áp là theo tiêu chuẩn JNC VII <br /> ‐2003 (huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc <br /> huyết  áp  tâm  trương  ≥  90  mmHg)  hoặc  đang <br /> dùng  thuốc  hạ  áp  trong  2  tuần  hoặc  có  chẩn <br /> đoán  của  Bác  Sỹ.  Đái  tháo  đường  được  xác <br /> định  theo  tiêu  chuẩn  WHO  ‐  1997  (đường <br /> huyết  khi  đói  ở  hai  lần  thử  khác  nhau  ≥  126 <br /> mg/dL hoặc nghiệm pháp dung nạp glucose ở <br /> giờ  thứ  hai  ≥  200  mg/dL)  hoặc  đang  dùng <br /> insulin hay thuốc hạ đường huyết dạng uống, <br /> có chẩn đoán của Bác Sỹ. <br /> Phương pháp xét nghiệm <br /> +  Xét  nghiệm  định  lượng  cholesterol, <br /> triglycerides,  high  density  lipoprotein‐<br /> cholesterol (HDL‐c) tại khoa Sinh Hóa bệnh viện <br /> Chợ  Rẫy  bằng  phương  pháp  enzym  trên  máy <br /> Hitachi 917 với thuốc thử của hãng BioLabo, nội <br /> kiểm  2  mức  nồng  độ  (bình  thường  và  bất <br /> thường)  đi  kèm  mỗi  đợt  chạy  và  có  tham  gia <br /> ngoại kiểm (chứng nhận tham gia kiểm chuẩn số <br /> <br /> 298<br /> <br /> 159/KCXN‐GCN).  Nồng  độ  LDL‐cholesterol  áp <br /> dụng công thức của Friedewald (1972). <br /> + Xét nghiệm điện di dưới nhóm LDL(11) thực <br /> hiện tại phòng xét nghiệm Hoa Việt, sử dụng hệ <br /> thống điện di (số 48‐9150), bộ thuốc thử (số 48‐<br /> 7002), chuẩn (liposure: số 48‐7060) và phần mềm <br /> vận hành, quản lý và tính toán kết quả của hãng <br /> Quantimetrix. Đây là hệ thống điện di trong môi <br /> trường thạch polyacrylamide có chênh lệch nồng <br /> độ  trong  các  ống  thủy  tinh.  Quy  trình  kỹ  thuật <br /> cho phép tách các thành phần LDL thành 7 dưới <br /> nhóm  theo  tính  di  động  trong  điện  trường  ký <br /> hiệu  Rf  (LDL1:  Rf  0,27‐0,32;  LDL2:  0,32‐0,38; <br /> LDL3: 0,38‐0,45; LDL4: 0,45‐0,51; LDL5: 0,51‐0,56; <br /> LDL6: 0,56‐0,60; LDL7: 0,60‐0,64); LDL1 và LDL2 <br /> là các LDL lớn, nhẹ (large, buoyant LDL), LDL3 <br /> đến  LDL7  là  LDL  nhỏ,  đậm  đặc  (small,  dense <br /> LDL),  thời  gian  điện  di  1  giờ  và  tùy  thuộc  sự <br /> phân bố của các dưới nhóm và kích thước trung <br /> bình  hạt  LDL  mà  phần  mềm  sẽ  xếp  vào  kiểu <br /> hình A (LDL lớn, nhẹ chiếm ưu thế) hay non‐A <br /> (LDL  nhỏ,  đậm  đặc  chiếm  ưu  thế).  Ngoài  ra <br /> phần mềm còn giúp tính toán thành phần phần <br /> trăm và nồng độ từng dưới nhóm.  <br /> Thống kê <br />  Số liệu được nạp và lưu dưới dạng tập tin <br /> excel  (Microsoft  office  excel  2007).  Tính  toán <br /> dựa  vào  phần  mềm  SPSS  for  Window  phiên <br /> bảng 18.0; số liệu định lượng được trình bày  x  <br /> ±  SD.  T  test  dùng  so  sánh  trung  bình  2  nhóm <br /> số liệu chuẩn, ANOVA đơn biến so sánh nhiều <br /> giá trị trung bình. Tương quan Pearson và hồi <br /> quy  tuyến  tính  dùng  phân  tích  mối  tương <br /> quan,  chi  bình  phương  so  sánh  tỷ  lệ.  Tất  cả <br /> phép  kiểm  đều  dùng  hai  phía,  thống  kê  có  ý <br /> nghĩa với ngưỡng P = 0,05. <br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU <br /> Đặc điểm đối tượng nghiên cứu <br /> Tổng số đối tượng chọn ban đầu 385 người <br /> (314 bệnh nhân và 70 chứng), trong đó 3 người <br /> nhóm bệnh bị loại do bệnh lý khác (2 người suy <br /> thận  mãn  và  1  ngưới  cường  giáp)  và  2  người <br /> chuyển từ nhóm bệnh sang nhóm chứng do kết <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013<br /> quả  chụp  mạch  vành  xác  định  không  có  tổn <br /> thương. Còn lại 381 người gồm 72 người nhóm <br /> chứng  và  309  bệnh nhân  hội  chứng mạch  vành <br /> cấp  được  đưa  vào  nghiên  cứu.  Do  chọn  nhóm <br /> chứng phù hợp với nhóm bệnh về tuổi, giới, tỷ lệ <br /> bệnh đái tháo đường và cao huyết áp nên chúng <br /> tôi không so sánh các thông số này (không có ý <br /> nghĩa). Các tỷ lệ người hút thuốc lá, tiền căn gia <br /> đình  và  béo  bụng  ở  nhóm  bệnh  cao  hơn  nhóm <br /> chứng, nghiện rượu do số liệu quá ít nên chúng <br /> tôi  chỉ  ghi  nhận  số  liệu.  Nhóm  bệnh  có <br /> triglyceride  tăng  và  HDL‐c  giảm  so  với  chứng, <br /> các thông số còn lại khác biệt không có ý nghĩa <br /> (bảng 1).  <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Kết quả xử lý với phần mềm chuyên dụng <br /> phân  tích  kiểu  hình  LDL  với  ngưỡng  kích <br /> thước trung bình là 260 Ao, chia thành 2 nhóm <br /> hoặc  A  (LDL  lớn,  nhẹ)  hoặc  non‐A  (LDL  nhỏ, <br /> đậm đặc). Tỷ lệ kiểu hình non‐A ở nhóm bệnh <br /> là  46,3%  cao  hơn  có  ý  nghĩa  so  với  nhóm <br /> chứng 40,3% (bảng 3). <br /> <br /> Bảng 1: So sánh đặc điểm đối tượng nghiên cứu <br /> Đặc điểm<br /> Tuổi, năm<br /> Giới, % nữ<br /> Hút thuốc lá, %<br /> Nghiện rượu<br /> Cao huyết áp, %<br /> Đái tháo đường, %<br /> Tiền căn gia đình<br /> bệnh mạch vành, %<br /> BMI, kg/m2<br /> Béo bụng, %<br /> Cholesterol, mg/dL<br /> HDL-c, mg/dL<br /> LDL-c, mg/dL<br /> Triglycerid, mg/dL<br /> <br /> Nhóm chứng Nhóm bệnh<br /> (n = 72)<br /> (n=309)<br /> <br />  <br /> <br /> P<br /> <br /> 62  12<br /> Nữ 37%<br /> 39%<br /> 0%<br /> 52%<br /> 16%<br /> <br /> 63  13<br /> Nữ 34%<br /> 49%<br /> 5%<br /> 54%<br /> 17%<br /> <br /> 0,012<br /> (*)<br /> -<br /> <br /> 5%<br /> <br /> 15%<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> 21,2  2,7<br /> 47%<br /> <br /> 22  3,1<br /> 57%<br /> <br /> 182  41<br /> <br /> 188  48<br /> <br /> 42  9,3<br /> 110  39<br /> 176  61<br /> <br /> 33  9,7<br /> 119  41<br /> 203  74<br /> <br /> 0,213<br /> 0,002<br /> 0,121<br /> 0,000<br /> 0,085<br /> 0,021<br /> <br /> Phép kiểm T 2 bên được dùng so sánh hai trung bình và 2 <br /> cho các so sánh tỷ lệ. (*): Không thống kê do số liệu ít <br /> <br /> Phân tích dưới nhóm LDL <br /> <br /> Đặc điểm dưới nhóm LDL <br /> Kích  thước  trung  bình  có  phân  bố  chuẩn <br /> (hình  1)  và  mối  liên  hệ  với  giới,  tình  trạng  hút <br /> thuốc,  quá  cân,  béo  bụng,  cao  huyết  áp  và  đái <br /> tháo  đường  được  khảo  sát  (bảng  2).  Đối  tượng <br /> béo bụng có kích thước LDL nhỏ hơn nhóm có <br /> VE/VH bình thường ở cả hai nhóm. Nhóm bệnh, <br /> nữ  giới  có  kích  thước  hạt  LDL  nhỏ  hơn  ở  nam <br /> (không  thấy  khác  biệt  này  ở  nhóm  chứng). <br /> Không  có  liên  quan  giữa  kích  thước  hạt  trung <br /> bình LDL với các yếu tố hút thuốc lá, quá cân và <br /> cao huyết áp ở cả hai nhóm đối tượng.  <br /> <br />  <br /> Hình 1: Phân phối các đối tượng theo kích thước LDL <br /> ở hai nhóm <br /> Bảng 2: Liên quan giữa kích thước trung bình LDL <br /> (Ao) với các yếu tố nguy cơ <br /> Yếu tố nguy cơ<br /> <br /> Nhóm bệnh<br /> x ± SD (n)<br /> <br /> 259,3  13,8 (204)<br /> Nữ 254,6  14,4 (105)(++)<br /> Không 259,0 14,3(158)<br /> Hút<br /> thuốc lá<br /> Có<br /> 256,2  12,8(99 )<br /> Không<br /> 258,1<br />  13,9(256)<br /> Quá cân/<br /> BMI<br /> Có<br /> 256,4 11,5(53)<br /> Không 262,1  14,4 (133)<br /> Béo bụng<br /> Có<br /> 255,7 6,2 (176)(++)<br /> Không 260,1  13,9 (141)<br /> Cao<br /> huyết áp: Có<br /> 257,7  13,1 (168)<br /> Giới<br /> <br /> Nam<br /> <br /> Đái tháo Không<br /> đường:<br /> Có<br /> <br /> 259,6 13,1(256)<br /> 254,7  15,9 (53)<br /> <br /> Nhóm chứng<br /> x ± SD (n)<br /> 261,4  8,7 (45)<br /> 262,4  7,4 (27)<br /> 260,4  8,1 (44)<br /> 262,9  7,5(28)<br /> 261,9  9,3 (54)<br /> 261,1  7,1 (18)<br /> 263,1  7,8 (34)<br /> 259,9  8,5 (38)(+)<br /> 262,9  8,9 (35)<br /> 260,2  7,1 (37)<br /> 263,4  7,4 (60)<br /> 258,7  8,7 (12)<br /> <br /> (+): Khác biệt với P/T test