Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển năng lực đọc hiểu của học sinh trong dạy học văn bản văn học lớp 9

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI

ĐỖ THỊ LAN

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỌC HIỂU

CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VĂN BẢN

VĂN HỌC LỚP 9

Chuyên ngành: Lý luận và PPDH bộ môn Văn và Tiếng Việt

Mã số: 9.14.01.11

TÓM TẮT

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2023

CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI

Người hướng dẫn khoa học:

1. TS. Nguyễn Trọng Hoàn

2. GS. TS Nguyễn Thanh Hùng

Phản biện 1: PGS.TS Hoàng Thị Mai

Trường Đại học Hồng Đức

Phản biện 2: PGS.TS Phan Thị Hồng Xuân

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Phản biện 3: PGS.TS Lê Thời Tân

Trường Đại học Thủ đô Hà Nội

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại

Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội

hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm…

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1. Đỗ Thị Lan, 2016. Nâng cao năng lực đọc hiểu tác phẩm văn chương cho

học sinh lớp 9 thuộc huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên, Tuyển tập công trình

nghiên cứu Ngữ văn học, Tuyển tập công trình nghiên cứu ngữ văn học,

Nxb Đại học Sư phạm, tr. 524 - 529

2. Đỗ Thị Lan, 2016. Phát triển năng lực đọc hiểu của học sinh khi dạy học

đoạn trích “Những ngôi sao xã xôi” của Lê Minh Khuê [Ngữ văn 9], Tạp

chí Giáo dục, ISSN 2354 0753, số 392 (kì 1 - 4/2016), tr. 34 - 37

3. Đỗ Thị Lan, 2016. Dạy học đọc hiểu văn bản tự sự Ngữ văn 9 - Đôi điều lưu

ý, Tạp chí Giáo dục, ISSN 2354 0753, số 392 (kì 2 - 10/2016), tr. 45 - 47

4. Đỗ Thị Lan, 2018. Dạy học bằng trải nghiệm qua hình thức kịch hóa văn

bản Hoàng Lê Nhất thông chí của tác giả Ngô Gia Văn Phái (Ngữ văn 9,

tập 1) nhằm phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh tại trước trung học

cơ sở Bắc Sơn, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên, Tạp chí Giáo dục, ISSN

2354 0753, số 442 (kì 2 - 11/2016), tr. 41 - 48

5. Đỗ Thị Lan, 2018. Practising reading skills in teaching the poem “Dong

chi” [Comrade] of year - old children using Montessori method, Tạp chí

Giáo dục, ISSN 2588, số 04 (kì 24- 9/2018), tr. 45 - 47

6. Đỗ Thị Lan, 2022. Phát triển năng lực đọc hiểu văn bản văn học của học

sinh lớp 9 trong dạy học bài thơ “Sang thu” (Hữu Thỉnh), Tạp chí Giáo

dục. ISSN 2354 0753, số đặc biệt 7, (6/2022), tr.36 - 40

7. Đỗ Thị Lan, 2022. Cấu trúc phát triển năng lực đọc hiểu văn bản văn học

của học sinh lớp 9 trong dạy học môn Ngữ văn, Tạp chí Giáo dục. ISSN

2354 0753, số đặc biệt 7, (6/2022), tr.6 - 9

1

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

1.1. Xu hướng toàn cầu hóa kéo theo những đòi hỏi mới về nguồn nhân lực

1.2. Phát triển năng lực đọc hiểu – một nhiệm vụ trọng tâm trong dạy học

đọc hiểu văn bản của môn Ngữ văn là vấn đề cần được quan tâm

1.3. Thực tiễn dạy học theo định hướng phát triển năng lực đọc hiểu văn bản

1.4. Tầm quan trọng của việc dạy học đọc hiểu văn bản văn học lớp lớp 9

văn học ngày nay vẫn còn nhiều vấn đề “mở ngỏ”

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu

Năng lực đọc hiểu và các biện pháp phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của

HS lớp 9.

Phạm vi nghiên cứu

Vấn đề phát triển năng lực đọc hiểu của HS đã được bàn đến ở nhiều khía

cạnh/bình diện khác nhau, đây là một vấn đề rộng lớn. Vì vậy, chúng tôi giới hạn

phạm vi của vấn đề nghiên cứu ở:

- Năng lực đọc hiểu và cách thức tổ chức dạy học để phát triển năng lực đọc

hiểu của HS lớp 9 trong dạy học VBVH.

- Đối tượng: Học sinh lớp 9.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu

Luận án hướng tới mục đích phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS

lớp 9 thông qua hệ thống các chiến thuật tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến

quá trình đọc hiểu VB của HS lớp 9 qua ba giai đoạn trước khi đọc, trong khi

đọc và sau khi đọc. Qua đó góp phần đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục

theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích nghiên cứu đặt ra, chúng tôi xác định các nhiệm vụ cụ

thể như sau:

- Tổng quan tình hình nghiên cứu về đọc hiểu, năng lực đọc hiểu, dạy học

phát triển năng lực đọc hiểu cho người học.

- Nghiên cứu những lí luận liên quan đến đề tài như ĐHVB, NLĐH, phương

pháp và kĩ thuật dạy học ĐHVB nhằm phát triển NL HS.

- Khảo sát thực tiễn dạy học đọc hiểu VBVH và phát triển NLĐH văn bản

văn học của HS lớp 9.

- Cách thức tổ chức dạy học VBVH hướng đến phát triển năng lực đọc hiểu

VBVH của HS lớp 9

- Dạy thực nghiệm kiểm tra hiệu quả của phương pháp và biện pháp đề xuất

phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS lớp 9

2

4. Phương pháp nghiên cứu

Các nhóm nghiên cứu được sử dụng chính trong luận án:

Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận gồm: phương pháp phân tích và

Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn gồm: phương pháp điều tra;

phương pháp thực nghiệm sư phạm.

tổng hợp lí thuyết; phương pháp phân loại.

5. Giả thuyết khoa học

Nếu luận án đề xuất được những biện pháp phát triển NLĐH của HS lớp 9 là

những chiến thuật đọc hiểu tác động trong các giai đoạn trước, trong và sau khi

đọc văn bản dựa trên cơ sở nghiên cứu lý luận kết hợp thực tiễn thì luận án sẽ

đóng góp vào việc nâng cao chất lượng dạy và học Ngữ văn hiện nay.

6. Đóng góp của luận án

Về lí luận

Luận án khái quát tình hình nghiên cứu về đọc hiểu VBVH, NLĐH văn bản

văn học trong và ngoài nước;

Xác lập cơ sở lí thuyết về dạy học đọc hiểu VBVH của HS lớp 9.

Về thực tiễn

Luận án đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của

HS lớp 9, cụ thể là sử dụng một số chiến thuật đọc hiểu vào trong các giai đoạn

trước, trong và sau khi đọc VB để kích hoạt tri thức nền, nâng cao và phát triển

năng lực đọc hiểu cho HS..

3

7. Bố cục của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận và phụ lục, luận án gồm 4 chương:

Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu

Chương 2: Cơ sở lí luận và thực tiễn vấn đề phát triển năng lực đọc hiểu văn

bản văn học của HS lớp 9

Chương 3: Một số biện pháp phát triển năng lực đọc hiểu của học sinh

trong dạy học văn bản văn học lớp 9

Chương 4: Thực nghiệm sư phạm

Chương 1

TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Những nghiên cứu về đọc hiểu văn bản và năng lực đọc hiểu văn bản

1.1.1. Nghiên cứu về đọc hiểu văn bản

Khảo sát lịch sử nghiên cứu về lĩnh vực bề thế này, chúng tôi khái quát

thành các luận điểm cơ bản sau đây.

Một là, trên bình diện vai trò, ý nghĩa của đọc hiểu văn bản, một số công

trình nghiên cứu hướng tới khẳng định đọc hiểu văn bản là hoạt động có vai trò

quan trọng trong việc kiến tạo và phát triển vốn văn hóa của người đọc.

Hai là, từ bình diện giao tiếp, một số nghiên cứu cho rằng đọc hiểu văn

bản là hoạt động giao tiếp.

Ba là, quan tâm đến bản chất của vấn đề đọc hiểu văn bản, một số tác giả

cho rằng đọc hiểu văn bản là quá trình gồm nhiều hoạt động khác nhau để đi

đến đích tạo nghĩa cho VB.

Mặc dù các quan niệm về bản chất đọc hiểu văn bản của các tác giả trên

có những điểm nhấn mạnh hay lướt qua ở các nội dung khác nhau nhưng vẫn có

điểm gặp gỡ là: đọc hiểu là một quá trình gồm nhiều yếu tố khác nhau diễn ra

và đi đến đích cuối cùng là hiểu văn bản.

4

1.1.2. Nghiên cứu về năng lực đọc hiểu

Năng lực đọc hiểu liên quan trực tiếp, mật thiết và tác động qua lại tới việc

cảm thụ nội dung, ý nghĩa, tư tưởng mà tác giả muốn gửi gắm trong đứa con tinh

thần. Nhờ có năng lực đọc hiểu mà hoạt động cảm thụ một năng lực đọc hiểumới

được trọn vẹn. năng lực đọc hiểu như yếu tố tiền đề, làm cơ sở quyết định cho năng

lực cảm thụ thẩm mĩ và những năng lực khác trong quá trình học văn bản văn học

của chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn.

1.2. Nghiên cứu về dạy học đọc hiểu văn bản văn học

Vấn đề dạy học đọc hiểu VBVH cũng đã có rất nhiều công trình nghiên

cứu đề cập đến. Khảo sát tư liệu, chúng tôi khái quát thành ba luận điểm nổi bật

sau đây:

Thứ nhất, dạy tác phẩm văn học thực chất là rèn kĩ năng đọc văn để người

học có khả năng đọc độc lập.

Thứ hai, những nghiên cứu về dạy học học đọc hiểu VBVH theo đặc

trưng thể loại:

Thứ ba, những công trình nghiên cứu chú trọng tri thức nền và các chiến

thuật đọc hiểu trong dạy học đọc hiểu VBVH

1.3. Những nghiên cứu về phát triển năng lực đọc hiểu văn bản văn học cho

học sinh

Tiểu kết chương 1

Phát triển năng lực đọc hiểu cho HS trung học luôn là một trong những

vấn đề nổi bật được các nhà giáo dục quan tâm hàng đầu. Dẫu vậy, sự phát triển

của xã hội ngày càng đòi hỏi cao hơn ở con người sự thành thục các kĩ năng

đọc, viết, nói, nghe mới có thể đáp ứng yêu cầu giao tiếp hoặc giải quyết các

vấn đề liên quan đến mọi lĩnh vực trong đời sống.

Hiểu rõ điều này, khi khảo sát tư liệu nghiên cứu về vấn đề phát triển

NLĐH văn bản cho HS, chúng tôi không liệt kê số lượng các công trình nghiên

cứu theo trật tự thời gian, mà chỉ điểm diện và sắp xếp thành nhóm những công

5

trình đồng nhất quan điểm để thuận lợi cho việc phân tích, sắp xếp các nội dung

trọng tâm liên quan đến nhiệm vụ đề tài cần giải quyết.

Từ những tri thức rộng lớn liên quan đến đề tài phát triển năng lực đọc hiểu

VBVH của HS, chúng tôi chú ý đến kĩ năng đọc trong ĐHVB. Qua các công trình

nghiên cứu trên, chúng tôi nhận thấy điểm quy tụ và gặp gỡ nhiều nhất ở các công

trình nghiên cứu về ĐH, dạy học đọc hiểu và phương pháp phát triển NLĐH văn

bản văn học cho HS là rèn kĩ năng đọc hiểu. Hiệu quả phát triển NLĐH của HS

qua việc rèn kĩ năng ĐH đã được kiểm chứng từ nhiều công trình nghiên cứu

phương pháp dạy ĐHVH trên thế giới và ở Việt Nam.

Chúng tôi kế thừa, lựa chọn, vận dụng những những luận điểm có tính chất

nền tảng đã được khẳng định để triển khai những nội dung tiếp theo của luận án,

khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp rèn một số kĩ năng đọc hiểu để phát

triển NLĐH văn bản cho HS lớp 9.

Chương 2

CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VẤN ĐỀ

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN VĂN HỌC

CỦA HỌC SINH LỚP 9

2.1. Văn bản văn học và năng lực đọc hiểu văn bản văn học

2.1.1. Văn bản văn học (VBVH)

VBVH là sản phẩm của “nghệ thuật ngôn từ”, được sáng tạo bởi ngôn từ,

lấy ngôn từ làm chất liệu. Nội dung VBVH được thể hiện bằng những hình

tượng nghệ thuật. Căn cứ vào mục đích giao tiếp, VBVH được chia thành nhiều

loại khác nhau: VB truyện, VB thơ, VB kịch, VB kí.

VBVH mang những đặc điểm riêng về ngôn từ, hình tượng, nội dung, ý

nghĩa, thể loại và cá tính sáng tạo của nhà văn.

6

2.1.2. Năng lực đọc hiểu văn bản văn học

2.1.2.1. Khái niệm năng lực đọc hiểu văn bản văn học

Kế thừa thành quả nghiên cứu của các nhà khoa học đi trước, chúng tôi

cho rằng: Đọc hiểu VBVH là một quá trình hoạt động tiếp nhận để nhận biết,

hiểu rõ nguồn gốc, cấu trúc, nội dung, ý nghĩa và giá trị của tác phẩm. Đọc hiểu

VBVH cần biết cách giải mã ngôn từ đến hình tượng bằng lý trí và cảm xúc để

thụ nghĩa, chuyển nghĩa, bổ nghĩa, tạo nghĩa do tác động hiệu ứng đọc của chủ

thể tiếp nhận.

Trên cơ sở đó, chúng tôi quan niệm: Năng lực đọc hiểu VBVH là một

khái niệm kép bao gồm hoạt động đọc có sự tham gia của thể chất và tinh thần,

tâm lí cùng diễn ra song song với khả năng phát triển tri thức, kĩ năng và cách

ứng xử phù hợp cùng thái độ dấn thân của bạn đọc - HS vào chỉnh thể và sự tồn

tại lịch sử của VBVH, là khả năng người đọc tiếp cận để nhận biết các kí hiệu

ngôn ngữ trong VB, hiểu được nguồn gốc, xuất xứ, cấu trúc, nội dung và hình

thức nghệ thuật của VB. Từ đó, xâu chuỗi, kết nối, phân tích, lí giải, phản hồi

và kiến tạo nghĩa cho VB.

Năng lực đọc hiểu VBVH thường gắn liền với việc xác định hệ quy

chiếu ý nghĩa của những thủ pháp nghệ thuật độc đáo để tìm kiếm “độ dư

siêu nghĩa” được nhà văn biểu hiện, hi vọng người đọc sẽ đồng sáng tạo ra

ý nghĩa, giá trị khác nữa theo “đề án tiếp nhận” vốn có trong VBVH. Viện

sĩ Roman Ingarden gợi ý “mọi tác phẩm văn học đều dang dở, luôn đòi hỏi

sự bổ sung mà không bao giờ người đọc đạt tới giới hạn cuối cùng bằng văn bản”1

2.1.2.2. Cấu trúc năng lực đọc hiểu văn bản văn học

Dưới đây, chúng tôi mô tả mô hình cấu trúc của NL đọc hiểu VBVH trên

1 Theo tạp chí Văn học nước ngoài số 3/2001.

hai phương diện bề nổi và bề sâu như sau:

7

Bảng 2.1. Cấu trúc năng lực đọc hiểu VBVH

Cấu Mô tả trúc

1. Nhận biết được các thông tin và đặc trưng của VBVH: Ngôn từ

nghệ thuật, hình tượng nghệ thuật, phong cách sáng tác của nhà

văn… Cấu

trúc 2. Phân tích, kết nối thông tin để kiến tạo ý nghĩa của VBVH:

bề khám phá, tìm tòi thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm qua hình

nổi tượng nhân vật, qua cách miêu tả không gian, thời gian, cách xây

dựng tình huống, tình tiết đặc sắc…; huy động kiến thức nền để

cảm nhận ý nghĩa riêng mà VBVH mang lại cho bản thân.

3. Phản hồi, đánh giá ý nghĩa và giá trị của VBVH: Hiểu và nhận

xét, được ý nghĩa, giá trị nội dung, nghệ thuật mà VBVH mang lại

cho đời sống con người.

4. Vận dụng những hiểu biết về VBVH vào thực tiễn để giao tiếp,

ứng xử đạt hiệu quả. Ví dụ, học cách điều tiết, chế ngự cảm xúc

của nhân vật…

1. Hệ thống tri thức nền liên quan đến VBVH: Vốn tri thức sẵn có

của HS càng nhiều, quá trình đọc hiểu càng thu được kết quả tốt

Cấu 2. Hệ thống các chiến thuật đọc hiểu VBVH. Ví dụ: HS đã biết đến

trúc các chiến thuật “Ghi chú bên lề”, “Dự đoán”; “Cộng tác ghi

bề chú”…,

sâu 3. Các quan điểm, cảm xúc liên quan khi đọc hiểu VBVH

4. Thái độ sẵn sàng huy động các tri thức nền và sử dụng linh hoạt

các chiến thuật đọc hiểu VBVH

5. Khả năng thúc đẩy, giám sát quá trình đọc hiểu của bản thân

Quan tâm phân tích kĩ hơn năng lực đọc hiểu VBVH ở cấu trúc bề sâu, chúng tôi nhận thấy: Hệ thống tri thức nền liên quan đến VBVH bao gồm vốn sống, sự hiểu biết về đời sống, các kiến thức của người đọc về văn hóa, văn học

8

hoặc kiến thức chuyên ngành. Hệ thống các chiến thuật đọc hiểu hiện nay cũng vô cùng phong phú, đã được các nhà khoa học nghiên cứu và đội ngũ GV Ngữ văn cũng đã ứng dụng khá phổ biết trong quá trình dạy học ở các nhà trường. Trong đó, có nhiều chiến thuật được xem là công cụ hữu ích giúp HS huy động tri thức nền và giám sát, thúc đẩy quá trình ĐH của bản thân. Bên cạnh đó, các quan điểm, cảm xúc liên quan khi đọc đến các chi tiết, các câu, đoạn, các tình huống… khiến họ xúc động, đồng cảm hoặc có thái độ phản ứng với nhân vật phản diện cũng hết sức quan trọng. Những yếu tố này có chi phối không nhỏ tới kết quả của quá trình đọc. Bởi nó góp phần chứng tỏ người đọc có hiểu VBVH đang đọc hay không. Ngoài ra, khả năng thúc đẩy, giám sát quá trình đọc hiểu của bản thân cũng rất quan trọng. Khả năng này được biểu hiện ở việc người đọc biết xác định và bám sát mục tiêu đọc, duy trì được động cơ đọc đều đặn để nhập cảm, sống với thế giới nghệ thuật mà nhà văn tạo dựng, tương tác tích cực, bền bỉ với VB trong suốt quá trình đọc hiểu. Tất cả những thành tố thuộc cấu trúc bề sâu, đôi khi có tác dụng quyết định đến khả năng hiểu của người đọc. Vì khi xác định được mục tiêu đọc, có động cơ, tinh thần, thái độ tốt, kết hợp với kiến thức nền và những trải nghiệm của bản thân, người đọc sẽ dễ dàng bước qua những thử thách trong quá trình đọc và kiên trì khám phá thế giới của VBVH. Tuy nhiên, để phát triển NL đọc hiểu VBVH, việc nhận diện những thành tố cấu trúc nên NL đọc hiểu VBVH là vô cùng quan trọng. Do vậy, chúng ta cần xem xét cấu trúc này ở cả hai phương diện bề nổi và bề sâu. Vì cấu trúc bề nổi giúp quan sát mức độ NL được thể hiện. Trong khi đó, cấu trúc bề sâu lại lí giải vì sao người đọc đạt mức NL ấy để có biện pháp tác động phù hợp, nhằm thúc đẩy quá trình ĐH đạt hiệu quả cao hơn.

2.2. Chương trình và thực trạng dạy học đọc hiểu văn bản văn học trong môn Ngữ văn lớp 9 2.2.1. Chương trình dạy học đọc hiểu văn bản văn học trong môn Ngữ văn lớp 9 2.2.2. Thực trạng dạy học đọc hiểu văn bản văn học trong môn Ngữ văn lớp 9

9

Tiểu kết chương 2

Trong chương 2, chúng tôi tập trung nghiên cứu lí luận một số nội dung khoa học chính yếu, cốt lõi của đề tài: khái niệm về năng lực đọc hiểu văn bản văn học và cấu trúc của NL này; điều tra, khảo sát thực trạng dạy học phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS lớp 9 ở trường trung học cơ sở thuộc các huyện của tỉnh Hưng Yên và ngoại vi thành phố Hà Nội

Qua hoạt động điều tra khảo sát trực tiếp, chúng tôi đã thu nhận được những kết quả thực tiễn về năng lực đọc hiểu VBVH của HS lớp 9 và dạy học phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS lớp 9.

Từ nội hàm khái niệm đọc hiểu văn bản, năng lực, VBVH và năng lực đọc hiểu văn bản, chúng tôi xác định để dạy học phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS lớp 9 cần phải phát triển từ chính các thành tố năng lực kiến tạo nên chính nó. Cụ thể, dạy học đọc hiểu bản văn học lớp 9, cần chú trọng phát triển năng lực bề nổi và năng lực bề sâu của chủ thể HS nhằm giúp các em đọc hiểu tốt loại VBVH.

Những nội dung mà chúng tôi trình bày trong chương này sẽ là cơ sở lí luận để chúng tôi hướng tới những biện pháp phát triển năng lực đọc hiểu văn bản văn học cho HS lớp 9 ở chương 3.

Chương 3

MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỌC HIỂU CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VĂN BẢN VĂN HỌC LỚP 9 3.1. Những yêu cầu xây dựng các biện pháp phát triển NLĐH trong dạy học VBVH lớp 9 3.1.1. Bám sát mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông tổng thể và yêu cầu cần đạt của Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn 2018 3.1.2. Bám sát dạy học phát triển năng lực đọc hiểu học sinh 3.1.4. Biện pháp đảm bảo đầy đủ yêu cầu cơ bản của lí luận và thực tiễn việc phát triển năng lực đọc hiểu 3.2. Một số biện pháp phát triển NLĐH của học sinh trong dạy học đọc hiểu văn bản văn học lớp 9

10

3.2.1. Vận dụng một số chiến thuật đọc hiểu vào giai đoạn “trước khi đọc” VBVH 3.2.1.1. Vận dụng chiến thuật tổng quan VBVH 3.2.1.2. Vận dụng chiến thuật mối quan hệ nhận thức và siêu nhận thức 3.2.1.3. Vận dụng chiến thuật tự đặt câu hỏi

3.2.2. Vận dụng một số chiến thuật vào giai đoạn “trong khi đọc” khi dạy học

đọc hiểu văn bản văn học

3.2.2.2. Chiến thuật cộng tác ghi chú trong khi đọc

3.2.2.3. Vận dụng chiến thuật cuộc giao tiếp văn học trong khi đọc

3.2.2.1. Chiến thuật đánh dấu và ghi chú bên l

3.2.2.4. Vận dụng chiến thuật viết nhanh (Quick writing) trong quá trình đọc

3.2.2.5. Vận dụng chiến thuật đặt câu hỏi kết nối tổng hợp trong khi đọc

3.2.2.6. Vận dụng chiến thuật đọc suy luận trong quá trình đọc

3.2.3. Vận dụng một số chiến thuật vào giai đoạn “sau khi đọc” VB trong dạy

học đọc hiểu VBVH

3.2.3.1. Vận dụng chiến thuật mối quan hệ hỏi - đáp sau khi đọc

3.2.3.2. Vận dụng chiến thuật xây dựng tạp chí đôi (Double – En try Journal)

sau khi đọc

3.2.3.3. Chiến thuật viết nhanh những trải nghiệm sau khi đọc

3.2.3.4. Chiến thuật sơ đồ hệ thống hóa sau khi đọc và đồ họa thông tin

(infographic)

3.2.3.5. Vận dụng chiến thuật cuộc tranh luận bốn góc (Fuor – Corners

Debate) sau khi đọc

Tiểu kết chương 3

Dựa trên những tri thức lí luận về VBVH, NLĐH và thực tiễn chương

trình dạy học, dạy học phát triển NLĐH của HS lớp 9, chúng tôi đã đề xuất bốn

yêu cầu và xây dựng các chiến thuật trong ba giai đoạn đọc văn bản (trước khi

đọc, trong khi đọc và sau khi đọc), cụ thể:

11

Trong giai đoạn trước khi đọc, chúng tôi đề xuất vận dụng ba chiến thuật:

thuật tự đặt câu hỏi. Điểm gặp gỡ của các chiến thuật này là cùng mang lại những

hiệu quả và hướng tới mục tiêu là hoạt hóa tri thức nền, kinh nghiệm đọc, trải nghiệm

đọc để hiểu những vấn đề chung nhất của VB, là cơ sở để bắt đầu chuyển sang giai

đoạn trong khi đọc (tức là thâm nhập) vào VB.

Trong khi đọc VB, chúng tôi hướng tới hướng dẫn HS vận dụng các chiến

thuật đánh dấu và ghi chú bên lề, cộng tác ghi chú, cuộc giao tiếp văn học, chiến

thuật viết nhanh, chiến thuật đặt câu hỏi kết nối tổng hợp và chiến thuật đọc suy luận.

Các chiến thuật được sử dụng trong giai đoạn này nhằm mục tiêu làm mới và vận

dụng kiến thức nền vào để hiểu và cảm nhận những hình ảnh, chi tiết và tình huống

nghệ thuật đặc sắc tromg quá trình đọc. Các chiến thuật đọc này cũng góp phần làm

giúp cho các em HS hiểu và nắm vững giá trị của VBVH hơn.

Sau khi đọc, chúng tôi hướng tới hướng dẫn HS vận dụng các chiến thuật: mối

quan hệ hỏi – đáp, xây dựng tạp chí đôi, viết nhanh sau khi đọc, hệ thống sơ đồ tư

duy, cuộc tranh luận bốn góc và cuộc giao tiếp văn học sau khi đọc. Những chiến

thuật này hầu hết hướng tới đích chung là HS có thể nắm vững được những nội dung,

hiểu được ý nghĩa của VB, từ đó có những kết nối, phản hồi sau khi đọc, đặc biệt hơn

là HS có thể vận dụng những tri thức đã đọc để đọc các VB đồng loại và khác loại

hiệu quả.

Tùy các yếu tố khác nhau trong dạy học như đối tượng HS, nội dung bài dạy,

điều kiện cơ sở vật chất khi dạy… mà GV có thể lựa chọn những chiến thuật phù hợp

với các giai đoạn đọc VB.

chiến thuật tổng quan văn học, mối quan hệ nhận thức và siêu nhận thức và chiến

Chương 4

THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

4.1. Mục đích, nội dung, đối tượng thực nghiệm

*Mục đích thực nghiệm:

TN sư phạm được tiến hành với mục đích kiểm chứng kết quả nghiên cứu

được đề xuất ở chương 3 - tính hiệu quả của các biện pháp phát triển NL đọc

hiểu VBVH cho HS lớp 9 dưới sự chi phối của các yêu cầu cần đạt trong

12

Chương trình môn Ngữ văn 2018

Tuy nhiên, đây là cả một quá trình liên tục và lâu dài, trong khi thực tế

Chương trình môn Ngữ văn 2006 đang dần khép lại theo lộ trình, nên chúng tôi

khó có thể thực nghiệm tất cả các biện pháp đề xuất. Trong điều kiện cho phép,

chúng tôi tập trung kiểm chứng 07 biện pháp theo tiến trình 03 giai đoạn trước,

trong và sau khi đọc.

* Nội dung thực nghiệm:

Cụ thể, các chiến thuật được tổ chức cho HS vận dụng, thực hành trong

các nhiệm vụ ĐH khi triển khai trong giờ dạy TN gồm:

1. Giai đoạn trước khi đọc:

- Chiến thuật tự đặt câu hỏi

2. Giai đoạn trong khi đọc:

- Chiến thuật đánh dấu và ghi chú bên lề trong khi đọc VBVH

- Chiến thuật cuộc giao tiếp văn học trong khi đọc

- Chiến thuật viết nhanh (Quick writing)

3. Giai đoạn sau khi đọc:

- Chiến thuật xây dựng tạp chí đôi (Double – En try Journal) sau khi đọc

- Chiến thuật viết nhanh những trải nghiệm sau khi đọc (Quick writing)

- Chiến thuật cuộc giao tiếp văn học sau khi đọc

- Chiến thuật tóm tắt VBVH bằng hình thức vẽ sơ đồ tư duy (và hình thức

đồ họa thông tin (inograpphic))

Để thực hiện tốt những nội dung này, chúng tôi chọn các bài sau trong

CT môn Ngữ văn 9 ban Cơ bản để TN:

- Những ngôi sao xa xôi - Lê Minh Khuê

- Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải

- Nói với con - Y Phương

Lí do chúng tôi lựa chọn những bài trên trong Chương trình ban cơ bản là

để đề xuất được áp dụng áp dụng ở phạm vi rộng hơn so với Chương trình nâng

cao.

13

* Đối tượng thực nghiệm

Nhằm đảm bảo cho việc TN diễn ra được thuận lợi, đồng thời với tiêu chí

lựa chọn đối tượng TN là HS lớp 9 thuộc các trường THCS khác nhau của tỉnh

Hưng Yên.

Danh sách lớp TN và ĐC như sau:

Lớp TN và GV dạy TN Lớp ĐC và GV dạy ĐC Tên bài dạy

Lớp 9A, trường THCS Lớp 9B, trường THCS “Những ngôi sao xa xôi”

Bắc Sơn (48HS) Bắc Sơn (48 HS) (Lê Minh Khuê)

GV Nguyễn Thị Bích GV: Nguyễn văn Huy

Lớp 9A, trường THCS Lớp 9C, trường THCS Bãi “Mùa xuân nho nhỏ” Bãi Sậy Sậy (Thanh Hải) GV: Nguyễn Trọng Đạt GV: Trần Thị Huyền

Lớp 9A, trường THCS Lớp 9B, trường THCS “Nói với con”

Đào Dương. Đào Dương. (Y Phương)

GV: Nguyễn Thị Trinh GV: Nguyễn Thị Tuyến

4.2. Tổ chức thực nghiệm

4.2.1. Chuẩn bị

- Với Nghiên cứu sinh:

Làm việc với ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn. Trình bày nội

dung, mục đích và cách thức thực hiện thực nghiệm.

Trình bày tỉ mỉ, chi tiết, cụ thể điểm mới, nội dung và cách thức thực hiện

những giải pháp được đưa ra trong luận án nhằm phát triển NLĐH của HS lớp 9

cho tổ chuyên môn hiểu rõ, nhất trí và chủ động trong thực nghiệm

Trao đổi trực tiếp với GV dạy thực nghiệm về vấn đề tiêu chí đánh giá

NLĐH văn bản văn học, thống nhất cách vận dụng những giải pháp đưa ra

trong luận án để đảm bảo tính chính xác, khoa học, khách quan, toàn diện nhất

có thể. Đồng thời, cùng tổ chuyên môn dự giờ, quan sát, ghi chép, nhận xét tiết

dạy học lớp thực nghiệm và lớp đối chứng.

14

Với tổ bộ môn -

Tiếp nhận và triển khai nội dung công việc

Đọc giáo án thực nghiệm, góp ý với tác giả luận án về nội dung, phương

pháp, và chuẩn đánh giá kết quả học tập;

Dự giờ tiết dạy cả 2 lớp thực nghiệm và đối chứng. Ghi chép, nhận xét và

đưa ra những ý kiến bàn bạc, thảo luận với tác giả luận án.

Thu bài, chấm bài của HS và phân tích kết quả của các biện pháp đã đề

xuất thông qua việc đánh giá kết quả thực hiện giờ dạy và kết quả HS đọc hiểu

các VBVH ngoài chương trình như thế nào?

4.2.2. Quy trình thực nghiệm

- Thời gian thực nghiệm: năm học 2021 - 2022

- Thực nghiệm được thực hiện theo các bước như sau:

+ Bước 1: Xác định đối tượng thực nghiệm

Với phương pháp nghiên cứu điền dã, quan sát, điều tra, chúng tôi đã xác

định được các địa bàn cần thực hiện đáp ứng được tiêu chí và yêu cầu của luận

án đưa ra.

+ Bước 2: Liên hệ, gặp gỡ, trao đổi, giải thích, thuyết phục nhà trường

tích cực hợp tác. Làm việc với tổ chuyên môn và GV trực tiếp giảng dạy lớp

thực nghiệm và đối chứng. Trực tiếp gặp gỡ GV dạy thực nghiệm, giao tài liệu

giáo án. Trao đổi về mục đích, nội dung, cách thức tiến hành dạy học thực

nghiệm.

+ Bước 3: Dự giờ, trao đổi, lấy ý kiến của tổ bộ môn, GV và HS về cả hai

tiết dạy lớp thực nghiệm và lớp đối chứng.

+ Bước 4: Tổ chức kiểm tra, đánh giá sau khi dạy của cả lớp thực nghiệm

và lớp đối chứng.

+ Bước 5: Thống kê, phân tích, xử lí số liệu, đối sánh kết quả học tập giữa

2 lớp TN và ĐC. Đưa ra nhận xét, đánh giá và kết luận về tính khả thi của việc

vận dụng, triển khai các giải pháp đưa ra trong luận án nhằm nâng cao NLĐH

văn bản VB của HS lớp 9.

15

4.2.3. Kế hoạch bài dạy (giáo án) thực nghiệm

4.2.3.1 Cấu trúc giáo án thực nghiệm

4.2.3.2. Nội dung giáo án thực nghiệm

4.3. Cách thức và tiêu chí đánh giá kết quả thực nghiệm

Phát triển năng lực đọc hiểu VBVH cho học sinh lớp 9 là cả một quá trình

liên tục, lâu dài. Việc đánh giá sự phát triển ấy cũng là một quá trình hết sức

phức tạp. Trong phạm vi nghiên cứu của luận án và điều kiện sư phạm cho

phép, chúng tôi đã cố gắng vận dụng tối đa những kết quả nghiên cứu để kiểm

chứng ở một mức độ nhất định. Sau mỗi bài học TN, chúng tôi đều tiến hành

đánh giá kết quả. Tiêu chí đánh giá kết quả TN, gồm:

+ Mức độ tích cực, hứng thú và hiểu bài của HS trong giờ học

+ NL đọc hiểu văn bản của HS khi đọc hiểu một VBVH cùng thể loại với

VB đã được học, không nằm trong CT.

Để đánh giá mức độ tích cực, hứng thú và hiểu bài của HS trong giờ học,

chúng tôi sử dụng, phân tích các thông tin thu được từ việc quan sát trực tiếp

giờ học kết hợp với các thông tin trả lời của HS trong phiếu chia sẻ cảm nhận và trả lời nhanh sau giờ học.

Để đánh giá NL đọc hiểu VBVH của HS khi ĐH một VB cùng thể loại

với VB đã học, không nằm trong CT, chúng tôi thiết kế đề kiểm tra để HS thực

hiện sau mỗi bài học. Ứng với mỗi bài kiểm tra này, chúng tôi xây dựng tiêu chí

đánh giá, đáp án và thang điểm để đánh giá bài làm của HS dựa trên mức độ đạt

được của từng câu trả lời.

Vì giới hạn của luận án, chúng tôi chỉ trình bày nội dung phiếu chia sẻ

cảm nhận và trả lời nhanh, bài kiểm tra (có đáp án và thang điểm), phiếu đánh

giá bài kiểm tra theo tiêu chí, dành cho HS sau giờ học TN.

4.4. Kết quả thực nghiệm và kết luận

* Kết quả thực nghiệm

Khi tổ chức thực nghiệm, chúng tôi tiến hành phân tích kết quả bằng

phương pháp thu thập thông tin, hiển thị tường minh các số liệu qua thao tác

thống kê và xác lập biểu đồ.

16

Chúng tôi đã thống kê, phân loại, so sánh kết quả bài làm của HS lớp TN

và ĐC ở từng câu hỏi sau khi dạy học đọc hiểu bài “Những ngôi sao xa xôi” của

Lê Minh Khuê. Kết quả cụ thể được trình bày trong bảng và 4.1 biểu đồ 4.1

dưới đây:

Bảng 4.1. Kết quả đọc hiểu VBVH của học sinh lớp lớp TN và ĐC sau khi

học bài “Những ngôi sao xa xôi“ (Lê Minh Khuê)

Lớp đối chứng

Câu Sĩ số Sĩ số Tỉ lệ % Tỉ lệ %

1 2 3 4 5 6 7 48 48 48 48 48 48 48 Lớp thực nghiệm Số HS làm đúng đáp án (câu 1-5), đúng ý (câu 6,7) 45/48 43/48 45/48 42/48 45/48 39/48 40/48 93,8 48 89,5 48 93,8 48 87,5 48 93,8 48 81,3 48 83,3 48 Số HS làm đúng đáp án (câu 1-5), đúng ý (câu 6,7) 40/48 38/48 41/48 37/48 42/48 32/48 38/48 83,3 79,1 85,4 77 87,5 66,7 79,1

Biểu đồ 4.1. Mô tả kết quả đọc hiểu VBVH của học sinh lớp lớp TN và ĐC

sau khi học bài “Những ngôi sao xa xôi“ (Lê Minh Khuê)

Quan sát tỉ lệ trong biểu đồ, ta thấy rõ sự khác biệt về kết quả đọc hiểu

của lớp TN và ĐC. Ở 5 câu hỏi trắc nghiệm, hầu như HS lớp TN đều trả lời đạt

yêu cầu trở lên. Các câu 1,3,5 có tới trên 93% HS trả lời tốt. Con số này ở các

lớp ĐC đều thấp hơn. Hai câu tự luận cũng vậy, đặc biệt là câu 6, tỉ lệ HS làm

17

“đúng ý” lên tới 14,6%. Những phân tích này cho thấy, kết quả đọc hiểu VBVH

ở lớp TN rõ ràng tốt hơn lớp ĐC. Như vậy, những biện pháp mà chúng tôi đề

xuất, tác động để phát triển NL đọc hiểu VBVH của HS lớp 9 đã bước đầu đem

lại hiệu quả tích cực.

Qua việc thống kê, so sánh kết quả đọc hiểu VB ngoài chương trình của

HS lớp TN và ĐC theo 4 mức (trên chuẩn, đạt chuẩn, cận chuẩn, dưới chuẩn),

chúng tôi có kết quả phân phối điểm tại bảng 4.2 và biểu đồ 4.2 như sau:

Bảng 4.2. Bảng phân phối điểm của học sinh lớp TN và ĐC

Dưới chuẩn Cận chuẩn Đạt chuẩn Trên chuẩn Sĩ Lớp Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ số lượng % lượng % lượng % lượng %

7 14,5 9 18,8 18 37,6 14 29.1 TN 48

11 22,9 15 31,3 13 27 9 18,8 ĐC 48

Biểu đồ 4.1. Mô tả sự phân phối điểm của học sinh lớp TN và ĐC

Các số liệu hiển thị trên biểu đồ cho thấy sự khác biệt trong kết quả bài

làm giữa HS của hai lớp TN và ĐC. Theo đó, HS lớp TN có tỉ lệ điểm mức trên

chuẩn và đạt chuẩn cao hơn lớp ĐC. Tỉ lệ dưới chuẩn và cận chuẩn ít hơn lớp

ĐC. Quan sát tổng thể, chúng tôi khẳng định, kết quả đọc hiểu (thông qua bài

làm) của HS lớp TN đồng đều và cao hơn so với kết quả của lớp ĐC. Đây là tín

18

hiệu khả quan của các biện pháp phát triển NL đọc hiểu VBVH mà chúng tôi đã

vận dụng trong quá trình dạy thực nghiệm.

Tổng hợp phiếu chia sẻ cảm nhận của HS trước, trong và sau giờ học,

chúng tôi thu được kết quả trong bảng 4.3 và các biểu đồ dưới đây.

Bảng 4.3. Kết quả phiếu chia sẻ cảm nhận của HS lớp TN và ĐC giai đoạn

trước, trong và sau khi đọc bài “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê

Lớp đối chứng Lớp thực nghiệm

Câu Số phiếu Số phiếu Phương án trả lời Tỉ lệ % Tỉ lệ %

1

2

3

4

A B C D A B C D A B C D A B C D 31/48 08/48 09/48 0/48 25/48 09/48 08/48 06/48 13/48 06/48 18/48 11/48 06/48 23/48 14/48 5/48 66,7 14,5 18,8 0 65 14,5 14,5 6,0 43,8 18,8 22,9 14,5 37,6 22,9 27 12,5 32/48 07/48 9/48 0/48 29/48 07/48 07/48 5/48 21/48 09/48 11/48 07/48 17/48 11/48 13/48 06/48 64,6 16,6 18,8 0 52,1 18,8 16,6 12,5 27,1 12,5 37,5 22,9 12,5 52,4 29,1 6,0

Phân tích kết quả trên chúng tôi thấy, với 2 câu hỏi đầu tiên, độ vênh trật

trong cảm nhận chung của HS ở cả hai lớp TN và ĐC không có khoảng cách

lớn. Sự phân hóa xảy ra ở câu hỏi thứ 3 và 4. Cụ thể, trong giờ học, HS lớp TN

thể hiện rõ sự tích cực, hợp tác và GV và các bạn trong lớp, tỏ rõ sự hứng thú

với bài học hơn lớp ĐC. Mức “tích cực” (Câu 3C) được các em lớp TN tự đánh

giá là 37,5%. Trong khi đó, con số này, ở lớp ĐC chỉ ở mức 22,9%. Hoặc sau

giờ học, các em HS lớp TN chia sẻ cảm nhận của các em đã “thay đổi nhiều”

19

(Câu 4B) theo chiều hướng tích cực (Em cảm thấy thích học môn Ngữ văn hơn;

em thấy giờ học thật thú vị, em thấy thích được thảo luận nhóm về đề tài chiến

tranh, em rất thích tình huống “giao tiếp văn học” giả tưởng được trò chuyện

với tác giả v.v…). Còn lớp ĐC số lượng chia sẻ câu hỏi này ít hơn và nội dung

cũng đơn điệu hơn (em thấy câu chuyện rất ý nghĩa, em thấy các chiến sĩ rất

anh dũng v.v…).

Câu 1:

Câu 2:

20

Câu 3:

Câu 4:

Biểu đồ 4.3. Kết quả phiếu chia sẻ cảm nhận của HS lớp TN và ĐC giai đoạn

trước, trong và sau khi đọc bài “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê

* Kết luận thực nghiệm

Qúa trình thực nghiệm đưa đến kết luận:

21

Những biện pháp phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS lớp 9 được

luận án đề xuất ở chương 3 đã thể hiện được tính khả thi. Cụ thể, kết quả đọc

hiểu các VBVH trong và ngoài CT đã chứng minh được tính hiệu quả của các

biện pháp này, có thể đề xuất áp dụng vào hoạt động DH môn Ngữ văn ở các

trường THCS.

Để các biện pháp đạt hiệu quả tối ưu, GV Ngữ văn cần quan tâm đầu tư

thời gian, chuẩn bị kĩ lưỡng phương tiên, tài liệu dạy học. HS cần lắng nghe và

hoàn thành các nhiệm vụ học tập trước khi đến lớp theo hướng dẫn của GV.

Như vậy, quá trình TN sư phạm đã hoàn thành mục tiêu đề ra. Giả thuyết

khoa học đã được chứng minh là đúng đắn, phù hợp.

Tuy nhiên, hoạt động phát triển NL đọc hiểu VBVH cho HS lớp 9 là

một quá trình lâu dài, cần sự cố gắng bền bỉ của GV, HS và các lực lượng

sư phạm khác.

Tiểu kết chương 4

Trong chương 4, chúng tôi đã tổ chức thực nghiệm để kiểm chứng giả

thuyết khoa học và kết quả nghiên cứu của đề tài. Chúng tôi xác định rõ mục

đích của việc thực nghiệm. Trên cơ sở đó, chúng tôi phân tích kĩ lưỡng tình

hình thực tiễn khi tiếp cận GV và HS lớp 9 ở các cơ sở giáo dục trung học của

địa bàn thực nghiệm. Chúng tôi đã gặp gỡ, trao đổi, lựa chọn các nội dung, đối

tượng phù hợp để TN đề tài.

Kết quả thực nghiệm đánh giá đúng mức NL đọc hiểu VBVH của học

sinh lớp 9. Do VB dùng ĐH sau giờ học là VB ngoài CT nên có độ tin cậy cao.

Dữ liệu thu về có tính khách quan và tường minh, khẳng định được sự phát

triển về NL đọc hiểu VBVH của HS; khẳng định được tính đúng đắn trong giả

thuyết về cấu trúc NL đọc hiểu VBVH đã xây dựng.

22

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

Phát triển năng lực của người học nói chung, năng lực của HS lớp 9 nói

riêng luôn là câu hỏi lớn mà các nhà quản lí, nghiên cứu, giáo viên quan tâm. Vấn

đề này cũng được xem là mục tiêu trọng tâm của Chương trình GDPT năm 2018.

Năng lực đọc hiểu VBVH là một trong những năng lực được hình thành

và phát triển trong môn Tiếng Việt (đối với chương trình Tiểu học) và môn Ngữ

văn (đối với chương trình THCS, THPT). Năng lực đọc hiểu được có vai trò

quan trọng trong việc giải quyết các nhiệm vụ học tập nội môn, liên môn và giải

quyết tốt các tình huống có vấn đề trong cuộc sống.

Để phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS, cụ thể là năng lực đọc

hiểu của HS lớp 9, chúng tôi đã tập trung nghiên cứu các vấn đề sau:

1. Khái quát tình hình nghiên cứu trong nước và trên thế giới về một số

thành tựu nghiên cứu về vấn đề đọc hiểu, năng lực đọc hiểu và dạy học phát triển

năng lực đọc hiểu VBVH của HS. Từ sự thống kê, phân tích, sắp xếp, chúng tôi

nhận thấy một số điểm gặp gỡ giữa các quan điểm của các nhà nghiên cứu đi

trước: điều cốt lõi kiến tạo nên ý nghĩa của đọc hiểu là hành động đọc; để phát

triển năng lực đọc hiểu của người đọc cần chú trọng và phát triển các năng lực

hiểu ý nghĩa, phản hồi, thẩm mĩ và năng lực ngôn ngữ người học.

2. Khái quát tình hình nghiên cứu về VBVH và NL đọc hiểu VBVH. Kế

thừa thành tựu nghiên cứu của các nhà khoa học, chúng tôi mô tả mô hình cấu

trúc của NL đọc hiểu VBVH trên hai phương diện bề nổi và bề sâu. Tiếp đó,

chúng tôi khảo sát chương trình môn Ngữ văn lớp 9 năm 2006 và năm 2018,

khảo thực trạng dạy học đọc hiểu văn bản văn học trong môn Ngữ văn lớp 9.

Chúng tôi tập trung quan tâm đến năng dạy học của GV và Năng lực đọc hiểu

VBVH của HS thông qua việc dự giờ, phỏng vấn GV, HS bằng phiếu hỏi. Kết

quả khảo sát là tiền đề quan trọng để chúng tôi đề xuất các biện pháp phát triển

NL đọc hiểu VBVH của HS lớp 9 ở chương 3 và thực nghiệm kiểm chứng đề

xuất ở chương 4 của luận án.

23

3. Để góp phần thúc đẩy NL đọc hiểu VBVH của HS lớp 9 phát triển, đáp

ứng tình hình đổi mới GD nói chung, cải thiện thực trạng được khảo sát nói

riêng, luận án chỉ ra yêu cầu xây dựng các biện pháp phát triển NLĐH trong dạy

học VBVH lớp 9; từ đó, đề xuất vận dụng các chiến thuật đọc hiểu vào 3 giai

đoạn: trước, trong và sau khi đọc để tác động trực tiếp đến HS, giúp các em đọc

hiểu tốt loại VBVH. Các chiến thuật đó là: Trước khi đọc gồm: chiến thuật tổng

quan VBVH; chiến thuật tự đặt câu hỏi. Trong khi đọc gồm các chiến thuật:

đánh dấu và ghi chú bên lề, cộng tác ghi chú, cuộc giao tiếp văn học, viết nhanh

(Quick writing), đặt câu hỏi kết nối tổng hợp và đọc suy luận. Sau khi đọc gồm

các chiến thuật: mối quan hệ hỏi – đáp, xây dựng tạp chí đôi (Double – En try

Journal), viết nhanh những trải nghiệm, sơ đồ hệ thống hóa và đồ họa thông tin,

cuộc tranh luận bốn góc (Fuor – Corners Debate), cuộc giao tiếp văn học sau

khi đọc từ những yếu tố “liên văn bản”.

4. Việc sử dụng các biện pháp mà luận án đề xuất đã được chứng tỏ có

thể góp phần phát triển NL đọc hiểu VBVH cho HS lớp 9. Chúng tôi đã tổ chức

TN bằng cách áp dụng một số chiến thuật đọc hiểu VB vào quá trình dạy học

của GV trong cả 3 giai đoạn trước, trong và sau khi đọc VB. Hoạt động TN

được thực hiện trên đối tượng là 06 GV Ngữ văn đang trực tiếp giảng dạy lớp

9 và 267 HS lớp 9

Quá trình thực nghiệm thu được kết quả ở cả mặt định lượng và định tính

cho thấy khả năng đọc hiểu VB của HS được cải thiện. HS có thể tiếp nhận các

VBVH ngoài chương trình có nội dung liên quan đến VB được học trong SGK,

đa số HS tự tin đọc hiểu với mức độ đạt chuẩn trở lên.

5. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả như mục đích nghiên cứu đặt ra,

khi vận dụng các phương pháp phát triển năng lực đọc hiểu VBVH của HS lớp

9, chúng tôi nhận thấy một số vấn đề tồn tại như sau:

SGK hiện hành và tài liệu hướng dẫn học VBVH theo hướng phát triển

năng lực phẩm chất người học còn một số bất cập chưa thật sự hợp lý với thực

tiễn dạy học.

24

Sự e ngại, lo lắng của GV về sự khác biệt giữa quy trình dạy học thực tế

và dạy học thực nghiệm những phương pháp mà luận án xây dựng về tính hiệu

quả cũng như sự đồng thuận của các cấp quản lý.

Thực nghiệm mới chỉ được tiến hành tại một số điểm trường thuộc tỉnh

Hưng Yên. Mẫu học sinh thực nghiệm chưa được đa dạng phong phú về vùng

miền, HS có khó khăn trong học tập… Vì thế, sự đánh giá chưa thể bao quát

toàn bộ vấn đề. Hạn chế trong khi thực hiện thực nghiệm xuất phát từ nhiều

nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau.

KHUYẾN NGHỊ

Qua quá trình thực nghiệm, chúng tôi nhận thấy có một số vấn đề vấn đề

kiến nghị như sau:

1. Đối với Bộ GD&ĐT và Sở GD&ĐT

- Xây dựng tài liệu tập huấn, bồi dưỡng và phát triển chuyên môn cho GV

trong việc đổi mới, điều chỉnh phương pháp dạy học phát triển năng lực đọc

hiểu VBVH của HS lớp 9 nói chung, vận dụng một số phương pháp mà luận án

đề ra nói riêng.

- Phát triển chuyên môn cho GV theo mô hình Nghiên cứu bài học giữa

các GV cùng khối trong và ngoài trường để có thể chia sẻ, hỗ trợ nhau về vấn

đề phương pháp dạy học nhằm phát triển năng lực đọc hiểu cho HS lớp 9.

- Tập huấn cho GV về cách xây dựng mục tiêu dạy học; cách hướng dẫn

HS đặt câu hỏi và thiết kế hoạt động dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả học tập

của HS lớp 9 theo hướng phát triển năng lực đọc hiểu VBVH.

2. Đối với GV:

- Thường xuyên học tập, trau dồi kiến thức chuyên môn và kĩ năng

nghiệp vụ.

- Quán triệt quan điểm dạy đọc chuyển đổi từ việc cung cấp kiến thức,

dạy HS ghi nhớ nội dung bài học sang dạy, hướng dẫn cho HS cách học, cách

chiếm lĩnh tri thức bài học.

- Khi dạy đọc hiểu VBVH, hướng dẫn và khuyến khích HS thể hiện sự

sáng tạo, chủ động trong việc tìm ra cái hay cái đẹp, giá trị của các VBVH.

MINISTRY OF EDUCATION TRAINING HANOI UNIVERSITY OF PEDAGOGY

DO THI LAN DEVELOPING READING CAPACITY OF STUDENTS IN TEACHING WRITTEN LEARNING GRADE 9

Specialization: Theory and Methods of Teaching Literature - Vietnamese Code: 9.14.01.1

SUMMARY OF THE DISCUSSION OF EDUCATION SCIENCE

HANOI - 2023

THE PROJECT WAS COMPLETED AT: HANOI UNIVERSITY OF PEDAGOGY

Scientific instructor:

1. Doctor. Nguyen Trong Hoan

2. Professor. Doctor. Nguyen Thanh Hung

Reviewer 1: Assoc. Prof. Dr. Hoang Thi Mai

Reviewer 2: Assoc. Prof. Dr. Phan Thi Hong Xuan

Reviewer 3: Assoc. Prof. Dr. Le Thoi Tan

The thesis is defended at the School-level Thesis Judging Committee, meeting at Hanoi National University of Education

At ..... hour ..... day ..... month .... 2023

\

The thesis can be found at:

- Library of Hanoi National University of Education; - Vietnam National Library.

LIST OF PUBLICATIONS

1. Do Thi Lan, 2016. Improving reading comprehension of literary works for 9th grade students in An Thi district, Hung Yen province, Anthology of literature studies, Anthology of philological studies study, Pedagogical University Publishing House, p. 524 - 529

2. Do Thi Lan, 2016. Developing students' reading comprehension ability when teaching from Le Minh Khue's excerpt “The stars of the commune” by Le Minh Khue [Language Literature 9], Education Review, ISSN 2354 0753, No. 392 (period 1 - 4/2016), p. 34 - 37

3. Do Thi Lan, 2016. Teaching reading comprehension of autobiographical texts Literature 9 - Some notes, Journal of Education, ISSN 2354 0753, No. 392 (2nd term - 10/2016), p. 45 - 47

4. Do Thi Lan, 2018. Teaching by experience through the dramatization of Hoang Le Nhat's text by author Ngo Gia Van Phai (Language Literature 9, volume 1) in order to develop students' reading comprehension ability. in front of Bac Son junior high school, An Thi district, Hung Yen province, Education Magazine, ISSN 2354 0753, No. 442 (2nd term - 11/2016), pp. 41 - 48

5. Do Thi Lan, 2018. Practising reading skills in teaching the poem “Dong chi” [Comrade] of year - old children using Montessori method, Journal of Education, ISSN 2588, issue 04 (September 24, 2018), p. 45 - 47 6. Do Thi Lan, 2022. Developing reading comprehension ability of literary texts of grade 9 students in teaching the poem “Sang Autumn” (Huu Thinh), Education Magazine. ISSN 2354 0753, special issue 7, (6/2022), p.36 - 40

7. Do Thi Lan, 2022. Structure of developing reading comprehension ability of literary texts of grade 9 students in teaching Literature subject, Education Journal. ISSN 2354 0753, special issue 7, (6/2022), p.6 - 9

1

PREAMBLE

1.Reason for choosing the topic

1.1.The trend of globalization entails new requirements on human

resources

1.2.Development of reading comprehension ability – a key task in teaching reading comprehension of Literature subject is an issue that needs attention

1.3.The practice of teaching in the direction of developing reading

comprehension of literary texts today still has many "open" issues.

1.4.The importance of teaching reading comprehension of grade 9

literary texts 2. Object and scope of research

Research subjects Reading comprehension ability and measures to develop reading

comprehension of literary texts of 9th grade students.

Research scope The issue of developing students' reading comprehension ability has been discussed in many different aspects/aspects, this is a broad issue. Therefore, we limit the scope of the research problem to:

- Reading comprehension ability and how to organize teaching to develop

reading comprehension ability of 9th grade students in teaching literary texts.

Target audience: 9th graders. 3. Purpose and tasks of research Research purposes The thesis aims to develop reading comprehension ability of 9th graders through a system of tactics that directly or indirectly affects the reading comprehension process of 9th graders through three stages. before reading, during reading and after reading. Thereby contributing to the fundamental and comprehensive renovation of education in the direction of developing the quality and capacity of learners. Research mission To achieve the research purpose, we define the following specific tasks: - Overview of reading comprehension, research on

reading comprehension ability, teaching and developing reading comprehension ability for learners.

2

- Researching theories related to the topic such as reading comprehension of texts, self-study, methods and techniques of teaching reading comprehension in order to develop students' capacity.

- Surveying the practice of teaching reading comprehension of literary

texts and developing students' capacity of literary texts of grade 9 students.

- How to organize the teaching of literary texts towards developing the

reading comprehension of literary texts of grade 9 students

- Teaching experiments to test the effectiveness of proposed methods and

measures to develop reading comprehension ability of 9th graders 4. Research Methodology

The main research groups used in the thesis: The group of theoretical research methods includes: theoretical analysis

and synthesis methods; classification method.

The group of practical research methods includes: investigation methods;

Experimental method of pedagogy. 5.Scientific hypothesis

If the thesis proposes measures to develop reading comprehension ability of 9th grade students, which are effective reading comprehension strategies in the stages before, during and after reading the text, based on theoretical research and conclusions. If practical, the thesis will contribute to improving the quality of teaching and learning Literature today. 6. Dissertation contribution About the logic The thesis outlines the research situation on reading comprehension of

literary texts, the ability to read and understand domestic and foreign literary texts;

Establishing the theoretical basis for teaching reading comprehension of

literary texts of grade 9 students.

About practice The thesis proposes a number of measures to develop the reading comprehension ability of literary texts of 9th graders, namely using some reading comprehension strategies in the stages before, during and after reading the text to activate background knowledge, improve and develop students' reading comprehension ability.. 7. Dissertation layout

In addition to the introduction, conclusion and appendix, the thesis

consists of 4 chapters:

3

Chapter 1: Overview of the research problem Chapter 2: Theoretical and practical basis for the problem of developing

reading comprehension of literary texts of grade 9 students

Chapter 3: Some measures to develop students' reading comprehension

ability in teaching 9th grade literary texts Chapter 4: Pedagogical Experiment

Chapter 1 OVERVIEW OF RESEARCH ISSUES

1.1.Studies on text reading comprehension and text reading comprehension 1.1.1.Research on reading comprehension

Surveying the research history of this superficial field, we summarize the

following basic points.

Firstly, in terms of the role and meaning of reading comprehension, a number of research works aim to affirm that reading comprehension is an activity that plays an important role in creating and developing the cultural capital of Vietnamese people. reader.

Second, from the perspective of communication, some studies suggest

that reading comprehension is a communicative activity.

Third, interested in the nature of the problem of reading comprehension, some authors believe that reading comprehension is a process consisting of many different activities to reach the goal of creating meaning for the text.

Although the above authors' conceptions of the nature of reading comprehension have some highlights or skimming on different contents, there is still a point of convergence: reading comprehension is a process involving many different factors. take place and arrive at the ultimate goal of understanding the text. 1.1.2 Research on reading comprehension ability

Reading comprehension ability is directly, intimately related and interacts with the perception of the content, meaning and ideas that the author wants to convey in the child's mind. Thanks to the reading comprehension ability, the activity of perceiving a new reading comprehension ability is complete. reading comprehension ability as a prerequisite and decisive basis for aesthetic

4

perception and other competencies in the process of learning literary texts of the general education curriculum in Literature. 1.2. Research on teaching reading comprehension of literary texts

The issue of teaching reading comprehension of literary texts has also been mentioned by many research works. Surveying the material, we summarize into the following three outstanding points:

Firstly, teaching literary works is essentially training reading skills so that

learners can read independently.

Second, studies on teaching and learning to read and understand literary

texts according to genre characteristics:

Third, research works focus on background knowledge and reading

comprehension strategies in teaching reading comprehension of literary texts. 1.3.Researches on developing students' reading comprehension ability of literary texts

Sub-conclusion of chapter 1

Developing reading comprehension for high school students has always been one of the outstanding issues of top concern to educators. However, the development of society increasingly requires people to master reading, writing, speaking and listening skills to be able to meet communication requirements or solve problems related to all kinds of people. field of life.

Understanding this, when examining research materials on the issue of developing reading comprehension skills for students, we do not list the number of research works in chronological order, but only present and Arrange the works of the same opinion into groups to facilitate the analysis and arrangement of the key contents related to the subject matter to be solved.

From the vast knowledge related to the topic of developing students' reading comprehension of literary texts, we pay attention to reading skills in reading comprehension of texts. Through the above studies, we find that the most convergence and meeting points are in the research works on reading comprehension, teaching reading comprehension and methods of developing reading comprehension of literary texts for students. is to practice reading comprehension skills. The effectiveness of students' reading comprehension development through forging reading comprehension skills has been verified from many studies on teaching methods of reading comprehension in the world and in Vietnam.

5

We inherit, select and apply the fundamental arguments that have been confirmed to deploy the next content of the thesis, survey the current situation and propose measures to forge some skills. reading comprehension to develop reading comprehension ability for 9th grade students.

Chapter 2 THEORETICAL AND PRACTICAL BASIS OF THE PROBLEM DEVELOPING THE CAPACITY TO READ LEARNING TEXT OF STUDENTS OF GRADE 9

2.1. Literary texts and the ability to read and understand literary texts 2.1.1. Literary text

Literary texts are the product of "the art of words", created by words, using words as materials. The content of literary texts is represented by artistic images. Based on the purpose of communication, literary texts are divided into many different types: story texts, poetic texts, dramatic texts, and signed texts.

Literary texts have their own characteristics in terms of words, images,

content, meaning, genre and creative personality of the writer. 2.1.2. Ability to read and understand literary texts 2.1.2.1. The concept of reading comprehension ability of literary texts

Inheriting the research results of previous scientists, we believe that: Reading comprehension of literary texts is a process of receiving activities to recognize and understand the origin, structure, content, and meaning. and the value of the work. Reading and understanding literary texts needs to know how to decipher words and images by reason and emotions in order to perceive, translate, modify, and create meaning due to the reading effect of the receiving subject.

On that basis, we conceive: The ability to read and understand literary texts is a dual concept that includes reading activities with the participation of physical, mental, and psychological factors that take place in parallel with the ability to develop reading comprehension skills. develop knowledge, skills and behaviors appropriate to the reader's commitment - students to the whole and historical existence of the literary text, which is the reader's ability to approach to recognize the characters. sign language in the text, understand the origin,

6

origin, structure, content and artistic form of the text. From there, sequence, connect, analyze, interpret, respond and create meaning for the text.

The ability to read literary texts is often associated with determining the meaningful reference frame of unique artistic methods to find the "super- meaningful redundancy" expressed by the writer, hoping that readers will agree. create other meanings and values according to the "receiving scheme" inherent in the literary text. Academician Roman Ingarden suggested that "all literary works are unfinished, always requiring supplementation without ever reaching the end of the written text"[According to Foreign Literature magazine No. .] 2.1.2.2. Structure of reading comprehension ability of literary texts

Below, we describe the structural model of reading comprehension of

literary texts in terms of surface and depth as follows:

Table 2.1. Structure of reading comprehension ability of literary texts

Structure Describe

1. Recognizing information and characteristics of literary texts:

Artistic words, artistic images, writer's writing style...

Surface 2. Analyze and connect information to create meaning of literary

structure texts: discover and explore the message that the writer wants to

convey through the character image, through the description of

space, time, and manner. build situations, special circumstances...;

mobilize background knowledge to feel the unique meaning that

literary texts bring to them.

3. Feedback and evaluation of the meaning and value of literary

texts: Understand and comment on, gain the meaning, content and

artistic value that literary texts bring to people's lives.

4. Apply knowledge of literary texts into practice to communicate

and behave effectively. For example, learning how to regulate and

control the character's emotions...

1. The system of background knowledge related to literary texts:

The more the student's available knowledge, the better the reading Depth

comprehension process will be. structure

2. System of strategies for reading and understanding literary texts.

7

For example, students already know the strategies of “Margin

Notes”, “Predictions”; “Collaborate notes”…

3. Perspectives and emotions related to reading and understanding

literary texts.

4. Attitudes ready to mobilize background knowledge and flexibly

use reading comprehension strategies of literary texts.

5. Ability to promote and monitor one's own reading

comprehension process

Interested in analyzing more closely the ability to read and understand literary texts in depth structure, we found that: The background knowledge system related to literary texts includes living capital, understanding of life, reader's knowledge of culture, literature, or specialized knowledge. The current system of reading comprehension strategies is also extremely rich, which has been studied by scientists and the staff of Literature teachers have also been widely applied in the teaching process at schools. In particular, there are many strategies that are considered useful tools to help students mobilize background knowledge and monitor and promote their own reading comprehension process. Besides, the views and emotions related to reading the details, sentences, paragraphs, situations... that make them emotional, empathetic or react to the villain are also very important. important. These factors have a significant influence on the results of the reading process. Because it contributes to proving that the reader understands the literary text being read or not.

In addition, the ability to promote and monitor your own reading comprehension is also very important. This ability is reflected in the reader's ability to identify and stick to reading goals, maintain a regular reading motivation to empathize, live with the art world created by the writer, interact positively and sustainably. with VB during the reading comprehension process. All the elements of the depth structure, sometimes have a decisive effect on the reader's ability to understand. Because when identifying reading goals, having motivation, good spirit, good attitude, combined with background knowledge and own experiences, readers will easily overcome the challenges in the reading process and persevere. continue to explore the world of literary texts.

8

However, in order to develop reading comprehension of literary texts, it is extremely important to identify the structural elements that make reading comprehension of literary texts very important. Therefore, we need to consider this structure both superficially and deeply. Because the surface structure helps to observe the level of competence expressed. Meanwhile, the depth structure explains why the reader reaches that level of ability to take appropriate action measures, in order to promote the reading comprehension process more effectively. 2.2. Program and status of teaching reading comprehension of literary texts in Grade 9 Literature 2.2.1. Teaching program to read and understand literary texts in Grade 9 Literature 2.2.2. The reality of teaching reading comprehension of literary texts in Grade 9 Literature

Sub-conclusion of chapter 2

teaching and developing the current situation of

In chapter 2, we focus on theoretical research on a number of key scientific contents, the core of the topic: the concept of the ability to read and understand literary texts and the structure of this capacity; investigating and surveying reading comprehension of literary texts of 9th grade students in junior high schools in districts of Hung Yen province and the periphery of Hanoi city

Through direct survey activities, we have obtained practical results on the reading comprehension ability of literary texts of grade 9 students and teaching and developing students' reading comprehension of literary texts. 9th grader.

From the content of the concept of reading comprehension of texts, competence, literary texts and reading comprehension ability, we determined that in order to teach and develop reading comprehension of literary texts of grade 9 students, it is necessary to develop develop from the very elements of the capacity to create itself. Specifically, teaching reading comprehension of grade 9 literature should focus on developing the surface and depth capacity of the student subject in order to help them read and understand literary texts well. The content that we present in this chapter will be the theoretical basis for us to work towards measures to develop reading comprehension of literary texts for grade 9 students in chapter 3.

9

Chapter 3 SOME MEASURES TO DEVELOP READING CAPACITY FOR STUDENTS IN TEACHING GRADE LEARNING TEXT

reading to develop for building measures

3.1. Requirements comprehension ability in teaching 9th grade literary texts 3.1.1. Sticking to the goals of the overall general education program and the requirements of the General Education Program in Literature 2018 3.1.2. Adhere to teaching to develop students' reading comprehension ability 3.1.4. Measures to ensure that the basic requirements of theory and practice are met for the development of reading comprehension ability 3.2. Some measures to develop students' reading comprehension ability in teaching reading comprehension of 9th grade literary texts 3.2.1. Applying some reading comprehension strategies to the "before reading" phase of literary texts 3.2.1.1. Applying literary text overview strategy 3.2.1.2. Using cognitive and metacognitive relationship tactics 3.2.1.3. Use self-questioning tactics 3.2.2. Applying some strategies to the "while reading" phase when teaching reading comprehension of literary texts 3.2.2.1. Tactics of marking and side-notes 3.2.2.2. Tactics to collaborate on taking notes while reading 3.2.2.3. Applying literary communication tactics while reading 3.2.2.4. Applying quick writing strategies in the reading process 3.2.2.5. Use synthetic connection questioning strategies while reading 3.2.2.6. Applying deductive reading strategies in the reading process 3.2.3. Applying some strategies to the "after reading" stage in teaching reading comprehension of literary texts 3.2.3.1. Applying the strategy of a question-and-answer relationship after reading 3.2.3.2. Apply the strategy of building a Double - En try Journal after reading 3.2.3.3. Strategies to quickly write experiences after reading 3.2.3.4. Strategies for systematizing diagrams after reading and infographics 3.2.3.5. Applying the strategy of the four-corner debate (Fuor - Corners Debate) after reading.

10

Sub-conclusion of chapter 3

Based on theoretical knowledge about literary texts, reading comprehension ability and practical teaching and learning programs to develop reading comprehension ability of 9th grade students, we have proposed four requirements and built strategies in the three stages of reading the text (before reading, during reading and after reading), specifically:

In the pre-reading phase, we suggest employing three tactics: the literature review strategy, the cognitive and metacognitive relationship, and the self-questioning strategy. The meeting point of these strategies is to bring about the same effects and aim to activate the background knowledge, reading experience, reading experience to understand the most common problems of the text, which is the basis for starting a new study. head transitions during reading (i.e. penetration) into the text.

While reading the text, we aim to guide students to use the strategies of highlighting and note taking, collaborative note taking, literary communication, quick writing strategies, connecting questioning tactics synthesis and inference reading strategies. The strategies used in this stage aim to refresh and apply background knowledge to understand and appreciate the unique images, details, and artistic situations in the reading process. These reading strategies also contribute to helping students understand and master the value of literary texts better.

After reading, we aim to guide students to apply strategies: question- answer relationship, pair journal building, quick writing after reading, mind mapping system, four-corner debate and literary communication after reading. These strategies are mostly aimed at the common goal that students can master the content, understand the meaning of the text, thereby making connections and feedback after reading, more especially, students can can use the knowledge they have read to read similar and different texts effectively.

Depending on different factors in teaching such as students, lesson content, teaching facilities, etc., teachers can choose appropriate strategies for different stages of reading texts.

11

CHAPTER 4 PEDAGOGICAL EXPERIENCE

4.1. Purpose, content, experimental object

* Experimental purpose: The pedagogical experiment was conducted with the aim of verifying the research results proposed in chapter 3 - the effectiveness of measures to develop reading comprehension ability of 9th grade students under the influence of teachers. requirements to be met in the 2018 Literature Program

However, this is a continuous and long-term process, while in fact the 2006 Literature Program is gradually closing according to the schedule, it is difficult for us to experiment with all the proposed measures. When conditions permit, we focus on verifying 07 measures according to the process of 03 stages before, during and after reading.

* Experimental content: Specifically, the strategies organized for students to apply and practice in

reading comprehension tasks when deployed in the experimental class include:

1. Stage before reading: - Self-questioning tactic 2. Stage while reading: - Tactics of marking and taking notes in the margins while reading

literary texts

- Tactics of literary communication while reading - Quick writing strategy 3. Stage after reading: - Tactic to build a double journal (Double - En try Journal) after reading - Quick writing strategies for experiences after reading (Quick writing) - Tactics of literary communication after reading - Tactics of summarizing literary texts in the form of mind maps (and

information graphics (inographic))

In order to perform well these contents, we choose the following lessons

in the program of 9 Basic Literature subjects to experiment:

- Stars far away - Le Minh Khue - Little Spring - Qinghai - Talk to me - Y Phuong

12

The reason we chose the above articles in the Basic Program is so that the

proposal can be applied to a broader range than the Advanced Program.

* Experimental subjects In order to ensure that the experiment takes place smoothly, and at the same time with the criteria for selecting experimental subjects are 9th grade students from different junior high schools of Hung Yen province. 4.2. Experimental organization 4.2.1. Prepare

- With PhD students: Work with school administrators and professional teams. Present the

content, purpose and implementation of the experiment.

Detailed, detailed and specific presentation of new points, content and ways of implementing solutions given in the thesis in order to develop reading comprehension ability of 9th grade students for the expert team to understand and agree. and be active in the experiment

Direct discussion with experimental teachers about the issue of criteria for assessing reading comprehension of literary texts, agreeing on how to apply the solutions given in the thesis to ensure accuracy, science, and objectivity. as comprehensive as possible. At the same time, together with the expert group, observe, take notes, and comment on the teaching of the experimental class and the control class.

-With the subject team Receiving and implementing work content Read the experimental lesson plan, give suggestions to the thesis author

on the content, methods, and standards for assessing learning results;

Attend class time to teach both experimental and control classes. Take notes, comment and give opinions to discuss and discuss with the author of the thesis.

Collecting, grading students' work and analyzing the results of the proposed measures through the assessment of the results of the teaching hours and the results of the students reading and understanding literary texts outside the curriculum? 4.2.2. Experimental process

- Experimental period: academic year 2021 - 2022 - The experiment is carried out according to the following steps: + Step 1: Determine the experimental object

13

With the method of fieldwork, observation and investigation, we have identified the areas that need to be carried out to meet the criteria and requirements of the thesis.

+ Step 2: Contact, meet, exchange, explain and persuade the school to actively cooperate. Working with expert groups and teachers directly teaching experimental and control classes. Directly meet the experimental teachers, deliver lesson materials. Discuss the purpose, content, and methods of experimental teaching.

+ Step 3: Schedule time, exchange and get opinions of subject groups,

teachers and students about both experimental and control classes.

+ Step 4: Organize post-teaching tests and assessments of both

experimental and control classes.

+ Step 5: Make statistics, analyze, process data, compare the learning results between the experimental and control classes. Make comments, evaluations and conclusions about the feasibility of applying and implementing the solutions given in the thesis to improve the reading comprehension ability of 9th graders. 4.2.3. Experimental lesson plan (curriculum) 4.2.3.1 Experimental lesson plan structure 4.2.3.2. Contents of the experimental lesson plan 4.3. Methods and criteria for evaluating experimental results

Developing reading comprehension of literary texts of 9th graders is a continuous and long-term process. Evaluating that development is also a very complex process. Within the scope of the thesis research and the pedagogical conditions allowed, we have tried to make the most of the research results to verify to a certain extent. After each experimental lesson, we conduct an evaluation of the results. The criteria for evaluating experimental results include:

+ Level of student's activeness, interest and understanding in class + Reading comprehension ability of students when reading and understanding a literary text of the same genre as the learned text, not in the program.

In order to assess the students' level of activeness, interest and understanding in class, we use and analyze the information obtained from direct observation of the lesson combined with the student's response information. Students in the form share their feelings and answer quickly after school.

14

In order to assess students' reading comprehension ability of literary texts when reading comprehension of a text of the same genre as the learned text, which is not part of the program, we design a test for students to perform after each lesson. learn. For each of these tests, we develop assessment criteria, answers, and a scale to evaluate students' work based on the level of achievement of each answer.

Due to the limitation of the thesis, we only present the content of the quick response and feeling sharing form, the test (with answers and the scale), the evaluation sheet of the test according to the criteria, for experimentation. after the experimental class. 4.4. Experimental results and conclusions

* Experimental results When organizing the experiment, we analyzed the results by collecting information, displaying the data clearly through statistical manipulation and charting.

We have made statistics, classified and compared the results of the experimental and control class students' work on each question after teaching reading comprehension of the lesson "Distant stars" by Le Minh Khue. Specific results are presented in table 4.1 and chart 4.1 below: Table 4.1. Reading comprehension results of literary

texts of experimental and control class students after studying the lesson “Distant stars” (Le Minh Khue)

Experimental class

sentence

quantity

quantity

Ratio %

Ratio %

Number of students who got the correct answer (questions 1-5), correct ideas (sentences 6, 7) 45/48 43/48 45/48 42/48 45/48 39/48 40/48

93,8 48 89,5 48 93,8 48 87,5 48 93,8 48 81,3 48 83,3 48

1 2 3 4 5 6 7

48 48 48 48 48 48 48

Control class Number of students who got the correct answer (questions 1-5), correct ideas (sentences 6, 7) 40/48 38/48 41/48 37/48 42/48 32/48 38/48

83,3 79,1 85,4 77 87,5 66,7 79,1

15

Chart 4.1. Describe the reading comprehension results of literary texts of students in the experimental and control classes after studying the lesson “Distant stars” (Le Minh Khue)

Observing the ratio in the graph, we clearly see the difference in the reading comprehension results of the experimental class and the control class. In 5 multiple-choice questions, almost all students in the experimental class answered satisfactory or above. Questions 1,3,5 have over 93% of students answered well. This number is lower in the control classes. The same goes for two essay sentences, especially sentence 6, the percentage of students doing "right" is up to 14.6%. These analyzes show that the results of reading comprehension of literary texts in the experimental class are clearly better than those in the control class. Thus, the measures that we proposed to develop the reading comprehension of literary texts of grade 9 students have initially brought positive effects.

Through statistics and comparison of reading comprehension results of out-of-program texts of students in experimental and control classes according to 4 levels (above standard, standard, substandard, below standard), we have the results of the distribution of scores. in table 4.2 and chart 4.2 as follows:

Table 4.2. Score distribution table of students in experimental and control class

Below standard Near standard

Qualified

Above standard

class

quantit y

quantit y

Ratio %

quantit y

Ratio %

quantit y

Ratio %

quantit y

Ratio %

48

7

14,5

9

18,8

18

37,6

14

29.1

48

11

22,9

15

31,3

13

27

9

18,8

expe rime nt contr ol

16

Chart 4.1. Describe the distribution of scores of students in the experimental and control classes

The figures displayed on the graph show the difference in the results of the work between students of the two experimental and control classes. Accordingly, students in the experimental class had a higher percentage of scores above and above the standard than in the control class. The substandard and substandard rates were less than the control class. Overall, we confirm that the reading comprehension results (through assignments) of the control class in the experimental class are equal and higher than those of the control class. This is a positive signal of the measures to develop reading comprehension ability of literary texts that we have applied in the experimental teaching process.

Summarizing the feedback forms of students before, during and after

school, we obtained the results in table 4.3 and the charts below.

Table 4.3. The results of the feedback sheet of students in the experimental and control classes before, during and after reading the article "Distant stars" by Le Minh Khue.

experiment control

sentence Votes Votes Answer plan Ratio % Ratio %

A 64,6 32/48 31/48 66,7

1 B 16,6 07/48 08/48 14,5

17

C 09/48 18,8 9/48 18,8

D 0/48 0 0/48 0

A 25/48 52,1 29/48 65

2 B 09/48 18,8 07/48 14,5

C 08/48 16,6 07/48 14,5

D 06/48 12,5 5/48 6,0

3 A 13/48 27,1 21/48 43,8

B 06/48 12,5 09/48 18,8

C 18/48 37,5 11/48 22,9

D 11/48 22,9 07/48 14,5

4 A 06/48 12,5 17/48 37,6

B 23/48 52,4 11/48 22,9

C 14/48 29,1 13/48 27

D 5/48 6,0 06/48 12,5

Analyzing the above results, we found that, with the first 2 questions, there was no big gap in the general perception of students in both experimental and control classes. The divergence occurred in questions 3 and 4. Specifically, during the lesson, the students of the experimental class clearly showed their activeness and cooperation, and the teacher and classmates showed their interest in the lesson. study than the control class. The level of “positive” (Question 3C) was self-assessed by the experimental class students as 37.5%. Meanwhile, this figure, in the control class, was only 22.9%. Or after class, the students of the experimental class shared their feelings that they had "changed a lot" (Question 4B) in a positive way (I feel like studying Literature more; I feel that the class interesting, I find it interesting to have group discussions on the topic of war, I really like the fictional "literary communication" situation where I can talk to the author, etc.). In the control class, the number of sharing this question was less and the content was more monotonous (I found the story very meaningful, I found the soldiers very heroic, etc.).

18

Question 1

Question 2

Question 3

19

Question 4

Chart 4.3. The results of the feedback sheet of students in the experimental and control classes before, during and after reading the article "Distant stars" by Le Minh Khue

20

* Experimental conclusion Experiments lead to the following conclusions: Measures to develop reading comprehension of literary texts of grade 9 students proposed by the thesis in chapter 3 have shown feasibility. Specifically, the results of reading and understanding literary texts inside and outside the curriculum have proven the effectiveness of these measures, which can be proposed to be applied in teaching Literature in secondary schools.

In order for the measures to be effective, teachers of Literature need to pay attention to invest time, carefully prepare teaching aids and materials. Students need to listen and complete the learning tasks before coming to class according to the teacher's instructions.

Thus, the process of pedagogical experiment has completed the set goal.

The scientific hypothesis has been proven to be correct.

However, the development of reading comprehension skills for grade 9 students is a long process, requiring the persistent efforts of teachers, students and other pedagogical forces.

Sub-conclusion of chapter 4 In chapter 4, we organized experiments to test the scientific hypothesis and research results of the topic. We clearly define the purpose of the experiment. On that basis, we carefully analyzed the actual situation when approaching teachers and 9th grade students in secondary education institutions of the experimental area. We met, exchanged, and selected suitable content and subjects to experiment with.

The experimental results properly assess the reading comprehension ability of the 9th graders. Because the text used for reading comprehension after school is outside the curriculum, it has high reliability. The collected data is objective and transparent, confirming the development of students' reading comprehension ability; confirmed the correctness of the hypothesis about the structure of reading comprehension of the built literature.

21

CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS Developing the capacity of learners in general, and the capacity of 9th graders in particular is always a big question that managers, researchers, and teachers are interested in. This issue is also considered a central goal of the 2018 General Education Program.

The ability to read and understand literary texts is one of the competencies formed and developed in Vietnamese (for primary school programs) and Literature (for junior high and high school programs). ). Reading comprehension has an important role in solving occult and interdisciplinary learning tasks and solving problem situations in life well.

In order to develop students' reading comprehension of literary texts, specifically, the reading comprehension ability of 9th graders, we have focused on the following issues:

1. Overview of domestic and international research on a number of research achievements on reading comprehension, reading comprehension and teaching and development of students' reading comprehension of literary texts. From the statistics, analysis, and arrangement, we found some points of meeting between the views of the previous researchers: the core thing that creates the meaning of reading comprehension is the act of reading; In order to develop readers' reading comprehension, it is necessary to focus on and develop the ability to understand meaning, feedback, aesthetics and language competence of learners.

2. Overview of research on literary texts and reading comprehension of literary texts. Inheriting research achievements of scientists, we describe the structural model of reading comprehension of literary texts on both surface and depth aspects. Next, we surveyed the 9th grade Literature curriculum in 2006 and 2018, examined the current situation of teaching reading comprehension of literary texts in Grade 9 Literature. We focused on the teaching ability of teachers. students and students' reading comprehension ability of literary texts through attending time, interviewing teachers and students with questionnaires. The survey results are an important premise for us to propose measures to

22

develop the reading comprehension of literary texts of grade 9 students in chapter 3 and experimentally verify the proposal in chapter 4 of the thesis.

reading. After reading

try

3. In order to contribute to promoting the development of 9th graders' reading comprehension of literary texts, meeting the educational innovation situation in general, and improving the surveyed situation in particular, the thesis points out the requirements. develop measures to develop reading comprehension capacity in teaching 9th grade literary texts; from there, it is proposed to apply reading comprehension strategies in 3 stages: before, during and after reading to directly influence students, helping them to read and understand literary texts well. The tactics are: Before reading include: strategy overview of the literary text; self-questioning tactics. Reading includes strategies: highlighting and margining, collaborative note-taking, literary communication, quick writing, synthetically connected questioning, and inferential includes strategies: question-answer Journal, quick writing of experiences, relationship, Double-En systematization diagrams and infographics, four-corner debate (Fuor - Corners Debate), literary communication after reading from "intertextual" elements.

4. The use of measures proposed by the thesis has been shown to contribute to the development of reading comprehension of literary texts for grade 9 students. We have organized the experiment by applying a number of methods. reading comprehension strategies into the teaching process of teachers in all 3 stages before, during and after reading the text. Experimental activities were carried out on the subjects of 06 teachers of Literature who are directly teaching grade 9 and 267 students of grade 9.

The experimental process obtained results in both quantitative and qualitative aspects, showing that students' reading comprehension ability has improved. Students can receive literary texts outside the program with content related to texts learned in textbooks, most students confidently read and understand with a standard level or higher.

5. However, besides the results as set out by the research purpose, when applying methods to develop reading comprehension ability of literary texts of 9th grade students, we realize some problems exist. as follows:

23

Current textbooks and manuals for learning literary texts in the direction

of developing learners' competence and quality still have some shortcomings

that are not really reasonable with teaching practice.

The fear and anxiety of teachers about the difference between the actual

teaching process and the experimental teaching methods that the thesis builds

on the effectiveness as well as the consensus of management levels.

Experiments have only been conducted at a few schools in Hung Yen

province. The sample of experimental students has not been diversified in terms

of regions, students have learning difficulties… Therefore, the assessment

cannot cover the whole issue. Limitations while performing experiments stem

from many different objective and subjective reasons.

RECOMMENDATIONS

Through the experimental process, we found that there are a number of

problems and recommendations as follows:

1. For the Ministry of Education and Training and the Department of

Education and Training

- Develop training materials, foster and develop professional skills for

teachers in renovating and adjusting teaching methods to develop reading

comprehension ability of 9th graders in general, applying a methods proposed

by the thesis in particular.

- Professional development for teachers according to the model of

Studying lessons between teachers of the same grade inside and outside the

school so that they can share and support each other on teaching methods to

develop reading comprehension for students. 9th grader.

- Training teachers on how to develop teaching goals; how to guide

students to ask questions and design teaching activities, test and evaluate the

learning results of 9th grade students in the direction of developing reading

comprehension ability of literary texts.

2. For teachers:

- Regularly study and improve professional knowledge and skills.

24

- Mastering the perspective of teaching reading, changing from providing

knowledge, teaching students to memorize lesson content to teaching and

guiding students on how to learn and how to dominate lesson knowledge.

- When teaching reading comprehension of literary texts, guide and

encourage students to express their creativity and initiative in finding the beauty

and value of literary texts.

Xem thêm về văn bản nguồn nàyNhập văn bản nguồn để có thông tin dịch

thuật bổ sung