Phát triển năng lực hợp tác ở người học thông qua dạy học theo dự án
lượt xem 4
download
Dạy học theo dự án là một hình thức tổ chức dạy học trong đó người học được giao những vấn đề và tình huống thực tế, có ý nghĩa với bản thân, tìm ra các giải pháp và cùng hành động, phối hợp với nhau để giải quyết các vấn đề hay tình huống đó. Hoàn thành mỗi dự án học tập hoặc giải quyết vấn đề, người học sẽ lĩnh hội tri thức của bài học đạt được kết quả học tập và phát triển năng lực hợp tác thông qua làm việc nhóm và phối hợp giữa các cá nhân trong nhóm.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Phát triển năng lực hợp tác ở người học thông qua dạy học theo dự án
- NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN & PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC Ở NGƯỜI HỌC THÔNG QUA DẠY HỌC THEO DỰ ÁN NGUYỄN ĐĂNG TÙNG Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Email: ndtungcgd@gmail.com Tóm tắt: Dạy học theo dự án là một hình thức tổ chức dạy học trong đó người học được giao những vấn đề và tình huống thực tế, có ý nghĩa với bản thân, tìm ra các giải pháp và cùng hành động, phối hợp với nhau để giải quyết các vấn đề hay tình huống đó. Hoàn thành mỗi dự án học tập hoặc giải quyết vấn đề, người học sẽ lĩnh hội tri thức của bài học đạt được kết quả học tập và phát triển năng lực hợp tác thông qua làm việc nhóm và phối hợp giữa các cá nhân trong nhóm. Từ khóa: Phát triển; năng lực hợp tác; người học; dạy học theo dự án. (Nhận bài ngày 04/06/2016; Nhận kết quả phản biện và chỉnh sửa ngày 21/7/2016; Duyệt đăng ngày 27/10/2016). 1. Năng lực và năng lực hợp tác cuộc sống. Năng lực hợp tác cho thấy khả năng làm 1.1. Khái niệm năng lực việc hiệu quả của cá nhân trong mối quan hệ với tập Năng lực được quan niệm là sự kết hợp một cách thể, trong mối quan hệ tương trợ lẫn nhau để cùng linh hoạt và có tổ chức kiến thức, kĩ năng với thái độ, hướng tới một mục đích chung. Đây là một năng lực rất tình cảm, giá trị, động cơ cá nhân... nhằm đáp ứng hiệu cần thiết trong xã hội hiện đại, khi chúng ta đang sống quả một yêu cầu phức hợp của hoạt động trong bối trong một môi trường, một không gian rộng mở của cảnh nhất định. Năng lực thể hiện sự vận dụng tổng hợp quá trình hội nhập. nhiều yếu tố (phẩm chất của người lao động, kiến thức Năng lực hợp tác thể hiện qua các nội dung: Xác và kĩ năng) được thể hiện thông qua các hoạt động của định mục đích và phương thức hợp tác; Xác định trách cá nhân nhằm thực hiện một loại công việc nào đó. Năng nhiệm và hoạt động của bản thân; Xác định nhu cầu lực bao gồm các yếu tố cơ bản mà mọi người lao động, và khả năng của người hợp tác; Tổ chức và thuyết phục mọi công dân đều cần phải có, đó là các năng lực chung, người khác; Đánh giá hoạt động hợp tác. cốt lõi. 2. Dạy học theo dự án và phát triển năng lực hợp Giáo dục và đào tạo hướng tới hình thành một số tác ở người học năng lực ở người học như: Năng lực tự học; năng lực giải 2.1. Vài nét về dạy học theo dự án quyết vấn đề; năng lực sáng tạo; năng lực quản lí bản Dạy học theo dự án (DHTDA) là một hình thức tổ thân; năng lực giao tiếp; năng lực hợp tác; năng lực tính chức dạy học, trong đó người học tự lực cao trong toàn toán; năng lực sử dụng ngôn ngữ; năng lực ứng dụng bộ quá trình học tập nhằm thực hiện một nhiệm vụ học công nghệ thông tin và truyền thông... tập phức hợp (từ việc xác định mục đích, lập kế hoạch Như vậy, có thể hiểu, năng lực là khả năng vận đến thực hiện dự án, kiểm tra, điều chỉnh, đánh giá quá dụng tất cả những yếu tố chủ quan (mà bản thân có sẵn trình và kết quả thực hiện), có sự kết hợp giữa lí thuyết và hoặc được hình thành qua học tập) để giải quyết các vấn thực hành, tạo ra các sản phẩm có thể báo cáo, giới thiệu đề trong học tập, công tác và cuộc sống. và trình bày được. DHTDA có ưu điểm đặc biệt trong việc 1.2. Năng lực hợp tác góp phần gắn lí thuyết với thực hành, tư duy và hành Học hợp tác là hình thức người học làm việc cùng động, phát huy tốt năng lực làm việc tự lực, sáng tạo, giải nhau trong nhóm nhỏ để hoàn thành công việc chung quyết các vấn đề phức hợp, tinh thần trách nhiệm và khả và các thành viên trong nhóm có quan hệ phụ thuộc lẫn năng cộng tác của người học. nhau, giúp đỡ nhau để giải quyết các vấn đề khó khăn DHTDA có một số đặc điểm như: Định hướng thực của nhau. Khi làm việc cùng nhau, người học lĩnh hội tiễn; có ý nghĩa thực tiễn xã hội; định hướng hứng thú được cách làm việc chung, cho và nhận sự giúp đỡ, lắng người học; định hướng hành động; tính tự lực cao của nghe người khác, hoà giải bất đồng và giải quyết vấn người học - người học là trung tâm của DHTDA; tính hợp đề theo hướng dân chủ. Đây là hình thức học tập giúp tác, cộng tác trong làm việc; định hướng sản phẩm; có người học ở mọi cấp/bậc học phát triển cả về quan hệ xã khả năng tích hợp cao; không bị ràng buộc chặt chẽ về hội lẫn thành tích học tập. không gian, thời gian; tạo ra môi trường học tập tương Năng lực hợp tác được hiểu là khả năng tương tác tác; hoạt động học tập phong phú và đa dạng. của cá nhân với cá nhân và tập thể trong học tập và Quy trình tổ chức DHTDA gồm các giai đoạn: 1) Xác SỐ 133 - THÁNG 10/2016 • 45
- & NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN định vấn đề, mục đích để xây dựng thành dự án học tập hiện DAHT theo kế hoạch đã được xác định và phân công (DAHT); 2) Lập kế hoạch chi tiết để thực hiện dự án; 3) trong giai đoạn 2. Người học tự thực hiện các hoạt động Thực hiện dự án theo kế hoạch; 4) Công bố sản phẩm và của bản thân (nghiên cứu lí thuyết, vận dụng vào thực đánh giá dự án. tiễn, tiến hành thí nghiệm, thực hành...) để giải quyết 2.2. Phát triển năng lực hợp tác qua dạy học theo công việc và tạo ra sản phẩm theo kế hoạch. Sản phẩm dự án đó có thể là của cá nhân người học được phân công hoặc Với các đặc điểm và quy trình tổ chức DHTDA như của nhóm nhỏ với vai trò phụ trách chính. Tuy nhiên, việc trên, năng lực hợp tác của người học có thể được hình đạt hay không đạt kết quả/sản phẩm của phần việc được thành và phát triển qua việc nhóm người học cùng phân công, công việc của cá nhân người học sẽ có ảnh chung sức để: Hợp tác đưa ra sáng kiến về DAHT; hợp hưởng đến kết quả của toàn dự án. Do vậy, bên cạnh tác cùng nhau phác họa về DAHT; hợp tác trong lập kế việc tự lực thực hiện, người học còn phối hợp với các cá hoạch, phân công và cùng nhau thực hiện DAHT; phối nhân khác qua các hoạt động: Trao đổi cách thức triển hợp xây dựng báo cáo kết quả, trình bày kết quả và đánh khai công việc; thông báo và cập nhật tiến độ thực hiện; giá kết quả của DAHT. cung cấp các kết quả bước đầu, kết quả trong quá trình Giai đoạn 1: Xác định vấn đề, mục đích để xây và sản phẩm cuối cùng để các cá nhân khác nắm bắt, tư dựng thành DAHT vấn phản hồi hoặc điều chỉnh công việc của họ... nhằm Trong giai đoạn này, người dạy và người học cùng mục đích kết hợp, tạo ra sản phẩm cuối cùng của DAHT. nhau đề xuất ý tưởng, chủ đề và mục tiêu của DAHT. Tuy Giai đoạn 4: Công bố sản phẩm và đánh giá dự án nhiên, cũng có thể một cá nhân người học có sáng kiến, Sản phẩm cuối cùng của nhóm người học có thể ý tưởng và đưa ra vấn đề cần thực hiện. Trên cơ sở đó, được xây dựng dưới các dạng báo cáo, bài báo, công bố nhóm người học tập trung thảo luận, hỗ trợ lẫn nhau kết quả nghiên cứu, sản phẩm mẫu vật, đoạn phim, vở để thống nhất ý tưởng, vấn đề và xác định đề tài sẽ thực kịch... Việc trình bày hoặc công bố sản phẩm có thể do hiện dự án. Các hoạt động trao đổi, phát biểu ý kiến, lắng một người học thực hiện (đọc báo cáo, trình diễn sản nghe và phê bình tích cực sẽ đem lại hiệu quả hợp tác phẩm, chiếu đoạn phim...) hoặc do một số hay cả nhóm giữa những cá nhân người học. cùng thực hiện (như diễn kịch, minh họa báo cáo...). Dù Giai đoạn 2: Lập kế hoạch chi tiết để thực hiện dự dưới hình thức nào, mọi cá nhân người học trong nhóm án đều hợp tác cùng tham gia xây dựng và hoàn thiện sản Đây là giai đoạn dưới sự hướng dẫn của người dạy, phẩm của dự án. Một số hình thức cả nhóm cùng trình nhóm người học thực hiện xây dựng kế hoạch thực thi bày sản phẩm thể hiện sự hợp tác rất cao giữa các cá DAHT. Kế hoạch bao gồm các công việc cần làm, thời gian nhân để công bố kết quả dự án. dự kiến hoàn thành, các điều kiện để thực hiện công việc Trong đánh giá dự án, bên cạnh đánh giá của người (nguyên vật liệu, công cụ hỗ trợ, kinh phí,...), phương pháp dạy, việc người học trong nhóm tự đánh giá lẫn nhau rất tiến hành, người phụ trách chính, người phối hợp (phân có giá trị, nhất là tự đánh giá trong sự hợp tác, phối hợp công trong nhóm) và sản phẩm mong muốn. nhóm thực hiện các công việc theo phân công. Như vậy, với định hướng hành động bên cạnh việc Bảng 1: Mẫu bảng kế hoạch thực hiện dự án học tập giáo dục người học các năng lực cá nhân (như tự nghiên Tên Điều Người Người Sản cứu, tự thực hành, tự thí nghiệm,...), DHTDA còn góp Thời gian STT công kiện phụ phối phẩm/ thực hiện phần hình thành và phát triển năng lực hợp tác ở người việc hỗ trợ trách hợp kết quả học trong việc cùng nhau đề xuất dự án, lập kế hoạch và 1 phân công triển khai dự án, phối hợp thực hiện dự án và 2 chung sức hoàn thiện, báo cáo sản phẩm của dự án. Để 3 người học có thể phối hợp tốt với nhau thì tự bản thân người học phải trang bị cho mình một số kĩ năng hợp tác 4 đó là: Nghe tích cực và phê bình mang tính xây dựng; hợp ... tác; chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau trong công việc. Việc xác định rõ các nội dung của kế hoạch sẽ thể hiện sự hợp tác giữa các cá nhân trong nhóm người học TÀI LIỆU THAM KHẢO sâu sắc, bởi việc phân công cần dựa trên năng lực của [1]. William N. Bender, (2012), Project-Based learning, mỗi cá nhân người học để xác định phần công việc và Diffrentiating instrucstion for the 21st Century, Corwin, sự hợp tác hỗ trợ lẫn nhau khi xác định người phụ trách USA. chính, người tham gia phối hợp thực hiện. [2]. Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2015), Dự thảo Chương Giai đoạn 3: Thực hiện DAHT trình Giáo dục phổ thông tổng thể. Đây là giai đoạn cá nhân người học triển khai thực [3]. Jean-Marc Denommé, Madeleine Roy, (2000), 46 • KHOA HỌC GIÁO DỤC
- NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN & Tiến tới một phương pháp dự phạm tương tác. Bộ ba Người luận dạy học hiện đại - Cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung học - Người dạy - Môi trường, NXB Thanh niên, Tạp chí Tri và phương pháp dạy học, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. thức và Công nghệ, Hà Nội. [6]. Lương Việt Thái, (2011), Báo cáo tổng kết đề tài [4]. Đặng Thành Hưng, (2012), Năng lực và giáo dục Phát triển Chương trình Giáo dục phổ thông theo định theo tiếp cận năng lực, Tạp chí Quản lí Giáo dục, số 43, hướng phát triển năng lực người học, Đề tài cấp Bộ mã tháng 12, năm 2012, Hà Nội. số B 2008-37-52TĐ, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, [5]. Bernd Meier - Nguyễn Văn Cường, (2015), Lí Hà Nội. DEVELOP LEARNERS’ COLLABORATIVE CAPACITY THROUGH PROJECT - BASED TEACHING Nguyen Dang Tung The Vietnam Institute of Educational Sciences Email: ndtungcgd@gmail.com Abstract: Project-based teaching is teaching form that students are assigned problems and real situations with personal meaning, found out solutions and acted together; cooperate to solve the problem or situation. After completing project-based teaching or problem-solving, students will acquire knowledge of lessons, achieve learning outcomes and develop collaborative capacity through teamwork and collaboration among individuals in the group. Keywords: Development; collaborative capacity; learners; project-based teaching. SỐ 133 - THÁNG 10/2016 • 47
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc tổ chức hoạt động dạy học dự án nghiên cứu trường hợp dạy học bài “Dòng điện trong chất điện phân” (Vật lí 11)
6 p | 11 | 5
-
Phát triển năng lực hợp tác cho sinh viên cao đẳng trong dạy học môn Chính trị học
4 p | 100 | 4
-
Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm môn tiếng Anh ở trường trung học phổ thông
4 p | 11 | 4
-
Vận dụng mô hình học tập trải nghiệm của David A. Kolb trong dạy học nội dung “Kim loại nhóm Ia và kim loại nhóm IIa” (Hóa học 12) nhằm phát triển năng lực hợp tác giải quyết vấn đề cho học sinh
6 p | 20 | 4
-
Thiết kế hoạt động trải nghiệm trong dạy học Tự nhiên và Xã hội lớp 3 theo hướng phát triển năng lực hợp tác của học sinh
3 p | 19 | 3
-
Dạy học dự án nhằm phát triển năng lực hợp tác của học sinh trong bộ môn Khoa học tự nhiên
3 p | 8 | 3
-
Dạy học theo nhóm có sử dụng thí nghiệm phần “Từ trường” (Vật lí 11) nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học sinh
7 p | 7 | 3
-
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực hợp tác giải quyết vấn đề của học sinh: Nghiên cứu tại một số trường trung học cơ sở trên địa bàn Thành phố Hà Nội
7 p | 10 | 3
-
Thực trạng phát triển năng lực hợp tác trong học tập cho sinh viên thông qua hoạt động dạy học giáo dục học
10 p | 45 | 3
-
Nâng cao năng lực hợp tác của sinh viên trong giáo dục học phần Đường lối Quốc phòng và An ninh của Đảng Cộng sản Việt Nam
13 p | 6 | 2
-
Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học Vật lí thông qua mô hình B-learning
6 p | 26 | 2
-
Thực trạng giáo dục năng lực hợp tác cho học sinh các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên, đáp ứng Chương trình giáo dục phổ thông 2018
3 p | 9 | 2
-
Dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác học tập cho sinh viên
3 p | 7 | 2
-
Phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh trung học cơ sở thông qua môn Khoa học Tự nhiên
5 p | 25 | 2
-
Giáo dục STEM trong trường phổ thông nhằm phát triển năng lực hợp tác giải quyết vấn đề cho học sinh: Lí luận và đề xuất mô hình triển khai trong dạy học
6 p | 32 | 2
-
Dạy học phân hóa và khả năng phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh trong môn Ngữ văn
5 p | 6 | 2
-
Bồi dưỡng năng lực hợp tác cho học sinh với sự hỗ trợ của máy vi tính thông qua dạy học trên lớp chương “động lực học chất điểm” (Vật lí 10)
13 p | 28 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn