1

Ở Ầ Ầ Ộ A. PH N M T M  Đ U

Ọ Ế I. LÝ DO CH N  SÁNG KI N

ơ ở ủ ề ậ ậ ậ ọ ườ ọ ể ậ Môn v t lí là c  s  c a nhi u ngành khoa h c kĩ thu t, vì v y ng i h c hi u và nh n

ứ ượ ệ ượ ậ ậ ủ ấ th c đ c các hi n t ọ ng, quy lu t v t lí là r t quan tr ng. Vai trò c a sách giáo khoa  là

ự ế ế ệ ạ ấ ộ ớ ề ộ ứ ơ ả cung c p n i dung ki n th c c  b n, hi n đ i, sát v i th c t ể  là m t đi u không th

ố ớ ế ườ ọ ủ ạ ủ ạ ườ ệ ướ ầ thi u đ i v i ng i h c. Bên c nh đó vai trò ch  đ o c a ng i th y trong vi c h ng

ứ ế ấ ộ ọ ọ ẫ d n h c sinh lĩnh h i ki n th c cũng r t quan tr ng.

ứ ọ ố ộ ế ề ấ ả ạ ậ ể       Qua quá trình gi ng d y môn v t lí tôi th y đa s  n i dung ki n th c h c sinh đ u hi u

ế ậ ụ ư ắ ộ ố ữ ứ ế ệ và bi ả t cách v n d ng. Tuy nhiên m t s  em do ch a n m v ng ki n th c nên hi u qu

ạ ọ ư ủ ế ể ể ẫ ấ ẫ ả ọ ậ h c t p v n ch a cao, k t qu  thi đ i h c đi m c a các em v n còn khá th p. Đ  giúp

ọ ậ ủ ả ố ơ ư ệ ạ ƯƠ cho quá trình h c t p c a các em đ t hi u qu  t t h n, tôi đ a ra sáng ki n: ế PH NG

Ả Ộ Ố Ủ ƯƠ Ộ PHÁP GI I M T S  BÀI TOÁN KHÓ C A CH Ơ NG I DAO Đ NG C .

ậ ượ ự ủ ề ế ạ Trong quá trình biên so n còn nhi u thi u sót, tôi mong nh n đ c s  góp ý c a các

ế ủ ể ầ ọ ượ ệ ơ th y cô và các em h c sinh đ  sáng ki n c a tôi đ c hoàn thi n h n.

ả ơ Tôi xin chân thành c m  n!

Ự Ủ Ạ Ả Ệ ƯƠ Ộ II. TH C TR NG C A VI C GI I CÁC BÀI TOÁN CH NG DAO Đ NG C Ơ

Ọ Ủ Ọ H C C A H C SINH.

ậ ộ ọ ỏ ườ ọ ả ắ ệ ượ ữ ­ Môn v t lí là m t môn h c khó, đòi h i ng i h c ph i n m v ng các hi n t ng, các

ọ ố ứ ệ ả ậ ị quy lu t, các khái ni m, các đ nh nghĩa công th c và ph i có kĩ năng toán h c t t.

ờ ượ ậ ọ ạ ấ ế ầ ộ ­ Tuy nhiên th i l ng h c môn v t lí l ỉ i r t ít, ch  có hai ti t m t tu n, giáo viên không

ể ướ ẫ ỉ ư ế ắ ọ ọ ỉ ủ ờ đ  th i gian đ  h ng d n t  m  cho h c sinh, còn h c sinh do n m ch a vũng lí thuy t,

ư ố ọ ớ ố ộ c ng v i kĩ năng toán h c ch a t t, nên làm bài không t t, do đó các em sinh ra tâm lí chán

ẫ ớ ậ ậ ố ọ ọ ả n n, d n t i các em không mu n h c môn v t lí, và luôn coi v t lí là môn h c khó.

ố ờ ượ ờ ươ ộ ỉ ế ư ế ­ Th i gian phân b  th i l ọ ng h c ch ơ ọ ng dao đ ng c  h c ch  có 11 ti t, nh ng ki n

ả ắ ứ ỏ ượ ấ ả ắ ượ ứ ề ế th c đòi h i các em ph i n m đ c r t khó. Các em ph i n m đ c các ki n th c v  dao

ứ ề ề ế ầ ơ ọ ố ọ ộ đ ng đi u hòa, ki n th c v  ph n véc t ả  trong toán h c, và ph i có kĩ năng toán h c t t

ượ ề ậ ậ ộ ơ ớ thì m i làm đ ầ ủ ầ c các bài t p. Sách giáo khoa trình b y bài t p v  dao đ ng c  đã đ y đ

ư ư ể ẫ ắ ẫ ọ ượ ậ nh ng v n ch a sâu s c, v n còn gây khó hi u cho h c sinh, l ng bài t p trong sách còn

2 quá ít, kho ng cách gi a các bài t p trong sách giáo khoa v i các bài t p trong các đ  thi

ữ ề ậ ậ ả ớ

ả ọ ấ ớ ầ ổ ợ ộ ạ ọ đ i h c là r t l n, nên các em không hình dung ra bài t ng h p dao đ ng c n ph i h c

ồ ư ệ ữ ể ề ấ ậ ạ ọ ữ nh ng gì, bài t p có nh ng d ng nào. Ngu n t li u đ  các em h c cũng có r t nhi u,

ư ầ ủ ứ ề ư ư ế ầ ắ ầ ộ nh ng các ki n th c v  ph n dao đ ng cũng trình b y ch a sâu s c, ch a đ y đ . Chính

ể ậ ố ượ ậ ừ ả vì v y mà đa s  các em không hi u, và không làm đ c bài t p, t đó các em chán n n

ậ ớ ơ h n v i môn v t lí.

ự ế ả ạ ữ ọ ­ Trong quá trình gi ng d y th c t , tôi bi ế ượ t đ ủ c nh ng khó khăn c a các em h c sinh,

ư ế ệ

ƯƠ

Ả Ộ Ố

PH

NG PHÁP GI I M T S  BÀI

nên tôi đ a ra sáng ki n kinh nghi m: “

ế ọ

ƯƠ

Ơ Ọ . Tôi hy v ng sáng ki n

TOÁN KHÓ C A CH

Ộ NG I  DAO Đ NG C  H C’’

ẽ ệ ậ ộ ừ ẽ ể này s  giúp ích cho các em trong vi c làm các bài t p dao đ ng, t đó các em s  hi u và

ẽ ạ ế ọ ậ ả ậ ơ ọ ơ đam mê h c môn v t lí h n, các em s  đ t k t qu  cao h n trong h c t p.

Ủ Ụ Ế III. M C ĐÍCH C A SÁNG KI N.

ỹ ưỡ ể ọ ộ ậ ủ ề ơ ộ ế ậ Giúp h c sinh hi u k  l ề ng h n v  dao đ ng đi u hòa c a m t v t, bi ụ   t v n d ng

ể ả ế ợ ủ ậ ề ề ứ ổ các ki n th c t ng h p đ  gi ộ i các bài toán v  dao đ ng đi u hòa c a v t.

ậ ụ ử ụ ệ ử ệ ế ọ ỹ ứ      Rèn luy n k  năng v n d ng ki n th c toán h c và s  d ng máy tính đi n t ệ    vào vi c

ả ậ gi i bài toán V t Lý.

ả ượ ộ ị ị ượ ệ ượ ề ọ      Giúp h c sinh gi i thích đ c m t cách đ nh tính và đ nh l ng v  các hi n t ng dao

ơ ọ ườ ờ ố ặ đ ngộ  c  h c th ng g p trong đ i s ng.

ƯƠ Ố ƯỢ Ứ IV.  PH NG PHÁP VÀ Đ I T NG NGHIÊN C U.

ươ ứ 1.   Ph ng pháp nghiên c u.

ươ ứ + Ph ế ng pháp nghiên c u lí thuy t

ươ ư ạ ứ ự ệ + Ph ng pháp nghiên c u th c nghi m s  ph m

ố ượ ứ 2.  Đ i t ng nghiên c u.

ơ ả ạ ươ ộ ươ ớ ng I dao đ ng c ậ ng trình v t lý l p 12. + Các d ng toán c  b n trong ch ộ ơ  thu c ch

ả ộ ố ộ ố ủ ế ố ươ ế ậ + Cách ti p c n và gi i quy t các m t s  tình hu ng khó và m t s  bài toán c a ch ng I

ơ ủ ọ ộ dao đ ng c  c a h c sinh.

3

Ộ Ầ B. PH N HAI N I DUNG

Ơ Ở Ế I. C  S  LÝ THUY T

ơ ộ 1. Dao đ ng c  :

ộ ậ ặ ặ ạ ủ ể ộ ề ầ ằ ị Là chuy n đ ng c a m t v t l p đi l p l i nhi u l n quanh v  trí cân b ng.

ộ ầ 2. Dao đ ng tu n hoàn:

ể ầ ữ ế ặ ầ ả ơ ộ ờ Dao đ ng c  có th  tu n hoàn ho c không tu n hoàn. N u sau nh ng kho ng th i gian

ậ ở ạ ạ ủ ậ ầ ọ ộ ằ b ng nhau (g i là chu kì) thì v t tr  l ầ   i tr ng thái ban đ u thì dao đ ng c a v t đó là tu n

ệ ượ ự ậ ầ ộ hoàn. Trong 1 chu kì, v t th c hi n đ c 1 dao đ ng toàn ph n.

ề ấ ầ ơ ộ ộ ả    Dao đ ng tu n hoàn đ n gi n nh t là dao đ ng đi u hòa.

ươ ề 3. Ph ộ ng trình dao đ ng đi u hòa.

ω ộ ườ ể ề ấ ộ ề ươ M t ch t đi m M c/đ đ u trên m t đ ng tròn theo chi u d ớ ố ộ ng v i t c đ  góc ọ   . G i

ế ủ ớ ườ ụ P là hình chi u c a M lên tr c Ox (trùng v i đ ng kính

ườ ườ ể đ ng tròn , O trùng tâm đ ộ   ng tròn). Khi M chuy n đ ng

→ ạ ụ tròn ộ  P dao đ ng qua l ớ   i quanh tâm O trên tr c Ox, v i

ươ ủ ể ộ ị ị ph ng trình xác đ nh v  trí chuy n đ ng c a P:

x = A.cos( ω φ t +  )

ộ ủ ậ ể ươ ớ v i x = OP: li đ  c a v t ( có th  d ng hay âm

ặ ằ ho c b ng 0)

( ­A ≤ x ≤ A)

ộ ủ ề ộ A: biên đ  c a dao đ ng đi u hòa (luôn

ươ d ng)

ườ ( A = bán kính đ ng tròn)

4 ươ

ω ố ộ ầ ố : t c đ  góc hay t n s  góc  (luôn d ng) (rad/s)

φ ầ : pha ban đ u ( ­ π φ  ≤ π  ≤   )

ộ ạ ể ờ ω φ t + : pha dao đ ng t i th i đi m t.

ạ ượ ộ ủ ậ ạ ể ộ ị ị Chú ý: * pha dao đ ng là đ i l ề ng xác đ nh v  trí và chi u chuy n đ ng c a v t t ờ i th i

ủ ể ạ ộ ạ ể ầ ấ ờ ị ị đi m t (tr ng thái c a dao đ ng t i th i đi m t). Pha ban đ u xác đ nh v  trí xu t phát và

ể ề ộ ạ ầ ờ chi u chuy n đ ng t ể i th i đi m đ u.

ạ ươ ạ ạ * T i biên d ng: x = A, t i biên âm x = ­A, t i VTCB: x = 0.

ể ề ấ ộ ộ ộ ượ ư * M t ch t đi m P dao đ ng đi u hòa trên ạ m t đo n th ng ẳ  đ c xem nh  hình

ế ủ ể ộ ộ ộ ườ ể chi u c a m t đi m M chuy n đ ng tròn đ uề  trên m t đ ng tròn ớ ườ v i đ ng kính chính

ẳ ạ là đo n th ng đó.

ỹ ạ ủ ề ạ ẳ ộ ộ * Qu  đ o c a dao đ ng đi u hòa là m t đo n th ng.

ồ ị ộ ườ ề ộ              * Đ  th  dao đ ng đi u hòa là m t đ ng hình sin.

ω ớ ố ộ ể ể ấ ấ ộ ổ ể   ề              * Ch t đi m M chuy n đ ng tròn đ u v i t c đ  không đ i là  A, còn ch t đi m

ậ ố ế ừ ế P v n t c bi n thiên t 0 đ n  A. ω

ạ ế ộ * T i ví trí x = ± A/ ồ   ấ ủ ự công su t c a l c đàn h i ằ 2  thì đ ng năng b ng th  năng và

ự ạ ạ t i ví trí này c c đ i.

1 đ n xế

2 :

ậ ả ờ ừ ị * Sau kho ng th i gian Δt, v t đi t v  trí x

1 = x2

ế N u Δt = n. (chu kì) :   x

1 = ­ x2

2

=

+

A

ế N u Δt = (n + ½ )(chu kì):  x

2 x 1

2 x 2

ế ặ ặ                   N u Δt =  ¼ (chu kì)  ho c   ¾(chu kì) ho c 5/4 (chu kì) ….:

→ ộ ủ ậ ề ệ ộ ộ Dao đ ng đi u hòa là dao đ ng trong đó li đ  c a v t (kí hi u là x ) là hàm cosin hay

ờ hàm sin theo th i gian

ầ ố ầ ố ủ ộ ề 4. Chu kì. T n s . T n s  góc c a dao đ ng đi u hòa.

ộ ố ộ ầ ố ố ầ ố  là s  dao đ ng Chu kì dao đ ngộ  là kho ng ả T n s : T n s  góc (t c đ  góc)

ấ ắ ờ ự ệ ầ ậ ở th i gian ng n nh t, v t tr toàn ph n th c hi n ơ ị Đ n v  : rad/s

ướ ạ ị l i v  trí cũ theo h ng cũ. trong 1 giây

ơ ị ơ Đ n v : s ị Đ n v : Hz

5

w

w

p=

=

=

=

f

2 f

p 2

p 2 T

1 T

π ω T = 2 / = t/N = N/t ự ệ ộ ố N s  dao đ ng th c hi n trong

t/gian t

ω ạ ượ ỉ ụ ộ ộ ộ Chú ý: * Các đ i l ng T, f, ấ ạ ủ ệ ặ    trong m t dao đ ng ch  ph  thu c vào c u t o c a h  (đ c

ủ ệ tính c a h )

ω ươ * T, f , : luôn d ng

ậ ố ố ộ ề 5. V n t c, Gia t c trong dao đ ng đi u hòa.

)

)

2

2 x

2

2 x

2 v

2

2 a 4

2

= - w = - w Liên hệ 2 v Gia t cố ( w + j 2 A cos t = , v x ậ ố V n t c ( w + j A sin t + = A w p = a v' = - w = w A cos 2 � w + j +� t � � � � = + A w w Ở * biên: v = 0. ố ố Gia t c : * Gia t c luôn có

2

2 x A

2 v 2 v max

Ở ị ằ * v  trí cân b ng: + = 1 ề ướ chi u h ỹ ng vào tâm qu

ố ộ ộ ớ T c đ  = [đ  l n v n t c] ậ ố max =  v đ o, ạ

max=  Aω

2 a 2 a max

2 v 2 v max

+ = 1 Ở ố max * ộ ớ  biên: [Đ  l n gia t c]

ậ ố ớ ơ ộ * V n t c s m pha h n li đ  góc = ω2A

Ở /2.π * VTCB: a = 0.

ừ ố ượ ớ * Khi đi t ề  biên v  VTCB c/đ → * Gia t c ng c pha v i li đ ộ

ậ ố nhanh d n.ầ ơ và  nhanh pha h n v n t c góc

ừ * Khi đi t ế  VTCB đ n biên c/đ → /2.π

ậ ầ ề ở ch m d n. ố ổ  * Gia t c đ i chi u vtcb

v  trí biên

ề ở ị ố ạ ượ ớ ầ ế ề ờ ậ ố ổ    * V n t c đ i chi u  ậ ố  Chú ý: V n t c và gia t c là đ i l ng bi n thiên đi u hòa theo th i gian (cũng v i t n

ω ầ ố ặ ươ ể ố s  góc , t n s  f, và chu kì T). Chúng cũng có th  âm ,ho c d ặ ằ ng ho c b ng 0.

ả ắ 6. Kh o sát con l c lò xo.

ệ ắ ậ ặ ệ ố ố ượ ồ ồ g m ( lò xo có h  s  đàn h i k, v t n ng có kh i l ng m ) H  con l c lò xo

ằ ị ạ ợ ự ậ ặ ụ ằ ị  V  trí t i đó h p l c tác d ng lên v t n ng b ng 0. V  trí cân b ng:

ắ ề ặ ộ ự ọ ủ ộ ả a. Kh o sát dao đ ng c a con l c v  m t đ ng l c h c.

6

ự ự ề ( l c kéo L c kéo v Gia t cố ầ ố w :  = T n s  góc ,   Chu kì: k m ộ ớ ỉ ệ ớ ề v  có đ  l n t  l v i li

ề ộ đ , có chi u luôn h ướ   ng = p 2 T ự ề v  VTCB và là l c gây p =2 w m k

ậ ố ra gia t c cho v t dao w f T n sầ ố:  = ề ổ ự ộ đ ng. L c kéo v  đ i p 2 = 1 p 2 k m

ề ở

ạ ượ ệ chi u   vtcb         F = ­kx = m.a = ắ   Trong h  con l c lò xo: các đ i l ng

2

ω ỉ ụ ộ ­mω2x ổ , T, f   thì không đ i và ch  ph  thu c

= - w a = - x x ế ề ấ ạ ủ ệ ủ ệ ( bi n thiên đi u hòa ặ đ c tính c a h  (hay c u t o c a h  ) . k m

ớ ờ ụ theo th i gian, cũng v i ộ CHúng ph  thu c vào k và m.

ầ ố ầ chu kì T, t n s  f, t n

ố s  góc )ω

ầ ệ ự ồ ủ ự ự ề ằ Chú ý: H/s c n phân bi t l c kéo v  và l c đàn h i c a lò xo. Khi lò xo n m ngang l c

ộ ớ ự ồ ủ ộ ớ ề ằ ự ằ kéo v  có đ  l n b ng đ  l n l c đàn h i c a lò xo. Khi lò xo không n m ngang, l c kéo

ồ ủ ự v  ề không b ngằ  l c đàn h i c a lò xo.

ề ướ ự ề ướ ề ồ ạ ề     L c kéo v  có chi u h ự ng v  VTCB, còn l c đàn h i có chi u h ề ị ng v  v  trí t i đó

ế ạ lò xo không bi n d ng.

ự ươ ậ ừ ề ượ ạ ự ề ề     L c kéo v  sinh công d ng khi v t đi t biên v  vtcb. Và ng i, l c kéo v  sinh c l

ậ ừ công âm khi v t đi t vtcb ra biên

= ứ ẳ , Khi lò xo treo th ng đ ng w  :  = D k m g l 0

=

=

=

p 2

p 2

T

p 2 w

m k

ol g

w D = ,  = f = p D p 2 1 p 2 1 2 k m g l o

D = l 0

mg k

ộ ế ủ ạ ị ằ ạ 0  : đ  bi n d ng c a lò xo t i v  trí cân b ng ( ) v i Δlớ

CB = l0 + (cid:0)

ề ạ ề ự i VTCB:       l l0 (l0 là chi u dài t nhiên) * Chi u dài lò xo t

7

Min = l0 + (cid:0)

ự ể ậ ở ị ề ấ * Chi u dài c c ti u (khi v t v  trí cao nh t): l l0 – A

Max = l0 + (cid:0)

ự ạ ậ ở ị ề ấ * Chi u dài c c đ i (khi v t ấ  v  trí th p nh t): l l0 + A

(cid:0) lCB = (lMin + lMax)/2

= (cid:0) D + ( l A (cid:0) D - ) � (cid:0) k ( ) D > ) ne�u = D + ( l k x l A ự ồ     * L c đàn h i: F � F � h F hM� = hm (cid:0) = D (cid:0) l A k 0 ne�u l A (cid:0) F hm�

ẹ ế ế ề ả ạ ậ ồ ị * Khi đ  bài nói, nâng v t lên đ n v  trí lò xo không bi n d ng r i th  nh  thì A = Δl 0

mg

α ộ ớ ặ ẳ Khi lò xo treo nghiêng m t góc so v i m t ph ng ngang:

D = l 0

a .sin k

ủ ộ ở ị ằ *  Đ  dãn c a lò xo v  trí cân b ng:

ol a .sin g

w D w = = = = = = p 2 p 2 T , ,  = f = p D D p 2 w p 2 1 p 2 1 2 k m k m m k a .sin g l 0 a .sin g l o

ắ ề ặ ộ ả ủ b. Kh o sát dao đ ng c a con l c v  m t năng l ng.

)

2 mv 2

w + j - ủ ắ ộ Đ ng năng c a con l c ượ ( 1 cos 2 t 2 = = W. W d 2

)

( 1 cos 2 t 2

t

w + j + ắ lò xo ủ ế Th  năng c a con l c =2 = W kx W. 1 2 2

2 2

m Aw .

kA =

21 2

1 2

ắ lò xo ủ ơ C  năng c a con l c lò W = Wđ + Wt = Wđ(max) = Wt(max) = xo.

ế ộ ầ Chú ý ế  * Đ ng năng và th  năng bi n thiên tu n hoàn ờ  theo th i gian

ω ớ ầ ố ớ ầ ố ớ (v i t n s  góc 2 , v i t n s  2f, v i chu kì T/2). Chúng không

âm.

ắ ả ủ ế ỏ ọ ơ ộ   * N u b  qua m i ma sát, C  năng c a con l c b o toàn ( đ

ộ ớ ỉ ệ ổ ậ ớ ộ ớ l n ko đ i), và có đ  l n t  l (thu n) v i biên đ  A.

ắ c. Ghép con l c lò xo:

Lo iạ ộ ứ Đ  c ng Chu kì T n sầ ố

8

2 f 12

2 f 1

2 2

= + Ghép song song: k12 = k1 + k2 f = +

1 2 T 12 1 2 T 1 1 2 T 2

2 T 12

2 T 1

2 T 2

= + ố ế Ghép n i ti p = = +

2

1 k 12 1 1 + k k 1 1 2 f 12 1 2 f 1 1 2 f 2

1, k2, … và

ề ộ ượ ắ ộ ứ c c t thành các lò xo có đ  c ng k ộ ứ d. M t lò xo có đ  c ng k, chi u dài l đ

1, l2, … thì có: kl = k1l1 = k2l2 = …

ề ươ ứ chi u dài t ng  ng  là l

ỉ ệ ớ ộ ứ ủ ị ngh ch v i đ  c ng c a lò xo. ề    CHú ý: Chi u dài lò xo t  l

ỉ ệ ế ậ ớ ề                 Chi u dài lò xo t  l thu n v i th  năng.

ắ ơ 7. Con l c đ n.

ệ ắ ậ ặ ố ượ ề ồ  Dây treo (ko dãn) có chi u dài l và v t n ng có kh i l ệ ng m, h H  con l c lò xo g m:

ọ ườ ố ơ ự ằ n m trong tr ng tr ng có gia t c r i t do g.

ằ ị ị ươ ậ ặ ứ ẵ ở ị ấ ấ V  trí dây treo có ph ng th ng đ ng và v t n ng ị  v  trí th p nh t (v V  trí cân b ng:

trí O).

ắ ề ặ ộ ự ọ ủ ộ ả ượ a. Kh o sát dao đ ng c a con l c v  m t đ ng l c h c và năng l ng

= -

= -

a mg

mg

P t

s l

ự ề α α → ế ỏ nh Pt = ­ mg.sin . N u

L c kéo v ur tP ậ ộ ớ ộ ỏ 0 < 100)

ầ ố T n s  góc w ( Con l c đ n ch  dđđh khi v t dao đ ng v i biên đ  góc nh  (α ắ ơ ỉ                    = g l

Chu kì p 2 T ự ệ ố ờ ộ  = t/N     (N là s  dao đ ng th c hi n trong th i = p =2 w l g

gian t)

w ầ ố T n s = = N/t f p 2

0 cos(

ươ ộ ộ P/t li đ  dài: s = s α α  = ω φ t +  ) g l ω φ t +  )            p/t li đ  góc: Ph ng = 1 p 2 0.cos(

0 = α0.l

α ệ ố M i liên h  : s = .l          , s trình dao

đ ng ộ

9

ộ ỏ ộ ớ      Xét biên đ  góc l n Xét biên đ  góc nh (chú ý đ i v ổ ề

radian)

2

CT

CT

a

= - a (3cos mg a 2cos ) 0 = + a (1 ) mg -2 0 3 a 2

0

a

2 0 2

2

Tcmax  = TVTCB  = mg(1+ 2 ) ) Tcmax  = TVTCB  = mg(3­2cos 0 ự L c căng dây a Tcbiên  = Tmin  =  mgcosα0 Tcbiên  = Tmin  =  mg � -� 1 � � � �

0

= a - (cid:0) - ậ ố V n t c a 2 (cos v gl gl 2 (1 a c ons ) Chú ý:    vvtcb= (cid:0) vmax= cos ) 0

2

vbiên = 0

a (cid:0) - αế a cos 1 N u ỏ  nh : ( , sin α ≈ α) , ta ph i đ i sang radian: ả ổ 2

)

( gl a

2 0

2

= -2 a v

W =

d

a

ộ Đ ng năng:

(1 cos )

mv 2 N u góc l n

= tW mgl

2

=

=

W t

a mgl 2

w 2 2 m s 2

- ế ế Th  năng ỏ   ế               N u góc nh  : ớ :

ộ ớ ế ả ỏ ơ ơ W = Wđ + Wt                     N u b  qua ma sát, c  năng b o toàn (đ  l n ko C  năng:

a

đ i)ổ

(1 cos ) 0

= tW mgl

2 o

=

=

W t

a mgl 2

w 2 2 m s 0 2

- ế αế N u góc l n N u ỏ    nh  : ớ :

=

g

p 2 4 l 2 T

Ứ ụ ng d ng: ố ơ ự ị ạ Xác đ nh gia t c r i t do t ộ ị i m t v  trí:

10

ω ạ ượ ấ ạ ỉ ụ ộ ộ ộ * Các đ i l ng T, f, trong m t dao đ ng ch  ph  thu c vào c u t o Chú ý

ủ ệ ụ ộ ủ ệ ặ c a h  (đ c tính c a h ), chúng ph  thu c l và g.

ạ ượ ế ề ố ộ ớ * Các đ i l ng bi n thiên đi u hòa ầ ố  v i chu kì T, t n s  f và t c đ  góc

ω ố ự ộ ề  là: li đ , gia t c, l c kéo v .

ạ ượ ầ ố ế ầ ớ * Các đ i l ố ộ ng bi n thiên tu n hoàn v i chu kì T/2, t n s  2f, t c đ

góc 2  là: ω

ế ộ Đ ng năng, th  năng.

ω ạ ượ ả ỏ ơ * Các đ i l ng b o toàn (khi b  qua ma sát): c  năng, , T, f .

→ ừ ầ * Khi đi t ề  biên v  VTCB c/đ nhanh d n.

→ ừ ầ * Khi đi t ế  VTCB đ n biên ậ  c/đ ch m d n

ắ 8. Bài toán con l c trùng phùng.

1 và T2. Sau m t kho ng th i gian Δt (ng n nh t)

ầ ượ ấ ắ ả ờ ộ t là T ắ    Cho hai con l c có chu kì l n l

ắ ặ ạ ạ ứ ư ể ộ hai con l c l p l i tr ng thái dao đ ng nh  nhau ( chúng trùng phùng). Ta có bi u th c

sau:    Δt = N1.T1 = N2.T2

1 và T2)

ấ ủ ỏ ộ ố                             Δt = B i s  chung nh  nh t c a (T

ộ ắ ầ ộ ưỡ ệ ượ ứ ưở 9. Dao đ ng t t d n, dao đ ng c ng b c, hi n t ộ ng c ng h ng

ộ ự ộ ế ố ủ ậ ụ ộ là dao đ ng c a v t không ph  thu c y u t bên ngoài a. Dao đ ng t do:

ộ ề ắ ẽ ự ắ ụ  Khi không có l c ma sát tác d ng vào con l c. Con l c s  dao . Dao đ ng đi u hòa.

ầ ố ầ ố ộ ớ ọ ổ ộ đ ng v i biên đ  không đ i và t n s  riêng (kí hi u f ỉ ụ ệ 0). G i là t n s  riêng vì nó ch  ph

=

=

ủ ệ ặ ộ ộ thu c vào các đ c tính c a h  dao đ ng.

f

f

0

0

1 p 2

1 k mp 2

g l

ắ ơ ắ Đv con l c lò xo: , đv con l c đ n:

ộ ệ ị ụ ủ ắ ộ ủ ự   ắ ầ Trong quá trình dao đ ng c a con l c, khi h  ch u tác d ng c a l c b. Dao đ ng t t d n.

ủ ặ ườ ộ ắ ầ ộ ượ ả c n ho c ma sát (c a môi tr ắ ng) thì con l c dao đ ng t t d n. Biên đ  và năng l ng

ắ ẽ ẽ ả ủ ể ắ ầ ơ ệ ơ ủ c a con l c (c  năng) s  gi m d n theo. C  năng c a con l c s  chuy n hóa thành nhi t

Ứ ụ ế ị ả ử ự năng.  ng d ng: thi t b  gi m xóc, c a t ổ  khép…Chú ý: Chu kì không đ i

11

ộ ể ữ ủ ắ ộ ộ ổ Đ  gi cho biên đ  dao đ ng c a con l c không đ i mà không làm c. Dao đ ng duy trì.

ủ ệ ổ ườ ộ ế ị ằ ấ ầ thay đ i chu kì riêng c a h , ng i ta dùng m t thi t b  nh m cung c p cho nó ph n năng

ắ ượ ủ ộ ị ư ậ ọ ộ ượ l ng b  tiêu hao do ma sát. Dao đ ng c a con l c đ c duy trì ch  v y g i là dao đ ng

duy trì.

ủ ồ ả ắ ồ ộ Vd: dao đ ng c a đ ng h  qu  l c.

ộ ộ ệ ố ộ ắ ệ ộ ụ ắ ầ Mu n cho m t h  dao đ ng không t t ta tác d ng vào h  m t d. Dao đ ng t t d n.

0.cos(

ạ ự ầ ườ ạ ự ứ ể ngo i l c tu n hoàn. (thông th ng ngo i l c có bi u th c F = F t)). Ω

ể ặ Đ c đi m:

ộ ưỡ ồ ị ứ ề ạ * Dao đ ng c ng b c là đi u hòa (đ  th  có d ng sin).

ầ ố ộ ưỡ ứ ằ ầ ố Ω ủ ạ ự ủ * T n s  góc c a dao đ ng c ng b c b ng t n s  góc c a ngo i l c.

ộ ủ ộ ưỡ ứ ỉ ệ ạ ự ủ ụ ậ ớ ộ * Biên đ  c a dao đ ng c ng b c t  l thu n v i biên đ  F ộ 0 c a ngo i l c và ph  thu c

→ Ω ủ ự ả ạ ự ườ ộ ủ ộ ưỡ ầ ố vào t n s  góc c a ngo i l c và l c c n môi tr ng Biên đ  c a dao đ ng c ng

ổ ứ b c ko đ i.

ừ ở ế ỉ ạ ủ ộ ắ Vd: dao đ ng c a xe buýt khi ch  t m d ng b n (mà ko t t máy)

ệ ượ ưở d. Hi n t ộ ng c ng h ng:

ị ệ ượ ộ ộ ưỡ ị ự ạ ứ ế : Hi n t ng biên đ  dao đ ng c ộ ng b c tăng đ n m t gía tr  c c đ i khi Đ nh nghĩa

0 c a h  dao đ ng.

ủ ự ưỡ ứ ằ ầ ố ủ ệ ộ ầ ố t n s  f c a l c c ng b c b ng t n s  riêng f

0 )

ệ ộ ề ệ ộ ưỡ ứ ả ưở : (h  ph i dao đ ng c ng b c  và  f = f Đi u ki n c ng h ng

→ ả ầ ố ự ưỡ ủ ệ ứ ằ ầ ố ộ ố ộ Khi t n s  l c c ng b c b ng t n s  riêng c a h  dao đ ng t c đ  cung Gi i thích:

→ ượ ố ộ ượ ẽ ầ ộ ấ c p năng l ng = t c đ  tiêu hao năng l ng do ma sát ộ  Biên đ  dao đ ng s  tăng d n

ị ự ạ ồ ạ ớ r i đ t t i giá tr  c c đ i.

Ứ ụ ng d ng:

ế ầ ố ớ ầ ố ủ ậ ự ự ả ả * Trong xây d ng ph i tính toán đ n t n s  riêng c a v t ph i khác so v i t n s  các l c

ụ ậ ằ ộ ưở ổ ậ tác d ng lên v t nh m tránh c ng h ng gây ra gãy đ , s p

ệ ượ Ứ ưở ể ế ạ ế ằ ạ ộ ụ *  ng d ng hi n t ộ ng c ng h ng đ  ch  t o h p đàn violon, ghita… nh m kh ch đ i

âm thanh.

ợ ộ ổ ề ươ ầ ố 10. T ng h p hai dao đ ng đi u hoà cùng ph ng, cùng t n s

12 ớ

ộ ậ ề ộ ươ ng trình x = t + ω φ ), có th  ể a. Vector quay: M t v t dao đ ng đi u hòa v i ph A.cos(

uuuur OM

ượ ư ộ đ c xem nh  m t vector quay , đ ượ ẽ ạ c v  t ờ   i th i

ư ẽ ể ầ đi m ban đ u nh  hình v ,

OM ,

ộ ớ v i:_ biên đ  A =

ố ạ ố ọ ộ ủ ụ _ G c t i g c t a đ  c a tr c Ox.

ớ ụ ầ ằ ợ ộ       _ H p v i tr c Ox m t góc b ng pha ban đ u.

ộ ậ ự ề ệ ộ ươ ầ ố ng, cùng t n s  : b. Bài toán: M t v t th c hi n hai dao đ ng đi u hòa cùng ph

x1 = A1cos( t + ω φ1)  và   x2 = A2cos( t + ω φ2) .

j

→ ộ ệ ộ : Δ  =  φ φ2 ­ φ1 ủ  Đ  l ch pha c a hai dao đ ng

* N u φế

2 > φ1 : dao đ ng 2 s m (nhanh) pha h n dao đ ng 1 góc

j

D ộ ớ ơ ộ

2 < φ1 : dao đ ng 2 tr  (ch m) pha h n dao đ ng 1 góc  ậ

D ễ ộ ộ ơ * N u φế

φ π → ớ * N u ế Δ  = 2k   (v i k = 0,±1,±2,…) ộ  Hai dao đ ng cùng pha

p

D = j

+

p k

φ → ớ ộ ượ π    * N u ế Δ  = (2k + 1)   (v i k = 0,±1,±2,…) Hai dao đ ng ng c pha

= 2

p� � 1 +� � k 2 � �

→ ớ ộ * N u ế (v i k = 0,±1,±2,…) Hai dao đ ng vuông pha.

1 + x2 = A.cos(

1

2

=

+

+

j

→ ổ ộ ạ ợ  Dao đ ng t ng h p có d ng: x = x t + ω φ  ) , v i :ớ

j tan

2

j cos(

= 2 A A 1

2 A 2

A A 1 2

2

) 1

+ +

j sin j cos

j sin A 1 j cos A 1

A 2 A 2

1

2

- và

< A A 2 1

+ < A A A 1 2

- → Chú ý:

max = A1 + A2

A A-

ế ộ           N u hai dao đ ng cùng pha: A = A

min  =

1

2

=

+

ế ộ ượ N u hai dao đ ng ng c pha: A = A

A

2 A 1

2 A 2

ế ộ N u hai dao đ ng vuông pha:

ƯƠ Ả Ộ Ố Ủ ƯƠ II. PH NG PHÁP GI I M T S  BÀI TOÁN KHÓ C A CH NG I – DAO

Ộ Ơ Đ NG C

13

ươ ượ ể ả ộ ố ề II.1. Ph ụ ng pháp áp d ng vòng tròn l ng giác đ  gi i m t s  bài toán v  dao

ộ ề đ ng đi u hòa.

=

x A cos(

w + j t

)

ử ụ ượ ể ế ươ ộ II.1.1. S  d ng vòng tròn l ng giác đ  vi t ph ng trình dao đ ng:

ế ­ B c 1 t ph ổ ng trình t ng quát

2

2

2

ứ ơ ả ộ ố ướ : Vi ươ ướ : Tìm A và  (cid:0) ­ B c 2 thông qua m t s  công th c c  b n sau

v

a

v

a

v

2

max

=

+

=

+

=

=

=

A

x

;

w = p = 2. .f

2

4

2

max 2

p

QĐ 2

2. T

w w w w w

k m

g l

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ể ắ ớ V i con l c lò xo thì ta có th  tính ắ ơ , con l c đ n thì ,

ắ ơ ộ ươ ớ ự ư ươ ự V i con l c đ n thì ta coi li đ  s t ng t nh  x, biên đ ng t A ộ 0S  t

2

=

=

+

2 x 1

2 v 1 w 2

2 v 1 2 x 2

2 v 2 2 x 1

2

2

=

+

=

+

2 x 2

2 x 1

2 v 2 w 2

(cid:0) - (cid:0) (cid:0) (cid:0) - (cid:0) (cid:0) ặ ệ ươ ể Ho c có th  tìm A và theo h  ph ng trình

A � � � A �

w � � � A �

2 v 1 w 2

(cid:0) (cid:0)

­ B c 3 ướ : Tìm  (cid:0)

t 0x = =….

ố ọ ộ ị + Xác đ nh m c t a đ  là

ẽ + V  vòng tròn:

ướ ằ ở ụ ằ ố ườ ằ ộ Quy c tr c ox n m ngang, g c O n m VTCB, bán kính đ ng tròn b ng biên đ  A

t 0x =  trên tr c ox, r i h  đo n vuông v i tr c ox t

ấ ố ị ớ ụ ồ ạ ụ ạ ạ ị ố + Đánh d u v  trí m c i v  trí m c,

ạ ạ ể ẻ ẽ ắ đo n này s  c t vòng tròn t ồ i đi m M, r i ta k  OM

L u ý:ư

Ở ị ề ươ ậ ộ ố ướ ể  v  trí t = 0 v t chuy n đ ng theo chi u d ạ ng thì h  xu ng d i,

M

ể ề ạ ậ ộ còn v t chuy n đ ng theo chi u âm thì h  lên trên.

ạ ườ ể ặ ở ị v  trí biên A ho c ­A thì đi m M sau khi h  đ ng

0x A

­ A

x

o

ẽ ị vuông  góc s  trùng luôn hai v  trí này.

AOˆM

ừ ẽ ượ + T  vòng tròn ta s  tìm đ c  góc

AOˆM(cid:0)

(cid:0) (cid:0) ề ươ ể ậ ộ Khi v t chuy n đ ng theo chi u d ng thì

AOˆM(cid:0)

(cid:0) ề ể ậ ộ Khi v t chuy n đ ng theo chi u âm thì

14

,

w j ươ ẽ ế ượ ổ ươ ­ B c 4 ướ : Ghép A, vào ph ng trình t ng quát là ta s  vi t đ c ph ng trình dao

ủ ậ ộ đ ng c a v t.

ọ ậ Bài t p minh h a

ộ ậ ề ộ ờ ộ ố ỹ ạ Bài 1: M t v t dao đ ng đi u hòa trên qu  đ o 10cm, chu kì dao đ ng 1s, g c th i gian t

ề ươ ậ ằ ị ế ươ ủ ậ = 0 lúc v t qua v  trí cân b ng theo chi u d ng hãy vi t ph ộ ng trình dao đ ng c a v t?

ướ ẫ H ng d n:

Ax

cos(

t

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ướ ươ ổ B c 1: Ph ộ ng trình dao đ ng t ng quát

o

A

x

­ A

(cid:0) ướ B c 2: Tìm A và

A

.cm5

rad(2

)s/

M

QĐ 2

10 2

2 T

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) ướ B c 3: Tìm

= p

ề ươ ể ậ ạ ạ ộ V t chuy n đ ng theo chi u d ng nên ta h  đo n

ˆMOA

/ 2

ố ướ ắ ạ vuông góc xu ng d i c t vòng tròn t i M, góc , t đó ừ

AOˆM

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ta tìm đ c ượ

ạ ượ ướ ươ ủ ậ B c 4: Ghép các đ i l ng trên ta có ph ộ ng trình dao đ ng c a v t là:

x

5

cos(

t2

cm)

2

2

= p = 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

g

10m / s

ắ ơ ồ ợ ộ ắ ằ ầ Bài 2: M t con l c đ n g m s i dây dài 1m, , ban đ u con l c n m cân

ắ ớ ị ẳ ươ ứ ằ ậ ặ ằ b ng, ta kéo v t n ng con l c t ệ i v  trí l ch v i ph

ươ ụ ọ ộ ồ ậ ố ề ề ắ ố bên d ng tr c t a đ  r i truy n v n t c 10 ớ ộ ng th ng đ ng m t góc 0,1rad n m  p cm/s. Con l c dao đ ng đi u hòa, m c th i ờ   ộ

ề ế ươ ủ ậ gian t = 0 lúc truy n, hãy vi t ph ộ ng trình dao đ ng c a v t?

10

o

=

w + j t

)

ướ ẫ H ng d n:

s S cos( 0

x

0S

0S(cid:0)

ổ ướ ươ B c 1: Ph

M

2

2

ướ B c 2: Tìm ộ ng trình dao đ ng t ng quát  0S  và  (cid:0)

2

2

v =

+

w =

+ ( .l)

(0,1.100)

10 2cm

= rad / s; S 0

2

(10 ) = 2

g = l

10 = p 1

p a w p

=

= = a =

.l 0,1.100 10cm

0

s M c ố t

(cid:0) ướ B c 3: Tìm

15 ạ

= p

ề ươ ể ậ ạ ộ V t chuy n đ ng theo chi u d ng nên ta h  đo n

ˆMOS

/ 3

0

ố ướ ắ ạ vuông góc xu ng d i c t vòng tròn t i M, góc , t đó ừ

j = -

ˆMOS = - 0

3

p ta tìm đ c ượ

ạ ượ ướ ươ ủ ậ B c 4: Ghép các đ i l ng trên ta có ph ộ ng trình dao đ ng c a v t là:

=

x 10 2 cos( t

)cm

3

p p -

ử ụ ượ ờ ộ ể ề ừ II.1.2.  S  d ng vòng tròn l ậ ng giác đ  tìm th i gian v t dao đ ng đi u hòa đi t

ế ị ị v  trí có t a đ ọ ộ 1x  đ n v  trí có t a đ ọ ộ 2x

Cách làm:

x , x . 1 2

ờ ố ị ­ B c 1 ướ : Xác đ nh m c tính th i gian

1x theo chi u d

M

N

ậ ị ề ươ ề Ta xét xem v t qua v  trí ng hay theo chi u âm.

2x  theo chi u d

ậ ị ề ươ Ta xét xem v t qua v  trí ng hay âm.

NOˆM

1x A

­ A

x

2X

o

ị ­ B c 2 ướ : Xác đ nh góc

ẽ +V  vòng tròn

ấ ị ủ ậ ụ + Đánh d u v  trí ồ ạ 1x c a v t trên tr c ox, r i h

ườ ẽ ắ ạ đ ng vuông góc s  c t vòng tròn t ẻ i M, k  OM.

ấ ị ủ ậ ụ + Đánh d u v  trí ồ ạ 2x c a v t trên tr c ox, r i h

ườ ẽ ắ ạ đ ng vuông góc s  c t vòng tròn t ẻ i N, k  ON.

ề ươ ể ậ ạ ạ ố ướ ộ ộ ( V t chuy n đ ng theo chi u d ng thì h  đo n vuông góc xu ng d ể i, chuy n đ ng

ề ạ ạ theo chi u âm thì h  đo n vuông góc lên trên).

NOˆM

ừ ẽ  + T  hình v  suy ra góc

ờ ị ­ B c 3 ướ : Ta xác đ nh th i gian:

ệ ữ ụ ể ề ề ố ộ ộ Áp d ng m i liên h  gi a chuy n đ ng tròn đ u dao đ ng đi u hòa ta có:

ề ậ ừ ị ế ươ ứ ộ Khi v t dao đ ng đi u hòa đi t v  trí có t a đ ng  ng ị ọ ộ 1x  đ n v  trí có t a đ ọ ộ 2x thì t

ượ ể ậ ế ị bán kính cũng quét đ c góc t a đ ờ NOˆM . Suy ra th i gian đ  v t đi t ừ ọ ộ 1x  đ n v  trí có

NOˆM

ể ằ ờ ọ ộ 2x  cũng b ng th i gian đ  bán kính quét góc  t a đ

Ta có:

16

NOˆM

(cid:0) ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

t

x

x

1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

xt

x

1

2

NOˆM

(cid:0) ượ giây bán kính quét đ c góc

ư L u ý:

Ở ị ạ ườ ặ ặ ẽ ể  v  trí biên A ho c ­A thì đi m M ho c N sau khi h  đ ng vuông  góc s  trùng

ị luôn hai v  trí này.

ề ậ ờ ộ ừ ị ọ ộ Khi bài toán cho th i gian v t dao đ ng đi u hòa đi t ế ọ ộ  v  trí có t a đ  này đ n t a đ

ướ ư ẽ ượ ữ ệ ầ kia thì ta cũng làm theo các b c nh  trên là s  tìm đ c d  ki n mà bài yêu c u.

ọ ậ Bài t p minh h a:

x

5

cos(

t2

)

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ậ ề ớ ươ ờ ị ộ Bài 1: M t v t dao đ ng đi u hòa v i ph ng trình , xác đ nh th i gian

ắ ừ ế ằ ấ ng n nh t tính t ị  t = 0 đ n v  trí cân b ng?

ướ ẫ H ng d n:

5

cos(

0.2

cm5,2

)

1x

x1

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ướ ờ ố ở ờ ể B c 1: M c tính th i gian th i đi m t = 0, ta có ậ và v t đi

0

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ề theo chi u âm vì

0

x 2

(cid:0) ờ ố M c tính th i gian

ậ ừ ị ế ề ề ằ ấ Ta xét th y v t đi t ị  v  trí 2,5cm theo chi u âm đ n v  trí cân b ng cũng theo chi u âm,

ề ậ ằ ị nên v t qua v  trí cân b ng theo chi u âm.

M

N

ướ ­ B c 2:

ẽ + V  vòng tròn

2,5

x

A

­ A

o

ụ ấ ị ồ ạ + Đánh d u v  trí 2,5cm trên tr c ox r i h

ạ ắ ạ Đo n vuông góc lên trên c t vòng tròn t i M.

ồ ạ ụ ạ ấ ị + Đánh d u v  trí 0 trên tr c ox r i h  đo n

ắ ạ vuông góc lên trên c t vòng tròn t i N.

17

NOˆM

6

(cid:0) (cid:0) ồ ừ ẻ ượ + K  OM và ON, r i t ẽ  hình v  tìm đ c góc

ướ ờ ­ B c 3: Tìm th i gian

ề ậ ừ ề ề ượ ộ Khi v t dao đ ng đi u hòa đi t 2,5cm theo chi u âm v  0 thi bán kính cũng quét đ c

NOˆM

6

(cid:0) (cid:0) ề ậ ờ ộ ừ ề ằ ờ góc , nên th i gian v t dao đ ng đi u hòa đi t 2,5cm v  0 b ng th i gian bán

NOˆM

6

(cid:0) (cid:0) ượ kính quét đ c góc

Ta có

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

t

s

5,2

0

1NOˆM 12

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

NOˆM

5,2t

0

6

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ượ giây bán kính quét đ c góc

ậ ặ ố ượ ề ắ ộ ộ ồ Bài 2: M t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa g m v t n ng có kh i l ng 100g, lò xo có

ủ ế ề ộ ừ ộ ứ đ  c ng k = 100N/m, trong quá trình dao đ ng chi u dài c a lò xo bi n thiên t ế    40cm đ n

ề ậ ờ ố ờ ộ ị ị 50cm. m c th i gian t = 0 khi v t qua v  trí li đ  ­2,5cm theo chi u âm. Xác đ nh th i gian

ấ ừ ắ ớ ị ươ ng n nh t t t = 0 t i v  trí biên d ng?

= -

2,5cm

ướ ẫ H ng d n:

1x

1x

A=

ướ ố ờ ở ờ ể ề ậ B c 1: M c tính th i gian th i đi m t = 0, ta có và v t đi theo chi u âm

2x

ờ ố M c tính th i gian .

ướ ­ B c 2:

M

ẽ `+ V  vòng tròn

o

N

ụ ấ ị ồ ạ + Đánh d u v  trí ­2,5cm trên tr c ox r i h

­2,5

A

­ A

ạ ắ ạ Đo n vuông góc lên trên c t vòng tròn t i M.

x

ồ ạ ụ ạ ấ ị + Đánh d u v  trí A trên tr c ox r i h  đo n

ạ ộ ắ vuông góc c t vòng tròn t i N trùng luôn biên đ  A.

18

=

ˆMON

4 3

p ồ ừ ẻ ượ + K  OM và ON, r i t ẽ  hình v  tìm đ c góc

ướ ờ ­ B c 3: Tìm th i gian

ề ậ ừ ị ề ề ộ Khi v t dao đ ng đi u hòa đi t v  trí ­2,5cm theo chi u âm v  A thi bán kính cũng quét

=

ˆMON

4 3

p ượ ề ậ ờ ộ ừ ị đ c góc , nên th i gian v t dao đ ng đi u hòa đi t v  trí

=

ˆMON

4 3

p ề ằ ượ ờ ­2,5cm v  A b ng th i gian bán kính quét đ c góc

w =

=

Ta có

= k / m

100 / 0,1 10

p ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

ˆMON 4 / 3 =

=

=

t

s

2,5 A

2 15

10

p - (cid:0) w p

=

t -

ˆMON

2,5 A

4 3

p (cid:0) ượ giây bán kính quét đ c góc

ộ ậ ề ậ ộ ờ ố ớ ị ộ Bài 3: M t v t dao đ ng đi u hòa v i biên đ  10cm, m c th i gian t = 0 khi v t qua v  trí

ề ươ ằ ấ ậ ờ ừ ớ ị ộ cân b ng theo chi u d ắ ng. Th i gian ng n nh t v t đi t t = 0 t i v  trí có li đ  A/2 là

ế ươ ủ ậ 1s. Vi t ph ộ ng trình dao đ ng c a v t?

ướ ẫ H ng d n

0cm=

­ Ta có A = 10cm.  ­ Tìm  w

1x

1x

ướ ố ờ ở ờ ể ề ậ B c 1: M c tính th i gian th i đi m t = 0, ta có và v t đi theo chi u

=

A / 2

ươ d ng

2x

ờ ố ề ươ ậ M c tính th i gian và v t cũng đi theo chi u d ng

ướ ­ B c 2:

0cm=

ẽ + V  vòng tròn

1x

o

A/2

ị ụ ấ + Đánh d u v  trí ồ ạ trên tr c ox r i h

A

­ A

x

M

N

ạ ố ướ ắ ạ Đo n vuông góc xu ng d i c t vòng tròn t i M.

19 ạ + Đánh d u v  trí A/2 trên tr c ox r i h  đo n `

ồ ạ ụ ấ ị

ố ướ ắ ạ vuông góc xu ng d i c t vòng tròn t i N.

=

ˆMON

6

p ồ ừ ẻ ượ + K  OM và ON, r i t ẽ  hình v  tìm đ c góc

ướ ờ ­ B c 3: Tìm th i gian

ề ậ ừ ị ề ươ ề ươ ề ộ Khi v t dao đ ng đi u hòa đi t v  trí 0cm theo chi u d ng v  A/2 theo chi u d ng thi

ˆMON

= , nên th i gian v t dao đ ng đi u hòa đi t

6

p ượ ề ậ ờ ộ ừ ị bán kính cũng quét đ c góc v  trí

=

ˆMON

6

p ề ằ ượ ờ 0cm v  A/2 b ng th i gian bán kính quét đ c góc

w ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

w =�

6

p

=

ˆMON

=  giây bán kính quét đ 1s

t     0 A/2

6

p (cid:0) ượ c góc

= =

0cm

0x t

­ Tìm  (cid:0)

o

M c ố

A

x

­ A

= p

ề ươ ể ậ ạ ạ ộ V t chuy n đ ng theo chi u d ng nên ta h  đo n `

ˆMOA

/ 2

M

ố ướ ắ ạ vuông góc xu ng d i c t vòng tròn t i M, góc ,

j = -

ˆMOA = -

2

p ừ ượ t đó ta tìm đ c

ạ ượ ướ ươ ủ ậ B c 4: Ghép các đ i l ng trên ta có ph ộ ng trình dao đ ng c a v t là:

=

x 10 cos(

t

)cm

6

2

p p -

ử ụ ượ ể ườ ộ ề ậ II.1.3. S  d ng vòng tròn l ng giác đ  tìm quãng đ ng mà v t dao đ ng đi u hòa

ượ ờ ừ ố đi đ c trong th i gian t giây tính t m c t = 0.

t 0x =

ướ ườ ố B c 1: ­ M c tính quãng đ ng là

20 c quãng đ

ề ậ ộ ượ ườ ờ ươ ứ ­ Khi v t dao đ ng đi u hòa đi đ ng trong th i gian t t ng  ng bán

ˆMON

ườ ượ kính đ ng tròn cũng quét đ c góc

N

Quãng đ

ườ   ng

o

cx

A

­ A

w ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

ˆMON

M

N

ượ t  giây bán kính quét đ c góc

ớ ượ ị ướ V i M và N đ c xác đ nh thông qua b c 2

ướ ườ B c 2: tìm quãng đ ng

ẽ + V  vòng tròn

t 0x =  trên tr c Ox r i h  đo n vuông góc v i tr c ox t ạ

ố ớ ụ ồ ạ ụ ạ ố ẽ ắ ấ + Đánh d u m c i m c s  c t vòng

ạ ể ề ể ể ạ ậ ộ ộ tròn t i đi m M (V t chuy n đ ng theo chi u âm thì h  lên trên, còn chuy n đ ng theo

ề ươ ố ướ chi u d ạ ng thì h  xu ng d i).

ᄋMON  thì d ng l

ủ ề ế ừ ạ ượ + Xoay OM cùng chi u mũi tên đ n khi đ  góc i, ta đ c N trên vòng

ừ ụ ạ ạ ố ượ ọ ộ ố tròn. T  N ta h  đo n vuông góc xu ng tr c ox là tìm đ c t a đ  cu i cùng ( ủ ậ   cx ) c a v t

ờ trong th i gian t.

ụ ủ ế ể ề ặ ớ ố + Đ t bút trùng v i m c, kéo dê bút theo cùng chi u mũi tên c a đi m M trên tr c ox đ n

ủ ừ ề ể ề ớ ạ khi g p t a đ i. Các ặ ọ ộ cx  và chi u kéo trùng v i chi u mũi tên c a đi m N thì d ng l

ạ ườ ậ ượ đo n mà ta kéo chính là quãng đ ng mà v t đi đ ờ c trong th i gian t.

ặ ạ ượ + Ta tính các đo n này thông qua cosin ho c sin là đ c

ư L u ý:

ư ặ ạ ặ ả ộ ạ ế ­ Khi kéo n u ch a g p i g p biên đ  thì ta ph i kéo bút quay l i. ư cx  nh ng l

cx  nh ng chi u kéo bút ch a cùng chi u mũi tên c a N thì v n

ế ặ ư ư ủ ề ề ẫ ­ Khi kéo bút n u g p

cx  và cùng chi u mũi tên c a đi m N thì m i d ng.

ế ế ả ặ ớ ừ ủ ề ể ph i kéo ti p đ n khi g p

ế ọ ộ ẽ ắ ạ ạ ớ ộ ạ ­ N u t a đ  x trùng v i biên đ  thì h  đo n vuông góc s  c t vòng tròn t ặ i M ho c N

trùng luôn biên đ .ộ

21 2p

ᄋMON  ra l n, ớ ᄋMON  tách đ

ế ượ ư ẽ ­ N u góc c theo thì ta s  làm nh  sau

p + góc nh  còn l

ᄋMON n.2=

ỏ ạ i ( n = 0, 1, 2, 3, 4,…)

2p

ứ ượ ớ ậ ế ườ C  bán kính quét đ c góc ộ ứ   ng v i v t đi h t m t chu kì, nên quãng đ ẽ ng khi đó s

2p

ượ ớ ậ ế ườ c góc n ứ   ng v i v t đi h t n chu kì, nên quãng đ ng khi đó là 4A (cid:0) Khi bán kính quét đ

ẽ s  là n.4A

ậ ề ị ườ ầ ớ ỏ ạ Sau n chu kì thì v t v  v  trí t = 0, nên quãng đ ng v i ph n góc nh  còn l i thì ta làm

t 0x = .

ư ườ ư ớ ố nh  bài toán quãng đ ng nh  trên v i m c là

ộ ậ ề ộ ớ ố ờ Bài t p 1ậ ộ : M t v t dao đ ng đi u hòa v i biên đ  10cm, chu kì 1s, m c th i gian t = 0 khi

ề ươ ằ ị ắ ị ườ ượ ậ v t qua v  trí cân b ng theo chi u d ng. X c đ nh quãng đ ậ ng v t đi đ c trong 1/3

ừ ố giây tính t m c t = 0?

ướ ẫ H ng d n

t 0x = = 0 và theo chi u d

ướ ườ ề ươ ố B c 1: ­ M c tính quãng đ ng là ng.

ề ậ ộ ượ ườ ờ ươ ­ Khi v t dao đ ng đi u hòa đi đ c quãng đ ng trong th i gian t = 1/3s t ng

ˆMON

w = p

ứ ườ ượ ng bán kính đ ng tròn cũng quét đ c góc

2

ᄋMON 2 / 3 = p

N

Quãng đ

ườ   ng

ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

=     t 1/ 3s

ˆMON

o

A

/ 6 / 6 cx

­ A

p ượ giây bán kính quét đ c góc p

M

N

=

+

=

+

ướ ườ B c 2: tìm quãng đ ng

s OA Ax

10 (10 10 cos

= / 6) 11,3cm

c

- p ượ ườ ụ Áp d ng ta đ c quãng đ ng

ộ ậ ề ộ ớ ố ờ ậ   ộ Bài 2: M t v t dao đ ng đi u hòa v i biên đ  10cm, chu kì 1s, m c th i gian t = 0 khi v t

ọ ộ ề ị ị ườ ượ ờ qua v  trí t a đ  A/2 theo chi u âm, xác đ nh quãng đ ậ ng v t đi đ c trong th i gian

ừ 13/3 giây tính t t = 0?

22

ướ ẫ H ng d n:

t 0x = = A/2 và theo chi u âm.

ướ ườ ề ố B c 1: ­ M c tính quãng đ ng là

ề ậ ộ ượ ườ ờ ươ ­ Khi v t dao đ ng đi u hòa đi đ c quãng đ ng trong th i gian t = 13/3s t ng

ˆMON

w = p

ứ ườ ượ ng bán kính đ ng tròn cũng quét đ c góc

2

ᄋMON 26 / 3 4.2 = p = p+ p

2 / 3

Quãng đ

ườ   ng

M

N

o

A/2

­ A

=

ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

ˆMON

N

ượ t 13 / 3s giây bán kính quét đ c góc

ướ ườ B c 2: tìm quãng đ ng

2p

ượ ề ậ ộ ượ ườ Khi bán kính quét đ c góc 4. thì v t dao đ ng đi u hòa đi đ c quãng đ ng 4.4A =

4.4.10 = 160cm.

t 0x = = A/2 và theo chi u âm. Nên quãng đ ề

ậ ạ ề ị ố ườ ủ Sau 4 chu kì thì v t l i v  v  trí m c ng c a

t 0x = = A/2 và theo chi u âm.

p ượ ừ ố ề góc  2 / 3 đ c tính t m c

2 / 3

=

+

=

= + A / 2 A 5 10 15cm

p ượ ườ ậ ụ Áp d ng ta đ c quãng đ ng v t đi khi bán kính quét góc là

(cid:0) Quãng đ

ườ ậ ng v t đi trong 13/3s là 160+15 = 175cm

ử ụ ượ ể ả ộ ề ậ II.1.4. S  d ng vòng tròn l ng giác đ  gi i bài toán v t dao đ ng đi u hòa đi đ cượ

ườ ờ ừ ố quãng đ ng s trong th i gian t giây tính t m c t = 0.

Cách làm:

t 0x =

ướ ố ị ườ B c 1: ­ Xác đ nh m c tính quãng đ ng

ệ ữ ụ ể ề ề ậ ớ ộ ộ ­ Áp d ng m i liên h  gi a chuy n đ ng tròn đ u và dao đ ng đi u hòa, thì ta có khi v t

ᄋMON .

w = p

ộ ượ ườ ươ ứ ượ ề dao đ ng đi u hòa đi đ c quãng đ ng s t ng  ng bán kính cũng quét đ c góc

2

ᄋMON

.t=w

ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

23

M

ˆMON

o

ượ t  giây bán kính quét đ c góc

­ A

A

t 0x (cid:0)

ướ B c 2:

N

ẽ ­ V  vòng tròn

ấ ườ ố ­ Đánh đ u m c tính quãng đ ng ạ ồ ạ t 0x = , R i h  đo n

ớ ụ ạ ể ế ố ộ vuông góc v i tr c ox t ậ i m c (n u v t chuy n đ ng

ề ươ ố ướ ề ạ ắ ạ theo chi u d ạ ng thì h  xu ng d i, chi u âm thi h  lên trên), đo n này c t vòng tròn t ạ   i

ẻ M, k  OM.

t 0x = , r i kéo dê bút theo tr c ox theo chi u mũi tên c a đi m M,

ặ ớ ố ụ ủ ể ề ồ ­ Đ t bút trùng v i m c

ườ ừ ạ ủ ậ ủ ế đ n khi đ  quãng đ ng thì ta d ng l i, ta đ c t a đ  cu i ườ   ng ượ ọ ộ ố cx  c a v t trên quãng đ

ớ ụ ạ ạ ồ ẽ ắ ạ ế ể ậ s. R i ta h  đo n vuông góc v i tr c ox t i i đi m N (n u v t ạ cx  s  c t vòng tròn t

ề ươ ể ộ ố ướ ề ạ chuy n đ ng theo chi u d ạ ng thì h  xu ng d i, chi u âm thi h  lên trên).

ư ủ ế ẫ ặ ộ ườ ạ Khi kéo dê bút n u g p biên đ  mà v n ch a đ  quãng đ ng thì phài kéo bút quay l i

ớ ườ ừ cho t ủ i khi đ  quãng đ ng thì d ng.

ᄋMON

ừ ượ ­ T  vòng tròn ta tính đ c góc

ᄋMON

.t= w

ữ ệ ầ �  d  ki n c n tìm.

ư L u ý:

ế ọ ộ ẽ ắ ạ ạ ớ ộ ạ ­ N u t a đ  x trùng v i biên đ  thì h  đo n vuông góc s  c t vòng tròn t ặ i M ho c N

trùng luôn biên đ .ộ

ặ ườ ư ớ ­ Khi g p bài quãng đ ng l n thì ta làm nh  sau

ườ ườ ạ Quãng đ ng = n.4A + quãng đ ỏ ng nh  còn l i (n = 1, 2, 3, 4, 5,…)

ứ ườ ề ị ế ầ ậ ậ ộ C  quãng đ ng 4A thì v t đi h t m t chu kì, và v  v  trí ban đ u, nên khi v t đi quãng

ớ ậ ẽ ứ ứ ế ấ ờ ượ ườ ng n.4A s   ng v i v t đi h t n chu kì, t c là m t th i gian nT, bán kính quét đ c

đ góc  n.2p

ườ ạ ư ườ Còn quãng đ ỏ ng nh  còn l i thì ta làm nh  bài toán quãng đ ng trên.

ọ Bài t p minh h a

24 ộ Bài 1: M t v t dao đ ng đi u hòa v i biên đ  10cm, m c th i gian t = 0 khi v t qua v  trí

ộ ậ ề ậ ộ ố ớ ờ ị

ề ậ ộ ộ ượ ườ ấ li đ  5cm theo chi u âm, chu kì dao đ ng là T. V t đi đ c quãng đ ng 25cm m t 1 giây

ừ ố ủ ậ ộ tính t m c t = 0. tìm chu kì dao đ ng c a v t?

5

ướ ẫ H ng d n

= =  và đi theo chi u âm.

t 0x

ướ ố ị ườ ề B c 1: ­ Xác đ nh m c tính quãng đ ng

ệ ữ ụ ề ề ể ậ ớ ộ ộ ­ Áp d ng m i liên h  gi a chuy n đ ng tròn đ u và dao đ ng đi u hòa, thì ta có khi v t

ᄋMON .

ộ ượ ườ ươ ứ ượ ề dao đ ng đi u hòa đi đ c quãng đ ng 25cm t ng  ng bán kính cũng quét đ c góc

ᄋMON

.t=w

M

w ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

2 / 3 o

­ A

A

t 0x (cid:0)

N

p

ˆMON

ượ t  giây bán kính quét đ c góc

ướ B c 2:

5

ẽ ­ V  vòng tròn

= = , R i h  đo n ạ ồ ạ

t 0x

ấ ườ ố ­ Đánh đ u m c tính quãng đ ng

5

ớ ụ ạ ạ ắ ố ạ vuông góc lên trên v i tr c ox t i m c, đo n này c t vòng tròn t ẻ i M, k  OM.

= = , r i kéo dê bút theo tr c ox theo chi u mũi tên c a đi m

t 0x

ặ ố ớ ụ ủ ể ề ồ ­ Đ t bút trùng v i m c

0=  v t đi theo

ủ ế ườ ừ ạ ậ M, đ n khi đ  quãng đ ng 25cm thì ta d ng l i, ta đ ượ ọ ộ ố cx c t a đ  cu i

0=  s  c t vòng  ẽ ắ

ề ươ ạ ạ ồ ố ướ ớ ụ chi u d ng. R i ta h  đo n vuông góc xu ng d i v i tr c ox t ạ cx i

ạ tròn t ể i đi m N

ᄋMON 2 / 3 + p = p

= p / 2 7 / 6

ừ ượ ­ T  vòng tròn ta tính đ c góc

= w

ᄋ MON

.t

.1

= T

s

7 = 6

2 T

12 7

p p

25 ộ Bài 2: M t v t dao đ ng đi u hòa v i biên đ  10cm, m c th i gian t = 0 khi v t qua v  trí

ộ ậ ề ậ ộ ố ờ ớ ị

ề ậ ộ ộ ượ ườ ấ li đ  5cm theo chi u âm, chu kì dao đ ng là T. V t đi đ c quãng đ ng 55cm m t 1 giây

ừ ố ủ ậ ầ ố ộ tính t m c t = 0. tìm t n s  dao đ ng c a v t?

5

ướ ẫ H ng d n

= =  và đi theo chi u âm.

t 0x

ướ ố ị ườ ề B c 1: ­ Xác đ nh m c tính quãng đ ng

ệ ữ ụ ề ể ề ậ ớ ộ ộ ­ Áp d ng m i liên h  gi a chuy n đ ng tròn đ u và dao đ ng đi u hòa, thì ta có khi v t

ᄋMON .

ộ ượ ườ ươ ứ ượ ề dao đ ng đi u hòa đi đ c quãng đ ng 25cm t ng  ng bán kính cũng quét đ c góc

ᄋMON

.t=w

M

o

N

t 0x (cid:0)

A

­ A

w ượ 1 giây bán kính quét đ c góc

ˆMON

ượ t  giây bán kính quét đ c góc

ướ ườ B c 2: Quãng đ ng 55cm = 4 . 10 + 15 = 4A + 15

ượ ườ ậ Khi v t đi đ c quãng đ ng 4A thì bán kính quét

2p

ượ ậ ề ị ấ ờ ố đ c góc m t th i gian là 1T, và v t v  v  trí m c t = 0.

ườ ừ ố ư Còn quãng đ ng 15cm cúng tính t m c t = 0 và ta làm nh  sau

5

ẽ ­ V  vòng tròn

= = , R i h  đo n ạ ồ ạ

t 0x

ấ ườ ố ­ Đánh đ u m c tính quãng đ ng

5

ớ ụ ạ ạ ắ ố ạ vuông góc lên trên v i tr c ox t i m c, đo n này c t vòng tròn t ẻ i M, k  OM.

= = , r i kéo dê bút theo tr c ox theo chi u mũi tên c a đi m

t 0x

A= -

ặ ố ớ ủ ụ ể ề ồ ­ Đ t bút trùng v i m c

A= -

ủ ế ườ ừ ạ ồ M, đ n khi đ  quãng đ ng 15cm thì ta d ng l i, ta đ ạ . R i ta h ượ ọ ộ ố cx c t a đ  cu i

ớ ụ ạ ẽ ắ ạ ể đo n vuông góc v i tr c ox t s  c t vòng tròn t i đi m N trùng luôn ­A ạ cx i

ᄋMON 2 / 3 = p

ừ ượ ­ T  vòng tròn ta tính đ c góc

ậ ậ ượ ượ V y khi v t đi đ c 55cm thì bán kính quét đ c góc

26

= p + p

= w = w

ᄋMON 2

2 / 3

t

w = p .1

= 8 / 3

f

4 / 3Hz

ượ

ờ ể

II.1.5. Áp d ng vòng tròn l

ị ng giác đ  xác đ nh th i đi m th  n v t qua v

A,

A

0x

trí

0x  (

)

(cid:0) (cid:0) -

ườ ầ ầ ầ ố ẻ Ta tách n l n = ( n­1) l n + 1 l n cu i + Tr ợ ng h p n l :

0x  là 2 l nầ

ờ ị Th i gian là 1T vât qua v  trí

=� t

T

n 1

n 1 2

- -

t

(n 1)

0x  là (n­1) l nầ

- ờ ị Th i gian vât qua v  trí

(n 1) / 2

- ậ ề ị ộ ề ị ậ Sau m t chu kì thì v t v  v  trí t = 0, nên sau chu kì thì v t cũng v  v  trí t = 0.

=

x

== x

; x

x

ủ ậ ầ ố ờ ờ ừ ớ ị V y th i gian c a 1 l n cu i là th i gian tính t t = 0 t i v  trí ầ ầ 0x  l n đ u

1

t 0

2

0

ư Ta coi và làm nh  bài toán 2.1 là đ ượ c

=

+

=

t

t

t

+ T t

n

n 1

x

x

x 1

2

x 1

2

n 1 2

- - (cid:0) (cid:0)

ườ ầ ầ ầ ợ ố ẵ Ta tách n l n = ( n­2) l n + 2 l n cu i + Tr ng h p n ch n:

0x  là 2 l nầ

ờ ị Th i gian là 1T vât qua v  trí

=� t

T

n 2

n 2 2

- -

t

(n 2)

0x  là (n­2) l nầ

- ờ ị Th i gian vât qua v  trí

27 (n 2) / 2

- ậ ề ị ộ ề ị ậ Sau m t chu kì thì v t v  v  trí t = 0, nên sau chu kì thì v t cũng v  v  trí t = 0.

0x  l n th  2

=

x

== x

; x

x

ủ ậ ầ ố ờ ờ ừ ớ ị ứ ầ V y th i gian c a 2 l n cu i là th i gian tính t t = 0 t i v  trí

1

t 0

2

0

ầ ượ Ta coi ư  l n hai và làm nh  bài toán 2.1 là đ c

n

n 2

x

x 1

2

x

x 1

2

- = + = � - (cid:0) t t t (cid:0) + T t n 2 2

ọ Bài t p minh h a

ộ ậ ề ậ ộ ố ờ ớ ị ộ Bài 1: M t v t dao đ ng đi u hòa v i biên đ  20cm, m c th i gian t = 0 khi v t qua v  trí

ứ ề ể ậ ộ ộ ờ ị li đ  10cm theo chi u âm, chu kì dao đ ng là T = 1s. Xác đ nh th i đi m th  101 v t qua

ộ ị v  tí li đ  ­10cm?

ướ ầ ầ ẫ ầ ố H ng d n: Ta tách 101 l n = ( 101­1) l n + 1 l n cu i

0x  là 2 l nầ

ờ ị Th i gian là 1T vât qua v  trí

=

=

=

t

T 50.1 50s

n 1

101 1 2

- -

t

(101 1)

0x  là (101­1) l nầ

- ờ ị Th i gian vât qua v  trí

(101 1) / 2

- ậ ề ị ộ ề ị ậ Sau m t chu kì thì v t v  v  trí t = 0, nên sau chu kì thì v t cũng v  v  trí t = 0.

N

M

=

= -

/ 3

x

== x

10

10

1

t 0

2x

o

ủ ậ ầ ố ờ ờ ừ V y th i gian c a 1 l n cu i là th i gian tính t t = 0 t ầ ầ 0x  l n đ u ớ ị i v  trí (cid:0) ầ ầ Ta coi ề theo chi u âm và l n đ u

10

­10

=

=

A

=-

­ A

t

s

x

10

= (cid:0) x 10 1

2

p

/ 3 2

1 6

=

+

=

p

t

t

t

50

s

101

101 1

x

x 1

2

1 + = 6

301 6

- (cid:0)

ộ ậ ề ậ ộ ố ờ ớ ị ộ Bài 2: M t v t dao đ ng đi u hòa v i biên đ  20cm, m c th i gian t = 0 khi v t qua v  trí

ứ ề ể ậ ộ ộ ờ ị li đ  10cm theo chi u âm, chu kì dao đ ng là T = 1s. Xác đ nh th i đi m th  2014 v t qua

ộ ị v  tí li đ  ­10cm?

ướ ẫ H ng d n

ầ ầ ầ ố Ta tách 2014 l n = ( 2014­2) l n + 2 l n cu i

0x  là 2 l nầ

ờ ị Th i gian là 1T vât qua v  trí

=

=

t

.1 1007s

n 2

2014 2 2

- -

28

t

(2014 2)

0x  là (2014­2) l nầ

- ờ ị Th i gian vât qua v  trí

(2014 2) / 2

- ậ ề ị ộ ề ị ậ Sau m t chu kì thì v t v  v  trí t = 0, nên sau chu kì thì v t cũng v  v  trí t = 0.

0x  l n th  2

=

= -

Lần 1

M

x

== x

10

10

1

t 0

2x

­10

ủ ậ ầ ố ờ ờ ừ ứ ầ V y th i gian c a 2 l n cu i là th i gian tính t t = 0 t ớ ị i v  trí ầ Ta coi ề theo chi u âm và l n hai (cid:0)

=

=

o

10

=-

t

s

A

x

x

10

­ A

= (cid:0) x 10 1

2

p

2

1 2

N  Lần 2

=

+

=

p

t

t

t

1007

1007,5s

2014

2014 1

x

x

1

2

1 + = 2

- (cid:0)

ờ ể ặ ị ặ ị ị ậ II.1.6. Bài toán xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí A ho c – A ho c v  trí cân

ờ ể ặ ị ứ ằ ậ ặ ằ ị ị b ng? Xác đ nh th i đi m th  n v t qua v  trí A ho c – A, ho c v  trí cân b ng?

ờ ể ờ ể ứ ậ ậ ị ị ị a. Bài toán xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí A, xác đ nh th i đi m th  n v t qua

ư ị v  trí A ta làm nh  sau:

=

ươ ộ Ta thay A vào ph ủ ậ   ng trình dao đ ng c a v t

A A cos(

w + j t

)

w + j = (cid:0) cos(

t

w + j = ) 1

t

k2

(cid:0) p

k2

=

+

t

= (k ....)

(cid:0) Các th i đi m v t qua v  trí biên A là:  ậ

- j p ể ờ ị w w

ị ứ ứ ủ ể ậ ầ ờ ị Khi bài toán yêu c u xác đ nh th i đi m th  n v t qua A thì ta thay giá tr  th  n c a k vào

ứ ể ể ờ ượ bi u th c các th i đi m bên trên là đ c.

ờ ể ờ ể ứ ậ ậ ị ị ị b. Bài toán xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí – A; xác đ nh th i đi m th  n v t

ư ị qua v  trí ­ A ta làm nh  sau:

- =

w + j

ươ ộ Ta thay ­ A vào ph ủ ậ   ng trình dao đ ng c a v t

A A cos(

t

)

w + j = - cos(

t

w + j = ) 1

+ p t

(2k 1)

(cid:0) (cid:0)

k2

=

+

t

= (k ....)

(cid:0) Các th i đi m v t qua v  trí biên ­ A là:

p - j p ể ậ ờ ị w w

ị ứ ứ ủ ể ậ ầ ờ ị Khi bài toán yêu c u xác đ nh th i đi m th  n v t qua ­ A thì ta thay giá tr  th  n c a k vào

ứ ể ể ờ ượ bi u th c các th i đi m bên trên là đ c.

29

ờ ể ờ ể ứ ậ ậ ị ị ị c. Bài toán xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí O, xác đ nh th i đi m th  n v t qua

ư ị v  trí O ta làm nh  sau:

ươ ộ Ta thay 0 vào ph ủ ậ   ng trình dao đ ng c a v t

=

w + j = + p

0 A cos(

w + j t

)

w + j = (cid:0) cos( t

) 0

t

k

2

p (cid:0)

k

(cid:0) Các th i đi m v t qua v  trí biên O là:  ậ

2

=

+

t

= (k ....)

p - j p ể ờ ị w w

ị ứ ủ ứ ể ậ ầ ờ ị Khi bài toán yêu c u xác đ nh th i đi m th  n v t qua O thì ta thay giá tr  th  n c a k vào

ứ ể ể ờ ượ bi u th c các th i đi m bên trên là đ c.

ụ ậ d. Bài t p áp d ng:

=

x

5cos(2 t

)

3

p p - ộ ậ ề ộ ớ ươ ị M t v t dao đ ng đi u hòa v i ph ng trình xác đ nh

ứ ể ể ằ ậ ậ ờ ờ ị ị a. Các th i đi m v t qua v  trí cân b ng? Th i đi m th  100, 2015 v t qua v  trí cân

b ng?ằ

ị ờ ể ậ ứ ể ậ ờ ị b. Các th i đi m v t qua v  trí biên A? Th i đi m th  10, 2014 v t qua v  trí A?

ị ờ ể ậ ứ ể ậ ờ ị c. Các th i đi m v t qua v  trí biên ­A? Th i đi m th  50, 2016 v t qua v  trí ­A?

Gi i: ả

=

5cos(2 t

) 0

- = + p 2 t

k

= (cid:0) 3

3

2

p p p p - p (cid:0) ể ờ ị a.  x ậ Các th i đi m v t qua v  trí CB là

= + = t (k 0,1, 2,....) 5 12 k 2

= + (cid:0) ứ ứ ể ậ ờ ờ ị t (s) Th i đi m th  100 v t qua v  trí CB  ng v i k = 99 5 12 99 2

= + (cid:0) ứ ứ ể ậ ờ ờ ị t (s) Th i đi m th  2015 v t qua v  trí CB  ng v i k = 2014 5 12 2014 2

=

t

k(k

0,1, 2,....)

1 = + 6

p p = p - p - p (cid:0) ể ờ ị 5cos(2 t ) 5 = 2 t k2 b.  x ậ Các th i đi m v t qua v  trí A là = (cid:0) 3 3

30

t

9 (s)

1 = + 6

(cid:0) ứ ứ ể ậ ờ ờ ị Th i đi m th  10 v t qua v  trí A  ng v i k = 9

(cid:0) ứ ứ ể ậ ờ ờ ị t 2013 (s) Th i đi m th  2014 v t qua v  trí A  ng v i k = 2013 1 = + 6

=

5cos(2 t

5

- = 2 t

(k2 1)

= - ) 3

+ p 3

=

t

k(k

0,1, 2,....)

2 = + 3

p p p - (cid:0) p (cid:0) ể ờ ị c.  x ậ Các th i đi m v t qua v  trí ­A là

t

49 (s)

2 = + 3

(cid:0) ứ ứ ể ậ ờ ờ ị Th i đi m th  50 v t qua v  trí ­ A  ng v i k =49

t

2015 (s)

2 = + 3

(cid:0) ứ ứ ể ậ ờ ờ ị Th i đi m th  2016 v t qua v  trí ­A  ng v i k = 2015

t

0x ? Trong th i gian

có bao nhiêu

D ờ ể ậ ị ị ờ II.1.7. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí

ờ ể ậ ị ị ề ươ

0x ? Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí

0x theo chi u d

ng?

ầ ậ l n v t qua v  trí

t

D ờ ề ươ ị

ầ ậ

0x theo chi u d

có bao nhiêu l n v t qua v  trí

Trong th i gian ng? Xác đ nh

t

0x  theo chi u âm? Trong th i gian

có bao nhiêu l n ầ

D ờ ể ậ ị ờ ề các th i đi m v t qua v  trí

0x theo chi u âm?

ậ v t qua v  trí

t

0x ? Trong th i gian

có bao nhiêu l n ầ

D ậ ị ị ờ ờ ể a. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí

0x ?

ậ v t qua v  trí

0x  vào ph

0

= (cid:0) a (cid:0) ươ x A cos( w + j t ) w + j = cos( t = ) cos Ta thay ng trình x 0 A

1

0x  là:

2

a - j p (cid:0) k2 = + t = (k ...) (cid:0) w + j = a + p (cid:0) w w k2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) ể ậ ờ ị Các th i đi m v t qua v  trí a + p - a - j p (cid:0) (cid:0) l2 l2 t 1 w + j = - t 2 = + = t (l ...) (cid:0) w w (cid:0)

t

0x ?

ầ  có bao nhiêu l n v t qua v  trí

D ờ + Trong th i gian

31

0x

ươ ự ư ượ ể ậ ờ ị Ta làm t ng t nh  trên đ ể c bi u các th i đi m v t qua v  trí

1

2

a - j p (cid:0) k2 < = + (cid:0) D 0 t t (cid:0) (cid:0) w w < (cid:0) ... k ... (cid:0) (cid:0) (cid:0) ồ R i thay - a - j p (cid:0) (cid:0) l2 ... l ... < = + (cid:0) D 0 t < (cid:0) t (cid:0) w w (cid:0)

(cid:0) ấ ầ ậ ị ị ị ủ các giá tr  k và l nguyên, có bao nhiêu giá t  c a k và l thì có b y nhiêu l n v t qua v  trí

t

0x  trong th i gian

D ờ

t

D ị ị ề ươ ờ ng? Trong th i gian

0x theo chi u d

ươ ể ứ

0x theo chi u d ề ươ ng? ờ

0x theo chi u ề

+

=

=

t

( l

...)

2

ể ậ ị ậ ờ ể b. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí  ầ ậ bao nhiêu l n v t qua v  trí  ng t Ta làm t nh  m c a, ta có bi u th c các th i đi m v t qua v  trí - a - j p ự ư ụ l2 ươ d ng là w w

t

0x theo chi u d

+Trong th i gian

ầ  có bao nhiêu l n v t qua v  trí

l.2

=

+

< 0 t

� � t

< ...

l

� ...

Ta thay

2

t

0x  theo chi u âm? Trong th i gian

có bao

D ờ ề ươ ng? - a - j p D w w (cid:0) ị ấ ầ các giá tr  l nguyên, có bao nhiêu giá tr  l nguyên thì có b y nhiêu l n D ậ ị ị ờ ề ị ờ ể c. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí

ầ ậ

0x theo chi u âm?

nhiêu l n v t qua v  trí

0x theo chi u âm

+

=

= (k ...)

ươ ứ ể ể ậ ờ ị ề Ta làm t ng t nh  m c a, ta có bi u th c các th i đi m v t qua v  trí a - j p ự ư ụ k2 là   1 t w w

t

0x theo chi u âm?

+Trong th i gian

ầ  có bao nhiêu l n v t qua v  trí

k.2

=

+

< 0 t

� � t

< � ... k ...

Ta thay

1

D ờ ề a - j p D w w (cid:0) ầ ị ị các giá tr  k nguyên, có bao nhiêu giá tr  k nguyên thì có b y nhiêu l n

w + j A sin(

ậ ị = - w ờ ể ) t ự ụ ả

0(cid:0) ươ

0v

? ng t ị ươ i ph r i đi gi m c 1.7 bên trên là ấ ậ ố 0v ng trình này t

ậ ố ằ ậ ậ ị

T/2

ộ ế II.1.8. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí có v n t c  ồ Ta thay  c.ượ đ ị ị ờ ể II.1.9. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí có v n t c b ng 0? v t qua v  trí có  ằ đ ng năng b ng th  năng?

ị ờ ể ị

­A

A

t 0x = O

=

(k

0,1, 2,...)

ậ ố ằ ậ ờ

kT 2

ấ ừ ớ ị ắ ờ ậ ố ằ ậ a. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí có v n t c b ng 0?  ể ị Các th i đi m v t qua v  trí có v n t c b ng không là: t = th i gian ng n nh t t i v  trí biên + t = 0 t

ớ ứ ấ ậ ố ằ

ậ ố ằ ầ ứ ầ V i k = 0 là l n th  nh t v n t c b ng 0 k = 1 là l n th  2  v n t c b ng 0

32

ị ể ế ằ ậ ờ ị

=

(k

0,1, 2,...)

ấ ừ

ớ ị

ế

ộ ằ ế ậ ộ ờ

i v  trí đ ng năng b ng th  năng +

t = 0 t

kT 4

…. b. Xác đ nh các th i đi m v t qua v  trí có đ ng năng b ng th  năng? ể ị Các th i đi m v t qua v  trí có đ ng năng b ng th  năng là: t = th i gian ng n nh t t

ớ ứ ấ ộ ế

A

O

­A

t 0x =

A 2

A 2

ằ ế ầ ứ ầ ằ ộ - V i k = 0 là l n th  nh t đ ng năng b ng th  năng k = 1 là l n th  2  đ ng năng b ng th  năng ….

ượ ờ ộ ể ả ị ụ II.1.10. Áp d ng vòng tròn l ng giác đ  xác đ nh kho ng th i gian trong m t chu

0x .

0x , không v

ộ ủ ậ ỏ ơ ộ ớ ể ượ kì đ  li đ  c a v t có đ  l n không nh  h n t quá

N

Cách làm

ả ờ ộ ị ể + Xác đ nh kho ng th i gian trong m t chu kì đ

0x .

0x(cid:0)

.    o

0x

A

x

­ A

x ; x-

ộ ủ ậ ỏ ơ ộ ớ li đ  c a v t có đ  l n không nh  h n

0

0

M

ố ị ­ Xác đ nh m c

x ; x-

ẽ ­ V  vòng tròn

0

0

ố ấ ­ Đánh d u m c ụ trên tr c ox

ớ ụ ồ ạ ườ r i h  đ ng vuông góc v i tr c ox

ộ ủ ậ ỏ ơ ộ ớ ể ấ ờ ộ Ta th y th i gian trong m t chu kì đ  li đ  c a v t có đ  l n không nh  h n ằ 0x  b ng 2

0x  theo chi u d

x=

x

x

x=

ể ậ ờ ừ ị ề ươ ế ị ầ l n th i gian đ  v t đi t v  trí ng đ n v  trí ề 0x  theo chi u âm. Ta coi

1

2

0

0

ề ươ ế ị theo chi u d ng đ n v  trí theo chi u âmề

=� t

x 2

2t (cid:0) x 1 x2

(cid:0) ậ ượ ờ ; Ta đi tìm th i gian v t đi t ư ụ  làm nh  m c 2.1 là đ c. ừ 1 x

0x .

x ; x-

ộ ủ ậ ộ ớ ể ả ờ ộ ị ượ + Xác đ nh kho ng th i gian trong m t chu kì đ  li đ  c a v t có đ  l n không v t quá

0

0

A  0x

O  0x(cid:0)

ố ị ­ Xác đ nh m c

A(cid:0)

M

N

x ; x-

ẽ ­ V  vòng tròn

0

0

ố ấ ­ Đánh d u m c ụ trên tr c ox

ớ ụ ồ ạ ườ r i h  đ ng vuông góc v i tr c ox

ộ ủ ậ ộ ớ ể ấ ờ ộ ượ Ta th y th i gian trong m t chu kì đ  li đ  c a v t có đ  l n không v t quá ằ 0x  b ng 2

0x  theo chi u d

0x-

ể ậ ờ ừ ị ề ươ ế ị ề ươ ầ l n th i gian đ  v t đi t v  trí theo chi u d ng đ n v  trí ng. Ta

=� t

2t

x

x= -

x

33 x=

x

1

2

0

0

x 1

2

(cid:0) ề ươ ế ị ề ươ coi theo chi u d ng đ n v  trí theo chi u d ng ; Ta đi tìm

x ừ 1

x 2

(cid:0) ậ ờ ượ th i gian v t đi t ư ụ  làm nh  m c 2.1 là đ c.

ể ậ ố ủ ậ ộ ớ ờ ộ ả ị II.1.11. Xác đ nh kho ng th i gian trong m t chu kì đ  v n t c c a v t có đ  l n

0v ?

v

v

2

2

=

+

=

ượ ỏ ơ ặ không v t quá, ho c không nh  h n

0v , ta có

A

x

x

A

2 0

0

2 0 2

2 0 2

(cid:0) - ậ ố ị G i ọ 0x  là v  trí có v n t c w w

=

ươ ự ụ ể ậ ố ủ ậ ộ ớ ờ ộ ­ T ng t m c (1.10 ) ta có th i gian trong m t chu kì đ  v n t c c a v t có đ  l n

t

2t

v

v(cid:0)

+ (cid:0) )

)

0v  (

0

x ( 0

x ( 0

- ượ ồ ươ ự ư ờ không v t quá ) là r i làm t ng t nh  bài toán tìm th i gian

x

x

1

2

(cid:0) ừ ị t v  trí là đ c.ượ

0v  là

ể ậ ố ủ ậ ỏ ơ ộ ớ ả ờ ộ ­ Kho ng th i gian trong m t chu kì đ  v n t c c a v t có đ  l n không nh  h n

x

x

1

2

+ (cid:0) )

)

x ( 0

+ x ( 0

= (cid:0) - t 2t ồ ươ ự ư ờ ừ ị r i làm t ng t nh  bài toán tìm th i gian t v  trí là đ c.ượ

BÀI T PẬ

ề ể ấ ộ ộ ộ ớ ế Câu 1. M t ch t đi m dao đ ng đi u hòa v i chu kì T và biên đ  10 cm. Bi ộ   t trong m t

3 cm/s là

T 2 3

(cid:0) ậ ố ể ả ờ ượ ể ấ chu kì, kho ng th i gian đ  ch t đi m có v n t c không v t quá 20 . Xác

ủ ể ấ ộ ị đ nh chu kì dao đ ng c a ch t đi m.

Đáp s  ố T = 0,5 s.

ề ể ấ ộ ộ ớ ộ ế Câu 2.  M t ch t đi m dao đ ng đi u hòa v i chu kì T và biên đ  8 cm. Bi ộ   t trong m t

3 cm/s là

T 3

(cid:0) ậ ố ỏ ơ ể ể ả ấ ờ chu kì, kho ng th i gian đ  ch t đi m có v n t c không nh  h n 40 . Xác

ủ ể ấ ộ ị đ nh chu kì dao đ ng c a ch t đi m.

Đáp s  ố T = 0,2 s.

ố ủ ậ ộ ớ ờ ộ ể ả ị II.1.12. Xác đ nh kho ng th i gian trong m t chu kì đ  gia t c c a v t có đ  l n

0a ?

a

2

= w

ượ ỏ ơ ặ không v t quá, ho c không nh  h n

a

x

0a , ta có

0

0

= x 0

0 2

(cid:0) ộ ớ ố ị ừ ở ấ ( không có d u tr đây vì G i ọ 0x  là v  trí có đ  l n gia t c w

ộ ớ ta đang xét đ  l n )

34 ộ

ươ ự ụ ố ủ ậ ộ ớ ể ờ ­ T ng t m c (f ) ta có th i gian trong m t chu kì đ  gia t c c a v t có đ  l n không

0a

=

ượ v t quá

t

2t -

a a(cid:0)

x

x

+ (cid:0) )

)

0

1

2

x ( 0

+ x ( 0

(cid:0) ồ ươ ự ư ờ ừ ị ( ) là r i làm t ng t nh  bài toán tìm th i gian t v  trí là

đ c.ượ

0a  là

=

ố ủ ậ ỏ ơ ộ ớ ể ả ộ ờ ­ Kho ng th i gian trong m t chu kì đ  gia t c c a v t có đ  l n không nh  h n

t

2t

x

x

+ (cid:0) )

)

1

2

x ( 0

x ( 0

(cid:0) - ồ ươ ự ư ờ ừ ị r i làm t ng t nh  bài toán tìm th i gian t v  trí là đ c.ượ

BÀI T PẬ

2

ắ ộ ộ ớ ộ ế ề Câu 1. M t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa v i chu kì T và biên đ  5 cm. Bi ộ   t trong m t

ể ậ ộ ớ ắ ả ờ ố ượ ỏ ủ chu kì, kho ng th i gian đ  v t nh  c a con l c có đ  l n gia t c không v t quá 100 cm/s

T 3

ầ ố ộ ị là . L y ấ π2 = 10. Xác đ nh t n s  dao đ ng c a v t. ủ ậ

Đáp s   ố f =  1 Hz.

ắ ộ ộ ộ ớ ế ề Câu 2. M t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa v i chu kì T và biên đ  4 cm. Bi ộ   t trong m t

2

ể ậ ỏ ơ ỏ ủ ộ ớ ắ ả ờ ố chu kì, kho ng th i gian đ  v t nh  c a con l c có đ  l n gia t c không nh  h n 500

T 2

ầ ố ộ ị cm/s2 là . L y ấ π2 = 10. Xác đ nh t n s  dao đ ng c a v t. ủ ậ

Đáp s   ố f =  2,5 Hz.

ƯƠ Ả Ộ Ố Ợ Ộ II.2. PH NG PHÁP GI Ổ I M T S  BÀI TOÁN T NG H P DAO Đ NG

ế ươ ổ ợ ộ II.2.1. Bài toán vi t ph ng trình t ng h p dao đ ng.

ế ươ ổ ợ ộ ề II.2.1.1. Bài toán vi t ph ng trình t ng h p hai dao đ ng đi u hòa cùng

ươ ầ ố ph ng cùng t n s

ộ ậ ự ệ ề ộ ươ ầ ố ươ ng, cùng t n s  có ph ng trình + M t v t th c hi n hai dao đ ng đi u hòa cùng ph

1 = A1cos(

ầ ượ l n l t là : x t + ω φ1)  và   x2 = A2cos( t + ω φ2) .

2 ­ φ1

→ φ φ ộ ệ ủ ộ Đ  l ch pha c a hai dao đ ng: Δ  =

* N u φế

2 > φ1 : dao đ ng 2 s m (nhanh) pha h n dao đ ng 1 góc

D j ộ ớ ơ ộ

35

2 < φ1 : dao đ ng 2 tr  (ch m) pha h n dao đ ng 1 góc  ậ

D j ễ ộ ộ ơ * N u φế

φ π → ớ * N u ế Δ  = 2k   (v i k = 0,±1,±2,…) ộ  Hai dao đ ng cùng pha

φ → ớ ộ ượ π    * N u ế Δ  = (2k + 1)   (v i k = 0,±1,±2,…) Hai dao đ ng ng c pha

j = p + = D → k ớ ộ * N u ế (v i k = 0,±1,±2,…) Hai dao đ ng vuông pha. p � � 1 p� � + k 2 2 � �

→ ợ ủ ậ ề ạ ổ ộ ộ ộ  Dao đ ng t ng h p c a v t là m t dao đ ng đi u hòa và có d ng:

x = x1 + x2 = A.cos( t + ω φ )

2

2

1

2

2 1

2 2

2

1

2

j j = = + + j - j tan A A A 2A A cos( ) v i : ớ và j A sin 1 A cos 1 j + 1 j + 1 A sin 2 A cos 2

2

2

- (cid:0) (cid:0) Chú ý: A A 1 + A A A 1

max = A1 + A2  A A-

ế ộ N u hai dao đ ng cùng pha: A = A

min  =

1

2

ế ộ ượ N u hai dao đ ng ng c pha: A = A

2 2

= ế ộ    N u hai dao đ ng vuông pha: A + 2 A A 1

ụ ậ Bài t p áp d ng:

ệ ự ộ ậ ề ươ ầ ố ng, cùng t n s  có

ươ ờ t +p t (cm).

ng trình: x ộ ươ ộ /3) (cm); x2 = 5cosp ng trình:

ồ 1 = 5cos(p ợ ủ ậ t ­p t + p /6) (cm)

/4) (cm) t + p /3) (cm) M t v t th c hi n đ ng th i hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ph ổ Dao đ ng t ng h p c a v t có ph     A.  x = 5 3 cos(p /4 ) (cm)     C.  x = 5cos(p B.x = 5 3 cos(p t ­ p D.x = 5cos(p

ả ợ ủ ậ ề ạ ộ ổ ộ ộ Gi i: Dao đ ng t ng h p c a v t là m t dao đ ng đi u hòa và có d ng:

2

2

2

x = x1 + x2 = A.cos( t + ω φ )

1

2

2 1

2 2

1

= + + + j - p (cid:0) A A A 2A A cos( + ) 5 5 2.5.5.cos(0­ /3)=75 A=5 3cm j = 2

p j = j = p� tan 0,577 / 6rad p + 5sin / 3 5sin 0 = + / 3 5cos 0 5cos

(cid:0) x = A.cos( p + p = t + ω φ )  5 3 cos( t / 6)cm

̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ợ ươ ̉ ̣ ề II.2.1.2. Bài  toán  tông h p nhi u dao đông điêu hoa cung ph ́ ng cung tân sô

36 ề

ộ ậ ự ệ ồ ộ ươ ầ ố ươ ờ   M t v t th c hi n đ ng th i n dao đ ng đi u hòa cùng ph ng, cùng t n s  có ph ng

1

1

2

2

n

2

n

n

y

= = w + j t ) ; x A cos( w + j t = );...; x w + j A cos( ) t ầ ượ trình l n l t là: ,  tìm x A cos( 1

ươ ộ ợ ủ ậ ph

+ + ươ ụ ­ Áp d ng ph

ur A

x

n

x

yA j o

y

n

n

xA

j (cid:0) (cid:0) ế ụ Chi u lên  tr c Ox và Oy : ng pháp hình chi u:   = = j ế A A (cid:0) ổ ng trình dao đ ng t ng  h p c a v t? ur ur ur ur = + A A A ... A n 1 2 j + + j + ... A cos A cos A cos 2 1 2 1 n j + + j + ... A sin A sin A sin 1 2 1 2

y

2 x

2 y

x

0

0

0

0

A = + j = A A A ; tan ườ ề ầ ợ Khi đó: ;  Các tr ng h p v  pha ban đ u: A

x

y

x

y

0

0

0

< > < j < > j > A 0, A A 0, A N u ế ;                   N u ế ; 0 90 180 90

x

x

0

< > > j > - 0 > j > - - A A N u ế ;           N u ế 0, A 0 y 0, A 0 y 90 180 90 0

x

y

x

y

00

< > j = j = A 0, A A 0, A N u ế N u ế 180

x

x

y

090

090

= = j = - j = A A 0, A N u ế N u ế >  thì  0 <  thì  =  thì  0 <  thì 0, A 0 y

thx

>  thì  0 <  thì  =  thì  0 >  thì  0 = w + j t ) A cos( ị ộ ừ ươ ợ ủ ậ ượ  ph c ổ ng trình dao đ ng t ng h p c a v t là

ầ ố ươ ờ ộ ng, cùng t n s  có ph ng

t + p ợ ủ ậ ộ ươ 1 = 2 3 cos(2πt + (cid:0) /3) (cm), x2 = 4cos(2πt +(cid:0) /6) (cm) và x3 = 6 cos((cid:0) ổ ng trình dao đ ng t ng h p c a v t là?

/ 3 ả T  đó ta xác đ nh đ ụ   Bài t p áp d ng: ộ ậ ồ    Bài 1: M t v t đ ng th i tham gia 3 dao đ ng cùng ph ộ trình dao đ ng: x ươ ) (cm). Ph i: Ta có Gi

x

y

(cid:0) = + + = p p p (cid:0) A 2 3cos / 3 4cos / 6 6cos / 3 8,196 (cid:0) = + = p p p (cid:0) A + 2 3 sin / 3 4sin / 6 6sin / 3 10,196 (cid:0)

2 X

2 Y

x

= + = j = = Y � j = � A A A 13cm ; tag 1, 244 0,893rad A A 10,196 = 8,196

(cid:0) x = 13cos(2πt +0,893) (cm).

ộ ậ ự ệ ề ồ ờ ộ ươ ầ ố Bài 2: M t v t th c hi n đ ng th i 3 dao đ ng đi u hòa cùng ph ng cùng t n s  có

1

3

= p + p = x p + p 5cos(2 t 10cos(2 t 2 / 3), x p + p 20cos(2 t ) ươ ầ ượ ph ng trình l n l t là: = / 3), x 2

ươ ợ ủ ậ ộ ị , Xác đ nh ph ổ ng trình dao đ ng t ng h p c a v t?

Gi i: ả Ta có

37

x

y

p p (cid:0) (cid:0) + + + + = = p p p = - 5cos / 3 10cos2 / 3 20cos A p = A 5sin / 3 10sin 2 / 3 20sin 22,5 12,99 (cid:0)

2 X

2 Y

x

= + = j = = Y p � j = - � A A A 26cm ; tag 0,577 / 6rad - A A 12,99 = - 22,5

- p (cid:0) x = 26cos(2πt ) (cm). / 6

ợ ổ ế ươ ầ II.2.1.3. Bài toán t ng h p vi t ph ộ ng trình dao đ ng thành ph n?

ộ ậ ự ề ệ ồ ộ ươ ộ ờ     M t v t th c hi n đ ng th i 2 dao đ ng đi u hòa cùng ph ầ ố ng, cùng t n s , dao đ ng

1

1

= w + j t ) ứ ấ ươ ợ ộ ươ th  nh t có ph ng trình ổ , dao đ ng t ng  h p có ph ng trình x A cos( 1

thx

2x ?

= A cos( w + j t ) ị ươ , hãy  xác  đ nh  ph ng  trình

th

1

2

2

th

1

1

2

th

= + = + - = � x x x x x ( x ) A cos( w + j + t t ) x y= Ta có , đ t ặ w + j + p ) A cos( 1

th

th

th

= y A .cos( w + j t ) ươ ự ư ư ợ ườ r i  ồ làm  t ng t ổ  nh  nh  bài t ng h p bình th ng ta có

2

th

2 th

1

2 1

1

1

j = + + j - j - p j =� tan ... A A A 2A A cos( ) j = th V i ớ ; j A sin( 1 A cos( ) Asin ) A cos j + p + 1 j + p + 1

ụ ậ Bài t p áp d ng:

ệ ự ề ầ ố

ươ ộ ươ ộ ng trình dao đ ng t ng h p ng, cùng t n s  có  t + ω ợ x = 2cos(

ờ ồ t + ω (cid:0) /2) cm, ph ứ

1 =  3 cos( ộ ng trình dao đ ng th  hai là:   t ­ ω (cid:0) /3) cm

ươ  Bài 1: M t v t th c hi n đ ng th i 2 dao đ ng đi u hoà cùng ph ổ ph 2(cid:0) /3)cm, ph  A. B. x2 = cos( t + ω (cid:0) ) cm ộ ậ ng trình: x ươ 2x  = 2cos(

2x = 2cos(

2x = 2cos(

C. t + 5ω (cid:0) /6) cm D. t ­ ω (cid:0) /6) cm

Gi i: ả

1

th

th

1

1

= + = = + - � x x w + j + t t ) w + j + p ) A cos( 1 , x = x 2 w + p x 2 + ( x ) A cos( + p w + p 3 cos( / 2 t ) 2cos( t 2 / 3)

2

th

th

2

2

= x y= đ t ặ A cos( w + j t ) w + p 2cos( + t 2 / 3) w + p 3 cos( + p t / 2 ) = th

2 th

th

= + + p p p (cid:0) A 2 ( 3) 2.2. 3.cos(2 /3­ /2­ )=1 A =1cm

th

p p j = p� tan 0 rad j = th p p + 2sin 2 / 3 + 2cos 2 / 3 3 sin(3 / 2) = 3 cos(3 / 2)

2

th

= = � x y 1cos( w + p t )cm

ươ ề ầ ố ệ ự ờ

38 ộ ộ ng trình dao đ ng t ng h p

ổ ng, cùng t n s  có  ợ x = 10cos((cid:0) t + ộ ậ ng trình: x

ươ ứ ồ 1 = 5cos((cid:0) t + (cid:0) /3) cm, ph ươ ộ ng trình dao đ ng th  hai là?

Bài 2: M t v t th c hi n đ ng th i 2 dao đ ng đi u hoà cùng ph ươ ph (cid:0) /6)cm, ph i:ả Gi

2

1

th p + p

1 + p

2

2

= + = + - = � x x ( x ) A cos( w + j + t t ) w + j + p ) A cos( 1 x = x 2 th 1 p + p 10cos( t x + / 6) 5cos( t / 3 )

2 th

th

= + + p p p (cid:0) A 10 (5) 2.10.5.cos( /6­ /3­ )=38,39 A = 6, 2cm

th

p p j =� tan 0,108 0,108rad j = th + + p p 10sin / 6 5sin(4 / 3) = / 6 5cos(4 / 3) 10cos

2

th

= = p + � x y 6, 2cos( t 0,108)cm

ụ ụ ổ ợ ươ ả ồ ơ II.2.2. Bài toán t ng h p áp d ng d ng ph ng pháp gi n đ  vec t y

ur A

uur 2A

ể ễ ầ ằ ộ + B c 1 ướ : Ta đi bi u di n các dao đ ng thành ph n b ng các

2

uur 1A

(cid:0)

O

x

ơ ơ ắ véc t quay ị và xác đ nh véc t theo quy t c hình bình hành. uur uur A , A 1 uuur thA

1

th

ụ ạ ạ ở ị ướ + B c 2: Áp d ng đ nh lí hàm sin và hàm cosin cho tam giác t o b i 3 c nh A A A 2

B

ạ ộ ố ( Xét tam giác ABC có đ  dài các c nh là a, b, c; có s  đo các góc là ᄋ ᄋ ᄋ A , B,C

c

a

C

A

b

2

2

2

a b c = = ứ ị ể Bi u th c đ nh lí hàm sin: ᄋ ᄋ ᄋ sin A sin B sin C

= + - ứ ị ể Bi u th c đ nh lí hàm cosin: ) a b c ᄋ 2.b.c.cos A

ộ ặ ộ ệ ủ ộ II.2.2.1. Bài toán cho đ  l ch pha c a hai dao đ ng tìm biên đ  ho c pha ban

đ u?ầ

ứ ấ ữ ệ ổ ộ ộ Bài toán cho góc l ch pha gi a dao đ ng th  nh t và dao đ ng t ng h p, tìm biên đ

2A ?

ộ  uuur thA

th

2

1

ợ uur 2A ướ ể ễ ắ ẽ ­ B c 1: Ta đi v  hình bi u di n theo quy t c hình bình hành uur uur uuur A , A , A

th

2AthA uur 1A

th

1

2

j ướ ạ ạ ở ­ B c 2:  Xét tam giác t o b i ba c nh A A A ta có

1

j

39

2 2

2 th

1

2 1

th

2

1

= + - j - j (cid:0) A A ) A A 2.A .A .cos( th

2

2

2

ử ụ ể ớ ị ẽ ế ợ   S  d ng hình v  k t h p v i bi u th c ứ  đ nh lí hàm cosin:

= + - ẽ ượ ầ ) s  tìm đ c pha ban đ u. a b c ᄋ 2.b.c.cos A

ụ ậ Bài t p áp d ng:

=

ộ ậ ự ệ ề ồ ờ ộ ươ ầ ố Câu 1: M t v t th c hi n đ ng th i 2 dao đ ng đi u hòa cùng ph ng, cùng t n s , dao

2A , dao đ ng t ng h p có

A 20cm ur A

ứ ấ ứ ộ ộ ợ ộ đ ng th  nh t có , dao đ ng th  hai có , = 1A 10cm ổ y

015 . Tìm

2A ?  uur 2A

ứ ấ ễ ộ ộ ổ ợ ộ ơ dao đ ng th  nh t tr  pha h n dao đ ng t ng h p m t góc

015

uur 1A

2

2

Gi i:ả

2 2

O

x

+ = 0 - =� = A 10 20 2.10.20.cos15 Ta có 113,6 A 10,65cm 2

́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ơ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ Câu 2: Môt chât điêm tham gia đông th i hai dao đông điêu hoa trên cung môt truc Ox co

2)cm. Ph

1 = 2 3 sin t

w w + j t ̀ ươ ươ ̣ ̉ ph ̀ ng trinh: x (cm), x2 = A2cos( ng trinh dao đông tông

p w + j t ́ ứ ộ ớ ơ ộ ổ ợ ợ h p x = 2cos( . / 3

2 sau đây la ĐUNG?

́ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ̉ Căp gia tri nao cua A )cm. Biêt dao đ ng th  hai s m pha h n dao đ ng t ng h p góc 2 va ̀j

p A. 4 cm va ̀ p D. 6 cm va ̀ / 3 / 6 / 4 / 2 p C. 4 3 cm va ̀

1 = 2 3 sin(cid:0)

A2

p B. 2 3 cm va ̀ p t ­ ) Gi i: xả t = 2 3 cos((cid:0) 2

2

= + ẽ ồ ơ V  giãn đ  véc t ur uur uur A A A 1

/ 3

p (cid:0) ữ Góc gi a vect t và là . uur ơ A uur 2A 3

A

2 = A2 + A2

2 – 2AA2cos

2 – AA2

2OA A có: A1

p Xét tam giác = A2 + A2 3

2 – 2A1A2 + A2 – A1

2   = 0

A1

AA2

= 0

A2

2 – 2AA2 + A2 – A1 2 2 – 2A2 – 8   = 0 (cid:0)

A2 A2 = 4cm

2 = A1

2 + A2 = 16  (cid:0)

;

Ta có A2 vuông góc v i  ớ uur 1A ur A

40

2

p ọ Suy ra (cid:0) = 0 (cid:0) j = Ch n đáp án A 3

ụ ể ấ ộ ộ ờ ồ ươ Câu 3: M t ch t đi m tham gia đ ng th i hai dao đ ng trên tr c Ox có ph ng trình

1

2). Ph

ươ ổ ợ ộ x1 = A1cos10t; x2 = A2cos(10t +(cid:0) ng trình dao đ ng t ng h p x = A 3 cos(10t +(cid:0) ),

2

j p ứ ộ ớ ổ ộ ơ ợ trong đó có dao đ ng th  2 s m pha h n dao đ ng t ng h p góc ỉ ố . T  s b ngằ j 6

A. ho c ặ B. ho c ặ C. ho c ặ D. ho c ặ 1 3 2 3 3 4 2 5 2 3 4 3 1 2 3 4

ả ẽ ả ồ ơ ư Gi i: V  gi n đ  véc t ẽ  nh  hình v :

1A

Xét tam giác OA1A

2A sin j

A

A 2

p = (cid:0) sin(cid:0) = (*) sin A 2 2A 1 6

2 = A1

2 + A2 – 2AA1cos(cid:0)

2cos(cid:0)

2 ­ 2 3 A1

/6π

A2 = 4A1 (**)

π /6          (cid:0) O

A 1

j - sin(cid:0) = = (cid:0) 4sin2(cid:0) = 4 ­ 2 3 cos(cid:0) A 2 A 12 4 2 3 cos 2

= 4(1­ sin2(cid:0) ) = 4cos2(cid:0) (cid:0) 2cos(cid:0) (2cos(cid:0) 2 3 cos(cid:0) ­ 3 ) = 0  (***)

2  =

2

p p p (cid:0) (cid:0) (cid:0) cos(cid:0) ặ  = 0 ho c cos = = (cid:0) (cid:0) + = = (cid:0) (cid:0) f f 2 2 6 p 2 3 3 4 3 2

2  =

2

j p p p p (cid:0) ho c  ặ (cid:0) = (cid:0) + = (cid:0) = j 6 3 6 6 1 2

ọ Ch n đáp án A

1

2

= + j = + j t 2cos(4 ) t 2cos(4 ) ề ươ ộ Câu 4: Cho hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ng (cm); , x 1 x 2

2

1

1

p j - j (cid:0) p = + 0 (cid:0) ươ ợ ổ ị ủ x cm t 2cos(4 )( ) . Ph ộ ng trình dao đ ng t ng h p là . Giá tr  c a 6

2

p p p j  là ur A - - A. B. C. D. 6 6 2

1

2

2 1

2 2

2

1

= + + j - j A A A 2A A cos( ) Gi i: ả p uur 2 2A

x

1

j j

uur 1A

O

2

2

2

1

2

2

1

41 ᄋ A OA 2 1

= + + j - j j - � j = � 2 2 2 2.2.2cos( )

1 = A2 là

ợ ộ ổ ộ Biên đ  dao đ ng t ng h p khi A

2

1

ẽ ằ Nên ạ AA OA  là hình bình hành có hai c nh bên b ng nhau s  là hình thoi

1

= p mà  ᄋ p� j = - AOx / 3 / 6 / 6 ᄋ 1AOA = j = p th

ỏ ấ ộ ớ ợ ổ ộ ấ ặ II.2.2.2. Bài toán t ng h p dao đ ng có biên đ  l n nh t ho c nh  nh t:

ộ ậ ự ệ ề ồ ộ ươ ầ ố ờ    M t v t th c hi n đ ng th i 2 dao đ ng đi u hòa cùng ph ng, cùng t n s  có ph ươ   ng

1

1

2

2

= w + j t = ); x t ) ươ ợ ủ ậ ộ trình , ph ổ ng trình dao đ ng t ng h p c a v t là x A cos( 1 w + j A cos( 2

= x Acos( w + j t ) .

2A  ho c A đ t giá tr  l n nh t ho c nh  nh t. Hãy xác đ nh giá tr  l n ị ớ   ặ

ị ớ ấ ấ ặ ạ ỏ ị Biên đ  ộ 1A  ho c ặ

uur 1A

ạ ượ ấ ặ ấ ỏ ị ạ nh t ho c nh  nh t đó? Và khi đó hãy xác đ nh các đ i l ng còn l i?

o

ộ ớ ư ấ ặ ấ ổ ợ ỏ ­ Khi làm bài t ng h p có biên đ  l n nh t ho c nh  nh t ta làm nh  sau: (cid:0)

(cid:0) ụ ướ ươ ồ ơ ể ẽ ể ả ng pháp gi n đ  véc t đ  v  hình bi u

th

1

uuur thA

ắ di n ễ theo quy t c hình bình hành . B c 1: Áp d ng ph uur uur uuur A ;A ;A 2 (cid:0)

1

2A A A  ta có uuur 2A

ướ ụ ạ ạ ở ị B c 2: Áp d ng đ nh lí hàm sin cho tam giác t o b i 3 c nh

= = a g b A th sin A 2 sin A 1 sin

ứ ứ ệ ể ẽ ậ ị Ta bi n lu n bi u th c này và căn c  vào hình v  là xác đ nh đ ượ ạ ượ c đ i l ầ ng c n tìm.

ụ ậ Bài t p áp d ng

̀ ̀ ̀ ̀ ́ ươ ươ ̣ ̣ ̣ ̀ ơ Câu 1: Môt vât tham gia đông th i hai dao đông điêu hoa cung ph ́ ng , co cac ph ng

1

1

r 1A

= = w x A cos 6cos ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ trinh : ́ ́ ơ . Đê vât dao đông v i biên đô nho nhât 6 2 p� w +� t � �  va ̀ 2x � � p� -� t � � � �

̀ ̀ ̣ ̉ ̣ ̀ thi  pha dao đông ban đâu cua vât la bao nhiêu?

(cid:0)

r A

(cid:0)

(cid:0)

r 2A

3

́ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ́ Giai: Ap dung đinh ly sin trong tam giac ta co :

42

2

p A sin 2 p A 3 = (cid:0) � =� A j = -� Amin khi sin(cid:0) =1 (cid:0) = (cid:0) /2 . p a a A sin sin 3 sin 3

́ ́ ̀ ̀ ̀ ượ ự ơ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ Câu  2:  Môt  vât   co   khôi   l ̀ ng   không  đôi  th c   hiên   đông   th i   hai  dao  đông  điêu  hoa

(

)

1

2

= + j = w tw 10cos ̀ x ươ ợ ̣ ̉ ̉ ̣ va  ̀ , ph ng trinh dao đông tông h p cua vât la ̀ x 1 A cos 2 2 p� -� t � � � �

2x

= w ̀ ́ A cos ̣ ử ̣ ự ́ ơ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ 3 p� -� t � � � �

̣  . Đê vât dao đông v i biên đô băng môt n a gia tri c c đai cua biên đô r 1A ̀ thi À 2 băng bao nhiêu?

max

2

p /3

r A

1A

a A 1 A sin 1 p = =� A a = ^ p p a � � ̉ A r A Giai : Ta co  ́ (cid:0) r A 1 A sin sin sin 2 6 6

2

r 2A

p = 20 (cid:0) = = p A 10 3 (cid:0) Amax = A = Amax/2 = 10 thi . 2A sin 1 cos 6 3

̀ ̀ ̀ ̀ ́ ươ ươ ̣ ̣ ̣ ̀ ơ Câu 3 : Môt vât tham gia đông th i hai dao đông điêu hoa cung ph ́ ng co cac ph ng

(

)

2

1

1

= = w x w + p t cm ̀ x A cos ươ ợ ̣ ̉ ̀ trinh va ̀ . Ph ng trinh dao đông tông h p A cos 2 6

1 phai băng bao nhiêu?

= p� -� t � ( � cm � � ) x 9cos w + j t cm ́ ́ ̀ ̀ ̉ ̣ ̣ ̉ cua vât . Đê Ả ́ ̣ ơ 2 đat gia tri l n nhât thi A

O

x

r 2A

̉ Giai:

2

r 1A

r A

A = (cid:0) p a Ta co : ́ Amax A sin sin 6

p a = - � � 9 3cm khi = = A 18cm A 1 = 2 2 A A 2 2

ề ộ Câu 4 : Hai dao đ ng đi u hòa cùng t n s  x ầ ố 1=A1 cos(ωt ­ p 6 ) cm và x2 = A2 cos(ωt­π) cm

ươ ộ ợ ị ự ạ có ph ổ ng trình dao đ ng t ng h p là x = 9cos( ωt+φ). Đ  biên đ  A ể ộ 2 có giá tr  c c đ i thì

A1 có giá tr :ị

43

A:18 3 cm        B: 7cm                 c:15 3                 D:9 3 cm

A2

O        (cid:0) /6

2

2

A1

A

ả ẽ ả ồ ơ ư ẽ Gi i: V  gi n đ  vect nh  hình v (cid:0) a A A sin = p a ố ị Theo đ nh lý hàm s  sin: A sin sin sin =�p A 6 6

2

2

(cid:0) (cid:0) ị ự ạ ị ự ạ A2 có giá tr  c c đ i khi sin có giá tr  c c đ i = 1 (cid:0) = (cid:0) /2

2A A

= 2 - - A2max = 2A = 18cm (cid:0) A1 = ọ  (cm). Ch n đáp án D 18 = 2 9 9 3

ộ ậ ự ệ ề ờ ộ ươ ầ ố Câu 5: M t v t th c hi n đông th i 2 dao đ ng đi u hòa cùng ph ng, cùng t n s  có

= = ươ ầ ượ ộ ộ ổ ph ng trình l n l t là: cm; , biên đ  dao đ ng t ng c w 2,5 3 os( x 1 w A c 1 os t x 2 j t+ ) 2

2 ?

ế ạ ự ạ ị ợ h p là 2,5cm. Bi t A

1 đ t c c đ i, hãy xác đ nh φ 2p 3  rad            D:

ị ượ A: không xác đ nh đ c     B: p 6  rad             c: 5p 6  rad

A2

A

(cid:0) 2

A1

2

2

O

ả ẽ ả ồ ơ ư ẽ Gi i: V  gi n đ  vect nh  hình v (cid:0) a A Asin = ố ị Theo đ nh lý hàm s  sin: =� A 1 a p - j p - j A 1 sin sin( ) sin( )

2

2

(cid:0) (cid:0) ị ự ạ ị ự ạ A1 có giá tr  c c đ i khi sin có giá tr  c c đ i = 1 (cid:0) = (cid:0) /2

2 2

= + A1max = =  (cm) + 2 A A 2,5 3.2,5 5

2) =

2 =

2 =

1max

p A (cid:0) ọ sin((cid:0) ­ (cid:0) (cid:0) ­ (cid:0) (cid:0) Ch n đáp án D A 1 =     (cid:0) 2 6 p 5 6

ề ươ ớ ươ ầ ượ ộ Câu 6: Cho hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ng v i các ph ng trình l n l t là

1

2

2

= w + = w - t 0,35)(cm) x A cos( t 1,57)(cm) ợ ủ ộ ổ và . Dao đ ng t ng h p c a hai dao x A cos( 1

1 + A2) g n giá

= x 20cos( w + j t )(cm) ươ ị ự ạ ủ ầ ộ đ ng này có ph ng trình là . Giá tr  c c đ i c a (A

ị ấ tr  nào nh t sau đây?

A1

A. 25 cm B. 20 cm C. 40 cm D. 35 cm

1 = 0,35 rad = 200; (cid:0)

2 = ­1,58 rad = ­ 900

Gi i:  ả (cid:0)

(cid:0)

A

A2    (cid:0)

ẽ ồ ơ ư ẽ nh  hình v V  giãn đ  véc t (cid:0)

44

1­ (cid:0)

2 = 700

p = + (cid:0) ; (cid:0) (cid:0) = 1800 ­ (cid:0) 2

ụ ố Áp d ng ĐL hàm s  sin

2

0

1

A = = = 21,3 j - j ) sin( A sin b 20 sin 70

1A sin a =    A1 = 21,3sin(cid:0)   A2 = 21,3sin(200 ­ (cid:0) )

= 21.3cos(cid:0)

A1 + A2 = 21,3[cos(cid:0) + sin(200 ­ (cid:0) )] = 21,3[cos(cid:0) + cos(700 + (cid:0) )] = 42,6cos350cos((cid:0) + 350)

ọ (A1 + A2)max = 42,6cos350  = 34,896 cm = 35cm. ch n đáp án D

ấ ể ữ ộ ề ả II.2.3. Bài toán kho ng cách gi a hai ch t đi m dao đ ng đi u hòa

ộ ậ ả ị xD ờ ể            II.2.3.1. Bài toán xác đ nh các th i đi m mà hai v t cách nhau m t kho ng

?

ề ậ ườ ẳ ớ ớ ng th ng song song v i nhau và song song v i ộ     Cho 2 v t dao đ ng đi u hòa trên 2 đ

ụ ủ ể ậ ằ ớ ị ươ tr c ox, có v  trí cân b ng c a hai v t là ngang nhau, ngang v i đi m O, có ph ng trình

1

1

2

2

= w + j t = ); x t ) ể ờ ị ầ ượ l n l t là . Hãy xác đ nh các th i đi m mà hai x A cos( 1 w + j A cos( 2

ả ộ xD ậ v t cách nhau m t kho ng ấ  b t kì?

ậ ả ộ ­ Khi hai v t cách nhau m t kho ng thì:

1

1

2

- � � t x x x x t ) x (1) xD w + j + A cos( 1 = D 2 + - x 1 = D ( x ) 2 w + j + p = D ) A cos( 2

th

1

th

2

= D = w j x w + j + t t t+ ) ­ Đ t ặ x A cos( 1 w + j + p = ) A cos( 2 ) A cos( th

th

1

thx

th

2 1 A sin 1 A cos 1

2 2 j + 1 j + 1

2 1 j + p A sin( 2 2 j + p A cos( 2 2

(cid:0) = + + - j A A A 2A A cos( ) j + p 2 (cid:0) (cid:0) ượ ươ Ta có (cid:0) đ c ph ng trình j� (cid:0) tg j = th (cid:0) ) )

thx  vào ph

th

th

= w j (cid:0) x t+ ) ươ ­ Thay ng trình (1) ta có = xD A cos( th

th

D w j a cos( t+ ) cos = th x = A

45

2

a - j p (cid:0) k2 = + (cid:0) w + j = a + p (cid:0) (cid:0) w w k2 � � � a + p - a - j p (cid:0) l2 l2 (cid:0) t 1 w + j = - t 2 = + t 1 � t (cid:0) w w (cid:0)

xD

ứ ể ả ậ ờ ộ ể ( đây chính là bi u th c các th i đi m mà hai v t cách nhau m t kho ng )

ậ ọ ộ     II.2.3.2. Khi bài toán cho hai v t có cùng t a đ

xD =

0

ồ ươ ự Thì ta thay r i làm t ng t trên ta đ ượ   c:

th

p = x w + j t ) w + j = � t 0 k A cos( th = th + p th 2

th

p - j p k ọ ộ ứ ể ể ậ ờ    ( Đây chính là bi u th c các th i đi m mà 2 v t có cùng t a đ ). 2 = + � t w w

ỏ ấ ữ ớ ấ ả ầ ị II.2.3.3. Khi bài toán yêu c u xác đ nh kho ng cách l n nh t, nh  nh t gi a 2

ộ ậ v t trong quá trình dao đ ng.

= - ữ ụ ả ậ ộ ­ Kho ng cách gi a 2 v t trong quá trình dao đ ng trên tr c ox là x 2 x 1

1

2

1

1

2

= + - = x ( x ) A cos( w + j + t ) w + j + p ) A cos( t 2

th

2

th

= w j x w + j + p = t t+ ) ­ Đ t ặ A cos( 1 w + j + t 1 ) A cos( 2 ) A cos( th

ụ ữ ề ế ả ậ ờ Khi đó kho ng cách gi a hai v t trên tr c ox luôn bi n thiên đi u hòa theo th i gian theo

th

th

= w j x t+ ) ươ ph ng trình A cos( th

th

1

thx

th

2 1 A sin 1 A cos 1

2 2 j + 1 j + 1

2 1 j + p A sin( 2 2 j + p A cos( 2 2

(cid:0) = + + - j A A A 2A A cos( ) j + p 2 (cid:0) (cid:0) ươ Ta có (cid:0) ph ng trình j� (cid:0) tg j = th (cid:0) ) )

(cid:0) ụ ữ ằ ả ấ ậ ớ ấ kho ng cách l n nh t gi a 2 v t trên tr c Ox chính b ng biên đ ộ thA , nh  nh t là  ỏ

ằ b ng 0

ụ ậ Bài t p áp d ng

ề ể ấ ọ ộ ườ ẳ Câu 1: Hai ch t đi m M, N dao đ ng đi u hòa d c theo hai đ ề ng th ng song song k

ớ ụ ọ ộ ề ở ủ ủ ằ ị ộ nhau và song song v i tr c t a đ  Ox. V  trí cân b ng c a M và c a N đ u trên m t

46 ớ

ườ ố ọ ộ ẳ ươ ủ ầ ộ đ ng th ng qua g c t a đ  và vuông góc v i Ox. P h ng trình dao đ ng c a chúng l n

2 = 10 3 cos(2 t +π

p ấ ặ ượ l t là x π 1=10cos2 t cm  và  x ể ) cm.  Hai ch t đi m g p nhau khi 2

ườ ớ ụ ứ ể ầ ẳ ờ chúng đi qua nhau trên đ ng th ng vuông góc v i tr c Ox. Th i đi m l n th  2013 hai

ể ấ ặ ch t đi m g p nhau là:

A. 16 phút 46,42s       B. 16 phút 46,92s C. 16 phút 47,42s    D. 16 phút 45,92s

2 = 10 3 cos(2 t +π

p ả Gi i: Ta có x ) cm =  ­ 10 3 sin(2 t ) π 2

(cid:0) (cid:0) x1 = x2 (cid:0) π  10cos(2 t = ­ 10 π  tan(2 t ) = ­ 3 sin(2 t ) π 1 3

p ớ ớ π    2 t = ­ + k  π (cid:0) t = ­ + (s) v i k = 1; 2; 3.... hay t = v i k = 0, 1,2 ... + 6 1 12 k 2 5 12 k 2

1 =

ứ ể ể ặ ầ ấ ầ ờ ớ Th i đi m l n đ u tiên hai ch t đi m g p nhau  ng v i k = 0: t s. 5 12

ứ ứ ầ ặ ớ L n th  2013 chúng g p nhau  ng v i k = 2012

(cid:0) t2013 = 1006 = 16phút 46,4166s = 16 phút 46,42s       Đáp án A 5 12

ợ ủ ủ ề ể ấ ộ ộ ộ ươ ổ Câu 2: Dao đ ng c a m t ch t đi m là t ng h p c a hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ng,

1 = 4cos(

p ươ ộ ầ ượ có ph ng trình li đ  l n l t là x t ­ ) và x2 = 3cos t (x1 và x2 tính b ngằ p 2 3 2 p 2 3

́ ̀ ́ ̀ ằ ạ ̉ cm, t tính b ng s). T ờ i các th i đi m ̀ ể x1 = x2 va gia tôc cua chung đêu âm thi l i đ  ộ c a ủ dao

ổ ộ đ ng t ng h p ợ  là

- - A.  4,8cm B.  5,19cm C.  4,8cm  . D.  5,19cm .

p p Gi i: ả + x1 = 4cos( t ­ ) = 4sin( t) 2 3 2 p 2 3

(cid:0) + Khi x1 = x2 (cid:0) 4sin t = 3cos t (cid:0) tan t = sin t = (cid:0) t = p 2 3 p 2 3 p 2 3 3 4 p 2 3 3 5 p 2 3 p 37 180

ổ ợ ộ + Dao đ ng t ng h p: x = 5cos( t ­ ) = 5cos( ) = 4,8cm p 2 3 p 53 180 p 16 180

47 ề

̀ ̀ ể ấ ộ ̣ Câu 3: Hai ch t đi m P va Q dao đ ng đi u hòa trên cung m t truc Ox (trên hai đ ̀ ươ   ng

́ ầ ượ ươ ́ ơ ̉ ng trình l n l /3)(cm) và x2 t là x ộ 1 = 4cos(4p t + p

ể ấ ạ ộ /12)(cm). Coi quá trình dao đ ng hai ch t đi m không va ch m vào

ữ ấ ả ấ ộ ớ ỏ ị ̀ thăng song song kê sat nhau) v i ph t +  p = 4 2 cos(4p nhau. Hãy xác đ nh trong quá trình dao đ ng kho ng cách l n nh t và nh  nh t gi a hai

ể ấ ch t đi m là bao nhiêu?

A. dmin = 0(cm); dmax = 8(cm) B. dmin = 2(cm); dmax = 8(cm)

C. dmin = 2(cm); dmax = 4(cm) D. dmin = 0(cm); dmax = 4(cm)

Gi i:ả

ị ể ế ả ươ t ph ng trình hi u ệ  c a xủ 1 và x2 :

* Đ  xác đ nh kho ng cách ta vi  x = x1 – x2 = Acos(w t + (cid:0) )

2 + A2

2 – 2A1A2cos((cid:0)

1 ­ (cid:0)

2) = 42  => A = 4cm

A2 = A1

=> dmin = xmin = 0(cm); dmax = xmax = 4(cm) ĐÁP ÁN D

ộ ụ ạ ộ ề ậ ộ ị Câu 4: Cho hai v t dao đ ng đi u hoà trên cùng m t tr c to  đ  Ox, có cùng v  trí cân

ầ ượ ộ ố ớ ạ ờ ằ b ng là g c O và có cùng biên đ  và v i chu kì l n l t là T ể   1=1s và T2=2s. T i th i đi m

ậ ề ở ầ ề ấ ầ ố ộ ị ban đ u, hai v t đ u mi n có gia t c âm, cùng đi qua v  trí có đ ng năng g p 3 l n th ế

ủ ụ ề ể ấ ầ ờ ậ   năng và cùng đi theo chi u âm c a tr c Ox. Th i đi m g n nh t ngay sau đó mà hai v t

ạ ặ l i g p nhau là:

s s s s A. B. C. D. 2 9 4 9 2 3 1 3

ả ậ ề ở ể ạ ầ ờ ề ố ị Gi i: T i th i đi m ban đ u, hai v t đ u mi n có gia t c âm nên x >0, cùng đi qua v  trí

ế ầ ộ ủ ụ x = ấ có đ ng năng g p 3 l n th  năng ề  và cùng đi theo chi u âm c a tr c Ox A 2

p = + ươ ậ A t p cos(2 ) Ph ộ ng trình dao đ ng v t 1 là x 1 3

p = + ươ ậ A t p cos( ) Ph ộ ng trình dao đ ng v t 2 là x 2 3

2

1

p p = (cid:0) ặ x x p + A cos(2 t p + = ) A cos( t ) G p nhau nên 3 3

48

p p (cid:0) p p (cid:0) p + 2 t k2 p = t k2 (cid:0) p p (cid:0) = p + + t 3 3 (cid:0) (cid:0) (cid:0) p p + cos(2 t = ) p + cos( t ) (cid:0) p p p (cid:0) 3 3 p = - 3 t k2 p p (cid:0) p + 2 t - + t k2 2 + 3 (cid:0) (cid:0) = - 3 3

=(cid:0) t k2 (cid:0) (cid:0) k (cid:0) 2 (cid:0) = - + t 9 2 3

t Khi k =1 thì t=2 và (ch n)ọ 4 s= 9

ợ ủ ủ ề ể ấ ộ ộ ộ ươ ổ Câu 5: Dao đ ng c a m t ch t đi m là t ng h p c a hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ng,

1 = 3cos(

p ươ ộ ầ ượ có ph ng trình li đ  l n l t là x t ­ t (x1 và x2 tính ) và x2 =3 3 cos p 2 3 2 p 2 3

1 = x2 li đ  c a dao đ ng t ng h p là:

ể ằ ạ ờ ộ ủ ộ ổ ợ ằ b ng cm, t tính b ng s). T i các th i đi m x

A. ± 5,79 cm.               B. ± 5,19cm. C. ± 6 cm. D. ± 3 cm.

p t = - ả ươ ổ ợ 6cos( ) Gi i: Ta có ph ộ ng trình dao đ ng t ng h p x 12 p 2 3 6

2

p x= Khi ta có 3cos( t ­ t x 1 ) =  3 3 cos p 2 3 2 p 2 3

p p p p p - � � cos 3 cos sin 3 cos 2 t 3 2 � � � � = � � 2 t � � � � 3 � � 2 t � � = � � 3 � � 2 t � � � � 3 � �

p p p p - � � cos sin 0 cos 0 1 2 2 t + 3 6 2 t � � � � 3 � � � � � � = � � p p p + = � � � + p k 1,5k(k z) 3 2 2 t 3 6 2 2 t � � = � � 3 � � 1 = + t 2

1

2

= = = t 0,5s(k 0) & t 2s(k 1) ể ộ ờ ỳ Chu k  dao đ ng : T = 3s nên có 2 th i đi m là = khi đó có

ứ ặ ộ ớ ơ ộ ổ ị hai v  tri g p nhau  ng v i li đ  dao đ ng t ng h p là

12

12

p p = - x 6cos( = ) 5,19cm 6 Đáp án B p p = - &x 6cos( = - ) 5,19cm 2 .0,5 3 2 .2 3 6

49 Câu 6: Có hai con l c lò xo gi ng h t nhau dao đ ng đi u hoà trên m t ph ng n m ngang

ệ ề ằ ặ ẳ ắ ố ộ

ườ ớ ụ ộ ủ ạ ẳ ọ d c theo hai đ ng th ng song song c nh nhau và song song v i tr c Ox. Biên đ  c a con

1  = 4cm, c a con l c hai là A

ủ ắ ắ ộ ớ ̣ ắ l c môt là A ơ   2  = 4 3 cm, con l c hai dao đ ng s m pha h n

ậ ọ ụ ữ ấ ả ắ ộ ộ ớ con l c m t. Trong quá trình dao đ ng kho ng cách l n nh t gi a hai v t d c treo tr c Ox

̣ ự ạ ủ ủ ắ ắ ộ ộ là a = 4cm. Khi đ ng năng c a con l c môt c c đ i là W thì đ ng năng c a con l c hai là:

A. 3W/4. B. 2W/3. C. 9W/4. D. W

A 2

ả ắ ộ Gi i: Gi ả ử ươ  s  ph ủ ng trình dao đ ng c a hai con l c lò xo:

t + (cid:0) )  (cm) x1 = 4cos(cid:0)

A (cid:0) ’    x

O          (cid:0)

ồ ẽ và coi + - ( t  (cm);  x2 = 4 3 cos((cid:0) uur uur ;A A 2 ơ 1 ur uur = A A 2 uur A ) 1

2 – x1

A 1

ể ữ ễ ậ ả Vect bi u di n kho ng cách gi a hai v t x = x V  giãn đ  véc t ur   ơ A

(cid:0) ặ Đ t x = Acos( t + (cid:0) ’)

2 = A1

2 + A2

2 – 2A1A2cos(cid:0)

ộ ủ biên đ  c a x:   A = 64 ­ 32 3 cos(cid:0)

ậ ọ ữ ụ ấ ả ớ

Trong quá trình dao đ ng kho ng cách l n nh t gi a hai v t d c treo tr c Ox  khi  cos((cid:0) ộ t + (cid:0) ’) = ± 1 (cid:0) A = a = 4cm  (cid:0) A2 = 16

p (cid:0) = 16  (cid:0) cos(cid:0) = (cid:0) = 64 ­ 32 3 cos(cid:0) 6 3 2

p t + ) Do đó  x2 = 4 3 cos((cid:0) t + (cid:0) ) = x2 = 4 3 cos((cid:0) 6

1 = 0 (cid:0)

2 kA 1 2

ứ ấ ố ọ ậ Khi Wđ1 = Wđmax = = W  thì v t th  nh t qua g c t a đô: x cos(cid:0) t = 0;sin(cid:0) t  = ±

1

2A 2

2

2

2

p p p t + t cos t sin Khi đó  x2 =  4 3 cos((cid:0) ) = 4 3 cos(cid:0) ­  4 3 sin(cid:0) =  ± 2 3  cm = ± 6 6 6

2kA 2

2kx 2

2kA 2

2 2

Wđ2 = ­ = 3 4

đ 2W W

2 A 2 2 A 1

= = = = (cid:0) Wđ2 = W. Đáp án C 3 4 9 4 9 4 W đ 2 W đ1

3 kA 4 2 2 kA 1 2

50 ể M1 và M2 cùng dao đ ng đi u hòa trên m t tr c  ộ

ấ ề ể Câu 7: Hai ch t  đi m ớ   ộ ụ x quanh đi m O v i

ậ ơ ộ ộ cùng t n s ầ ố f. Biên đ  c a ộ ủ M1 là A, c a ủ M2 là 2A. Dao đ ng c a ủ M1 ch m pha h n m t góc

j p= / 3 ộ ớ so v i dao đ ng c a ủ M2, lúc đó

ế ổ ả A. Kho ng cách ầ M1M2 bi n đ i tu n hoàn v i t n s ớ ầ ố f, biên đ  ộ 3.A

ế ổ ả B. Kho ng cách ề M1M2 bi n đ i đi u hòa v i t n s  2 ớ ầ ố f, biên đ  ộ 3.A

1

ộ ế ổ ớ ạ ố C. Đ  dài đ i s ớ ầ ố f, biên đ  ộ và vuông pha v i dao 3A ề 2M M  bi n đ i đi u hòa v i t n s  2

ộ đ ng c a ủ M2.

1

ộ ế ổ ớ ạ ố D. Đ  dài đ i s ớ ầ ố f, biên đ  ộ và vuông pha v i dao 3A ề 2M M  bi n đ i đi u hòa v i t n s

ộ đ ng c a ủ M1.

1 và M2 có ph

1 = Acos2 ft ; x

2 = 2Acos(2 ft +π

π ả ả ử ủ ươ Gi i: Gi ộ  s  dao đ ng c a M ng trình: x

p ) 3

p ) + - ( π ữ ả ậ Kho ng cách gi a 2 v t = x = 2Acos(2 ft + ) + Acos(2 ft +π p ) x 2 – x1 = 2 x 1 3

p π ọ ).  Ch n đáp án D = A 3 cos(2 ft + 2

p

=

p

=

+

t cm

4 cos(4 )

t

cm

p 4 3 cos(4

)

ộ ụ ọ ể ề ấ ộ ộ Câu 8: Hai ch t đi m dao đ ng đi u hòa trên cùng m t tr c t a đ  Ox theo các ph ươ   ng

x 1

x 2

2

ầ ượ ể ầ ờ trình l n l t là và ầ . Th i đi m l n đ u tiên hai

s

s

s

s

ể ấ ặ ch t đi m g p nhau là

A.  1 16 C.  1 12 D.  5 24 B.  1 4

Gi i :  ả (cid:0) x = x2 – x1 = 8cos ( 4(cid:0) t + 2(cid:0) /3) cm

ờ ả ể ặ ấ ắ

ấ ể Kho ng th i gian ng n nh t đ  hai ch t đi m g p nhau là  (cid:0) x = 0 => 8cos ( 4(cid:0) t + 2(cid:0) /3) = 0 => t = 5/24 s

Ch n Dọ

ụ ọ ề ể ấ ộ Câu 9 : Hai ch t đi m dao đ ng đi u hoà trên hai tr c t a

ằ ầ ị ớ ộ đ  Ox và Oy vuông góc v i nhau (O là v  trí c n b ng

51

ể ấ ế ươ ộ ủ ả c a c  hai ch t đi m). Bi t ph ng trình dao đ ng

ấ ể ủ c a hai ch t đi m là: x = 2cos(5 πt +π/2)cm và

ứ ấ ể ấ y =4cos(5πt – π/6)cm. Khi ch t đi m th  nh t có li

- ả đ  x =ộ ề cm và đang đi theo chi u âm thì kho ng cách 3

ữ ể ấ gi a hai ch t đi m là

A.  3 3 cm. B.  7 cm. C.  2 3 cm. D.  15 cm.

̉ Giai:

x< 0 chât điêm qua CB theo chiêu âm

́ ̀ ạ ̉ T i t = 0:  x = 0,  v

́ ̉ ̀ y = 2 3 , vy >0, chât điêm y đi t ư 2 3 ra biên.

́ ́ ư ̀ơ ̉ ̣ ́ * Khi chât điêm x đi t ́ ̀  VTCB đên vi tri hêt th i gian T/6 x = - 3

́ ́ ̀ ́ ̀ ơ ư ươ ̉ ̣ * Trong th i gian T/6 đo, chât điêm y đi t ̀ ra biên d ̀ ng rôi vê lai đung y = y = 2 3 2 3

2

2

̀ ́ ̃ ư ̣ ̉ ̣ * Vi tri  cua 2 vât nh  hinh ve

(

)

(

)

= + = ̃ ́ ư ̉ ̣ ̀ Khoang cach gi a 2 vât la cm d 3 2 3 15

ủ ủ ể ề ấ ộ ộ ợ ộ ổ Câu  10:  Dao  đ ng c a  m t  ch t  đi m   là  t ng h p  c a  hai  dao  đ ng đi u hòa  cùng

1 = 3cos(

p ươ ươ ộ ầ ượ ph ng, có ph ng trình li đ  l n l t là x t ­ t (x1 và ) và x2 =3 3 cos p 2 3 2 p 2 3

1 = x2 li đ  c a dao đ ng t ng h p là:

ể ằ ạ ờ ộ ủ ộ ợ ổ ằ x2 tính b ng cm, t tính b ng s). T i các th i đi m x

A. ± 5,79 cm.               B. ± 5,19cm. C. ± 6 cm. D. ± 3 cm.

12

p p = - ả ươ ổ ợ x 6cos( ) Gi i:  Ta có ph ộ ng trình dao đ ng t ng h p 2 t 3 6

1

2

p p x x= Khi ta có 3cos( t ­ t ) =  3 3 cos p 2 3 2 2 3

p p p p p - � � cos 3 cos sin 3 cos 2 t 3 2 � � � � = � � 2 t � � � � 3 � � 2 t � � = � � 3 � � 2 t � � � � 3 � �

p p p p - � � cos sin 0 cos 0 1 2 2 t + 3 6 2 t � � � � 3 � � � � � � = � � p p p + = � � � + p k 1,5k(k z) 3 2 2 t 3 6 2 2 t � � = � � 3 � � 1 = + t 2

52

1

2

= = = t 0,5s(k 0) & t 2s(k 1) ể ộ ờ ỳ Chu k  dao đ ng : T = 3s nên có 2 th i đi m là = khi đó có

ứ ặ ộ ớ ộ ơ ổ ị hai v  tri g p nhau  ng v i li đ  dao đ ng t ng h p là

12

12

p p = - x 6cos( = ) 5,19cm 6 Đáp án B p p = - &x 6cos( = - ) 5,19cm 2 .0,5 3 2 .2 3 6

ụ ể ề ấ ộ ớ ươ ầ ượ Câu 11: Hai ch t đi m dao đ ng đi u hoà trên tr c Ox v i các ph ng trình l n l t là

p t t x1 = 2Acos (cm), x2 = Acos( + ) (cm) . Bi = . 2 3 4 p 2 T 2 T t ế 1 T 2 p 2 T 1

ể ầ ầ ấ ặ ị V  trí mà hai ch t đi m g p nhau l n đ u tiên là:

A. x = ­ A.            B. x = ­ .        C. x = ­ .    D. x = ­1,5A. A 2 3 A 2

ả ẽ ồ ơ ư Gi i: V  giãn đ  vect ẽ  nh  hình v .

Ở ờ ể ấ ầ  th i đi m ban đ u hai ch t đi m ể ở 01 và M02 M

ờ Sau th i gian t = = ấ  hai ch t đi m ể ở 1 và M2  M T 1 3 T 2 4

x1 = 2Acos( ) = 2Acos( )  = ­A T 1 3 p 2 3 p 2 T 1

p x2 = Acos( + ) = Acos((cid:0) )  = ­ A T 2 4 2 p 2 T 2

ư ậ ầ ầ ấ ặ ị ể Nh  v y v  trí hai ch t đi m g p nhau l n đ u tiên

ọ ộ ọ có t a đ  x = ­ A. Ch n đáp án A

p

=

p

=

+

t cm

4 cos(4 )

t

cm

p 4 3 cos(4

)

ộ ụ ọ ề ể ấ ộ ộ Câu 12: Hai ch t đi m dao đ ng đi u hòa trên cùng m t tr c t a đ  Ox theo các ph ươ   ng

x 1

x 2

2

ầ ượ ể ầ ờ trình l n l t là và ầ . Th i đi m l n đ u tiên hai

s

s

s

s

ể ấ ặ ch t đi m g p nhau là

A.  1 16 C.  1 12 D.  5 24 B.  1 4

ả ữ ả ấ Gi i :  Kho ng cách gi a 2 ch t đi m ể (cid:0) x = x2 – x1 = 8cos ( 4(cid:0) t + 2(cid:0) /3) cm

53 ể

ấ ặ ả ắ ờ ấ ể Kho ng th i gian ng n nh t đ  hai ch t đi m g p nhau là

(cid:0) x = 0 => 8cos ( 4(cid:0) t + 2(cid:0) /3) = 0 => t = 5/24 s       Ch n Dọ

ố ượ ể ấ ề ộ Câu 14: Hai ch t đi m M và N có cùng kh i l ầ ố ọ   ng, dao đ ng đi u hòa cùng t n s  d c

ườ ớ ụ ọ ộ ề ẳ ị theo hai đ ằ   ng th ng song song k  nhau và song song v i tr c t a đ  Ox. V  trí cân b ng

ề ở ủ ộ ườ ẳ ộ ọ ớ ủ c a M và c a N đ u trên m t đ ng th ng qua góc t a đ  và vuông góc v i Ox. Biên

ữ ủ ấ ả ớ ộ ộ ủ đ  c a M là 6 cm, c a N là 8 cm. Trong quá trình dao đ ng, kho ng cách l n nh t gi a M

ươ ế ố ạ ị ằ Ở ờ ể và N theo ph ng Ox là 10 cm. M c th  năng t i v  trí cân b ng. th i đi m mà M có

ỉ ố ộ ủ ủ ế ằ ộ ộ đ ng năng b ng th  năng, t  s  đ ng năng c a M và đ ng năng c a N là

2

1

2

x x- ́ ́ ̃ ̀ ̀ ́ ́ ̉ ̉ ̉ ̉ ̣ ̀ ư Giai: Khoang cach gi a hai chât điêm  la băng hinh chiêu cua MN xuông truc ox.

2

1

2 1

2 2

N

M

+ x x- ́ ̀ ́ ơ ̣ ̣ = MN A A ́ Gia tri ́  l n nhât khi MN//ox. Ma ta co => hai dao đông vuông pha

x

đ = Wt

1

O

2

đM

M

́ ́ ́ ư ̣ nhau => khi dao đông th  nhât co W thì � =� x A 2 1 2

2

đN

2 W A = 1 2 W A 2

N

= = = � x = W W . = 2đ 2 A 2 �� 2 t 2 2 W W 6 8 9 16

ụ ổ ợ ạ ụ II.2.4. Bài toán t ng h p áp d ng đ o hàm, áp d ng vi phân

ấ ể ộ ề ươ ầ ố II.2.4.1. Cho hai ch t đi m dao đ ng đi u hòa cùng ph ng, cùng t n s , có

1

1

2

2

2

= = w + j t ) x A cos( w + j t ) ươ ầ ượ ộ x A cos( 1 ph ng trình dao đ ng l n l t là: ; . Cho

2 1

2 2

ớ ứ ấ ấ + n.x m.x b bi t: ế = v i m, n ,b là các s  th c ể ố ự . Khi ch t đi m th  nh t có li đ  x ộ 1,

1v thì ch t đi m th  2 có t c đ  là bao nhiêu?

ằ ố ộ ứ ể ấ ố ộ ủ t c đ  c a nó b ng

,

'

,

1 u u

­ Ta có

a a - = = a x v ; (u )

­ L y đ o hàm hai v  bi u th c

2 1

2 2

ế ể ứ ấ ạ + n.x m.x =   b

'

'

'

2 1

2 1 2.n.x .(x ) 1 1

2 1 2.m.x .(x ) 2 2

2 1 2.n.x .v 1 1

2 1 2.m.x .v 2

2

2

- - - - = = = = � � � b v Ta có: + 2 ' (n.x m.x ) 2

ẳ ứ ề ể ắ ị II.2.4.2. Ba con l c lò xo treo th ng đ ng có đi m treo cách đ u nhau và có v  trí

ủ ằ ắ ắ ừ cân b ng c a ba con l c là ngang nhau. Gi ả ử ứ ự  s  th  t ba con l c t ả    trái sang ph i là

1

1

= w + j t ) ứ ấ ắ ươ ứ ắ x A cos( 1 1, 2, 3. Con l c th  nh t có ph ng trình cm. Con l c th  hai có

54

2

2

= x w + j t ) ươ ậ ặ ủ ể ắ ẳ A cos( 2 ph ng trình cm. Đ  ba v t n ng c a ba con l c luôn th ng

ứ ả ươ ắ hàng nhau thì con l c th  ba ph i có ph ng trình là?

ộ ớ ể ậ ậ ẳ ộ ươ ố ủ ậ ­ Đ  3 v t luôn th ng hàng trong quá trình dao đ ng thì đ  l n v n tôc t ng đ i c a v t

ả ằ ủ ậ ớ ậ ề ả ượ ề c chi u nhau.

32

3

3

= - - - = � � ớ uur v 2v (v v (1) 1 so v i 2 ph i b ng c a v t 3 so v i v t 2, còn chi u thì chúng ph i ng uur v 12 v ) 2 = - v 2 + 2 v 1 v 1

1m

2

1

3

3

2

2m

= + = + - � 2x x x x 2x ế ủ ấ L y vi phân 2 v  c a (1) ta có ( x ) 1

uuur 32v

3

1

uuur 12v

= - p x t t ) 2A cos( 2 w + j + 2 w + j ) A cos( 1

3x

3m

ư ẽ ợ ồ ượ ổ R i làm nh  bài toán t ng h p là ta s  tìm đ c

ụ ậ Bài t p áp d ng:

ể ề ấ ộ ươ ầ ố ươ Câu 1: Cho hai ch t đi m dao đ ng đi u hòa cùng ph ng, cùng t n s , có ph ng trình

dao đ ngộ

1

1

2

2

2

2 1

2 2

= = w + j t ) x A cos( w + j t ) x x+ ầ ượ l n l t là: ; . Cho bi t: 4ế = 13(cm2) . Khi x A cos( 1

ố ộ ủ ố ộ ủ ể ấ ứ ấ ch t đi m th  nh t có li đ  x ằ ộ 1 =1 cm, thì t c đ  c a nó b ng 6 cm/s. Khi đó t c đ  c a

ứ ể ấ ch t đi m th  hai là

A. 9 cm/s. B. 6 cm/s. C. 8 cm/s. D. 12 cm/s.

Gi i:ả

1 = x’1 ; v2 = x’2)

2 2

ế ạ ờ x+ = 13(cm2) . Đ o hàm hai v  theo th i gian ta có  ( v T    ừ 4 2 x 1

2

8x1v1 + 2x2v2 = 0  (cid:0) v2 = ­

4x v 1 1 x Khi x1 = 1 cm thì x2 = ± 3 cm. (cid:0) v2 = ± 8 cm/s. .

ố ộ ủ ứ ể ấ ọ T c đ  c a ch t đi m th  hai là 8 cm/s. Ch n đáp án C

ứ ể ề ằ ắ ẳ ị Câu 2: Ba con l c lò xo treo th ng đ ng có đi m treo cách đ u nhau và có v  trí cân b ng

ở ắ ừ ứ ấ ả ắ ộ  cùng đ  cao. Gi ả ử ứ ự  s  th  t ba con l c t trái sang ph i là 1, 2, 3. Con l c th  nh t có

1 = 3cos (20t +  /2) cm. Con l c th  hai có ph

2 = 1,5cos 20t cm.

π ươ ứ ắ ươ ph ng trình x ng trình x

ậ ặ ủ ứ ể ẳ ắ ả ắ ươ Đ  ba v t n ng c a ba con l c luôn th ng hàng nhau thì con l c th  ba ph i có ph ng

trình là

π π B. x3 = 1,5cos (20t +  /4). A. x3 = 3 2 cos (20t –  /4) cm.

55

π π D. x3 = 1,5cos (20t –  /4). C. x3 = 3 2 cos (20t +  /4) cm.

3

1

= + p p x t w + j + p = t ) 3cos(20t) 3cos (20t +  /2­ ) ả Gi i: 2A cos( 2 w + j + 2 ) A cos( 1

3

2 3

2 3

3A

- p p = - = + = j = -� tg 1 rad j = 3 3 2 cm - p + 3sin 0 3sin( + 3cos 0 3cos( / 2) / 2) 4

3x

= p � Đáp án A 3 2cos(20t­ /4)cm

ƯƠ Ậ Ả Ộ Ụ Ị ƯỢ II.3. PH NG PHÁP ÁP D NG Đ NH LU T B O TOÀN Đ NG L Ể NG Đ

Ả Ộ Ố Ạ GI I M T S  BÀI TOÁN VA CH M

Ậ Ả Ộ Ụ Ị ƯỢ Ể Ả II.3.1. ÁP D NG Đ NH LU T B O TOÀN Đ NG L NG Đ  GI I BÀI TOÁN

Ạ Ồ VA CH M ĐÀN H I

1m , ban đ u v n

ố ượ ề ậ ắ ộ ộ ồ ậ ầ Xét m t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa g m v t năng có kh i l ng

1m  b ng không, thì v t

ậ ằ ụ ủ ể ế ạ ộ ố ủ t c c a ồ   0m  chuy n đ ng theo tr c c a lò xo đ n va ch m đàn h i

1m v i v n t c ban đ u là

0v . B  qua hao phí, ma sát, c n tr  c a môi tr

ớ ậ ố ầ ở ủ ả ỏ ườ v i ớ ng. Xác

1m sau va ch m?ạ

ủ ộ ộ ị đ nh biên đ  dao đ ng c a

1m sau va ch m:ạ

ậ ả ụ ộ ị ượ ậ ố ủ ị B1: Áp d ng đ nh lu t b o toàn đ ng l ng xác đ nh v n t c c a

1 và v2:

ậ ố ủ ạ ậ V n t c c a hai v t ngay sau khi va ch m là v

+

=

ộ ị ượ ộ ậ ả Theo đ nh lu t b o toàn đ ng l ng và đ ng năng ta có:

= m v m (v

m v m v m .v 0

1 1

2

0

0

1 1

0

0

v ) 2

- (1)

2 1 1

0

2 0

2 2

0

0

2 11vm 2

2 2m v 0 2

2 0m v 0 2

= - - � = m v m (v v ) m (v + = (2) + v )(v 2 0 v ) 2

0

0

0

0

= + - - � v v v v ừ T  (1) và (2) ta có: v 1 v ; v 2 = 2 = 2 v 1 m v 1 1 m

v

0

(v 1

= v ) 0

= v 1

m v 1 1 m

0

2m v 0 0 + m m 1

0

- -

1m  sau va ch m:ạ

w =

ộ ủ ị B2: Xác đ nh biên đ  c a

k m 1

+ Ta có

56

0x

+

ằ ạ ọ ị ị ị ị + Ta xác đ nh xem v  trí va ch m cách v  trí cân b ng bao nhiêu, thì v  trí đó g i là

1m  sau va ch m: ạ

A

x=

sau

2 0

2 v 1 2

ị ượ ộ ủ Ta xác đ nh đ c biên đ  c a w

Ậ Ả Ộ Ụ Ị ƯỢ Ể Ả II.3.2. ÁP D NG Đ NH LU T B O TOÀN Đ NG L NG Đ  GI I BÀI TOÁN

Ề Ạ VA CH M M M

1m , ban đ u v n

ố ượ ề ậ ắ ộ ộ ồ ậ ầ Xét m t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa g m v t năng có kh i l ng

1m  b ng không, thì v t

0m  chuy n đ ng theo tr c c a lò xo đ n va ch m m m

ậ ằ ụ ủ ế ể ề ạ ộ ố ủ t c c a

1m v i v n t c ban đ u là

0v . B  qua ma sát, c n tr  c a môi tr

ớ ậ ố ầ ở ủ ả ỏ ườ v i ớ ị ng. Xác đ nh biên

1m sau va ch m?ạ

ủ ộ ộ đ  dao đ ng c a

1m sau va ch m:ạ

ậ ả ụ ộ ị ượ ậ ố ủ ị B1: Áp d ng đ nh lu t b o toàn đ ng l ng xác đ nh v n t c c a

+

=

=� v

(m m )v m v 0

0

1

0

m v 0 0 + m m 1

0

ậ ắ ạ ớ ớ ậ ố ể ạ ộ Sau va ch m hai v t g n l i v i nhau, và cùng chuy n đ ng v i v n t c v

w =

ộ ủ ệ ạ ị B2: Xác đ nh biên đ  c a h  sau va ch m:

k + m m 1

0

+ Ta có

0x

2

v

+

ủ ệ ằ ạ ọ ị ị ị ị + Ta xác đ nh xem v  trí va ch m cách v  trí cân b ng c a h  bao nhiêu, thì v  trí đó g i là

A

x=

sau

2 0

2

ị ượ ộ ủ ệ ạ Ta xác đ nh đ c biên đ  c a h  sau va ch m: w

Ậ Ả Ộ Ụ Ậ Ị ƯỢ Ể Ả II.3.3.BÀI T P ÁP D NG Đ NH LU T B O TOÀN Đ NG L NG Đ  GI I BÀI

Ồ Ạ TOÁN VA CH M ĐÀN H I

ề ặ ẳ ằ ắ ộ ộ ớ Câu 1 : M t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa trên m t ph ng n m ngang v i chu kì T =

1. Khi lò xo có chi u dài c c đ i và v t

ậ ặ ả ầ ố ượ ự ạ ề ậ π ộ 2  (s), v t n ng là m t qu  c u có kh i l ng m

2 thì m t qu  c u có kh i l ả ầ

0 =

1m 2

ố ượ ộ ể ọ ố m1 có gia t c – 2 cm/s ng m ộ   chuy n đ ng d c theo

1 và có h

ụ ủ ế ạ ồ ớ ướ ị tr c c a lò xo đ n va ch m đàn h i xuyên tâm v i m ng làm cho lò xo b  nén

0 tr

1 đi đ

ướ ườ ậ ạ l ậ ố ủ i. V n t c c a m c khi va ch m ng mà v t m ượ ừ c t khi ạ 3 3  cm/s. Quãng đ

57

ề ể ế ầ ầ ạ ổ ộ va ch m đ n khi đ i chi u chuy n đ ng l n đ u tiên là:

2A0 = ­2;  (cid:0)

max = (cid:0)

ầ ủ ộ ộ = = 1 rad/s  (cid:0) A0 = iả : Biên đ  dao đ ng ban đ u c a vât:  a Gi A. 4cm                    B. 6,5cm                    C. 6 cm                  D 2cm (cid:0)2 T

2cm

1 và v2:

ậ ố ủ ạ ậ V n t c c a hai v t ngay sau khi va ch m là v

0v  là v n t c c a

0m ngay tr

=

v 1

ậ ố ủ ướ ạ c va ch m

2m v 0 0 + m m 1

0

0v 3

0v 3

= 2 = ­ 2 3 cm/s   v2 = ­ =   3  cm/s.

2=� 0x

ầ ủ ậ ằ ạ ằ ộ ị ị V  trí va ch m cách v  trí cân b ng chính là b ng biên đ  ban đ u c a v t cm =

0,02m

1 sau va ch m:  A

2 = A0

2 + .

2 v 1 (cid:0) 2

ủ ộ ộ ạ Biên đ  dao đ ng c a m = 0,022 + (0,02 3 )2 = 0,0016

1 đ i chi u chuy n đ ng l n

ờ ừ ế ạ ể ề ầ ổ ộ (cid:0) A = 0,04 m = 4cm. Th i gian t lúc va ch m đ n khi m

1

T 12

T 4

T 3

A 2

ở ị ậ ừ ế ứ ầ đ u tiên t c khi m v  trí biên âm; ( v t đi t ộ  li đ ộ  đ n li đ  ­A)   t  = + = .=

2(cid:0) 3

= 2,1 s

1 đi đ

ườ ượ ế ể ộ ổ Quãng đ ậ ng v t m ề c đ n khi đ i chi u chuy n đ ng là S1 = 2 + 4 = 6cm

ề ặ ằ ẳ ằ ắ ộ ị Câu 2: con l c lò xo dao đ ng đi u hòa trên m t ph ng n m ngangquanh v  trí cân b ng

ố ượ ự ệ ậ ắ ộ ộ ấ O, con l c th c hi n 100dao đ ng m t 10s, biên đ  là 2,5cm, v t có kh i l ng 100g. Khi

2,5 m/s theo

0m = 100g chuy n đ ng v i v n t c

ấ ậ ớ ậ ố ể ộ ậ ở ị v t v  trí lò xo dãn nh t thì v t

ươ ồ ớ ậ ặ ớ ụ ủ ế ắ ạ ỏ ph ng trùng v i tr c c a lò xo đ n va ch m đàn h i v i c t n ng con l c, b  qua hao

ừ ậ ố ằ ắ ầ ầ ạ ờ phí, th i gian t khi va ch m con l c có v n t c b ng không l n đ u khi:

A. 0,025s B. 0,125s C. 0,033s D. 0,1s

Gi i:ả

w =

20

10 t = N 100

2 = T

=

v 1

p p T = = 0,1s

2m v 0 0 + m m 1

0

ậ ố ủ ạ V n t c c a m sau va ch m là: =  2,5 m/s

58

2,5cm

=� 0x

ầ ủ ậ ằ ạ ằ ộ ị ị V  trí va ch m cách v  trí cân b ng chính là b ng biên đ  ban đ u c a v t =

4

4

v

2

=

+

=

+

=

+

=

=

A '

x

2,5

6, 25

+ 6, 25 6, 25

12,5

0,025m

2 0

2 o 2

2,5.10 2 (20 )

2,5.10 3 4.10

ộ ủ ạ Biên đ  c a m sau va ch m: w p

cm

= 2,5 2 cm

=

=

+

t

t

(cid:0) ậ ố ằ ậ ế ờ ừ ậ ắ ạ Khi v n t c b ng không thì v t đ n biên âm th i gian t khi va ch m con l c có v n

= = 0,033s

2,5

2,5 2

A

T T T 3 4 12

A 2

(cid:0) - ầ ầ ố ằ t c b ng không l n đ u  = (cid:0) -

̀ ́ ́ ̀ ́ ượ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ư ng không đang kê, đô c ng 100N/m, vât năng M ́ Câu 3: Môt con lăc lo xo, lo xo co khôi l

́ ́ ̀ ̀ ̉ ượ ở ̣ ̉ ̣ ̣ = 300g co thê tr t không ma sat trên măt phăng năm ngang. Hê đang ́  trang thai cân băng,

̀ ́ ̀ ̀ ươ ́ ơ ̣ ̣ ̣ ̣ dung môt vât m = 200g băn vao M theo ph ́ ng năm ngang v i tôc đô 2m/s. Va cham la ̀

́ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ơ ̣ ̣ ̉ ̣ hoan toan đan hôi. Gôc toa đô la điêm cân băng, gôc th i gian la ngay sau luc va cham,

́ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ươ ̀ ơ ̣ ̉ ̣ ̀ chiêu d ̣  ng la chiêu luc băt đâu dao đông. Tinh khoang th i gian ngăn nhât vât co li đô

­8,8cm

A. 0,25s B. 0,26s C. 0,4s D. 0,09s

8,0 5,0

mv 2 0 mM

ả ậ ố ủ ạ Gi ắ i: V n t c c a con l c sau va ch m: v = = =  1,6  m/s (cid:0)

0= , biên đ  dao đ ng c a h  sau va ch m:

0x

2

v

+

ạ ạ ị ằ ủ ệ ạ ộ ộ Va ch m t i v  trí cân b ng nên

A

x=

2 0

2

M k

ủ ậ ộ = 0,0876 m (cid:0) 8,8cm; Chu kì dao đ ng c a v t  T = 2π = 0,344s w

3T 4

́ ́ ̀ ơ ̉ ̣ ̣ ́ Khoang th i gian ngăn nhât vât co li đô ­8,8cm là  t = = 0,257977s (cid:0) 0,26s. Đáp án B

ề ằ ẳ ặ ắ ộ ộ ớ Câu 4 : M t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa trên m t ph ng n m ngang v i chu kì T = 2π

1

1. Khi lò xo có chi u dài c c đ i và v t m

ậ ặ ả ầ ố ượ ự ạ ề ậ ộ (s), v t n ng là m t qu  c u có kh i l ng m

59

2 thì m t qu  c u có kh i l ả ầ

0 =

1m 2

ố ố ượ ộ ể ộ ọ có gia t c – 2 cm/s ng m ụ     chuy n đ ng d c theo tr c

1 và có h

ế ạ ồ ớ ướ ị ủ c a lò xo đ n va ch m đàn h i xuyên tâm v i m ng làm cho lò xo b  nén l ạ   i.

2  tr

ướ ậ ể ừ ữ ả ậ ố ủ V n t c c a m c khi va ch m lúc va ạ 3 3   cm/s. Kho ng cách gi a hai v t k  t

1 đ i chi u chuy n đ ng l n đ u tiên là

ạ ề ể ầ ầ ổ ộ ế ch m đ n khi m

A: 3,63 cm             B:  6 cm       C:  9,63 cm

max = (cid:0)

2A0 = ­2;  (cid:0)

ầ ủ ộ ộ = 1 rad/s  (cid:0) A0 = = Gi iả : Biên đ  dao đ ng ban đ u c a vât:  a D:2,37cm  (cid:0)2 T

2cm

1 và v2:

ậ ố ủ ạ ậ V n t c c a hai v t ngay sau khi va ch m là v

0v  là v n t c c a

0m ngay tr

=

v 1

ậ ố ủ ướ ạ c va ch m

2m v 0 0 + m m 1

0

0v 3

0v 3

= 2 = ­ 2 3 cm/s   v2 = ­ =   3  cm/s.

2=� 0x

ầ ủ ậ ằ ằ ạ ộ ị ị V  trí va ch m cách v  trí cân b ng chính là b ng biên đ  ban đ u c a v t cm =

0,02m

1 sau va ch m:  A

2 = A0

2 + .

2 v 1 (cid:0) 2

ủ ộ ộ ạ Biên đ  dao đ ng c a m = 0,022 + (0,02 3 )2 = 0,0016

1 đ i chi u chuy n đ ng l n

ờ ừ ế ạ ề ể ầ ổ ộ (cid:0) A = 0,04 m = 4cm. Th i gian t lúc va ch m đ n khi m

1

T 12

T 4

T 3

A 2

ở ị ậ ừ ế ứ ầ đ u tiên t c khi m v  trí biên âm; ( v t đi t ộ  li đ ộ  đ n li đ  ­A)   t  = + = .=

2(cid:0) 3

= 2,1 s

1 đi đ

ườ ượ ế ể ổ ộ Quãng đ ậ ng v t m ề c đ n khi đ i chi u chuy n đ ng là S1 = 2 + 4 = 6cm

2 quay tr  l

2 = v2t =  3 .2,1 = 3,63 cm

ở ạ ượ ườ Sau va ch m mạ i và đi đ c quãng đ ng S

ậ ể ừ ả ế ạ ề ầ ổ ộ ữ Kho ng cách gi a hai v t k  t lúc va ch m đ n khi m ầ   ể 1 đ i chi u chuy n đ ng l n đ u

tiên là

S = S1 + S2 = 9,63cm. Đáp án C

ề ẳ ặ ắ ộ ộ ớ ỳ π(s). Câu 5 : M t con l c lò xo dao đ ng đi u hoà trên m t ph ng ngang v i chu k  T = 2

0m  chuy n đ ng cùng

ắ ế ị ươ ố ượ ể ộ Khi con l c đ n v  trí biên d ộ ậ ng thì m t v t có kh i l ng

60

ươ ượ ố ộ ề ế ể ắ ạ ộ ồ ớ ph ng ng c chi u đ n va ch m đàn h i xuyên tâm v i con l c. T c đ  chuy n đ ng

và sau va ch m v t

0m  tr

ướ ạ ạ ậ ượ ở ạ ớ ậ ố c a ủ c va ch m là 2cm/s c tr  l i v i v n t c là ậ 0m  b t ng

2 . Sau va ch m ạ

ố ủ ậ ặ ủ ắ ướ ạ 1cm/s. Gia t c c a v t n ng c a con l c ngay tr c va ch m là ­ 2cm/s

ượ ườ ề ể ộ ổ ắ con l c đi đ c quãng đ ng bao nhiêu thì đ i chi u chuy n đ ng?

A. s =  5 cm        B. 2 +  5  cm C. 2 5 cm D. 2 +2 5 cm

Gi i:ả

ậ ố ủ ậ ạ ắ ọ G i: v là v n t c c a v t năng con l c lò xo ngay sau va ch m

0v  và

0v  = 2cm/s;

2v  = ­1cm/s.

=

+

v

v

ướ ạ c và sau va ch m: ậ ố ủ ậ 2v  là v n t c c a v t m tr

v 1

0

2

ứ ở ụ Ta có = 2 – 1 = 1cm/s. ( đã ch ng minh m c 2.1)

2ª = ­2, v i A là biên đ  dao đ ng ban đ u ầ

(cid:0) ướ ạ ộ ớ ộ ố ậ ặ   Gia t c v t n ng tr c khi va ch m  a = ­

1

(cid:0) 2 (cid:0) T

(cid:0) ầ ố T n s  góc = (rad/s  (cid:0) A = 2cm

2

v

'

+

ủ ạ ắ ộ ộ ọ G i A’ là biên đ  dao đ ng c a con l c sau va ch m.

0x  = 2cm  (cid:0)

A

x=

2 0

2

5  (cm)

ằ ầ ạ ằ ộ ị V  trí va ch m cách cân b ng chính b ng biên đ  ban đ u = = w

5   (cm).

ườ ậ ặ ắ ượ ế ề ạ ổ Quãng đ ng v t n ng con l c đi đ c sau va ch m đ n khi đ i chi u s = A + A’ = 2 +

́ ̀ ́ ́ ́ ́ ̀ ượ ư ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ̣  ng M = 0,2kg găn trên môt lo xo nhe thăng đ ng co đô Câu 6.  Môt qua câu co khôi l

̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ượ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ư c ng 20N/m, đâu d ́ ươ i cua lo xo găn cô đinh. Môt vât nho co khôi l ng m = 0,1 kg r i t ̀ ơ ư

2. Sau

̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ơ ̣ ̣ ̣ đô cao h = 0,45m xuông va cham đan hôi v i M. Lây gia tôc trong tr ̀ ươ ng g = 10m/s

̀ ̀ ́ ̀ ̀ ươ ư ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ va cham vât M dao đông điêu hoa theo ph ́ ơ ng thăng đ ng trung v i truc cua lo xo. Biên

̣ ̣ đô dao đông là

A. 15 cm B. 20 cm C. 10 cm D. 12 cm

61

ọ Gi i: ả G i O là VTCB

gh2

0 =

ậ ố ủ ướ V n t c c a m tr ạ c khi ch m M:  v =  18  = 3 2 m/s

=

ậ ố ủ ạ G i ọ 1v  là v n t c c a M sau va ch m

v 1

2mv 0 + m M

2 3

x

ạ ạ ị ằ = i v  trí cân b ng v0 = ­ 2 2  m/s = vmax = 2 2  m/s vì va ch m t

m h M

ầ ố ộ ủ T n s  góc c a dao đ ng :

O

20 2,0

k M

22

(cid:0) = = = 10 2  rad/s

maxV (cid:0)

10

2

ộ ộ Biên đ  dao đ ng :  A = = 0,2 m = 20 cm .Đáp án B =

̀ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ượ ư ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ̣  ng M = 0,2kg găn trên môt lo xo nhe thăng đ ng co đô Câu 7 : Môt qua câu co khôi l

đ. Môt vât nho co khôi l

̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ơ ượ ượ ̉ ̣ ̣ ̉ ́ ư c ng 20N/m, đâu d ́ ươ i cua lo xo găn v i đê co khôi l ng M ng

́ ̀ ̀ ́ ́ ơ ư ̣ ́ ơ ̣ ̣ m = 0,1 kg r i t ̀  đô cao h = 0,45m xuông va cham đan hôi v i M. Lây gia tôc trong tr ̀ ươ   ng

̀ ̀ ́ ́ ̀ ươ ư ơ ̣ ̣ ̣ ̉ g = 10m/s2. Sau va cham vât M dao đông điêu hoa theo ph ̣   ng thăng đ ng trung v i truc

̀ ́ ́ ̀ ̉ ̉ ̣ cua lo xo. Muôn đê không bi nhâc lên thi M ̉ ơ đ không nho h n

A. 300 g B. 200 g C. 600 g D. 120 g

x

m

ọ Gi i: ả G i O  là VTCB .

gh2

0 =

h

ậ ố ủ ướ V n t c c a m tr ạ c khi ch m M:  v =  18  = 3 2 m/s

M

O

=

ậ ố ủ ạ G i ọ 1v  là v n t c c a M sau va ch m

v 1

2mv 0 + m M

2 3

ạ ạ ị ằ = i v  trí cân b ng v0 = ­ 2 2  m/s = vmax = 2 2  m/s vì va ch m t

20 2,0

k M

(cid:0) ầ ố ộ ủ T n s  góc c a dao đ ng : = = = 10 2  rad/s

mg k

10.2,0 20

22

ậ ở ủ ộ Đ  nén c a lò xo khi v t VTCB    ∆l = = 0,1m = 10 cm =

maxV (cid:0)

10

2

ộ ủ ộ Biên đ  c a dao đ ng:  A = = 0,2 m = 20 cm =

62

kéomax (cid:0)

(cid:0) ́ ́ ượ ̉ ̣ Muôn đê không bi nhâc lên F ọ   tr ng l ủ ậ ng c a v t M Fđhmax = k (A ­ ∆l) =  20.0,1

(cid:0) gMđ

ọ Do đó  Mđ (cid:0) 0,2 kg = 200g. Ch n đáp án B

ậ ặ ắ ộ ồ ộ ứ Câu 8: M t con l c lò xo, g m lò xo có đ  c ng k = 50N/m và v t n ng M=500g dao

=

=

m s 1 /

m

g

ụ ề ệ ặ ẳ ằ ớ ọ ộ đ ng đi u hoà v i biên đ ộ 0A  d c theo tr c Ox trên m t ph ng n m ngang. H  đang dao

500 3

ộ ậ ắ ươ ằ ộ đ ng thì m t v t b n vào M theo ph ng n m ngang v i v n t c . ớ ậ ố 0 v

ả ế ể ề ẩ ạ ồ ờ Gi thi ỏ t va ch m là hoàn toàn đàn h i và x y ra vào th i đi m lò xo có chi u dài nh

2

=

ự ạ ề ề ấ ạ ậ ộ ự   nh t. Sau khi va ch m v t M dao đ ng đi u hoà làm cho lò xo có chi u dài c c đ i và c c

g

m s

10 /

=

=

=A

5 2

cm .

5 3

cm .

cm= 5 .

10

cm .

A 0

0

A 0

A 0

ể ầ ượ ộ ộ ướ ạ ti u l n l t là 100cm và 80cm. Cho . Biên đ  dao đ ng tr c va ch m là

A. B. C. D.

GI I :Ả

x

A=

2mv 0 M m+ = 0,5 m/s ằ

ậ ố ủ ạ ắ + V n t c c a con l c sau va ch m => V =

0

0

w =

10

50 = 0,5

ạ ạ ạ ị ằ ầ ộ ộ ị + Va ch m t i v  trí cách v  trí cân b ng m t đo n b ng biên đ  ban đ u nên ;

2

2

v

2

=

+

=

+

=

10

x

A

A 5. 3cm

2 0

2 0

0

2

ạ ộ Sau va ch m biên đ  là : A’ = (100 – 80) : 2 = 10 cm

50 2 10

w

Ụ Ậ Ả Ộ Ậ Ị ƯỢ Ể Ả II.3.4. BÀI T P ÁP D NG Đ NH LU T B O TOÀN Đ NG L NG Đ  GI I BÀI

Ạ Ề TOÁN VA CH M M M

ộ ậ ố ượ ỏ ẹ ẳ ứ ắ ộ ng M = 0,9 (kg), g n trên m t lò xo nh  th ng đ ng có Câu 1: M t v t nh  có kh i l

ầ ướ ủ ộ ậ ố ị ố ượ ỏ ộ ứ đ  c ng 25(N/m) đ u d i c a lò xo c  đ nh. M t v t nh  có kh i l ng m=0,1 (kg)

3  m/s đ n va ch m m m v i M. Sau

ể ươ ớ ố ộ ứ ẳ ế ề ạ ớ ộ chuy n đ ng theo ph ng th ng đ ng v i t c đ  2

Mg/k

(M+m)/k

ề ạ ậ ộ ươ ẳ va ch m hai v t dính vào nhau và cùng dao đ ng đi u hòa theo ph ứ ng th ng đ ng trùng

2. Biên đ  dao đ ng là:

O’ O

ấ ố ọ ườ ộ ộ ớ ụ ủ v i tr c c a lò xo. L y gia t c tr ng tr ng g=10m/s

63

0

+

=

(m M)v mv

=� v

A 4,5 cm         B 8 cm          C 4 2 cm       D 4 3  cm

0

mv + m M

ả ậ ố ủ ạ ậ Gi i:  V n t c c a hai v t sau va ch m:

v = 0,2 3   (m/s) = 20 3 cm/s

ệ ở ư ằ ầ ổ ỉ ị Ban đ u ch  có M nh ng sau đó h  tr  thành m + M, nên v  trí cân b ng thay đ i

'O ;O  là v  trí cân b ng ban đ u và sau khi va ch m

ạ ằ ầ ị

(

)

0 =

'O cách cân b ng là  x

gMmM k

mg k

w =

5

k = + m M

25 = 1

2

2

2

+

(cid:0) (cid:0) ạ ị ạ ằ V  trí va ch m t i = = 0,04m

2 = x0

2 +

4

2

V (cid:0)

(20 3) 2 5

ộ ủ ệ ạ Biên đ  c a h  sau va ch m:    A = = 8   Đáp án B

ố ượ ơ ự ậ ố ầ ừ ộ ng m=400g r i t do không v n t c đ u t đ  cao h=50 cm ộ ậ Câu 2: M t v t có kh i l

ặ ướ ứ ắ ẵ ộ ớ lên 1 đĩa cân ( h so v i m t đĩa cân) ,bên d i đĩa cân g n m t lò xo th ng đ ng có k = 40

2

=

ậ ắ ề ề ặ ạ ạ ộ ỏ N/m.Khi ch m vào đĩa, v t g n ch t vào đĩa (va ch m m m) và dao đ ng đi u hoà. B

g 10m / s

ố ượ ọ ủ ệ ạ ộ ộ qua kh i l ng đĩa và m i ma sát, . Biên đ  dao đ ng c a h  sau va ch m là:

=

=

A 0,1m             B 0,2m             C  0,1 2m             D  0,1 3m

2gh

10

0v

0

=

+

=

=

=

ướ ạ c khi ch m đĩa: m/s Gi ậ ố ủ ậ i:ả  V n t c c a v t ngay tr

(m M)v mv

v

10m / s

0

mv + m M

0.4. 10 0.4

ả ậ ố ủ ạ ậ Gi i:  V n t c c a hai v t sau va ch m:

ệ ở ư ằ ầ ổ ị ỉ Ban đ u ch  có M nh ng sau đó h  tr  thành m + M, nên v  trí cân b ng thay đ i

'O ;O  là v  trí cân b ng ban đ u và sau khi va ch m

ạ ầ ằ ị

(

)

(M+m)/k

0 =

'O cách cân b ng là  x

gMmM k

mg k

w =

10

k = + m M

40 = 0.4

2

2

v

+

(cid:0) (cid:0) ạ ị ạ ằ V  trí va ch m t i = = 0,1m

2 0,1

2 = x0

2 +

2

( 10) 2 (10)

ộ ủ ệ ạ Biên đ  c a h  sau va ch m:    A = w

= 0,1 2 m

64

1 =

ớ ậ ộ ứ ắ ắ ằ ồ Câu 3: Con l c lò xo n m ngang g m lò xo có đ  c ng k = 100N/m g n v i v t m

1 đ

2 = 300g t

ậ ầ ượ ữ ạ ị ặ ậ ị ạ ị 100g. Ban đ u v t m c gi i v  trí lò xo b  nén 4cm, đ t v t m t i v  trí cân

2, hai v t dính vào nhau, coi các

ề ế ạ ớ ậ ằ b ng O. Buông nh  m ẹ 1 đ  mể 1 đ n va ch m m m v i m

ể ấ ọ ạ ộ ộ ỏ ậ v t là ch t đi m ,b  qua m i ma sát, l y ấ (cid:0) 2 =10. Biên đ  dao đ ng sau va ch m là:

A. 8cm.                 B.  4cm             C. 6 cm               D 2cm.

2

1tr

2

2

2

100

ả ướ ớ Gi ậ ố ủ i: V n t c c a m ạ c khi va ch m v i m

6,1

2 v 1

v 1

4 (cid:0)

kA 2

2 vm 11 2

04,0. 1,0

4 10

kA m 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (m/s)

ậ ố ủ ạ ậ V n t c c a hai v t sau va ch m

1 (cid:0)

vm 11 mm

v 1 4

1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (m1 + m2) v = m1v1 v = (m/s) (cid:0)

ằ ổ Lò xo n m ngang nên VTCB không đ i.

maxv

ạ ạ ị ạ ằ Va ch m t ậ ố i v  trí cân b ng nên v n t c sau va ch m chính là

v

max

2

=

=

=

=

A '

v

.

= m 2cm

max

ộ ủ ạ ậ ộ Biên đ  c a dao đ ng sau khi hai v t va ch m

+ m m 1 k

1 0, 4 100

1 50

+ 1 2

w p

ố ượ ậ ắ ộ ỏ ề ộ ớ   ng m, dao đ ng đi u hoà v i ằ Câu 4: M t con l c lò xo n m ngang có v t nh  kh i l

ậ ế ộ ậ ế ầ ộ ộ ị ằ biên đ  A khi v t đ n v  trí có đ ng năng b ng 3 l n th  năng thì m t v t khác m' (cùng

ố ượ ậ ế ụ ớ ậ ứ ậ ẳ ơ kh i l ặ ng v i v t m) r i th ng đ ng và dính ch t vào v t m thì khi đó 2 v t ti p t c dao

5

A

A

A

A

ề ộ ớ ộ đ ng đi u hoà v i biên đ  là:

2 2

C. A.  5 4 B.  7 2 D.  2 2

GI I :Ả

+ Wđ = 3Wt  => W = 4Wt => x = A/2

4 3

kA2 m

3 4

A 3 k m 2

(cid:0) => W = Wđ  => v2 = => v =

ơ ươ ậ ố ủ ệ ậ ố ủ ố + m’ r i xu ng, theo ph ậ   ằ ng ngang  thì v n t c c a m’ b ng 0, nên v n t c c a h  2 v t

khi đó là v’ :

65

kA2 m

3 16

mv = (m + m’)v’ => v’ = v/2 => v’2 = v2/4 =

=

A / 2

ằ ổ + Lò xo n m ngang nên VTCB không đ i.

0x

ằ ạ ị ị + V  trí va ch m cách v  trí cân b ng là

ủ ệ ậ ộ + A’ là biên đ  dđ c a h  2 v t :

2       (cid:0)

2 = k/2m

5

A

A’2 = x2 + v’2/(cid:0)

2 2

m2 k

kA2 m

3 16

=> A’2 = A2/4 + = A2.5/8  => A’ =

ặ ằ ố ượ ậ ắ ộ ồ Câu 5: M t con l c lò xo đ t n m ngang g m v t M có kh i l ng 400g và lò xo có h ệ

ề ằ ộ ớ ộ ị ố ứ s  c ng 40N/m đang dao đ ng đi u hòa xung quanh v  trí cân b ng v i biên đ  5cm. Khi

ằ ị ườ ẹ ậ ố ượ ả M qua v  trí cân b ng ng i ta th  nh  v t m có kh i l ặ   ng 100g lên M (m dính ch t

ệ ớ ộ ộ ngay vào M), sau đó h  m và M dao đ ng v i biên đ

B. 4,25cm A.  2 5cm C.  3 2cm D.  2 2cm

Gi i:ả

40 4,0

k M

(cid:0) ầ ố ủ ắ ỉ T n s  góc c a con l c khi ch  có M : = = 10 rad/s. =

ố ộ ủ T c đ  c a M khi qua VTCB  v = (cid:0) A = 50 cm/s

ằ ổ Lò xo n m ngang nên VTCB không đ i.

ạ ạ ị ậ ố ủ ệ ậ ố ạ ị ằ ạ ằ Va ch m t i v  trí cân b ng nên v n t c c a h  sau va ch m là v n t c t i v  trí cân b ng

c a hủ ệ

Mv mM

20

ố ộ ủ ạ T c đ  c a (M + m)  sau va ch m    v’ = = 40 cm/s (cid:0)

40 5,0

5

k mM

ủ ệ ầ ố ắ (cid:0) T n s  góc c a h  con l c: ’ = = = rad/s. (cid:0)

v (cid:0)

' '

ủ ệ ộ ộ Biên đ  dao đ ng c a h :  A’ = = 2 5  cm. Đáp án A

ậ ặ ộ ứ ắ ồ Câu 6 : Con l c lò xo g m v t n ng M = 300g, lò xo có đ  c ng k = 200N/m, dao đ ng

+  v  trí cân b ng thì v t m = 200g t

m  ộ   h   đ  cao h =  M

ậ ằ ở ị ừ ộ ươ ứ ẳ theo ph ng th ng đ ng. Khi M đang

66 ớ

ơ ự ớ ể ấ ề ạ 3,75cm so v i M r i t do, va ch m m m v i M, coi ma sát là không đáng k , l y g =

ố ọ ộ ạ ị ề ằ ạ ậ ộ ọ 10m/s2 Sau va ch m hai v t cùng dao đ ng đi u hòa, ch n g c t a đ  t i v  trí cân b ng

ề ươ ẽ ố ư ạ ờ ươ ủ ệ c a h , chi u d ng nh  hình v , g c th i gian t = 0 là lúc va ch m. Ph ng trình dao

ủ ệ ậ ộ đ ng c a h  hai v t là

A. x = 1,08cos(20t + 0,387)cm.           B. x = 2cos(20t + 1,046)cm.

C. x = 1,57cos(20t + 0,155)cm.           D. x = 1,98cos(20t + 0,224)cm

gh2

ậ ố ủ ậ ướ ạ c khi va ch m vào M là  v = Gi iả : V n t c c a v t m ngay tr

ủ ệ ạ V n t c v ậ ậ ố 0 c a h  hai v t ngay sau va ch m:

m gh 2 mM

(M+m)v0  = mv  (cid:0) v0 = = 0,346m/s (cid:0)

ệ ở ư ằ ầ ổ ỉ ị Ban đ u ch  có M nh ng sau đó h  tr  thành m + M, nên v  trí cân b ng thay đ i

'O ;O  là v  trí cân b ng ban đ u và sau khi va ch m

Mg/k

ạ ầ ằ ị

(

)

0 =

'O

'O cách cân b ng là  x

(M+m)/k

gMmM k

mg k

O

(cid:0) (cid:0) ạ ị ạ ằ V  trí va ch m t i = = 0,01m

2 = x0

2 +

2 0 2

v (cid:0)

ủ ệ ộ ộ Biên đ  dao đ ng c a h :  A

200 5,0

k mM

2

+

V i   ớ (cid:0) = = = 20 (rad/s) (cid:0)

2 0,01

2 0x

2 0 2

v (cid:0)

0,346 2 20

(cid:0) A = = = 0,02 m = 2cm

(cid:0)

ươ ủ ệ ậ ộ Ph ng trình dao đ ng c a h  hai v t   x = Acos(20t + (cid:0) )

3

(cid:0)

(cid:0) khi t = 0   x = x0 = A/2 (­ )  (cid:0) =

3

x = 2cos(20t + ) cm.

ớ ậ ặ ắ ơ ượ ứ ứ ẳ Câu 7 : Con l c đ n v i v t n ng có khói l ng là M treo trên dây th ng đ ng đang đ ng

ộ ậ ố ượ ỏ ộ ươ ế yên .M t v t nh  có kh i l ng m=M/4 có đ ng năng Wo bay theo ph ng ngang đ n va

ề ệ ậ ạ ạ ậ ộ ch m vào v t M sau va ch m 2 v t dính vào nhau thì sau đó h  dao đ ng đi u hòa. Năng

ủ ệ ộ ượ l nh dao đ ng c a h  là

A.Wo/5 B.Wo C.4Wo/5 D.W0/4

67 ạ c khi va ch m vào M:

2

ả ủ ậ ướ Gi i: V n t c v ậ ố 0 c a v t m tr

0v =

W02 m

W02 M

0mv (cid:0) 2

W0  = = 2

ủ ệ ậ ố ạ ậ V n t c v c a h  hai v t sau va ch m:

O

5 4

1 4

0v 5

W02 M

(M + m) v = mv0  (cid:0) Mv = Mv0  (cid:0) v = = 0,4

maxv

ạ ạ ậ ố ạ Va ch m t i CB nên v n t c sau va ch m là

(

)

ượ ủ ệ ộ Năng l ng dao đ ng c a h  là:

W02 M

5 4

M 2

5 4

M 2

2vmM (cid:0) 2

=

k

N m

100

W = = v2 = .0,16. = 0,2W0 = W0/5. Đáp án A

=

cm

= 2A

m

kg

5 9

ộ ứ ắ ộ ồ ậ ặ Câu 8:  M t con l c lò xo g m lò xo có đ  c ng và v t n ng kh i l ố ượ   ng

ề ộ ươ đang dao đ ng đi u hòa theo ph ộ ớ ng ngang v i biên đ trên m t ặ

=

m

0,5

ế ằ ộ ẳ ẵ ằ ạ ờ ị ph ng nh n n m ngang. T i th i đi m ể m  qua v  trí đ ng năng b ng th  năng, m t v t  ộ ậ

m . Khi qua v  trí cân b ng h ị

m 0

(

)

m m+

ố ượ ỏ ứ ặ ẳ ơ ằ nh  kh i l ng r i th ng đ ng và dính ch t vào ệ

0

ố ộ ằ  có t c đ  b ng

A.  20 cm s          B.  30 3 cm s            C.  25 cm s            D.  5 12 cm s

GI I:Ả

ộ ế Đ ng năng = th  năng thì : x = A/

2 =  2 cm   w A/ 2 = 6(cid:0)

ậ ố ủ ướ V n t c c a m tr ạ c va ch m v = cm/s

0m  r i xu ng va ch m vào m xét

ể ệ ộ ươ ậ ố ủ ạ ố ơ H  chuy n đ ng theo ph ng ngang nên v n t c c a

ươ ằ ằ ổ ị theo ph ng ngang là b ng 0. V  trí cân b ng cũng không thay đ i.

0)v’ = mv  => v’ = 4(cid:0)

100

ơ ộ ượ Khi m0 r i và dính vào m, theo ĐL BT đ ng l ng: (m + m cm/s

120

= + 1 2

0x =  A/ 2 =  2 cm ;

+

= 2,5 9

5 9

2

w ằ ạ ị V  trí va ch m cách cân b ng là

2

=

+

=

A

( 2)

1,83cm

(4 ) 120

p ạ ộ Biên đ  sau va ch m:

0 =

= 20 cm/s

.A+ 1 2

sau

w ậ ố ủ ệ Qua VTCB v n t c c a h  là v

68 ặ

ẹ ộ ứ ứ ầ ẳ ộ ướ ắ Câu 9: M t lò xo nh  đ  c ng k = 20N/m đ t th ng đ ng, đ u d ầ   ố ị i g n c  đ nh, đ u

ố ượ ắ ỏ ớ ộ ậ ố ượ ỏ trên g n v i 1 cái đĩa nh  kh i l ng M = 600g, m t v t nh  kh i l ng m = 200g đ ượ   c

ả ơ ừ ộ ắ ầ ạ ậ ớ th  r i t ộ   ỏ  đ  cao h = 20cm so v i đĩa, khi v t nh  ch m đĩa thì chúng b t đ u dao đ ng

ố ọ ề ạ ạ ồ ọ đi u hòa, coi va ch m hoàn toàn không đàn h i. Ch n t = 0 ngay lúc va ch m, g c t a đ ộ

ề ằ ươ ướ ươ ạ ị t ủ ệ ậ i v  trí cân b ng c a h  v t M + m, chi u d ng h ố ng xu ng. Ph ộ   ng trình dao đ ng

ủ ệ ậ c a h  v t là.

=

=

x 10 2cos(5t

)cm

x

20 2cos(5t

)cm

3 4

3 4

p p - - A. B.

=

=

+

20 2cos(5t

)cm

)cm

4

4

p p - C.  x 10 2cos(5t D.  x

Gi i:ả

D = l 1

Mg k

ằ ạ ỉ + Khi ch  có đĩa M thì tr ng thái cân b ng lò xo nén:

D = l 2

+ (M m)g k

= D

ệ ằ ị + Khi có h  M + m thì v  trí cân b ng lò xo nén;

l

D = 2

l 1

mg k

=

v

2gh

- ệ ả ở ạ + Khi x y ra va ch m thì h  M+m đang li đ = 10cm ộ 0 x

ậ ố ủ ướ ạ + V n t c c a m ngay tr c khi va ch m là: = 2m/s.

=

+

mv (M m)v

ậ ả ụ ộ ị ượ ệ ạ ậ ờ + Áp d ng đ nh lu t b o toàn đ ng l ng cho h  hai v t trong th i gian va ch m ta có

=� v 0

0

mv + M m

w =

ạ ậ ố ủ ệ v n t c c a h  ngay sau va ch m: = 0,5m/s

k + M m

=

+

ầ ố + T n s  góc: = 5(rad/s).

A

x

2 0

2 v � � 0 � �w� �

(cid:0) Biên: = 10 2 cm.

=

x

0

4

A 2 2

π

p (cid:0) ề ươ ướ + t0 = 0 có: và v0 > 0(chi u d ng h ố ng xu ng) (cid:0) = ­

x = 20 2cos(5t ­

)cm

4

(cid:0)

Ủ Ậ Ằ Ắ Ị Ổ II.4. BÀI T P V  TRÍ CÂN B NG C A CON L C LÒ XO THAY Đ I

69

1m  sau đó con l c ắ

ậ ặ ố ượ ề ầ ắ ộ Xét con l c lò xo dao đ ng đi u hòa, ban đ u v t n ng có kh i l ng

ượ ắ ố ượ ủ ắ ị ướ đ ậ ặ c g n thêm v t n ng có kh i l ng c và sau s ẽ ằ 2m  thì v  trí cân b ng c a con l c tr

ư ế nh  th  nào?

ế ạ ọ ị ­ G i I là v  trí lò xo không bi n d ng

1 2

1

2m

O , O +  là v  trí cân b ng c a lò xo khi ch  có  ằ

1m và

­ G i ọ

ủ ỉ ị

ậ ằ II.4.1. Bài t p khi lò xo n m ngang:

I O O + 1 1 2

(cid:0) (cid:0) ớ ị ế ạ ằ ị Thì v  trí cân b ng trùng v i v  trí lò xo không bi n d ng nên

ộ ậ ươ ứ ẳ II.4.2. Bài t p khi lò xo dao đ ng theo ph ng th ng đ ng

I

2

ộ ế ậ ở ị ằ ạ ủ Đ  bi n d ng c a lò xo khi v t v  trí cân b ng

1m  là

­ Khi ch  có

1m g 1O k

g

1m g k

+ m m 1 k

1 2O +

2

m m+

g

2

­ Khi có c  ả 1

+ m m 1 k

­ V y v  trí cân b ng đã thay đôi m t l ằ

2m g k

ộ ượ ậ ị ng là

ẳ ặ ậ ộ II.4.3. Bài t p khi lò xo dao đ ng trên m t ph ng nghiêng:

2

ộ ế ậ ở ị ằ ạ ủ Đ  bi n d ng c a lò xo khi v t v  trí cân b ng

gsin

sin

1m  là

­ Khi ch  có

1m g k

I

2

a a ỉ

m m+

g sin

2

sin

­ Khi có c  ả 1

+ m m 1 k

+ m m 1 k 1m g 1O1 2O + k

a a là a

sin

­ V y v  trí cân b ng đã thay đôi m t l ằ

2m g k

a ộ ượ ậ ị ng là

Ụ Ủ Ậ Ằ Ị Ắ   II.4.4. BÀI T P ÁP D NG CHO BÀI TOÁN V  TRÍ CÂN B NG C A CON L C

THAY Đ IỔ

(cid:0)    M (cid:0)   O’ ́ ̣ ư 0

B = 2mA = 200g, treo vao môt lo xo co đô c ng k =

́ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ Câu 1 : Hai vât A, B dan liên nhau m

ng thăng đ ng đên vi tri lo xo co A

m

B

(cid:0)   M

̀ m ̀ ̀ ́ ́ ự ươ ư ̣ ̉ ̣ ́ 50N/m, co chiêu dai t nhiên 30cm. Nâng vât theo ph ́ ̀ ́ (cid:0)   O

70

̀ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ự ự ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ chiêu dai t ̀  nhiên rôi buông nhe. Vât dao đông điêu hoa đên vi tri l c đan hôi cua lo xo co ́

́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ơ ơ ̣ ̣ ̉ đô l n l n nhât, vât B bi tach ra. Tinh chiêu dai ngăn nhât cua lo xo

A. 26m c      B. 24 cm     C. 30 cm      D. 22 cm

ả ậ ở ủ ộ Gi i:  Đ  giãn c a lò xo khi 2 v t VTCB O :

m

m

A

B

10.3,0 50

k

(cid:0) ∆l0  = A = g = =  0,06 m = 6cm

A

ủ ậ ộ ở ớ Đ  giãn c a lò xo khi v t  m VTCB m i  O’

10.1,0 50

m A g =  k

∆l’0 = =  0,02 m = 2cm

Do đó O’O = ∆l0  ­ ∆l’0 = 4cm

đh = Fđhmax): v t mậ

A có t a đ  x

ậ ở ị Khi 2 v t v  trí M  (F ọ ộ 0

x0 = A’ = ∆l0  + O’O  = 10 cm

A là x = ­ A’ = ­ 10 cm

́ ̀ ́ ̀ ̀ ọ ộ ủ ̉ Chiêu dai ngăn nhât cua lo xo khi t a đ  c a m

lmin =  l0 + ∆l’0 – A’ = 22 cm. Đáp án D

ậ ặ ộ ứ ứ ắ ẳ Câu 2:  Con l c lò xo th ng đ ng, lò xo có đ  c ng k = 100N/m, v t n ng có kh i l ố ượ   ng

ề ậ ự ắ ả ộ ồ m = 1kg. Nâng v t lên cho lò xo có chi u dài t ẹ ể  nhiên r i th  nh  đ  con l c dao đ ng.

0 =

ọ ự ả ậ ỏ ớ ị ấ ấ ự ộ ượ ắ ậ B  qua m i l c c n. Khi v t m t i v  trí th p nh t thì nó t đ ng đ c g n thêm v t m

2. H i năng ỏ

ẹ ằ ấ ố ọ ộ ị ế 500g m t cách nh  nhàng. Ch n g c th  năng là v  trí cân b ng. L y g = 10m/s

ộ ượ ổ ộ ằ ượ l ủ ệ ng dao đ ng c a h  thay đ i m t l ng b ng bao nhiêu?

ả A. Gi m 0,375J B. Tăng 0,125J ả C. Gi m 0,25J D. Tăng 0,25J

0,1

10

= m

Gi i:ả

D = l 1

= cm A 1

mg = k

ộ ế ủ ạ ỉ Đ  bi n d ng c a lò xo khi ch  có m là

1 b ng 0, v t đang

1A

­A

1

ấ ậ ố ủ ạ ị ấ ằ ậ ở T i v  trí th p nh t v n t c c a m biên

l 1

l

2

O 1

+ m0)

r �hF

+

0

A 2

0,15

m

(cid:0) ắ ị ậ ố ằ ị V  trí g n m ủ   0 cũng có v n t c b ng 0 nên đây là v  trí biên lúc sau c a (cid:0) ậ ệ h  hai v t (m

D = l 2

m 1

( ) m m g = k

O 2 A 1

r 0P

r P

ủ ệ ộ ế ạ Đ  bi n d ng c a h  lúc sau

71

=

5 cm

5 cm

O O 1 2

=� A 2

ừ ẽ T  hình v , ta có:

2

ộ ế ơ Đ  bi n thiên c  năng:

= - 2 .100.(0,05 0,1 )

0,375 J

= W W 1

2

2 ( k A 2

= 2 ) A 1

1 2

1 2

- - -

́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ư ̣ ̣ ̣ ̉ Câu 3 : Môt lo xo nhe co đô c ng 100N/m, đâu trên găn cô đinh, đâu d ́ ̉  ươ i treo qua câu nho

́ ́ ́ ́ ượ ươ ̣ ̉ ̣ ̉ co khôi l ng m = 1kg sao cho vât co thê dao đông không ma sat theo ph ́ ư   ng thăng đ ng

́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ơ ̃ ơ ̣ ̉ ̉ ̣ trung v i truc cua lo xo. Luc đâu dung ban tay đ  m đê lo xo không biên dang. Sau đo cho

2. Bo qua moi ̣

́ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ư ươ ́ ơ ̉ ̣ ̉ ̉ ban tay chuyên đông thăng đ ng xuông d ́ i nhanh dân đêu v i gia tôc 2m/s

2. Khi m r i khoi tay no dao đông điêu hoa. Biên ́

́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ơ ̣ ̉ ̣ ma sat. Lây gia tôc trong tr ̀ ươ ng g = 10m/s

̀ ̀ ̀ ̣ ̣ đô dao đông điêu hoa la

B. 2 cm C. 6 cm D. 1,2 cm

m

+ +

ự ụ ậ ậ A. 1,5 cm Gi i:Các l c tác d ng lên v t khi v t ch ờ ưa r i tay

a

ả r uur ur ur = F F P N dh

ả ự ủ ụ ậ ma = ­ k∆l  + mg ­ N   ( N là ph n l c c a tay tác d ng lên v t )

(cid:0)    M (cid:0)    O

10 (cid:0)      M

ậ ắ ầ ờ ổ

V t b t đ u r i kh i tay khi N = 0   N = ­ k∆l + mg – ma = 0  (cid:0)

a

)

gm ( k

(cid:0) ậ ờ ủ ạ ộ ế đ  bi n d ng c a lò xo khi v t r i tay  ∆l = = 0,08 m = 8 cm

0 =

mg k

ậ ở ủ ộ Đ  giãn c a lò xo khi v t VTCB      ∆l =  0,1 m = 10 cm

(cid:0) V t r i kh i tay khi có li đ  x = ­ 2cm

ậ ờ ỏ ộ

k m

(cid:0) ầ ố ủ ắ T n s  góc c a con l c lò xo: = = 10 rad/s

08,0.2.2

32,0

aS2

la(cid:0)2

ậ ố ủ ậ ờ V n t c c a v t khi r i tay:  v = = = = m/s

2

ủ ậ ộ ộ Biên đ  dao đ ng c a v t:

2

v (cid:0)

32,0 100

A2 = x2 + = 0,022 + = 0,0036  (cid:0) A = 0,06 m = 6 cm. Đáp án C

ậ ặ ộ ứ ố ượ ứ ẳ ắ Câu 4 : Con l c lò xo th ng đ ng, lò xo có đ  c ng k = 100N/m, v t n ng có kh i l ng

ề ậ ự ẹ ể ắ ả ồ ộ m = 1kg. Nâng v t lên cho lò xo có chi u dài t nhiên r i th  nh  đ  con l c dao đ ng.

0 =

ọ ự ả ậ ỏ ớ ị ấ ấ ự ộ ượ ắ ậ B  qua m i l c c n. Khi v t m t i v  trí th p nh t thì nó t đ ng đ c g n thêm v t m

72

2. H i năng ỏ

ẹ ằ ấ ọ ố ộ ị ế 500g m t cách nh  nhàng. Ch n g c th  năng là v  trí cân b ng. L y g = 10m/s

ộ ượ ộ ổ ằ ượ l ủ ệ ng dao đ ng c a h  thay đ i m t l ng b ng bao nhiêu?

ả ả A. Gi m 0,25J B. Tăng 0,25J C. Tăng 0,125J D. Gi m 0,375J

ủ ầ ọ ộ ộ Gi i: ả G i O là VTCB lúc đ u. Biên đ  dao đ ng c a vât m

mg k

A = ∆l = = 0,1m = 10cm

ượ ầ ủ ằ ộ Năng l ng dao đ ng ban đ u c a hê b ng

(cid:0)  M’

2kA 2

2kA 2

W0 = Wd + Wt = + 0 = = 0,5J

(cid:0)    O

m

ậ ở ể ậ ố ằ ấ ấ Khi v t ậ  đi m th p nh t M v t có v n t c b ng 0

0 VTCB m i t

(cid:0)    O’

ớ ạ Sau khi thêm v t mậ i O’

0m

(m + m

) 0

(cid:0)   M

ủ ệ ộ ế ậ ạ ắ Đ  bi n d ng c a h  sau khi g n thêm v t

(

)

0

gmm k

(cid:0) ∆l’ = = 0,15m = 15 cm

ạ ằ ị ậ ố ủ T i M v t t c c a (m + m ộ ủ ệ ớ 0) b ng 0 nên đây cũng là v  trí biên đ  c a h  m i

A’ = MO’ = 15 – 10 = 5 cm

ượ ớ ằ ủ ộ Năng l ơ ng dao đ ng c a hê m i b ng c

'2kA 2

W = Wd + Wt = + 0 = 0,125J

0 – W =  0,375 J

ộ ế ượ Đ  bi n thiên năng l ng ∆W = W

ượ ủ ệ ả ộ ượ ộ ằ ọ Năng l ng dao đ ng c a h  gi m m t l ng b ng 0,375J. Ch n đáp án D

́ ̀ ̀ ̀ ́ ươ ́ ơ ư ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ Câu 5: Môt con lăc lo xo dao đông điêu hoa theo ph ̀ ng thăng đ ng trung v i truc cua lo ̀

́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̣ ư ́ ơ ̣ ̣ ̣ ́ xo v i biên đô 4cm. Biêt lo xo nhe co đô c ng 100N/m va lây gia tôc trong tr ̀ ươ ng g =

mD

́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ 10m/s2. Khi vât đên vi tri cao nhât, ta đăt nhe nhang lên no môt gia trong = 150g thi cà ̉

̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ hai cung dao đông điêu hoa. Biên đô dao đông sau khi đăt la

A. 2,5 cm B. 2 cm C. 5,5 cm D. 7 cm

ọ ị Gi ặ iả : G i O và O’ là VTCB lúc đ u và lúc sau. M là v  trí khi đ t ầ

mg k

m

(cid:0)   a M M (cid:0)    O (cid:0)    O’

ậ ở ủ ọ ộ ầ thên gia tr ng thì đ  giãn c a lò xo khi v t VTCB lúc đ u:  ∆l =

73

m

(

gm )

k

(cid:0) (cid:0) Lúc sau   ∆l’ =

m

(

gm )

k

mg k

mg k

10.15,0 100

(cid:0) (cid:0) (cid:0) OO’ = ∆l’ ­ ∆l = ­ = = 0,015m = 1,5cm

̣ ̣ ̣ Biên đô dao đông sau khi đăt là

ọ A’ = A + OO’ = 5,5 cm, Ch n đáp án C

ậ ặ ố ượ ứ ắ ộ ồ ẳ Câu 6:  M t con l c lò xo treo th ng đ ng , g m v t n ng kh i l ng m = 1,0 kg và lò

ậ ặ ộ ứ ầ ượ ặ xo có đ  c ng k = 100N/m. Ban đ u v t n ng đ ỡ ằ c đ t trên giá đ  n m ngang sao cho

ứ ế ể ẳ ạ ộ ỡ ướ ố ậ lò xo không bi n d ng. Cho giá đ  chuy n đ ng th ng đ ng h

l

2. Sau khi r i kh i giá đ  con l c  ỏ

0

l

đh N

D ng xu ng không v n  F ớ ắ ỡ ờ ố ố ầ t c đ u v i gia t c a = g / 5 = 2,0m/s D

x

ề ớ ộ ộ dao đ ng đi u hòa v i biên đ

O

P

B.  4 cm. C.  10cm. D. 6cm A.  5 cm.

I:Ả

GI *  w = 10rad/s ;  D l0 = mg/k = 0,1m = 10cm

đh, N

ỡ ự ụ ế ậ ậ ớ * Khi v t còn ti p xúc v i giá đ , l c tác d ng lên v t có : P, F

Khi lò xo giãn ta có : P – Fđh – N = ma

đh = ma => Fđh = P ­ ma = 8N

ậ ờ ỡ * V t r i giá đ  thì : N = 0  => P – F

D ộ => đ  giãn lò xo khi đó : l = Fđh/k = 0,08m = 8cm

=> x = D l0 ­ D l  = 2 cm

la (cid:0).2

ậ ố = 0,4 2  m/s = 40 2  cm/s

2 => A = 6cm

V n t c khi đó : v =  * A2 = x2 + v2/ w

ậ ặ ộ ứ ứ ẹ ắ ẳ ộ ồ Câu 7:  M t con l c lò xo treo th ng đ ng g m v t n ng m=1kg, lò xo nh  có đ  c ng

ỡ ậ ể ề ặ ằ ự k=100N/m. Đ t giá B n m ngang đ  v t m đ  lò xo có chi u dài t nhiên. Cho giá B

2 không v n t c đ u. Ch n tr c t a đ  th ng

ể ố ộ ớ ố ụ ọ ộ ẳ ậ ố ầ ọ chuy n đ ng đi xu ng v i gia t c a=2m/s

ề ươ ố ọ ộ ở ố ủ ậ ậ ờ ố ứ đ ng, chi u d ng trên xu ng, g c t a đ ờ  VTCB c a v t, g c th i gian lúc v t r i giá

ươ ủ ậ B. Ph ộ ng trình dao đ ng c a v t là:

x

cm

4

cos(

t 10

)(91,1

).

x

cm

6

cos(

t 10

(cid:0) )(3/2

).

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) A. B.

x

cm

6

cos(

t 10

)(91,1

).

x

cm

4

cos(

t 10

(cid:0) )(3/2

).

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) C. D.

Gi iả

74

(cid:0)

k m

(cid:0) ở ầ ố ộ VTCB lò xo dãn:  (cid:0) l0=mg/k=0,1m.   T n s  dao đ ng: =10rad/s. Khi

FNP

am

dh

D =

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ư ờ ụ ự ậ L c tác d ng vào v t khi ch a r i giá đ ỡ: mg­N­k (cid:0) l=ma.

2  mg k l ma

�   đ  bi n d ng lò xo khi  ạ

- ố ủ ậ ậ ờ ộ ế Khi v t r i giá N=0, gia t c c a v t a=2m/s

a

)

l

gm ( k

(cid:0) (cid:0) (cid:0) đó là = 0,08m

ả ậ ượ ườ ờ Trong kho ng th i gian đó v t đi đ ả c qu ng đ ng chính b ngằ (cid:0) l

=

m(g a) k

2at 2

- (cid:0) (cid:0) (cid:0) ườ quãng đ ng = l = t = 0,283(s).

2at 2

ườ ượ ế Quãng đ ậ ng v t đi đ ờ c đ n khi r i giá là: S= =0,08m.

0=0,08­0,1=­0,02m=­2cm.

ầ ủ ậ ọ ộ T a đ  ban đ u c a v t là x

0=at=40 2 cm/s.

2

2

ậ ố ủ ậ ờ ị V n t c c a v t khi r i giá có giá tr : v

x (cid:0)

2

v (cid:0)

j = -�

1,91rad

ộ ộ Biên đ  dao đ ng là:A= =6cm.

(cid:0) cos =­2

T i tạ  = 0 ta có x = ­ 2(+) (cid:0) 6

ươ ộ Ph ng trình dao đ ng :x=6cos(10t­1,91)(cm).

ộ ứ ả ầ ố ượ ắ ề ộ ng m dao đ ng đi u hoà Câu 8: Con l c lò xo có đ  c ng k = 100N/m qu  c u kh i l

ả ầ ẹ ế ậ ắ ấ ộ ị ấ ớ v i biên đ  A=5cm .Khi qu  c u đ n v  trí th p nh t ta nh  nhàng g n thêm v t M=300g.

ề ậ ộ ộ ớ sau đó 2 v t cùng dao đ ng đi u hoà v i biên đ  là?

Gi i:ả

ủ ằ ộ ị V  trí cân b ng cũ là O. Khi đó đ  giãn c a lò xo

mg k

O

ở ị ấ ấ (cid:0) l0 = ậ . V t m v  trí th p nh t tai N cách O là A = NO = 5 cm

O’

ủ ắ ậ ộ ớ Khi g n thêm v t M , VTCB m i  O’. Khi đó đ  giãn c a lò xo

(

)

gMm k

Mg k

m  M

N

(cid:0) (cid:0) l = = (cid:0) l0 + = (cid:0) l0 +  3  (cm)

75 0 = A – 3 = 2cm

ọ ộ ủ ệ ở ể Khi đó t a đ  c a h đi m N là:  x

0 = 2 cm

ậ ố ằ ộ ớ ạ ậ T i N các v t có v n t c b ng 0 nên biên đ  m i A’ = x

1 =

ậ ặ ố ượ ắ ẳ ộ ứ Câu 9:  M t con l c lò xo treo th ng đ ng có k = 50N/m, v t n ng có kh i l ng m

2 = 200g b ng dây không dãn. Nâng h  v t đ  lò xo

ướ ậ ặ ệ ậ ể ằ 300g, d i nó treo thêm v t n ng m

ẹ ể ệ ậ ệ ậ ế ể ằ ạ ả ồ ộ ị không bi n d ng r i th  nh  đ  h  v t chuy n đ ng. Khi h  v t qua v  trí cân b ng thì

1m  khi

ỷ ố ữ ự ự ủ ậ ồ ủ ữ ậ ố ọ ố đ t dây n i gi a hai v t. T  s  gi a l c đàn h i c a lò xo và tr ng l c c a v t

1 xu ng th p nh t có giá tr  x p x  b ng

ị ấ ỉ ằ ấ ấ ố v t mậ

A. 2     B. 1,25     C. 2,67   D. 2,45

Gi iả

1 2O +

ủ ệ ậ ộ ở Đ  giãn c a lò xo khi h  hai v t đang VTCB

(

)

1

2

=

1 20l +

gmm k

=

(cid:0) D ầ ộ = 0,1 m = 10cm = biên đ  ban đ u.

.A

= .10 100cm / s

= + 1 2

+ 1 2

v 1

50 0,5

m

O 1 2O +

1

w ậ ố ủ ệ ạ ị ằ V n t c c a h  t i v  trí cân b ng =

1 dao đông đi u hòa quanh VTCB m i O

M

ề ậ ố ố ớ Sau khi đ t dây n i hai v t thì m

1l

gm A k

m

D ủ ộ khi đó đ  giãn c a lò xo = = 0,06 m = 6 cm.

2

1 2OO + =

1l

1m  khi đ t dây

1 20l +

D D ủ ậ ọ ộ ứ ­ = 0,04m = 4 cm = t a đ  x c a v t

1m lúc này là

2

2

v

2

2

=

+

=

+

=

A

x

4

8, 7cm

ậ ố ủ ạ ị ằ ố ứ T i v  trí dây n i đ t thì v n t c c a ộ ủ 1m b ng 100cm/s, biên đ  c a

2 1

100 50 0,3

w

1m là

ấ ỉ ố ữ ự ự ủ ạ ị ấ ồ ọ T i v  trí th p nh t t  s  gi a l c đàn h i và tr ng l c c a

147,0.50 10.3.0

D + k( l A) 1 m g 1

Fdh  =  P

=

M

g

250

= ọ  = 2,45.  Ch n đáp án D

=

k

ố ượ ướ ộ ộ ậ Câu 10:  M t v t có kh i l ng ằ , đang cân b ng khi treo d ộ i m t lò xo có đ

50

N m /

ườ ộ ậ ẹ ặ c ng ứ . Ng ậ i ta đ t nh  nhàng lên v t treo m t v t có kh i l ố ượ   ng

76 m thì c  hai b t đ u dao đ ng đi u hòa trên ph

2

ắ ầ ề ả ộ ươ ứ ẳ ị ầ   ng th ng đ ng và khi cách v  trí ban đ u

g

m s

10 /

(cid:0) ố ộ ấ ố ượ 2cm thì chúng có t c đ  40 cm/s. L y . Kh i l ng m b ng ằ  :

A. 100g.                          B. 150g.                         C. 200g.                             D. 250g

GI I:Ả

l

m

05,0

cm 5

Mg k

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ậ ở ị ằ ở ầ Ban đ u v t v  trícân b ng O, lúc này lò xo giãn:

l

'

gmM k

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ủ ệ O’ là VTCB c a h  (M+m):

O cách cân b ng ằ

'OO = biên đ  dao đ ng c a

ặ ậ ậ ở ị ủ ộ ộ ẹ Khi đ t v t m nh  nhàng lên M, v t v  trí

ậ ố ạ ệ h  lúc này ( vì v n t c t ằ i đây b ng 0)

0,25

10.m

OA

(cid:0)m

O'

l'­

l

05,0

m 5

50

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) .

ả ộ ơ ị Trong quá trình dao đ ng, b o toàn c  năng cho hai v  trí O và M:

m

1,0

2

(cid:0) 2

vmM

OMAMO

(cid:0)m

kA

WW

MOk '

'

2 M

O

M

1 2

5

1 2

1 2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ( )

m

1,0

2

m

.50.

25,0

4,0

.50.

1 2

m 5

1 2

1 2

5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

m

kg

g

25,0

250

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) Ọ CH N ĐÁP ÁN D

x

t

6

cos(

(cid:0) 2

)

cm .

(cid:0) (cid:0) ộ ậ ề ộ ớ ươ ạ Câu 11: M t v t dao đ ng đi u hòa v i ph ng trình ể   ờ   T i th i đi m

61  l n đ  bi n thiên pha trong m t chu k , t c đ  c a v t b ng

cm(cid:0)

cm(cid:0) 6

s ./

12

s ./

cm(cid:0)

12

cm(cid:0) 3

s ./

36

s ./

ủ ằ ộ ỳ ố ộ ủ ậ ằ ộ ế ầ ộ pha c a dao đ ng b ng

A. B. C. D.

ả ộ ế ỳ ằ ộ Gi i: Đ  bi n thiên pha trong m t chu k  b ng 2π

(cid:0) π π Khi pha   2 t – π  = 2 /6 t = 2/3 (s)

π π π ậ ố ủ ậ V n t c c a v t  v = x’ = ­ 12 sin(2 t –  )  (cm/s)

3   (cm/s). Ch n đáp án C

π π π ố ộ ủ ậ ọ T c đ  c a v t khi t = 2/3 (s) là  12 sin( /3) = 6

ậ ặ ộ ứ ắ ộ ố   Câu 12:  Trong thang máy treo m t con l c lò xo có đ  c ng 25N/m, v t n ng có kh i

ứ ề ề ắ ộ ượ l ắ   ng 400 g. Khi thang máy đ ng yên ta cho con l c dao đ ng đi u hoà, chi u dài con l c

ổ ừ ậ ở ị ể ế ờ ấ ấ thay đ i t ạ  32cm đ n 48cm. T i th i đi m mà v t v  trí th p nh t thì cho thang máy đi

2π  = 10 m/s2. Biên đ  dao đ ng c a ủ

ề ấ ầ ớ ố ố ộ ộ xu ng nhanh d n đ u v i gia t c a = g/10. L y g =

ườ ợ ậ v t trong tr ng h p này là

77 C. 8,5 cm.

A. 17 cm. B. 19,2 cm. D. 9,6 cm.

l

l

48

32

max

min

A

cm 8

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ắ ộ ộ Biên đ  dao đ ng con l c

l

m

cm

16,0

16

mg k

10.4,0 25

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ế ạ ở Đ  bi n d ng VTCB

l

l

Al

l

l

A

l

cm

48

8

16

24

max

0

0

max

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ề ầ Chi u dài ban đ u

ậ ở ị ạ ờ ề ầ ấ ấ ớ ố ể T i th i đi m mà v t v  trí th p nh t thì cho thang máy đi xu ng nhanh d n đ u v i gia

ma

N

4,01.4,0

Fqt

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ụ ự ắ ị ố t c a = g/10 thì con l c ch u tác d ng l c quán tính ướ h ự   ng lên. L c

x

m

cm

,0

016

6,1

F qt k

4,0 25

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ẽ ậ ạ ạ này s  gây ra bi n d ng thêm cho v t đo n

ậ ậ ộ ộ V y sau đó v t dao đ ng biên đ  8+1,6=9,6cm

Ậ Ề Ộ Ữ Ả Ậ Ề II.5. BÀI T P V  KHO NG CÁCH GI A 2 V T DAO Đ NG ĐI U HÒA.

1 = 1,25 kg m c vào lò xo nh  có đ  c ng k = 200 N/m,

ố ượ ộ ứ ẹ ắ ộ ậ Câu 1: M t v t có kh i l ng m

ủ ặ ắ ườ ẳ ậ ằ ặ ầ đ u kia c a lò xo g n ch t vào t ặ ng. V t và lò xo đ t trên m t ph ng n m ngang có ma

ặ ậ ố ượ ứ ể ớ ậ ứ sát không đáng k . Đ t v t th  hai có kh i l ng m ấ ồ   2 = 3,75 kg sát v i v t th  nh t r i

2(cid:0)

ậ ả ạ ẹ ẩ ả ậ ẩ đ y ch m c  hai v t sao cho lò xo nén l ậ   i 8 cm. Khi th  nh  chúng ra, lò xo đ y hai v t

ề ộ ể ấ ộ ạ ầ ự ầ chuy n đ ng v  m t phía. L y ậ   =10, khi lò xo giãn c c đ i l n đ u tiên thì hai v t

ạ ộ cách xa nhau m t đo n là:

A. 2,28(cm) B. 4,56(cm) C. 16 (cm) D. 8,56(cm)

S

GI I: Ả

1 =

0

x

A

­A 1

k 1 mm

2

2

ầ ệ ậ = 2(cid:0) ớ (cid:0) *  Ban đ u h  2 v t dđ v i (cid:0)

0 :

ể ộ ệ ậ ừ ậ ố ạ ộ + H  v t chuy n đ ng t ế  VT li đ  (­8cm) đ n VTCB, v n t c t i VTCB là v

1A1 = 16(cid:0)

v0 = (cid:0) cm/s   (A1 = 8 cm)

1 chuy n đ ng ch m d n t

2 (lò xo giãn c cự

ậ ờ ừ ầ ớ ể ậ ộ * T  VTCB 2 v t r i nhau : + m i VT biên A

đ i )ạ

ể ộ ẳ + m2  chuy n đ ng th ng đ u v i v n t c v ề ớ ậ ố 0 (vì không có ma sát)

78

2 = 4cm

2 =

k 1m

* m1 dđđh v i ớ (cid:0) = 4(cid:0) ; T2 = 0,5s  ; A2 = v0/(cid:0)

1 t

2 /4 ;

ừ ớ ờ   + Th i gian m VTCB t i biên là : T

0.T2 /4 = 2(cid:0)

ượ ạ ờ   + trong th i gian đó m ể ộ 2 chuy n đ ng đ c đo n :  S = v cm

2 = 2(cid:0)

ả ậ ữ   + Kho ng cách gi a 2 v t là : S – A ­ 4 = 2,28cm

ộ ầ ố ị ẹ ặ ả ằ ắ ạ ộ ồ Câu 2:  M t con l c lò xo đ t trên m t ph ng n m ngang g m lò xo nh  có m t đ u c  đ nh,

ắ ớ ậ ố ượ ỏ ầ ậ ượ ể ị ầ đ u kia g n v i v t  nh  có kh i l ng m. Ban đ u v t m đ c gi ữ ở ị v  trí đ  lò xo b  nén 9

ố ượ ậ ộ ử ố ượ ằ ể ẹ ậ ằ ả cm. V t M có kh i l ng b ng m t n a kh i l ng v t m n m sát m. Th  nh   m đ  hai

ươ ủ ụ ỏ ọ Ở ờ ể ể ộ ậ v t chuy n đ ng theo ph ng c a tr c lò xo. B  qua m i ma sát. ề    th i đi m lò xo có chi u

ự ạ ầ ầ ữ ậ ả dài c c đ i l n đ u tiên, kho ng cách gi a hai v t m và M là:

A. 9 cm. B. 4,5 cm. C. 4,19 cm.     ` D. 18 cm.

M

m

Gi i:ả

ậ ố ậ ằ ị Khi qua v  trí cân b ng, v n t c 2 v t là v

M

m

ậ ả ụ ơ ị Áp d ng đ nh lu t b o toàn c  năng cho quá trình

l

ur v

M

m

D ể ậ ộ ừ ị ị hai v t chuy n đ ng t v  trí lò xo b  nén đ nế

2

ậ ằ ị khi hai v t qua v  trí cân b ng:

(

= 2 )

k

l

+ ( ) m M v

= v

l

x

x

2

1

1 2

1 2

k + m M

D O A

l

x

D D (1)

ể ế ằ ộ ị ậ   ậ Đ n v   trí cân b ng, v t m chuy n đ ng ch m

xD

ề ể ậ ộ ẳ ầ d n, M chuy n đ ng th ng đ u, hai v t tách ra,

ắ ắ ớ ỉ ệ h  con l c lò xo ch  còn m g n v i lò xo.

ự ạ ộ ở ị ể ờ ộ ừ ị Khi lò xo có đ  dài c c đ i thì m đang v  trí biên, th i gian chuy n đ ng t v  trí cân

ế ị ằ b ng đ n v  trí biên là T/4

=

ả ậ ủ Kho ng cách c a hai v t lúc này:

=

.

0,5

D = x

x

A

v

M

m

p= 2

T

A

v

2

= x 1

T 4

m k

m k

=

- - (2), v i ớ ; ,

.

.

.

4,19

D = x

. l

l

p . l

l

cm

p 2 4

k 1,5

1 2 1,5

1 1,5

m

m k

m k

k D = D 1,5 m

D - - D ừ ượ T  (1) và (2) ta đ c:

79

ố ượ ộ ặ ằ ể ộ ắ Câu 3:  M t con l c lò xo có kh i l ng không đáng k , k=100N/m đ t n m ngang, m t

1=0,5 kg. Ch t đi m m

1 đ

ữ ố ị ầ ạ ắ ặ ể ấ ượ ắ ớ ầ đ u gi c  đ nh, còn đ u còn l i g n vào v t có m c g n v i

2 =0,5 kg. Các ch t đi m này có th  dao đ ng không ma sát trên tr c Ox n m

ể ấ ụ ể ể ằ ấ ộ ch t đi m m

ố ọ ộ ớ ướ ừ ể ố ị ữ ề ấ ngang ( g c t a đ  O trùng v i VTCB) h ng t đi m c  đ nh gi lò xo v  phía các ch t

1, m2. T i th i đi m ban đ u gi

ể ầ ạ ờ ữ ậ ở ị ồ đi m mể hai v t ẹ ỏ  v  trí lò xo nén 2 cm r i buông nh . B

ủ ườ ỗ ắ ậ ố ộ ờ qua ma sát c a môi tr ng, hê dao đ ng đh. G c th i gian là lúc buông v t. Ch  g n hai

2 tách ra kh i mỏ

1

ế ự ể ấ ị ạ ạ ế ậ ờ ch t đi m b  bong ra n u l c kéo t i đó đ t đ n 1N. Th i gian mà v t m

là:

2 ch a bong ra:

ả ủ ệ ư Gi ộ i: Chu kì dao đ ng c a h  khi m

1

2

(cid:0) 2,0

,0

628

mm k

1 100

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) T = 2π 2π (s)

2 bị  bong ra  F = ­ kx = ­ 1N  (cid:0)

V  trí mị x = 1 cm

2 tách ra kh i mỏ

1 là kho ng th i gian các v t đi t

ờ ả ậ ờ ừ ị Th i gian mà m v  trí biên âm x = ­2 cm

ị ế đ n v  trí x = A/2 = 1cm là  t = T/4 + T/12 = T/3 = 0,628/3 =0,209 s

Ậ Ự Ụ Ặ II.6. BÀI T P L C TÁC D NG LÊN M T SÀN

2 = 4,1 kg b ng lò xo nh  có k=625 N/m.

ẹ ằ ố ớ ậ 1 = 1kg n i v i v t B có m ộ ậ Câu 1:  M t v t A có m

ệ ặ ứ ụ ằ ẳ ặ ằ H  đ t trên bàn n m ngang, sao cho B n m trên m t bàn và tr c lò xo luôn th ng đ ng.

ỏ ị ẹ ề ạ ấ ằ ộ ồ ộ Kéo A ra kh i v  trí cân b ng m t đo n 1,6 cm r i buông nh  thì th y A dao đ ng đi u

2. L c tác d ng lên m t bàn có giá tr  l n

ươ ứ ẳ ấ ị ớ ụ ư ặ hòa theo ph ng th ng đ ng. L y g =9,8 m/s

ấ ấ ỏ nh t và nh  nh t là

x A l

A.19,8 N; 0,2 N  B.50 N; 40,2 N C. 60 N; 40 N D. 120 N; 80 N (cid:0)

A

O

N

N

nén

GI I :Ả

F

đh

ộ ế ậ ở ạ ủ +Đ  bi n d ng c a lò xo khi v t VTCB là

­A

F

đh

Q

(cid:0) l = m1g/k = 0,01568m < A

P 2

B

P 2

Q

ự ụ ặ + L c tác d ng lên m t bàn là : Q = N

ự ạ ậ ở ấ + Nmin khi lò xo giãn c c đ i => v t cao nh t :

Fđhmax + N – P = 0  => Nmin = P – Fđhmax

=> N = m2g – k(A ­ (cid:0) l ) = 39,98 N

80 ấ  VT th p nh t :

ậ ở ề ấ ị ấ + Nmax khi lò xo b  nén nhi u nh t => v t

Nmax – Fđh – P2 = 0  => Nmax = P2 + Fđh = m2g + k(A + (cid:0) l )

=> Nmax = 59,98N

ầ ướ ố ị ộ ợ ộ ứ ầ ộ ẹ Câu 2. M t lò xo nh  có đ  c ng k, đ u d ẹ ố ớ i c  đ nh, đ u trên n i v i m t s i dây nh

ợ ượ ắ ọ ố ị ẹ ầ ộ ỏ không dãn. S i dây đ c v t qua m t ròng r c c  đ nh, nh  và b  qua ma sát. Đ u còn l ạ   i

ớ ậ ặ ố ượ ắ ậ ặ ằ ở ủ ợ c a s i dây g n v i v t n ng kh i l ng m. Khi v t n ng cân b ng, dây và tr c lò xo

ộ ậ ố ầ ừ ị ứ ậ ấ ạ ẳ ằ tr ng thai th ng đ ng. T  v  trí cân b ng cung c p cho v t m t v n t c đ u theo ụ uur ov

ươ ể ậ ặ ứ ề ề ệ ẳ ộ ph ề ng th ng đ ng. Tìm đ u ki n v  giá tr  c a v ị ủ o đ  v t n ng dao đ ng đi u hòa

m k

m 2k

3g m k 2

2k m

A. vo ≤ g .          B. vo ≤ .C. vo ≤ g .             D. vo ≤ g .

Gi iả

ụ ự ự

ự ậ ọ L c tác d ng lên v t tr ng l c P và l c căng T ĐL II niuton T ­ P= ma  (cid:0) T= P + ma

(cid:0) ể ậ ề ứ ị ộ ĐK đ  v t dao đ ng đi u hòa thí T 0 ( t c là dây không b  trùng)

T

P

ma

mg

(cid:0) 2 Am

0

min

max

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

v

A

g

v

v

g

(cid:0) .

0

.

0

0

0

g (cid:0)

m k

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Mà

ộ ầ ố ị ẹ ẳ ắ ặ ộ ồ ằ Câu 3: M t con l c lò xo trên m t ph ng n m ngang g m lò xo nh  có m t đ u c  đ nh,

ớ ậ ộ ứ ậ ắ ượ ầ đ u kia g n v i v t nh  m ỏ 1. Lò xo có đ  c ng k = 10N/m, v t nh  m ỏ 1 = 80g tr t không

0, đ t v t nh  m

ầ ặ ẳ ạ ị ặ ậ ma sát trên m t ph ng ngang. Ban đ u gi ữ 1 t  m i v  trí lò xo nén x ỏ 2 = 20g

ỉ ự ạ ệ ố ữ ẹ ể lên trên m1. H  s  ma sát ngh  c c đ i gi a m ậ ắ   1 và m2 là μ = 0,2. Buông nh  đ  hai v t b t

2. Đi u ki n phù h p nh t c a x

ể ấ ộ ề ệ ợ ượ ầ đ u chuy n đ ng l y g = 10m/s ấ ủ 0 đ  mể 2 không tr t trên

ậ ộ m1 trong quá trình hai v t dao đ ng là:

A. 0 ≤x0≤3cm. B. 0 ≤x0 ≤1,6cm.   C. x0 ≤ 2cm.      D. 0 ≤ x0 ≤ 2cm.

GI I:Ả

k 1 mm

2

Ta có : (cid:0) = = 10 ; T = 0,2(cid:0) (cid:0)

1 thì l c ma sát ngh  do m

1 tác d ng lên m

ượ ự ỉ ụ ả Đ  ể m2 không tr t trên m ỏ 2 ph i th a mãn:

81

2A

Fms (cid:0) Fmax  mà Fmax = m2amax  = m2(cid:0)

2x0  => x0 (cid:0)

2  (A = x0 (cid:0)

=> (cid:0) m2g (cid:0) m2(cid:0) (cid:0) g/(cid:0) 0)

2 => 0 ≤ x0 ≤ 0,02m

x0 (cid:0) (cid:0) g/(cid:0)

ộ ầ ộ ầ ộ ứ ố ị ể ẹ ắ ắ ộ ộ Câu 4: M t lò xo nh  có đ  c ng k, m t đ u g n vào m t đi m c  đ nh, m t đ u g n

m

ố ượ ậ ể ượ ậ ẳ vào v t có kh i l ng M. V t M có th  tr ặ t không ma sát trên m t  ph ng ngang. Ng ườ   i

ặ ậ ỉ ữ ỏ ọ ố ườ ệ ố ta đ t v t nh  m trên M. H  s  ma sát ngh  gi a m và M là . Gia t c tr ng tr ng g.

ấ ủ ể ậ ị ớ ệ ộ ớ ộ ượ Kích thích cho h  dao đ ng v i biên đ  A. Giá tr  l n nh t c a A đ  v t m không tr t

m

m

+

m

m M g

(

)

ộ ệ trên M khi h  dao đ ng là

mg km

Mg k

k

mg k

A. B. C. D.

Gi iả

max

ể ượ Đ  m không tr t trên M thì Fms ≥ ma

ượ ưở ộ ắ ầ II.7. Bài toán hi nệ  t ộ ng c ng h ng – Dao đ ng t t d n

ứ ủ ộ ố ệ ượ ưở ộ ắ ầ II.7.1. M t s  công th c c a hi n t ộ ng c ng h ng, dao đ ng t t d n

ộ ả ứ ộ ỗ * Công th c tính đ  gi m biên đ  sau m i chu kì

2

2'

(cid:0)

ử ỳ Xét n a chu k  :

kA

kA

AAmg (

)'

1 2

1 2

2

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

A

AAmg

Ak (

2 )'

2

(

)'

(cid:0)2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) →

'(cid:0) A

mg k

(cid:0) →

'

D = D

= A 2 A

const

4 mg = k

4

A =Δ

m ỳ ộ ả ậ ộ ộ V y trong m t chu k  đ  gi m biên đ :

gμ 2

ω

ề ả ộ ộ ỗ ỳ biên đ  dao đ ng gi m đ u sau m i chu k .:

2

=

=

=

N

N

ự ệ ộ ố ớ ừ ậ * S  dao đ ng v t th c hi n cho t i khi d ng

A A

g

w A m 4

A A

, D D

ộ ờ ớ ừ * Th i gian dao đ ng cho t i khi d ng l ạ i

82

pw

=

=

t N T .

s ( )

= m

p 2 2 . w g

A g

w A m 4

2

D =

ộ ả ỗ ộ * Cho đ  gi m biên đ  sau m i chu kì là (n%)

A n%.A

=

(cid:0) ộ ả ỗ ộ  Đ  gi m biên đ  sau m i chu kì là

= - A n%.A (1 n%)A

clA

=

- ạ ầ ộ Biên đ  còn l i sau chu kì đ u tiên là

2 cl

1 W kA 2

2

=

ượ ạ ầ Năng l ng còn l i sau chu kì đ u là

kA

2 cl

1 W kA 2

1 2

kA

2 cl

=

=

.100%

.100%

D - ượ ầ Năng l ng hao phí sau chu kì đ u tiên là

2

2 A cl 2 A

kA

1 2 1 2

ầ ượ ạ Ph n trăm năng l ng còn l ỗ i sau m i chu kì

ầ ượ ỗ ượ ạ Ph n trăm năng l ng hao phí sau m i chu kì là 100% ­ % năng l ng còn l i

2

2

=

=

w 2 m A

kA

ườ ượ ớ ừ * Tính quãng đ ậ ng v t đi đ c cho t i lúc d ng

W 0

1 2

1 2

ầ ơ PP: C  năng ban đ u (J)

ắ ầ ự ơ ộ Dao đ ng t ế t d n là do c  năng bi n thành công l c ma sát

Ams = Fms; S = N.(cid:0) .S = (cid:0) mg.S

ms

2

2

2

w

A

kA

1 2

ậ ừ ế ạ Đ n khi v t d ng l i thì toàn b  W ế ộ 0 bi n thành A

=

=

S

m

.(

)

m

1 2 m

= m

g

mg

W 0 mg

W0 = Ams (cid:0)

0.

ớ ậ ố ự ạ ỳ ầ ử ậ ộ ị * V t dao đ ng v i v n t c c c đ i trong n a chu k  đ u tiên  khi qu v  trí x

ể ạ ậ ố ớ ụ ồ ự ả ấ ả ặ ằ   ợ ự M t khác đ  đ t v n t c l n nh t khi h p l c : ph c h i và l c c n ph i cân b ng

nhau:

(cid:0)

=

mg

kx 0

mg k

m (cid:0) → → 0 x

ậ ả ụ ị ượ ậ ạ ậ ố ự ạ ầ ầ * Áp d ng đ nh lu t b o toàn năng l ng khi v t đ t v n t c c c đ i l n đ u tiên:

83

2

2

2

(cid:0)

kA

)

kx 0

mv 0

xAmg ( 0

1 2

1 2

1 2

2

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Ak (

2)

)

2 mv 0

2 x 0

xAmg ( 0

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) →

(cid:0)

x 0

mg (cid:0)

0kx

mg k

2

2

= w

(cid:0) → ặ M t khác

mv

Ak (

2)

(

)

v

2 x 0

kx 0

xA 0

(A x ) 0

- (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) → →

Ệ ƯỢ Ụ Ủ Ậ ƯỞ II.7.2. BÀI T P ÁP D NG C A BÀI TOÁN HI N T Ộ NG C NG H NG, DAO

Ộ Ầ Ắ Đ NG T T D N

ộ ộ ắ ầ ặ ẳ ớ ắ Câu 1: m t con l c lò xo dao đ ng t ố ằ t d n trên m tt ph ng n m ngang v i các thông s

max=1m/s,μ=0.05.tính đ  l n v n t c c a v t khi v t đi đ

ư ậ ố ủ ậ ộ ớ ậ ượ nh  sau: m=0,1Kg, v c 10cm.

A: 0,95cm/s        B:0,3cm/s              C:0.95m/s           D:0.3m/s

2

2

ả ị ượ Gi ậ ả i: Theo đ nh lu t b o toàn năng l ng, ta có:

(cid:0)

A

mgS

2 maxv

Fms

2 mv max 2

mv 2

mv 2

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) v2 = ­ 2(cid:0) gS

v

gS

2

1.0.8,9.05,0.21

902,0

,0

9497

2 max

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) v = m/s  (cid:0) ọ  0,95m/s. Ch n đáp án C

ộ ứ ẹ ằ ắ ộ ồ ộ ầ   Câu 2: M t con l c lò xo n m ngang g m lò xo nh  có đ  c ng K= 40 (N/m), m t đ u

ầ ạ ắ ố ượ ậ ỏ ầ ố ị ắ g n vào giá c  đ nh, đ u còn l i g n vào v t nh  có kh i l ng m = 100(g). Ban đ u gi ữ

ệ ố ẹ ả ồ ượ ỉ ữ ậ ậ v t sao cho lò xo nén 4,8 cm r i th  nh . H  s  ma sát tr t và ma sát ngh  gi a v t và

2). Tính quãng đ

ề ấ ặ ằ ằ ườ m t bàn đ u b ng nhau và b ng 0,2; l y g = 10 (m/s ự ạ ậ ng c c đ i v t đi

ượ ừ ế ẳ đ c cho đ n lúc d ng h n.

2

048

A.23 cm B. 64cm C.32cm D. 36cm

2 kA 0 (cid:0)2 mg

,0.40 10.1,0.2,0.2

ả Gi i:     S = = = 0,2304m = 23,64 cm. Đáp án A

ậ ặ ộ ứ ắ ộ ộ ắ ầ Câu 3: M t con l c lò xo có đ  c ng k=100N/m, v t n ng m=100g dao đ ng t t d n trên

ớ ệ ố ộ ớ ầ ấ ậ ẳ ặ ằ m t ph ng n m ngang do ma sát, v i h  s  ma sát 0,1. Ban đ u v t có li đ  l n nh t là

2. T c đ  l n nh t mà v t có th  đ t đ

ố ộ ớ ể ạ ượ ậ ấ ộ ấ 10cm. L y g=10m/s c trong quá trình dao đ ng là

A. 3,16m/s B. 2,43m/s C. 4,16m/s D. 3,13m/s

84

=

mg k

m (cid:0) ấ ủ ậ ộ ố ộ ớ t c đ  l n nh t c a v t trong quá trình dao đ ng là Gi¶i: V i ớ 0 x

v

(A x )

v 3,16(m / s) chän A

=�o

- = w

(cid:0) ệ ố ẳ ằ ặ ắ ộ ộ Câu 4: M t con l c lò xo dao đ ng trên m t ph ng n m ngang có h  s  ma sát = 0,01.

2. Lúc đ u đ a ư   ầ

ộ ứ ố ượ ậ ấ Lò xo có đ  c ng k = 100N/m, v t có kh i l ng m = 100g, l y g = 10m/s

ớ ị ẹ ể ậ ằ ộ ị ắ ầ ố ậ v t đi t ồ i v  trí cách v  trí cân b ng 4cm r i buông nh  đ  v t dao đ ng t t d n. T c đ ộ

ể ừ ậ ừ ắ ầ ế ộ ạ trung bình k  t lúc b t đ u dao đ ng đ n lúc v t d ng l i là:

A. 0,425m/s B. 0,525m/s C. 0,225m/s D. 0,625m/s

Gi i:ả

kA

ị ượ ổ ị ườ ậ ả + Theo đ nh lu t b o toàn năng l ng ta xác đ nh t ng quãng đ ng s là:

0 = 4cm (cid:0)

2 0

1 2

µmg.s = v i Aớ s = 8m.

D = A

4 mg k

m ộ ả + Đ  gi m biên sau 1 chu kì:

ộ ủ ậ ệ ượ ự ế ả ậ ờ ộ + Sau th i gian t biên đ  c a v t gi m h t thì v t th c hi n đ c n dao đ ng:

kA

=

=

=

=

=

=

n

t

T

2

t T

A A 4 mg

kA 4 mg

kA 4 mg

m A k

k 2 g m

p p D m m m m

v

s = = t

2s g m k A

m (cid:0) ố ộ ầ ế ấ (cid:0) 2(cid:0) T c đ  trung bình c n tính: = 4,026m/s (N u l y 10 thì ĐA là p

4m/s)

ộ ứ ả ầ ằ ắ ộ ồ ỏ Câu 5. M t con l c lò xo n m ngang g m lò xo có đ  c ng k = 40N/m và qu  c u nh  A

ố ượ ả ầ ứ ế ệ ạ ố có kh i l ng  100g đang đ ng yên, lò xo không bi n d ng. Dùng qu  c u B gi ng h t

ớ ậ ố ả ầ ả ầ ộ ớ ụ ạ ắ ọ qu  c u A b n vào qu  c u A d c theo tr c lò xo v i v n t c có đ  l n 1m/s; va ch m

(cid:0) ả ầ ệ ố ữ ữ ẳ ặ ồ ỡ gi a hai qu  c u là đàn h i xuyên tâm. H  s  ma sát gi a A và m t ph ng đ  là = 0,1;

2. Sau va ch m thì qu  c u A có biên đ  l n nh t là:

ả ầ ộ ớ ấ ạ ấ l y g = 10m/s

A. 5cm                     B. 4,756cm.            C. 4,525 cm.             D. 3,759 cm

ả ộ ượ ậ ố ủ ả ầ ạ Gi ả i: Theo ĐL b o toàn đ ng l ng v n t c c a qu  c u A sau va ch m v = 1m/s.

ượ ả   Theo ĐL b o toàn năng l ng ta có:

85

2

2

2

2

(cid:0)

A

mgA

Fms

mv 2

kA 2

mv 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

kA 2 20A2 + 0,1A – 0,05 = 0 (cid:0)

(cid:0) 200A2 + A – 0,5 = 0

1

,0

04756

401 400

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ọ A = m = 4,756 cm. Ch n đáp án B.

Câu 6. Mét con l¾c lß xo gåm vËt m1(máng ph¼ng) cã khèi lîng 2kg vµ lß xo cã ®é

cøng k=100N/m ®ang dao ®éng ®iÒu hoµ trªn mÆt ph¼ng n»m ngang kh«ng ma

sat víi biªn ®é A=5cm.Khi vËt m1 dÕn vÞ trÝ biªn ngêi ta ®Æt nhÑ lªn nã mét vËt cã

khèi lîng m2.Cho hÖ sè ma s¸t gi÷a m2 vµ m1 la 0,2; lÊyg=10m/s2..Gi¸ trÞ cña m2 ®Ó

nã kh«ng bÞ trît trªn m1 lµ:

2m (cid:0) 0,5kg B.

2m (cid:0) 0,5kg C.

2m (cid:0) 0,4kg D.

2m (cid:0) 0,4kg

A.

2 =

k 1 mm

2

k 1 mm

2

(cid:0) ả ặ ớ ầ ố ệ Gi i: Sau khi đ t m ộ 2 lên m1 h  dao đ ng v i t n s  góc = (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

1 thì gia t c chuy n đ ng c a m

2  có đ  l n l n h n ho c b ng

ượ ủ ể ố ộ ộ ớ ớ ặ ằ ơ Đ  mể 2không tr t trên m

2

1 + m2): a = - (cid:0)

2x. L c ma sát gi a m

2 và m1 gây ra gia t c c a m

ố ủ ệ ự ữ ố ủ ộ ớ đ  l n gia t c c a h  (m

2 = (cid:0) g = 2m/s2

ộ ớ có đ  l n  a

(cid:0)

ị ượ ề ộ ệ Đi u ki n đ  m ể 2 không b  tr t trong quá trình dao đ ng là

g

2A (cid:0)

kA mm

1

2

(cid:0) (cid:0) amax = (cid:0) a2   suy ra (cid:0) g(m1 + m2) (cid:0) k A (cid:0)

2(2 + m2) (cid:0) 5 (cid:0) m2(cid:0) ọ  0,5 kg.   Ch n đáp án A

Câu 7. Mét con l¾c lß xo gåm vËt nhá khèi lîng 0,2kg vµ lß xo cã ®é cøng

20N/m.VËt nhá ®îc ®Æt trªn gi¸ cè ®Þnh n»m ngang däc theo trôc lß xo. HÖ sè ma

s¸t trît gi÷a gi¸ ®ì vµ vËt nhá lµ 0,01.Tõ vÞ trÝ lß xo kh«ng biÕn d¹ng truyÒn cho vËt

vËn tèc ban ®Çu 1m/s th× thÊy con l¾c dao ®éng t¾t dÇn trong giíi h¹n ®µn håi

cña lß xo.®é lín cña lùc ®µn håi cùc ®¹i cña lß xo trong qu¸ tr×nh dao ®éng lµ:

A. 19,8N B.1,5N C.2,2N D.1,98N

ả ồ ự ạ ủ ộ ự ạ ủ ự ọ ộ Gi i: G i A là biên đ  c c đ i c a dao đ ng. Khi đó l c đàn h i c c đ i c a lò xo trong

quá trình dao đông:   Fđhmax = kA

86

2

2

2

(cid:0)

mgA

AF ms

mv 2

kA 2

kA 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ể ạ ự ượ Đ  tìm A t ả  d a vào ĐL b o toàn năng l ng:

2 ta đ

ượ ươ c ph ng trình:

ố ấ Thay s  ; l y g = 10m/s 0,1 = 10A2 + 0,02A (cid:0) 1000A2 +2A + 10 = 0

1 (cid:0)

10001

1000

(cid:0) ệ ạ A = ; lo i nghi m âm ta có A = 0,099 m

ọ Do đó Fđhmax = kA = 1,98N.   Ch n đáp án D

ộ ứ ứ ẹ ắ ẳ ộ ồ ầ ố Câu 8: M t con l c lò xo th ng đ ng g m lò xo nh  có đ  c ng k = 100N/m, 1 đ u c

ậ ặ ố ượ ầ ắ ầ ậ ươ ị đ nh, 1 đ u g n v t n ng kh i l ng m = 0,5kg. Ban đ u kéo v t theo ph ẳ ng th ng

ẹ ậ ồ ỏ ộ ộ ứ đ ng kh i VTCB 5cm r i buông nh  cho dao đ ng. Trong quá trình dao đ ng v t luôn

ủ ự ả ộ ớ ụ ự ụ ằ ậ ọ ị ộ ch u tác d ng c a l c c n có đ  l n b ng 1/100 tr ng l c tác d ng lên v t. Coi biên đ

2. S  l n vât qua VTCB k  t

ỳ ấ ề ả ố ầ ể ừ ừ ủ ậ c a v t gi m đ u trong t ng chu k , l y g=10 m/s ả  khi th

ừ ẳ ậ ế v t đ n khi nó d ng h n là:

A. 25 B. 50 C. 75 D. 100

ắ ơ ậ ặ ố ượ ồ ồ ộ ộ Câu 9:  M t con l c đ n đ ng h  có chu kì T=2s, v t n ng có kh i l ng 1kg, dao đ ng

ủ ự ả ụ ầ ộ ị ạ ơ t i n i có g = 10 ộ 2m / s . Biên đ  góc ban đ u là 5đ . Do ch u tác d ng c a l c c n

ộ ắ ầ ườ ệ ệ ộ ộ Fc=0,011N nên dao đ ng t t d n. Ng ấ i ta dùng m t pin có su t đi n đ ng E=3V, đi n

4

ể ể ổ ở ượ ắ ớ ấ ủ tr  trong không đáng k  đ  b  sung năng l ệ ng cho con l c v i hi u su t c a quá  trìng

Q 10=

ệ ầ ỏ ồ ổ b  sung là 25% . Pin có đi n tích ban đ u là ả   ồ ạ  C. H i  đ ng h  ch y bao lâu thì ph i

thay pin:

GI IẢ

4

(cid:0)

rad

310.4,4

FC P

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ả ộ ­Đ  gi m biên đ  sau 1 chu kì:

3

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

rad

10.4,4

.0

0828

1

0

(cid:0) 5 180

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ạ ­Sau 1 chi kì biên đ  còn l i là:

(cid:0)

W

mgl

(cid:0) mgl

,3

759

J310.

2 0

2 1

1 2

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả ơ ­Sau 1 chu kì c  năng gi m:

ượ ­Năng l ấ ng do pin cung c p là:W=0,25.Q.E

W(cid:0)

ấ ờ ượ ầ ­sau th i gian  T  C n cung c p năng l ng

ấ ờ ượ ­sau th i gian  t   cung c p năng l ng W

87

t

ngày

46

WT . W

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ậ ặ ộ ứ ằ ộ ồ Câu 10:  M t CLLX n m ngang g m lò xo có đ  c ng k=20N/m va v t n ng m =100g.

ậ ậ ố ừ ề ậ ạ ồ ướ T  VTCB kéo v t ra 1 đo n 6cm r i truy n cho v t v n t c 20 cm/s h ề ng v

2. T c đố ộ

ế ằ ữ ậ ề ố ẳ ấ VTCB. Bi ặ t r ng h  s  ma sát gi a v t và m t ph ng ngang là 0.4, l y g=10m/s

ậ ố ằ ề ự ạ ủ ậ c c đ i c a v t sau khi truy n v n t c b ng :

A.20 cm/s B.80 cm/s C.20 cm/s D.40 cm/s

0 = 50. Trong qua trinh dao đông, vât  ́

̀ ́ α ̀ ́ ơ ̣ ̣ ̣ ̣ ơ Câu 11. Ban đâu con lăc đ n dao đông v i biên đô

̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ự ̣ ơ ư ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ự luôn chiu l c can co đô l n băng 1% trong l c cua vât. Biêt biên đô giam dân trong t ng

̀ ̀ ̀ ̀ ượ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ chu ky. Sau khi vât qua VTCB đ c 20 lân thi biên đô dao đông cua vât băng

A. 4,5o B. 4,6o C. 4,8o D. 4,9o

Giaỉ

̀ ự ươ ượ ̉ ̉ ̣ L c can môi tr ̀ ng sinh công âm lam giam năng l ng dao đông.

l

mg

a = mgl

)

2 01

2 02

a + a l F .2 ( can

01

02

1 2

1 2

)

02

a - ơ ̣ ̉ ̣ Đô giam c  năng trong môt chu ky  ̀

a = 2 01

2 02

a = a 0

a = 01

02

a + a l F .4 ( 01 can l mg

F .4 can mg

0

a =

a - D - ̣ ̉ ̣ ̣ => đô giam biên đô trong môt T

0,04

0

0

D ̀ ́ ́  Thay sô vao ta co

̀ ̀ ́ ư ́ ơ ̣ ̣ ̉ Vât qua VTCB 20 lân  ng v i 10 chu ky, biên đô giam 0,04.10 = 0,4

0 – 0,40 = 4,60  Chon Ḅ

̀ ̣ ̣ Biên đô con lai  5

ậ ộ ồ ố ượ ỏ ắ Câu 12: M t con l c lò xo g m v t m ẳ 1 (m ng, ph ng) có kh i l ng 2kg và lò xo có đ ộ

ề ặ ằ ẳ ộ ớ   ứ c ng k = 100N/m đang dao đ ng đi u hòa trên m t ph ng n m ngang không ma sát v i

1 đ n v  trí biên thì ng

2

m =

=

ậ ộ ế ị ườ ộ ậ ẹ ặ biên đ  A= 5 cm. Khi v t m ố   i ta đ t nh  lên nó m t v t có kh i

0.2;g 10m / s

2. Cho h  s  ma sát gi a m

2  và m1  là

2  đ  nóể

ệ ố ữ ị ủ ượ l ng m . Giá tr  c a m

1là

ị ượ không b  tr t trên m

0,5kg

0,4kg

(cid:0) A. m2 B. m2  (cid:0) C. m2  (cid:0) 0,5kgD. m2  (cid:0) 0,4kg

88

2 không tr

1 thì l c quán tính c c đ i tác d ng lên m

ượ ự ạ ự ụ ể ậ Đ  v t m t trên m ộ ớ 2 có đ  l n không

F

msn

F qt

max

1 và m2 t c là

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) ượ ỉ ữ ự ứ v t quá l c ma sát ngh  gi a m

amgm

g

A

g

A

m

kg

(5,0

)

2

2

max

2

k mm

1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ộ ứ ố ượ ậ ắ ồ ộ ỏ Câu 13: M t con l c lò xo g m lò xo có đ  c ng k=2 N/m, v t nh  kh i l ng m=80g,

ệ ố ẳ ằ ặ ộ ượ ữ ậ dao đ ng trên m t ph ng  n m ngang, h  s  ma sát tr ặ t gi a v t và m t ngang là 0,1.

ỏ ị ẹ ả ạ ằ ầ ậ ố ọ ồ ộ Ban đ u kéo v t ra kh i v  trí cân b ng m t đo n 10cm r i th  nh . Cho gia t c tr ng

2  .T c đ  l n nh t mà v t đ t đ ấ

ườ ố ộ ớ ậ ạ ượ ằ tr ng g = 10m/s c b ng

A.0,36m/s                B.0,25m/s                 C.0,50m/s                  D.0,30 m/s

ộ ậ ặ ắ ồ

(cid:0)2(cid:0)

ớ ệ ố ậ ệ ặ ẳ ộ ậ   ộ ứ Câu 14: M t con l c lò xo g m lò xo có đ  c ng k = 100 N/m và v t n ng m = 100 g. V t (cid:0) =0,2. Kéo v t l ch kh i v ỏ ị dao đ ng có ma sát trên m t ph ng ngang v i h  s  ma sát

2 và

ả ấ ằ ạ ộ ố trí cân b ng m t đo n 3cm và th . L y g=10m/s ủ   ộ 10. Tìm t c đ  trung bình c a

ờ ừ ứ ấ ả ế ế ạ ầ ả ậ v t trong kho ng th i gian t lúc th  đ n lúc lò xo không bi n d ng l n th  nh t:

A. 2,5 cm/s. B. 53,6 cm/s. C. 57,5 cm/s. D. 2,7 cm/s.

ố ượ ậ ắ ộ ồ ỏ ằ Câu 15: M t con l c lò xo n m ngang g m v t nh  kh i l ộ ứ   ng 200 gam, lò xo có đ  c ng

ượ ữ ậ ậ ượ ầ ặ ẳ ệ ố 10 N/m, h  s  ma sát tr t gi a v t và m t ph ng ngang là 0,1. Ban đ u v t đ c gi ữ ở

2. Trong

ẹ ể ắ ồ ộ ắ ầ ấ ả ị v  trí lò xo giãn 10 cm, r i th  nh  đ  con l c dao đ ng t t d n, l y g = 10m/s

ể ừ ả ố ộ ủ ậ ắ ầ ộ ả ế ả ả ờ kho ng th i gian k  t ế  lúc th  cho đ n khi t c đ  c a v t b t đ u gi m thì đ  gi m th

ủ ắ năng c a con l c là:

A. 2 mJ. B. 20 mJ. C. 50 mJ. D. 48 mJ.

Gi i:ả

đh = Fms   (cid:0)

2

2

ậ ạ ậ ố ự ạ V t đ t v n t c c c đ i khi F kx = (cid:0) mg  (cid:0) x = (cid:0) mg /k = 2 (cm)

A

x

(

)

k 2

(cid:0) ộ ả ế ọ Do dó đ  gi m th  năng là : (cid:0) Wt = = 0,048 J = 48 mJ. Ch n đáp án D

ộ ậ ố ượ ắ ộ ầ ủ Câu 16: G n m t v t kh i l ộ ứ ng m=200g vào lò xo có đ  c ng k = 80N/m m t đ u c a

ượ ố ị ậ ở ị ầ ế ằ ẳ ặ ạ lò xo đ c c  đ nh ban đ u v t v  trí lò xo không bi n d ng trên m t ph ng n m ngang.

ỏ ị ụ ẹ ậ ả ậ ằ ồ ọ ộ Kéo v t m kh i v  trí cân b ng 10cm d c theo tr c lò xo r i th  nh  cho v t dao đ ng.

89

m =0,1 (g=10m/s2). Đ  gi m biên

ế ệ ố ữ ẳ ằ ặ ộ ả Bi t h  s  ma sát gi a m và m t ph ng n m ngang là

ủ ỗ ộ ộ ộ đ  dao đ ng c a m sau m i chu kì dao đ ng là:

A 0,5cm                   B 0,25cm              C 1cm                    D 2cm

ắ ơ ậ ặ ố ượ ề ồ ộ Câu 17: M t con l c đ n g m dây treo có chi u dài 1m, v t n ng có kh i l ng 100g,

2. Cho con l c dao đ ng v i biên

ỏ ạ ơ ố ộ ọ ườ ắ ớ ộ dao đ ng nh  t i n i có gia t c tr ng tr ng g = 10 m/s

ườ ự ả ộ ỉ ượ ồ ộ đ  góc 0,2 rad trong môi tr ổ ng có l c c n không đ i thì nó ch  dao đ ng đ c 150s r i

ườ ệ ố ằ ộ ế ằ ẳ ừ d ng h n. Ng i ta duy trì dao đ ng b ng cách dùng h  th ng lên dây cót, bi t r ng 70%

ượ ệ ố ể ắ ự năng l ng dùng đ  th ng l c ma sát do h  th ng các bánh răng. L y ấ π2 =10. Công c n ầ

ế ể ắ ộ ầ ớ ộ thi t lên dây cót đ  duy trì con l c dao đ ng trong 2 tu n v i biên đ  0,2 rad là:

A. 537,6 J                 B. 161,28 J                     C. 522,25 J                 D. 230,4 J

l g

1 10

(cid:0)

(cid:0)

0

ả ắ ơ ộ Gi i:  Chu kì dao đ ng c a con l c đ n:  T = 2π ủ = 2π = 2s

2 0  mgl 2

0 = mgl(1­cos(cid:0)

0) = 2mglsin2 2

(cid:0) ầ ơ = 0,02J C  năng ban đ u W

t T

0W N

150 2

ộ ả ỗ ơ ớ ố ộ Đ  gi m c  năng sau m i chu kì : ∆W = v i N = = = 75 là s  chu kì dao đ ng

02,0 75

1 3750

W0   = N

∆W = = J

ầ ế ể ộ Công c n thi ầ t đ  duy trì dao đ ng trong  t = 2 tu n = (7x2x86400/2)T =  604800 chu kì

Wci = 604800.∆W  = 161,28 J

ầ ế ể ắ ộ ầ ớ ộ Công c n thi t lên dây cót đ  duy trì con l c dao đ ng trong 2 tu n v i biên đ  0,2 rad là:

ciW 30

A = .100 = 537,6 J. Đáp án A

ậ ặ ộ ứ ố ượ ắ ộ ậ ặ Câu 18: M t con l c lò xo đ  c ng k = 40N/m, v t n ng kh i l ng m = 400g (v t n ng

(cid:0) ướ ẳ ặ ặ ớ ươ treo phía d i lò xo) đ t trên m t ph ng nghiêng góc = 300 so v i ph ệ ố ng ngang, h  s

ệ ố ỉ ằ ượ ư ậ ặ ế ằ ị ma sát ngh  b ng h  s  ma sát tr t và b ng 0,1. Đ a v t n ng đ n v  trí lò xo dãn 18cm

2. T ng quãng đ

ả ổ ườ ậ ặ ượ ừ ế ạ ẹ ấ ồ r i th  nh , l y g = 10m/s ng v t n ng đi đ c cho đ n lúc d ng l i là

A. 162,00 cm B. 97,57 cm C. 187,06 cm D. 84,50 cm

ộ ậ ộ ợ ậ ộ Câu 19: M t v t m= 200 gam treo vào m t s i dây không giãn và treo vào m t lò xo. V t

90 ị

ớ ầ ố ế ủ ự ố ỏ m dđđh v i t n s  góc 10 (rad/s). Bi ụ t dây ch u tác d ng c a l c kéo t i đa là 3 N. H i

ứ ệ ể ề ả ộ ỏ ộ biên đ  dao đ ng A ph i th a mãn đi u ki n nào đ  dây không đ t:

A.  0 < A < 5 cm B. 0 < A < 10 cm C. 0 < A < 8 cm     D. 5cm < A < 10 cm

ả ệ ề Gi ể i:  Đi u ki n đ  dây không đ t F ứ đh = k(∆l0 + A) < 3 (N)

2m = 100. 0,2 = 20 N/m

(cid:0) ớ v i    k =

mg k

∆l0 = = 0,1m = 10 cm  (cid:0) ∆l0 + A < 0,15 m = 15 cm

Do đó   0 < A <  5 cm. Đáp án A

=

k

50

N m /

m

g

ằ ặ ẳ ặ ắ ộ ồ ẹ ộ ứ   Câu 20: M t con l c lò xo đ t trên m t ph ng n m ngang g m lò xo nh , đ  c ng

= 1 100

=

g

400

ộ ầ ố ị ớ ậ ố ượ ắ ầ ỏ ầ , m t đ u c  đ nh, đ u kia g n v i v t nh  kh i l ng . Ban đ u gi ữ

m 2

1m  t

1m

ạ ị ộ ậ ố ượ ỏ ị v t ậ ặ i v  trí lò xo b  nén 10 cm, đ t m t v t nh  khác kh i l ng sát v t ậ

2

m =

=

g

m s

0,05.

10 /

.

ậ ắ ầ ể ẹ ả ộ ọ ươ ệ ố ụ ủ ồ r i th  nh  cho hai v t b t đ u chuy n đ ng d c theo ph ng c a tr c lò xo. H  s  ma

ượ ậ ớ ữ ẳ ặ ờ ừ sát tr t gi a các v t v i m t ph ng ngang L y ấ Th i gian t khi th ả

ậ ạ ế đ n khi v t ừ 2m d ng l i là:

A. 2,16 s. B. 0,31 s. C. 2,21 s. D. 2,06 s.

Gi iả  :

+  w = 10 ; T = 0,2(cid:0)

1 = T/4 = 0,05(cid:0)

ừ ệ ắ ầ ể ế ờ + Th i gian t ộ  lúc h  b t đ u chuy n đ ng cho đ n VTCB là : t

0 =  w A = 100 cm/s= 1 m/s

ậ ố ở + v n t c VTCB : v

2 chuy n đ ng ch m d n đ u v i gia t c : a = ­ F

ms/m2 = ­

ậ ờ ừ ể ề ậ ầ ộ ớ ố * T  VTCB 2 v t r i nhau, m

(cid:0) g = ­ 0,5 m/s2

0 (cid:0)

v0

2 =

10 5,0

a

(cid:0) ờ ừ ế ể ề ậ ộ Th i gian m ầ 2 chuy n đ ng ch m d n đ u đ n lúc d ng là : t = = 2 s (cid:0)

1 + t2 = 2,16 s.

ừ ả ế ậ ạ ờ * Th i gian t khi th  đ n khi v t ừ 2m d ng l i là:  t

ặ ằ ậ ắ ồ ộ Câu 21: M t con l c lò xo g m v t có m = 100 g và lò xo có k = 10 N/m đ t n m ngang.

2. Ban đ u v t đ ầ

ữ ậ ệ ố ấ ặ ậ ượ ẳ H  s  ma sát gi a v t và m t ph ng ngang là 0,2. L y g = 10 m/s c th ả

ẹ ạ ị ủ ậ ể ừ ờ ố ờ ộ nh  t i v  trí lò xo giãn 6 cm. T c đ  trung bình c a v t trong th i gian k  t ể    th i đi m

ả ế ế ể ầ ầ ạ ậ ờ ị th  đ n th i đi m v t qua v  trí lò xo không bi n d ng l n đ u tiên là

91

A. 28,66 cm/s B. 38,25 cm/s              C. 25,48 cm/s             D. 32,45 cm/s

ả ủ ế ắ ạ ằ ị ị Gi i: V  trí cân b ng O’ c a con l c lò xo cách v  trí lò xo không bi n d ng x;

kx = μmg ­­­­­> x = μmg/k = 2 (cm).

ộ ộ Biên đ  dao đ ng:  A = 4cm

m k

(cid:0) ộ Chu kì dao đ ng  T = 2 = 0,2(cid:0) (s)

(cid:0)   (cid:0)        (cid:0)                       O O’    M

ủ ậ ể ộ ờ ừ ầ Th i gia chuy n đ ng c a v t m t lúc ban đ u

MO’ + tO’O  ( v t chuy n đ ng t

ầ ầ ạ ị ể ậ ộ ừ ế ế đ n v  trí lò xo không bi n d ng l n đ u là:  t = t biên A

ộ đên li đ  x = ­ A/2).

A 2

T 4

T 12

(cid:0)

ớ V i MO’ = A;  O’O = nên  tMO’ = và  tO’O =

T 4

T 12

15

t = + = (s)

ể ừ ờ ả ế ể ể ậ ố ộ ờ ờ ủ ậ T c đ  trung bình c a v t trong th i gian k  t th i đi m th  đ n th i đi m v t qua v ị

tbv  =

90  =  (cid:0)

MO t

ế ầ ầ ọ ạ trí lò xo không bi n d ng l n đ u tiên là = 28,66 cm/s.  Ch n đáp án A

ắ ơ ộ ườ ắ ệ ươ Câu 22: Con l c đ n dao đ ng trong môi tr ng không khí. Kéo con l c l ch ph ng

ứ ẹ ẳ ả ộ ồ ế ự ụ ủ ắ th ng đ ng m t góc 0,1 rad r i th  nh . Bi t l c căn c a không khí tác d ng lên con l c

ằ ầ ổ ọ ượ ủ ậ ừ ề là không đ i và b ng 0,001 l n tr ng l ộ ả ng c a v t. Coi biên đ  gi m đ u trong t ng chu

ừ ế ắ ị ạ ỳ ố ầ k . S  l n con l c qua v  trí cân băng đ n lúc d ng l i là:

A: 25                 B: 50                    c: 100                       D: 200

Ộ Ố Ấ Ề II.8. M T S  BÀI TOÁN V  CÔNG – CÔNG SU T

ố ượ ứ ắ ẳ ộ ể Câu 1: M t con l c lò xo treo th ng đ ng, lò xo có kh i l ng không đáng k , có k

ả ặ ố ượ ố ọ ộ ạ ị ề =100N/m, treo qu  n ng có kh i l ọ ng 100g. Ch n g c t a đ  t ằ i v  trí cân b ng, chi u

ươ ụ ọ ộ ủ ứ ẳ ướ ề ậ ố d ng c a tr c t a đ  OX th ng đ ng h ng xu ng. Kích thích cho v t đi u hòa theo

2. Công c a l c đàn h i khi v t di

ươ ứ ấ ẳ ộ ớ ủ ự ậ ồ ph ng th ng đ ng v i biên đ  3cm. L y g = 10m/s

2 = 3cm.

92  v  trí có t a đ  x

ề ươ ể ế ị ừ ị chuy n theo chi u d ng t ọ ộ 1 = 1cm đ n v  trí x

A. ­ 4 J       B. ­ 0,04 J C. ­ 0,06 J D. 6 J

ả ụ ộ ị Gi i: Áp d ng đ nh lý đ ng năng:

(cid:0)     B

2 2mv 2

2 1mv 2

AFđh = (cid:0) Wđ = ­

2 = 0 (v t

2 1mv 2

2kA 2

2 1kx 2

2

ậ ở ị V i  vớ v  trí biên), và = ­

Ak (

)

(cid:0)     O (cid:0)     N

2 x 1

2 2mv 2

2 1mv 2

2

(cid:0) AFđh = (cid:0) Wđ = ­ =­ = ­ 50 (32 – 1).10­4 = ­ 0,04 J

10 (cid:0)     M

ọ Ch n đáp án B

ắ ộ ượ ặ ằ ộ ứ ồ Câu 2: M t con l c lò xo đ ậ   c đ t n m ngang g m lò xo có đ  c ng k = 40 N/m và v t

ố ượ ừ ị ẹ ằ ạ ả ậ ồ ộ ặ n ng kh i l ng m = 0,4 kg. T  v  trí cân b ng kéo v t ra m t đo n 5 cm r i th  nh  cho

ủ ậ ề ậ ộ ộ ộ ấ   ậ v t dao đ ng. Coi v t dao đ ng đi u hòa. Trong quá trình dao đ ng c a v t thì công su t

ờ ự ạ ủ ự ồ ứ t c th i c c đ i c a l c đàn h i là

A. 0,25 W. B. 0,5 W.              C. 2 W.        D. 1 W.

Gi iả

đ= kx

ắ ằ Do con l c n m ngàng nên F

2

(cid:0)

(cid:0)

ấ ủ ự ồ ứ Công su t c a l c đàn h i t c thì

t

(cid:0) A

t

kA

t

vkx .

Ak .

(cid:0) cos(

).(

(cid:0) sin(

))

.5,0

(cid:0) .

.

sin(

(cid:0) 2

(cid:0) )2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) P=Fđ.v=

kA

5,0

(cid:0) .

2 .05,0.40.5,0

5,0

P max

40 4,0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) W

ỏ ủ ậ ặ ắ ặ ộ ằ Câu 3: M t con l c lò xo đ t trên m t sàn n m ngang. Kích thích cho v t nh  c a con

ộ ự ộ ằ ớ ọ ộ ắ l cdao đ ng t ụ ủ  do v i biên đ  b ng A, d c theo tr c c a lò xo. Trong quá trình dao đ ng,

ờ ủ ự ị ự ạ ậ ạ ồ ủ ấ ứ ụ ộ công su t t c th i c a l c đàn h i c a lò xo tác d ng lên v t đ t giá tr  c c đ i khi li đ

A

2

x =

ị ị ủ ậ c a v t có giá tr  nào trong  các giá tr  sau đây?

x =

A 2

2

A. x=0 B. C. D. x=A

93

Gi iả

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

ờ ủ ự ấ ứ ồ Công xu t t c th i c a l c đàn h i là

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)t

(cid:0)t

(cid:0) t

)(cid:0)

A .

(cid:0) sin(

)

(2

1)

kA

t

(cid:0) (2sin.

)

P max

1 2

(cid:0)

(cid:0)

A

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) P = Fd.v=k.Acos( = khi sin

(cid:0)

t

t

Ax .

(cid:0) cos(

)

A .

cos

4

4

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ả ầ ố ượ ằ ẵ ặ ộ ớ ắ Câu 4: Trên m t bàn nh n có m t con l c lò xo n m ngang v i qu  c u có kh i l ng m

ớ ầ ố ả ầ ụ ể ằ ằ ắ ộ = 100g; con l c có th  dao đ ng v i t n s  2Hz. Qu  c u n m cân b ng. Tác d ng lên

­3s, sau

ộ ự ả ầ ướ ộ ớ ằ ờ qu  c u m t l c có h ằ ng n m ngang và có đ  l n b ng 20N trong th i gian 3.10

ả ầ ả ầ ỉ ằ ủ ề ấ ộ ộ ộ đó qu  c u dao đ ng đi u hòa. Biên đ  dao đ ng c a qu  c u x p x  b ng

A. 4,8cm. B. 0,6cm. C. 6,7cm. D. 10cm.

Gi iả

t

0, 6

D ộ ượ ạ ự ể ờ Ta có đ ng l ng t ụ i th i đi m tác d ng l c là p = F. = 0,06

=� v max

=

=

w A

fA

A

m

cm

p= 2

0, 048

4,8

m/s P = mv max =0,06

max =

ạ ị ằ T i v  tri cân b ng v

ộ ứ ầ ắ ộ ượ ữ ố ị Câu 5: M t con l c lò xo có đ  c ng k=40N/m đ u trên đ c gi c  đ nh còn phia d ướ   i

ẹ ậ ế ế ả ạ ậ ộ ồ ị ề   ắ g n v t m. Nâng m lên đ n v  trí lò xo không bi n d ng r i th  nh  v t dao đ ng đi u

2. Trong quá trình dao đ ng,ộ

ươ ứ ấ ẳ ớ ộ hòa theo ph ng th ng đ ng v i biên đ  2,5cm. L y g=10m/s

ờ ự ạ ằ ự ủ ấ ứ ọ tr ng l c c a m có công su t t c th i c c đ i b ng

A.0,41W    B.0,64W              C.0,5W          D.0,32W

k

ả ậ ố ủ ậ ờ ủ ấ ứ ự ọ ớ Gi i:  Công su t t c th i c a tr ng l c P = mgv v i v là v n t c c a v t m

kA g

kA2 m

2(cid:0)

Pmax = mgvmax = mg. (vì A = (cid:0) l) = g A  mk   = gA

10.5,2

10.

(cid:0) Pmax = kA Ag  = 40.2,5.10­2 = 0,5W.    Đáp án C

(cid:0) ầ ố ắ ộ ơ ự ụ ẳ Câu 6: M t con l c lò xo có t n s  góc riêng = 25 rad/s, r i t do mà tr c lò xo th ng

ướ ậ ố ắ ầ ậ ặ ứ đ ng, v t n ng bên d i. Ngay khi con l c có v n t c 42cm/s thì đ u trên lò xo b  gi ị ữ ạ    l i.

ậ ố ự ạ ủ ắ Tính v n t c c c đ i c a con l c.

A. 60cm/s                 B. 58cm/s                 C. 73cm/s                     D. 67cm/s

94

ả ệ ơ ự ở ạ ị ế ạ ọ Gi i: Khi h  r i t do, lò xo ạ  tr ng thái không b  bi n d ng (tr ng thái không tr ng

ị ữ ạ ầ ậ ậ ẽ ượ l ng). Lúc v t đang có vân t c v ố 0  = 42 cm/s thì đ u trên lò xo b  gi l ộ   i, v t s  dao đ ng

(cid:0) ớ ầ ố ủ ậ ị ượ ữ quanh VTCB v i t n s  góc = 25 rad/s; VTCB cách v  trí c a v t lúc lò xo đ c gi là

mg k

x0  =  (cid:0) l = .

k

k (cid:0) (

((cid:0)

2)

ậ ố ự ạ ủ ắ ượ ứ ị V n t c c c đ i c a con l c đ c xác đ nh theo công th c:

2 maxv

2 0v  +

l m

2 maxmv 2

2 0mv 2

2l ) 2

= + (cid:0) =

1 2

(cid:0)

g 2(cid:0)

1000 (cid:0) 2

k m

mg k

k m

k

((cid:0)

2)

(

2)

(

2)

V i  ớ (cid:0) = (cid:0) = và (cid:0) l = = = (cm)

2 maxv

2 0v  +

2 0v  +

g (cid:0)

1000 25

l m

= = = 422 + = 422 + 402 = 3364

(cid:0)

(cid:0) ọ vmax = 58 cm/s. Ch n đáp án B

5 t(cid:0) 3

6

ộ ậ ộ ươ ể ừ Câu 7: M t v t dao đ ng theo ph ng trình x = 20cos( ­ )(cm; s). K  t lúc t = 0

ự ồ ứ ụ ề ầ ậ ộ ế đ n lúc v t qua li đ  ­ 10 cm theo chi u âm l n th  2013 thì l c h i ph c sinh công âm

ả ờ trong kho ng th i gian:

(cid:0)

A. 2013,08s.      B. 1027,88 s.    C. 1207,4s.  D. 2415,8s

0 = 20cos(­

6

ả ề ươ Gi i:  Khi t = 0 thì x ng ) = 10 3 cm và theo chi u d

ủ ậ ộ Chu kì dao đ ng c a v t  T = 1,2s

ộ ầ ề ậ ỗ ị M i chu kì v t qua v  trí – 10cm theo chi u âm m t l n

ự ồ ụ ậ ừ ờ L c h i ph c sinh công âm khi v t đi t ự ồ   ộ  VTCB ra biên. Trong m t chu kì th i gian l c h i

ụ ử ằ ph c sinh công âm trong b ng n a chu kì.

A 2

ể ậ ộ ể ừ ứ ề ầ V t qua đi m M có li đ  ­ = ­ 10 cm theo chi u âm l n th  2013  k  t lúc t = 0 sau

A

O

T 12

T 4

T 12

A 3 2

- ờ ả kho ng th i gian là  2012T + + + .

A 2 ụ Trong kho ng th i gian đó l c h i ph c sinh công âm trong kho ng th i gian:

ự ồ ả ả ờ ờ

T 2

T 2

T 12

T 12

t = 2012. + tM0B + tOM = 2012. + + =  1207,4s. Đáp án C

95

=

x A cos(

w + j t

)

ộ ậ ề ươ ị ộ II.9. M t v t dao đ ng đi u hòa có ph ng trình ờ ể    xác đ nh th i đi m

ứ ậ th  n v t có v n t c ậ ố 0v

ướ ứ ể ẫ ậ ờ H ng d n: Th i đi m th  n v t có v n t c ậ ố 0v  là

ẻ ủ ủ ầ ầ ậ ầ ờ ờ ờ ừ * Khi n l : Th i gian c a n l n = th i gian c a ( n ­ 1 ) l n đ u + th i gian v t đi t t

0v

ậ ố ế ị = 0 đ n v  trí có v n t c

=

=

t

+ T t

+ T t

n

= (cid:0) t 0

x

V 0

x 1

2

n 1 2

n 1 2

- - (cid:0) ư ồ ờ ượ r i làm nh  bài toán th i gian là đ c.

ủ ủ ầ ầ ầ ậ ẵ ờ ờ ờ * Khi n ch n: Th i gian c a n l n = th i gian c a ( n ­ 2 ) l n đ u + th i gian v t đi t ừ

0v  l n th  2

ậ ố ế ị ứ ầ t = 0 đ n v  trí có v n t c

=

=

t

+ T t

+ T t

n

= (cid:0) t 0

V lân 2

x

0

x 1

2

n 2 2

n 2 2

- - (cid:0) ư ờ ồ ượ r i làm nh  bài toán th i gian là đ c.

(cid:0)

BÀI T P Ậ

6

ộ ậ ề ớ ươ ể ờ ộ Câu 1. M t v t dao đ ng đi u hoà v i ph ng trình x=8cos(2 ứ ) cm. Th i đi m th (cid:0) t­

ậ ậ ố ị 2010 v t qua v  trí có v n t c

v= ­ 8(cid:0) cm/s là

A. 1005,5 s B. 1004,5 s C. 1005 s D. 1004 s

Gi i:ả

ậ ố ứ ể ậ ờ ầ ộ ủ ờ ớ ờ Th i đi m th  2010 v t có v n t c ầ 0v  là th i gian c a 2008 l n đ u c ng v i th i gian

=

t

+ .T t

2010

2lân

2008 2

2

2

ố ầ ủ c a 2 l n cu i

v

2

2

2

2

=

+

=

+

A

x

8

x

= � � x

4 3cm

2

- p

( 8 ) 2 (2 )

­A

O

A

=

+ t = 0 có  x 4 3( )

w p

A 3 2

A 3 2

= -

-

p < 8

0

=

= (cid:0)

ờ ừ ế ị ứ Th i gian t t = 0 đ n v  trí có v n t c t c là ậ ố v

+  đ n ế x

4 3( )

+

+

- ề ằ ầ ờ theo chi u âm l n 2 b ng th i gian t l n 2ầ ừ x 4 3( )

T T T 6 4 12

=

96

=

+

+

+

=

=

=

t

T

T

.1 1004, 5s

2010

T T T 2008 6 12

4

2

2009 2

2009 2

ề ắ ộ ộ ươ ớ ượ ng ngang v i năng l ộ   ng dao đ ng Câu 2: M t con l c lò xo dao đ ng đi u hòa theo ph

ồ ự ạ ự ủ ả ắ ầ ờ ấ   ố ị 1J và l c đàn h i c c đ i là 10N. I là đ u c  đ nh c a lò xo. Kho ng th i gian ng n nh t

3 N là 0,1s. Quãng đ

ủ ự ữ ụ ể ế ầ ị ườ gi a hai l n liên ti p đi m I ch u tác d ng c a l c kéo 5 ng dài

ấ ậ ượ nh t mà v t đi đ c trong 0,4s là

A. 84cm. B. 115cm. C. 64cm. D. 60cm.

ể ộ ủ ậ ủ ố ộ ố ề ắ ơ II.10. Gia t c chuy n đ ng c a con l c đ n, gia t c dao đ ng đi u hòa c a v t

(cid:0)

ầ ồ ố ắ ơ * Gia t c con l c đ n g m hai ph n

sing

at

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) ế ế ố + Gia t c ti p tuy n

gl

2

(cos

cos

)

0

(cid:0)

(cid:0)

g

2

(cos

cos

)

an

0

v r

l

2

2

=

+

=

a +

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ố + Gia t c pháp tuy n

a

a

a

2 g sin

2 4g (cos

cos

)

2 t

2 n

0

=

a - a ắ ơ ố Suy ra gia t c con l c đ n

a g sin

a ế ủ ủ ậ ề ế ắ ộ ố ố * Gia t c dao đ ng đi u hòa c a v t là gia t c ti p tuy n c a con l c là

Ụ Ậ BÀI T P ÁP D NG

0

60

ắ ơ ố ượ ộ ậ ặ ề ả ợ Câu 1 : M t con l c đ n có kh i l ng v t n ng là m, s i dây m nh có chi u dài l. T  vừ ị

a = 0

2

=

g

m s

ằ ậ ợ ớ ươ ứ ẳ trí cân b ng, kéo v t sao cho dây treo h p v i ph ng th ng đ ng góc r i thồ ả

10

ọ ự ả ộ ớ ể ỏ ộ ẹ ấ nh . L y , b  qua m i l c c n. Trong quá trình chuy n đ ng thì đ  l n gia

ỏ ị

(

(

)2

10 2 3 m s

10 3 2 m s

(

)2

10 5 3 m s

ắ )2 ố ủ t c c a con l c có giá tr  nh  nh t b ng )2 ấ ằ ( 0 m s B. A. C. D.

(cid:0)

Ả ầ ồ ố GI ắ ơ I: Gia t c con l c đ n g m hai ph n

sing

at

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) ế ế ố + Gia t c ti p tuy n

gl

2

(cos

cos

)

0

(cid:0)

(cid:0)

g

2

(cos

cos

)

an

0

v r

l

2

2

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ố + Gia t c pháp tuy n

a

a

a

g

g

sin

4

(cos

cos

20 )60

2 t

2 n

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ắ ơ ố Suy ra gia t c con l c đ n

97

2

2

2

2

2

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

g

g

a

sin

4

(cos

)5,0

100

sin

400

cos

400

cos

100

2

2

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a

100

1(

cos

)

400

cos

400

cos

100

300

cos

400

cos

200

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

10

3

cos

4

cos

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

a

10

3

cos

cos

10

3

cos

4 3

2 3

2 3

2 9

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

cos

2 3

2

(cid:0) Gia t c aố min khi

a

10

.3

10

sm /

min

2 9

2 3

(cid:0) (cid:0)

ỏ ượ ậ ồ ộ ầ ướ ủ ợ ắ ơ Câu 2: M t con l c đ n g m 1 v t nh  đ c treo vào đ u d i c a 1 s i dây không dãn,

ủ ợ ượ ủ ự ả ủ ộ ố ị ỏ ầ đ u trên c a s i dây đ c bu c c  đ nh. B  qua ma sát c a l c c n c a không khí. Kéo

ắ ệ ỏ ươ ẹ ỉ ố ộ ớ ứ ả ẳ ộ ố con l c l ch kh i ph ồ ng th ng đ ng m t góc 0,1rad r i th  nh . T  s  đ  l n gia t c

ộ ớ ố ạ ị ằ ủ ậ ạ c a v t t i VTCB và đ  l n gia t c t i v  trí biên b ng:

A: 0,1.               B: 0.                 C: 10.                D: 1.

Gi iả

(cid:0) ậ ở ờ ệ ể Xét th i đi m khi v t ủ  M, góc l ch c a dây treo là

(cid:0)

ậ ố ủ ậ ạ V n t c c a v t t i M:

(cid:0) 2gl(cos

cos

0)

0). (cid:0)

a (cid:0)

a

(cid:0) v2 = 2gl( cos(cid:0) ­ cos(cid:0) v =

2 ht

2 tt

(cid:0)

0

(cid:0)

a =

0)

v 2 l

A

(cid:0)

A’

Ftt   att =  m

P sin  =  m

= g(cid:0)

O          M   F

(cid:0)

tt

0

aht = = 2g(cos(cid:0) ­ cos(cid:0)

(cid:0)

2 0

0) = 2g.2sin2 2

(cid:0) (cid:0) ạ T i VTCB: = 0 att = 0 nên a0 = aht = 2g(1­cos(cid:0) = g

0 nên aht =0  (cid:0)

0

2 0

(cid:0) (cid:0)

g g

a0 Ba

0

(cid:0) ạ T i biên : = (cid:0) aB = att = g(cid:0)

= (cid:0)

Do đó : = ọ 0 = 0,1 . ch n đáp án A

98

ả ắ ồ ắ ơ ở ộ ộ ồ ả ắ ư ồ ồ Câu 3:. M t đ ng h  qu  l c (qu  l c đ ng h  coi nh  con l c đ n) đ  cao h =1km so

ỏ ể ồ ặ ấ ồ ở ộ ạ ậ ớ ộ ớ v i m t đ t ch y ch m 10s m t ngày đêm.H i đ  đ ng h ặ ấ    đ  cao nào so v i m t đ t

ồ ồ ệ ấ ộ ổ ạ thì   đ ng   h   ch y   đúng?.Coi   nhi t   đ   không   đ i,   bán   kính   Trái   Đ t   là   6400km.   km.

A.259   m                     B.1,74   km                             C.1,25   km                       D.741   m

l  và v t n ng kh i l

m  có th  dao

ề ắ ồ ộ ơ ậ ặ ố ượ ể Câu 4: M t con l c đ n g m dây treo chi u dài ng

0 45

ừ ị ằ ẳ ậ ẳ ặ ứ ộ đ ng không ma sát trong m t ph ng th ng đ ng. T  v  trí cân b ng, kéo v t sao cho dây

g . Độ

a = 0

ớ ợ ươ ứ ẳ ẹ ả ố ồ ọ ườ treo h p v i ph ng th ng đ ng góc r i th  nh . Gia t c tr ng tr ng là

ố ộ ắ ớ ự ể ủ l n c c ti u c a gia t c con l c trong quá trình dao đ ng là

g

g

1 3

2 3

A.  0 B. C.  g D.

2

(cid:0)

(cid:0)

GI I:Ả

gl

2

(cos

cos

)

0

2

(cid:0)

g

n =

2

(cos

)

2

v l

l

(cid:0)

P

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ắ ơ ố ế ủ * Gia t c pháp tuy n c a con l c đ n : a

g

sin

t = ­

sin m

(cid:0) (cid:0) ắ ơ ế ố ế ủ * Gia t c ti p tuy n c a con l c đ n : a

2 = an

2 + at

2 = 4g2(cos2(cid:0)

ầ ủ ắ ố * Gia t c toàn ph n c a con l c : a + 0,5) + g2sin2(cid:0) ­  2 cos(cid:0)

2(cid:0)

(sin2(cid:0) = 1 ­ cos2(cid:0) )

=>  a2 = g2(3cos2(cid:0) ) = g2y     v i : y = 3cos ớ + 3 ­ 4 2 cos(cid:0) + 3 ­ 4 2 cos(cid:0)

+ y’ = ­ 2.3cos(cid:0) sin(cid:0) ; + 4 2 sin(cid:0)

22 3

y’ = 0  => cos(cid:0) =

+ amin => ymin  khi y’ = 0

min =  g2(3(

22 3

22 3

=> a2 ) = g2.1/3  => amin = g / 3 )2 + 3 ­ 4 2 .

ắ ơ ố ượ ộ ệ ặ ộ ườ ề Câu 5: M t con l c đ n có kh i l ng 50g đ t trong m t đi n tr ng đ u có vecto c ườ   ng

3V/m. Khi ch a tích đi n ệ   ư

ườ ướ ộ ớ ứ ẳ ộ ệ đ  đi n tr ng E h ng th ng đ ng lên trên và có đ  l n 5.10

ủ ệ ậ ắ ậ ộ ộ ủ   cho v t, chu kì dao đ ng c a con l c là 2s. Khi tích đi n cho v t thì chu kì dao đ ng c a

2 và (cid:0) 2=10. Đi n tích c a v t là ệ

ủ ậ ắ con l c là (cid:0) /2 s. L y g=10m/s ấ

A. 4.10­5C B. ­4.10­5C C. 6.10­5C D. ­6.10­5C

99

=

= p 2

g)

T Gi¶i: Khi cha tÝch ®iÖn chu k× 1

= 2(s) (g 1

L g 1

= p 2

ur r = a v ma q.E)

T 2

= (v i g � 2

uur uur r + g 1

L g 2

ur

4

=

=

=

>

< q 0

� � �

uur 1 N n qE c ng d u v i g 1

Sau khi tÝch ®iÖn chu k×

16 10

T 1 T 2

g 2 g 1

g 2 g 1

3

=

= -

+ = a

a

0,05.0,6.10=q.5.10

q

5 6.10 (C)

g 1

g 1

g 1

8 5

3 5

p Chän D -

2 thì

́ ́ ượ ậ ở ơ ̣ ́ ắ ơ Câu 6: Con l c đ n co khôi l ệ ng 100g, v t có đi n tích q, dao đông n i co g = 10 m/s

E  h

́ ỳ ộ ệ ườ ướ ứ ẳ ̣ ng ́ ng th ng đ ng thì con lăc chiu thêm tac

̀ ́ ̣ ̣ ̉ không đôi, h ́ ̉ ươ ng t ̀ ́ ̣ ơ   ư  trên xuông và chu ky dao đông giam đi 75%. Đô l n chu k  dao đ ng là T. Khi có thêm đi n tr r ệ F

cua l c la:̀ ̉ ự dung cua l c đi n  r ̉ ự F

A. 15 N B. 20 N C. 10 N D. 5 N

l g

(cid:0) Ả GI I:  Chu kì T = 2

l 'g

(cid:0) ự * Khi có thêm l c F :  P’ = P + F  => g’ = g + F/m  ; T’ = 2

' (cid:0)

%75

TT T

ur P r F

(cid:0) ̀ ̣ ̉ * chu ky dao đông giam đi 75%  => => T’/T = 0,25

25,0

g mFg

1 16

g g

'

(cid:0) (cid:0) => => => F = 15N (cid:0)

ƯỚ Ả Ơ Ộ II.11. H Ẫ NG D N GI I  BÀI TOÁN DAO Đ NG C  KHÓ.

ậ ặ ệ ắ ằ ộ ồ Câu 1 :  M t con l c lò xo n m ngang g m v t n ng tích đi n q = 20 µC và lò xo có đ ộ

ệ ấ ằ ẵ ặ ậ ằ ệ   ứ c ng k = 10 N/m. Khi v t đang n m cân b ng, cách đi n, trên m t bàn nh n thì xu t hi n

ệ ộ ờ ườ ề ướ ụ ọ ứ t c th i m t đi n tr ng đ u  trong không gian bao quanh có h ng d c theo tr c lò xo.

ộ ớ ườ ạ ẳ ắ ộ ườ ộ Sau đó con l c dao đ ng trên m t đo n th ng dài 4 cm. Đ  l n c ộ ệ ng đ  đi n tr ng E

A. 2.104 V/m. B. 2,5.104 V/m. C. 1,5.104 V/m.        D.104 V/m.

ề ạ ẳ ộ ộ Vì chi u dài đo n th ng dao đ ng là 4cm. suy ra biên đ  A = 2cm.

100 ng và l c đàn h i gây gia t c a cho v t.

ợ ủ ự ệ ậ ộ ườ ự ậ ồ ố Khi v t m dao đ ng h p c a l c đi n tr

2(cid:0)

ạ ị ố ậ T i v  trí biên, v t có gia t c max.

k m

Khi đó ta có: Fđ ­ Fđh = m.amax ᄋ qE ­ kA= m. .A =  m. .Aᄋ qE = 2kA.

Suy ra E = 2.104 V/m

2 3

p ộ ậ ề ộ ộ ằ Câu 2: M t v t dao đ ng đi u hoà có li đ  x = 2cos(2 ) cm, trong đó t tính b ng giây (cid:0) t ­

ể ừ ậ ố ứ ậ ầ ị (s). K  t lúc t = 0, l n th  2011 mà v t qua v  trí x = ­1cm và có v n t c âm là:

A. t = 2011s B. t = 2010,33s C. t = 2010s D. t = 2010,67s

Giaỉ

́ ̀ ươ ̣ *  Luc t = 0, vât qua x = ­1cm theo chiêu d ng.

̃ ̀ ̀ ̣ ̀ * Môi chu ky, vât qua x = ­1cm theo chiêu âm 1 lân

̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ở ươ ̣ ̣ ̣ * Vây vât qua x = ­1cm  2010 lân cân 2010 chu ky va tr  lai x = ­1cm theo chiêu d ng.

+

=

2.(

)

s

̃ ́ ̀ ̀ ư ư ươ ̣ ̣ ̣ ̀ thêm môt lân n a, vât đi t ̀  x = ­1cm đên biên d ng rôi quay lai x= ­1cm theo chiêu âm

T 12

T 4

2 3

ấ ̀ ơ  m t th i gian:

2 3

̀ ̀ ̀ ̀ ơ ̉ ̣ Tông th i gian vât qua x =­1cm theo chiêu âm 2011 lân la 2010T + s = 2010,666667 s

ề ắ ộ ộ ươ ề ẳ Câu 3: m t con l c lò xo có m=200g dao đ ng đi u hòa thao ph ứ ng th ng đ ng.chi u

2. Khi lò xo có chi u dài 28cm thì v n t c b ng

ự ậ ố ằ ề dài t nhiên lò xo l ấ 0=30cm .l y g=10m/s

ộ ớ ự ồ ượ ủ ậ ộ không và lúc đó l c đàn h i có đ  l n 2N. Năng l ng dao đ ng c a v t là:

=

=

D

= = 2

k.

l

- k.(0,3 0, 28)

k

100N / m

A: 1,5J                    B:0,1 N               C:0,08J                   D:0,02J

dhF

=

(

) 2 =

D = l

= A

J

cm 2

cm 4

W 100. 0, 04

0, 08

ả ộ ứ Gi i: Đ  c ng lò xo:

mg = k

1 2

ạ T i VTCB

­5 (C) đ

ộ ậ ặ ố ượ ệ ượ ắ Câu 4: M t v t n ng có kh i l ng m, đi n tích q = + 5. 10 c g n vào lò xo có

ậ ặ ệ ằ ắ ạ ộ ứ đ  c ng k = 10 N/m t o thành con l c lò xo n m ngang . Đi n tích trên v t n ng không

ắ ắ ộ ổ ọ ỏ ộ ề   thay đ i khi con l c dao đ ng và b  qua m i ma sát. Kích thích cho con l c dao đ ng đi u

ể ằ ạ ờ ộ ớ ị ậ ặ hòa v i biên đ  5cm . T i th i đi m v t n ng đi qua v  trí cân b ng và có v n t c h ậ ố ướ   ng

4 V/m , cùng

ể ườ ệ ậ ườ ườ ộ ra xa đi m treo lò xo, ng ộ i ta b t m t đi n tr ề ng đ u có c ng đ  E = 10

ướ ớ ậ ố ủ ậ ớ ủ ắ ộ h ộ ng v i v n t c c a v t. Khi đó biên đ  dao đ ng m i c a con l c lò xo là:

101

A. 10cm. B. 7,07cm. C. 5cm. D. 8,66cm.

Gi iả

2 0

2 1

=

ủ ậ ư ệ ằ ộ ườ ị Đ ng năng c a v t khi đi qua v  trí cân b ng (khi ch a có đi n tr ng)

mv 2

kA 2

=

D = l

= 0,05m 5cm

ệ ằ ớ ị ườ ế ạ ộ V  trí cân b ng m i (khi có thêm đi n tr ạ ng) lò xo bi n d ng m t đo n:

1A

qE = k

=

Ở ờ ể ệ ườ ư ậ ế ộ ế ể ạ ị ắ ầ  th i đi m b t đ u có đi n tr ng có th  xem đ a v t đ n v  trí lò xo có đ  bi n d ng

2

ề ậ ượ Δl và truy n cho v t v n t c v ậ ậ ố 0. V y năng l ớ ủ ệ ng m i c a h  là

2 2

2 0

2 1

=

=

+

=

=

W

2

A

= A 2 7,07cm

2

1

kA 2

k( l) 2

mv 2

kA 2

.

D

ụ ề ể ấ ộ ộ ủ ấ ộ ố Câu 5: M t ch t đi m dao đ ng đi u hòa trên tr c Ox. ể   T c đ  trung bình c a ch t đi m

ứ ế ả ớ ượ ầ ộ ươ t ờ ng  ng v i kho ng th i gian th  năng không v ộ   t quá ba l n đ ng năng trong m t

3 cm/s. T c đ  c c đ i c a dao đ ng là

ỳ ố ộ ự ạ ủ ộ n aử  chu k  là 300

3

W 3W=

A. 400 cm/s. B. 200 cm/s. C. 2π m/s. D. 4  π m/s.

x =�

t

d

A 2

A

3

ả ế ả ờ ượ ộ Gi i: Khi kho ng th i gian th  năng không v ầ t quá ba l n đ ng

x <

2

T 6

A 3 A 3 +

=

=

ả ờ năng trong m t ộ n aử  chu k  là ỳ là kho ng th i gian

S

A 3

T T + 6 6

= T 3

2

2

A

-A-

=

=�

v

A 100T

A 3 2

O T 6

S t

A 3 2

ố ộ T c đ  trung bình: ` D

=

w =

v

A.

100T.

= p 200 cm / s

2 m / s

max

2 = T

p p

ộ ượ ầ ướ ố ị ứ ẳ Câu 6 : Hai lò xo nh  kẹ 1,k2 cùng đ  dài đ ầ c treo th ng đ ng đ u trên c  đ nh, đ u d i

1 và m2 (m1=4m2) Cho m1 và m2 dao đ ng v i biên đ  nh  theo ph

ộ ỏ ộ ớ ươ có treo các v t mậ ng

1=0,6s và T2=0,4s. M c hai lò

ầ ượ ứ ủ ẳ ộ ắ th ng đ ng, khi đó chu kì dao đ ng c a chúng l n l t là T

102

ầ ướ ố ị ầ ộ ậ ấ xo k1, k2  thành m t lò xo dài g p đôi, đ u trên c  đ nh, đ u d i treo v t m ầ ố 2. T n s  dao

2 khi đó b ngằ

ủ ộ đ ng c a m

A 2,4 Hz                 B 2Hz                   C 1Hz               D 0,5Hz

=

=

s

s

p= 2

0, 6

p= 2

0, 6

Gi i:ả

T 1

T 1

m 4 2 k 1

m 1 k 1

=

s

p= 2

0, 4

* mà m1=4m2  (1)

T 2

m 2 k

2

* (2)

9 16

ừ ế * T  (1) và (2) (chia 2 v  và rút g n ) ọ  k2= k1                                      (3)

1, k2  thành m t lò xo dài g p đôi, đ u trên c  đ nh, đ u d

2

.

k 1

k 1

=

=

=

=

k

0,36

ắ ầ ướ ố ị ầ ấ ộ ậ * M c hai lò xo k i treo v t m

k 1

k 1

9 25

k k . 1 2 + k k 1

2

k 1

k 1

9 16 9 + 16

=

=

T

p 2

p 2

ượ ộ ứ ộ thì đ ớ c m t lò xo m i có đ  c ng là ( công th c ứ

m 2 k

m 2 0,36

k 1

ố ế ghép n i ti p lò xo )  (4)

ừ ầ ố * T  (4) và (1)  T=0,5s    T n s  f=2HZ  Đáp án B

ộ ầ ộ ứ ố ị ẹ ể ầ ộ ộ ộ Câu 7: M t lò xo nh  có đ  c ng k, m t đ u treo vào m t vào m t đi m c  đ nh , đ u

2

ướ ậ ặ ậ ặ ố ướ ồ ươ d i treo v t n ng 100g . Kéo v t n ng xu ng d i theo ph ả ứ ng th ng đ ng r i th

ẹ ậ ề ươ ng trình: x=5coss4 ẳ p t (cm) l y g=10m/s ấ

ậ ướ ự ể ộ ớ ộ ộ nh . V t dao đ ng đi u hòa theo ph Và p 2=10. L c dùng đ  kéo v t tr c khi dao đ ng có đ  l n

A 0,8N                 B 1,6N                   C 6,4 N                  D 3,2 N

Gi i:ả

ủ ậ ộ ườ ậ ế ị * Thay t=0 vào PT dao đ ng c a v t có x=5cm  T c là ng ứ i ta đã kéo v t đ n v  trí

m

0, 0625

ố ướ ả ồ ẹ x=5cm (Xu ng d i VTCB 5cm )r i th  nh

D = l 0

g = 2

= 2

w

p

mg = k

mg = mw 2

10 (4 )

ặ ạ * M t khác t i VTCB lò xo giãn

103

+

D = D + = x

l

m

= 0, 0625 0, 05 0,1125

l 0

ạ ị ườ ữ ậ  T i v  trí mà ng i ta gi v t (x=5cm) lò xo giãn

đh c a lò xo ­ Tr ng l c P=

2

D =

D = 2

=

p

ự ườ ữ ủ ự ọ  L c mà ng i ta gi = F

w k l m

l

N

0,1.(4 ) .0,1125 0,1.10 0,8

-

ự ầ ậ ọ ( Vì tr ng l c góp ph n kéo v t xu ng ) ố  Đáp án A

(cid:0) ầ ố ắ ộ ơ ự ụ ẳ Câu 8: M t con l c lò xo có t n s  góc riêng = 25 rad/s, r i t do mà tr c lò xo th ang

ướ ậ ố ầ ắ ậ ặ ứ đ ng, v t n ng bên d i. Ngay khi con l c có v n t c 42cm/s thì đ u trên lò xo b  gi ị ữ ạ    l i.

ậ ố ự ạ ủ ắ Tính v n t c c c đ i c a con l c.

A. 60cm/s                 B. 58cm/s                 C. 73cm/s                     D. 67cm/s

ả ệ ơ ự ở ạ ị ế ạ ọ Gi i: Khi h  r i t do, lò xo ạ  tr ng thái không b  bi n d ng (tr ng thái không tr ng

ị ữ ạ ầ ậ ậ ẽ ượ l ng). Lúc v t đang có vân t c v ố 0  = 42 cm/s thì đ u trên lò xo b  gi l ộ   i, v t s  dao đ ng

(cid:0) ớ ầ ố ủ ậ ị ượ ữ quanh VTCB v i t n s  góc = 25 rad/s; vTCB cách v  trí c a v t lúc lò xo đ c gi là

mg k

x0  =  (cid:0) l = .

k

k (cid:0) (

((cid:0)

2)

ậ ố ự ạ ủ ắ ượ ứ ị V n t c c c đ i c a con l c đ c xác đ nh theo công th c:

2 maxv

2 0v  +

l m

2 maxmv 2

2 0mv 2

2l ) 2

= + (cid:0) =

1 2

(cid:0)

g 2(cid:0)

1000 (cid:0) 2

k m

mg k

k m

k

((cid:0)

2)

(

2)

(

2)

V i  ớ (cid:0) = (cid:0) = và (cid:0) l = .= = (cm)

2 maxv

2 0v  +

2 0v  +

g (cid:0)

1000 25

l m

= = = 422 + = 422 + 402 = 3364

(cid:0) ọ vmax = 58 cm/s. Ch n đáp án B

ớ ầ ố ộ ậ ề ộ ộ ế ằ Câu 9: M t v t dao đ ng đi u hòa v i t n s  dao đ ng 1 Hz, bi t r ng trong 1 chu kì,

p ạ ừ 2

3

1M

- ậ ố ủ ậ ị ế ả ờ kho ng th i gian mà v n t c c a v t có giá tr  bi n thiên trên đo n t cm/s đ nế

2p cm/s là 0,5 s. Tính v n t c c c đ i cu  dao đ ng

(cid:0)

2M

2

(cid:0)

1

ậ ố ự ạ ả ộ  ?

v

Gi i:ả

O

2(cid:0)

2 3(cid:0)

A(cid:0)

A(cid:0)(cid:0)

(cid:0)

1

(cid:0)

3M

2

T 2

4M

(cid:0) (cid:0) ỳ ủ Chu k  c a dđ: T =1s t =

p ạ ừ 2

3

- ỳ ậ ố ủ ậ ị ế Trong 1 chu k  v n t c c a v t có giá tr  bi n thiên trên đo n t cm/s

1M2 và M3M4

ể ộ đ n ế 2p cm/s nên M chuy n đ ng 2 cung tròn M

104

p

=

= M OM M OM

1

2

3

4

2

a

a+

ấ ố ứ ờ Th i gian trên là T/2 và do tính ch t đ i x ng nên góc  ᄋ

p = 2 2

(1) Hay  1

ừ ẽ T  hình v , ta tính đ ượ  :  c

=

a sin

1

1

=

3

��

a sin a sin

2

=

a sin

2

p 2 3 w A p 2 w

A

p

1

1

=

=

=

a tan

3

=� a

1

1

 (cid:0) (cid:0) (2) (cid:0) (cid:0)

a sin a sin

3

a sin a os c

1

2

3

ừ T  (1) và (2) ta có :

v

cm

(cid:0) (4

s )/

(cid:0) =

1

max

(cid:0) 2 v

3 2

max

(cid:0) (cid:0) (cid:0) V yậ  : sin

ộ ứ ứ ề ắ ẳ ộ ộ Câu 10: M t con l c lò xo treo th ng đ ng dao đ ng đi u hòa, lò xo có đ  c ng 100N/m,

2

2

=

p

=

g

m s 10 .

- ố ượ ế ạ ị ằ ấ ậ ặ v t n ng có kh i l ố ng 400g. M c th  năng t i v  trí cân b ng, l y . G iọ

=

ộ ủ ố ị ủ ủ ự ằ ầ ố ậ   ụ Q là đ u c  đ nh c a lò xo. Khi l c tác d ng c a lò xo lên Q b ng 0, t c đ  c a v t

v

8 2cm là:

v max

3 2

ấ ể ậ ế ắ ờ ườ . Th i gian g n nh t đ  v t đi h t quãng đ ng

A. 0,2s. B. 0,6s. C. 0,1s. D. 0,4s.

Gi i:ả

2

ủ ắ ộ ỳ Chu k  dao đ ng c a con l c lò xo:

2 (cid:0)10

10

10

m k

4,0 100

4 1000

(cid:0)   O

T = 2π = 2π = 2π = 2π = 2π = 0,4s

ậ ở ủ ộ Đ  giãn c a lò xo khi v t VTCB:

mg k

10.4,0 100

x = ∆l0 = = = 0,04m = 4cm

2

2

2

(cid:0) A

ủ ộ ộ ứ Biên đ  dao đ ng c a vât tính theo công th c

3 4

2

v (cid:0)

3 4

1 4

2

(cid:0)

A2 = x2 + = x2 + = x2 + A2  (cid:0) A2 = x2 = (∆l0)2  (cid:0) A = 2∆l0 = 8cm

105

8 2cm  là tmin = 2t1 v i tớ 1 là th i gian v t đi

ế ắ ờ ườ ậ ờ ấ ể ậ Th i gian g n nh t đ  v t đi h t quãng đ ng

2  cm:  t1 =

1 8

1 4

ế ừ t VTCB đ n li đô x = 4 tmin = T = 0,1s. Đáp án C T  (cid:0)

̀ ̀ ứ ả ắ ẳ ộ ộ ớ ̣ Câu 11: M t con l c lò xo treo th ng đ ng dao đông điêu hoa v i biên đ  8cm. Kho ng

ấ ể ừ ờ ồ ự ạ ế ồ ự ể ự ự ắ th i gian ng n nh t k  t ớ    lúc l c đàn h i c c đ i đ n lúc l c đàn h i c c ti u là T/3 (v i

ố ộ ủ ậ ặ ủ ấ ấ ắ ộ ị T là chu kì dao đ ng c a con l c). Tính t c đ  c a v t n ng khi nó cách v  trí th p nh t

2 (m/s2).

2cm. L y g = π ấ

A. 87,6 cm/s.   B. 106,45 cm/s.     C. 83,12 cm/s.    D. 57,3 cm/s.

ả ấ ể ừ ắ ả ờ ồ ự ạ ế ồ ự ự ự Gi i:Kho ng th i gian ng n nh t k  t lúc l c đàn h i c c đ i đ n lúc l c đàn h i c c

ể ti u là T/3 < T/2

0 là đ  giãn c a lò xo nkhi v t

min  = 0.

ộ ậ ở ủ ộ Nên  biên đ  A > ∆l VTCB   F

ậ ả ờ ờ ừ ị ươ ế ậ ị Th i gian t = T/3 là kho ng th i gian v t đi t v  trí biên d ng (x = A) đ n v  trí v t có li

ộ đ  x = ­ A/2.

Do đó ∆l0 = A/2 = 4cm.

2(cid:0)

ọ ộ ủ ậ ấ ấ ị T a đ  c a v t khi cách v  trí th p nh t 2 cm:  x = 6 cm

k m

04,0

g 0l

2kA 2

2kx 2

2mv 2

= + => v2 = (A2 – x2) = (A2 – x2) = (0,082 –0,062) = 0,7 (cid:0)

(cid:0) v = 0,83666 m/s = 83,7 cm/s. Đáp án khác

ộ ậ ộ ứ ề ậ ờ ị ỗ Câu 12: M t v t đ ng đi u hoà c  trong m i chu kì thì có 1/3 th i gian v t cách v  trí cân

ườ ể ấ ậ ớ ượ ằ b ng không quá 10 cm. Quãng đ ng l n nh t mà v t có th  đi đ c trong 1/6 chu kì dao

ộ đ ng là

A. 5 cm. B. 10 cm. C. 20 cm. D. 10 3  cm.

ả ằ ậ ị Gi i : 1/3 chu kì T => góc quay là 2 (cid:0) /3 và mà v t cách v  trí cân b ng không quá 10 cm

=> (cid:0) x(cid:0)  (cid:0) 10 cm

106

 góc (cid:0)

.  – 10

10

(cid:0) ừ ượ ị ượ T  vòng tròn l ng giác  xác đ nh đ c góc = (cid:0) /6 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ = (cid:0) /3 => Biên đ   A = x / cos = 20 cm

 Th i gian 1/6 chu kì  => góc quay

ờ (cid:0) /3

ườ ượ ấ ớ ề ổ  Quãng đ ng đi đ ờ c nhi u nh t v i th i gian không đ i khi

 Góc quay 2(cid:0)

ố ứ ằ ậ ằ ị  v t đi qua v  trí cân b ng và đ i x ng hai bên vi trí cân b ng

 Smax = 2Acos(cid:0)

= (cid:0) /3

ừ ẽ ọ  T  hình v  => smax = 20 cm => ch n C

ộ ậ ự ệ ộ ượ ề Câu 13: M t v t dao đ ng đi u hoà trong 1 phút th c hi n đ ộ c 50 dao đ ng và đi đ ượ   c

ườ ể ạ ượ ấ ậ ố ộ quãng đ ng là 16 m. Tính t c đ  trung bình bé nh t mà v t có th  đ t đ c trong

ả ằ ộ ờ kho ng th i gian dao đ ng b ng 1,6 s?

A. 15 cm/s. B. 18 cm/s. C. 20 cm/s. D. 25 cm/s.

ả ộ Gi i : Chu kì dao đ ng  T = t/N = 60/50 = 1,2 s

ườ ượ ớ ườ Quãng đ ậ ng v t đi đ c trong 1 chu kì là s = 4A =>  N = 50 chu kì  v i quãng đ ng  16

cm

(cid:0) /3

ộ  biên đ  A =  16/50.4 = 0,08 m = 8 cm

ề ờ  So sánh th i gian đ  cho v i chu kì T =>  t = 1,6 s > 1,2 s  ớ

ố ộ ể  Đ  có t c đ  trung bình bé nh t  ấ

­ (cid:0) /3

ả ượ ườ ấ ắ ờ  Thì v t ph i đi đ ậ c quãng đ ng ng n nh t trong th i gian t

ố ứ ậ ả ậ ị  v t ph i đi qua v  trí lân c n biên và đ i x ng

 Kho ng th i gian còn l

ả ờ ạ (cid:0) i t = 1,6 ­ 1,2 = 0,4 s

 Góc quay (cid:0)

(cid:0) (cid:0) = (cid:0) t = 2(cid:0) .0,4/1,2= 2(cid:0) /3

 Góc quay ban đ u c a v t là

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ầ ủ ậ = (cid:0) /3

 Quãng đ

(cid:0) ườ ờ ng đi trong th i gian t = 0,4 s là  s = 2 A ( 1 – cos(cid:0) ) =  8 cm

ố ộ ấ ọ  T c đ  trung bình bé nh t  v = (  s + 4A ) / t = ( 8 + 4.8 ) / 1,5 = 25 cm/s =>  ch n D

107

ộ ậ ế ạ ề ộ ể ậ ộ ộ ờ Câu 14: M t v t dao đ ng đi u hoà, n u t i m t th i đi m t nào đó v t có đ ng năng

(cid:0) /2 ạ ấ i g p 3

ế ầ ộ ộ ả ằ b ng 1/3 th  năng và đ ng năng đang gi m d n thì 0,5 s ngay sau đó đ ng năng l

ự ạ ế ể ậ ờ ỏ ộ ầ l n th  năng. H i bao lâu sau th i đi m t thì v t có đ ng năng c c đ i?

A. 1 s. B. 2 s. C. 2/3 s. D. 3/4 s.

d + Wt = 4Wt / 3

(cid:0) /3

ả ứ ơ Gi i : dùng công th c ĐLBT c  năng  W =  W

=>  kA2/2 = (4/3) kx2/2

­ (cid:0) /6

ề ậ ả ộ => x = (cid:0) A 3 /2 => đ  cho đ ng năng đang gi m => v t đang đi

1 => (cid:0)

1 = – (cid:0) /6

ế

ề v  biên và th  năng tăng => x 1=  A 3 /2 = A cos(cid:0)

d = 3Wt => 4Wt = W

ở ờ ể => th i đi m ngay sau đó   W

2 => (cid:0)

2 = (cid:0) /3

=>  x2 = A/2 = Acos(cid:0)

2 ­  (cid:0)

1 =  (cid:0) /2

(cid:0) => Góc quay (cid:0) = (cid:0)

ự ắ ậ ấ ậ ạ ộ ờ ị => khi v t có đ ng năng c c đ i trong th i gian ng n nh t => khi v t đi qua v  trí cân

b ng ằ

5,0.

=> góc quay  (cid:0) = (cid:0) /6 + (cid:0) /2 = 2(cid:0) /3

α .

π 2 3

ω

t

s

t α

αα t t

2 3

π 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) = > (cid:0) (cid:0)

ộ ứ ố ượ ậ ắ ộ ồ ỏ ẹ Câu 15: M t con l c lò xo g m lò xo nh  có đ  c ng 100 N/m và v t nh  kh i l ng m.

ề ắ ộ ộ ớ ế ở ờ ậ ở ị Con l c dao đ ng đi u hòa theo v i biên đ  10cm. Bi ể  th i đi m t v t v  trí M, t ở

T 2 3

ờ ư ề ủ ậ ộ ể th i đi m t + ậ ạ ở ị v t l i v  trí M nh ng đi theo chi u ng ượ ạ c l i. Đ ng năng c a v t khi

ở nó M là:

A. 0,375J B. 0,350J C. 0,500J D. 0,750J

(cid:0) ả ủ ậ ở ạ ể ạ ờ Gi i: Gi ả ử ươ  s  ph ộ ng trình dao đ ng c a v t M t i th i đi m t có d ng  x = 10cos( t

+(cid:0) ) cm

(cid:0)2 T

2T 3

4(cid:0) 3

Theo bài ra ta có: 10cos((cid:0) t +(cid:0) )  = 10cos((cid:0) t +(cid:0) + ) = 10cos((cid:0) t + (cid:0) + )

108

4(cid:0) 3

1 2

4(cid:0) 3

3 2

(cid:0)

cos((cid:0) t +(cid:0) )  = cos((cid:0) t +(cid:0) )cos ­ sin((cid:0) t +(cid:0) )sin =  ­ cos((cid:0) t +(cid:0) ) + sin((cid:0) t +(cid:0) )

3 2

3

3 2

(cid:0) cos((cid:0) t +(cid:0) ) = sin((cid:0) t +(cid:0) )  (cid:0) tan((cid:0) t +(cid:0) ) =  3     (cid:0) ((cid:0) t +(cid:0) ) = + kπ

A 2

1 2

(cid:0) cos((cid:0) t +(cid:0) ) = ± xM  = ± = ± 5 cm

3 4

3 4

2kA 2

2kA 2

2kx 2

2 100 1,0. 2

WđM = ­ = = = 0,375J. Đáp án A

ứ ẳ ắ ộ ộ ự ế ả ờ Câu 16: M t con l c lò xo treo th ng đ ng đang dao đ ng t do. Bi t kho ng th i gian

π ỗ ầ ễ ị ơ ậ ố ằ ấ ố m i l n di n ra lò xo b  nén và véc t ề  v n t c, gia t c cùng chi u b ng 0,05  (s). L y g =

ậ ố ự ạ ằ π2 = 10. V n t c c c đ i b ng

A. 20 cm/s C. 10 cm/s B.  2  m/s D. 10 2

cm/s

ả ễ ề ả ộ ờ ơ ậ ố ố Gi i: Trong dao đ ng đi u hòa kho ng th i gian t di n ra vec t v n t c và gia t c cùng

ề ứ ể ậ ả ớ ộ ừ ứ ế ừ ệ ờ chi u  ng v i kho ng th i gian v t chuy n đ ng t biên đ n VTCB t c là t bi n âm (­

T 4

T 4

ặ ừ ế ươ ế ố A) đ n g c O ho c t biên d ố ng A đ n g c O và  t = ậ  . Do v y ta có = 0,05  π (cid:0) T =

0,2  π (cid:0) (cid:0) = 10 rad/s

T 4

ả ằ ờ ị ể ờ ộ ừ ộ Kho ng th i gian lò xo b  nén b ng  t = ậ  nên  th i gian v t chuy n đ ng t li đ  x = ­ ∆l

ế đ n biên

T 8

T 4

T 8

T 8

ậ ờ ừ ố ọ ộ ế ộ x = ­ A là t1 = t/2 = , Th i gian v t đi t g c t a đ  đ n li đ   x = ­ ∆l  là ­ =

2A 2

ộ ủ ớ ộ nên  ∆l  = v i A là biên đ  c a dao đ ng

2 l

20

g 2(cid:0)

mg k

2

2

(cid:0) ặ ộ ộ = M t khác   ∆l = = 0,1m = 10cm  (cid:0) Biên đ  dao đ ng A = = = 10 2  cm

́ ự ̣ ̣ ̉ ̣ Vân tôc c c đai cua vât treo  v = (cid:0) A = 100 2  cm/s = 1,414 m/s. Đáp án B

ắ ơ ỏ ằ ạ ượ ồ ộ ệ ặ Câu 17: M t con l c đ n g m hòn bi nh  b ng kim lo i đ c tích đi n q > 0. Khi đ t con

ệ ườ ề ườ ằ ạ ị ắ l c vào trong đi n tr ng đ u có véc t ơ ườ  c ộ ệ ng đ  đi n tr ng n m ngang thì t i v  trí

109 ứ ng th ng đ ng m t góc

α α ằ ớ ợ ươ ắ ẳ ộ cân b ng dây treo h p v i ph , có tan  = 3/4; lúc này con l c

ế ề ệ ộ ổ ườ ỏ ớ dao đ ng nh  v i chu k  T ỳ 1. N u đ i chi u đi n tr ng này sao cho véct ơ ườ  c ộ ệ   ng đ  di n

ườ ươ ứ ẳ ướ ườ ộ ổ ộ ỳ tr ng có ph ng th ng đ ng h ng lên và c ng đ  không đ i thì chu k  dao đ ng nh ỏ

ắ ủ c a con l c lúc này là:

1T 5

7 5

5 7

A. .                B. T1 C. T1 .          D. T1 5 .

F m

Eq m

ả ự ệ ườ ậ ộ ớ ườ Gi ố i:  Ta có  Gia t c do l c đi n tr ng gây ra cho v t a = = ( E là đ  l n c ng

ườ ộ ệ đ  đi n tr ng)

2

2

ệ ườ ằ Khi đi n tr ng n m ngang:

1 =

g (cid:0)

a

a g

F P

3 (cid:0) 4

3 4

5 4

l 1g

T1 = 2π V i  gớ . tan  = α = = a = g  (cid:0) g1 = g

ệ ườ ướ ẳ Khi đi n tr ng h ứ ng th ng đ ng lên trên

2 = g –a = g ­

3 4

1 4

l 2g

T2 = 2π V i  gớ g = g

g

A

1

(cid:0)

g g

T 2 T 1

2

g

5 4 1 4

ọ = = =  5   (cid:0) T2 = T1 5 . Ch n đáp án D

O

ắ ộ ượ ặ ằ ộ ứ ồ Câu 18: M t con l c lò xo đ

O’         F        (cid:0) ậ c đ t n m ngang g m lò xo có đ  c ng k = 50 N/m và v t   v  trí cân b ng thì tác d ng m t l c F  không        P ọ

ố ượ ộ ự ở ị ụ ằ ậ ặ n ng kh i l ng m = 200 g. Khi v t đang

ả ờ ỏ ụ ủ ộ ớ ổ ọ đ i d c theo tr c c a lò xo và có đ  l n là 2 N trong kho ng th i gian 0,1 s. B  qua m i

2; π2 = 10. Xác đ nh t c đ  c c đ i c a v t sau khi l c F ng ng tác

ấ ố ộ ự ạ ủ ậ ự ừ ị ma sát, l y g = 10 m/s

d ng?ụ

π π A. 20  cm/s.     B. 20 π π 2  cm/s.     C. 25  cm/s.     D. 40  cm/s.

Gi iả

1 là v  trí cân băng khi có l c F tác d ng

ị ế ạ ọ ị ự ụ ị G i O là v  trí lò xo không b  bi n d ng , O

1

ụ ự ộ ộ Biên đ  dao đ ng khi có l c tác d ng F là A=OO

A

m

cm

04,0

4

F k

2 50

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ượ ằ ộ Biên đ  A đ c tính: ĐK cân b ng  kA=F

110

T

s

(cid:0) 2

4,0

m k

(cid:0) (cid:0) Chu kì con l c  ắ

ươ ứ ậ ừ ị ộ Sau 0,1s t ng  ng là T/4 vì v t m t ể  v  trí biên trái O chuy n đ ng sau T/4 s  v  t ẽ ề ớ ị i v

A(cid:0)

ố ớ ị ự ừ ằ ớ ị trí  O1, vân t c lúc này là v= , t ụ i v  trí này ng ng l c tác d ng thì v  trí cân b ng m i

2

2

2

2

ắ ộ ộ ớ ị ủ c a con l c là v  trí O. Biên đ  dao đ ng m i là:

x

A

A

A '

2

24

2

A ) 2

O

v (cid:0)

(cid:0) ( (cid:0)

O 1

O 2

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) cm

v

cm

s

A '

A '

20

(cid:0) 2

/

max

k m

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ố ộ ự ạ T c đ  c c đ i:

ự ứ ệ ắ ơ ớ ộ Câu 19: Treo con l c đ n th c hi n dao đ ng bé trong thang máy khi đ ng yên v i biên

2 . Khi v t n ng con l c đang đi qua v  trí cân b ng thì thang

ấ ậ ặ ằ ắ ị ộ đ  góc 0,1rad. L y g=9,8m/s

2. Sau đó con l c dao đ ng đi u hòa

ứ ẳ ộ ộ ớ ố ề ắ ộ máy đ t ng t đi lên th ng đ ng v i gia t c a=4,9m/s

ế ệ ắ ớ ộ ớ trong h  quy chi u g n v i thang máy v i biên đ  góc là

A. 0,057rad. B. 0,082rad. C. 0,032rad. D. 0,131rad.

2   0

1 2

ả ượ ủ Gi i:    Năng l ng c a clđ là : W = mgl(cid:0)

ệ ế ắ ớ ố * trong h  quy chi u g n v i thang máy có gia t c :

g’ = g + a = 1,5g

0‘2

1 2

5,1

0

(cid:0)

W = mg’l(cid:0)

0‘2  =

2  => (cid:0)

0’ = (cid:0)

0/

1 2

1 2

=> mg’l(cid:0) mgl(cid:0) 0,082rad

ậ ặ ố ượ ứ ắ ẳ ộ ừ ị Câu 20: M t con l c lò xo treo th ng đ ng v t n ng kh i l ằ   ng 1kg. T  v  trí cân b ng

ẹ ể ậ ề ế ạ ả ậ ộ ị ấ   ồ nâng v t lên v  trí lò xo không bi n d ng r i th  nh  đ  v t dao đ ng đi u hòa. L y

ấ ể ậ ủ ậ ắ ộ ọ ờ ừ ị g=10m/s2. G i T là chu kì dao đ ng c a v t. Tìm th i gian ng n nh t đ  v t đi t v  trí

ộ ớ ộ ớ ự ế ồ ồ ị ự l c đàn h i có đ  l n 5N đ n v  trí l c đàn h i có đ  l n 15N.

B. T/3 C. T/4 D. T/6 A. 2T/3

Gi i: ả

1, x2 là 2 v  trí t

1=5N ; F2=10N

ề ươ ọ ướ ị ươ ứ ụ ọ ộ Ch n tr c t a đ  chi u d ng h ố ng xu ng, x ng  ng F

111

=

=

3( l

= D + ( l

x

2 l

= 2

2A

D + 0

x ) 1

0

x ) 2

2

= D = 3x 1

0

1 3

mg k

F 1 F 2

D + k( l 0 D + k( l 0

x ) 1 x ) 2

= -

x

x

x

; x

-

1

= - 2

1

= 2

5 k

5 k

=

=

t

2.

T 12

T 6

(cid:0)

F1=10+kx1=5 ;  F2=10+kx2=15 ;  (cid:0) x1=­A/2;  x2=A/2

x

t

6

cos(

(cid:0) 2

)

cm .

(cid:0) (cid:0) ộ ậ ề ộ ớ ươ ạ Câu 21: M t v t dao đ ng đi u hòa v i ph ng trình ể   ờ   T i th i đi m

61  l n đ  bi n thiên pha trong m t chu k , t c đ  c a v t b ng

cm(cid:0)

cm(cid:0) 6

s ./

12

s ./

cm(cid:0)

12

cm(cid:0) 3

s ./

36

s ./

ủ ằ ộ ỳ ố ộ ủ ậ ằ ộ ế ầ ộ pha c a dao đ ng b ng

A. B. C. D.

ur E

ố ượ ề ắ ơ ượ Câu 22: Có ba con l c đ n cùng chi u dài cùng kh i l ng cùng đ ệ   c treo trong đi n

1 và q2, con l c thắ

ườ ứ ứ ứ ệ ấ ắ ẳ tr ề ng đ u có th ng đ ng. Con l c th  nh t và th  hai tích đi n q ứ

1, T2, T3 có T1 = 1/3T3 ;

ỏ ủ ầ ượ ệ ộ ỳ ba không tích đi n. Chu k  dao đ ng nh  c a chúng l n l t là T

= -

12,5

q Đáp s  ố 1 q 2

T2 = 5/3T3. T  s  q ỉ ố 1/q2?

ắ ơ ượ ứ ắ ộ ộ ệ ố ẳ Câu 23 : M t con l c lò xo th ng đ ng và m t con l c đ n đ c tích đi n q, cùng kh i

ệ ườ ề ộ ớ ượ l ng m. Khi không có đi n tr ng chúng dao đ ng đi u hòa v i chu k  T ỳ 1 = T2. Khi đ t ặ

ệ ắ ườ ề ườ ả c  hai cong l c trong cùng đi n tr ng đ u có véc t ơ ườ  c ộ ệ ng đ  đi n tr ằ ng E n m ngang

ắ ơ ủ ầ ắ ộ ớ ộ ỳ thì đ  giãn c a con l c lò xo tăng 1,44 l n, con l c đ n dao đ ng v i chu k   5/6 s. Chu kì

ủ ệ ộ ườ ắ dao đ ng c a con l c lò xo trong đi n tr ề ng đ u là:

A.  5/6 s.                       B.  1 s.                   C. 1,44s.                       D. 1,2s

Gi i: ả

ư ệ ườ Khi ch a có đi n tr ng:

l g

l g

(cid:0) ắ ơ ủ ủ ề ộ T1 = 2  π ;   T2 = 2  π l : đ  giãn c a lò xo; l chi u dài c a con l c đ n ;     V i ớ (cid:0)

(cid:0) T1 = T2  (cid:0) l = l

ệ ắ ườ ọ ườ ệ ụ ậ Khi đ t các con l c trong đi n tr ố ng gia t c tr ng tr ng hi u d ng tác lên các v t:

ặ ur r r = + 'g g a

O’  a

g     g’

ằ ị Khi đó v  trí cân b ng là O’

112

l

(cid:0) 2

(cid:0) 2.2,1

44,1 g '

l g '

l ' g '

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) T’1 = 2  π ;

l 'g

l 'g

(cid:0) T’2 = 2  π =   2  π

2,1

T T

' 1 (cid:0) '

2

(cid:0)

T’1 = 1,2 T’2 = 1,2 .5/6  = 1s.

ắ ơ ề ộ ở ầ ủ ố ộ Câu 24: M t con l c đ n chi u dài dây treo l=0,5m treo ố    tr n c a m t ô tô lăn xu ng d c

o.H  s  ma sát gi a ô tô và d c là 0,2. L y

ặ ằ ộ ớ ệ ố ữ ấ ố nghiêng v i m t n m ngang m t góc 30

ủ ắ ộ ố ố g=10m/s2. Chu kì dao đ ng c a con l c khi ô tô lăn xu ng d c là:

A. 1,51s                                  B.2,03s                          C. 1,48s                       D. 2,18s

Gi iả

ố ủ ố + Gia t c c a ô tô trên d c nghiêng: a = g(sin α ­ µcosα) = 10(sin30 – 0,2cos30)= 3,268

2

2

0

= p T 2 ắ ơ ộ + Chu kì dao đ ng con l c đ n là: l g '

= + => = + + = + ur r r g ' g a g ' 10 3, 268 2.10.3, 268.cos120 78

 T = 1,49s

ắ ơ ả ầ ố ượ ạ ả ồ ỏ Câu 25: Con l c đ n g m dây m nh dài 10cm, qu  c u kim lo i nh  kh i l ng 10g

­4C Con l c đ

ượ ệ ắ ượ ệ ườ ề ươ đ c tích đi n 10 c treo trong vùng đi n tr ng đ u  có ph ằ ng n m

2. V  trí cân b ng m i c a con l c t o v i  ớ ớ ủ

ườ ấ ộ ắ ạ ằ ị ngang, có c ng đ  400V/m. L y g=10m/s

ươ ẳ ộ ph ứ ng th ng đ ng m t góc

A. 0,3805rad.                  B. 0,805rad.                    C. 0,5rad.                  D. 3,805rad.

ắ ơ ệ ắ ặ ộ ộ ỳ ườ Câu 26: M t con l c đ n dao đ ng bé có chu k  T. Đ t con l c trong đi n tr ề ng đ u có

1 thì chu kỳ

ươ ứ ẳ ướ ướ ả ầ ủ ệ ắ ph ng th ng đ ng h ố ng xu ng d i. Khi qu  c u c a con l c tích đi n q

1=5T. Khi qu  c u c a con l c tích đi n q

2 thì chu k  là T

2=5/7 T. T  sỉ ố

ắ ả ầ ủ ệ ắ ỳ ủ c a con l c là T

ữ ệ gi a hai đi n tích là

A. q1/q2 = ­7. B. q1/q2 = ­1 . C. q1/q2 = ­1/7 . D. q1/q2 = 1.

oC và t

ắ ơ ằ ộ ở ệ ộ ạ ơ ế Câu 27: M t con l c đ n đ m giây có chu kì b ng 2s, nhi t đ  20 i n i có gia

2, thanh treo có h  s  n  dài là 17.10

–6 K–1. Đ a con l c đ n n i ơ

ườ ệ ố ở ắ ế ư ọ ố t c tr ng tr ng 9,813 m/s

113 ệ ộ

2 và nhi

0C thì chu kì dao đ ng là

ọ ườ ộ ố có gia t c tr ng tr ng là 9,809 m/s t đ  30 :

A. (cid:0) 2,0007 (s)       B. (cid:0) 2,0232 (s)         C. (cid:0) 2,0132 (s)      D. (cid:0) 2,0006 (s)

ắ ơ ứ ề ộ ộ ạ ơ ố   i n i có gia t c Câu 28:   M t con l c đ n dao đ ng đi u hòa trong thang máy đ ng yên t

ọ ườ ớ ượ ế ộ ị tr ng tr ng g = 9,8m/s2 v i năng l ố ng dao đ ng là 150mJ, g c th  năng là v  trí cân

ậ ố ả ặ ủ ủ ằ ắ ể   ằ b ng c a qu  n ng. Đúng lúc v n t c c a con l c b ng không thì thang máy chuy n

2. Con l c s  ti p t c dao đ ng đi u hòa

ề ầ ớ ố ắ ẽ ế ụ ề ộ ộ đ ng nhanh d n đ u đi lên v i gia t c 2,5m/s

ớ ượ ộ trong thang máy v i năng l ng dao đ ng :

A. 150 mJ. B. 129,5 mJ. C. 111,7 mJ. D. 188,3 mJ

ợ ủ ề ổ ộ ộ ươ Câu 29: Dao đ ng t ng h p c a hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ầ ố ng, cùng t n s  có biên

ủ ệ ầ ộ ộ ớ ộ ộ ằ đ  b ng trung bình c ng c a hai biên đ  thành ph n, có góc l ch pha so v i dao đ ng

0. Góc l ch pha c a hai dao đ ng thành ph n đó là:

ứ ấ ầ ủ ệ ầ ộ thành ph n th  nh t là 90

A. 143,10. B. 1200. C. 126,90. D. 1050.

ả ầ ủ ọ Gi i:  Ch n pha ban đ u c a A ằ 1 b ng 0

ệ khi đó  (cid:0) = 900 . Do đó góc l ch pha c a ủ

2 = 900 +

A

A2

α

2

2

(cid:0) α α ầ ộ ớ hai dao đ ng thành ph n đó là V i sin  = A 1 A 2

2 (cid:0) 2 + A2

2 + A2

2  (cid:0)

2  ­ 2A1A2 – 5A1

2 = 0

(cid:0) 2

) ( A2 = A1 = A1 3A2 + A A 1 2

1

0

A1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) A2 = A1 = A2 sin  = α = 0,6  (cid:0) α = 36,8699 A 1 A A 4A 1 3 3 5

2 = 900 +

0 . Đáp án C

(cid:0) α (cid:0) = 126,9

ộ ậ ự ệ ề ầ ồ ộ ờ ố Câu 30: M t v t th c hi n đ ng th i 3 dao đ ng đi u hoà cùng pha, cùng t n s  có

1 = A1cos(2p

ươ ầ ượ ph ng trình l n l t là: x t + ) cm; x2 = A2cos(2p t)cm; x3 = A3cos(2p t ­ p 2 3

2

1 các giá tr  ly đ  x

ể ạ ờ ể ờ ị )cm.T i th i đi m t ộ 1 = ­ 20cm, x2 = 80cm, x3 = ­ 40cm, th i đi m t p 2 3

ị ươ = t1 + T/4 các giá tr  ly đ  x ủ   ng trình c a ộ 1 = ­ 20 3 cm, x2 = 0cm,x3 = 40 3 cm. Tìm ph

ổ ợ ộ dao đ ng t ng h p.

114

2 l ch pha so v i dđ

1 là

ộ ở ờ ể ệ ớ ở ờ ể Gi th i đi m t th i đi m t iả  : Ta có t2  = t1 + T/4 nên dao đ ng

2

(cid:0) /2.

(

) 2

)

(

2 x 11 2 A 1

2 x 12 2 A 1

2 A 1

1A

) 2

(

2A

- - 20 3 + = + = Do đó ta có : => A1 = 40cm � 1 1 20 2 A 1

2 x 21 2 A 2

2 x 22 2 A 2

2

= + = + � => A2 = 80cm 1 1 80 2 A 2

) 2

(

)

2 x 31 2 A 3

2 x 32 2 A 3

2 3

3A

23A

- 0 2 A 2 ( - 40 3 + + = = => A3 = 80cm � 1 1 40 2 A 3

ổ A 1 + x2 + x3 = x1 + x23 = 40cos(2p t ­ (cid:0) /3)cm ợ Dđ t ng h p : x = x

1 = 10cos(

ợ ủ ọ ổ ộ ộ ươ Câu 31:  G i x là dao đ ng t ng h p c a hai dao đ ng cùng ph ng : x t + ω φ1)

1 =  – 5cm thì x = – 2cm ; khi x2 = 0 thì x =  – 5 3  cm  và

T/12

ế và x2 = Acos( t + ω φ2). Bi t khi x

π ộ ủ ằ ợ ổ ộ | φ1 –  φ2  | <

0

­5

­5

x

1

/ 2. Biên đ  c a dao đ ng t ng h p b ng: ­10 A.  10cm       B.  2cm    C.  16 cm     D.  14 cm

1 + x2

T/12

ả Gi i:  Ta có x = x

1 :  x2 = x – x1 = ­ 2 + 5 = 3

0

A

A

/2

Ở ờ ể th i đi m t

2

2 :  x1’ = x’ – x2’ = ­ 5 3  ­ 0 = ­5 3

2

X 2

Ở ờ ể th i đi m t

ả ờ * Kho ng th i gian đ  x ể 1 có giá trị

ừ t ế  ­5 đ n 5 t = T/12 3 là (cid:0)

2 ph i có giá tr

ả ờ ả * Trong kho ng th i gian đó x ị  t xừ 2

2’ =  0 vì | φ1 –  φ2  | <

π =  A2/2 đ n xế / 2.

=> A2/2 = 3 => A2 = 6 cm và

2A

| φ1 ­ φ2|=600

1A

ộ ủ ằ ợ ổ ộ *  Biên đ  c a dao đ ng t ng h p b ng:

600

A2 = 102 + 62 + 2.10.6.cos600

­5

6

­5

0

3

=> A =14cm

115

ộ ậ ự ệ ề ồ ộ ờ ươ ầ ố Câu 32: M t v t th c hi n đ ng th i 3 dao đ ng đi u hòa cùng ph

= + p = p = - tw tw ng cùng t n s  có tw / 2) ) / 2) ươ ầ ượ ph ng   trình   l n   l t   là ; ; x 1 A 1 cos( x 2 A 2 cos( x 3 A 3 cos(

1t   các giá tr  li đ

3

= cm 15 ể ạ ị ờ .  T i th i đi m cm  , , ờ   ạ cm. T i th i x = - x = 10 3 30 3 x 2 ộ 1

2t các giá tr  li đ

2x = 0cm,

3x = 60cm. Biên đ  dao đ ng t ng h p là

ị ợ ộ ộ ổ đi m ể ộ 1x = −20cm,

2

A. 50cm. B. 60cm. D. 40cm. C.  40 3 cm.

1 và x2 vuông pha nên:

2

2 � � � � + � � � � � � � �

2

= Gi i: xả 1 x 2 A x 1 A 1

3

2 � � � �+ x x =� � 3 2 � � A A � � � � 2

2

x2 và x3 vuông pha nên: 1

1

2

2 � � � � + � � � � � � � �

2

- = T i tạ 2 = => 1 A 20cm 0 A 20 A 1

2

2 � � � � + � � � � � � � �

2 � � 15 � � A � � 2

2 � + � �

- = => T i tạ 1 = => 1 = 1 A 30 cm 2 x 2 A 10 3 20 x 1 A 1 � � �

3

2 15 � � + � � 30 � �

2 2 � � � � x x + 3 2 � � � � A A � � � � 2 3

2 � � 30 3 � � A � � 3

= => (cid:0) = => 1 = 1 A 60 cm

2 2

= + = 2 - A 50cm A (A A ) 3 1

Ậ Ậ II.12. BÀI T P ÔN T P

ộ ầ ợ ổ ộ ộ ộ

Câu 1:  Hai dao đ ng thành ph n có biên đ  4cm và 12cm. Biên đ  dao đ ng t ng h p có ị ậ th  nh n giá tr A. 2 cm.        B. 4 cm.    C. 3 cm.       D. 7 cm.

116

ộ ộ ươ ầ ố ề Câu 2: Hai dao đ ng đi u hòa (1) và (2) cùng ph

ộ ộ ộ ạ ể ể

ị ằ ượ ề

ộ ủ ờ ươ ng, còn dao đ ng (2) đi qua v  trí cân b ng theo chi u d ợ ộ ộ

ề c chi u d ổ ộ ng nào?

ể ộ ng.

ể ượ c chi u d ề ươ ng.

ề ươ ộ ng.

ề ươ ộ ng.

ươ ộ ươ ng   trình   : ng   có   ph ờ p p = ậ . Nh n đ nh nào sau đây là không đúng? x 2 ng, cùng t n s  và cùng biên đ  A = 3 cm, đang chuy n đ ng ộ   4cm. T i m t th i đi m nào đó, dao đ ng (1) có li đ  x = 2 ươ ộ   ng ng. Lúc đó, ể dao đ ng t ng h p c a hai dao đ ng trên có li đ  bao nhiêu và đang chuy n đ ng theo   ướ h c chi u d A. x = 8cm và chuy n đ ng ng ề ươ ượ ộ B. x = 0 và chuy n đ ng ng C. x = 4 3 cm và chuy n đ ng theo chi u d ể D. x = 2 3 cm và chuy n đ ng theo chi u d ể ồ ự Câu   3:   M t   v t   th c   hi n   đ ng   th i   hai   dao   đ ng   cùng   ph cm và  x 1

1

2

2

1

cm. B. Khi A. Khi cm thì 2 3 2 3

1

2

2

1

ậ ộ c 2 3 os10 t x = - x =

x = 2 ươ 2 3 ộ ậ ệ p = c 2 os(10 t+ /2) x = . 0 x = . 0  cm thì  ồ ệ ự cm. ng theo các ph ươ   ng

ươ ợ

ổ / 6 p p p ) cm.       ) cm.

) cm.  ) cm.  ồ ộ ng trình dao đ ng t ng h p là B. x = 8sin((cid:0) t ­  p  D. x = 8sin((cid:0) t +  ộ ươ ề ươ ng, có ph ng trình

t là

ằ ậ ố ự ạ ủ   . V n t c c c đ i c a

B. 50cm/s. C. 10m/s.

ươ ộ D. 10cm/s. ầ ố ộ ị x = cm thì  2 x = - x = thì  0 D. Khi  C. Khi  ề ộ ờ Câu 4: M t v t th c hi n đ ng th i hai dao đ ng đi u hòa cùng ph trình:  x1 = ­ 4sin(cid:0) t cm và x2 = 4 3 cos(cid:0) t cm. Ph A. x = 8cos((cid:0) t + / 6 C. x = 8cos((cid:0) t ­  / 6 / 6 ờ ộ ậ Câu 5: M t v t tham gia đ ng th i hai dao đ ng đi u hoà cùng ph ầ ượ l n l x1= 3sin(10t ­ p /3) (cm); x2 = 4cos(10t + p /6) (cm) (t đo b ng giây) v t làậ A. 50m/s.  ề Câu 6: Hai dao đ ng đi u hòa (1) và (2) cùng ph

ộ ộ ể ể

ị ượ ươ ề ằ ờ ng, còn dao đ ng (2) đi qua v  trí cân b ng theo chi u d

ộ ợ ủ ộ ộ

ạ ộ ề c chi u d ổ ộ ng nào?

ể ộ ng.

c chi u d ề ươ ể ượ c chi u d

ng.

ể ộ

ề ộ

ứ ộ ằ ộ ộ ộ ằ ng, cùng t n s  và cùng biên đ  A = 3 cm, đang chuy n đ ng ộ   10cm. T i m t th i đi m nào đó, dao đ ng (1) có li đ  x = 5 ươ ộ   ng. Lúc đó, ng ể dao đ ng t ng h p c a hai dao đ ng trên có biên đ  bao nhiêu và đang chuy n đ ng theo   ướ h ề ươ A. A = 8cm và chuy n đ ng ng ượ ộ ng. B. A = 0 và chuy n đ ng ng ề ươ ộ C. A = 10 3 cm và chuy n đ ng theo chi u d ề ươ ể D. A = 10cm và chuy n đ ng theo chi u d ng. ấ ạ   ươ ộ i ng cùng chu kì T=2s. Dao đ ng th  nh t t Câu 7: Cho hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ứ ằ th i đi m t = 0 có li đ  b ng biên đ  và b ng 2cm. Dao đ ng th  hai có biên đ  b ng 2

ậ ố ộ ằ ể ộ ộ ổ ạ ầ ợ   i th i đi m ban đ u có li đ  b ng 0 và v n t c âm. Biên đ  dao đ ng t ng h p

ờ ộ

ờ ể 3 cm, t ủ c a hai dao đ ng trên là  A. 4 cm.      B. 3 cm.      C. 5 cm.      D. 2 3 cm.

117

ươ ầ ố ộ ề ộ ầ   ng cùng t n s , cùng biên đ  và các pha ban đ u

p-

/ 6

/ 3; p-

p

p

Câu 8: Hai dao đ ng đi u hào cùng ph là p ằ ộ ổ ợ . Pha ban đ u c a hai dao đ ng t ng h p trên b ng ầ ủ p

. . . .

ươ B.  12 ộ ậ C.  4 ệ ự ề ộ ng theo các ph ươ   ng

1 =

ượ ừ ờ ể ườ ậ th i đi m t c t ng mà v t đi đ

2 = 2s là

A.  2     D.  6 ờ ồ Câu 9: M t v t th c hi n đ ng th i hai dao đ ng đi u hòa cùng ph trình: x1 = ­ 4sin(cid:0) t  và x2 = 4 3 cos(cid:0) t cm. Quãng đ ờ 0 đ n th i đi m t

ế ể A. 16cm. B. 32cm.  ộ ậ ự C. 24cm. ờ D. 8cm ộ ươ ệ

ệ ố ồ ầ ầ ố ộ ế ộ ng, cùng t n s  10 ủ t hi u s  pha c a hai dao đ ng là ề Câu 10 : M t v t th c hi n đ ng th i hai dao đ ng đi u hòa cùng ph Hz v i các biên đ  thành ph n là 7 cm và 8 cm. Cho bi p ậ ố ủ ậ ộ ớ . V n t c c a v t khi nó qua v  trí có li đ  x = 12 cm là

/ 3 A. 314 cm/s.

ị B. 100 cm/s.  ờ ồ ệ ề ự ươ ộ ậ C. 157 cm/s. D. 120  cm/s. ộ ầ ố ớ   ng cùng t n s  v i

ươ ng trình có d ng: p p ươ ) cm. Ph ng trình dao ) cm;  x3= 3cos((cid:0) t – / 2

p p ) cm.     ) cm. ) cm.    ) cm. ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ơ B. x = 2cos((cid:0) t + / 2 p D. x = 2cos((cid:0) t –  p / 3 ̀ ̀ ươ ̣ ̣ ̣ ̣

/ 6 / 3 ́ ự   ng va cung tân sô co 1 = 3sin(p t + p ) cm; x2 = 3cosp t (cm);x3 = 2sin(p t + p ) cm; x4 = 2cosp t

+ p

(cid:0)

x

x

t

c 5 2 os(

/ 4)

tp (cid:0)

(cid:0)

x

x

t

t

(cid:0) cos(

)2/

)4/

5

5

ươ ợ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ng trình dao đông tông h p cua vât   = (cid:0) (cid:0) ươ ̃ 5 A. B. . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) π Câu 11: M t v t th c hi n đ ng th i ba dao đ ng đi u hoà cùng ph ạ ph x1=  3 cos((cid:0) t) cm; x2 = 2cos((cid:0) t + / 2 ộ ổ đ ng t ng h p là A. x = 2cos((cid:0) t –  C. x = 2cos((cid:0) t +  Câu 12: Môt vât th c hiên đông th i 4 dao đông điêu hoa cung ph ̀ ́ ng trinh x cac ph ́ (cm). Hay xac đinh ph (cid:0) cos( )2/ (cid:0) cos( . D.  ̀ . ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ươ ơ ̣ ̣ ̣ ̣

̀ ́ ự   ng va cung tân sô co 1 = 3sin(p t + p ) cm; x2 = 3cosp t (cm);x3 = 2sin(p t + p ) cm; x4 = 2cosp t

+ p

(cid:0)

x

x

t

c 5 2 os(

/ 4)

tp (cid:0)

(cid:0)

ươ ợ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ng trình dao đông tông h p cua vât   = (cid:0) (cid:0) ươ ̃ 5

x

x

t

t

(cid:0) cos(

)2/

)4/

5

5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) C.  Câu 13: Môt vât th c hiên đông th i 4 dao đông điêu hoa cung ph ́ ng trinhx cac ph ́ (cm). Hay xac đinh ph (cid:0) cos( )2/ (cid:0) cos( B.  D. .

=

=

p

x 2

2

=

x

6 cos(12

/ 6)

2 là

tp 2 và j

.  .      ự ề ộ - ồ cos(12 ậ / 2) ờ ) A.  C.  Câu   14:   M t   v t   th c   hi n   đ ng   th i   hai   dao   đ ng   đi u   hòa   cùng   ph + j x 1 ệ A 2 ươ ổ ươ   ng ợ   ộ ng   trình   dao   đ ng   t ng   h p: cm.   Ph cm. ộ tp 6 cos(12 + p tp ị ủ

2 j

2 p=

2

j p= j / 3 . p= p=

B. A2 = 6 3 cm,  j  D. A2 = 12cm,  ươ ế ề ầ ộ ộ ợ p 2 / 3 p ộ ộ ộ / 6 p 5 / 12 ợ ủ

p p p t là 2;  ộ ủ / 6 / 4 / 4 cm. Giá tr  c a A / 2 .  A. A2 = 6cm,  / 2 C. A2 = 12cm,  .    2 ầ ố ộ Câu 15 : Cho hai dao đ ng đi u hoà cùng ph ổ . Bi có biên đ  cm và có  pha ban đ u là  ộ ầ ầ ượ đ u l n l ổ ầ đ u và biên đ  c a dao đ ng t ng h p c a hai dao đ ng trên là A.  2 cm.  / 3 / 3 . ấ   ế ng, cùng t n s  . Bi t dao đ ng th  nh t   t dao đ ng t ng h p có biên đ  và pha ban ầ ủ ứ . Biên đ  và pha ban đ u c a dao đ ng th  2 là và  . Pha ban  ộ ộ p B.  2 2 ; .cm. C.  2 2 cm; D.  2  cm; . . .

118

p+

c

cm

/ 2)

=

p

x

/ 3)

t 1; x2  =   2 3 os(5 . Ph

1 là

p

+

=

=

+

cm

cm

t 2 cos(5

)

t 2 cos(5

)

x 2

x 2

4

ộ ậ ự . Bi tế ề + ộ t c 4 os(5 ươ ổ ợ ộ ệ Câu  16:  M t v t th c  hi n  hai  dao  đ ng  đi u  hòa  x cm ph ộ ng trình dao đ ng t ng h p là: ng trình dao đ ng x ươ p

=

=

+

t cm

2 cos 5

t 2 cos(5

6 cmp )

x 2

x 2

B. A.

D.

=

p

=

cm

c 6 os5

x 1

x 2

ộ ậ ự ộ C.  Câu 17: M t v t th c hiên 3 dao đ ng đi u hòa. Bi ộ = - - ề t c 8 os(5 ế / 2) t hai dao đ ng thành ph n và m t dao t cm t cm ầ x ộ c 5 os5 ổ ợ ; . ; ng   trình:

+

=

+

p

t c 8 2 os(5

/ 4)

t c 8 2 os(5

/ 2)

cm .

x 3

=

+

p

=

+

p

t c 8 os(5

/ 3)

cm .

t c 8 os(5

/ 6)

cm .

x 3

x 3

ứ ầ ộ đ ng   t ng   h p   có   ph Ph ộ p ươ ng trình dao đ ng thành ph n th  3 là = cm . ươ x 3 A. B.

ấ ể ề ờ ầ ố ộ ủ ượ ộ ng cùng ằ ổ ng c a dao đ ng t ng h p b ng 25 ộ ộ ệ ủ ầ ộ

=

B. p /3. ỏ ố ượ ộ ậ ệ ờ ồ D.  C.  ươ ồ Câu 18: Ch t đi m m = 50g tham gia đ ng th i hai dao đ ng đi u hoà cùng ph ợ biên đ  10 cm và cùng t n s  góc 10 rad/s. Năng l ằ   mJ. Đ  l ch pha c a hai dao đ ng thành ph n b ng C.p /2. A. 0. ự Câu 19: M t v t nh  có kh i l ng m = 100g th c hi n đ ng th i hai dao đ ng đi u hòa

x   1

/ 3)

D. 2p /3. ộ ề t c 3 os20 ượ ể ễ ươ c   bi u   di n   theo   hai   ph ng   trình   sau : cm và - ươ ng   đ p t c 2 os(20 cùng   ph = x 2 ượ ủ ậ ng c a v t là

p

=

=

t

cm

t

cm

p 5cos(2

)(

)

p 2 cos(2

)(

)

x 2

x 2

6

;

cm. Năng l B. 0,038 J.    ố ượ C. 0,032 J.  ệ ự ề ộ ươ D. 0,040 J.   ng 200g th c hi n hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ng: A. 0,016 J.    ộ ậ Câu 20 : M t v t có kh i l p - -

6 ể

p = 2 ố ủ ậ ở ờ . Gia t c c a v t th i đi m t = 0,25s là 10

ờ ồ ộ ậ ệ ề ự

ố ậ ự ươ ạ ủ ng   trình: ậ t   v n   t c   c c   đ i   c a   v t   là

ộ ứ ấ

ệ ươ ồ

= + p p - i B. 6cm.  ự / 2) ề )

ộ ậ t c 4 os(5 2 ộ ể (cm) và   ế ằ cm). Bi ộ ậ ố ủ ậ ạ 2 là

ộ ậ ươ ự ệ ề ồ ờ ộ ầ ố   ng, cùng t n s  có

ươ ng trình:

L y ấ A. ­1,4m/s2.             B. 1,4m/s2.               C. 2,8 m/s2.                 D. ­2,8 m/s2. ộ Câu   21   :   M t   v t   th c   hi n   đ ng   th i   hai   dao   đ ng   đi u   hoà   có   ph x1=A1cos(20t+  p /6)cm,   x2  =   3cos(20t   +   5p /6)cm,   Bi ế ủ 140cm/s. Biên đ  Aộ 1 c a dao đ ng th  nh t là C. 9cm.       D. 7cm. A. 8cm.  ờ ộ ớ   Câu 22: M t v t th c hi n đ ng th i 2 dao đ ng đi u hòa cùng ph ng v i = ế ộ ớ t đ  l n v n t c c a v t t t A c x x 2 os(5 2 1 2 ờ ầ ộ th i đi m đ ng năng b ng th  năng là 40cm/s. Biên đ  dao đ ng thành ph n A A. 4cm.             B. 4 2 cm.                        C.  3 cm.                        D. 4 3 cm. Câu 23:  M t v t th c hi n đ ng th i hai dao đ ng đi u hòa cùng ph ph x1 = 5cos(p t +p /3) (cm); x2 = 5cosp t (cm). Dao đ ng t ng h p c a v t có ph     A.  x = 5 3 cos(p t ­p /4 ) (cm)     C.  x = 5cos(p t + p /4) (cm)

ươ ộ ng trình

ợ ủ ậ ổ B.x = 5 3 cos(p t + p /6) (cm)  D.x = 5cos(p t ­ p /3) (cm)

119 ộ

ệ ự ộ ậ ươ ề ồ ờ ầ ố ng, cùng t n s  có

ươ ng trình:

ợ t + ω (cid:0) /2) cm, x2 = cos( t + ω (cid:0) ) cm. Ph

Câu 24: M t v t th c hi n đ ng th i 2 dao đ ng đi u hoà cùng ph ph x1 = (cid:0) 3cos( A. x = 2cos( ươ B. x = 2cos( t ­ ω (cid:0) /3) cm ộ ổ ng trình dao đ ng t ng h p: (cid:0) /3)cm   t + 2ω

C. x = 2cos( t + 5ω (cid:0) /6) cm D. x = 2cos( t ­ ω (cid:0) /6) cm

2

ộ ộ ộ ấ ề ươ ợ ng trình dao đ ng t ng h p x=5

1=A1

ộ ể ớ ươ

1= (cid:0) /2

ầ ộ

/4

1= (cid:0) /3 ng

C.5 2 (cm) (cid:0) ươ ầ ố ờ ộ ng, cùng t n s  là x ầ ủ 1 = (cid:0) ng, cùng t n s  có ph

1) và x2=5cos((cid:0) t+(cid:0) 1 = 2(cid:0) /3    B.10cm; (cid:0) ộ ậ ồ ộ 3) (cm). Ph ộ

Câu 25: M t ch t đi m dao đ ng đi u hoà có ph cos((cid:0) t+5(cid:0) /12)(cm)  v i các dao đ ng thành ph n cùng ph cos((cid:0)   t + (cid:0)    A. 5cm; (cid:0) Câu 26: M t v t đ ng th i tham gia 3 dao đ ng cùng ph trình dao đ ng: x ổ ầ ố ộ   /6)(cm), Biên đ  và pha ban đ u c a dao đ ng 1 là:  D. 5cm; (cid:0) ươ 1 = 2 3 cos(2πt + (cid:0) /3) (cm), x2 = 4cos(2πt +(cid:0) /6) (cm) và x2 = A3 cos((cid:0) (cid:0) ợ ổ ươ ng trình dao đ ng t ng h p có d ng x = 6cos(2 t +  πt ­ (cid:0) /6) (cm). Tính biên đ  ộ

ạ ầ ầ ủ ộ ứ

B. 6cm và (cid:0) /3.           C. 8cm và (cid:0) /6 .

ờ ộ ng, cùng t n s  có ph ng

ươ

D. 8cm và (cid:0) /2.  ầ ố 2) (cm). Ph ộ ộ ổ ạ ươ ươ   t + (cid:0) ng trình dao  2 cos(2πt + (cid:0) /4) (cm). Tính biên đ  dao đ ng và pha ban đ u ầ

ộ ầ

ứ B. 6cm và (cid:0) /3. C. 8cm và (cid:0) /6 .

ờ ộ ươ

ng, cùng t n s  có ph 1 = 8cos(2πt + (cid:0) /2) (cm), x2 = 2cos(2πt ­(cid:0) /2) (cm) và x3 = A3 cos((cid:0) D. 8cm và (cid:0) /2.  ươ ầ ố ng    t + (cid:0)

3)  2 cos(2πt + (cid:0) /4) (cm). Tính biên độ

ạ ổ ộ ậ ồ ộ ươ ng trình dao đ ng t ng h p có d ng x = 6

ộ ầ ủ ộ

ợ ộ B. 6cm và (cid:0) /3. ầ ứ C. 8cm và (cid:0) /6 .

ờ ươ ng

ộ ậ ồ ộ ng, cùng t n s  có ph   t + (cid:0)

ươ D. 8cm và (cid:0) /2.  ươ ầ ố ộ 1 = a.cos(2πt + (cid:0) /2) , x2 = 2a.cos(2πt ­(cid:0) /2)  và x3 = A3 cos((cid:0) 3).  ộ ạ

2 cos(2πt ­ (cid:0) /4) (cm). Tính biên đ  dao  ứ

ộ ầ ủ ợ ộ ầ

B. 2a và (cid:0) /3.  ề ươ D. 2a 2  và (cid:0) /2.  ươ ộ dao đ ng và pha ban đ u c a dao đ ng thành ph n th  3:     A. 8cm và ­ (cid:0) /2 .  ộ ậ ồ Câu 27: M t v t đ ng th i tham gia 2 dao đ ng cùng ph 1 = 8cos(2πt + (cid:0) /2) (cm) và x2 = A2 cos((cid:0) ộ trình dao đ ng: x ợ ộ đ ng t ng h p có d ng x=8 ủ c a dao đ ng thành ph n th  2:     A. 8cm và 0 .  Câu 28: M t v t đ ng th i tham gia 3 dao đ ng cùng ph trình dao đ ng: x (cm). Ph dao đ ng và pha ban đ u c a dao đ ng thành ph n th  3:     A. 6cm và 0 .  Câu 29: M t v t đ ng th i tham gia 3 dao đ ng cùng ph trình dao đ ng: x ổ Ph ng trình dao đ ng t ng h p có d ng x = a ộ đ ng và pha ban đ u c a dao đ ng thành ph n th  3:     A. a và 0 .  ộ Câu 30:  Hai dao đ ng đi u hoà cùng ph C. a 2  và (cid:0) /6 .  ố ầ ng, cùng t n s  có ph ộ   ng trình dao đ ng

p p = = ươ ộ ổ cm cm t + )( ) t ­ ) ( ) và . Ph ợ ủ   ng trình dao đ ng t ng h p c a x 1 w A 1cos( x 2 w A c 2 os( 3 2

1 đ  Aể 2

= x cm w 6cos( j t + )( ) ổ ượ ổ ộ hai dao đ ng này là: , biên đ  Aộ 1 thay đ i đ c. Thay đ i A

ị ớ có giá tr  l n nh t. ấ Tìm A2max?

A. 16 cm. B. 14 cm. C. 18 cm. D. 12 cm

120

Ả Ủ Ầ Ế Ệ PH N BA: HI U QU  C A SÁNG KI N

ệ ế ả ủ 1. Hi u qu  c a sáng ki n

ọ ế ả ả + K t qu  kh o sát h c sinh

ọ ấ ầ ấ ỉ ươ ả ậ ­  Ban đ u ch  cung c p các bài t p cho h c sinh, không cung c p ph ng pháp gi i

ế ả cho các em ta có k t qu  sau:

L pớ

12A2 20/42hs 12A3 15/40hs 12A4 24/46hs ể ấ ả Hi u t ỏ t c  các câu h i

47,6% 22/42hs = 37,5% 25/40hs =52% 22/46hs ộ ể ầ ỏ Hi u m t ph n câu h i

=52,4% 5/42hs =62,5% 6/40hs =48% 8/46hs ạ Làm bài đ t 8đ – 10đ

=11,9% 30/42hs =15% 30/40hs =17,4% 32/46hs ạ Làm bài đ t 5đ – 7đ

=71,4% 7/42hs =75% 4/40hs =69,6% 6/46hs ạ ướ Làm bài đ t d i 5đ =16,7% =10% =13%

ọ ấ ấ ươ ả ậ ­  Sau khi cung c p các bài t p cho h c sinh và cung c p ph ng pháp gi i cho các

em

L pớ

ỏ ể ấ ả t c  các câu h i Hi u t ỏ ộ ể Hi u m t ph n câu h i ạ Làm bài đ t 8đ – 10đ 12A2 100% // 32/42hs 12A3 100% // 34/40hs 12A4 100% // 35/46hs

ạ Làm bài đ t 5đ – 7đ = 76% 10/2hs = 85% 6/40hs = 76% 9/46hs

ạ ướ Làm bài đ t d i 5đ = 24% // = 15% // = 14% //

121

ế ệ ấ ạ ấ ị ữ ệ ế ­ Qua đó tôi th y sáng ki n kinh nghi m này đã mang l ả i nh ng k t qu  nh t đ nh, vi c

ộ ố ạ ậ ươ ộ ố ươ ấ ơ ộ ư đ a ra m t s  d ng bài t p trong ch ng dao đ ng c  và cung c p m t s  ph ng pháp

ả ứ ủ ề ế ậ ấ gi ộ i đã giúp ích r t nhi u cho quá trình lĩnh h i ki n th c c a các em. Các em đã nh n

ứ ượ ượ ụ ượ ứ ể ậ ắ ơ th c đ ỏ c câu h i, làm đ ề ế c bài t p, hi u rõ h n v  ki n th c và đã kh c ph c đ c

ộ ố ỗ ổ ứ ủ ế m t s  l h ng ki n th c c a mình.

ự ệ ơ ả ữ ề ộ ơ ả ­ Các em đã t tin h n trong vi c gi i nh ng bài toán v  dao đ ng c , các em gi i nhanh

ừ ế ề ậ ả ơ ọ và cho k t qu  chính xác h n. T  đó các em thích thú và đam mê h c môn v t lí nhi u

h n.ơ

ủ ệ ế 2. Ý nghĩa c a sáng ki n kinh nghi m:

ọ ấ ể ề ề ầ ậ ạ ọ         Các bài t p tôi đã tuy n ch n r t kĩ, chúng đ u là các ph n trong các đ  thi đ i h c,

ụ ấ ố ế ộ ạ ọ ấ nên sáng ki n này là m t công c  r t t t cung c p cho các em thi đ i h c, giúp các em có

ạ ọ ủ ề ế ệ ể ậ ự t tin khi làm các đ  thi đ i h c. Vì v y sáng ki n kinh nghi m này c a tôi có th  xem

ạ ọ ủ ư ộ ề ươ ọ ộ ơ nh  m t chuyên đ  ôn thi đ i h c c a ch ng dao đ ng c  cho các em h c sinh.

122

Ầ Ố Ấ Ế Ề Ị PH N B N: Đ  XU T – KI N NGH

ộ ố ẻ ớ ế ệ ệ ồ ố      Qua sáng ki n kinh nghi m này, tôi mu n chia s  v i quý đ ng nghi p m t s  kinh

ệ ượ ệ ả ạ nghi m mà tôi đã tích lũy đ c trong quá trình gi ng d y các em ôn luy n thi vào cao

ạ ọ ấ ậ ượ ự ổ ừ ồ ẳ đ ng và đ i h c. R t mong nh n đ c s  trao đ i, góp ý chân thành t ệ    phía đ ng nghi p

ế ẽ ệ ầ ọ ọ ượ và các em h c sinh. Hy v ng sáng ki n kinh nghi m này s  góp ph n nâng cao đ ấ   c ch t

ọ ậ ạ ệ ượ l ng d y và h c v t lí ở ườ  tr ng THPT hi n nay.

ả ơ Tôi xin chân thành c m  n!

ủ ườ ỹ ậ Xác   nh n   c a   tr ng   THPT   M ỹ M  Tho, ngày 20 tháng 5 năm 2016

ườ Tho Ng i vi ế t

ế ề Phan Vi t Quy n

123

ệ ả Tài li u tham kh o:

ơ ả ậ 1. Sách giáo khoa v t lí 12 c  b n

ễ ượ ầ Tác gi ả ươ  L ng Duyên Bình, Vũ Quang, Nguy n Th ng Chung, Tô Giang, Tr n Chí

Minh

ậ ậ 2. Sách bài t p v t lí 12

ả ươ ố ỳ Tác gi : Vũ Quang, L ng Duyên Bình, Ngô Qu c Qu nh

ậ 3. Sách giáo khoa v t lí 12 nâng cao

ả ễ ế ế ư ứ ễ ệ ễ ọ Tác gi Nguy n Th  Khôi, Vũ Thanh Khi t, Nguy n Đ c Hi p, Nguy n Ng c H ng,

ạ ư Ph m Quý T , Vũ Đình Túy

ủ ộ ạ ọ ề ụ 4. Và các đ  thi đ i h c các năm c a b  giáo d c