Quản lí hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi môn Hóa học ở các trường trung học phổ thông tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 73-77<br /> <br /> <br /> <br /> QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI MÔN HÓA HỌC<br /> Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH BÀ RỊA - VŨNG TÀU<br /> Phùng Đình Mẫn - Đại học Huế<br /> Nghiêm Văn Giang - Trường Trung học phổ thông Bà Rịa, thành phố Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu<br /> <br /> Ngày nhận bài: 24/4/2019; ngày chỉnh sửa: 12/5/2019; ngày duyệt đăng: 20/5/2019.<br /> Abstract: In the article, we present an overview of the current status of managing the fostering<br /> excellent students in Chemistry at high schools in Ba Ria - Vung Tau province, from which we<br /> propose management measures in accordance with local characteristics. Research results are<br /> practical meaning for the high schools in Ba Ria - Vung Tau in particular and for the general<br /> education system in the country in general.<br /> Keywords: Excellent student, Chemistry, fostering excellent student.<br /> <br /> 1. Mở đầu giá thực trạng quản lí hoạt động BDHSG môn Hóa học<br /> Hiện nay, các trường trung học phổ thông (THPT) trên ở các trường này. Kết quả khảo sát cho thấy, bên cạnh<br /> địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang nỗ lực làm tốt công những mặt đạt được, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như<br /> tác bồi dưỡng học sinh giỏi (BDHSG), góp phần nâng cao sau: + Những năm gần đây, quy định vào đại học có sự<br /> hiệu quả chất lượng đào tạo. Một số cán bộ quản lí thay đổi về cách thức thi và tính điểm nên HS ít quan tâm<br /> (CBQL) đã có những cố gắng nâng cao nhận thức, tăng hơn đến môn Hóa học. Ở các trường có mặt bằng học lực<br /> cường cơ sở vật chất (CSVC), phương tiện dạy học, đổi trung bình đến khá, HS học môn Hóa học càng ít vì biết<br /> mới phương pháp dạy học, ứng dụng các công nghệ dạy được không thể theo kịp các HS trường chuyên, trường<br /> học… Do vậy, chất lượng BDHSG ở các trường THPT “tốp trên”; + Đối với các trường không phải trường<br /> trên địa bàn tỉnh trong những năm qua đã có chuyển biến chuyên, gần như chỉ tiêu phấn đấu lớn nhất, cao nhất mà<br /> tốt. Số học sinh (HS) giỏi đạt giải trong các kì thi cấp tỉnh, lãnh đạo quan tâm đầu tư chính là chất lượng đại trà, tỉ lệ<br /> quốc gia ngày càng nhiều, góp phần không nhỏ trong đỗ tốt nghiệp THPT, đỗ đại học. Chỉ tiêu về chất lượng<br /> tương quan phát triển giáo dục của đất nước. mũi nhọn chưa được đặt vào vị trí ưu tiên hay nhiệm vụ<br /> trọng tâm. Chính vì vậy, việc xây dựng kế hoạch, nội<br /> Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách<br /> dung chương trình, công tác tổ chức, quản lí, chỉ đạo;<br /> quan, ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, công tác quản lí hoạt<br /> kiểm tra, đánh giá của HT đối với hoạt động BDHSG còn<br /> động BDHSG, đặc biệt là BDHSG môn Hóa học ở các<br /> nhiều bất cập; + HT chưa có biện pháp khuyến khích<br /> trường THPT vẫn còn nhiều bất cập. Chính điều này<br /> nhằm khơi dậy và phát huy hết nội lực của GV và HS.<br /> phần nào đã làm hạn chế cung ứng nhân tài cũng như<br /> Việc phối hợp giữa nhà trường và các lực lượng khác đã<br /> phát triển giáo dục nói chung của địa phương. Điều đó<br /> từng bước được chú trọng, nhưng vẫn còn khó khăn và<br /> đã đặt ra vấn đề cấp thiết trong việc tăng cường công tác<br /> chưa thực hiện đồng bộ, chưa có mối quan hệ mật thiết,<br /> quản lí, đặc biệt là quản lí hoạt động BDHSG.<br /> sức mạnh tổng hợp bị hạn chế; + GV mới chỉ quan tâm<br /> Bài viết trình bày khái quát thực trạng quản lí hoạt tới kết quả học tập cụ thể của HS, chưa chú ý đến giáo<br /> động BDHSG môn Hóa học, từ đó đề xuất các biện pháp dục toàn diện, bồi dưỡng năng lực tự học, tự giải quyết<br /> quản lí hoạt động này ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa - vấn đề và tập nghiên cứu, khám phá các vấn đề khoa học<br /> Vũng Tàu. cho HS giỏi, HS năng khiếu.<br /> 2. Nội dung nghiên cứu Nguyên nhân của hạn chế: + Chưa có hệ thống giáo<br /> 2.1. Thực trạng quản lí hoạt động bồi dưỡng học sinh trình, tài liệu thống nhất dùng cho BDHSG môn Hóa học.<br /> giỏi môn Hóa học ở các trường trung học phổ thông Nội dung chương trình chưa chú trọng đến phát triển năng<br /> tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu lực, trí tuệ và phát triển kĩ năng, kĩ xảo cho HS; + Các cấp,<br /> Tháng 11-12/2018, chúng tôi đã tiến hành khảo sát các ngành chưa có sự quan tâm tạo điều kiện cụ thể, thiếu<br /> 50 CBQL và GV môn Hóa học, 100 HS trong đội tuyển đánh giá, tổng kết những việc làm được, chưa làm được<br /> HS giỏi môn Hóa học của 10/33 trường THPT tỉnh Bà của các trường, chưa tổ chức các hội thảo để trao đổi kinh<br /> Rịa - Vũng Tàu (Vũng Tàu, Đinh Tiên Hoàng, Châu nghiệm thành công và chưa thành công về quản lí công tác<br /> Thành, Bà Rịa, Trần Văn Quan, Võ Thị Sáu, Xuyên BDHSG môn Hóa học ở trường THPT. CBQL chưa được<br /> Mộc, Nguyễn Du, Nguyễn Văn Cừ, Phú Mỹ) nhằm đánh bồi dưỡng nhiều về kinh nghiệm, cách thức quản lí công<br /> <br /> 73 Email: giangbaria2008@gmail.com<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 73-77<br /> <br /> <br /> tác BDHSG. Công tác bồi dưỡng đội ngũ GV dạy HS giỏi Hóa học và vận dụng các tri thức đó vào trong đời sống<br /> chưa được quan tâm và tạo điều kiện đúng mức; + Việc hằng ngày và trong nghiên cứu khoa học.<br /> phối hợp giữa các lực lượng giáo dục còn nhiều bất cập, + Để có sự nhất trí, quyết tâm cao trong hội đồng sư<br /> hạn chế. Nhà trường, gia đình và xã hội chưa kết hợp để phạm về công tác BDHSG môn Hóa học, HT các trường<br /> tạo nên một môi trường giáo dục thống nhất. Điều kiện cần phải xây dựng môi trường học tập tốt, thân thiện, tích<br /> CSVC và thiết bị, đặc biệt là phòng thí nghiệm và hóa chất, cực; tăng cường chỉ đạo công tác thi đua, khen thưởng và<br /> sách tham khảo còn thiếu thốn làm hạn chế hiệu quả hoạt nhân rộng các gương điển hình, tích cực và có những<br /> động BDHSG môn Hóa học. Công tác đánh giá, tổng kết sáng tạo trong công tác BDHSG môn Hóa học.<br /> hoạt động BDHSG môn Hóa học của nhà trường, tổ + Để HS học tập tốt môn Hóa học, trước hết, phải tự<br /> chuyên môn (TCM) và GV chưa thực hiện tốt; + Công tác thân các em có nhu cầu học tập, chú trọng vào nhiệm vụ<br /> bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ GV chưa được HT quan học tập. Muốn đạt được điều đó, các nhà trường phải chú<br /> tâm đúng mức. Bên cạnh đó, hiện nay, GV làm rất nhiều trọng việc giáo dục tinh thần, thái độ, động cơ học tập đúng<br /> việc, nên quỹ thời gian dành cho công tác tự học, tự nghiên đắn cho HS. Việc tác động nhận thức cho HS phải phù hợp<br /> cứu để nâng cao trình độ chuyên môn không nhiều; + Điều với đặc điểm tâm, sinh lí lứa tuổi, tránh nặng nề, áp đặt.<br /> kiện CSVC và thiết bị dạy học (TBDH), tài liệu, sách tham + Nhà trường tổ chức các buổi giao lưu, hội thảo có<br /> khảo còn thiếu thốn; hệ thống thư viện điện tử chưa được nội dung định hướng động cơ, tinh thần, thái độ học tập<br /> mở rộng làm hạn chế hiệu quả hoạt động BDHSG; + Việc cho các em như hội thảo hướng nghiệp, giao lưu với HS<br /> tổ chức viết sáng kiến kinh nghiệm trong CBQL, GV còn cũ thành đạt về môn Hóa học của nhà trường, giao lưu với<br /> hình thức, không có giá trị thực tiễn trong các trường; + các thầy cô giảng dạy môn này. Đặc biệt, hàng năm, khi<br /> Chế độ khen thưởng chưa thực sự tương xứng với công tuyển sinh HS lớp 10 mới, cần thiết phải tổ chức ngay hoạt<br /> sức của GV và HS do nguồn kinh phí hạn hẹp. động trao đổi về mục tiêu, ý thức, thái độ học tập, giao lưu<br /> Những hạn chế và nguyên nhân trên đây là cơ sở để HS giỏi các khối với nhau, khơi dậy niềm say mê học tập,<br /> đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động này phù hợp. sáng tạo, khám phá kiến thức. Nêu gương những HS giỏi<br /> 2.2. Biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng học sinh môn Hóa học đã có đạt nhiều thành tích, đem lại vinh<br /> giỏi môn Hóa học ở các trường trung học phổ thông quang cho bản thân, gia đình, nhà trường, địa phương.<br /> tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu + HT tác động, tuyên truyền, giáo dục cho HS hiểu<br /> 2.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lí, giáo viên, việc bồi dưỡng không chỉ để mở rộng, nâng cao kiến thức<br /> học sinh và cha mẹ học sinh về hoạt động bồi dưỡng học môn học mà còn phát triển năng khiếu, rèn luyện các kĩ<br /> sinh giỏi môn Hóa học năng học tập chuyên sâu, nghiên cứu, khám phá nhằm<br /> - Mục đích của biện pháp: giúp CBQL, GV và HS có đáp ứng kịp thời nhu cầu học tập trong xã hội hiện đại,<br /> được nhận thức đúng đắn về vai trò, mục tiêu, ý nghĩa, tầm nền giáo dục hiện đại. Cần phải khuyến khích việc đầu<br /> quan trọng cũng như những vấn đề đang tồn tại trong thực tư của HS vào các kì thi không phải vì thành tích cao, vì<br /> trạng của công tác quản lí hoạt động BDHSG môn Hóa các điều kiện ưu tiên mà cái chính yếu là phát huy tối đa<br /> học để thống nhất ý chí, hành động, đề ra và thực hiện năng lực cá nhân, khơi dậy những tiềm lực vốn có để phát<br /> những biện pháp đảm bảo cả tính cấp thiết và tính khả thi. triển tài năng ở tương lai. Việc tác động nhận thức phải<br /> - Cách tổ chức thực hiện: phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi của HS.<br /> + Tuyên truyền qua các buổi sinh hoạt tập thể: Chào cờ<br /> + HT nghiên cứu sâu sắc đường lối chủ trương của<br /> đầu tuần, câu lạc bộ, sinh hoạt chuyên đề của Đoàn Thanh<br /> Đảng, chính sách của Nhà nước về BDHSG, cụ thể hóa<br /> niên... để tăng thêm niềm đam mê môn Hóa học cho HS.<br /> và phổ biến cho CBQL, GV môn Hóa học và HS thông<br /> qua các đợt sinh hoạt chính trị, hội nghị xây dựng kế + Phát huy vai trò của GV chủ nhiệm, GV bộ môn<br /> hoạch năm học, họp hội đồng, sinh hoạt chuyên môn, Hóa trong các buổi sinh hoạt lớp, các buổi ngoại khóa,<br /> sinh hoạt đầu tuần (chào cờ), sinh hoạt lớp cuối tuần. Phải gặp gỡ trao đổi. Nêu gương những HS giỏi đã có nhiều<br /> làm cho các lực lượng giáo dục trong nhà trường nhận đóng góp cho nhà trường.<br /> thức đầy đủ các vấn đề cụ thể như: Hiểu rõ về năng lực, + Tổ chức tọa đàm, mời những cựu HS của trường là<br /> tài năng, năng khiếu... và cơ sở khoa học của các giai HS giỏi Hóa có thành tích cao và thành đạt trên con<br /> đoạn phát triển của một tài năng lĩnh vực Hóa học. Từ đường học vấn giao lưu với HS đang tham gia đội tuyển.<br /> đó, nhận thức được tầm quan trọng trong việc bồi dưỡng + Vinh danh những HS có thành tích trong các kì thi<br /> nhân tài, định hướng cho HS có sự phát triển tự nhiên, HS giỏi môn Hóa học và đạt thành tích xuất sắc trong học<br /> toàn diện, cân bằng về tình cảm và nhận thức. Cần xác tập trên trang Website của trường, Bảng vàng danh dự.<br /> định cho HS có những hành vi và thái độ đúng đắn về + Phân công GV thường xuyên quan tâm, theo dõi<br /> những vấn đề tri thức liên quan đến việc BDHSG môn biểu hiện tư tưởng, tình cảm, tâm lí, sức khỏe của HS<br /> <br /> 74<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 73-77<br /> <br /> <br /> tham gia bồi dưỡng và kịp thời điều chỉnh động cơ, thái khảo ý kiến của các thành viên Hội đồng bộ môn Hóa<br /> độ học tập cho phù hợp. học của Sở GD-ĐT. Bên cạnh đó, việc xây dựng chương<br /> 2.2.2. Xây dựng kế hoạch, đổi mới nội dung, chương trình, nội dung bồi dưỡng phải đi từ cơ bản đến chuyên<br /> trình bồi dưỡng học sinh giỏi sâu, từ dễ đến khó, phù hợp với năng lực tiếp thu, đặc<br /> - Mục đích của biện pháp: Nâng cao hiệu quả trong điểm tâm sinh lí của HS tham gia bồi dưỡng.<br /> việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện nội dung, Nhằm hoàn thiện chương trình, nội dung bồi dưỡng,<br /> chương trình hoạt động BDHSG môn Hóa học, đảm bảo sau mỗi chuyên đề, chủ đề, mỗi năm học, cần được phân<br /> phù hợp với sự biến đổi nhanh chóng trong công cuộc tích, đánh giá để có sự điều chỉnh, bổ sung theo hướng<br /> đổi mới giáo dục hiện nay và tình hình thực tiễn của mỗi đảm bảo tính vừa sức, đồng thời, theo kịp định hướng đổi<br /> trường học. mới về nội dung và hình thức của kì thi HS giỏi môn Hóa<br /> - Cách tổ chức thực hiện: học các cấp.<br /> + Đổi mới việc lập kế hoạch: Hàng năm, HT nhà 2.2.3. Đổi mới công tác quản lí hoạt động học của học<br /> trường căn cứ vào tình hình thực tế (đối tượng HS, điều sinh trong bồi dưỡng học sinh giỏi<br /> kiện CSVC, TBDH, tài chính, lực lượng giáo dục... ) để - Mục đích của biện pháp: Nhằm xây dựng nền nếp<br /> xác định mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức hoạt động học tập, tăng cường giáo dục động cơ, thái độ học tập cho<br /> BDHSG môn Hóa học. Sau đó, xây dựng kế hoạch hoạt HS giỏi môn Hóa học; bồi dưỡng phương pháp tự học,<br /> động BDHSG môn Hóa học của nhà trường, kế hoạch này rèn luyện các kĩ năng tự học, tự nghiên cứu của HS.<br /> phải được thông qua đội ngũ cốt cán, hội đồng sư phạm - Cách tổ chức thực hiện:<br /> nhà trường lấy ý kiến đóng góp, sau khi đã thống nhất, HT + Tổ chức tốt công tác phát hiện, tuyển chọn HS giỏi:<br /> ra quyết định thực hiện. Khi xây dựng kế hoạch, HT cần HT chỉ đạo GV môn Hóa học đặt ra tiêu chí để đánh giá<br /> lưu ý đến các yếu tố sau: cơ sở để xây dựng kế hoạch, mục năng lực của HS (bao gồm: mô tả khái niệm, tổ chức<br /> tiêu, chỉ tiêu của kế hoạch; nội dung công việc gắn liền với công việc, sự phản xạ; kĩ năng giải quyết vấn đề, liên kết<br /> hoạt động BDHSG; công tác tổ chức, chỉ đạo thực hiện, các vấn đề; tư duy phản biện, phân tích, tổng hợp vấn đề;<br /> tiến độ, nhân sự; kế hoạch hoạt động BDHSG môn Hóa đức tính vượt khó, kiên nhẫn; năng lực sáng tạo; hợp tác,<br /> học phải gắn liền với kế hoạch năm học của nhà trường; chia sẻ ...) để phát hiện, tuyển chọn, BDHSG. Việc phát<br /> đảm bảo tính dân chủ, công khai; phân công, phân cấp hiện, tuyển chọn, BDHSG môn Hóa học là công việc<br /> quản lí phù hợp; chú trọng tiến độ kế hoạch, công tác kiểm thường xuyên trong suốt quá trình dạy học, trong đó, GV<br /> tra, đánh giá, giám sát quá trình thực hiện. môn Hóa học trực tiếp dạy là người chịu trách nhiệm<br /> + Đổi mới việc thực hiện nội dung, chương trình bồi chính. Bên cạnh đó, có thể mời thêm đồng nghiệp, các<br /> dưỡng: Để đổi mới việc thực hiện nội dung chương trình chuyên gia cộng tác, giúp đỡ thêm.<br /> BDHSG môn Hóa học có hiệu quả, HT chỉ đạo quy trình + Tăng cường quản lí hoạt động học trên lớp của HS<br /> xây dựng theo các bước sau: 1) Tổng hợp các đề thi trong giỏi: HT quán triệt GV dạy BDHSG môn Hóa học trực<br /> các kì thi HS giỏi môn Hóa học do Sở GD-ĐT tổ chức và tiếp quản lí HS và chịu trách nhiệm về chất lượng của<br /> các đề thi của các tỉnh, thành khác trong cả nước, từ đó, hoạt động bồi dưỡng. HT cần chú ý đến một số nội dung<br /> nghiên cứu, chọn lọc rút ra hệ thống kiến thức chung, làm sau: chỉ đạo GV chủ nhiệm cho HS giỏi học tập nội quy<br /> cơ sở cho việc xây dựng các chuyên đề bồi dưỡng; 2) Tham của nhà trường. Từ đó, HS hiểu và thấy rõ trách nhiệm<br /> khảo chương trình, nội dung bồi dưỡng của các trường của mình trong việc thực hiện nền nếp học tập và rèn<br /> THPT trong tỉnh, các trường THPT trong nước có tỉ lệ HS luyện; HT xây dựng hệ thống phối hợp đồng bộ trong<br /> giỏi môn Hóa học cao, nghiên cứu, chọn lọc, loại đi những quản lí HS: giữa Đoàn trường, GV chủ nhiệm, GV dạy<br /> phần không phù hợp; 3) Nghiên cứu hướng dẫn của Sở bồi dưỡng; phân công trách nhiệm của từng bộ phận rõ<br /> GD-ĐT về nội dung, chương trình bồi dưỡng và thi HS giỏi ràng nhằm đưa HS vào khuôn khổ, nền nếp học tập; HT<br /> môn Hóa học hàng năm để xây dựng chương trình khung, chỉ đạo GV chủ nhiệm xây dựng tập thể HS đoàn kết,<br /> định hướng các nội dung; 4) Nghiên cứu chương trình khung nhất trí, tôn trọng giúp đỡ nhau trong học tập, chọn Ban<br /> về kiến thức, kĩ năng, tư duy, thái độ, nhu cầu, năng lực của cán sự lớp có khả năng quản lí tốt để cùng GV chủ nhiệm,<br /> GV và HS do Bộ GD-ĐT quy định và ban hành; 5) TCM hóa GV dạy bồi dưỡng môn Hóa học theo dõi sát sao tình<br /> học tổ chức thảo luận, tổng hợp, biên soạn chương trình, nội hình học tập của các HS trong lớp; HT chỉ đạo GV thành<br /> dung bồi dưỡng cho HS các khối lớp 10, 11, 12. lập các nhóm học tập trong HS và hướng dẫn HS phương<br /> Trong quá trình trên, HT chỉ đạo các TCM cần tham pháp học BDHSG; từ đó, giao cho HS một số chuyên đề<br /> khảo các thầy, cô giáo là chuyên viên phụ trách bộ môn để các em tự thảo luận, phản biện, giải quyết vấn đề đặt<br /> Hóa học của Sở GD-ĐT; tham khảo các GV có kinh ra, chủ động tự học, tự nghiên cứu, viết bài, GV kiểm tra,<br /> nghiệm BDHSG ở các trường THPT trong tỉnh; tham đánh giá mức độ đạt được của HS, đồng thời, chỉnh sửa<br /> <br /> 75<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 73-77<br /> <br /> <br /> kịp thời những hạn chế, sai sót cho HS; HT tích cực chỉ nghề nghiệp; bồi dưỡng năng lực chuyên môn; năng lực<br /> đạo việc đổi mới phương pháp dạy BDHSG môn Hóa sư phạm; kinh nghiệm thực tế; các kiến thức bổ trợ.<br /> học và cần mạnh dạn ưu tiên miễn các hoạt động giáo + Đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng: HT xây dựng<br /> dục khác cho đội tuyển HS giỏi trong thời gian cao điểm, các hình thức bồi dưỡng như: cử GV cử đi học bồi dưỡng<br /> học bồi dưỡng trước các kì thi HS giỏi. Bên cạnh đó, HT ngắn hạn, dài hạn; tự bồi dưỡng; mời chuyên gia về bồi<br /> cần mạnh dạn xử phạt những HS thiếu ý thức tham gia dưỡng tại trường. Trên cơ sở kế hoạch đào tạo của các<br /> học BDHSG trên lớp để làm gương cho các HS khác. trường đại học, kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên, tập huấn<br /> + Chú trọng quản lí hoạt động tự học của HS giỏi: HT của Sở và Bộ GD-ĐT, HT xác định nhu cầu của GV để có<br /> nhà trường cần sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các kế hoạch và tạo điều kiện tốt nhất để cử GV tham gia. Sau<br /> cơ hội của nhà trường để động viên, kích thích HS tự học và khi được đào tạo, tập huấn, GV có nhiệm vụ truyền đạt, phổ<br /> làm cho hoạt động tự học của HS đạt kết quả tốt hơn; HT chỉ biến, bồi dưỡng lại cho những GV trong tổ hoặc trong nhóm<br /> đạo GV hướng dẫn cho HS cách xây dựng kế hoạch học tập. chuyên môn của mình. Tổ chức tự bồi dưỡng với các hình<br /> Kế hoạch tự học vừa có kế hoạch dài hạn (kế hoạch năm học, thức như: cá nhân tự học, tự nghiên cứu, hoạt động chuyên<br /> học kì, tháng), vừa có kế hoạch ngắn hạn (theo tuần, ngày) và môn của tổ, giao lưu trực tiếp, gián tiếp, viết chuyên đề, sáng<br /> luôn có sự điều chỉnh theo các biến động của thực tế; HT quản kiến kinh nghiệm, trường tổ chức bồi dưỡng ngoại ngữ, tin<br /> lí các hoạt động tự học của HS thông qua nhiều chủ thể quản học, tham gia mạng lưới chuyên môn, hội giảng, hội thi GV<br /> lí: cha mẹ HS, GV chủ nhiệm, GV bộ môn Hóa học, Đoàn dạy giỏi, nhiệm vụ giảng dạy thường xuyên.<br /> Thanh niên, cán bộ lớp,...; tăng cường tổ chức việc theo dõi, + HT chỉ đạo Tổ trưởng/nhóm trưởng chuyên môn Hóa<br /> kiểm tra, đôn đốc và giúp đỡ kịp thời việc thực hiện kế hoạch học phân công các GV tham gia BDHSG soạn chương trình,<br /> tự học của HS. Để phát huy tối đa năng lực tự học và thúc đẩy nội dung về BDHSG hóa, xây dựng những chuyên đề chuyên<br /> HS tận dụng hết thời gian tự học, GV tham gia bồi dưỡng cần sâu về một phân môn nào đó và trong các buổi sinh hoạt<br /> giao nhiệm vụ cụ thể cho HS. Bên cạnh đó, HT chỉ đạo các chuyên môn định kì các tổ tiến hành thảo luận theo nhóm<br /> TCM xây dựng kế hoạch, tư vấn cho HS chọn lựa đề tài chuyên môn về những kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy,<br /> nghiên cứu khoa học gắn với những vấn đề cụ thể của thực tế về nội dung của mỗi chuyên đề. Hàng năm, các chuyên đề<br /> cuộc sống và môi trường học tập của HS, phù hợp với năng này được bổ sung, cập nhật qua quá trình giảng dạy. Thông<br /> lực và điều kiện kinh phí của nhà trường. Tăng cường quản lí qua hoạt động này, các GV trong nhóm bồi dưỡng được kế<br /> hoạt động nghiên cứu khoa học của HS là một trong những thừa kết quả làm việc, công sức, trí tuệ và kinh nghiệm của<br /> biện pháp góp phần nâng cao chất lượng BDHSG. Hóa học nhau. Bên cạnh đó, mỗi GV đều phấn đấu khẳng định bản<br /> là môn học thực nghiệm, gắn với những thí nghiệm thực tế, thân trước đồng nghiệp. Đó chính là áp lực và đồng thời là<br /> do đó trong quá trình bồi dưỡng, GV phải chú trọng tạo điều động lực để GV không ngừng tự học, tự nghiên cứu. Mặt<br /> kiện để HS được thao tác với những thí nghiệm gắn với đời khác, các chuyên đề này được tập hợp lại thành tài liệu dùng<br /> sống hàng ngày. chung của cả TCM, làm tài liệu cho HS học tập.<br /> 2.2.4. Tăng cường công tác bồi dưỡng năng lực cho đội Bồi dưỡng GV thông qua việc giao lưu chia sẻ kinh<br /> ngũ giáo viên nghiệm với các trường bạn, trên các diễn đàn, tạp chí<br /> - Mục đích của biện pháp: Giúp HT các trường chuyên ngành: HT nhà trường tạo điều kiện cho GV<br /> THPT xây dựng được đội ngũ GV BDHSG môn Hóa tham gia giao lưu với đồng nghiệp của các trường có bề<br /> học đảm bảo về số lượng, trình độ, năng lực chuyên môn dày thành tích trong hoạt động BDHSG môn Hóa học,<br /> nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng. đặc biệt là Trường Chuyên Lê Quý Đôn, THPT Vũng<br /> - Cách tổ chức thực hiện: Tàu, để mỗi GV có cơ hội học tập, tự đánh giá mình,<br /> + Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng: Trên cơ sở nghiên nâng cao ý thức tự giác, lòng tự trọng của bản thân; HT<br /> cứu các văn bản, nhiệm vụ năm học, yêu cầu của hoạt chỉ đạo các TCM tổ chức cho GV tham gia học tập trên<br /> động BDHSG môn Hóa học, tình hình thực tế của GV, các diễn đàn về giáo dục như “Trường học kết nối”.<br /> HT xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng để đội ngũ 2.2.5. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học<br /> đảm bảo về số lượng, đạt yêu cầu về chất lượng. HT điều hỗ trợ hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi<br /> tra đội ngũ GV, xác định rõ từng mặt mạnh, mặt yếu của - Mục đích của biện pháp: nhằm mục đích khai thác tối<br /> từng GV để thuận tiện cho việc kiểm tra, đánh giá các đa tiềm năng của CSVC, TBDH phục vụ thiết thực cho việc<br /> mặt của đội ngũ. Trên cơ sở đó, hướng dẫn GV xây dựng đổi mới phương pháp dạy học môn Hóa học, góp phần nâng<br /> kế hoạch tự bồi dưỡng, khắc phục những hạn chế. cao năng lực giảng dạy, nghiên cứu của GV và năng lực học<br /> + Xây dựng nội dung chương trình bồi dưỡng: HT tập, nghiên cứu của HS; mở rộng tầm hiểu biết của GV và<br /> xây dựng các nội dung bồi dưỡng gồm: Bồi dưỡng nhận HS theo kịp với tốc độ phát triển của xã hội hiện đại.<br /> thức của GV về tư tưởng chính trị, đạo đức phẩm chất - Cách tổ chức thực hiện:<br /> <br /> 76<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 73-77<br /> <br /> <br /> + HT chỉ đạo tiến hành kiểm kê, đánh giá số lượng, mức + Trên cơ sở chủ trương xã hội hóa giáo dục, HT phối<br /> độ đáp ứng của CSVC, từ đó, lập kế hoạch xây dựng, trang hợp với Ban Đại diện cha mẹ HS vận động nguồn quỹ để<br /> bị một cách kịp thời, có hiệu quả. Để xây dựng kế hoạch tốt, khen thưởng cho HS đạt thành tích cao trong các kì thi<br /> HT chỉ đạo các bộ phận liên quan nêu rõ các yêu cầu cần HS giỏi các cấp. HT tăng cường mối quan hệ hợp tác với<br /> thiết phục vụ cho việc dạy và học. Mặt khác, HT cũng cần Hội khuyến học của địa phương để tranh thủ nguồn quỹ<br /> nắm bắt kịp thời những thông tin về các TBDH hiện đại khuyến học dành cho đối tượng HS giỏi có hoàn cảnh<br /> môn Hóa học để có kế hoạch trang bị cho nhà trường. khó khăn; lập bảng vàng thành tích HS giỏi các cấp trong<br /> + Lập kế hoạch phấn đấu xây dựng phòng bộ môn Hóa học phòng truyền thống nhà trường.<br /> đạt chuẩn: Đối với các tiết học có thí nghiệm thực hành, HT cần 3. Kết luận<br /> ưu tiên đầu tư thiết bị thí nghiệm thực hành cho các bài thực Hoạt động BDHSG nói chung và HS giỏi môn Hóa<br /> hành đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng và tính đồng bộ. học nói riêng là nhiệm vụ của các trường THPT trên toàn<br /> Bên cạnh đó, HT cần đầu tư xây dựng các đường truyền tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Để thực hiện thành công chủ<br /> Internet tốc độ cao, hệ thống wifi để tạo điều kiện cho GV và trương chính sách của Đảng và Nhà nước về phát hiện<br /> HS truy cập tìm kiếm tài liệu học tập; trang bị máy chiếu đa nhân tài, phát triển tài năng, trong thời gian tới, HT các<br /> năng, tivi màn hình lớn, bảng tương tác thông minh ở các trường cần phối hợp thực hiện nhiều biện pháp nhằm<br /> phòng học nhằm giúp GV và HS ứng dụng công nghệ thông nâng cao hơn nữa chất lượng giảng dạy và học tập. Đây<br /> tin vào quá trình dạy và học; trang bị đầy đủ sách giáo khoa, tài là một trong những điều kiện cơ bản để nâng cao thương<br /> liệu tham khảo, các tạp chí chuyên ngành; bổ sung phần mềm hiệu nhà trường, khẳng định vị trí của nhà trường đối với<br /> hỗ trợ giảng dạy, tài liệu số, các CD chứa thông tin, tư liệu của ngành Giáo dục của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.<br /> đồng nghiệp. Đặc biệt, HT cần sớm trang bị hệ thống thư viện<br /> Tài liệu tham khảo<br /> điện tử để phục vụ tối đa nhu cầu sử dụng của GV và HS; tăng<br /> cường kiểm tra việc sử dụng, bảo quản CSVC, TBDH [1] Trần Kiểm (2008). Khoa học quản lí giáo dục - Một<br /> 2.2.6. Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng tạo động số vấn đề lí luận và thực tiễn. NXB Giáo dục.<br /> lực cho đội ngũ giáo viên và học sinh [2] Bộ GD-ĐT (2011). Quy chế đánh giá, xếp loại học<br /> sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông<br /> - Mục đích của biện pháp: Giúp HT quản lí, tổ chức<br /> (ban hành kèm theo Thông tư số 58/2011/TT-<br /> việc kích thích, động viên khen thưởng, tạo động lực cho<br /> BGDĐT, ngày 12/12/2011).<br /> sự phát triển của hoạt động dạy học nói chung và hoạt<br /> [3] Lê Đức Thuận (2016). Đổi mới công tác quản lí<br /> động BDHSG nói riêng.<br /> nhằm nâng cao chất lượng hoạt động bồi dưỡng học<br /> - Cách tổ chức thực hiện: sinh giỏi ở các trường trung học cơ sở tại quận<br /> + HT cần xây dựng quy chế khen thưởng rõ ràng, cần quy Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội. Tạp chí Giáo dục, số<br /> định hình thức khen thưởng cụ thể đối với GV bồi dưỡng và đặc biệt kì 1 tháng 7, tr 28-31.<br /> HS dự thi HS giỏi đạt giải từ khuyến khích trở lên. [4] Trịnh Ngọc Tùng (2013). Biện pháp phát triển đội<br /> + HT cần tổ chức tuyên dương GV, HS đạt thành tích ngũ bằng việc tự học - tự rèn của giáo viên nhằm<br /> cao trong công tác BDHSG môn Hóa học; việc tổ chức lễ nâng cao chất lượng giáo dục và bồi dưỡng học sinh<br /> biểu dương, khen thưởng cần chu đáo, không khoa trương giỏi trong trường trung học phổ thông chuyên. Tạp<br /> nhưng cũng không quá sơ sài, làm sao tạo được không khí chí Giáo dục, số 312, tr 22-23; 42.<br /> trang nghiêm, có ý nghĩa tôn vinh những cá nhân, tập thể đã [5] Phan Thị Tố Oanh - Bạch Ngọc Linh (2015). Thực<br /> có nhiều đóng góp trong hoạt động BDHSG. Biểu dương trạng bồi dưỡng học sinh giỏi ở các trường trung<br /> sự đóng góp của gia đình, tổ chức đoàn thể, các lực lượng học phổ thông chuyên vùng Đông Nam Bộ. Tạp chí<br /> xã hội đã quan tâm hỗ trợ tốt cho nhà trường trong việc thực Giáo dục, số 361, tr 1-4.<br /> hiện chỉ tiêu về hoạt động BDHSG môn Hóa học. [6] Hồ Bá Thâm (2016). Phương pháp phát hiện, bồi<br /> + HT cần có quy chế ưu tiên những GV bồi dưỡng dưỡng học sinh giỏi. Kỉ yếu hội thảo “Tâm lí học,<br /> HS giỏi đạt giải từ khuyến khích cấp tỉnh trở lên trong giáo dục học với việc thực hiện Nghị quyết số<br /> việc nâng lương trước thời hạn. HT đề nghị các cấp có 29/NQ-TW của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện<br /> thẩm quyền khen thưởng thích đáng cho GV và HS đạt giáo dục và đào tạo”. NXB Đại học Quốc gia Hà<br /> thành tích về BDHSG qua các kì thi nhằm để biểu dương Nội, tr 363-370.<br /> tinh thần của GV và HS. [7] Cao Cự Giác - Nguyễn Xuân Ninh (2016). Một số<br /> + HT có chế độ khen thưởng đột xuất cho các TCM và biện pháp phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi môn<br /> cá nhân (GV, HS) có thành tích cao trong kì thi HS giỏi Hóa học ở trường trung học phổ thông. Tạp chí<br /> các cấp, sẽ phát huy tác dụng, giúp đối tượng nhận thưởng Khoa học Giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt<br /> được thăng hoa và tăng tính khích lệ lên nhiều lần. Nam, số 135, tr 38-42.<br /> <br /> 77<br />