ƯỜ
Ạ Ọ
Ố Ồ
Ế
TR
NG Đ I H C KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
Ố Ế
KHOA KINH DOANH QU C T MARKETING
ộ
B môn
Ả
Ậ
Ẩ
Ị
Ấ QU N TR XU T NH P KH U
Ả
Ự
Ấ
Ậ
Ẩ
Ị Ủ Ệ Ợ QU N TR R I RO TRONG TH C HI N H P Ồ Đ NG XU T NH P KH U
ị ả
ả
Gi ng viên: Ngô Th H i Xuân
ự
ệ
ụ Lê Th c Anh
Nhóm sinh viên th c hi n:
ạ
ị Ph m Th Lan Anh
ễ
Nguy n Ánh Thiên Vy
Ị Ủ
Ự
Ả
Ệ
QU N TR R I RO TRONG TH C HI N
Ợ Ồ
Ậ
Ẩ
Ấ H P Đ NG XU T NH P KH U
ụ
ự
Nhóm sinh viên th c hi n
ệ : Lê Th c Anh
ạ
ị Ph m Th Lan Anh
ễ
Nguy n Ánh Thiên Vy
ụ ụ M c l c
I.
II. III.
IV. R I RO TRONG QUÁ TRÌNH T CH CTH C HI N
Ổ Ứ Ự Ủ Ệ
V. H P Đ NG MUA BÁN XU T NH P KH U
Ợ Ồ Ấ Ậ Ẩ
VI.
ủ ế ủ ề ả ộ ấ VII. R i ro x y ra ngày m t nhi u trong kinh doanh XNK mà ch y u là xu t
ể ạ ệ ệ ợ ồ ề ề ậ ế ự hi n trong quá trình th c hi n h p đ ng đã đ l ả i nhi u h u qu cho n n kinh t cũng
ị ườ ư ệ ả ế ớ ấ ườ nh các doanh nghi p. Giá c hàng hóa trên th tr ng th gi ố i lên xu ng th t th ng,
ườ ệ ự ế ề ắ ệ ỷ t giá th ộ ng xuyên bi n đ ng, đi u ki n t nhiên kh c nghi ạ t, bão lũ, h n hán hoành
ở ụ ừ ề ả ơ ế ả ế ạ hành nhi u n i, các v l a đ o kinh t ả ự ố x y ra liên ti p, s c tai n n hàng h i,
ướ ự ể ệ ấ ợ ồ ộ c ề p bi n gia tăng, tranh ch p trong quá trình th c hi n h p đ ng ngày m t nhi u,
ổ ế ở ụ ẫ ề ệ ạ ệ tình tr ng non kém v nghi p v v n là ph bi n các doanh nghi p kinh doanh
ấ ả ộ ưở ự ớ ủ ệ ả XNK, t t c đã c ng h ộ ng cùng tác đ ng tiêu c c t i hi u qu kinh doanh c a doanh
nghi p.ệ
ả ủ ợ ồ ạ ươ ủ ự ệ ề ệ I. R i ro trong vi c th c hi n các đi u kho n c a h p đ ng ngo i th ng
A.a.1.
ủ ệ R i ro phát sinh trong vi c giao hàng
ố ớ ủ ườ ườ ụ ạ R i ro đ i v i ng i Mua do ng i Bán vi ph m nghĩa v giao
A.a.1.a) hàng.
ệ ồ ườ VIII. R i ủ ro trong vi c giao hàng ợ ủ c a h p đ ng th ng đ ệ d ượ bi u hi n ể c iướ
ượ ọ ượ ặ hình th c ứ gi m ả s ố l ng, thi u ế h t v ụ ề tr ng l ng, ấ th ể tích, m t ho c gi m ả giá trị
ẩ ị th ươ m i, ạ quy cách ph m ch t ng ấ c a ủ hàng hóa không đúng v i ớ quy đ nh trong h p ợ đ ng.ồ
ạ ợ ươ ụ ủ ồ IX. Trong h p đ ng mua bán ngo i th ng, nghĩa v giao hàng c a ng ườ i
ượ ố ượ ư ề ả ị bán đ c quy đ nh trong các đi u kho n có liên quan nh : tên hàng, s l ấ ng, ch t
ờ ạ ể ề ệ ả ị ườ ượ l ng, th i h n giao hàng, đ a đi m giao hàng, đi u kho n bao bì... Vi c ng i bán vi
ề ạ ả ộ ượ ụ ạ ph m m t trong các đi u kho n trên đ c coi là vi ph m nghĩa v giao hàng.
ủ ườ ụ ứ ạ ấ ừ R i ro do ng i Bán vi ph m nghĩa v cung c p ch ng t liên quan
ế A.a.1.b) đ n hàng hoá.
ạ ươ ừ ế ứ ộ X. Trong mua bán ngo i th ứ ng, ch ng t đóng m t vai trò h t s c quan
ọ ườ ụ ứ ả ộ ừ ườ tr ng.Ng i bán cón ghĩa v ph i giao b ch ng t chon g ờ ạ i mua đúng th i h n
5
ệ ị ườ ứ ậ ừ ẽ ị quy đ nh trong L/C. Vi c ng ặ i bán không giao ho c giao ch m ch ng t s b coi là
ả ạ ồ ưở ề ợ ủ ế ườ ợ hành vi vi ph m h p đ ng làm nh h ng đ n quy n l i c a ng i mua. Khi đó
ề ệ ấ ỏ ườ tranh ch p phát sinh là đi u khó tránh kh i.Nhìn chung, vi c ng i bán không giao
ừ ườ ơ ả ủ ộ ườ ứ ch ng t cho ng ạ i mua m t là vi ph m c b n c a ng i bán vì nó làm cho ng ườ i
ể ậ ượ ồ ườ ạ ị mua không th nh n đ ợ c hàng theo h p đ ng. Ng ợ i bán còn b coi là vi ph m h p
ứ ử ế ừ ậ ặ ệ ử ậ ơ ệ ồ đ ng n u vi c g i ch ng t hàng hoá ch m, đ c bi ế t là v n đ n, hay g i thi u
ừ ứ ộ ừ ợ ệ ư ồ ị ứ ch ng t hay n i dung ch ng t không h p l ặ ợ nh trong L/C ho c h p đ ng quy đ nh
ẽ ạ ở ườ ử ụ ệ ậ ở b i vì đi u ề này s gây tr ng i cho ng i mua trong vi c nh n hàng và s d ng hàng
ệ ạ ườ ế ẫ ữ ế ấ hoá gây thi t h i cho ng i mua và vì th d n đ n tranh ch p gi a các bên.
A.a.2.
ự ế ộ ủ ủ ả R i ro do s bi n đ ng c a giá c .
ạ ộ ị ả ưở ấ ớ ế ả ở XI. Ho t đ ng XNK ch u nh h ộ ng r t l n b i bi n đ ng giá c hàng hóa
ị ườ ế ớ ấ ơ ự ệ ễ ầ ộ trên th tr ng th gi i, trong đó quan h cung c u có tác đ ng r t l n. Th c ti n cho
ỏ ề ỉ ầ ữ ế ể ế ấ ổ ổ ớ ầ th y ch c n có bi n đ i nh v cung c u là có th gây ra nh ng bi n đ i to l n v ề
giá c .ả
A.a.3.
ủ ừ ự ế ộ ề ỷ ố R i ro phát sinh t s bi n đ ng v t giá h i đoái.
ủ ế ệ ậ ẩ ẫ ẩ ớ ấ XII. Ph n l n các doanh nghi p xu t nh p kh u v n ch y u thanh toán
ố ả ế ế ổ ỷ ữ ằ b ng USD (chi m 70%), đ ng EURO chi m 15%. Trong b i c nh t giá gi a VNĐ và
ượ ướ ề ả ổ ỉ ị ưở USD đ c nhà n ớ c đi u ch nh và qu n lý v i chính sách khá n đ nh, t ừ ng ch ng
ị ả ư ườ ướ ự ấ ề ổ nh không b nh h ng tr c s m t giá cùa đ ng ồ USD hay các đ ng ti n khác. Th ế
ư ủ ỳ ạ ộ ạ ủ ấ ậ ẩ ườ nh ng r i ro t giá trong ho t đ ng xu t nh p kh u là lo i r i ro th ng xuyên,
ườ ự ự ặ ả ổ th ệ ng tr c mà các doanh nghi p g p ph i. S thay đ i t ổ ỷ giá làm thay đ i giá tr k ị ỳ
ạ ệ ủ ươ ạ ộ ế ấ ả ọ v ng c a các kho n thu, chi ngo i t trong t ậ ng lai, khi n cho ho t đ ng xu t nh p
ị ả ẩ ưở kh u b nh h ng đáng k ,ể
XIII. T giá gi a các
ữ ỷ ạ ệ ạ ữ ế ầ ồ đ ng ngo i t m nh trong nh ng n ộ ăm g n đây bi n đ ng
ế ủ ụ ễ ế ế ớ ả ưở ế liên t c theo di n bi n c a tình hình kinh t th gi i, nh h ợ ng đ n thanh toán h p
ạ ươ ự ế ệ ề ệ ấ ổ đ ng ngo i th ng c a c ủ ác doanh nghi p. Th c t cho th y nhi u doanh nghi p v ẫn
ử ụ ể ự ủ ơ ự t tính toán đ d phòng r i ro này h n là s d ng b t k m t c ệ ấ ỳ ộ ông c chuyên nghi p ụ
ị ườ ề ệ ủ ệ ườ ứ ủ nào c a th tr ng ti n t . Cách làm c a các doanh nghi p th ầ ng căn c theo nhu c u
6
ự ể ọ ệ ố ề ả thanh toán đ chuy n ể đổi và l a ch n đ ồng ti n...B n thân h th ng các ng ân hàng
ươ ầ ủ ư ụ ự ặ ạ ấ ớ th ể ị ng m i cũng ch a cung c p đ y đ các d ch v trong lĩnh v c này ho c m i tri n
ư ư ấ ụ ế ế ậ ậ ượ khai và ti p c n, chính vì v y các ngân hàng ch a t v n và thuy t ph c đ c các
ệ ử ự ụ ệ ụ doanh nghi p s d ng các công c nghi p v .
ủ ề ệ II. R i ro trong vi c thanh toán ti n hàng
ứ ạ ụ ệ ọ ự XIV. Thanh toán là nghi p v quan tr ng và ph c t p trong quá trình th c
ủ ụ ệ ệ ồ ợ ườ hi n h p đ ng XNK. Do đó, r i ro phát sinh trong nghi p v này là th ng xuyên
ữ ấ ệ ạ ả ả x y ra.Rùi ro trong thanh toán là nh ng m t mát thi ồ t h i x y ra do không thu h i
ượ ạ ả ầ ộ ố ị đ ặ c v n m t cách đ y đù và đúng h n ho c ph i ch u các chì phí phát sinh không
ấ ủ ạ ộ ườ ư ồ ữ đáng có. M t trong nh ng lo ng i nh t c a ng i mua là thanh toán r i nh ng không
ượ ấ ủ ư ạ ườ ồ ậ nh n đ ế c hàng hóa nh cam k t, lo ng i nh t c a ng ư i bán là giao hàng r i nh ng
ượ ầ ủ ề ể ị ị không thu đ ờ ạ c ti n đ y đ , đúng th i h n và đ a đi m quyđ nh.
XV. Ngày nay, cùng v i s phát tri n c a th
ể ủ ớ ự ươ ố ế ự ạ ng m i qu c t ể , s phát tri n
ớ ự ỗ ợ ự ủ ọ ỹ ệ ố ự ậ cùa h th ng ngân hàng v i s h tr tích c c c a các thành t u khoa h c k thu t và
ạ ươ ố ế ệ ạ cách m ng tin h c, ọ các ph ng ti n thanh toán qu c t ngày càng đa d ng và phong
ớ ỗ ươ ứ ự ệ ẫ phú. Tuy nhiên, v i m i ph ọ ng th c thanh toán l a ch n, các doanh nghi p v n có
ể ặ ủ ữ th g p nh ng r i ro.
ườ ươ ứ ờ ủ (cid:0) R i ro th ng g p ặ trong ph ng th c nh thu
XVI. Ph
ươ ứ ươ ứ ườ ờ ng th c nh thu là ph ng th c thanh toán trong đó ng i bán sau
ụ ứ ụ ặ ỷ ị khi hoàn thành nghĩa v giao hàng ho c cung ng d ch v cho khác hàng, u thác ngân
ụ ụ ộ ề ơ ở ố ế ậ hàng ph c v thu h mình s ố ti n thanh toán t ừ ườ ng i mua trên c s h i phi u l p ra.
ứ ạ ờ ơ ờ ừ ờ XVII. Có hai lo i nh thu là nh thu tr n và nh thu kèm ch ng t :
XVIII. Nh thu tr n là ph
ờ ơ ươ ứ ườ ỷ ng th c trong dó ng i bán u thác cho ngân hàng
ườ ứ ứ ế ậ ố ừ ử ộ ề ủ thu h ti n c a ng i mua cãn c vào h i phi u do mình l p ra còn ch ng t g i hàng
ử ườ ỏ ẳ thì g i th ng cho ng i mua không th ng qua ngân hàng.
XIX. Ph
ươ ơ ấ ứ ờ ượ ử ụ ng th c nh thu tr n r t ít đ c s d ng trong thanh toán qu c t ố ế ,
ố ố ệ ấ ẩ ấ ệ ả ả nh t là đ i v i các doanh nghi p xu t kh u Vi t Nam vì nó không đ m b o quy n l ề ợ i
ườ ủ ườ ờ cho ng ậ i bán, viêc nh n hàng c a ng ề ẩ i mua tách r i khâu thanh toán do đó ti m n
7
ố ớ ấ ườ ệ ườ ậ rùi ro r t cao đ i v i ng i bán. Đó là vi c ng i mua có th ư ể đã nh n hàng nh ng
ổ ớ ặ ườ ế ế ố ậ không thanh toán ho c ch m thanh toán. Đ i v i ng ế ớ i mua, n u h i phi u đ n s m
ứ ừ ườ ế ệ ơ h n ch ng t , ng i mua ph i tr ti n ả ả ề ngay trong khi không bi ủ t vi c giao hàng c a
ườ ợ ồ ng i bán có đúng h p đ ng hay không.
XX. Ph
ươ ứ ứ ờ ừ ươ ứ ng th c nh thu kèm theo ch ng t là ph ng th c trong dó ng ườ i
ộ ề ở ườ ỷ ữ ứ ố bán u thác cho ngân hàng thu h ti n ng i mua không nh ng c ế ăn c vào h i phi u
ộ ứ ứ ừ ử ệ ế ườ mà còn căn c vào b ch ng t ề g i kèm theo đi u ki n là n u ng ậ ấ i mua ch p nh n
ộ ứ ả ề ế ố ớ ừ ườ ể tr ti n h i phi u thì ngân hàng m i trao b ch ng t cho ng i mua đ nhân hàng.
ứ ờ ừ ạ ộ Nh thu kèm ch ng t có hai lo i, m t là D/P (Documents Against Payment nh thuờ
ả ườ ả ả ề ộ ứ ế ố ớ ừ tr ngay) ng i mua ph i tr ti n h i phi u thì ngân hàng m i giao b ch ng t cho
ươ ả ậ ờ ọ h . Hai là ph ứ ng th c D/A (Documents Against Acceptance nh thu tr ch m), thay
ả ề ủ ả ề ấ ậ ằ ộ ộ ườ ườ vì hành đ ng tr ti n b ng hành đ ng ch p nh n tr ti n c a ng i mua. Tr ợ ng h p
ủ ệ ắ ị ườ ườ này dùng cho vi c bán ch u ng n ngày c a ng i bán cho ng i mua.
XXI. Các r i ro th
ủ ườ ặ ươ ứ ờ ng g p trong ph ng th c nh thu:
(cid:0) Ng
ườ ừ ố ừ i mua t ậ ch i không nh n hàng, không nh ứ ận ch ng t , không thanh toán.
(cid:0) Khi tranh ch p ho c có
ấ ặ ườ ơ ở ả r iủ ro x y ra, ng i bán không có c s pháp lý đ ể
ế ạ ườ ườ ừ ậ ố khi u n i ng i mua khi ng i mua t ch i nh n hàng và thanh toán vì ngân
ế ứ ố hàng chỉ đóng vai trò trung gian kh ng ch ch ng t ừ .
(cid:0) Ng
ườ ề ướ ể ị i bán gánh ch u chi phí khi hàng chuy n v n c.
(cid:0) R i ro đ i v i ph ong ti n chuy n ti n T/T
ố ớ ủ ư ể ề ệ
XXII. Có hai lo i đi n chuy n ti n là
ệ ể ề ạ ệ đi n chuy n ề ể ti n tr ả ướ tr c và đi nệ
ề ả ặ ả chuy nể ti n tr ngay ho c tr sau.
ề ứ ườ ậ ẩ ướ ệ XXIII. Đi n ti n tr ả ướ tr c là hình th c ng i nh p kh u tr ề ả ti n tr c cho
ườ ấ ườ ớ ế ủ ấ ẩ ậ ng ẩ ồ i xu t kh u r i sau đó ng i xu t kh u m i ti n hành giao hàng. Do v y, r i ro
ố ớ ư ườ ư ấ ạ ấ ố ớ ạ ầ g n nh không có đ i v i ng ẩ i xu t kh u nh ng l ể i r t m o hi m d i v i ng ườ i
ậ ẩ ườ ể ậ ẩ ượ ế nh p kh u. Ng i nh p kh u có th không nh ận đ ậ c hàng, nh n thi u s l ố ượ ng
ấ ượ hàng, hàng có ch t l ng kém...
XXIV. Đi n chuy n ti n tr ngay ho c tr sau: Ph
ệ ể ề ả ặ ả ươ ứ ng th c này ỏ đòi h i ng ườ i
8
ấ ẩ ả ườ ậ ẩ ướ ườ xu t kh u ph i giao hàng cho ng i nh p kh u tr c, sau đó ng i nh ớ ập kh u m i ẩ
ủ ể ể ề ậ ấ ớ ẩ chuy n ti n đ thanh toán. Do v y, r i ro ấ ố ổ đ i v i các nhà xu t kh u là r t l n, th ườ ng
ư ủ ượ ư ượ ề là các r i ro nh hàng đã đ c giao nh ng không nh ận đ c ti n thanh toán khi mà
ả ặ ặ ậ ấ ố ẩ nhà nh p kh u m t kh n ả ăng chi tr ho c c tình không thanh toán ho c thanh toán
ờ ạ ợ ồ ườ ậ ẩ ặ ị không đúng th i h n quy đ nh trong h p đ ng do ng ặ i nh p kh u trì hoãn ho c g p
ề ườ ẩ ừ ố ả ị ườ ậ ậ khó khăn v tài chính. Ng i nh p kh u t ch i nh n hàng khi giá c th tr ng đang
ế ẽ ự ệ ệ ả gi m và vì th s không th c hi n vi c thanh toán.
(cid:0) R i ro đ i v i ph
ố ớ ủ ươ ứ ụ ứ ừ ng th c thanh toán tín d ng ch ng t (L/C).
XXV. Ph
ươ ứ ứ ừ ộ ự ả ụ ng th c tín d ng ch ng t ậ là m t s tho thu n trong đó ngân hàng
ầ ủ ở ư ụ ườ ườ ở ư ụ m th tín d ng theo yêu c u c a ng i mua (ng i xin m th tín d ng) cam k t tr ế ả
ộ ố ề ấ ị ườ ứ ợ ố ề ụ ủ ư m t s ti n nh t đ nh cho ng i th ba (ng ườ ưở i h ng l i s ti n c a th tín d ng)
ế ặ ấ ậ ố ườ ố ề ứ ho c ch p nh n h i phi u do ng ạ i th ba ký phát trong ph m vi s ti n đó khi ng ườ i
ứ ấ ừ ữ ợ ớ ị này xu t trình cho ngân hàng m t s ộ ố ch ng t thanh toán phù h p v i nh ng quy đ nh
ụ ư trong th tín d ng.
XXVI. Ch ng t
ứ ừ ươ ụ ứ ằ là v nấ đ c b n ề ơ ả c aủ ph ng th c thanh toán b ng tín d ng.
ứ ế ỉ ừ ậ Ngân hàng ch liên quan đ n ch ng t ế và không lièn quan đ n xác nh n hàng hoá đ ượ c
ự ủ ứ ệ ị ừ giao, ngân hàng không ch u trách nhi m xác minh tính chân th c c a ch ng t và không
ệ ị ố ượ ấ ượ ượ ch u trách nhi m v ề s l ng và ch t l ng hàng đ c giao.
XXVII. Ph
ươ ứ ụ ứ ừ ươ ứ ng th c thanh to án tín d ng ch ng t là ph ng th c thanh toán
ợ ẩ ấ ậ ớ ươ ứ ả ả đ m b o quy n ề l i cho nhà nh p kh u cao nh t so v i các ph ng th c thanh toán
ề ậ ả ứ khác đã đ c p. Tuy nhiên, L/C không ph i là ph ệ ố ương th c tuy t đ i an toàn cho c ả
ườ ấ ườ ẩ ậ ng ẩ i xu t kh u và ng i nh p kh u.
(cid:0) R i ro đ i v i ng
ố ớ ủ ườ ậ ẩ i nh p kh u
ả ề ợ ự ứ ế XXVIII. Ngân hàng ti n hành tr ti n cho ng ườ ưở i h ng l i d a trên các ch ng t ừ
ự ệ ể ấ xu t trình mà không d a vào vi c ki m tra hàng hoá. Ngân hàng kh ị ông ch u trách
ự ủ ứ ệ ề ừ ố ượ ệ ị nhi m v tính xác th c c a các ch ng t , không ch u trách nhi m vé s l ấ ng và ch t
ượ ự ả ạ ứ ế ấ ậ ượ l ng hàng đ c giao. Do v y, n u có s gi m o trong viêc xu t trình ch ng t ừ ả gi
ậ ượ ườ ạ ố ề ể đ nh n đ c thanh toán thì ng ả ồ i mua ph i b i hoàn l i s ti n cho ngân hàng phát
9
ư ụ ợ hành th tín d ng đã tr ả cho ng ườ ưở i h ng l i.
XXIX. R i ro x y ra trong tr
ủ ả ườ ườ ứ ấ ừ ợ ng h p ng i bán xu t trình các ch ng t phù
ậ ượ ớ ị ừ ư ợ h p v i quy đ nh cùa L/C và nh n đ c thanh toán t ngân hàng nh ng hàng hóa không
ượ ế ệ ể ồ đ c giao đ úng như h p ợ đ ng, vì ngân hàng không liên quan đ n vi c ki m tra hàng
hoá.
XXX. Khi c n thi
ầ ế ổ ề ự ả ợ ồ ề t có s thay đ i v các đi u kho n trong h p đ ng, ng ườ i
ả ử ư ậ ề ả ổ ờ mua ph i s a đ i các đi u kho n trong L/C. Nh v y, th i gian giao hàng có th b ể ị
ễ ơ ậ ứ ủ ườ ả ị ch m tr h n, kh ầ ông đáp ng nhu c u kinh doanh c a ng ị ờ i mua k p th i và ph i ch u
ử ổ chi phí do s a đ i L/C.
XXXI. Trong m t s tr
ộ ố ườ ơ ế ư ế ợ ườ ng h p, hàng đã giao đ n n i đ n nh ng ng i mua
ậ ượ ừ ư ậ ọ ượ ư ẫ v n ch a nh n đ ứ c ch ng t thanh toán, nh vây h cũng không nh n hàng đ c.
(cid:0) R i ro đ i v i ng
ố ớ ủ ườ ẩ ấ i xu t kh u
XXXII. R i ro do tín d ng gi
ủ ụ ả ụ ể ẩ ậ ư , không ki m tra th tín d ng c n th n.
XXXIII. Ng
ườ ở ư ớ ộ ụ ậ ả ố ặ i mua c tình m th tín d ng khác v i n i dung tho thu n ho c
ư ề ả ậ ả ướ ư ờ ị ư đ a thêm vào các đi u kho n mà ch a tho thu n tr c nh quy đ nh th i gian giao
ứ ể ấ ợ hàng quá g p không th đáp ng đu c.
XXXIV. Các ch ng t
ứ ừ ả ặ ấ ị ể ự quy đ nh ph i xu t trình quá khó khăn ho c không th th c
ệ ợ hi n đu c.
XXXV. Quy đ nh s c
ố ướ ậ ả ị ườ ể ấ ậ ượ ẩ ấ c v n t i ng i xu t kh u không th ch p nh n đ c.
XXXVI. Th i h n hi u l c L/C quá ng n không đ cho ng
ệ ự ờ ạ ủ ắ ườ ấ ẩ ậ i xu t kh u t p
ừ ể ợ ủ ứ h pđ ch ng t ấ đ xu t trình
XXXVII. Lo i th tín d ng không đúng nh tho thu n.
ư ụ ư ả ậ ạ
XXXVIII. Ch ng t
ứ ừ ớ ợ ụ ư ầ ợ ồ không phù h p v i h p đ ng tín d ng th yêu c u.
XXXIX. Ngân hàng phát hành L/C không th c hiên đúng cam k t c a mình trong
ế ủ ự
ố ớ ườ ả ấ thanh toán đ i v i ng i bán hay ngân hàng phát hành L/C m t kh năng thanh toán.
ủ ậ
XL. Rủi ro trong ph
III. R i ro trong quá trình chuyên ch , giao nh n hàng hoá XNK. ứ ươ ườ ể ở ậ ả ng th c v n chuy n hàng hoá th ng x y ra do hàng
ể ừ ướ ả ướ ế ố ự ư hoá ph i chuy n t n c này sang n c khác, các y u t t nhi ên nh thiên tai, lũ l ụ t
ộ ẩ ố ố ớ ự ủ ươ ứ ậ ể ằ là m t n s đ i v i s an toàn c a các ph ng th c v n chuy n, dù là b ng đ ườ ng
10
ỷ ườ ườ ộ ườ ố ớ ạ ủ ữ thu , đ ng không hay đ ng b . Thông th ng đ i v i nh ng lo i r i ro này, ch ủ
ườ ử ụ ể ạ ế ổ ệ ả hàng th ấ ể ng s d ng bi n pháp là mua b o hi m cho hàng hoá đ h n ch t n th t
ủ ả ủ ươ ậ ả ườ ể khi r i ro x y ra. R i ro trong ph ứ ng th c v n t i đ ạ ng bi n vì trong giai đo n
ệ ậ ả ằ ữ ườ ủ ế ậ ả ườ ể hi n nay hàng hoá h u hình v n t i b ng đ ng bi n là ch y u (v n t i đ ể ng bi n
ố ượ ậ ị ườ ế ớ ả đ m nh n trên 80% kh i l ng hàng hóa trên th tr ng th gi i).
XLI. V n chuy n b ng đ
ể ậ ằ ườ ể ả ể ạ ị ế ng bi n có th x y ra tình tr ng tàu b delay. N u
ể ẫ ế ề ặ ờ ộ th i gian delay quá lâu và tùy thu c vào m t hàng mà có th d n đ n nhi u thi ệ ạ t h i
ư ậ ẩ ậ ượ ố ớ ặ ạ ờ cho nhà nh p kh u nh không nh n đ c h n đúng th i gian, đ i v i các m t hàng
ượ ả ể ị ư ỏ ị ử ụ ạ ả ằ đ c b o qu n b ng container l nh thì có th b h h ng, không còn giá tr s d ng.
XLII. Ngoài nh ng r i ro do các y u t
ế ố ữ ủ ạ ờ ấ thiên tai, tai n n b t ng còn do y u ế tố
ử ụ ủ ậ ấ ơ ườ ể ướ ch quan, nh t là trong s d ng v n đ n đ ng bi n B/L và quy ệ ề c các đi u ki n
ơ ườ ể ậ ơ ườ ể ặ ệ ậ trong v n đ n đ ng bi n. V n đ n d ng bi n có ý nghĩa đ c bi ớ ọ t quan tr ng v i
ố ế ứ ế ằ ở ợ ồ buôn bán qu c t . B/L chính là b ng ch ng cùa h p đ ng chuyên ch đã ký k t, là biên
ữ ờ ổ ớ ự ề ậ lai xác nh n quy n s ề ở h u hàng hoá đ ng th i liên quan t ư ậ i nhi u lĩnh v c nh v n
ữ ể ế ạ ậ ỗ ườ ặ ả t i, giao nh n, thanh toán, bào hi m, khi u n i.... Nh ng l i th ử ụ ng g p khi s d ng
B/L là:
ề ủ ậ ụ ể ế ậ ơ ơ ị Tiêu đ c a v n đ n và càng x p hàng không xác đ nh c th trên v n đ n.
ể ệ ơ ườ ề ậ ấ ể ố Tranh ch p v cách th hi n v n đ n đ ng bi n g c và copy.
Tranh ch p v thanh toán và giao hàng không xu t trình vân đ n đ
ề ấ ấ ơ ườ ể ng bi n
g c.ố
ề ề ả ướ ấ Tranh ch p v đi u kho n c ả c đã tr .
ế ậ ơ ỡ ả Tranh ch p ấ về c ng x p hàng, c ảng d hàng ghi trên v n đ n.
ế ậ ấ ơ Tranh ch p liên quan đ n ngày ký v n đ n.
ề ườ ậ ơ ườ ề ị ấ Tranh ch p v ng i ký v n đ n và ng ệ i ch u trách nhi m v hàng hoá
N i dung trên B/L không đúng nh tên ng
ư ộ ườ ử ườ ậ ị i g i hàng, ng i nh n hàng b sai,
ố ượ ể ố s container và s seal không đúng,… do không đ c ki m tra kĩ.
XLIII. Ngoài ra r i ro trong v n t
ủ ườ ộ ố ể ả ở ậ ả đ i ng bi n x y ra b i m t s nguyên nhân
nh :ư
XLIV. Ch tàu
11
ủ ệ ủ không có trách nhi m, ng ể ườ điều khi n tàu ch qua i n, không
ư ỏ ạ ả ấ ấ ị ch p hành các quy đ nh an toàn hàng h i...gây tai n n làm h h ng m t m át hàng hóa.
ế ị ạ ậ ả ầ ả ở Tàu cũ, tàu già, trang thi t b l c h u không đ m b o yêu c u ch hàng.
Các ph
ươ ể ả ả ả ệ ng ti n h ỗ tr ế ợ ạ ác c ng đi, c ng đ n, c ng trung chuy n không i c t
ề ỹ ể ệ ậ ả đảm b o đi u ki n an toàn v k thu t.
ạ ự ố ủ ể ệ ạ ấ ả XLV. R i ro, tai n n s c trên bi n gây thi t h i cho t t c các bên có liên
ủ ồ ườ ườ ủ ủ ả quan bao g m: ch hàng (ng i bán, ng ể i mua), hãng b o hi m và ch tàu. R i ro
ậ ở trong quá trình chuyên ch hàng hóa XNK làm tăng chi phí kinh doanh và th m chí
ề ườ ạ ộ ủ ệ ộ ợ trong nhi u tr ng h p xáo tr n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.
XLVI. Tóm l
ữ ậ ặ ộ i, rạ ủi ro trong quá trình v n tài, m t m t do nh ng nhân t ố ấ b t
ế ố ờ ế ư ủ ặ ố khả kháng nh các y u t th i ti t, thiên tai...m t khác cũng gi ng r i ro trong l aự
ươ ứ ủ ụ ề ệ ế ấ ọ ch n ph ng th c thanh toán đó là r i ro liên quan đ n v n đ nghi p v . Các doanh
ệ ườ ể ả ệ nghi p Vi t Nam th ng xu t ả ấ FOB và nh p ậ CIF nên thuê tàu và mua b o hi m ít x y
ề ả ườ ế ợ ra. Tuy nhiên, v nẫ x y ra nhi u tr ng h p đáng ti c.
XLVII. R i ro trong quá trình
ủ ậ ườ ố ớ ả giao nh n hàng hóa th ệ ng x y ra đ i v i doanh nghi p
ộ ố do m t s nguyên nhân chính sau:
ể ả ể ề ế ị ị Thi u thông tin v hãng tàu, l ch trình, đ a đi m, chi nhánh, chuy n t i, không
ủ ộ ệ ặ ậ ị ẩ ch đ ng trong vi c chu n b giao ho c nh n hàng.
ề ờ ế ệ ế ờ ỡ Không n m vắ ả ững các khái ni m v th i gian x p d , th i gian tàu đ n c ng
ậ ộ ỡ ế x p, d hàng, do đó không chù d ng giao nh n...
ậ ỗ ợ ữ ậ ắ ỹ ươ ệ Không n m v ng các k thu t h tr giao nh n hàng trên ph ng ti n v n t ậ ải
ả ố ượ ể ả ấ ượ ượ ụ ề ệ đ đ m b o s l ng và ch t l ng đ c giao, không s ử d ng đi u ki n dung sai.
ủ ụ ị ầ ư ủ ứ ẩ ạ ả XLVIII. • Ch a thông th o các th t c h i quan, không chu n b đ y đ ch ng t ừ ầ c n
ế ể ế thi ể t đ ti n hành ki m hoá, thông quan.
ạ ế ủ ợ ồ ị Không thông báo đã giao hàng cho b n hàng bi t theo quy đ nh c a h p đ ng.
ủ ộ ệ ệ ệ Không ch đ ng trong vi c thuê tàu, nên các doanh nghi p Vi t Nam th ườ ng
ệ ậ ệ ườ ặ ủ g p r i ro trong quá trình giao nh n vì các doanh nghi p Vi t Nam th ng mua CIF,
bán FOB.
XLIX. R i ro trong quá trình giao nh
ủ ưở ớ ớ ự ệ ệ ả ận nh h ng l n t i vi c th c hi n hoàn
12
ủ ệ ẩ ậ ấ ậ ồ ở ỉ ch nh m t h p ộ ợ đ ng xu t nh p kh u c a doanh nghi p. B i giao nh n là m t ộ trong
ữ ữ ứ ệ ề ể ệ ừ ầ nh ng đi u ki n đ giúp doanh nghi p có nh ng ch ng t c n thi ế để thanh toán ti nề t
ậ ả ơ ứ ừ ứ ủ ệ hàng, trong đó v n t ộ i đ n là m t ch ng t ch ng minh vi c giao hàng c a doanh
nghi p.ệ
ả
ủ ủ ể ả ườ ả ể IV. R i ro trong quá trình mua b o hi m L.R i ro trong quá trình mua b o hi m th ng x y ra khi:
ừ ộ ứ ầ ấ ừ ư ụ ứ (cid:0) Ch ng t ư xu t trình không đúng nh yêu c u cùa b ch ng t , ví d nh trong
ư ể ả ấ ầ ơ ạ ể ậ ấ ấ L/C yêu c u xu t trình đ n b o hi m nh ng l ứ i xu t trình gi y ch ng nh n bào hi m.
(cid:0) ủ ể ả ạ ả ướ ụ Các r i ro b o hi m không ph i là lo i quy ư c trong tín d ng th .
(cid:0) Đ ng ti n b o hi m không đúng v i quy đ nh trong tín d ng th (tr tr
ư ừ ườ ụ ề ể ả ồ ớ ị ợ ng h p
ụ ư ề ả ị có đi u kho n liên quan quy đ nh trong tín d ng th ).
(cid:0) ố ề ụ ể ầ ấ ả ư ơ S ti n b o hi m th p h n yêu c u trong tín d ng th
(cid:0) Hiệu l c h p đ ng b o hi m không b t đ u vào đúng ngày trên ch ng t
ắ ầ ự ứ ể ả ổ ợ ừ ậ v n
ườ ứ ẽ ừ ả ả t i th ng là sau ngày giao hàng ghi tr n ch ng t vân t i.
(cid:0) Không đánh giá đúng m c đ c a r i ro đ i v i hàng hoá d n đ n vi c mua bán
ứ ộ ủ ủ ố ớ ệ ế ẫ
ể ầ ạ ế không đúng lo i bào hi m c n thi t.
(cid:0) V. R i ro do chính tr , pháp lý ể ủ ủ ề ữ ủ ư ị ị ượ R i ro v chính tr đ c hi u nh là nh ng chính sách c a chính ph ủ áp d ngụ
ớ ạ ơ ộ ủ ư ụ ể ả làm gi i h n c h i kinh doanh c a các nhà đ ầu t , c th là kh năng c ơ ác c quan
ủ ạ ự ổ ườ ủ ố ủ c a chính ph t o nên s thay đ i trong môi tr ộ ng kinh doanh c a qu c gia tác đ ng
ự ế ụ ủ ữ ậ ộ ế ợ đ n l i nhu n và nh ng m c tiêu khác c a công ty kinh doanh. S bi n đ ng chính tr ị
ườ ế ớ ưở ế ệ ế ả trên tr ng th gi i cũng có ảnh h ạ ộ ng đ n hi u qu ho t đ ng kinh doanh, n u nh ư
ế ố ậ ẽ ổ ượ chúng ta không nhìn nh n y u t này m t ể ộ cách t ng th thì s không trá nh đ c các
ườ ướ ả ờ ố ớ ủ r i ro. Đ i v i môi tr ng kinh doanh trong n c, nh có c i cách v ề hành chính và
ớ ậ ầ ộ ệ ề chính sách m i đáp ứng yêu c u h i nh p, Vi t Nam đã đ ượ ổ ứ ư ấ ch c t v n v các c t
ố ế ị ự ơ ủ r i ro chính tr và qu c t ấ đánh giá cao, là n i an toàn nh t khu v c Châu Á Thái Bình
ươ D ng.
(cid:0) ủ ủ ề ế ấ ườ ư R i ro pháp lý là r i ro liên quan đ n v n đ pháp lý, th ế ng đ a đ n tranh
ệ ụ ể ả ấ ưở ạ ộ ủ ế ch p ki n t ng kéo dài có th gây nh h ng đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh
13
nghi p.ệ
(cid:0) ứ ừ ỗ ướ ầ ậ ố Các ch ng t mà m i n c yêu c u khác nhau tùy theo lu t mà qu c gia đó quy
ề ấ ượ ậ ủ ỗ ị ặ ỗ ố ị đ nh. Và lu t c a m i qu c giá quy đ nh v ch t l ủ ng và quy cách c a m i m t hàng
ở ạ ế ậ ầ ạ ố ẫ khác nhau. N u không đ t yêu c u theo lu t mà qu c gia s t ế i ban hành thì d n đ n
ả ề ị ấ ậ ẩ ả ậ ẩ ọ ị ể ậ lô hàng b c m nh p kh u và tr v . Nhà nh p kh u ph i ch u m i chi phí đ v n
ủ ể ề chuy n hàng v hay phí tiêu h y lô hàng đó.
(cid:0) ở ươ ủ ả ạ ế Các r i ro trong chi n tranh c n tr th ng m i.
ừ ả ậ ươ VI. R i ro do thi u thông tin, l a đ o, gian l n th (cid:0) ạ ủ ự ổ ông tin ngày nay v i s h tr đ c l c ế S bùng n th ạ ng m i ọ ớ ụ ỗ ợ ắ ự c aủ cách m ng tin h c,
ự ư ệ ệ ạ ố ờ công ngh mã s hoá, s ra đ i các m ng thông tin v tinh nh Internet, Intranet,
ậ ợ ệ ị Extranet, Bridge Tellerate.,. đã t o đạ iều ki n thu n l ạ ộ i giúp cho ho t đ ng giao d ch,
ở ệ ả ơ ơ thông tin kinh doanh tr nên trôi ch y h n, nhanh chóng h n và hi u qu ả h n. Đơ ây
ụ ữ ệ ậ ạ ộ ộ ẩ cũng chính là m t công c h u hi u thúc đ y quá trình h i nh p và t o nên thành công
ế ệ ề ạ ệ cùa nhi u doanh nghi p. Tuy nhiên, trong ho t đông XNK, n u các doanh nghi p
ữ ể ắ ỹ ệ ố ế ậ ố không tìm hi u k các đ i tác, n m v ng thông l và t p quán qu c t cũng nh ư
ị ỳ ọ ủ ả ậ ổ ỹ chuyên môn k thu t nghi p v đ ệ ụ ể giá làm thay đ i giá tr k v ng c a các kho n thu,
ạ ệ ươ ạ ộ ị ả ế ấ ẩ ậ ưở chi ngo i t trong t ng lai, khi n cho ho t đ ng xu t nh p kh u b nh h ng đáng
k .ể
VII.
ế ố ủ ủ R i ro khác LI. R i ro do thi u v n
LII. Đây là r i ro th
ủ ườ ặ ở ệ ệ ể ng g p các doanh nghi p Vi ộ t Nam. Đ tham gia m t
ự ệ ả ươ ố ế ạ ệ ả cách tích c c và có hi u qu vào th ng m i qu c t , các doanh nghi p ph i không
ả ế ấ ượ ừ ư ế ệ ẩ ả ố ng ng c i ti n nâng cao ch t l ng s n ph m nh ng do thi u v n, doanh nghi p Vi ệ t
ở ộ ấ ố ư ủ ệ ả ả ổ ớ nam không đ kh năng đ i m i công ngh , m r ng quy mô s n xu t t i u, không
ế ẫ ớ ệ ầ ị ủ ứ ạ đ s c c nh tranh, chi m gi ữ ị ườ th tr ng d n t i th ph n cùa doanh nghi p ngày càng
ự ế ệ ẹ ệ ấ ố ồ ợ ậ ị b thu h p. Vi c thi u v n còn làm cho quá trình th c hi n các h p đ ng xu t nh p
ẩ ả ả kh u không đ m b o.
LIII. R i ro do thi u thông tin
ủ ế
LIV. Trong th i ờ đ i bùng n cùa khoa h c công ngh , s lên ngôi c a công
ệ ự ủ ạ ổ ọ
14
ệ ạ ọ ở ươ ệ ử ầ ngh tin h c, cách m ng thông tin và m ra th ng m i ạ đi n t đã góp ph n không
ự ế ệ ỏ ệ nh vào s thành công cùa các doanh nghi p. Tuy nhiên, n u doanh nghi p không ch ủ
ử ư ụ ẽ ậ ậ ộ đ ng thu th p và x lý cũng nh đánh giá và t n d ng thông tin thì s gây khó khăn
ấ ấ ớ ế ị ủ ữ ể ệ ổ trong vi c ra quy t đ nh kinh doanh và có th gây ra nh ng t n th t r t l n. R i ro do
ế ườ ướ ư thi u thõng tin th ng xây ra d ứ i các hình th c nh sau:
ể ố ệ ế ẫ Thi u thế ị ừ ông tin v đ i tác, d n đ n b l a trong quan h kinh doanh.
ề ị ườ ế ị ườ ế Thi u thông tin v th tr ộ ng, các bi n đ ng cùa th tr ng.
ị ườ ế ề ả ẩ ấ ế ớ ệ ả Thi u thông tin v công ngh s n xu t các s n ph m trên th tr ng th gi i,
ứ ề ị ườ ế ế ệ ệ Thi u ki n th c v th tr ng mà doanh nghi p tác nghi p.
LV. R i ro do thi u trình
ủ ế
LVI. R i ro do thi u trình đ chuyên môn nghi p v là r i ro hình thành do
đ ộ chuyên môn nghi p vệ ụ ụ ệ ộ ủ ủ ế
ạ ộ ủ ệ ấ ậ ỹ ậ ụ nhũng sai sót mang tính k thu t, nghi p v trong các khâu c a ho t đ ng xu t nh p
kh u.ẩ
LVII. R i ro trong quá trình xin gi y phép xu t nh p kh u:
ủ ấ ậ ẩ ấ
ố ớ ấ ẩ LVIII. Đ i v i nhà xu t kh u:
ố ớ ữ ặ ấ ầ ạ ỗ ấ LIX. Đ i v i m i lo i m t hàng khác nhau thì yêu c u nh ng gi y phép xu t
ủ ụ ấ ấ ấ ẩ ẩ ầ ặ kh u khác nhau ho c không c n xin gi y phép xu t kh u. Và th t c xin gi y phép
ư ậ ệ ụ ệ ệ ạ ị cũng nh lu t Vi ổ t Nam liên t c thay đ i. Doanh nghi p Vi t Nam l ậ i ít ch u khó c p
ậ ẫ ổ ủ ề ự ế ầ ấ ả ậ ấ nh t thông tin v s thay đ i c a lu t d n đ n khi h i quan yêu c u xu t trình gi y
ế ẫ ượ ẩ ấ phép thì không có d n đ n lô hàng không đ c xu t kh u và giao hàng không đúng
ờ ị th i gian quy đ nh.
ố ớ ậ ẩ LX. Đ i v i nhà nh p kh u:
ươ ự ố ớ ư ậ ặ ậ ẩ LXI. T ng t ầ nh v y đ i v i các m t hàng nh p kh u khác nhau yêu c u
ữ ậ ấ ặ ầ ấ ậ ẩ ẩ nh ng gi y phép nh p kh u khác nhau ho c không c n xin gi y phép nh p kh u.
ế ậ ẩ ế ề ặ ủ ể ấ N u nhà nh p kh u không bi t rõ v m t hàng c a mình đ xin gi y phép thì s ẽ
ượ ơ ư ề ậ ả ố không đ c c quan h i quan cho nh n hàng và t n nhi u chi phí l u kho bãi.
ộ ấ ề ạ ả LXII. Các v n đ nh y c m trong xã h i:
ư ụ ề ạ ạ ậ ả ấ ậ ả LXIII. Khi x y ra các v n đ nh y c m ví d nh tình tr ng nh p hàng l u,
15
ộ ẫ ấ ấ ế ướ ẽ ả ệ ậ ch t c m tăng cao trong xã h i d n đ n n ẩ c đó s c nh giác trong vi c nh p kh u
ậ ẽ ị ể ể ắ ấ ơ ể ẫ hàng hóa, các lô hàng xu t hay nh p s b ki m tra, ki m hóa g t gao h n có th d n
ư ấ ị ổ ế đ n hàng hóa b t n th t, h hao.
LXIV. Phân lo i và đ nh d ng r i ro là b
ủ ạ ạ ị ướ ể ọ ệ c quan tr ng đ giúp doanh nghi p
ế ủ ệ ệ ằ ọ ả ơ ạ ự l a ch n đúng các bi n pháp phòng tránh, h n ch r i ro nh m nâng cao hi u qu h n
trong kinh doanh.
LXV. R i ro t
ủ ừ ườ ự môi tr ng t nhiên.
ế ỷ ờ ế ủ ữ ố ế LXVI. Trong nh ng năm cu i cùng c a th k 20, tình hình th i ti ộ t bi n đ ng
ườ ở ế ớ ề ơ ệ ự ấ th t th ng nhi u n i trên th gi i trong đó có Vi t Nam. S tàn phá thiên nhiên
ườ ị ả ự ủ ấ ậ ằ ằ ủ c a con ng ạ i đã b tr giá b ng s nóng lên c a trái đ t, b ng bão lũ, ng p úng, h n
ệ ượ ử ừ ộ ấ ườ ấ hán, cháy r ng, đ ng đ t, núi l a... Các hi n t ng thiên nhiên b t th ả ng x y ra
ứ ộ ệ ạ ớ ề ngày càng nhi u, m c đ thi t h i ngày càng l n.
ế ố ả ộ ị ấ ự LXVII. Kho ng cách đ a lý cũng là m t trong các y u t có tính ch t t nhiên
ủ ệ ồ ợ ườ ượ ự phát sinh r i ro. Trong quá trình th c hi n h p đ ng XNK, hàng hóa th ng đ c di
ể ớ ơ ủ ả ố ớ ị chuy n qua biên gi i qu c gia. Kho ng cách đ a lý càng l n, nguy c r i ro càng cao
ủ ế ở ố ượ ự và ng ượ ạ c l ữ i. Chuyên ch hàng hóa gi a các qu c gia ch y u đ ằ ệ c th c hi n b ng
ườ ở ằ ế ể ả ườ đ ng bi n (chi m kho ng 80%). Trong quá trình chuyên ch b ng đ ể ng bi n
ủ ậ ọ ườ ữ muôn vàn r i ro rình r p, đe d a ng ẵ i kinh doanh XNK và s n sàng giáng nh ng tai
16
ầ ọ ọ h a lên đ u h .
