496
QUY TRÌNH HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
U NANG BẠCH HUYẾT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM
I. ĐẠI CƯƠNG
- U bạch huyết là một dị dạng bẩm sinh của mạch bạch huyết, tổn thương
lành tính nhưng mức độ tiến triển và xâm lấn như u ác tính
- Xuất huyết trong nang là một trong các biến chứng phổ biến, thường gặp.
II. CHẨN ĐOÁN
1. Chẩn đoán xác định
- Trẻ đã được chẩn đoán u nang bạch huyết trước đó hoặc được chẩn đoán
lần đầu xuất hiện thêm các triệu chứng xuất huyết kèm theo:
- Dấu hiệu toàn thân: môi nhợt, mạch tăng.
- Dấu hiệu tại chỗ: nang bạch huyết tăng kích thước, ấn đau tức, chuyển đổi
màu sác da sang màu tím, màu xanh.
- Xét nghiệm:
+ Công thức máu: Hemoglobin giảm, hồng cầu giảm
+ Đông máu cơ bản: Prothrombin giảm
2. Chuẩn đoán siêu âm, MRI: dịch trong nang không đồng nhất, tăng giảm
âm không đều, vỏ nang dầy.
3. Chẩn đoán phân biệt:
Nang bạch huyết bội nhiễm: dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân, tại chỗ và
trên xét nghiệm
III. CHỈ ĐỊNH
Dựa vào thời gian xuất huyết nang và tình trạng xuất huyết
1. Thời gian xuất huyết dưới 2 tuần, không chèn ép
- Theo dõi tình trạng chảy máu và đánh giá mức độ tiến triển
- Điều trị nội khoa
- Điều chỉnh các rối loạn đông máu kèm theo nếu có
2. Thời gian xuất huyết trên 2 tuần (giai đoạn dịch hóa trong nang):
Tiến hành hút dịch trong nang và tiêm xơ Bleomycin
3. Tình trạng xuất huyết cấp tính, gây chèn ép đường thở
- Hút dịch trang nang để giải ép
- Tiếp tục điều chỉnh các rối loạn khác kèm theo.
IV. ĐIỀU TRỊ CỤ THỂ
1. Điều trị nội khoa
- Thuốc giảm đau
497
- Xét chỉ định truyền máu và các chế phẩm nếu cần
- Theo dõi và đánh giá mức độ của tình trạng mất máu
2. Diễn biến và theo dõi khi điều trị nội khoa
- Đáp ứng tốt: dấu hiệu mất máu không tăng lên, nang không tăng kích
thước, giảm căng
+ Tiếp tục theo dõi sau 2-3 tuần: hút dịch và tiêm xơ
- Đáp ứng kém: dấu hiệu mất máu tăng lên, kèm dấu hiệu chèn ép
+ Chọc hút dịch trong nang để giải ép
+ Tiếp tục điều trị nội khoa tích cực
3. Kỹ thuật tiêm xơ, hút dịch trong nang
- Vô cảm: Tất cả các người bệnh trẻ em đều được vô cảm toàn thân.
- Tư thế người bệnh: Nghiêng bên đối diện, bộ lộ rõ ràng vùng can thiệp.
- Dùng các kim luồn số 23, 18 chọc thăm dò vào nang tại nhiều vị trí tương
ứng các nang.
- Hút dịch bạch huyết trong nang: máu đen loãng, không đông.
- Giữ nguyên kim trong thương tổn, bơm thuốc Bleomycin theo liều quy
định phù hợp (với cân nặng và kích thước thực tế U): liều 0.6-1mg(UI)/kg cân
nặng.
V. THEO DÕI VÀ CHĂM SÓC SAU TIÊM XƠ
Theo dõi tại bệnh phòng các dấu hiệu sinh tồn, mạch, huyết áp, dấu hiệu suy
thở
- Theo dõi tình trạng xuyết huyết trong nang
- Theo dõi tình trạng chèn ép sau tiêm
VI. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
- Nang chèn ép: hút dịch bớt trong nang hoặc mổ dẫn lưu để giải ép
- Nhiễm trùng nang: điều trị kháng sinh, chống viêm.