Rừng ngập mặn Tràm Chim

Chia sẻ: Le Thi Tuyet Mai Tuyet Mai | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

415
lượt xem 167
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vườn quốc gia Tràm Chim nằm trong vùng Đồng Tháp Mười, thuộc huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp với tổng diện tích 7.588 ha nằm trong địa giới của 5 xã (Phú Đức, Phú Hiệp, Phú Thành B, Phú Thọ, Tân Công Sinh) và Thị trấn Tràm Chim. Với số dân trong vùng là 30.000 người.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Rừng ngập mặn Tràm Chim

GVHD: NHÓM SINH VIÊN: Nguyễn Thị Tuyết Mai Lê Thị Tuyết Mai Đỗ Hồng Trang Nguyễn Khánh Hòa
Rừng ngập mặnTràm Chim_một góc nhìn
Tác động của con người tới rừng ngập mặn Tràm Chim I. Hệ sinh thái rừng ngập mặn Tràm Chim 1.Vườn quốc gia Tràm Chim 2.Chức năng 3.Địa hình,khí tượng thủy văn 4.Đặc điểm II.Tác động của con người tới rừng ngập mặn 1.Sự xâm lấn của các loài ngoại lai 2. Các hoạt động nuôi trồng thủy hải sản hay sử dụng làm đất canh tác 3. Khai thác quá mức các nguồn tài nguyên 4. Vấn đề quản lí thủy văn 5. Đưa vào các hợp chất nhân tạo khó phân hủy. III. Một số biện pháp khắc phục
I.Hệ sinh thái rừng ngập mặn Tràm Chim 1. Vườn quốc gia Tràm Chim nằm trong vùng Đồng Tháp Mười, thuộc huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp với tổng diện tích 7.588 ha nằm trong địa giới của 5 xã (Phú Đức, Phú Hiệp, Phú Thành B, Phú Thọ, Tân Công Sinh) và Thị trấn Tràm Chim. Với số dân trong Tràm trên đất phèn ở VQG Tràm Chim vùng là 30.000 người.
I.Hệ sinh thái rừng ngập mặn Tràm Chim 2. Chức năng: Bảo tồn hệ sinh thái đất ngập nước đặc trưng của vùng Đồng Tháp Mười, Bảo vệ khu vực di trú cho các loài chim di cư, đặc biệt là loài chim sếu (Grus antigone)., Bảo tồn các loài động thực vật bản địa, các nguồn gen quý hiếm, và duy trì những điều kiện thích hợp cho việc nghiên cứu môi trường tự nhiên và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên .
I.Hệ sinh thái rừng ngập mặn Tràm Chim 3. Địa hình: thấp trũng, nơi cao nhất là 2,3 m, nơi thấp nhất là 0,4 m (so với mực nước biển Tây Nam Bộ). Những vùng đất trũng chiếm 152 ha, những vùng gò cao chiếm 194 ha, vùng phẳng chiếm 5858 ha. Khí tượng thủy văn: Nhiệt độ: Nhiệt độ ở đây cao quanh năm và tương đối ít biến động, nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 27°C. Độ ẩm: Độ ẩm trung bình hàng năm duy trì trong khoảng 82 - 83%. Lượng mưa: Lượng mưa phân bố theo mùa rõ rệt, trung bình khoảng 1.650 mm/năm. Mùa mưa tập trung từ tháng 5 đến tháng 11,( hơn 90% ). Trong khi đó, tháng 1, 2, 3 lại là những tháng khô hạn nhất, thời tiết hầu như không có mưa Chế độ nước: nhận nguồn nước trực tiếp từ sông MeKong thông qua hệ thống kênh thủy lợi tràn vào nội đồng và bị ngập lũ hàng năm từ tháng 8 đến tháng 12. Vườn quốc gia Tràm Chim được chia thành 5 vùng quản lý khác nhau (A1-A5), mỗi khu vực được bao bọc xung quanh bởi hệ thống kênh và đê với tổng chiều dài lên đến 59 km. Mực nước bên trong vườn quốc gia được điều tiết thông qua hệ thống cống và cửa xả nằm ở các bờ bao xung quanh. Hiện nay, để giảm rủi ro do lửa vào mùa khô, mực nước bên trong vườn quốc gia luôn được giữ ở mức cao hơn những điều kiện trong quá khứ .
I.Hệ sinh thái rừng ngập mặn Tràm Chim 4.Đặc điểm của Vườn quốc gia Tràm Chim là hệ thực vật đặc trưng bởi kiểu “Rừng kín lá rộng thường xanh ngập nước theo mùa trên đất chua phèn”, có 130 loài thực vật bản địa tiêu biểu bởi 6 kiểu quần xã (sen, lúa ma, cỏ ống, năng, u mồm mốc và tràm). Có hơn Sếu đầ 130 loài cá nước ngọt, gần 40 đỏ loài lưỡng cư bò sát và 231 loài chim, đặc biệt là sếu đầu đỏ, một loài chim cực kỳ quý hiếm, có tên trong sách đỏ, trong đó có 32 loài quý hiếm được ghi vào sách đỏ Việt Nam, sách đỏ Thế giới. Cúc dại
II. Tác động của con người đến hệ sinh thái rừng ngập mặn 1.Sự nhập nội của các loài ngoại lai Một bức xúc hiện nay là tình trạngcây mai dương ( một loại cây có nguồn gốc từ Nam Mỹ ) đang xâm lấn dữ dội, sinh sôi nẩy nở khắp nơi trong Tràm Chim,làm giảm sự đa dạng sinh học, tấn công vào các bãi năn kim và những loài thực vật khác. Theo ước tính thì đến nay, cây mai dương đã xâm lấn trên diện tích khoảng 1.500ha ở các gò cao nơi có bãi năn kim. Ngoài việc lấn át diện tích năn, cây mai dương còn làm cho sếu không thể hạ cánh kiếm ăn được do bị vướng gai Mai dương đang bành trướng ngay nhọn. Nếu không kiểm soát được, trong vòng 10- trông vùng lõi của vườn quốc gia 15 năm nữa, toàn bộ vườn quốc gia sẽ bị loài này xâm lấn thành loài độc tôn. Sự đa dạng sinh học sẽ mất đi hoàn toàn. Một số bãi sếu như A3, A4 bị cây mai dương xâm chiếm dẫn đến không còn thức ăn và nước uống cho sếu
II. Tác động của con người đến hệ sinh thái rừng ngập mặn 2.Các hoạt động nuôi trồng thủy hải sản hay sử dụng làm đất canh tác: Qua các hệ thống kênh rạch, và dân đến lập nghiệp, từ năm 1975 đến 1995, khoảng 700000 hecta đã được chuyển thành đất canh tác. Từ những năm 1990 trở về trước xung quanh Tràm Chim có đến 20.000ha đất vùng đệm, đa số là những bãi năn kim xanh tốt (nguồn thức ăn chính của sếu). Thời điểm này mỗi năm có trên 1.000 con sếu về đây sinh sống. Dần dần sau này, số lượng người di cư theo diện kinh tế mới đến càng đông và họ khai thác toàn bộ diện tích (Hàng trăm ha đất ở Vườn quốc gia đất vùng đệm đưa vào sản xuất nông nghiệp. (VQG) Tràm Chim đang “biến” Từ đó, sếu mất đi nguồn thức ăn cộng với môi thành tài sản riêng của nhiều cá trường sống bị tác động nên sếu đành rời bỏ nhân ở huyện Tam Nông (Đồng Tràm Chim bay đi tìm nơi ở khác Tháp)
II. Tác động của con người đến hệ sinh thái rừng ngập mặn Con người phá rừng ngập mặn đắp đập để trồng lúa, đắp bờ các đầm tôm tràn lan trong vùng bãi triều đã ngăn cản sự vận động của thủy triều, qua đó ảnh hưởng lớn đến sự sinh trưởng và phát triển của các loài cây ngập mặn, làm mất nơi sinh sống của hải sản và động vật vùng triều, làm thay đổi dòng chảy, giảm sự phân tán nước ở các bãi triều và vùng ven biển. Việc sử dụng nước ngầm để điều chỉnh độ mặn trong các vùng nuôi tôm rộng lớn cũng như sử dụng lãng phí nước trong sinh hoạt đã dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng nguồn nước ngầm cần thiết cho các loài cây ngập mặn và các sinh vật sống trong đất bùn và đồng thời ảnh hưởng cấu trúc địa chất của vùng ven biển.
II. Tác động của con người đến hệ sinh thái rừng ngập mặn 3.Khai thác quá mức các nguồn tài nguyên Áp lực của cộng đồng nghèo sống trong xung quanh vườn quốc gia Tràm Chim và sự phụ thuộc của cộng đồng, nhất là người nghèo lên tài nguyên thiên nhiên đất ngập nước bên trong. Chế độ bảo vệ nghiêm ngặt trong nhiều năm qua đã dẫn tới xung đột gay gắt giữa vườn quốc gia và cộng đồng và cũng đã không ngăn cản được sự xâm nhập vào bên trong để khai thác tài nguyên, dẫn đến sự suy kiệt tài nguyên (cá, củi, cỏ). Mỗi năm hai mùa khô và mùa lũ, cán bộ quản lý túc trực xuyên suốt ngày đêm. Mùa lũ thì lo sợ dân nghèo vào vườn đốn tràm, bắt cá, còn mùa khô thì đề phòng dân vào vườn săn bắt chim, đốn củi và nhất là lo nạn cháy rừng Hằng ngày dân vào bãi sếu đào đất, đốn tràm làm cả trăm con sếu hoảng sợ bay tán loạn và bỏ đi.Và nan giải nhất là nạn nhiều người thiếu ý thức đến Tràm Chim chọc, phá sếu.
II. Tác động của con người đến hệ sinh thái rừng ngập mặn 4.Vấn đề quản lí thủy văn: Thủy văn của vườn quốc gia Tràm Chim đã thay đổi nhiều so với tình trạng thiên nhiên do sự thay đổi đất canh tác chung quanh và hệ thống kênh đào, rạch do con người xây dựng. Cháy rừng hiện nay vào mùa khô thường xảy ra do sự bất cẩn và dân xâm nhập vào rừng là hệ quả của sự thay đổi thủy văn qua các hệ thống đập, rạch, kênh Giữ nước ngập kể cả trong mùa khô đã làm suy thoái đa dạng sinh học.Hệ sinh thái bản địa suy yếu tạo điều kiện cho loài ngoại lai xâm nhiễm. Một trong những nguyên nhân làm VQG bị mai dương lấn chiếm là kênh. Hạt mai dương phát tán theo dòng nước vào tận vùng trung tâm và sinh sôi nảy nở.Hệ sinh thái vùng lõi bị phá vỡ làm cho các động vật nhạy cảm có nguy cơ đối đầu với những loài địch hại nguy hiểm hơn. Một số loài khác cũng đứng trước nguy cơ mất dần. Đặc biệt là loài đặc trưng của vùng đất ngập nước, đàn sếu.
II. Tác động của con người đến hệ sinh thái rừng ngập mặn Tràm Chim còn là một hệ sinh thái tích lũy vật liệu cháy rất nhanh. 1ha rừng tràm 10 tuổi, mỗi năm sản xuất khoảng 10 tấn lá khô và cành mục. Các cánh đồng cỏ mọc cao và dày đặc ước tính mỗi năm dễ dàng cung cấp 40 tấn vật liệu cháy khi bộ lá cỏ khô đi. Càng giữ nước thì nguy cơ cháy rừng càng cao Do sự bất cẩn của con nguời gây ra các vụ cháy rừng: vào các mùa khô người dân thường vào rừng khai thác mật ong đã vô tình làm cháy rừng Bên dưới mặt nước, vật liệu gây cháy đang ngày càng bị tích lũy....
II. Tác động của con người đến hệ sinh thái rừng ngập mặn 5.Đưa vào hệ sinh thái rừng ngập mặn các hợp chất nhân tạo mà sinh vật không có khả năng phân hủy như : các hợp chất tổng hợp, dầu mỡ, thuốc trừ sâu, kim loại độc hại, chất độc dioxin Lượng cò chết do ăn phải thuốc sâu, mắc lưỡi câu bị săn bắn có ngày lên tới hàng trăm con. Riêng đàn sếu đầu đỏ tại khu Tràm Chim. Đồng Tháp nếu như năm 1988 còn có 1.052 con về thì năm 1996 chỉ còn 631 và năm 1998 nay chỉ còn 490 con Mỹ rải đioxin ở Việt Nam và nạn nhân
III. Một số biện pháp khắc phục: 1. Hạn chế người dân vào rừng phá hại: Trước mắt cần giải quyết vấn đề nhân lực, đội ngủ chỉ có 50 nhân viên kiểm lâm thì vấn đề quản lý và bảo vệ Tràm Chim là vấn đề đáng quan tâm hiện nay ở Vườn quốc gia Tràm Chim. Vườn quốc gia Tràm Chim đang phối hợp cùng ngành công an và đoàn thể ở 6 xã xung quanh thực hiện các việc làm sau Tăng cường công tác tuần tra bảo vệ trong mùa khô Mở nhiều đợt tuyên truyền vận động người dân không vào vườn săn bắt, phá rừng, cam kết bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá ở Tràm Chim. ở Kết quả là nếu như thời điểm này các năm trước, mỗi ngày có không dưới 100 người xâm nhập vào Tràm Chim bắt cá, bắt chim, bắt ong… thì hiện nay tình hình đã giảm trên 70%.
III. Một số biện pháp khắc phục  Khu tràm chim cần có khu đệm bao bọc, cách xa khu dân cư, buôn bán, hành chánh, bảo đảm sự vắng lặng, thanh tịnh cho tràm chim để chim không bỏ đi. Cố gắng hạn chế mọi hình thức có thể gây ảnh hưởng bất lợi đến các loài động thực vật sống trong tràm chim. Du khách có thể dùng xuồng ba lá (không động cơ) đến xem chim(khuyến khích dùng viễn vọng kính/ ống nhòm), có thể dựng nhà sàn trên rừng tràm làm chòi quan sát từ xa chứ không nên đến quá gần nhưng tuyệt đối tránh ồn ào. Nên có Nhà Bảo Tàng với hình ảnh, tài liệu minh họa rõ ràng, cụ thể. Nhìn chung, nơi đây sẽ hình thành 3 khu vực rõ rệt: khu tràm chim (chỉ có tràm, chim, thu ùvà các loài động thực vật khác, tuyệt đối không có người ở), khu đệm và khu dân cư – hành chánh – buôn bán – trường học,v.v…
III. Một số biện pháp khắc phục 2.Nhằm hạn chế nạn săn bắt chim thú quý hiếm và phá rừng bừa bãi, chính quyền cần tạo dựng nhiều phương thức sinh hoạt và sản xuất mới với thu nhập và lợi ích cụ thể đủ sức thu hút dân địa phương tham gia. Nâng cao dân trí song song với việc cải thiện đời sống, trong đó cần chú trọng đến lớp trẻ nhằm từng bước hình thành cách nghĩ, cách sống mới song vẫn không phá vỡ môi sinh và phong tục của cư dân địa phương. Tránh xáo trộn và bất ổn trong đời sống của dân cư lẫn chim thú trong vùng.
III. Một số biện pháp khắc phục 3. Dùng lửa trị lửa: Với tần suất và cường độ cháy thích hợp lửa sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao và duy trì tính đa dạng sinh học của đất ngập nước. Đồng thời, lửa sẽ giảm tích lũy rủi ro có thể dẫn đến lửa cháy cường độ cao trong tương lai. Hàng năm, VQG Tràm Chim thường đốt cỏ chủ động vào mùa khô để phòng cháy và cũng đã từng có những trận cháy rừng xảy ra. Trận cháy vừa qua đã giúp dọn dẹp những vật liệu gây cháy
III. Một số biện pháp khắc phục 4. Điều tiết lại nguồn nước: Một số chương trình điều tiết nước kéo dài từ tháng 3/2005-10/2006, được triển khai bởi các chuyên gia của Chương trình Đa dạng sinh học đất ngập nước sông Mêkông (Mekong Wetlands Biodiversity Programe - MWBP). Điều tiết nước là để "nháy lại" chế độ thủy văn của Đồng Tháp Mười xưa, Điều tiết nước để giảm vật liệu cháy nhờ quá trình oxy hóa, phân hủy. "Các chuyên gia trong và ngoài nước đã đưa ra các mực nước cụ thể cho từng tháng đối với từng khu vực. Mực nước này đã được thực hiện ở khu A1, A4, A5 trong 3 năm qua và đã phục hồi đồng cỏ từ 800ha năm 2005 lên 2700ha năm 2006. Sau khi điều tiết nước, sếu đã tăng từ 41 con năm 2005 lên 89 con năm 2006, 125 con năm 2007, và 126 con năm 2008," ThS. Nguyễn Hữu Thiện nói.
III. Một số biện pháp khắc phục 5. Kiểm soát các loài ngoại lai: Mới đây, Chương trình Quỹ môi trường toàn cầu tài trợ 50.000 USD để VQGTC thực hiện dự án Kiểm soát loài ngoại lai xâm hại. Theo đó, triển khai mô hình trồng nấm bằng cây mai dương, huy động hàng ngàn hộ dân xung quanh tham gia đốn mai dương trồng nấm. Nếu dự án thành công sẽ là cách tiêu diệt mai dương tốt nhất và tạo thu nhập cho bà con nghèo ở vùng đệm”.