SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT ĐÔ LƢƠNG 3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
Dạy học dự án vào dạy học chủ đề “ Sơ kết Lịch sử Việt Nam
từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX” Lịch sử 10 - THPT
Ngƣời thực hiện: NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN
Môn : Lịch sử
Tổ: Khoa học xã hội
SĐT: 0988262166
Năm học : 2019 - 2020
1
PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài.
Trong chƣơng trình giáo dục phổ thông, môn Lịch sử giữ một vị trí rất quan
trọng trong việc giáo dục tƣ tƣởng, tình cảm đạo đức và truyền thống cho học sinh
Qu m n học giáo dục hình th nh phẩm chất c ng y u nƣớc n ng n n y u
CNXH iết suy ngh độc ập h nh động tập th v c tổ chức nhận r ết quả
hoạt động c mình phát tri n tối đ tinh thần ch động đáp ứng y u cầu x y d ng
v ảo vệ tổ quốc XHCN Dạy học tốt ộ m n Lịch sử nh m g p phần v o th c
hiện mục ti u chiến ƣ c c Đảng về đ o tạo thế hệ tr tiếp tục s nghiệp cách
mạng c ch nh đƣ đất nƣớc phát tri n và hội nhập Trong đ những tri thức
lịch sử truyền thống c ý ngh rất quan trọng.
Th c tế tình y u nƣớc bắt đầu từ tình y u qu hƣơng Nh văn hoá X viết
Ilyu-E-ren-bua từng nói: "Lòng yêu nước bắt đầu từ lòng yêu những vật tầm
thường nhất, yêu các cây trồng trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông. v..v”.
“Quê hương nghĩa nặng tình cao” (H Chí Minh) m đi x i cũng nhớ, khổ đ u
lại càng muốn về.
Thật vậy! Một con ngƣời yêu Tổ quốc thiết th thì c ng y u qu hƣơng mình
sâu sắc c ng y u qu hƣơng thì c ng y u Tổ quốc v ngƣ c lại Qu hƣơng v Tổ
quốc tác động lẫn nhau, bổ sung cho nhau làm phong phú tình cảm c a mỗi con
ngƣời. Chính vì thế mà trong s hình thành nhân cách c a học sinh, lịch sử truyền
thống c ý ngh rất quan trọng.
Trong vài thập kỷ gần đ y do s phát tri n nhanh chóng c a khoa học, kỹ
thuật và công nghệ cũng nhƣ quá trình hội nhập quốc tế đã dẫn đến nền kinh tế
nƣớc ta trở thành nền kinh tế - tri thức. Trong nền kinh tế - tri thức, kiến thức và kỹ
năng c con ngƣời là nhân tố quyết định s phát tri n c a xã hội. Nhiệm vụ quan
trọng đặt ra cho nền giáo dục là ngoài việc trang bị cho học sinh những kiến thức
tối thi u, cần thiết, các môn học cần tạo ra cho học sinh các năng c nhất định đ
khi tham gia sản xuất hoặc nghiên cứu khoa học, họ có th thích ứng đƣ c với các
yêu cầu c a xã hội Qu n đi m c Đảng về vấn đề này th hiện ở mục tiêu giáo
dục nh m đáp ứng yêu cầu phát tri n kinh tế văn h xã hội c đất nƣớc hiện tại
v tƣơng i Trong đ đặc biệt chú trọng đổi mới nội dung phƣơng pháp dạy học,
thi, ki m tr v đánh giá chất ƣ ng giáo dục V “ Dạy học phải gắn liền với th c
tế, giải quyết đƣ c các vấn đề, các yêu cầu c a th c tế” Dạy học theo d án là một
hình thức dạy học trong đ học sinh th c hiện một nhiệm vụ học tập phức h p, gắn
liền với th c tiễn, kết h p lý thuyết với th c h nh v đánh giá ết quả. Kết quả c a
d án là một sản phẩm h nh động có th giới thiệu đƣ c. Sử dụng dạy học theo d
án không chỉ giúp học sinh hứng thú, ch động trong học tập mà còn rèn luyện,
c ng cố rất nhiều kỹ năng Tuy nhi n việc sử dụng dạy học d án mới chỉ áp dụng
ở các trƣờng đại học v c o đẳng. Hiện nay có rất ít giáo viên THPT hi u biết về
dạy học d án và rất hiếm giáo viên sử dụng hình thức này trong giảng dạy Căn cứ
2
v o đặc đi m môn học và với mong muốn góp phần nâng cao chất ƣ ng dạy học,
tôi chọn đề tài: Vận dụng phƣơng pháp dạy học dự án vào dạy học chủ đề “Sơ
kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX” Lịch Sử 10 – THPT.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu, xây d ng: dạy học dự án vào dạy học chủ đề “Sơ kết lịch sử
Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX” Lịch Sử 10 – THPT. Nh m nâng
cao s liên hệ giữa lý thuyết với th c tiễn, th c hiện hiệu quả đổi mới phƣơng pháp
dạy học. Phát huy tính tích c c ch động sáng tạo, tạo tính hứng thú trong học tập,
giúp học sinh đƣ c trải nghiệm th c tiễn cuộc sống, góp phần hình thành một số
phẩm chất năng l c c a học sinh; góp phần th c hiện giáo dục hƣớng nghiệp định
hƣớng phân lu ng, cung cấp nhân l c tr c tiếp cho đị phƣơng
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài giải quyết các vấn đề sau:
- Tổng qu n cơ sở lí luận và th c tiễn c a dạy học gắn liền với trải nghiệm.
- Thiết kế tiến trình dạy học d án qua ch đề “Sơ ết lịch sử Việt Nam từ
ngu n gốc đến giữa thế kỷ XIX”.
- Tiến hành th c nghiệm sƣ phạm tại đơn vị c ng tác v các đơn vị khác.
- Khảo sát kết quả thử nghiệm đề tài thông qua lấy ý kiến c đ ng nghiệp
và học sinh.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu áp dụng cho học sinh khối 10 tại đơn vị c ng tác trong năm
học 2018 – 2019 và 2019 -2020
- Nghiên cứu xây d ng ch đề dạy học “Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn
gốc đến giữa thế kỷ XIX” b ng dạy học d án.
- Phạm vi và khả năng nh n rộng cho tất cả các đối tƣ ng học sinh, áp dụng
cho dạy học đại trà ở tất cả các trƣờng THPT, góp phần phân lu ng học sinh sau
THPT.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Ở đề t i n y t i đã th c hiện các phƣơng pháp nhƣ sau:
- Phƣơng pháp nghi n cứu tài liệu.
- Phƣơng pháp chuy n gi
- Phƣơng pháp qu n sát
- Phƣơng pháp nghi n cứu quan sát các sản phẩm hoạt động c a học sinh.
- Phƣơng pháp ph n tích tổng h p.
- Phƣơng pháp thống kê.
3
6. Giả thuyết khoa học
Đối với ch đề “Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ
XIX”, dạy học theo d án sẽ tạo cơ hội cho học sinh hoạt động nhóm, trải nghiệm
th c tiễn cuộc sống, phát tri n tƣ duy sáng tạo và niềm đ m m trong học tập, đ từ
đ cố gắng nỗ l c học tập đ đạt kết quả tốt hơn Mặt khác s h p tác các bạn
trong nhóm sẽ tạo cơ hội cho s phát tri n các năng c giao tiếp, trình bày. Nhƣ
vậy phƣơng pháp dạy học d án sẽ có hiệu quả c o hơn về chất ƣ ng dạy học so
với áp dụng phƣơng pháp dạy học truyền thống.
7. Những đóng góp của đề tài
Đề tài: Dạy học d án qua ch đề “Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc
đến giữa thế kỷ XIX”, có những đ ng g p về lý luận và th c tiễn nhƣ s u:
- Hệ thống h cơ sở lý luận về dạy học d án.
- Làm sáng tỏ th c trạng xây d ng và tổ chức dạy học theo ch đề trong các
nh trƣờng phổ thông hiện nay.
- Dạy học d án qua ch đề “Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến
giữa thế kỷ XIX”. Giúp ngƣời học vận dụng kiến thức bài học ngay vào th c tiễn
cuộc sống Đ ng thời khắc sâu kiến thức và hoạt động nhóm sẽ phát huy s sáng
tạo c a học sinh.
4
PHẦN II - NỘI DUNG
CHƢƠNG 1 – CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Cơ sở lý luận của đề tài
''D án'' đƣ c hi u theo ngh phổ th ng đề án, một d thảo hay một kế
hoạch trong đ đề án, d thảo hay kế hoạch này cần đƣ c th c hiện nh m đạt mục
đích đề ra.
1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài:
Có nhiều đề tài vận dụng phƣơng pháp dạy học d án cụ th nhƣ phƣơng
pháp dạy học d v ƣớc đầu th c nghiệm “Dạy học d án” v o ộ môn lịch sử
c a một số trƣờng THPT… Nhƣng đề tài dạy học d án qua ch đề “Sơ kết lịch sử
Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XIX”, mới ở phƣơng pháp tổ chức và thiết
kế nội dung theo hƣớng trải nghiệm, sáng tạo. Học sinh làm việc ch yếu theo
nhóm, có th vận dụng kiến thức i n m n đ đ ng v i thuyết minh, phỏng vấn.
Hoạt động trải nghiệm dạy học d án ngoài phạm vi nh trƣờng còn nh m mục
đích n ng c o ý thức trách nhiệm c đo n vi n th nh ni n đối với đất nƣớc.
Phƣơng pháp dạy học d án qua ch đề giúp giáo viên có th tham khảo, sử dụng
một cách sáng tạo, hiệu quả trong dạy học và thông qua kết quả th c nghiệm có
đối chứng đ ki m chứng tính khả thi c đề tài.
1.2.1. Dạy học theo dự án
Là một hình thức dạy học trong đ ngƣời học th c hiện một nhiệm vụ học
tập phức h p, có mục tiêu rõ ràng, gắn với th c tiễn, kết h p lí thuyết với th c
h nh Ngƣời học đƣ c hƣớng dẫn đ th c hiện các công việc nhƣ t lập kế hoạch,
t tri n khai th c hiện kế hoạch, ki m tr điều chỉnh, t đánh giá quá trình v ết
quả th c hiện. Hình thức làm việc ch yếu là theo nhóm, kết quả c a d án là
những sản phẩm cụ th đƣ c trình bày rõ ràng, có th giới thiệu đƣ c.
Qu n đi m đổi mới dạy học hiện n y tăng tính h nh động, vận dụng kiến
thức giải quyết những vấn đề th c tiễn c a nguời học, phát huy tính tích c c, ch
động, sáng tạo c ngƣời học, dạy học theo d án là một trong những hình thức
th c hiện đƣ c qu n đi m này.
1.2.2. Các bƣớc tiến hành của dạy học theo dự án
Dạy học theo d án đƣ c th c hiện theo 5 ƣớc nhƣ s u:
Bƣớc 1: Xác định ch đề, nhiệm vụ học tập và nghiên cứu gắn với yêu cầu
c a môn học.
- Có th khởi đầu b ng ý tƣởng học sinh quan tâm hoặc những định hƣớng,
chỉ dẫn c a giáo viên.
