SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC SỐ VÀ
ĐẢM BẢO AN TOÀN TRÊN KHÔNG GIAN MẠNG
CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP
Lĩnh vực: Chủ nhiệm
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC SỐ VÀ
ĐẢM BẢO AN TOÀN TRÊN KHÔNG GIAN MẠNG
CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP
Lĩnh vực: Chủ nhiệm
Nhóm tác giả: Nguyễn Thị Hoa Lâm
Hoàng Thị Nghi Quỳnh
Tổ chuyên môn: Toán-Tin, KHXH
Năm thực hiện: 2023- 2024
Số điện thoại: 0965 609 324
0986 777 977
i
MỤC LỤC
PHẦN A - MỞ ĐẦU ................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................ 2
4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 2
5. Đóng góp mới của đề tài ................................................................................... 3
PHẦN B - NỘI DUNG ............................................................................................. 4
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN ............................................................................................... 4
1. Khái niệm về năng lực số, khung năng lực số .............................................. 4
1.1. Năng lực số là gì? ................................................................................... 4
1.2. Phân loại năng lực số, nâng cao năng lực số ......................................... 4
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực số của học sinh ............................. 5
1.4. Khung năng lực số là gì? ........................................................................ 7
1.5. Mục đích của khung năng lực số ........................................................... 7
1.6. Khung năng lực số cho học sinh trung học ............................................ 8
1.7. Quy trình triển khai khung năng lực số cho học sinh ............................ 8
2. An toàn không gian mạng ............................................................................. 9
2.1. Thế nào là không gian mạng? ................................................................ 9
2.2. Đặc điểm của không gian mạng ............................................................. 9
2.3. Tác động của môi trường mạng đến học sinh ...................................... 10
2.4. Làm thế nào để đảm bảo an toàn trên không gian mạng? .................... 15
3. Vai trò của lãnh đạo quản lý, GVCN trong giáo dục nâng cao năng lực số và
đảm bảo an toàn trên không gian mạng cho học sinh ..................................... 16
3.1. Vai trò của Ban giám hiệu và tập thể lãnh đạo nhà trường .................. 16
3.2. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp .................................................... 17
II. THỰC TRẠNG .............................................................................................. 18
1. Tổ chức điều tra ........................................................................................... 18
1.1. Mục đích điều tra ................................................................................. 18
1.2. Cách thức điều tra ................................................................................ 18
1.3. Mẫu điều tra ......................................................................................... 19
ii
2. Kết quả điều tra ........................................................................................... 19
2.1. Kết quả điều tra thực trạng về năng lực số của học sinh ..................... 19
2.2. Kết quả điều tra thực trạng kĩ năng bảo mật thông tin, tránh được các
vấn nạn lừa đảo hay bắt nạt trên môi trường mạng ..................................... 20
3. Nguyên nhân của thực trạng ....................................................................... 22
III. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ................................................................................ 22
1. Các giải pháp nâng cao năng lực số cho học sinh ....................................... 22
1.1. Giải pháp 1: Xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu phát triển năng
lực số ........................................................................................................... 22
1.2. Giải pháp 2: Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
hình thức sinh hoạt lớp ................................................................................ 22
1.3. Giải pháp 3: Tổ chức hoạt động trải nghiệm tìm hiểu về các công nghệ
số phục vụ giáo dục ..................................................................................... 24
1.4. Giải pháp 4: Phát triển năng lực số qua dạy học Tin học .................... 25
1.5. Giải pháp 5: Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá theo hướng chuyển
đổi số ........................................................................................................... 26
2. Các giải pháp đảm bảo an toàn trên không gian mạng ............................... 28
2.1. Giải pháp 1: Giảng dạy về luật An ninh mạng 2018 ........................... 28
2.2. Giải pháp 2: Giáo dục học sinh ứng xử có văn hóa trên không gian mạng
..................................................................................................................... 31
2.3. Giải pháp 3: Giáo dục học sinh bảo mật thông tin cá nhân, tránh bị lừa
đảo qua mạng .............................................................................................. 35
2.4. Giải pháp 4: Giáo dục kĩ năng ứng phó với nạn bắt nạt trực tuyến ..... 38
IV. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM........................................................................ 44
1. Mục đích thực nghiệm................................................................................. 44
2. Đối tượng thực nghiệm ............................................................................... 44
3. Phương pháp thực nghiệm .......................................................................... 44
4. Kết quả thực nghiệm ................................................................................... 44
V. KHẢO SÁT TÍNH CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP
ĐỀ XUẤT ........................................................................................................... 45
1. Mục đích khảo sát ....................................................................................... 45
2. Nội dung và phương pháp khảo sát ............................................................. 45
2.1. Nội dung khảo sát ................................................................................. 45
iii
2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ............................................. 46
3. Đối tượng khảo sát ...................................................................................... 46
4. Kết quả khảo sát về tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất
......................................................................................................................... 47
4.1. Tính cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất ......................................... 47
4.2. Tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất ............................................ 49
PHẦN C - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................... 51
1. Kết luận ........................................................................................................... 51
2. Kiến nghị ......................................................................................................... 51
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 53
PHỤ LỤC 1: KHẢO SÁT THỰC TRẠNG NĂNG LỰC SỐ CỦA HỌC SINH .. 54
PHỤ LỤC 2: KHẢO SÁT THỰC TRẠNG KĨ NĂNG BẢO MẬT THÔNG TIN,
TRÁNH ĐƯỢC CÁC VẤN NẠN LỪA ĐẢO HAY BẮT NẠT TRÊN MÔI
TRƯỜNG MẠNG ................................................................................................... 55
PHỤ LỤC 3: KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI
PHÁP ĐỀ XUẤT .................................................................................................... 56