Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Góp phần tra cứu, giải thích các địa danh châu Âu trong Địa lý 7

A. §Æt vÊn ®Ò

Trong rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc m«n ®Þa lý ë

nhµ tr­êng phæ th«ng, ®Çu t­ nhiÒu h¬n vµo thiÕt kÕ bµi d¹y vµ tæ chøc d¹y

häc, vËn dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc th× viÖc ®a d¹ng vµ phèi

hîp linh ho¹t c¸c h×nh thøc tæ chøc d¹y häc, tÝch cùc sö dông c¸c ph­¬ng

tiÖn d¹y häc ®Ó n©ng cao vai trß chñ thÓ cña häc sinh lµ mét trong nh÷ng

gi¶i ph¸p quan träng nhÊt.

Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y, ngoµi viÖc sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc võa

truyÒn thèng võa hiÖn ®¹i, chóng t«i cßn tËp hîp, kÕt hîp nh÷ng ph­¬ng tiÖn

d¹y häc phï hîp víi nhiÒu ®èi t­îng häc sinh ë ®Þa ph­¬ng m×nh. Ch­¬ng

tr×nh ®Þa lý líp 7 vµ líp 8 häc sinh ®­îc häc vÒ thiªn nhiªn vµ con ng­êi ë

c¸c ch©u lôc víi rÊt nhiÒu môc tiªu vÒ kiÕn thøc vµ kü n¨ng còng nh­ th¸i

®é vµ hµnh vi; trong ®ã kiÕn thøc vÒ c¸c ®Þa danh nãi chung kh«ng ph¶i lµ

kiÕn thøc träng t©m cña c¸c bµi häc nh­ng viÖc cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh

vÒ c¸c ®Þa danh sÏ lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng tiÖn quan träng ®Ó c¸c em

n¾m v÷ng kiÕn thøc bµi häc nh­ vÒ ph©n tÝch mét biÓu ®å khÝ hËu, kü n¨ng

lµm viÖc víi b¶n ®å, x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Þa lý, ghi nhí ®Þa danh…®Æc biÖt cßn

g©y høng thó trong c¸c giê häc ®Þa lý.

H¬n ai hÕt, ng­êi gi¸o viªn ®Þa lý lµ nh÷ng ng­êi th­êng xuyªn ph¶i

tiÕp nhËn c¸c c©u hái tõ anh em, b¹n bÌ, ®ång nghiÖp, häc sinh... nh­ thµnh

phè nµy ë ®©u? Trô së c¬ quan nµy n»m ë ®©u? T¹i sao con s«ng nµy l¹i cã

nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau...§iÒu nµy ®ßi hái ng­êi gi¸o viªn ®Þa lý ph¶i cã

nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ c¸c ®Þa danh trªn thÕ giíi. Vµ mÆc dï kiÕn thøc

vÒ c¸c ®Þa danh nµy kh«ng ph¶i lµ kiÕn thøc träng t©m cña bµi häc nh­ng

ng­êi gi¸o viªn còng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm trang bÞ cho häc sinh c¸c kiÕn

thøc vÒ ®Þa danh trªn thÕ giíi.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

1

- KiÕn thøc vÒ c¸c ®Þa danh thËt ng¾n gän vµ ®¬n gi¶n, nh­ng nÕu gi¸o

viªn ®Þa lý, häc sinh kh«ng cã nh÷ng hiÓu biÕt ®ã, cã nh÷ng nhÇm lÉn

th× sÏ bÞ d­ luËn x· héi ®¸nh gi¸ lµ yÕu kÐm, lµ non kiÕn thøc.

- KÕt thóc ch­¬ng tr×nh THCS, nhiÒu em häc sinh kh«ng cã ®iÒu kiÖn

häc lªn mµ hä ph¶i tham gia vµo cuéc sèng lao ®éng s¶n xuÊt, nhiÒu

em xuÊt khÈu lao ®éng ra n­íc ngoµi. V× vËy, ng­êi gi¸o viªn ®Þa lý

còng cÇn trang bÞ cho c¸c em nh÷ng kiÕn thøc vÒ c¸c ®Þa danh trªn

thÕ giíi, ®Ó khi tham gia vµo ho¹t ®éng x· héi, xuÊt khÈu lao ®éng ra

sÏ ®Õn.

n­íc ngoµi th× c¸c em kh«ng bÞ cho¸ng ngîp, m¬ hå vÒ n¬i mµ m×nh

- Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi mµ viÖc so¹n vµ gi¶ng d¹y b»ng gi¸o ¸n

®iÖn tö ngµy cµng phæ biÕn th× viÖc cã nh÷ng tranh ¶nh, s¬ ®å minh

ho¹ lµ rÊt cÇn thiÕt; v× vËy, chóng t«i ®· thu thËp, tËp hîp ®­îc mét bé

tranh ¶nh, s¬ ®å…rÊt gi¸ trÞ ®­îc l­u gi÷ trong m¸y tÝnh c¸ nh©n,

trong ®ã, mét sè tranh ¶nh, s¬ ®å chóng t«i ®· ®­a vµo ®Ò tµi nµy.

- Trang bÞ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ®Þa danh thÕ giíi kh«ng chØ cÇn thiÕt ®èi

víi gi¸o viªn ®Þa lý, mµ nhiÒu gi¸o viªn c¸c m«n häc kh¸c nh­ v¨n

häc, lÞch sö, ©m nh¹c, mü thuËt, thÓ dôc…còng rÊt cÇn thiÕt.

- HiÖn nay, ë n­íc ta còng ®· cã mét sè tµi liÖu vÒ ®Þa danh thÕ giíi do

c¸c nhµ khoa häc chuyªn ngµnh biªn so¹n rÊt cã gi¸ trÞ nh­ng theo

vµ häc sinh, ®Æc biÖt lµ ë c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói.

kh¶o s¸t cña chóng t«i, c¸c tµi liÖu nµy ch­a ®Õn ®­îc víi gi¸o viªn

- Sù ph¸t triÓn cña Internet ®· khiÕn cho viÖc t×m kiÕm, tra cøu th«ng

tin dÔ dµng h¬n, kÓ c¶ c¸c th«ng tin vÒ ®Þa danh thÕ giíi. Nh­ng c¬ së

h¹ tÇng th«ng tin, thêi gian, tr×nh ®é(cid:0) cña gi¸o viªn hiÖn nay, ®Æc

biÖt lµ ë n«ng th«n cßn nhiÒu h¹n chÕ khiÕn hä ch­a khai th¸c hÕt

Tõ nh÷ng lÝ do trªn, chóng t«i muèn tËp hîp mét sè ®Þa danh (cid:0)Gãp

h÷u Ých cña Internet trong viÖc t×m kiÕm th«ng tin.

phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7(cid:0) víi hai

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

2

môc ®Ých lµ võa t¹o ra mét nguån kiÕn thøc võa t¹o ra mét ph­¬ng tiÖn

d¹y häc trî gióp cho gi¸o viªn vµ häc sinh trong khi d¹y vµ häc phÇn ®Þa

lý ch©u lôc nµy.

§Þa danh trªn thÕ giíi ë s¸u ch©u lôc th× rÊt phong phó, ®a d¹ng. Chóng

t«i cã ý ®Þnh lÇn l­ît tËp hîp ®Þa danh theo tõng ch©u lôc. Tr­íc tiªn, chóng

t«i chän Ch©u ¢u ®Ó giíi thiÖu.

Chän ch©u ¢u ®Ó lµm ®Ò tµi nµy v× ch©u ¢u lµ ch©u lôc ph¸t triÓn sím

nhÊt, ®ång ®Òu nhÊt, cã rÊt nhiÒu ®Þa danh g¾n liÒn víi häc sinh chóng ta

ng­êi th©n ®ang häc tËp vµ lµm viÖc ë n­íc ngoµi…

th«ng qua rÊt nhiÒu kªnh th«ng tin kh¸c nhau nh­ truyÒn h×nh, s¸ch b¸o,

C¸c ®Þa danh ®­îc lùa chän ®Ó x©y dùng, tr­íc hÕt lµ c¸c ®Þa danh ®­îc

®Ò cËp ®Õn trong s¸ch gi¸o khoa, bao gåm c¸c ®èi t­îng ®Þa lý tù nhiªn: nói,

s«ng, hå, vÞnh, biÓn, b¸n ®¶o, ®¶o…vµ c¸c ®Þa danh vÒ c¸c ®¬n vÞ hµnh

chÝnh: quèc gia, thµnh phè, vïng c«ng nghiÖp…Ngoµi ra, chóng t«i cßn bæ

sung mét sè ®Þa danh kh«ng cã trong ch­¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa nh­ng

chóng t«i vÉn ®­a vµo v× nã th­êng gÆp trong cuéc sèng, phæ biÕn trong c¸c

cuéc thi kiÕn thøc…§iÒu nµy lµ cÇn thiÕt vµ nã sÏ lµm t¨ng thªm vÎ ®Ñp,

t¨ng thªm søc hÊp dÉn cña m«n häc, lµm cho tÊt c¶ c¸c giê ®Þa lý lu«n míi

mÎ, kÝch thÝch sù say mª t×m tßi cña häc sinh vµ thªm yªu m«n ®Þa lý h¬n.

Trong mçi ®Þa danh ®­a ra, chóng t«i ®Òu lùa chän nh÷ng th«ng tin

®Æc tr­ng vÒ ®Þa lý, v¨n ho¸, lÞch sö, tªn gäi, danh nh©n, sù kiÖn…§Æc biÖt,

mét sè ®Þa danh cßn ®­îc bæ sung thªm s¬ ®å, h×nh ¶nh…TÊt c¶ nh»m môc

®Ých t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho gi¸o viªn vµ häc sinh khi sö dông.

VÒ trËt tù s¾p xÕp vµ tr×nh bµy, chóng t«i s¾p xÕp c¸c ®Þa danh theo thø

tù c¸c ch÷ c¸i ®Çu tiªn A,B,C…Víi nh÷ng tªn gäi cã nhiÒu ®Þa danh, chóng

t«i tr×nh bµy nh÷ng th«ng tin ®· lùa chän theo mçi ®Þa danh ®Ó lµm râ tõng

®Þa danh.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

3

Sau ®©y lµ nh÷ng ®Þa danh ch©u ¢u mµ chóng t«i ®· lùa chän vµ tËp hîp

trong nh÷ng n¨m qua. Xin ®­îc giíi thiÖu cïng ®ång nghiÖp vµ c¸c em häc

B. Néi dung

sinh.

A

A-®ri-a-tÝch: BiÓn trong §Þa Trung H¶i, n»m gi÷a b¸n ®¶o ý vµ b¸n

®¶o Ban-c¨ng. §©y lµ mét biÓn n«ng, trong ®ã cã nhiÒu ®¶o, ®Æc biÖt lµ

nhãm ®¶o V¬-ni-d¬. N»m gi÷a hai nÒn v¨n ho¸ cæ ®¹i lµ La M· vµ Hi L¹p,

biÓn A-®ri-a-tÝch g¾n liÒn víi nhiÒu truyÒn thuyÕt, thÇn tho¹i.

A-PEN-NIN:

1/. B¸n ®¶o ë Nam ¢u, cßn gäi lµ b¸n ®¶o ý hay I-ta-li-a.

2/. A-pen-nin còng lµ d·y nói trÎ thuéc hÖ An-pi, ch¹y dµi däc theo

b¸n ®¶o cïng tªn, theo h­íng T©y B¾c-§«ng Nam, dµi kho¶ng 1.100km,

chç réng nhÊt kho¶ng 100km, cao trung b×nh 1.200m.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

4

Mét gãc d·y A-pen-nin

a-ten: Thµnh phè thñ ®« cña n­íc Céng hßa Hi L¹p, n»m ë phÝa Nam b¸n

®¶o Ban-c¨ng. A-ten lµ mét thµnh phè cæ kÝnh, cßn l­u gi÷ nhiÒu di tÝch lÞch

sö, kiÕn tróc thêi cæ ®¹i, lµ mét trung t©m du lÞch næi tiÕng trªn thÕ giíi.

§Òn Pa-the-non, mét c«ng tr×nh kiÕn tróc cæ ®¹i, ®­îc x©y dùng tõ thÕ kû V tr­íc c«ng nguyªn ë A-ten.

Ai-len:

®¶o cã n­íc Céng hßa Ai-len vµ phÇn ®Êt phÝa B¾c thuéc liªn hiÖp Anh.

1/. §¶o lín thø hai trong quÇn ®¶o Anh. DiÖn tÝch 84.000km2. Trªn

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

5

2/. Quèc gia Céng hßa ë phÝa T©y n­íc Anh, trªn phÇn lín l·nh thæ

®¶o Ai-len. DiÖn tÝch: 70.000km2, thñ ®«: §u-blin

§¶o Ai-len gåm 2 khu vùc: Céng hßa Ai-len (phÝa Nam) vµ phÇn phÝa B¾c n»m trong Liªn HiÖp Anh

Ai-x¬-len: §¶o ë phÝa T©y B¾c Ch©u ¢u, n»m gi÷a b¸n ®¶o Xc¨ng-®i-

na-vi vµ ®¶o Gr¬n-len. Næi tiÕng vÒ b¨ng hµ vµ nói löa. Trªn ®¶o lµ quèc gia

cïng tªn, diÖn tÝch kho¶ng 103.000km2, thñ ®«: Rª-ki-a-vich. Ai-x¬-len

theo tiÕng Anh lµ “iceland”, nghÜa lµ “®¶o b¨ng”. ë Ai-x¬-len cã nhiÒu suèi

n­íc nãng, v× vËy ng­êi d©n ë ®©y ®· sö dông c¸c hÖ thèng ®­êng èng dÉn

n­íc nãng tíi c¸c hé gia ®×nh ®Ó sö dông trong mïa ®«ng.

H¬i n­íc bèc lªn tõ suèi n­íc nãng ë Ai-x¬-len

Am-xtec-®am: Thµnh phè thñ ®« cña V­¬ng Quèc Hµ Lan, mét h¶i

c¶ng quan träng cña Hµ Lan vµ Ch©u ¢u. S«ng Am-xten vµ c¸c nh¸nh cña

nã chia c¾t thµnh phè ra c¸c khu vùc ®¶o nhá cã cÇu nèi víi nhau. Theo

tiÕng Hµ Lan, Am-xtec-®am cã nghÜa lµ “®Ëp trªn s«ng Am-xten”.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

6

Thµnh phè Am-xtÐc-®am nh÷ng n¨m 1970

An-Ba-ni: Quèc gia n»m ë phÝa T©y Nam b¸n ®¶o Ban-C¨ng, thñ ®« Ti-

ra-na.

An-p¬: d·y nói trÎ h×nh c¸nh cung ch¹y theo h­íng §«ng-T©y, n»m trªn

l·nh thæ c¸c n­íc: Ph¸p, I-ta-li-a, Thôy SÜ vµ ¸o. ChiÒu dµi: 1200km, réng

tõ 135-260km. §©y chÝnh lµ d·y nói cao nhÊt ch©u ¢u, víi ®Ønh cao nhÊt lµ

M«ng Bl¨ng (B¹ch S¬n) cao 4810m. §Þa h×nh An-p¬ rÊt hiÓm trë nªn cã rÊt

nhiÒu ®Ìo, dèc vµ ®­êng hÇm xuyªn nói. Theo tiÕng Xen-t¬, An-p¬ cã nghÜa

lµ: “nói cao”. Ngoµi d·y An-p¬ chÝnh thøc, ®Þa danh An-p¬ cßn dïng ®Ó chØ

mét sè d·y nói cao kh¸c. VÝ dô nh­: bé phËn phÝa Nam cña d·y nói ven biÒn

phÝa §«ng ¤-Xtr©y-li-a gäi lµ An-p¬ ¤-xtr©y-li-a, d·y nói trªn ®¶o Niu Di-

len Nam gäi lµ An-p¬ Niu Di-len, cßn d·y nói trªn b¸n ®¶o Xcan-®i-na-vi,

gi÷a biªn giíi Thôy §iÓn vµ Na Uy còng gäi lµ An-p¬ Xcan-®i-na-vi.

§­êng ®Ìo dèc trong

vïng nói An-p¬.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

7

An-p¬ ®i-na-rich: Vïng nói trÎ, ch¹y däc phÝa T©y b¸n ®¶o Ban C¨ng.

Anh:

1/. QuÇn ®¶o ë phÝa T©y B¾c Ch©u ¢u, bao gåm hai ®¶o lín lµ Grit

Brit-tªn vµ ®¶o Ai-len cïng mét sè ®¶o nhá.

2/. Quèc gia qu©n chñ lËp hiÕn ë phÝa T©y B¾c Ch©u ¢u. DiÖn tÝch:

244.000km2, thñ ®«: Lu©n §«n (L«n §«n). N­íc Anh lµ n¬i khëi nguån cña

cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp lÇn thø nhÊt, ®­a n­íc nµy trë thµnh n­íc

c«ng nghiÖp ph¸t triÓn sím nhÊt thÕ giíi. Tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø

II, Anh lµ n­íc cã nhiÒu thuéc ®Þa nhÊt thÕ giíi, chiÕm kho¶ng 1/4 diÖn tÝch

®Êt ®ai trªn thÕ giíi. HiÖn nay, Anh chØ cßn mét sè thuéc ®Þa, chñ yÕu lµ c¸c

®¶o. Tªn gäi ®Çy ®ñ lµ V­¬ng quèc Liªn HiÖp Anh vµ B¾c Ai-len.

Quèc kú Liªn hiÖp Anh, kÕt hîp tõ quèc kú cña 4 xø: Uyªn-x¬, Ing-l©n, Xcèt-len vµ B¾c Ai-len.

¸o: Quèc gia ë Trung ¢u, n»m ë s­ên §«ng B¾c d·y Anp¬. DiÖn tÝch:

83.800km2, thñ ®« Viªn. N¨m 1918, Céng hßa ¸o thµnh lËp, sau khi ®Õ

quèc ¸o-Hung sôp ®æ. N¨m 1938, bÞ ph¸t xÝt §øc chiÕm ®ãng, ®Õn 1945

®­îc qu©n ®éi §ång Minh gi¶i phãng vµ c«ng nhËn nÒn ®éc lËp d©n chñ

(1955). ¸o lµ quèc gia cã nÒn ©m nh¹c ph¸t triÓn sím víi tªn tuæi cña c¸c

thiªn tµi: M«-da, Hai-®¬n, Gi«-han-Xtrao… Thñ ®« Viªn ®­îc coi lµ kinh

®« ©m nh¹c ch©u ¢u thÕ kû XIX. HiÖn nay, Viªn lµ n¬i ®ãng trô së cña

nhiÒu tæ chøc quèc tÕ.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

8

T­îng ®µi M«-da ë Viªn, ¸o

Trô së c¬ quan n¨ng l­îng nguyªn tö quèc tÕ (IAEA) t¹i Viªn (¸o)

B

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

9

Ba Lan: Quèc gia céng hßa ë Trung ¢u. DiÖn tÝch: 312.000km2, thñ ®«:

V¸c-xa-va. Ba Lan lµ n­íc ®· tµi trî cho NghÖ An x©y dùng bÖnh viÖn h÷u

nghÞ ®a khoa, bÖnh viÖn lín nhÊt tØnh ta hiÖn nay.

B¸c-xª-l«-na: Thµnh phè c¶ng vµ lµ ®Çu mèi giao th«ng quan träng

cña xø Ca-ta-l¨ng ë vïng §«ng B¾c T©y Ban Nha. Thµnh phè cã ®éi bãng

B¸c-xª-l«-na næi tiÕng thÕ giíi.

Ban-c¨ng:

1/. Lµ mét b¸n ®¶o lín ë Nam ¢u, cã h×nh d¸ng nh­ mét bµn tay xße.

DiÖn tÝch kho¶ng 500.00km2. §­êng bê biÓn bÞ c¾t xÎ s©u. §Þa h×nh chñ yÕu

lµ nói, ®ång b»ng Ýt, hÑp, kÐo dµi theo c¸c triÒn s«ng. Trªn b¸n ®¶o cã nhiÒu

quèc gia: An-ba-ni, Xl«-vª-ni-a, Croat-ti-a, XÐc-bi-a, B«-xni-a HÐc-xª-g«-

vi-na, Mac-xª-®«-ni-a, M«n-tª-nª-gr«, Bun-ga-ri, Ru-ma-ni, Hi L¹p. Ban

C¨ng lµ vïng ®Êt cã sù ®a d¹ng vÒ t«n gi¸o vµ s¾c téc nªn hay x¶y ra xung

®ét t«n gi¸o vµ s¾c téc.

2/. Lµ hÖ thång nói, n»m song song ë phÝa Nam s«ng §a-nuyp, cã

nhiÒu ®Ønh cao trªn 2000m. Cao nhÊt lµ ®Ønh B«-tep (2376m). Theo tiÕng

®Þa ph­¬ng, Ban-c¨ng cã nghÜa lµ “nói cao”.

Ban-tÝch: BiÓn kÝn thuéc §¹i T©y D­¬ng, gi¸p c¸c n­íc Thôy §iÓn,

PhÇn Lan, Nga, Lat-vi-a, Lit-va, E-xt«-ni-a, Ba Lan, §øc vµ §an M¹ch.

§­êng bê biÓn rÊt khóc khuûu, nhiÒu n¬i cã d¹ng phi-o. DiÖn tÝch kho¶ng

400.000km2, ®é s©u trung b×nh 60-130m. Do n»m trong vïng cã m­a nhiÒu,

nhiÒu s«ng ®æ vµo nªn biÓn Ban-TÝch cã ®é mÆn rÊt thÊp (d­íi 10‰). Däc

bê biÓn Ban-tÝch cã nhiÒu h¶i c¶ng quan träng cña c¸c n­íc nãi trªn.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

10

B¶n ®å vïng biÓn Ban-tÝch

BÐc-lin: Thµnh phè thñ ®« cña Céng hßa Liªn Bang §øc. Sau chiÕn tranh

thÕ giíi thø II, cïng víi sù chia t¸ch n­íc §øc, BÐc-lin bÞ chia thµnh hai bé

phËn: §«ng BÐc-lin lµ thñ ®« cña Céng hoµ D©n chñ §øc, T©y Bec-lin thuéc

Bøc t­êng Bec-lin, chia c¾t §«ng §øc vµ T©y §øc

céng hßa Liªn Bang §øc. Thµnh phè thèng nhÊt trë l¹i tõ n¨m 1990.

BÐc-n¬: Thµnh phè thñ ®« cña Liªn bang Thôy SÜ, n»m trong vïng nói

An-p¬. Thµnh phè ®­îc x©y dùng tõ thÕ kû XII. Theo tiÕng ®Þa ph­¬ng,

BÐc-n¬ cã nghÜa lµ “thµnh phè gÊu”, tªn nµy ®­îc ®Æt g¾n víi sù kiÖn ng­êi

nhÊt trong vïng.

®Æt nÒn mãng ®Çu tiªn x©y dùng thµnh phè ®· b¾n ®­îc mét con gÊu lín

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

11

Bª-la-rut: N­íc Céng hßa n»m ë phÝa t©y phÇn Ch©u ¢u cña Liªn X«

cò, gi¸p víi n­íc Céng hßa Ba Lan. DiÖn tÝch 208.000km2, thñ ®«: Min-xc¬.

Bª-la-rót phiªn ©m theo tiÕng H¸n lµ B¹ch Nga.

Xe Min-xc¬, lo¹i xe kh¸ phæ biÕn ë n«ng th«n n­íc ta ®­îc s¶n xuÊt ë Bª-la-rót

BØ: V­¬ng quèc ë T©y ¢u, n»m ë phÝa §«ng B¾c Céng hßa Ph¸p. DiÖn tÝch:

30.500km2, thñ ®«: Bruc-xen. BØ lµ n­íc cã tr×nh ®é c«ng nghiÖp ph¸t triÓn

cao.

BiÓn B¾c: BiÓn trong §¹i T©y D­¬ng, n»m ë phÝa T©y B¾c Ch©u ¢u, gi÷a

c¸c b¸n ®¶o Xc¨ng-®i-na-vi, Giut-len vµ ®¶o Anh. DiÖn tÝch kho¶ng

544.000km2. Trong biÓn cã nhiÒu má dÇu vµ khÝ ®èt ®­îc khai th¸c.

BiÓn ®en: BiÓn kÝn thuéc §Þa Trung H¶i, n»m ë phÝa §«ng Nam Ch©u

¢u, tiÕp gi¸p víi Ch©u ¸, diÖn tÝch kho¶ng 412.000km2. BiÓn §en cßn cã

tªn gäi theo tiÕng H¸n lµ H¾c H¶i. Ven biÓn §en cã nhiÒu khu du lÞch nghØ

d­ìng rÊt næi tiÕng.

BiÓn tr¾ng: BiÓn thuéc B¾c B¨ng D­¬ng, ¨n lâm vµo l·nh thæ Liªn

Bang Nga. DiÖn tÝch kho¶ng 90.000km2, ®é s©u tõ 30-300m. BiÓn nhËn

n­íc cña nhiÒu s«ng ë phÝa B¾c Liªn Bang Nga ®æ vµo nªn ®é mÆn rÊt thÊp.

Cã tªn BiÓn Tr¾ng v× mÆt biÓn bÞ b¨ng ®ãng hÇu nh­ quanh n¨m.

Booc-®«: Thµnh phè c¶ng cña n­íc Ph¸p, n»m bªn bê tr¸i s«ng Ga-r«n,

c¸ch lµ thµnh phè c¶ng mµ lµ næi tiÕng víi lo¹i r­îu vang ®­îc s¶n xuÊt tõ

c¸ch §¹i T©y D­¬ng 97km. Boãc-®« næi tiÕng thÕ giíi kh«ng ph¶i víi t­

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

12

nho. Mµu cña lo¹i r­îu nµy ®· trë thµnh mét tÝnh tõ chØ mµu s¾c, mµu

“Booc-®«”.

B«x-ni-a hec-xª-g«-vi-na: Quèc gia ë Nam ¢u, trong vïng Ban-

c¨ng. DiÖn tÝch: 51.100km2, d©n c­ chñ yÕu lµ ng­êi Xec-bi-a vµ ng­êi

Croat-ti-a theo §¹o Håi. Lµ mét n­íc céng hoµ trong Liªn Bang Nam T­

cò, tuyªn bè ®éc lËp n¨m 1990. Thñ ®« lµ: Xa-ra-ª-v«.

Bå §µo Nha: Quåc gia céng hßa ë T©y Nam Ch©u ¢u, trªn b¸n ®¶o I-

bª-rich. DiÖn tÝch: 92.000km2, thñ ®«: Li-xbon. Bå §µo Nha lµ n­íc c«ng,

n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, vµ tõng lµ mét ®Õ quèc hïng m¹nh. Bå §µo Nha lµ

n¬i sinh ra nhiÒu nhµ h»ng h¶i næi tiÕng, khëi nguån cho c¸c cuéc ph¸t kiÕn

®Þa lý diÔn ra vµo thÕ kû XV, XVI nh­: C«-l«m-b«, Ma-gien-l¨ng…

Ma-gien-l¨ng, ng­êi ®Çu tiªn ®i vßng quanh Tr¸i §Êt tõ 1519-1522

Bra-ti-xla-va: Thµnh phè thñ ®« cña n­íc Xl«-va-ki-a. Thµnh phè

®­îc x©y dùng tõ thÕ kû XV, hiÖn cßn l­u gi÷ nhiÒu c«ng tr×nh kiÕn tróc

v¨n ho¸ thêi Phôc h­ng.

Brª-men: Thµnh phè ë phÝa B¾c n­íc §øc. Thµnh phè lµ trung t©m kinh

tÕ lín, ®ång thêi lµ c¶ng quan träng, ®Çu mèi giao th«ng lín cña §øc.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

13

Bret: Thµnh phè cña n­íc Ph¸p n»m trªn b¸n ®¶o Br¬-tan, ®ång thêi còng

lµ mét c¶ng qu©n sù bªn bê §¹i T©y D­¬ng. Bret lµ n¬i rÊt ®iÓn h×nh cña

kiÓu khÝ hËu «n ®íi h¶i d­¬ng.

Bruc-xen: Thµnh phè thñ ®« cña V­¬ng quèc BØ. §Çu mèi giao th«ng vµ

lµ trung t©m kinh tÕ lín cña Ch©u ¢u. Bruc-xen lµ n¬i ®Æt trô së cña Liªn

minh qu©n sù B¾c §¹i T©y D­¬ng (NATO), Liªn minh ch©u ¢u (EU)…

Trô së Liªn minh Ch©u ¢u t¹i Bróc-xen (BØ)

Bun-ga-ri: Quèc gia ë vïng Ban-c¨ng. DiÖn tÝch: 110.000km2, thñ ®«:

X«-phi-a. Bun-ga-ri næi tiÕng thÕ giíi vÒ trång hoa vµ s¶n xuÊt n­íc hoa.

c

ca-dan: Thµnh phè thñ ®« cña n­íc céng hßa tù trÞ T¸c-ta (Liªn Bang

Nga), n»m ë bê tr¸i s«ng V«n-ga. Lµ mét trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸, chÝnh

trÞ quan träng. Ca-dan ®iÓn h×nh cho kiÓu khÝ hËu «n ®íi lôc ®Þa.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

14

Ca-xpi: Lµ mét biÓn kÝn phÝa §«ng Nam Ch©u ¢u, chç gi¸p giíi gi÷a

Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸. DiÖn tÝch trªn 350.000km2. Ca-xpi thùc ra lµ mét hå

n­íc mÆn lín, réng nhÊt thÕ giíi. DiÖn tÝch hiÖn nay ®ang bÞ thu hÑp, v× vËy

mùc n­íc trung b×nh còng thÊp h¬n mùc n­íc trong c¸c ®¹i d­¬ng. Hå Ca-

xpi kh«ng nh÷ng cã gi¸ trÞ vÒ giao th«ng, thñy s¶n mµ ë ven bê phÝa t©y cã

nhiÒu má dÇu, khÝ ®· ®­îc khai th¸c. Ca-xpi cßn cã tªn gäi kh¸c lµ Lý H¶i.

Cac-pat: D·y nói uèn nÕp trÎ ë phÝa §«ng Trung ¢u, cã h×nh c¸nh cung

víi mÆt låi quay vÒ phÝa §«ng Nam, kÐo dµi trªn 1.500km. D·y C¸c-pat

ch¹y qua l·nh thæ cña nhiÒu n­íc: SÐc, Xl«-va-ki-a, Hung-ga-ri, Ba Lan, U-

crai-na vµ Ru-ma-ni. Bé phËn lín nhÊt cña nã n»m trªn l·nh thæ Ru-ma-ni.

Can: Thµnh phè ë phÝa Nam n­íc Ph¸p, kinh ®« ®iÖn ¶nh Ch©u ¢u, næi

tiÕng chØ sau H«-li-ót, hµng n¨m diÔn ra liªn hoan phim Can næi tiÕng, gi¶i

th­ëng cao nhÊt lµ Cµnh Cä Vµng.

Cap-ca: D·y nói ë phÝa §«ng Nam ch©u ¢u, kÐo dµi tõ BiÓn §en ®Õn

En-brut (5.633m) thuéc Ch©u ¸.

biÓn Ca-xpi, lµ biªn giíi tù nhiªn gi÷a Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸. §Ønh cao nhÊt lµ

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

15

Cooc: §¶o ë phÝa Nam n­íc Ph¸p, trong §Þa Trung H¶i. DiÖn tÝch:

8.700km2. §¶o Cooc lµ quª h­¬ng cña Hoµng ®Õ Ph¸p Na-p«-lª-«ng.

Na-p«-lª-«ng (1769-1821)

C«-pen-ha-ghen: Thµnh phè c¶ng, thñ ®« cña §an M¹ch, n»m ë phÝa

§«ng b¸n ®¶o Giót-len. C«-pen-ha-ghen theo tiÕng ®Þa ph­¬ng cã nghÜa lµ

“kho hµng”.

Cra-c«p: Thµnh phè ë Ba Lan. Lµ trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸, ®Çu mèi

giao th«ng quan träng, thñ ®« cò cña Ba Lan.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

16

Croat-ti-a: Quèc gia ë Nam ¢u, trong vïng Ban-c¨ng. DiÖn tÝch:

56.540km2, thñ ®«: Da-grep. Croat-ti-a lµ mét trong 6 n­íc céng hßa thuéc

Liªn Bang Nam T­ tr­íc ®©y. Croat-ti-a ®­îc thµnh lËp tõ thÕ kû X, nh­ng

trong mét thêi gian kh¸ dµi phô thuéc vµo c¸c n­íc ¸o, Hung. Tõ 1941-

1945, chÞu sù kiÓm so¸t cña ph¸t xÝt §øc-ý. Tõ 1945, trë thµnh mét n­íc

céng hßa trong Liªn Bang Nam T­, tuyªn bè ®éc lËp tõ 1990.

Cr­m (cri-mª): B¸n ®¶o ë phÝa Nam n­íc U-crai-na, n»m trong biÓn

§en, trung t©m du lÞch nghØ d­ìng næi tiÕng. T¹i ®©y, ®· diÔn ra mét héi

nghÞ quèc tÕ quan träng (héi nghÞ I-an-ta) bµn vÒ viÖc kÕt thóc chiÕn tranh

thÕ giíi II vµ chuÈn bÞ thµnh lËp Liªn Hîp Quèc.

VÞ trÝ cña b¸n ®¶o

Cr­m trªn biÓn §en.

D

Duy-rich: Thµnh phè lín nhÊt cña Thôy SÜ, lµ trung t©m kinh tÕ, th­¬ng

m¹i lín nhÊt Thôy SÜ. Duy-rich lµ mét thµnh phè cæ kÝnh, ®­îc x©y dùng tõ

thÕ kû X, hiÖn nay lµ trung t©m tµi chÝnh lín nhÊt thÕ giíi, n¬i ®Æt trô së cña

nhiÒu tËp ®oµn tµi chÝnh lín. Duy-rich lµ thµnh phè cã chÊt l­îng cuéc sèng

tèt nhÊt thÕ giíi hiÖn nay.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

17

§a-nuyp: S«ng lín b¾t nguån tõ khèi nói Rõng §en trong d·y An-p¬,

ch¶y qua nhiÒu n­íc Trung vµ §«ng ¢u lµ §øc, ¸o, Hung-ga-ri, Xec-bi-a,

Bun-ga-ri, Ru-ma-ni, M«n-®«-va råi ®æ ra biÓn §en. ë ®o¹n th­îng l­u, tõ

nguån tíi thñ ®« Viªn (¸o), s«ng ch¶y qua mét vïng ®åi, nªn lßng hÑp,

n­íc ch¶y xiÕt. ë ®o¹n trung l­u vµ h¹ l­u (tõ Viªn tíi BiÓn §en), s«ng

ch¶y ªm ®Òm trªn d¹ng ®Þa h×nh ®ång b»ng, lßng s«ng më réng tíi 1-2km,

båi ®¾p nªn 2 ®ång b»ng lµ ®ång b»ng Trung L­u §a-nuýp vµ ®ång b»ng H¹

L­u §a-nuyp. S«ng §a-nuyp cã diÖn tÝch l­u vùc kho¶ng 817.000km2, cã

gi¸ trÞ lín vÒ giao th«ng vµ thñy lîi. Do ch¶y qua nhiÒu n­íc Ch©u ¢u, nªn

ë mçi n­íc s«ng ®Òu cã tªn riªng, ®ã lµ: §a-nuyp theo tiÕng Ph¸p; §«-nao

theo tiÕng §øc; §u-no theo tiÕng Hung; §u-nai theo tiÕng Nga…

§an M¹ch:

1/. Quèc gia qu©n chñ lËp hiÕn ë B¾c ¢u, n»m trªn B¸n ®¶o Giut-len

vµ mét sè ®¶o xung quanh. DiÖn tÝch: 43.000km2, thñ ®«: C«-pen-ha-ghen.

§an m¹ch lµ mét n­íc n«ng nghiÖp rÊt ph¸t triÓn. Næi tiÕng nhÊt lµ c¸c

ngµnh: ®¸nh c¸, s¶n xuÊt n«ng phÈm, ®ãng tµu, hµng h¶i. §an M¹ch lµ quª

2/. Eo biÓn n»m gi÷a c¸c ®¶o Ai-x¬-len vµ Gr¬n-len, nèi th«ng §¹i

T©y D­¬ng vµ biÓn Gr¬n-len.

h­¬ng cña An-®Ðc-xen, t¸c gi¶ nhiÒu chuyÖn cæ næi tiÕng thÕ giíi.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

18

§Þa trung h¶i: BiÓn kÝn thuéc §¹i T©y D­¬ng, n»m gi÷a c¸c lôc ®Þa:

¢u, ¸, Phi, th«ng víi §¹i T©y D­¬ng qua eo Gi-bran-ta, th«ng víi Ên §é

D­¬ng qua kªnh ®µo Xuy-ª vµ biÓn §á. DiÖn tÝch kho¶ng 2,5 triÖu km2, ®é

s©u trung b×nh kho¶ng 1.500m. §Þa Trung H¶i Ýt cã gi¸ trÞ vÒ nguån lîi h¶i

s¶n nh­ng cã gi¸ trÞ lín vÒ giao th«ng vËn t¶i gi÷a c¸c ch©u lôc: ¸, ¢u, Phi.

§«n: S«ng lín ch¶y trªn l·nh thæ Liªn Bang Nga, ë phÝa nam ®ång b»ng

§«ng ¢u, dµi 1.970km. S«ng cã gi¸ trÞ lín vÒ giao th«ng vËn t¶i, nã ®­îc

nèi víi s«ng V«n-ga bëi kªnh ®µo V«n-ga - §«n. S«ng §«n cßn cã c¸ch gäi

tªn tiÕng ViÖt kh¸c lµ s«ng §«ng.

®¬-ni-ep: S«ng b¾t nguån tõ cao nguyªn Van-®ai, ch¶y trªn l·nh thæ

n­íc Liªn Bang Nga, U-crai-na, Bª-la-ót. ChiÒu dµi 2.285km, l­u vùc

500.000km2. S«ng cã gi¸ trÞ rÊt lín vÒ giao th«ng vµ thuû ®iÖn (däc con

s«ng cã h¬n 10 nhµ m¸y thñy ®iÖn).

§øc: Quèc gia ë Trung ¢u. Tõ sau ®¹i chiÕn thÕ giíi thø II, n­íc §øc chia

lµm hai: Céng hoµ d©n chñ §øc víi thñ ®« lµ Bec-lin vµ Céng hoµ Liªn bang

§øc, thñ ®« lµ Bon. N¨m 1990, n­íc §øc thèng nhÊt, lÊy tªn lµ Céng hoµ

Liªn Bang §øc, thñ ®« lµ Bec-lin. §øc lµ n­íc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao, lµ

nÒn kinh tÕ thø 3 thÕ giíi hiÖn nay (sau Mü vµ NhËt B¶n).

e

E-xt«-ni-a: Quèc gia céng hßa n»m bªn bê biÓn Ban-tÝch, diÖn tÝch:

45.100km2, thñ ®«: Ta-lin. E-xt«-ni-a lµ mét quèc gia céng hßa thuéc liªn

bang X«-viÕt tr­íc ®©y, tuyªn bè ®éc lËp tõ n¨m 1991.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

19

Mét gãc thµnh cæ ë thµnh phè Ta-lin, thñ ®« cña E-xt«-ni-a

g

Gi-bran-ta: Eo biÓn nèi §Þa Trung H¶i víi §¹i T©y D­¬ng. Eo cã chiÒu

réng 15km, bÞ kÑp bëi mám cùc Nam b¸n ®¶o I-bª-rich (thuéc T©y Ban

Nha) vµ lôc ®Þa Phi (thuéc l·nh thæ Ma-rèc). §ang cã dù ¸n x©y dùng cÇu

v­ît qua eo biÓn nµy.

Gi¬-ne-v¬:

1/. Hå n»m ë biªn giíi Ph¸p vµ Thôy SÜ, diÖn tÝch: 58.000km2. Lµ mét

th¾ng c¶nh næi tiÕng thÕ giíi, cã gi¸ trÞ vÒ du lÞch. Cßn cã tªn lµ hå Lª-man.

2/. Thµnh phè ë Thôy SÜ, n»m bªn bê hå cïng tªn vµ s«ng R«n. Trung

t©m kinh tÕ, v¨n ho¸ næi tiÕng cña Ch©u ¢u. Gi¬-ne-v¬ lµ trung t©m du lÞch

víi nhiÒu kh¸ch s¹n cao cÊp. Gi¬-ne-v¬ lµ n¬i ®ãng trô së cña nhiÒu tæ chøc

dÇu má (OPEC), Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO)…

quèc tÕ nh­: Liªn ®oµn bãng ®¸ thÕ giíi (FIFA), tæ chøc c¸c n­íc xuÊt khÈu

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

20

Cã hai sù kiÖn quan träng ®èi víi n­íc ta diÔn ra ë Gi¬-ne-v¬ lµ hiÖp

®Þnh Gi¬-ne-v¬ n¨m 1954 vµ sù kiÖn ViÖt Nam ®­îc kÕt n¹p vµo tæ chøc

th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) n¨m 2006.

1

2 )

Trô së WTO (1) vµ b¨ng r«n chµo mõng ViÖt Nam lµ thµnh viªn thø 150 cña WTO t¹i trô së WTO (2) ë Gi¬-ne-v¬ (Thôy SÜ)

Giut-len: B¸n ®¶o ë phÝa B¾c vïng Trung ¢u. DiÖn tÝch: 40.000km2.

PhÇn lín b¸n ®¶o thuéc l·nh thæ §an M¹ch, mét phÇn nhá thuéc l·nh thæ

§øc.

Grit Brit-tªn: §¶o ë phÝa T©y B¾c Ch©u ¢u, thuéc l·nh thæ n­íc

Anh. §¶o Grit Brit-tªn gåm 3 xø lµ: Xcèt-len ë phÝa B¾c, Ing-l©n (England)

ë gi÷a vµ phÝa Nam, cßn Uyªn-x¬ ë phÝa T©y Nam. Thñ ®« L«n §«n cña

Anh n»m ë xø Ing-l©n. §¶o cßn cã tªn gäi quen thuéc lµ ®¶o Anh.

h

Hµ Lan: Quèc gia qu©n chñ lËp hiÕn ë T©y ¢u, n»m bªn bê biÓn B¾c.

DiÖn tÝch: 41.200km2, thñ ®«: Am-xtÐc-®am. Hµ Lan lµ n­íc cã nÒn c«ng

n«ng nghiÖp rÊt ph¸t triÓn, næi tiÕng thÕ giêi vÒ lÜnh vùc hµng h¶i vµ trång

tiÕng §øc lµ: Holland nghÜa lµ “Vïng ®Êt cã nhiÒu rõng” nh­ng rõng nay ®·

kh«ng cßn. Cßn cã mét tªn gäi kh¸c (phæ biÕn hiÖn nay) lµ Netherlands,

hoa, ch¨n nu«i bß s÷a vµ s¶n xuÊt s÷a. Tªn Hµ Lan cã hai nguån gèc: theo

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

21

nghÜa lµ “vïng ®Êt thÊp” v× phÇn lín diÖn tÝch ®Êt n»m thÊp h¬n mùc n­íc

biÓn. V× vËy, nh©n d©n Hµ Lan ph¶i quai ®ª, sö dông c¸c m¸y b¬m n­íc sö

dông søc giã ®Ó b¬m n­íc ra biÓn, tr¸nh ngËp lôt.

M¸y b¬m n­íc sö dông søc giã ë Hµ Lan

C¸nh ®ång trång hoa ë Hµ Lan

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

22

Hen-xin-ki: Thµnh phè c¶ng, thñ ®« cña PhÇn lan, n»m bªn bê biÓn Ban-

tÝch. Hen-xin-ki lµ n¬i ®ãng trô së cña c«ng ty mÑ NOKIA.

Hi l¹p: Quèc gia céng hßa ë Nam ¢u, n»m trªn b¸n ®¶o Ban-c¨ng vµ mét

sè ®¶o trong §Þa Trung H¶i. DiÖn tÝch: 132.000km2, thñ ®«: A-ten. Hi L¹p

lµ quèc gia cã nÒn v¨n minh l©u ®êi. HiÖn nay, ë Hi L¹p ®ang cã nhiÒu c«ng

tr×nh v¨n ho¸ cæ ®¹i nh­ quÇn thÓ kh¶o cæ Ac-ro-po-lit, ®Òn Pa-the-non(cid:0)Hi

L¹p lµ quª h­¬ng cña ThÕ vËn héi (O-lim-pic).

Hung-ga-ri: Quèc gia céng hoµ ë Trung ¢u, trong l­u vùc s«ng §a-

nuyp. DiÖn tÝch: 93.000km2, thñ ®«: Bu-®a-pÐt. Hung-ga-ri lµ n­íc n«ng-

c«ng nghiÖp ph¸t triÓn.

i

I-bª-rÝch: B¸n ®¶o lín nhÊt ë Nam ¢u, cã diÖn tÝch kho¶ng 580.000km2.

C¸c quèc gia T©y Ban Nha, Bå §µo Nha ®Òu n»m trªn b¸n ®¶o nµy. C¶ hai

phÝa B¾c vµ Nam cña b¸n ®¶o ®Òu cã nh÷ng d·y nói ch¾n. PhÝa B¾c lµ d·y

Pi-rª-nª, phÝa Nam lµ d·y Xi-e-ra Nª-va-®a. B¸n ®¶o I-bª-rÝch cßn cã tªn

kh¸c lµ b¸n ®¶o Pi-rª-nª.

I-ta-li-a: hay cßn gäi lµ ý, lµ quèc gia Céng hoµ thuéc Nam ¢u, n»m

trªn b¸n ®¶o cïng tªn trong §Þa Trung H¶i. DiÖn tÝch kho¶ng 301.300km2.

nhãm c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn-G8), mÆc dï nghÌo tµi nguyªn. I-ta-

Thñ ®«: R«-ma. I-ta-li-a lµ n­íc c«ng-n«ng nghiÖp rÊt ph¸t triÓn (thuéc

li-a cã khÝ hËu ®Þa trung h¶i víi bÇu trêi Ýt m©y, rÊt trong xanh, ®ã lµ lý do

®Ó ®éi tuyÓn bãng ®¸ n­íc nµy cã mµu ¸o truyÒn thèng lµ mµu xanh da trêi

(Thiªn thanh). L·nh thæ I-ta-li-a cã h×nh d¸ng gièng chiÕc ñng nªn ®­îc gäi

lµ “®Êt n­íc h×nh chiÕc ñng”. ë I-ta-li-a cã nhiÒu c«ng tr×nh kiÕn tróc v¨n

hßa næi tiÕng thÕ giíi.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

23

Th¸p nghiªng Pi-da ë I-ta-li-a

k

Ki-ep: Thµnh phè thñ ®« cña U-crai-na, n»m ë hai bê s«ng §¬-ni-ep. Ki-

ep lµ mét thµnh phè cæ, ®Ñp víi nhiÒu c«ng tr×nh v¨n ho¸ næi tiÕng thÕ giíi.

Ki-ep cã thêi kú lµ ®Õ ®« cña Nga Hoµng.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

24

Kin-l¬: Thµnh phè ë phÝa B¾c Céng hoµ Liªn Bang §øc, trªn b¸n ®¶o

Giót-len, n»m ven vÞnh cïng tªn cña biÓn Ban-tich. Kin-l¬ lµ ®Çu mèi giao

th«ng, trung t©m kinh tÕ lín cña §øc. Qua thµnh phè nµy cã kªnh ®µo Kin-

l¬, nèi biÓn Ban-tich víi biÓn B¾c.

l

Lat-vi-a: Quèc gia Céng hßa n»m ë §«ng ¢u ven bê biÓn Ban-tich.

DiÖn tÝch: 63.000km2, thñ ®«: Ri-ga. Lat-vi-a lµ mét n­íc Céng hßa thuéc

Liªn X« tr­íc ®©y, tuyªn bè ®éc lËp n¨m 1991.

li-«ng: Thµnh phè ë §«ng Nam n­íc Ph¸p. Lµ mét trung t©m c«ng

nghiÖp quan träng, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh dÖt, hãa chÊt, s¶n xuÊt « t«(cid:0)

Lit-va: N­íc Céng hoµ ë §«ng ¢u, n»m bªn bê biÓn Ban-tich. DiÖn tÝch:

62.000km2, thñ ®« Vin-li-nhut. Cßn gäi lµ Li-tu-y-a-ni theo tiÕng Ph¸p. Lit-

va lµ mét n­íc Céng hßa thuéc Liªn X« cò, tuyªn bè ®éc lËp n¨m 1991.

L«n-®«n (Lu©n §«n): Thµnh phè c¶ng, thñ ®« cña V­¬ng Quèc Anh,

n»m ë phÝa §«ng Nam ®¶o Grit Brit-tªn, bªn bê s«ng Thªm, c¸ch biÓn B¾c

64km. Lu©n §«n næi tiÕng thÕ giíi víi ®µi thiªn v¨n Grin-uych vµ th¸p

chu«ng Bich-ben (bigben).

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

25

§µi thiªn v¨n Grin-wich ë ngo¹i « L«n-§«n (Anh)

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

26

C« g¸i ®ang ®øng mét ch©n ë B¸n CÇu §«ng, mét ch©n ë B¸n CÇu T©y qua Kinh tuyÕn gèc t¹i ®µi thiªn v¨n Grin-wich

m

Ma-®rit: Thµnh phè thñ ®« cña v­¬ng quèc T©y Ban Nha, n»m ë trung

t©m cña b¸n ®¶o I-bª-rich. §Çu mèi giao th«ng vµ lµ trung t©m c«ng nghiÖp

cña T©y Ban Nha. Tªn Ma-®rit cã tõ thÕ kû X, theo tiÕng A-rËp cã nghÜa lµ

“®ång cá”.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

27

Mat-xc¬-va: Thµnh phè thñ ®« cña Liªn Bang Nga, n»m bªn bê s«ng

cïng tªn, ë trung t©m ®ång b»ng §«ng ¢u. Mat-xc¬-va lµ mét thµnh phè

lín cña thÕ giíi, lµ trung t©m kinh tÕ, v¨n hãa, chÝnh trÞ cña Liªn bang Nga.

§iÖn Krem-ly, n¬i lµm viÖc cña Tæng thèng Nga ë Mat-xc¬-va

M¨ng-s¬: BiÓn ë T©y ¢u, n»m gi÷a Ph¸p vµ ®¶o Grit Brit-tªn (Anh), nèi

th«ng biÓn B¾c víi §¹i T©y D­¬ng. chiÒu réng tõ 31-180Km, ®é s©u trung

binh 35m. Còng gäi lµ eo víi nhiÒu tªn kh¸c nhau nh­ eo La M¨ng-s¬, eo

Pa §¬ ca-lª theo tiÕng Ph¸p, eo §o-va theo tiÕng Anh…Trong chiÕn tranh

thÕ giíi thø 2, khi qu©n ph¸t xÝt §øc x©m chiÕm n­íc Ph¸p, cã mét phô n÷

®· dòng c¶m mét m×nh v­ît qua eo biÓn trªn. Ngµy nay, ®· cã mét hÖ thèng

hÇm ®­êng bé v­ît biÓn qua eo biÓn nµy nèi hai n­íc Ph¸p víi Anh.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

28

2 1

S¬ ®å ®­êng hÇm (1) vµ ë bªn trong ®­êng hÇm xuyªn M¨ng-s¬ (2)

Mi-lan: Thµnh phè ë PhÝa B¾c I-ta-li-a. Mi-lan lµ ®Çu mèi giao th«ng

®­êng s¾t, ®­êng kh«ng, lµ trung t©m kinh tÕ, v¨n hãa lín. Mi-lan næi tiÕng

thÕ giíi trong lÜnh vùc thêi trang, ®­îc gäi lµ “kinh ®« thêi trang” cña thÕ

giíi.

M«-na-c«: C«ng quèc thµnh thÞ ë miÒn Nam n­íc Ph¸p, ven §Þa Trung

H¶i, n¬i nghØ m¸t vµ nhiÒu ca-si-n« næi tiÕng.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

29

M«n-®«-va: Quèc gia céng hßa ë phÝa T©y Nam §«ng ¢u. DiÖn tÝch:

33.700km2, thñ ®«: Ki-si-nhèp. M«n-®«-va lµ n­íc céng hoµ thuéc Liªn X«

tr­íc ®©y, tuyªn bè ®éc lËp n¨m 1991.

M«ng-tª-nª-gr«: Quèc gia ë Nam ¢u, trong vïng Ban-c¨ng. DiÖn

tÝch: 13.800km2, thñ ®«: P«t-g«-ri-ca. M«ng-tª-nª-gr« lµ mét trong 6 n­íc

céng hßa thuéc Liªn Bang Nam T­ tr­íc ®©y.

n

Na-Uy: Quèc gia qu©n chñ lËp hiÕn ë B¾c ¢u, n»m trªn b¸n ®¶o Xc¨ng-®i-

na-vi. DiÖn tÝch: 369.000km2. Thñ ®«: ¤-xl«. Na Uy lµ quèc gia cã nÒn kinh

tÕ ph¸t triÓn m¹nh, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh: N¨ng l­îng, ®ãng tµu vµ ®¸nh c¸.

Na-Uy còng lµ n­íc cã chÊt l­îng an sinh x· héi vµ b×nh ®¼ng giíi vµo lo¹i

tèt nhÊt thÕ giíi hiÖn nay.

o

¤-xl«: thµnh phè thñ ®« cña v­¬ng quèc Na Uy, n»m ë phÝa nam b¸n ®¶o

Xcang-®i-na-vi, lµ ®Çu mèi giao th«ng, trung t©m kinh tÕ, v¨n hãa, chÝnh trÞ

lín. Thµnh phè ¤-xl« ®­îc x©y dùng tõ thÕ kû XI. C¸c gi¶i th­ëng N«-ben

®Òu ®­îc trao ë Xtèc-kh«m (Thôy §iÓn), riªng gi¶i th­ëng N«-ben hßa b×nh

l¹i ®­îc trao ë thµnh phè nµy.

p

Pa-LÐc-m«: Thµnh phè c¶ng lín cña n­íc c«ng hoµ I-ta-li-a, n»m ë phÝa

T©y B¾c ®¶o Xi-xin, bªn bê biÓn Ti-rª-nª. Trung t©m v¨n ho¸, cã nhiÒu

c«ng tr×nh kiÕn tróc cæ kÝnh. Pa-lec-m« ®iÓn h×nh cho khÝ hËu ®Þa trung h¶i.

Pa-ri: Thµnh phè thñ ®« cña Ph¸p, lµ mét trong nh÷ng thµnh phè lín nhÊt

thÕ giíi. Pa-ri næi tiÕng lµ mét thµnh phè th¬ méng, hoa lÖ víi dßng s«ng

Xen vµ th¸p Ep-phen. Pa-ri tõng ®­îc coi lµ kinh ®« ¸nh s¸ng, kinh ®« v¨n

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

30

ho¸, khoa häc kû thuËt, kinh ®« ch©u ¢u. N¬i cã nhiÒu vÜ nh©n sinh ra hoÆc

sèng ë ®©y. Pa-ri lµ n¬i ®Æt trô së cña tæ chøc v¨n hãa, gi¸o dôc cña Liªn

hiÖp quèc (UNESCO).

Pa-ri vÒ ®ªm

Ph¸p: Quèc gia céng hßa ë T©y ¢u. DiÖn tÝch: 547.000km2, thñ ®«: Pa-ri.

Tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi II, Ph¸p cã rÊt nhiÒu thuéc ®Þa (thø 2, sau Anh)

trong ®ã cã c¸c n­íc §«ng D­¬ng. Ph¸p lµ mét n­íc cã c«ng n«ng nghiÖp

rÊt ph¸t triÓn.

PhÇn Lan: Quèc gia ë vïng B¾c ¢u, diÖn tÝch 337.000km2, thñ ®«: Hen-

xin-ki. PhÇn Lan n»m trªn vïng l·nh thæ bÞ b¨ng hµ cµy xíi m¹nh, vÕt tÝch

®Ó l¹i lµ rÊt nhiÒu hå b¨ng hµ. V× vËy, PhÇn Lan lµ n­íc cã nhiÒu hå nhÊt

thÕ giíi, ®­îc mÖnh danh lµ “®Êt n­íc v¹n hå”. PhÇn Lan còng lµ n­íc cã

diÖn tÝch rõng l¸ kim (taiga) rÊt lín.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

31

l¸ Rõng kim vµ hå b¨ng hµ ë PhÇn Lan

Pi-rª-nª:

D·y nói trÎ ë phÝa T©y Nam Ch©u ¢u, lµ biªn giíi tù nhiªn gi÷a

Céng hoµ Ph¸p vµ v­¬ng quèc T©y Ban Nha, kÐo dµi trªn 450km, réng tõ 20

®Õn 110km; §é cao trung b×nh 2.500-3.000km; ®Ønh cao nhÊt lµ: A-nª-t«

(3.404km). Trªn dÉy nói nµy cã nhiÒu kho¸ng s¶n nh­ s¾t, c« ban, ni

ken(cid:0)vµ nhiÒu suèi n­íc nãng.

r

Rai-n¬: S«ng lín ë T©y ¢u, b¾t nguån tõ vïng nói thuéc Liªn bang Thôy

SÜ, sau ®ã ch¶y theo h­íng §«ng Nam-T©y B¾c råi ®æ ra biÓn B¾c. ChiÒu

dµi 1.320km. N­íc s«ng ®ãng b¨ng kho¶ng hai th¸ng trong n¨m. S«ng cã

nhiÒu nh¸nh t¹o thµnh hÖ thèng giao th«ng thuû thuËn lîi gi÷a c¸c n­íc

Ph¸p, §øc, BØ vµ Hµ Lan. Rai-n¬ cßn nèi th«ng víi c¸c s«ng kh¸c nh­ Xen,

R«n, §a-nuyp bëi nhiÒu kªnh ®µo. S«ng Rai-n¬ cßn cã tªn gäi kh¸c lµ s«ng

Ranh.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

32

R«-ma: Thµnh phè thñ ®« cña I-ta-li-a, n»m ë trung t©m b¸n ®¶o A-pen-

nin. R«-ma lµ thµnh phè cã sù tån t¹i kÕt hîp cña cæ, trung vµ hiÖn ®¹i. HiÖn

nay, thµnh phè cã ba khu vùc: khu vùc thµnh phè cæ víi nhiÒu di tÝch kiÕn

tróc cæ ®¹i; khu vùc thµnh phè thêi trung cæ víi nhiÒu di s¶n v¨n ho¸ Phôc

h­ng; vµ khu thµnh phè hiÖn ®¹i víi nhiÒu trung t©m c«ng nghiÖp tiªn tiÕn.

§Êu tr­êng C«-li-dª ë R«-ma

R«t-xtÐc-®am: Thµnh phè ë Hµ Lan, n»m trong ch©u thæ s«ng Rai-n¬,

c¸ch cöa s«ng 18km. R«t-xtec-®am lµ h¶i c¶ng lín nhÊt thÕ giíi (tõ 1962

H¶i). R«t-xtec-®am theo tiÕng Hµ Lan cã nghÜa lµ: “thµnh phè n»m trªn ®Ëp

®Õn 2004); hiÖn nay lµ c¶ng lín nhÊt Ch©u ¢u, thø 2 thÕ giíi (Sau Th­îng

cña s«ng R«t”.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

33

C¶ng Rèt-xtec-®am

Rua: Vïng c«ng nghiÖp quan träng ë phÝa T©y n­íc §øc, trong vïng cã

má than lín nhÊt n­íc §øc. Vïng chñ yÕu ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp

truyÒn thèng nh­ luyÖn kim, chÕ t¹o m¸y, ho¸ chÊt. Vïng cã con s«ng cïng

tªn, cã gi¸ trÞ lín vÒ cung cÊp n­íc, giao th«ng vËn t¶i(cid:0)

Ru-ma-ni: Quèc gia ë §«ng Nam Ch©u ¢u. DiÖn tÝch: 237.000km2, thñ

®«: Bu-ca-ret. Ru-ma-ni lµ n­íc n«ng-c«ng nghiÖp ph¸t triÓn.

s

Sec: Quèc gia céng hßa, l·nh thæ gåm hai vïng lµ B«-hem vµ M«-ra-vi-a.

§øc chiÕm ®ãng. N¨m 1945, SÐc ®­îc gi¶i phãng, n»m trong liªn bang TiÖp

DiÖn tÝch: 79.000km2, thñ ®«: Pra-ha. N¨m 1939, l·nh thæ SÐc bÞ ph¸t xÝt

Kh¾c (gåm SÐc vµ Xl«-va-ki-a). T¸ch thµnh quèc gia ®éc lËp tõ th¸ng 1 n¨m

1993.

t

T©y Ban Nha: Quèc gia qu©n chñ lËp hiÕn ë T©y Nam Ch©u ¢u. DiÖn

tÝch: 504.800km2, thñ ®«: Ma-®rit. L·nh thæ T©y Ban Nha chiÕm phÇn lín

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

34

diÖn tÝch b¸n ®¶o I-bª-rÝch. §©y lµ quèc gia cã l­îng rau qu¶ xuÊt khÈu lín

nhÊt thÕ giíi.

Thôy §iÓn: Quèc gia qu©n chñ lËp hiÕn ë vïng B¾c ¢u, n»m trªn b¸n

®¶o Xcang-®i-na-vi. DiÖn tÝch: 540.000km2; thñ ®«: Xtèc-kh«m. Thôy §iÓn

lµ n­íc ph¸t triÓn cao vµ cã chÊt l­îng m«i tr­êng, cuéc sèng tèt nhÊt thÕ

giíi. An-be N«-ben, t¸c gi¶ cña bé gi¶i th­ëng uy tÝn nhÊt thÕ giíi hiÖn nay

lµ ng­êi Thôy §iÓn.

Thôy sÜ: Quèc gia Céng hßa ë Trung ¢u, n»m trong vïng nói An-p¬.

DiÖn tÝch: 41.300km2, thñ ®«: Bec-n¬. Thôy SÜ lµ quèc gia Trung lËp trong

hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi. HiÖn nay, Thôy SÜ vÉn lµ mét n­íc trung lËp,

kh«ng tham gia Liªn HiÖp Quèc, Liªn minh Ch©u ¢u(cid:0) còng v× quan ®iÓm

trung lËp cña quèc gia nµy. Thôy SÜ næi tiÕng thÕ giíi vÒ m¸y tÝnh bá tói,

®ång hå, c¸c ®å trang søc, lÜnh vùc ng©n hµng vµ ho¹t ®éng du lÞch(cid:0)

Du lÞch tr­ît tuyÕt trªn vïng nói An-p¬ (Thôy SÜ)

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

35

Tu-lu-d¬: Thµnh phè cæ ë phÝa Nam n­íc Ph¸p. Tu-lu-d¬ lµ trung t©m

c«ng nghiÖp quan träng, n¬i ®Æt x­ëng l¾p r¸p m¸y bay cña h·ng E-b¬t.

L¾p r¸p m¸y bay E-bít t¹i Tu-lu-d¬

u

U-crai-na: N­íc céng hoµ n»m ë phÝa T©y Nam ®ång b»ng §«ng ¢u.

DiÖn tÝch: 603.700km2, thñ ®«: Ki-ep. U-crai-na lµ mét n­íc céng hßa thuéc

Liªn X« tr­íc ®©y, tuyªn bè ®éc lËp tõ n¨m 1991.

U-Ran:

1/. D·y nói giµ ë Liªn Bang Nga, thÊp vµ dµi trªn 2.000km, ch¹y theo

h­íng B¾c-Nam, lµm thµnh biªn giíi tù nhiªn gi÷a hai ch©u ¢u, ¸; (V× vËy,

U-ran ®­îc gäi lµ d·y nói cña hai ch©u lôc). D·y U-Ran rÊt giµu kho¸ng s¶n

nh­: than, sÊt, ®ång, ®¸ quý(cid:0)t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó vïng U-Ran trë thµnh vïng

2/. S«ng b¾t nguån tõ s­ên nam d·y U-ran, ch¶y vµo biÓn Ca-xpi,

còng lµ biªn giíi tù nhiªn gi÷a ch©y ¢u vµ Ch©u ¸, (®­îc gäi lµ con s«ng

c«ng nghiÖp lín bËc nhÊt Liªn Bang Nga.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

36

ch¶y trªn hai ch©u lôc). S«ng U-ran cã chiÒu dµi 3434Km, cã gi¸ trÞ lín vÒ

giao th«ng vµ ®¸nh c¸.

v

Va-ti-c¨ng: Quèc gia thµnh thÞ, n»m lät trong vïng phÝa T©y thñ ®« R«-

ma cña I-ta-li-a. Trung t©m t­ t­ëng vµ hµnh chÝnh cña Thiªn chóa gi¸o,

d­íi quyÒn qu¶n trÞ cña Gi¸o hoµng. Va-ti-c¨ng lµ Nhµ n­íc nhá nhÊt thÕ

giíi víi diÖn tÝch chØ 0,44km2, d©n sè kho¶ng 1.000 ng­êi nh­ng cã ®Çy ®ñ

®Æc ®iÓm cña mét quèc gia nh­ qu©n ®éi, c¶nh s¸t, ®ång tiÒn(cid:0)

VÞ trÝ cña Va-ti-

c¨ng ë R«-ma

V«n-ga:

1/. Lµ con s«ng lín nhÊt Ch©u ¢u, b¾t nguån tõ vïng ®åi Van-®ai,

ch¶y trong ®ång b»ng §«ng ¢u, trªn l·nh thæ Liªn Bang Nga råi ®æ ra biÓn

Ca-xpi. ChiÒu dµi: 3.690km. S«ng V«n-ga cã gi¸ trÞ lín vÒ giao th«ng, cã

nhiÒu kªnh ®µo nèi víi c¸c s«ng lín ®i ra biÓn Ban-tÝch, BiÓn §en, BiÓn

Tr¾ng.

ga. Qua nhiÒu thêi kú, thµnh phè cã nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau nh­: Xa-rit-

2/. Thµnh phè lín cña Liªn Bang Nga, n»m ë bªn bê ph¶i s«ng V«n-

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

37

x­n (thµnh phè Nga Hoµng), Xta-lin-gr¸t, hiÖn nay lµ V«n-ga-gr¸t. Trong

chiÕn tranh thÕ giíi II, ®· diÔn ra trËn quyÕt chiÕn næi tiÕng gi÷a Hång qu©n

Liªn X« vµ qu©n ph¸t xÝt §øc, lµm thay ®æi c¨n b¶n côc diÖn chiÕn tr­êng

lóc bÊy giê.

V¬-ni-d¬: Thµnh phè c¶ng ë phÝa §«ng B¾c I-ta-li-a, n»m trªn c¸c ®¶o

trong mét vïng n­íc n«ng thuéc biÓn A-®ri-a-tÝch, c¸ch ®Êt liÒn 3,5 Km.

Thµnh phè cã hÖ thèng ®Ëp bao quanh ®Ó b¶o vÖ, nh­ mét ©u tµu lín, thuËn

lîi cho viÖc ®i l¹i, neo ®Ëu cña tµu thuyÒn. ViÖc ®i l¹i trong thµnh phè chñ

yÕu ®­îc thùc hiÖn b»ng thuyÒn. V¬-ni-d¬ ®­îc x©y dùng tõ thÕ kû V, cßn

cã tªn gäi kh¸c lµ Vª-nª-xi-a. Trong thµnh phè cã viÖn b¶o tµng mü thuËt

næi tiÕng.

Thµnh phè V¬-ni-d¬

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

38

v

Xanh-pª-tec-pua: Thµnh phè c¶ng cña Liªn Bang Nga, bªn bê biÓn

Ban-tÝch. Thµnh phè ®­îc x©y dùng tõ n¨m 1703, tõ 1703 ®Õn 1917 lµ thñ

®« cña n­íc Nga Sa Hoµng. Tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n lÞch sö, thµnh phè

mang nhiÒu tªn kh¸c nhau: tõ 1703 ®Õn 1915 lµ Xanh-pª-tÐc-pua, tõ 1915

®Õn 1924 lµ Pª-tr«-gr¸t, tõ 1924 ®Õn 1991 lµ Lª-nin-gr¸t. HiÖn nay, mang

tªn cò lµ Xanh-pª-tÐc-pua. Xanh-pª-tec-pua theo tiÕng ®Þa ph­¬ng cã nghÜa

Cung ®iÖn Mïa §«ng

lµ “thµnh cña th¸nh Pi-t¬”.

Xec-bi-a: Quèc gia ë Nam ¢u, trong vïng Ban-c¨ng. DiÖn tÝch:

88.400km2, thñ ®«: Bª-«-gr¸t. Xec-bi-a lµ n­íc lín nhÊt trong Liªn Bang

Nam T­ cò.

Xcan-®i-navi:

800.000Km2. Trªn b¸n ®¶o cã 2 quèc gia lµ Na Uy vµ Thuþ §iÓn. §­êng bê

1/. B¸n ®¶o lín ë phÝa T©y B¾c Ch©u ¢u, cã diÖn tÝch kho¶ng

biÓn cña b¸n ®¶o nµy bÞ c¾t xÎ gi÷ déi do b¨ng hµ, ®Æc biÖt lµ ë phÝa T©y,

t¹o thµnh c¸c phi-o víi nh÷ng vòng, vÞnh ¨n s©u vµo lôc ®Þa. Bê c¸c phi-o lµ

nh÷ng v¸ch nói ®¸ dèc ®øng, thuéc khèi nói Xcan-®i-na-vi.

2/. Khèi nói Xcan-®i-na-vi lµ mét khèi nói cæ, chiÕm phÇn lín diÖn

cßn s­ên ®«ng tho¶i dÇn víi c¸c bËc ®ång b»ng ®æ xuèng Thôy §iÓn. Trªn

d·y Xcan-®i-na-vi cã nhiÒu rõng l¸ kim (taiga) vµ kho¸ng s¶n s¾t.

tÝch b¸n ®¶o. S­ên t©y lµ c¸c cao nguyªn cã s­ên dèc ®æ xuèng biÓn Na Uy,

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

39

Vïng nói Xcan-®i-na-vi

Xi-xin: §¶o lín nhÊt trong §Þa Trung H¶i, thuéc n­íc I-ta-li-a. DiÖn tÝch:

25.000km2. Trªn ®¶o cã ngän nói löa Et-na, cao 3263m ®ang ho¹t ®éng.

Vïng ®Êt Ca-ta-ni-a ë ch©n nói löa rÊt ph× nhiªu vµ ®«ng ®óc d©n c­ nh­ng

còng hay x¶y ra ®éng ®Êt. Vïng trung t©m vµ phÝa Nam ®¶o cã nhiÒu “ma-

ki”, lo¹i rõng c©y bôi ®iÓn h×nh cña vïng §Þa Trung H¶i. Xi-xin cßn næi

tiÕng bëi tæ chøc téi ph¹m Ma-phi-a. HiÖn nay, Ma-phi-a trë thµnh mét

danh tõ ®Ó chØ c¸c b¨ng nhãm téi ph¹m cã tæ chøc trªn thÕ giíi.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

40

Nói löa Et-na

Xl«-va-ki-a: N­íc céng hßa ë Trung ¢u. Thuéc liªn bang TiÖp Kh¾c

cò. T¸ch ra ®éc lËp n¨m 1993. Thñ ®« lµ: Bra-ti-xla-va.

Xl«-vª-ni-a: Quèc gia ë Nam ¢u, trong vïng Ban-c¨ng. DiÖn tÝch:

20.226km2, thñ ®«: Li-bli-a-na. Xl«-vª-ni-a lµ mét trong 6 n­íc céng hßa

thuéc Liªn Bang Nam T­ tr­íc ®©y.

Xpit-bÐc-ghen: QuÇn ®¶o trong B¾c B¨ng D­¬ng, n»m ë phÝa ®«ng

b¸n ®¶o Xcan-®i-na-vi. Trªn c¸c ®¶o cã nhiÒu b¨ng hµ. QuÇn ®¶o thuéc chñ

quyÒn cña Na-Uy.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

41

C. KÕt luËn

Trªn ®©y lµ (cid:0) phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u(cid:0)(cid:0) cã

trong ch­¬ng tr×nh §Þa lý líp 7. Nh­ phÇn ®Æt vÊn ®Ò chóng t«i ®· ®Ò cËp,

víi ý t­ëng b¾t ®Çu tõ ch©u ¢u sÏ lµ t¹o ra mét ph­¬ng tiÖn d¹y häc trî

gióp cho gi¸o viªn vµ nhÊt lµ häc sinh.

Kh«ng ph¶i lµ nh÷ng s¸ng kiÕn míi, còng kh«ng h¼n lµ kinh nghiÖm

gi¶ng d¹y mµ chóng t«i cho r»ng danh môc ®Þa danh nµy lµ tËp hîp mét

trong nhòng kiÕn thøc, kÜ n¨ng khi d¹y vµ häc phÇn ch©u ¢u. Nã trî gióp

cho gi¸o viªn vµ häc sinh trong d¹y vµ häc, l­îng th«ng tin chøa ®ùng trong

®ã kh«ng ph¶i lµ s¸ng t¹o hay míi mÎ nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®­îc tÝnh khoa

häc, tÝnh s­ ph¹m vµ nhÊt lµ tÝnh thùc tiÔn trong d¹y vµ häc ë bËc trung häc

c¬ së. Nã gãp phÇn n©ng cao hiÓu biÕt thùc tiÔn mÆc dï ch­a cã ®iÒu kiÖn

®Ó tham quan thùc tÕ. Qua ®ã võa rÌn luyÖn cho gi¸o viªn kh¶ n¨ng nghiªn

cøu khoa häc víi ph­¬ng ch©m biÕt m­êi ®Ó d¹y mét vµ võa tËp cho häc

sinh kü n¨ng tËp hîp, thu thËp vµ xö lý th«ng tin víi môc tiªu häc mét biÕt

m­êi.

Dï ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu nh­ng ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng

thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ®ång nghiÖp ®Ó néi

dung ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Hi väng viÖc (cid:0)Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c

®Þa danh ch©u ¢u trong ®Þa lý 7(cid:0) sÏ gãp phÇn phÇn nhá vµo øng dông

gi¶ng d¹y trong c¸c nhµ tr­êng.

Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7

42