SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
----------------------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC THẢO LUẬN
THEO NHÓM NHẰM NÂNG CAO KẾT QUẢ
HỌC TẬP Ở TIẾT HỌC TOÁN LỚP 7”.
Môn : Toán
Cấp học : THCS
Tài liệu kèm theo : Đĩa CD minh họa SKKN
Năm học 2016 - 2017
MÃ SKKN
Phát huy tính tích cực thảo luận theo nhóm nhằm nâng cao kết quả học tập ở tiết học toán lớp 7
1/32
MỤC LỤC
Trang
PHẦN THỨ NHẤT ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................ 2
PHẦN THỨ HAI GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ..................................................... 4
I.Cở sở lý luận: ................................................................................................ 4
II.Thực trạng vấn đề: ....................................................................................... 4
1.Thực trạng giáo viên: ................................................................................ 4
2.Thực trạng học sinh ................................................................................... 5
III. Các biện pháp đã tiến hành ........................................................................ 5
1. Các giải pháp thực hiện: ........................................................................... 5
2. Các bước để tổ chức một hoạt động nhóm (trong một tiết học): ............... 6
3. Giải pháp khắc phục những khó khăn trong tổ chức hoạt động nhóm trong
giờ học môn toán. ......................................................................................... 6
4. Những ví dụ cụ thể: .................................................................................. 8
IV. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm ............................................................. 28
PHẦN THỨ BA .............................................................................................. 30
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 30
I. Kết luận: .................................................................................................... 30
II. Kiến nghị: ................................................................................................. 31
Phát huy tính tích cực thảo luận theo nhóm nhằm nâng cao kết quả học tập ở tiết học toán lớp 7
2/32
PHẦN THỨ NHẤT
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trên cơ sở đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích
cực chủ động và độc lập sáng tạo của học sinh, tạo hứng thú trong rèn luyện
đạo đức; tăng cường giáo dục kỹ năng sống, nâng cao điều kiện hỗ trợ học tập
và hoạt động của học sinh tại lớp. Để làm được những yêu cầu đó, giáo viên
phải khai thác được tối đa những ưu điểm của các phương pháp dạy học, khả
năng học tập một cách thông minh, sáng tạo. Một trong những phương pháp
đổi mới hiện được các trường từ tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ
thông, đến các trường đại học đánh giá mang lại hiệu quả cao là phương pháp
thảo luận theo nhóm.
Chúng ta đều biết mỗi phương pháp dạy học đều có một lợi thế nhất
định.Việc dạy học theo nhóm nhỏ cho phép học sinh có nhiều cơ hội tốt hơn để
diễn đạt và khám phá ý tưởng của mình, mở rộng suy nghĩ, rèn luyện kĩ năng
nói, kĩ năng giao tiếp. Học sinh phát huy được vai trò trách nhiệm cá nhân vừa
có cơ hội để học tập từ các bạn qua cách làm việc hợp tác giữa các thành viên
trong nhóm. Như vậy, tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm chính là tạo
điều kiện cho tất cả học sinh tham gia vào bài học một cách chủ động và tạo
được một môi trường xã hội thuận lợi để trẻ hình thành tính cách đồng thời phát
triển kĩ năng sống của mình.
Hiện nay, phương pháp “Thảo luận theo nhóm” đã được áp dụng rộng rãi
trong dạy và học ở các cấp học. Nếu trước đây, mỗi học sinh làm việc cá nhân,
riêng lẻ thì phương pháp thảo luận theo nhóm dạy học sinh tính tập thể, làm
việc theo nhóm. Học sinh được trình bày, thảo luận, tranh luận về những vấn đề
do giáo viên đặt ra nhằm mục đích học sinh tự tìm hiểu vấn đề và tự giải đáp
trước khi vấn đề đó được giải quyết dưới sự giám sát, điều chỉnh của nhóm và
giáo viên.
Trong quá trình tham gia hoạt động nhóm, học sinh sẽ được học tính hòa
nhập, chia sẻ để giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, chủ động. Học sinh
biết chia sẻ công việc một cách bình đẳng, biết cách giao việc cho nhau và có
trách nhiệm đối với công việc của mình cũng như cả nhóm. Đồng thời, thông
qua “Thảo luận theo nhóm” sẽ tập cho các em kỹ năng làm việc theo nhóm,
giúp các em tự tin hơn,có kinh nghiệm trong quản lý tổ chức làm việc nhóm,
đặc biệt là tính năng động. Để khắc phục tính thụ động của một số học sinh
trong lớp, cần có sự giúp đỡ của giáo viên và các bạn cùng nhóm.Nếu giáo
viên có phương pháp thảo luận tích cực, hấp dẫn thì sẽ lôi cuốn được học sinh
Phát huy tính tích cực thảo luận theo nhóm nhằm nâng cao kết quả học tập ở tiết học toán lớp 7
3/32
tham gia một cách tự giác. Đồng thời, đối với bản thân mỗi học sinh, khi đến
lớp điểm số là rất quan trọng với các em, do đó để khích lệ các em tích cực
tham gia nên có điểm dành cho các buổi thảo luận theo nhóm. Để học sinh tự
tin hơn trong học tập, các em có khả năng thuyết trình và mạnh dạn hơn nên
trong các tiết học tôi đã tổ chức cho các em thảo luận nhóm phù hợp với trình
độ hiểu biết của các em.
Trong dạy học các bộ môn nói chung và môn toán nói riêng luôn vẫn có
quan hệ giao tiếp học trò nhưng nổi lên mối quan hệ giao tiếp của học trò thông
qua sự hợp tác trong : “Hoạt động nhóm”, học sinh có điều kiện nghiên cứu,
thảo luận, tranh luận trong tập thể , ý kiến của mỗi cá nhân được bộc lộ, điều
chỉnh, khẳng định hay bác bỏ, qua đó học sinh tự nâng mình lên một trình độ
mới, bài học vận dụng được vốn hiểu biết và kinh nghiệm của mỗi cá nhân và
của tập thể (nhóm). Chính vì vậy nên tôi chọn đề tài “ Phát huy tính tích cực
thảo luận theo nhóm nhằm nâng cao kết quả học tập ở tiết học toán lớp 7”.
Phát huy tính tích cực thảo luận theo nhóm nhằm nâng cao kết quả học tập ở tiết học toán lớp 7
4/32
PHẦN THỨ HAI
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.Cở sở lý luận:
Trong cuộc sống xã hội, sự hợp tác có tính phổ biến, mang bản chất sinh
học tự nhiên và diễn ra trong suốt cuộc đời mỗi con người. Sự hợp tác diễn ra
trong mọi gia đình, cộng đồng, trong mọi công việc. Thậm chí ngay trong lúc
nghỉ ngơi khi các thành viên cùng hoạt động để đạt mục đích chung. Sự hợp tác
diễn ra trong mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, pháp luật, là nền tảng của các cuộc
cách mạng và những tiến bộ xã hội. Đặc biệt, nó có vai trò quan trọng trong thời
đại ngày nay khi sự phụ thuộc lẫn nhau trên bình diện quốc tế về tất cả các mặt
công nghệ, kinh tế, sinh thái và chính trị xuyên qua biên giới lãnh thổ gắn bó các
quốc gia trong một thế giới chung. Các nghiên cứu cho thấy hợp tác quyết định
sự thành bại của mỗi cá nhân trong xã hội. Từ kết quả của nghiên cứu này, hiện
nay, giáo dục của nhiều nước như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Thụy Điển, New
Zealand...nhận thấy cần dạy cho học sinh biết cách hợp tác với nhau và dạy các
kĩ năng hợp tác như dạy bất kì một kiến thức, kĩ năng môn học nào ngay từ khi
học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường. Ở nước ta, điều này được thể hiện trong
mục tiêu chương trình học : "Giáo dục tinh thần hợp tác vì mục đích chung là
một nội dung giáo dục cực kì quan trọng trong đào tạo con người".
Học hợp tác nhóm là hình thức tổ chức học tập của học sinh theo nhóm
nhỏ trên lớp, trong đó nhấn mạnh đến các kĩ năng hợp tác mang tính xã hội
II.Thực trạng vấn đề:
1.Thực trạng giáo viên:
a) Thuận lợi :
- Hầu hết tất cả các giáo viên đều được đào tạo chính quy trong các
trường CĐSP, ĐHSP nên có được nền tảng kiến thức, phương pháp giảng dạy
vững chắc.
- Được tham gia tập huấn chương trình thay sách với đặc thù bộ môn,
tham gia lớp bồi dưỡng thường xuyên do sở giáo dục tổ chức.Được dự các
chuyên đề thường xuyên để nâng cao kinh nghiệm và kiến thức.
Đó là điều kiện thuận lợi để giáo viên tổ chức hoạt động nhóm hiệu quả.
b) Khó khăn:
- Mất nhiều thời gian do phòng học không đảm bảo lý “lý tưởng” về bàn,
ghế hoặc do bố trí về bàn ghế không phù hợp.
