1
S
SỞ
Ở
G
GI
IÁ
ÁO
O
D
DỤ
ỤC
C
V
VÀ
À
Đ
ĐÀ
ÀO
O
T
TẠ
ẠO
O
N
NG
GH
HỆ
Ệ
A
AN
N
--------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC CHO HỌC SINH QUA BÀI “ĐỘNG CƠ ĐỐT
TRONG DÙNG CHO XE MÁY – CÔNG NGHỆ 11”
Lĩnh vực: Công nghệ - Vật lý
Năm học: 2020-2021
2
S
SỞ
Ở
G
GI
IÁ
ÁO
O
D
DỤ
ỤC
C
V
VÀ
À
Đ
ĐÀ
ÀO
O
T
TẠ
ẠO
O
N
NG
GH
HỆ
Ệ
A
AN
N
T
TR
RƯ
ƯỜ
ỜN
NG
G
T
TH
HP
PT
T
T
TH
HA
AN
NH
H
C
CH
HƯ
ƯƠ
ƠN
NG
G
1
1
--------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC CHO HỌC SINH QUA BÀI “ĐỘNG CƠ ĐỐT
TRONG DÙNG CHO XE MÁY – CÔNG NGHỆ 11”
Lĩnh vực: Công nghệ - Vật lý
Tác giả: Lưu Thị Thùy
Tổ chuyên môn: Lý – Hóa – Sinh – Công nghệ
Điện thoại: 0972467176
Năm học: 2020-2021
3
MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................. 1
I. Lý do chọn đề tài .................................................................................................... 4
II. Mục đích nghiên cứu............................................................................................. 4
III. Đối tượng, thời gian, phương pháp nghiên cứu ................................................. 5
IV. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 5
V. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 5
VI. Đóng góp mới của đề tài ...................................................................................... 5
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ......................................................................... 6
I. Cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn ................................................................................. 6
1. Cơ sở lý luận ........................................................................................................ 6
2. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................................... 7
II. Một số kiến thức về các loại xe máy hiện nay ...................................................... 8
1. Các hệ thống làm mát của động cơ xe máy ........................................................... 8
2. Hệ thống cung cấp nhiên liệu và không khí trên các dòng xe máy hiện nay ........ 11
3. Hệ thống truyền lực trên xe máy ......................................................................... 12
III. Vận dụng kiến thức thực tế liên quan đến nội dung Bài 34: Động cơ đốt trong
dùng cho xe máy. ...................................................................................................... 18
1. Cách chạy xe qua đường ngập nước ................................................................... 18
2. Cách khắc phục xe máy lâu ngày không nổ được ............................................... 20
3. Một số lưu ý để sử dụng xe máy đúng cách......................................................... 21
4. Giới thiệu hệ thống truyền động của động cơ xe tay ga ...................................... 22
IV. Kế hoạch bài dạy theo định hướng phát triển năng lực học sinh .................... 26
V. Thực nghiệm sư phạm ........................................................................................ 39
PHẦN III. KẾT LUẬN ................................................................................................ 46
I. Tính khoa học ........................................................................................................ 46
II. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................ 46
III. Một số kiến nghị, đề xuất ................................................................................... 47
1. Với các cấp quản lí giáo dục .............................................................................. 47
2. Với giáo viên ...................................................................................................... 47
3. Với học sinh ....................................................................................................... 47
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 46
MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ....................................... 47
4
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập với
các nước trong khu vực và trên thế giới. Xã hội ngày càng đòi hỏi người lao động
phải đa năng. Vì vậy nhà trường không chỉ thực hiện chức năng truyền thụ, cung
cấp kiến thức mà điều quan trọng hơn là hình thành cho các em học sinh phương
pháp tự học, khả năng vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống, giải quyết được
các vấn đề. Để giúp các em có những kiến thức vững chắc làm hành trang cho các
em bước vào đời thì giáo viên cần phải có những phương pháp cũng như các giải
pháp phù hợp, để sau mỗi giờ học, học sinh không chỉ mở mang về tri thức mà còn
hiểu và biết cách tìm ra tri thức đó; biết tri thức đó giúp được gì cho mình trong
cuộc sống hàng ngày và để đi xa hơn trong tương lai.
Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, năng lực Công nghệ là một trong
mười năng lực cốt lõi mà tất cả các học sinh cần phải có. Năng lực này được hình
thành và phát triển chủ yếu bởi môn Công nghệ. Cũng trong chương trình mới,
Công nghệ là một trong những môn quan trọng nhất thúc đẩy giáo dục Stem ở
trường phổ thông, một xu hướng giáo dục đang rất được quan tâm trên thế giới và
ở Việt Nam hiện nay.
Công nghệ cũng là môn mang tính thực tiễn cao. Vì vậy không thể nhồi nhét,
cung cấp kiến thức có sẵn như phương pháp dạy học cũ; cần phải đổi mới cách
dạy, cách học để học sinh tham gia tích cực vào giờ học; tự tìm kiếm, phát hiện
vấn đề, trao đổi, tranh luận để đi đến những hiểu biết về kiến thức và cách làm. Từ
đó, học sinh chủ động tham gia kiến tạo nội dung kiến thức, vận dụng kiến thức
vào cuộc sống và hình thành được phương pháp tự học, để có thể học tập suốt đời.
Với những lý do nêu trên, tôi chọn đề tài “Dạy học theo định hướng phát
triển năng lực cho học sinh qua bài: Động cơ đốt trong dùng cho xe máy -
Công nghệ lớp 11” để nghiên cứu.
II. Mục đích nghiên cứu
- Tìm hiểu các giải pháp, phương pháp dạy học phát triển năng lực trên cơ sở
lý thuyết và thực tiễn, đặc biệt là áp dụng vào bài học môn Công nghệ để nâng cao
hiệu quả dạy và học, thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy tạo điều kiện cho
học sinh phát triển các kỹ năng và năng lực cần thiết.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy bài “Động cơ đốt trong
dùng cho xe máy” Môn Công nghệ lớp 11 theo định hướng phát triển năng lực, có
sử dụng kết hợp linh hoạt một số kỹ thuật dạy học tích cực nhằm tạo hứng thú, sự
vui vẻ, phấn khích cho học sinh trong giờ học để các em nâng cao khả năng tự học,
tự chiếm lĩnh tri thức. Từ đó, đạt được những năng lực cần có để sống tốt hơn, làm
việc hiệu quả hơn, đáp ứng được những yêu của xã hội đang thay đổi hằng ngày.
5
III. Đối tượng, thời gian, phương pháp nghiên cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng dạy học là học sinh khối 11.
- Bài dạy được tiến hành trong 1 tiết học.
2. Thời gian nghiên cứu. Năm học: 2019 - 2020, 2020 - 2021.
3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thông qua sách, vở, tạp chí, các trang
mạng…
- Phương pháp khảo sát: Khảo sát học sinh khối 11 thông qua một số tiết dạy
Công nghệ.
- Phương pháp phân tích tổng hợp, thống kê.
IV. Phạm vi nghiên cứu
Vận dụng thích hợp, logic một số giải pháp, phương pháp dạy học tích cực vào
dạy học bài “Động cơ đốt trong dùng cho xe máy” môn Công nghệ lớp 11 THPT.
V. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xác định thống nhất các hệ thống năng lực chung cốt lõi và năng lực chuyên
môn đối với môn Công nghệ. Từ đó, vận dụng thích hợp, logic một số giải pháp,
phương pháp dạy học tích cực và áp dụng vào dạy học bài “Động cơ đốt trong
dùng cho xe máy” theo yêu cầu của việc dạy học theo định hướng phát triển năng
lực cho học sinh.
- Xác định được các năng lực cần hình thành và phát triển của học sinh thông
qua bài “ Động cơ đốt trong dùng cho xe máy” - môn Công nghệ 11. Từ đó, đưa ra
các giải pháp và các hoạt động dạy học cụ thể để phát triển từng năng lực đó.
VI. Đóng góp mới của đề tài
Đề tài dạy học theo định hướng phát triển năng lực có sử dụng các kỹ thuật
dạy học tích cực là giải pháp mới giải quyết một số vấn đề sau:
+ Giúp các giáo viên có cái nhìn rõ ràng, cụ thể hơn về đổi mới phương pháp
dạy học theo định hướng phát triển năng lực, đổi mới kiểm tra đánh giá là nhiệm
vụ đã và đang rất quan trọng của ngành giáo dục, từ đó nâng cao hiệu quả dạy học
góp phần giảm áp lực, củng cố và nâng cao lòng yêu nghề, nhiệt huyết với nghề
nghiệp của mình.
+ Rèn luyện cho học sinh khả năng tự chủ tự học, khả năng sáng tạo và yêu
thích môn học. Bên cạnh đó giúp các em hình thành một số năng lực cơ bản của
người lao động trong thời đại mới (khả năng lập kế hoạch làm việc,khả năng hợp
tác, khả năng thuyết trình, khả năng tự khẳng định mình....).