1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG THPT LÊ LỢI
SÁNG KIẾN
TÍCH HỢP KIẾN THỨC ĐỘNG CƠ HIỆN ĐẠI VÀO
CÔNG NGHỆ LỚP 11
Lĩnh vực: Công Nghệ Công Nghiệp
Tên tác giả: Nguyễn Thị Mai Nhung
Chức vụ: Giáo viên tổ Vật Lí - CNCN
Đơn vị công tác: Trường THPT Lê Lợi
Năm học: 2020 - 2021
2
I. PHẦN MỞ ĐẦU
Kiến thức phần ba: Động cơ đốt trong là một trong những phần nội dung
chính của chương trình sách giáo khoa Công nghệ 11.
Về mặt lí luận: Động cơ đốt trong gồm 2 cơ cấu và 4 hệ thống chính. Nó là
nội dung kiến thức khoa học và chuyên ngành về máy móc rất phức tạp với
nhiều chi tiết máy đa dạng…rất khó hình dung nếu chỉ đơn thuần nội dung và
hình ảnh của sách giáo khoa khá cũ so với hiện tại. Vì vậy quá trình giảng dạy
bộ môn này, với phần tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý làm việc các hệ thống của
động cơ đốt trong còn có nhiều khó khăn cả về vấn đề giảng dạy của người thầy,
sự tiếp thu của học trò.
Về thực tiễn: Động cơ đốt trong là nguồn động lực được sử dụng phổ biến
trong các lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, giao thông
vận tải, quân sự….rất gần gủi với đời sống hằng ngày của chúng ta. Nhưng đang
có một thực tế các em học sinh luôn nhìn nhận đây là một môn học phụ nên các
em chỉ học một cách qua loa đại khái, chính vì vậy mà các giáo viên dạy bộ môn
này luôn gặp khó khăn và bế tắc trong việc truyền cảm hứng học tập cho các em.
Có tính cấp thiết như vậy, trên cơ sở chương trình sách giáo khoa và các
thiết bị ứng dụng công nghệ thông tin hiện có tôi đã định hướng học sinh tìm tòi
kiến thức động cơ hiện đại phù hợp với từng bài học giúp học sinh hiểu và nắm
bài nhanh nhất, tạo hứng thú cho học sinh trong học tập bộ môn Công nghệ ,
đồng thời giúp học sinh tiếp cận với những tiến bộ của khoa học kĩ thuật ngày
nay.
Với những lí do trên tôi đã chọn đề tài “Tích hợp kiến thức Động cơ hiện
đại vào Công nghệ lớp 11” để làm nội dung sáng kiến kinh nghiệm của mình.
3
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng của vấn đề:
Việc đổi mới trong dạy học là một khâu rất quan trọng để phát triển tư duy
sáng tạo của học sinh. Ngày nay chủ trương của bộ GD – ĐT là quá trình dạy
học phải lấy học sinh làm trung tâm, học sinh phải là người chủ động tiếp thu
kiến thức, giáo viên đóng vai trò định hướng dẫn dắt để các em chủ động tiếp
thu kiến thức. Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, một trong
những nhiệm vụ quan trọng đối với các thầy cô đó là phải cập nhật được những
kiến thức mới phù hợp với nội dung bài học để truyền đạt đến học sinh, nếu giáo
viên chỉ sử dụng kiến thức trong sách giáo khoa thì chưa đủ thuyết phục học
sinh, bởi vì một số kiến thức trong sách giáo khoa đã lạc hậu so với sự phát triển
hiện tại của khoa học công nghệ. Đặc biệt với phần động cơ trong công nghệ lớp
11 có rất nhiều kiến thức gắn liền với thực tế rất hữu ích cho học sinh, bên cạnh
đó môn công nghệ cũng góp phần định hướng nghề nghiệp, rèn luyện kỹ năng
thực hành và kĩ năng sống cho học sinh. Nguyên nhân của vấn đề không chỉ nằm
ở ý thức học tập của các em với bộ môn này mà còn ở nơi giáo viên chưa tìm ra
được giải pháp giảng dạy phù hợp để tạo ra sự sinh động trong các tiết dạy và
cảm hứng học tập cho các em.
Vấn đề mà tôi nghiên cứu, đưa ra làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm là tích hợp
kiến thức động cơ hiện đại vào dạy phần cấu tạo và nguyên lý hoạt động của
một số hệ thống của động cơ đốt trong phạm vi từ Bài 25 đến Bài 30 Môn
Công nghệlớp 11. Các bài này thuộc Chương 6 “Cấu tạo động cơ đốt trong ”.
Trong quá trình giảng dạy tôi thấy học sinh rất khó hình dung về nguyên lý hoạt
động của các hệ thống ở động cơ đốt trong vì nó rất trìu tượng và khó không
nhìn thấy được. Trong phần này nếu chỉ dùng nội dung và hình vẽ SGK sẽ
không có hiệu quả cao trong việc lĩnh hội kiến thức, không tạo ra sự hứng thú
cho các em, dễ gây ra sự nhàm chán và các em tiếp thu kiến thức một cách thụ
động làm cho tiết học công nghệ buồn tẻ không sinh động. Khi giảng dạy bài
này giáo viên cần dạy theo phương pháp dạy học như thế nào để:
4
+ Học sinh nắm được cấu tạo chung của hệ thống, hiểu được các sơ đồ khối của
các hệ thống, từ đó tìm hiểu được nguyên lý hoạt động của các hệ thống.
+ Học sinh hiểu bài, vận dụng kiến thức của để khảo sát thực tế.
2. Thực tiễn dạy học:
Bài 29: Hệ thống đánh lửa
Sách giáo khoa chỉ giới thiệu hệ thống đánh lửa không tiếp điểm:
Hệ thống đánh lửa điện tử không tiếp điểm
Giáo viên định hướng học sinh cập nhật những kiến thức hiện đại ngày nay:
Gi¸o viªn dïng hiÖu øng ®Ó ®a ra cÊu t¹o cña tõng
chi tiÕt trong hÖ thèng vµ gi¶i thÝch râ côm b¸n dÉn CDI.
Gi¸o viªn giíi thiÖu sù thay thÕ cña b¸nh ®µ tõ tÝnh cho
Ma nhª t«. (Dïng liªn kÕt giíi thiÖu qua cÊu t¹o cña c¸c
chi tiÕt cña hÖ thèng ®¸nh löa trªn xe m¸y. Chôp chi tiÕt
thËt chiÕu trªn POWERPOINT)
5
H×nh 1. CÊu t¹o cña b¸nh ®µ tõ tÝnh trªn xe m¸y thay
thÕ cho Ma nhª t«
H×nh 2. BiÕn ¸p ®¸nh löa
H×nh 3. CÊu t¹o cña CDI ( Côm b¸n dÉn ®¸nh löa)
a/ H×nh d¸ng vá bªn
ngoµi
b/ CÊu t¹o bªn
trong
Cu
ộ
n d
â
y ngu
ồ
n
Cu
ộ
n d
â
y
đ
ệ
n
chiếu sáng
Cu
ộ
n d
â
y
Điều
khiển
Nam ch©m
vÜnh cöu