S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O ĐI N BIÊNỞ Ụ Ạ Ệ
TRUNG TÂM K THU T T NG H P -Ỹ Ậ Ổ Ợ
H NG NGHI P T NHƯỚ Ệ Ỉ
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
CH N MÀU CH THÊU TRONG K THU T THÊU ĐÂMỌ Ỉ Ỹ Ậ
XÔ BÀI S 13: HOA CÚC CÁNH TRÒNỐ
Tác gi : Ngô Th Luy nả ị ế
Đn v công tác: Trung tâm KTTH - HN t nh Đi n Biênơ ị ỉ ệ
M C L CỤ Ụ
N I DUNGỘTRANG
A. M c đích, s c n thi tụ ự ầ ế 3
I. M c đích c a vi c th c hi n sáng ki nụ ủ ệ ự ệ ế 3
II. S c n thi t c a vi c th c hi n sáng ki nự ầ ế ủ ệ ự ệ ế 4
B. Ph m vi tri n khai th c hi nạ ể ự ệ 4
C. N i dungộ5
I. Tình tr ng c a gi i pháp đã bi tạ ủ ả ế 5
II. N i dung gi i phápộ ả 6
III. Hi u qu , l i ích thu đcệ ả ợ ượ 17
IV. Kh năng áp d ng c a gi i phápả ụ ủ ả 18
V. Ph m vi nh h ng c a gi i phápạ ả ưở ủ ả 19
VI. Ki n ngh , đ xu tế ị ề ấ 19
Ghi chú: Chú thích ch vi t t tữ ế ắ
- KTTH - HN: K thu t t ng h p - H ng nghi p;ỹ ậ ổ ợ ướ ệ
- THPT: Trung h c ph thông.ọ ổ
A. M C ĐÍCH, S C N THI TỤ Ự Ầ Ế
I. M c đíchụ
- Nâng cao ch t l ng gi ng d y môn h c ngh Thêu tay;ấ ượ ả ạ ọ ề
- Phát huy tính tích c c, ch đng, t giác, sáng t o c a h c sinh;ự ủ ộ ự ạ ủ ọ
2
- B i d ng ph ng pháp t h c, t rèn luy n kĩ năng, v n d ng ki nồ ưỡ ươ ự ọ ự ệ ậ ụ ế
th c lý thuy t, k năng th c hành vào th c ti n;ứ ế ỹ ự ự ễ
Trong ch ng trình h c b c trung h c ph thông, các em h c sinh nươ ọ ậ ọ ổ ọ ữ
đc d y v thêu thùa, may vá. Đó là m t trong nh ng công vi c nh m giúpượ ạ ề ộ ữ ệ ằ
m t ph n hoàn thi n nh ng đc tính: công - dung - ngôn - h nh c a ng iộ ầ ệ ữ ứ ạ ủ ườ
ph n , đng th i rèn luy n s t m khéo tay mà ng i ph n nào cũng c nụ ữ ồ ờ ệ ự ỉ ỉ ườ ụ ữ ầ
ph i có. Th t thú v khi bi t r ng, ông t c a ngh Thêu tay n c ta khôngả ậ ị ế ằ ổ ủ ề ở ướ
ph i là m t ph n ! S cũ chép r ng ông t ngh Thêu tên là Lê Công Hành,ả ộ ụ ữ ử ằ ổ ề
sinh năm 1606 t i Th ng Tín (Hà Đông). Theo th n ph , t tiên ông là ng iạ ườ ầ ả ổ ườ
M c. Khi nhà M c b nhà Lê đánh b i, s b tr thù ông ph i đi sang hạ ạ ị ạ ợ ị ả ả ổ ọ
ngo i là h Tr n, sau vì có công nên đc nhà Lê ban qu c tính Lê.ạ ọ ầ ượ ố
Ngh Thêu tay là m t ngh th công m ngh truy n th ng có t lâuề ộ ề ủ ỹ ệ ề ố ừ
đi, các k thu t thêu r t phong phú đa d ng, m t trong nh ng k thu t thêuờ ỹ ậ ấ ạ ộ ữ ỹ ậ
đc s d ng ch y u đ thêu pha màu các lo i m u hoa, lá, chim thú, trangượ ử ụ ủ ế ể ạ ẫ
trí s n ph m, tranh thêu phong c nh, tĩnh v t... đó là k thu t thêu m u v t.ả ẩ ả ậ ỹ ậ ẫ ậ
Cách thêu này có kh năng t o n n cho các m ng màu l n, ph i h p màu s cả ạ ề ả ớ ố ợ ắ
trong tranh v i s c đ đm nh t và nh ng kho ng sáng t i chi u sâu h p lý.ớ ắ ộ ậ ạ ữ ả ố ề ợ
Các canh ch , đng thêu s i ch c a m t s ph ng pháp thêu, nh thêu đâmỉ ườ ợ ỉ ủ ộ ố ươ ư
xô, còn g i là thêu trùm, thêu tràn. Cách thêu này có kh năng t o n n cho cácọ ả ạ ề
m ng màu l n, ph i h p màu s c trong tranh v i s c đ và kho ng sáng t iả ớ ố ợ ắ ớ ắ ộ ả ố
h p lý. Các canh ch - đng thêu s i ch c aợ ỉ ườ ợ ỉ ủ đâm xô gi ng nh nét bút trongố ư
h i h a s n d u tô bóng đm nh t n i hình kh i canh ch ph kín cùng chi u,ộ ọ ơ ầ ậ ạ ổ ố ỉ ủ ề
mũi ch ng n dài so le chen vào các khe gi a nh ng s i ch thêu tr c, t oỉ ắ ữ ữ ợ ỉ ướ ạ
thành m ng thêu l n đc chuy n màu và s c đ đm nh t nhu n nhuy n.ả ớ ượ ể ắ ộ ậ ạ ầ ễ
Thêu đâm xô là môn thêu chính đc th c hi n nhi u nh t trên m t t m tranh,ượ ự ệ ề ấ ộ ấ
có ít nh t 12 l i thêu đâm xô: thêu xô ngang, xô d c, xô vát, xô t a, xô l n,ấ ố ọ ỏ ượ
xô l n xoay, xô l n t a, xô t a l n... Ng i th có th linh ho t th c hi nượ ượ ỏ ỉ ượ ườ ợ ể ạ ự ệ
t ng h a ti t riêng bi t nh thêu đâm xô lá c khác v i đâm xô lá h ng và khóừ ọ ế ệ ư ỏ ớ ồ
3
h n là cách đâm xô tr n mũi ch , đâm xô n mũi ... trong nh ng l i thêu trênơ ố ỉ ẩ ữ ố
thì vi c pha màu, chen màu, ch ng màu - cách màu ... ng i th thêu chệ ồ ườ ợ ủ
đng ng d ng góp ph n sáng t o ho c th c hi n đúng yêu c u khách đtộ ứ ụ ầ ạ ặ ự ệ ầ ặ
hàng ho c b n m u qui đnh. S k t h p hài hòa trên m t m ng màu b ngặ ả ẫ ị ự ế ợ ộ ả ằ
nhi u l i đâm xô khác nhau s t o cho tranh thêuề ố ẽ ạ thêm ngh thu t ph n ánhệ ậ ả
tài năng, tính cách và trình đ tay ngh .ộ ề
H c ngh Thêu tay giúp h c sinh bi t gìn gi , k th a và phát huy nghọ ề ọ ế ữ ế ừ ề
truy n th ng, t o đi u ki n cho các em ti p xúc làm quen c m th đc về ố ạ ề ệ ế ả ụ ượ ẽ
đp c a tác ph m. Bên c nh đó thêu cũng rèn luy n cho h c sinh k năngẹ ủ ẩ ạ ệ ọ ỹ
quan sát, s kiên trì, t m , tính sáng t o, b i d ng óc th m mĩ và s khéo léoự ỷ ỉ ạ ồ ưỡ ẩ ự
trong sinh ho t cũng nh trong h c t p. ạ ư ọ ậ
Là giáo viên d y ngh - ngh Thêu tay l p 11, tôi r t mu n h c sinhạ ề ề ớ ấ ố ọ
n m v ng ki n th c, th c hi n t t th c hành và có đam mê v i môn h c.ắ ữ ế ứ ự ệ ố ự ớ ọ
Trong các bài th c hành c n n m b t và th c hi n nhi u y u t đ có s nự ầ ắ ắ ự ệ ề ế ố ể ả
ph m t t, trong đó có hai y u t quan tr ng đó là k thu t thêu và ph i màu.ẩ ố ế ố ọ ỹ ậ ố
Đ giúp h c sinh th hi n t t h n trong các bài th c hành thêu, tôi ch nể ọ ể ệ ố ơ ự ọ
đ tài ề"Ch n màu ch thêu trong k thu t thêu đâm xô trong Bài 13 Thêuọ ỉ ỹ ậ
đâm xô hoa cúc cách tròn".
II. S c n thi t c a vi c th c hi n sáng ki n ự ầ ế ủ ệ ự ệ ế
Nh m kh i d y trong h c sinh óc th m mĩ và tính sáng t o, giúp các emằ ơ ậ ọ ẩ ạ
h ng thú h n trong các bài th c hành thêu; đng th iứ ơ ự ồ ờ đánh giá s c m thự ả ụ
màu s c, cách ch n ch và ph i màu trong k thu t Thêu đâm xô hoa cúc cáchắ ọ ỉ ố ỹ ậ
tròn c a h c sinh h c ngh Thêu tay t i Trung tâm k thu t t ng h p -ủ ọ ọ ề ạ ỹ ậ ổ ợ
H ng nghi p t nh Đi n Biên.ướ ệ ỉ ệ
B. PH M VI TRI N KHAI TH C HI NẠ Ể Ự Ệ
Vi c ch n ch thêu và cách s d ng màu s c trong gi ng d y Ngh phệ ọ ỉ ử ụ ắ ả ạ ề ổ
thông - Ngh Thêu tay cho h c sinh THPT có nhi u n i dung đ nghiên c u.ề ọ ề ộ ể ứ
4
Trong đ tài này, tôi giúp h c sinh tìm hi u v ch thêu và s v n d ng sángề ọ ể ề ỉ ự ậ ụ
t o c a h c sinh trong ph i màu ch đ thêu pha màu hoa cúc cánh tròn.ạ ủ ọ ố ỉ ể
Đi t ng chính tôi tìm hi u và th c hi n đ tài này là h c sinh h cố ượ ể ự ệ ề ọ ọ
ngh Thêu tay t i Trung tâm K thu t t ng h p - H ng nghi p t nh Đi nề ạ ỹ ậ ổ ợ ướ ệ ỉ ệ
Biên và các tr ng THPT có t ch c h c ngh Thêu tay.ườ ổ ứ ọ ề
C. N I DUNGỘ
I. Tình tr ng gi i pháp đã bi tạ ả ế
Hi n nay, Trung tâm KTTH - HN t nh Đi n Biên th c hi n d y Nghệ ỉ ệ ự ệ ạ ề
ph ổthông - ngh Thêu tay cho h c sinh l p 11 g m 105 ti t, là m t trong nh ngề ọ ớ ồ ế ộ ữ
n i dung t ch n trong ho t đng “Giáo d c Ngh ph thông” v i th i l ng 4ộ ự ọ ạ ộ ụ ề ổ ớ ờ ượ
ti t/ tu n.ế ầ
N i dung ch ng trình đc xây d ng theo h ng l a ch n nh ngộ ươ ượ ự ướ ự ọ ữ
ki n th c và k năng c b n c a ngh do B Giáo d c và Đào t o quy đnh,ế ứ ỹ ơ ả ủ ề ộ ụ ạ ị
có nhi u ng d ng trong th c t , phù h p v i l a tu i h c sinh, k th a vàề ứ ụ ự ế ợ ớ ứ ổ ọ ế ừ
phát tri n nh ng ki n th c và k năng h c sinh đã h c môn Công ngh l pể ữ ế ứ ỹ ọ ọ ở ệ ớ
9. Ch ng trình đã dành trên 70% t ng th i gian đ h c sinh rèn luy n kươ ổ ờ ể ọ ệ ỹ
năng th c hành. Trong các bài th c hành, h c sinh đc v n d ng k thu tự ự ọ ượ ậ ụ ỹ ậ
thêu trang trí các s n ph m may m c và rua xung quanh khăn, v g i.ả ẩ ặ ỏ ố
Quá trình th c hi n các bài th c hành, h c sinh khó l a ch n ch thêuự ệ ự ọ ự ọ ỉ
cho phù h p, lúng túng khi thêu pha màu, d n đn ch t l ng s n ph mợ ẫ ế ấ ượ ả ẩ
không cao; h c sinh luôn thi u th i gian đ th c hi n bài h c.ọ ế ờ ể ự ệ ọ
Đi v i ngh Thêu tay, yêu c u h c sinh bi t đc khái ni m, yêu c uố ớ ề ầ ọ ế ượ ệ ầ
k thu t và ng d ng c a m t s ph ng pháp thêu, rua c b n. ỹ ậ ứ ụ ủ ộ ố ươ ơ ả Bi t đcế ượ
yêu c u k thu t và yêu c u th m m đi v i s n ph m thêu. H c sinh bi tầ ỹ ậ ầ ẩ ỹ ố ớ ả ẩ ọ ế
ch n l a màu ch và ph ng pháp thêu phù h p v i t ng s n ph m.ọ ự ỉ ươ ợ ớ ừ ả ẩ
Qua các năm hi n th c gi ngd y, b n nh n th y:ệ ự ả ạ ả ậ ấ
- H c sinh ch a n m b t đc cách ch n ch và pha m u cho phù h pọ ư ắ ắ ượ ọ ỉ ầ ợ
v i h a ti t c n thêu;ớ ọ ế ầ
5