S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O VĨNH PHÚCỞ Ụ Ạ
TRUNG TÂM GDTX&DN TAM ĐOẢ
===***===
NG D NG ĐNG TRÒN L NG GIÁCỨ Ụ ƯỜ ƯỢ
Đ GI I M T S BÀI TOÁN V T LÝ 12Ể Ả Ộ Ố Ậ
TRUNG TÂM GDTX&DN TAM ĐOỞ Ả
H và tên:ọ Nguy n Th Huy nễ ị ề
Mã sáng ki n: ế47.65.01
Sáng ki n kinh nghi mế ệ
M C L C.Ụ Ụ
I. LÍ DO CH N Đ TÀI.Ọ Ề ........................................................................................................... 3
III. ĐI T NG NGHIÊN C U.Ố ƯỢ Ứ ............................................................................................ 5
IV. NHI M V NGHIÊN C U.Ệ Ụ Ứ ............................................................................................... 5
V. PH NG PHÁP NGHIÊN C U.ƯƠ Ứ ....................................................................................... 6
VI. PH M VI VÀ K HO CH NGHIÊN C U.Ạ Ế Ạ Ứ ...................................................................... 6
B. N I DUNG.Ộ ........................................................................................................................... 7
I. C S LÝ THUY T.Ơ Ở Ế ............................................................................................................ 7
1. M i liên h gi a m t v t dao đng đi u hoà và m t v t chuy n đng tròn đu.ố ệ ữ ộ ậ ộ ề ộ ậ ể ộ ề ......... 7
2. Đi v i dao đng c h c đi u hoà ta có nh ng nh n xét sau:ố ớ ộ ơ ọ ề ữ ậ ......................................... 7
II. TH C TR NG VI C GI NG D Y NG D NG ĐNG TRÒN L NG GIÁC Đ Ự Ạ Ệ Ả Ạ Ứ Ụ ƯỜ ƯỢ Ể
GI I BÀI T P V T LÝ 12 CÁC TRUNG TÂM GDTX.Ả Ậ Ậ Ở .................................................... 8
1. Đi t ng kh o sát.ố ượ ả ........................................................................................................... 8
2. K t qu kh o sát:ế ả ả ............................................................................................................. 12
III. NG D NG ĐNG TRÒN L NG GIÁC Đ GI I CÁC BÀI TOÁN V T LÝ 12:Ứ Ụ ƯỜ ƯỢ Ể Ả Ậ
................................................................................................................................................... 16
1. NG D NG 1: XÁC ĐNH TH I GIAN V T DAO ĐNG ĐI U HÒA ĐI T V Ứ Ụ Ị Ờ Ậ Ộ Ề Ừ Ị
TRÍ CÓ LI Đ X1 ĐN V TRÍ CÓ LI Đ X2.Ộ Ế Ị Ộ ................................................................. 16
6. NG D NG 6: GI I M T S BÀI T P “SÓNG C H C”Ứ Ụ Ả Ộ Ố Ậ Ơ Ọ ...................................... 38
7. NG D NG 7: GI I M T S BÀI T P V DÒNG ĐI N XOAY CHI U.Ứ Ụ Ả Ộ Ố Ậ Ề Ệ Ề .............. 40
8. NG D NG 8: GI I M T S BÀI T P V M CH DAO ĐNG LC.Ứ Ụ Ả Ộ Ố Ậ Ề Ạ Ộ ...................... 42
9. BÀI T P Đ NGH .Ậ Ề Ị ......................................................................................................... 44
IV. K T QU TH C NGHI M S PH MẾ Ả Ự Ệ Ư Ạ .......................................................................... 48
C. K T LU NẾ Ậ .......................................................................................................................... 51
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả ........................................................................................................ 57
Nguy n Th Huy n – Trung tâm GDTX &DN Tam Đoễ ị ề ả
2
Sáng ki n kinh nghi mế ệ
A. M ĐU.Ở Ầ
I. LÍ DO CH N Đ TÀI.Ọ Ề
Môn V t lý là m t môn khoa h c ậ ộ ọ t nhiên nghiên c u v các hi nự ứ ề ệ
t ng v t lý nói chung và c h c nói riêng. Nh ng thành t u c a v t lý đcượ ậ ơ ọ ữ ự ủ ậ ượ
ng d ng vào th c ti n s n xu t và ng c l i chính th c ti n đã thúc đyứ ụ ự ễ ả ấ ượ ạ ự ễ ẩ
khoa h c v t lý phát tri n. Do đó trong quá trình gi ng d y ng i giáo viênọ ậ ể ả ạ ườ
ph i rèn luy n cho h c sinh nh ng kĩ năng, k x o và th ng xuyên v nả ệ ọ ữ ỹ ả ườ ậ
d ng nh ng hi u bi t đã h c đ gi i quy t v n đ th c ti n đt ra.ụ ữ ể ế ọ ể ả ế ấ ề ự ễ ặ
B môn v t lý đc đa vào gi ng d y tr ng ph thông nh m cungộ ậ ượ ư ả ạ ở ườ ổ ằ
c p cho h c sinh nh ng ki n th c c b n, ph thông. Đ h c sinh có thấ ọ ữ ế ứ ơ ả ổ ể ọ ể
hi u đc m t cách sâu s c và đ nh ng ki n th c và áp d ng vào th c ti nể ượ ộ ắ ủ ữ ế ứ ụ ự ế
cu c s ng thì c n ph i rèn luy n cho h c sinh nh ng kĩ năng, kĩ x o nh : kĩộ ố ầ ả ệ ọ ữ ả ư
năng, kĩ x o gi i bài t p, kĩ năng đo l ng, quan sát,..ả ả ậ ườ
Bài t p v t lý v i t cách là m t ph ng pháp d y h c, nó có ý nghĩaậ ậ ớ ư ộ ươ ạ ọ
h t s c quan tr ng trong vi c th c hi n nhi m v d y h c v t lý tr ngế ứ ọ ệ ự ệ ệ ụ ạ ọ ậ ở ườ
ph thông, trung tâm GDTX. Thông qua vi c gi i t t các bài t p v t lý h cổ ở ệ ả ố ậ ậ ọ
sinh s có kĩ năng so sánh, phân tích, t ng h p...do đó s góp ph n to l nẽ ổ ợ ẽ ầ ớ
trong vi c phát tri n t duy c a h c sinh. Đc bi t bài t p v t lý giúp h cệ ể ư ủ ọ ặ ệ ậ ậ ọ
sinh c ng c ki n th c có h th ng cũng nh v n d ng ki n th c đã h c vàoủ ố ế ứ ệ ố ư ậ ụ ế ứ ọ
vi c gi i quy t nh ng tình hu ng c th , làm cho b môn tr nên lôi cu n vàệ ả ế ữ ố ụ ể ộ ở ố
có s c h p d n các em h n.ứ ấ ẫ ơ
Hi n nay, trong xu th đi m i c a ngành giáo d c v ph ng phápệ ế ổ ớ ủ ụ ề ươ
gi ng d y cũng nh ph ng pháp ki m tra đánh giá k t qu gi ng d y và thiả ạ ư ươ ể ế ả ả ạ
tuy n. C th là ph ng pháp ki m tra đánh giá b ng ph ng ti n tr cể ụ ể ươ ể ằ ươ ệ ắ
nghi m khách quan. Tr c nghi m khách quan đang tr thành ph ng phápệ ắ ệ ở ươ
ch đo trong ki m tra đánh giá các tr ng ph thông nói chung và cácủ ạ ể ở ườ ổ ở
trung tâm GDTX nói riêng. Đi m đáng l u ý là n i dung ki n th c ki m traể ư ộ ế ứ ể
t ng đi r ng, đòi h i h c sinh ph i đc kĩ, n m v ng toàn b ki n th cươ ố ộ ỏ ọ ả ọ ắ ữ ộ ế ứ
Nguy n Th Huy n – Trung tâm GDTX &DN Tam Đoễ ị ề ả
3
Sáng ki n kinh nghi mế ệ
c a ch ng trình, tránh h c t , h c l ch và đ đt đc k t qu t t trongủ ươ ọ ủ ọ ệ ể ạ ượ ế ả ố
ki m tra, thi tuy n h c sinh không nh ng ph i n m v ng ki n th c mà cònể ể ọ ữ ả ắ ữ ế ứ
ph i có ph n ng nhanh v i các d ng toán, đc bi t các d ng toán mang tínhả ả ứ ớ ạ ặ ệ ạ
ch t kh o sát mà các em th ng g p và th ng có m t trong các đ thi tuy nấ ả ườ ặ ườ ặ ề ể
sinh.
Đa s h c sinh trung tâm GDTX&DN Tam Đo là nh ng h c sinh cóố ọ ả ữ ọ
đu vào r t th p, ki n th c b h ng r t l n, đc bi t là ki n th c toán h c.ầ ấ ấ ế ứ ị ổ ấ ớ ặ ệ ế ứ ọ
Tuy vi c h c toán, v t lý là r t khó khăn nh ng sau 2 năm h c l p 10 và l pệ ọ ậ ấ ư ọ ớ ớ
11 d i s dìu d t c a các th y cô trong trung tâm, r t nhi u em cũng có mướ ự ắ ủ ầ ấ ề ơ
c b c vào c ng tr ng Đi h c, Cao đng và nh ng tr ng chuyênướ ướ ổ ườ ạ ọ ẳ ữ ườ
nghi p. Đ giúp các em b c đu th c hi n m c c a mình tôi đã c g ngệ ể ướ ầ ự ệ ơ ướ ủ ố ắ
ch n ph ng pháp đn gi n nh t trong quá trình gi ng d y. Vi c xác đnhọ ươ ơ ả ấ ả ạ ệ ị
th i gian trong dao đng đi u hòa ch ng trình v t lí l p 12, là m t v n đờ ộ ề ở ươ ậ ớ ộ ấ ề
r t khó đi v i các em.ấ ố ớ
Đ gi i bài toán lo i này, r t nhi u sách c a các giáo s , ti n sĩ n iể ả ạ ấ ề ủ ư ế ổ
ti ng đã đa ra ph ng pháp r t hay. Nh ng kh năng t đc sách c a h cế ư ươ ấ ư ả ự ọ ủ ọ
sinh trung tâm GDTX Tam Đo h u nh không có, d a vào các tài li u thamả ầ ư ự ệ
kh o s d ng nh ng ki n th c liên quan đn ph ng trình l ng giác, tôi đãả ử ụ ữ ế ứ ế ươ ượ
đn gi n hoá v n đ, làm cho h c sinh d hi u h n và d v n d ng h n đơ ả ấ ề ọ ễ ể ơ ễ ậ ụ ơ ể
làm đc bài t p.ượ ậ
V i mong mu n tìm đc ph ng pháp gi i các bài toán tr c nghi mớ ố ượ ươ ả ắ ệ
m t cách nhanh chóng đng th i giúp m t s h c sinh không yêu thích ho cộ ồ ờ ộ ố ọ ặ
không gi i môn v t lý c m th y đn gi n h n trong vi c gi i bài t p tr cỏ ậ ả ấ ơ ả ơ ệ ả ậ ắ
nghi m, giúp các em h c sinh trung tâm GDTX Tam Đo có kh năng gi iệ ọ ả ả ả
đc m t s bài t p trong các đ thi tuy n sinh đi h c, cao đng đ các emượ ộ ố ậ ề ể ạ ọ ẳ ể
có th b c chân vào c ng nh ng tr ng đi h c, cao đng phù h p v i l cể ướ ổ ữ ườ ạ ọ ẳ ợ ớ ự
h c c a mình, tôi ch n đ tài: ọ ủ ọ ề “ NG D NG ĐNG TRÒN L NGỨ Ụ ƯỜ ƯỢ
Nguy n Th Huy n – Trung tâm GDTX &DN Tam Đoễ ị ề ả
4
Sáng ki n kinh nghi mế ệ
GIÁC Đ GI I M T S BÀI TOÁN V T LÝ 12 TRUNG TÂMỂ Ả Ộ Ố Ậ Ở
GDTX &DN TAM ĐO”.Ả
II. M C ĐÍCH NGHIÊN C U.Ụ Ứ
Làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c s ph m ng d ng.ớ ứ ọ ư ạ ứ ụ
Tìm cho mình m t ph ng pháp đ t o ra không khí h ng thú và lôiộ ươ ể ạ ứ
cu n nhi u h c sinh tham gia gi i các bài t p v t lý, đng th i giúp các emố ề ọ ả ậ ậ ồ ờ
đt k t qu cao trong kì thi t t nghi p và kì thi tuy n sinh đi h c, cao đng.ạ ế ả ố ệ ể ạ ọ ẳ
Nghiên c u ph ng pháp gi ng d y bài t p v t lý v i quan đi m ti pứ ươ ả ạ ậ ậ ớ ể ế
c n m i: ậ ớ Ph ng pháp tr c nghi m khách quan.ươ ắ ệ
Vi c nghiên c u đ tài này giúp h c sinh c ng c đc các ki n th c,ệ ứ ề ọ ủ ố ượ ế ứ
rèn luy n đc ph ng pháp gi i bài t p tr c nghi m, nâng cao ch t l ngệ ượ ươ ả ậ ắ ệ ấ ượ
h c t p môn v t lý.ọ ậ ậ
III. ĐI T NG NGHIÊN C U.Ố ƯỢ Ứ
H c sinh l p 12A, 12B trung tâm GDTX&DN Tam Đo ôn thi t tọ ớ ả ố
nghi p và thi tuy n sinh đi h c, cao đng.ệ ể ạ ọ ẳ
Các ti t bài t p và ti t h c thêm c a các ch ng: Ch ng I: Dao đngế ậ ế ọ ủ ươ ươ ộ
c ; Ch ng II: Sóng c và sóng âm; Ch ng III: Dòng đi n xoay chi u;ơ ươ ơ ươ ệ ề
Ch ng IV: Dao đng và sóng đi n t .ươ ộ ệ ừ
IV. NHI M V NGHIÊN C U.Ệ Ụ Ứ
Đ tài nêu ra ph ng pháp gi i các d ng bài t p liên quan đn ngề ươ ả ạ ậ ế ứ
d ng đng tròn l ng giác trong ph n dao đng c đ gi i bài toán xác đnhụ ườ ượ ầ ộ ơ ể ả ị
th i gian trong dao đng đi u hoà, t đó giúp h c sinh hình thành ph ngờ ộ ề ừ ọ ươ
pháp lu n căn b n đ gi i quy t các v n đ khi g p ph i trong các ch ngậ ả ể ả ế ấ ề ặ ả ươ
sau c a ch ng trình v t lý l p 12, đng th i t đó cũng giúp các em có thủ ươ ậ ớ ồ ờ ừ ể
phân bi t đc, áp d ng đc các đi u ki n trong t ng bài t p c th .ệ ượ ụ ượ ề ệ ừ ậ ụ ể
Nguy n Th Huy n – Trung tâm GDTX &DN Tam Đoễ ị ề ả
5
