1
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Trường TH-THCS Thanh Lương
Tôi ghi tên dưới đây:
Số
TT
Họ và tên
Ngày
tháng
năm sinh
Nơi công
tác (hoặc nơi
thường trú)
Chức
danh
Trình độ
chuyên
môn
Tỷ lệ (%)
đóng góp
vào việc
tạo ra sáng
kiến (ghi rõ
đối với
từng đồng
tác giả, nếu
có)
1 NGUYỄN
THỊ
THƠM
06/4/1981
Trường TH-
THCS
Thanh
Lương- thị
xã Bình
Long
Giáo
viên
dạy
môn
GDCD
CĐSP 100%
1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: cấp trường năm học
2020 - 2021
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: “Tích hợp TNST để hướng dẫn học sinh
vận dụng bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí của công dân - môn
GDCD9”
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (Giáo dục công dân)
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 10/1/2020
5. Mô tả bản chất của sáng kiến:
5.1. Tính mới của sáng kiến:
Chúng ta đều biết môn học Giáo dục công dân (GDCD) trong chương trình
giáo dục phổ thông đóng vai trò to lớn trong việc giáo dục đạo đức, giáo dục học
sinh về ý thức và hành vi, góp phần trang bị cho học sinh kỹ năng sống, rèn
luyện ý thức sống của người công dân, góp phần hình thành và phát triển ở các
em những phẩm chất và năng lực cần thiết của công dân trong một xã hội dân
chủ, công bằng, văn minh. Ngoài những tiết học chính khoá thì hoạt động khác
cũng giúp học sinh khác ghi kiến thức và kĩ năng được tốt hơn vận dụng vào
thực tiễn được thiết thực hơn.
2
Nhờ vậy, bài giảng của giáo viên và bài học của học sinh sẽ đạt hiệu quả
hơn. Trước đây khi phương pháp dạy học này chưa được áp dụng phổ biến. Để
hệ thống, củng cố kiến thức đã học (kiểm tra bài cũ) hoặc vừa mới học (sau mỗi
tiết học) theo yêu cầu của giáo viên thì học sinh trả lời một cách máy móc theo
những gì mình đã thuộc, đã nắm như một con vẹt. Thậm chí các em học bài rất
thuộc, trả lời rất trôi chảy nhưng các em cũng rất nhanh quên. Bởi các em chưa
biết cách hệ thống kiến thức để nắm bài nhanh và nhớ lâu bằng vận dụng vào
thực tiễn Nhưng khi đưa hoạt động trải nghiệm sau quá trình học bài mới đã
phát huy được ở học sinh sự hứng thú, chủ động, rèn luyện tư duy lôgic. Giúp
các em sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian để học bài, ôn bài, tìm từ khóa và dễ
dàng nhận biết các từ khóa thiết yếu. Học sinh dễ dàng nắm được kiến thức
trọng tâm của bài. Các em còn nhớ nội dung bài học được lâu hơn và kích thích
khả năng sáng tạo đa sắc, đa chiều hơn. Kích thích khả năng khám phá tri thức
nhờ đó làm tăng thêm tinh thần hiếu học. Mặt khác nhờ liên tục vận dụng mọi kĩ
năng mà học sinh ngày càng linh hoạt tiếp nhận hiệu quả kiến thức và tự tin vào
khả năng sáng tạo của mình hơn. Bên cạnh đó phát huy khả năng sáng tạo của
học sinh. Do trong quá trình trải nghiệm phát huy tối đa khả năng sáng tạo của
mỗi học sinh đồng thời kết hợp sức mạnh của các cá nhân thành sức mạnh tập
thể để có thể giải quyết được các vấn đề một cách hiệu quả hoàn thiện hơn.
5.2. Nội dung sáng kiến:
5.2.1. Thực trạng
Tuy nhiên trong thực tế thực trạng giảng dạy bộ môn GDCD nói riêng và giáo
dục đạo đức cho học sinh tại các trường học trong hệ thống giáo dục quốc dân
cấp THCS cũng còn tồn tại những bất cập nhất định.
+ Một số giáo viên dạy học lệ thuộc vào sách giáo khoa và sách giáo viên còn
phổ biến. Việc rèn luyện kĩ năng và giáo dục thái độ và hành vi của học sinh
trong dạy học môn Giáo dục công dân thực hiện đạt hiệu quả chưa cao.
+ Nhiều phụ huynh và học sinh chưa thực sự quan tâm đến môn GDCD, vẫn còn
coi đó là môn phụ, là môn học không có trong các kỳ thi quan trọng như thi tốt
nghiệp hay thi đại học nên học sinh thường học chỉ để có đủ điểm, bỏ qua vấn
đề suy ngẫm, tìm hiểu thêm kiến thức đằng sau mỗi bài học, thậm chí là học qua
loa, học cho xong.
Ở trường THCS Th- THCS Thanh Lương cũng vậy, dù nhà trường nói chung-
giáo viên GDCD nói riêng đã có nhiều nỗ lực và cố gắng trong đổi mới phương
pháp giảng dạy nhưng đôi khi vẫn còn “bó khung” trong khuôn khổ của lớp học,
giờ dạy nặng tính lý thuyết, khô khan, khó hiểu, khó thuộc, khó vận dụng…mặc
dù đã có những tư liệu, trích đoạn “người thật việc thật”,… nhưng sức thuyết
phục, độ cảm xúc của bài dạy chưa cao. Hơn nữa thời lượng dành cho môn
3
GDCD chỉ có 1 tiết/ tuần mà lượng kiến thức thì khá nhiều, không chỉ riêng nội
dung chính thức mà nhiều nội dung giáo dục khác nhau cũng được môn GDCD
“tích hợp” nên việc dạy học mang nặng tính khái quát, giáo viên không có nhiều
thời gian giảng dạy cặn kẽ cho học sinh những nội dung, vấn đề nào đó mà học
sinh có nhu cầu tìm hiểu sâu hơn….….điều này tôi thường nhận thấy rõ hơn khi
dạy các em học bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí của công dân –
GDCD9.
+ Với 2 tiết bài 15 – GDCD9 yêu cầu cần truyền đạt mục tiêu, kiến thức, kĩ
năng đến học sinh yêu cầu tương đối dài, khô khan, trừu tượng: qua bài các em
cần hiểu khái niệm vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lí, phân loại được các
loại vi phạm pháp luật gắn với trách nhiệm pháp lí, ngoài ra các em cũng cần
phải tìm hiểu thêm rất là nhiều kiến thức pháp luật liên quan tới độ tuổi, hành vi,
lĩnh vực…. phạm tội khác nhau, trong những năm tôi được phân công dạy khối
9 cứ tới bài này dù bản thân đã cố gắng chuẩn bị kĩ bài giảng nhưng cũng chỉ
truyền đạt hết các kiến thức cơ bản của bài, việc rèn kĩ năng vận dụng những
điều đã học vào thực tế ở học sinh còn thực hiện chưa được tốt, đặc biệt sau khi
kết thúc tiết học tôi vẫn thấy học sinh có cảm giác tiết học nặng nề, khó hiểu, khi
tôi hỏi lại kiến thức một vài em thì các em trả lời một cách mơ hồ không có tính
xác thực.
+ Hơn thế nữa trong cuốn SGK TNST lại không có tiết tổ chức TNST bài
này cho học sinh nên các em lại càng dễ nhanh quên kiến thức dẫn đến dù đã
được học nhưng khi vận dụng trong cuộc sống thì mang lại hiệu quả không cao.
+ Những nội dung đã cải tiến sáng tạo để khắc phục những nhược điểm
của giải pháp đã biết:
Từ những khó khăn, hạn chế trên nó đã phần nào ảnh hưởng tới tâm lí học
sinh khi học môn GDCD, tới chất lượng bộ môn và công tác giảng dạy của mình
nên tôi mạnh dạn đưa ra giải pháp: “ Tích hợp TNST để hướng dẫn học sinh vận
dụng bài 15: vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí của công dân - môn
GDCD9 vào thực tế cuộc sống đạt hiệu quả cao” tiết TNST này sẽ được tôi xin
phép nhà trường tổ chức cho các em học sinh khối 9 vào cuối tuần thứ 2 sau khi
học xong bài 15 qua các bước sau. (Có hướng dẫn và phân công cụ thể cuối tiết
học ở mỗi lớp.)
Bước 1: Chuẩn bị.
1. Thi tìm hiểu pháp luật
Tôi phân học sinh khối 9 thành 4 nhóm yêu cầu các nhóm về nhà chuẩn bị kĩ
kiến thức đã học ở bài 15, tìm hiểu kiến thức về luật ATGT, luật phòng chống
bạo lực học đường, luật phòng chống ma túy….tiết TNST hôm sau mỗi em
mang theo bảng, phấn để tham gia phần thi tìm hiểu pháp luật.
2. Xây dựng tình huống
4
Nhóm trưởng 4 nhóm chịu trách nhiệm phân công người viết kịch bản đưa
giáo viên duyệt sau đó phân vai, tổ chức cho các bạn luyện tập có hiệu quả.
Nhóm 1: Tình huống về vi phạm ATGT
Nhóm 2: Tình huống về phá hủy môi trường
Nhóm 3: Tình huống về bạo lực học đường
Nhóm 4: Tình huống về buôn bán ma túy
3. Tập xử lí tình huống.
Nhóm trưởng phân công ở nhóm mình 3 bạn sẽ tham gia “phiên tòa giả định”
để xét xử những hành vi phạm tội ở tình huống của nhóm khác, giáo viên sẽ giao
nhiệm vụ ngay khi các bạn diễn tình huống xong ở phần 2, mỗi phiên tòa khi
biết mình tình huống mà nhóm mình xét xử có quyền hội ý, thảo luận trước 5
phút trước.
Bước 2: Các hoạt động TNST
+ Hoạt động 1: Thi tìm hiểu pháp luật
Tôi sẽ đọc 4 nhóm tất cả 10 câu hỏi có nội dung liên quan đến pháp luật mà
tôi đã hướng dẫn các em ở buổi trước, các nhóm lắng nghe và trả lời từng câu,
bạn nào trả lời đúng thì thi tiếp, trả lời sai thì đi ra ngoài cứ như vậy nhóm nào
trả lời được tới câu cuối cùng sẽ chiến thắng ở phần thi này, sau đó giáo viên
phát thưởng cho các em.
Ví dụ1: Khi tham gia giao thông chưa đủ tuổi hoặc vượt đèn đỏ thì sẽ bị xử
phạt như thế nào.
2. Theo em độ tuổi nào phải chịu trách nhiệm hình sự.
3. A rất ghét B và có ý định đánh B một trận thật đau cho bõ ghét, theo em A
có vi phạm pháp luật không?
4. Em hiểu gì về người có năng lực hành vi dân sự và người mất năng lực
hành vi dân sự….
5
Học sinh tham gia thi tìm hiểu pháp luật.
+ Hoạt động 2: Diễn phân vai theo tình huống đã xây dựng trước.
Nhóm 1: Tình huống về vi phạm ATGT
Nhóm 2: Tình huống về phá hủy môi trường
Nhóm 3: Tình huống về bạo lực học đường
Nhóm 4: Tình huống về buôn bán ma túy