Ở Ầ Ầ 1. PH N M Đ U
ọ ề 1.1 Lí do ch n đ tài
ể ủ ờ ạ ụ ế ớ ượ Cùng v i xu th phát tri n c a th i đ i, giáo d c đã và đang đ ổ c đ i
ụ ộ ủ ế ỉ ụ ự ẽ ạ ấ ớ ố m i m nh m theo b n tr c t c a giáo d c th k XXI, mà th c ch t là cách
ọ ể ế ế ậ ỹ ọ ể ự ọ ể ẳ ị ố ti p c n k năng s ng, đó là: H c đ bi t, h c đ làm, h c đ t kh ng đ nh
ọ ể ố mình và h c đ cùng chung s ng.
ấ ừ ặ ủ ể ệ ệ ộ Xu t phát t đ c đi m c a xã h i hi n nay, nên vi c hình thành và phát
ủ ể ầ ố ở ộ ọ ỹ tri n k năng s ng tr thành m t yêu c u quan tr ng c a nhân cách con ng ườ i
ệ ạ hi n đ i.
ự ụ ệ ể ố ỹ ướ Giáo d c k năng s ng là th c hi n quan đi m h ng vào ng ườ ọ i h c,
ộ ố ứ ữ ặ ộ ứ ủ m t m t đáp ng nh ng thách th c c a cu c s ng và nâng cao ch t l ấ ượ ng
ộ ố ủ ỗ ữ ệ ệ ả ả ấ cu c s ng c a m i cá nhân. Là nh ng tr i nghi m có hi u qu nh t, giúp
ả ụ ể ồ ạ ứ ế ặ ầ ố gi i quy t ho c đáp ng các nhu c u c th , trong su t quá trình t n t i và
ườ ủ ơ ể ả ồ ộ ể ủ phát tri n c a con ng ậ i. Bao g m c hành vi v n đ ng c a c th và t ư duy
ờ ộ ự ụ ặ ủ c a con ng ư i, hình thành m t cách t nhiên, thông qua giáo d c ho c rèn
ệ ủ luy n c a các em
ố ọ ệ ố ườ ả Hi n nay, đa s h c sinh s ng trong hai môi tr ng có hoàn c nh khác
ộ ượ ự ứ ủ nhau: m t là các em đ c s quan tâm chăm sóc quá s c chu đáo c a ph ụ
ả ố ế ổ ị huynh vì s ng trong gia đình ít con, hoàn c nh kinh t ữ n đ nh; hai là nh ng
ư ụ ề ố ớ ộ em s ng trong gia đình v i nhi u lo toan cho cu c m u sinh, ph huynh b ỏ
ặ m c con cái.
ứ ữ ổ ố Ngoài nh ng khó khăn l a tu i, các em là con em thành ph và nông
ề ề ả ề thôn, trong đó có nhi u em nông thôn có nhi u hoàn c nh khác nhau, có nhi u
ư ự ế ạ ỹ thói quen trong sinh ho t còn ch a văn minh, thi u k năng th c hành, k ỹ
ỹ ả ế ấ ề ỹ ữ ố ớ ế năng giao ti p, k năng gi i quy t v n đ , k năng đ i phó v i nh ng khó
ộ ố ả ự ụ ụ ả ế ữ ơ khăn trong cu c s ng và kh năng t ph c v b n thân… H n th n a trong
ộ ố ế ứ ệ ẩ ộ ươ ề n n kinh t ế ị ườ th tr ạ ậ ng, cu c s ng hi n đ i v n đ ng h t s c kh n tr ng và
ế ố ự ứ ề ườ ế ệ ẻ ỏ ủ ch a đ ng nhi u y u t khôn l ng đòi h i th h tr không làm ch tri
ứ ữ ứ ề ắ ả ệ th c, rút ng n kho ng cách v chênh l ch tri th c gi a các vùng nông thôn và
ự ự ự ả ị ả ắ ơ ộ ắ ị ờ thành th mà còn ph i th c s t tin; ph i n m b t k p th i các c h i cũng
ộ ố ỹ ư ả ố ỏ ố ố ố ậ nh ph i có m t s k năng: s ng kh e, s ng t ậ ạ t, s ng lành m nh, c p nh t
ế ớ ạ ậ ộ ớ ự ầ thông tin nhanh nh y và h i nh p v i th gi ộ i, góp ph n tích c c cho cu c
ộ ồ ố ẹ ế ằ ơ ớ ọ ố s ng cá nhân và c ng đ ng t ộ ứ t đ p h n, nh m thích ng v i m i bi n đ ng
ả ủ c a hoàn c nh.
ữ ệ ố ộ ộ ỹ ọ Rèn luy n k năng s ng cho h c sinh là m t trong nh ng n i dung đ ượ c
ự ự ể ệ ộ “Tr ngườ B GD&ĐT tri n khai khi th c hi n phong trào thi đua xây d ng
ự ệ ườ ọ ổ ọ ọ h c thân thi n, h c sinh tích c c” ố ớ đ i v i các tr ng trung h c ph thông nói
ậ ọ ể chung và b c ti u h c nói riêng .
ự ế ả ể ề ộ ọ Là m t giáo viên Ti u h c, sau nhi u năm th c t ấ ệ tr i nghi m th y
ượ ụ ỹ ủ ầ ọ ọ đ ệ c ý nghĩa và t m quan tr ng c a vi c giáo d c k năng cho h c sinh, tôi
ụ ệ ệ ậ ấ ố ọ ượ nh n th y vi c giáo d c và rèn luy n kĩ năng s ng cho h c sinh đ c th ể
ế ề ệ ấ ọ ọ hi n rõ nét nh t trong các môn h c. Vì th tôi ch n đ tài sáng ki n ế “M t sộ ố
ươ ụ ố ọ ớ ộ ấ ề m t v n đ đang ph ng pháp giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh l p 4”
ượ ụ ệ đ c quan tâm trong giáo d c hi n nay.
ứ ạ 1.2 Ph m vi nghiên c u
ệ ế ề ạ ậ ậ ờ Do đi u ki n và th i gian h n h p ạ ẹ chính vì v y mà tôi đã l p k ho ch
ư ớ ạ ự ế ứ ọ ớ cũng nh gi i h n nghiên c u ngay trên th c t 25 em h c sinh l p mình
ộ ố ế ủ ệ ạ ả ạ ớ ố ự gi ng d y và d y th c nghi m m t s ti t c a các l p trong kh i 4
ớ ủ ề ể 1.3 . Đi m m i c a đ tài
ụ ố ị ượ ồ Theo quy đ nh, môn giáo d c kĩ năng s ng đ ạ c l ng ghép vào khi d y
ạ ộ ọ các môn h c khác nhau và qua các ho t đ ng khác nhau trong nhà. Và th c t ự ế
ư ụ ệ ạ ố ượ vi c d y giáo d c kĩ năng s ng ch a đ ắ c quan tâm sâu s c, giáo viên khi
ư ạ ụ ệ ề ả ậ ẽ ư ậ v n d ng còn lúng túng nên ch a đ t hi u qu cao, vì v y đ tài này s đ a
ụ ỹ ế ằ ố ệ ồ ra các bi n ệ pháp nh m nâng cao k t qu giáo d c k năng s ng qua vi c l ng ả
ả ủ ụ ệ ệ ả ạ ghép trong gi ng d y nói chung và nâng cao hi u qu c a vi c giáo d c và
ể ệ ể ố ọ ỹ rèn luy n k năng s ng cho h c sinh ti u h c. ớ ủ ọ Và đây cũng là đi m m i c a
ề đ tài này.
Ầ Ộ 2. PH N N I DUNG
ầ ạ ớ ệ ự 2.1 Th c tr ng ạ ban đ u t ủ i l p ch nhi m:
ậ ợ 2.1.1. Thu n l i:
ậ ợ + Thu n l i:
̃ ̀ ́ ̀ ự ươ ̣ ̣ ̣ ̣ ́ Bô Giao duc và Đao tao đa phat đông phong trao “Xây d ng tr ̀ ̣ ng hoc
̃ ́ ́ ́ ́ ́ ự ư ơ ư ̣ ̣ ̣ thân thiên hoc sinh tich c c” v i nh ng kê hoach nhât quan t ̀ trung ươ ng
́ ̀ ́ ̀ ̃ ̃ ́ ươ Ủ ̣ ̣ ̣ đên đia ph ́ ng, y ban Nhân Dân, Phong Giao duc và Đao tao cung đa co kê
̃ ́ ̀ ́ ̉ ể ư ư ơ ọ ố ̣ ̣ ̣ ọ hoach t ng năm h c v i nh ng biên phap cu thê đ rèn kĩ năng s ng cho h c
̀ ̃ ́ ́ ́ ́ ư ̣ ̣ ̣ ̣ sinh môt cach chung nhât cho cac bâc hoc, đây chinh la nh ng đinh h ́ ́ ươ ng giup
́ ử ợ ự ứ ư ệ ớ ̣ ố giao viên th c hiên nh : Rèn luy n kĩ năng ng x h p lý v i các tình hu ng
ệ ạ ộ ố trong cu c s ng, thói quen và kĩ năng làm vi c, sinh ho t theo nhóm; rèn
ứ ả ệ ứ ệ ứ ạ ỏ ỏ ố luy n s c kh e và ý th c b o v s c kh e, kĩ năng phòng, ch ng tai n n giao
ố ướ ạ ươ ứ ệ thông, đu i n c và các tai n n th ng tích khác; rèn luy n kĩ năng ng x ử
ừ ạ ự ố ệ ạ ộ văn hóa, chung s ng hòa bình, phòng ng a b o l c và các t n n xã h i.
́ ̀ ươ ơ ả ươ ̣ ̣ ̉ Tr ̀ ng hoc n i b n thân tôi công tac la ngôi tr ̀ ng đã đat chuân nên
́ ̣ ợ ự ự ươ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ thuân l i trong viêc th c hiên nôi dung xây d ng môi tr ̀ ng giao duc sach
̀ ọ ̣ đep, an toan cho h c sinh.
ạ ậ ượ ộ ậ ể ọ ả Bên c nh đó, b n thân nh n đ c m t t p th h c sinh khá ngoan và
ế ờ ầ ạ ớ bi t vâng l i, các em g n gũi v i cô giáo. Ngoài ra Ban lãnh đ o nhà tr ườ ng
ỗ ợ ả ạ luôn theo sát, quan tâm, h tr cho giáo viên trong công tác gi ng d y cũng
ố ắ ế ả ư ụ nh giáo d c. Chính vì th b n thân luôn c g ng làm sao rèn cho các em kĩ
ề ể ệ ố ộ ộ năng s ng, giúp các em có m t ni m tin, phát tri n m t cách toàn di n đ tr ể ở
ườ ệ ạ ạ ộ ợ ớ ộ ộ thành con ng i năng đ ng, sáng t o phù h p v i m t xã h i hi n đ i đang
phát tri n.ể
2.1.2 Khó khăn:
́ ́ ơ ́ + Đôi v i giao viên
ự ế ệ ệ ậ ầ ọ ế Trong th c t ứ ầ hi n nay, vi c nh n th c t m quan tr ng, c n thi t rèn kĩ
ố ọ ở ộ ố ế năng s ng cho h c sinh ế ạ m t s giáo viên còn h n ch . Qua dùng phi u
ự ế ộ ố ấ ả thăm dò, kh o sát th c t ả ề ộ cho th y m t s giáo viên lúng túng c v n i
ứ ủ ề ệ ậ ố ọ dung, bi n pháp rèn kĩ năng s ng cho h c sinh. Nh n th c c a nhi u giáo
ơ ồ ư ư ầ ố ọ ủ viên còn m h , ch a rõ, ch a đ y đ rèn kĩ năng s ng cho h c sinh là rèn
ư ữ ứ ể ậ ư ủ nh ng kĩ năng gì; vì nh n th c ch a đ , ch a rõ nên không th tìm ra đ ượ c
ứ ổ ứ ữ ệ ể ệ ố ọ bi n pháp, hình th c t ch c h u hi u đ rèn kĩ năng s ng cho h c sinh.
́ ự ươ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ng hoc thân thiên, hoc sinh tich c c Phong trao “̀ Xây d ng tr ự ” tâp trung
̀ ́ ̀ ̀ ́ ư ộ ̣ ̣ ̣ ̉ nhiêu nôi dung chung cho cac bâc hoc, giao viên ch a hiêu nhiêu vê n i dung
̃ ́ ̀ ́ ố ớ ư ừ ư ơ ̉ ̣ ̉ ̉ ̣ phai day tre theo t ng kh i l p nh ng kĩ năng sông c ban nao, ch a biêt vân
̃ ́ ị ươ ể ệ ố ̣ ̣ dung t ̀ ư ư nh ng kê hoach đ nh h ́ ng chung đ rèn luy n kĩ năng s ng cho HS.
́ ́ ́ ́ ư ơ ổ ̉ ̣ ̣ ̀ ớ Đa sô giao viên l n tuôi co nhiêu kinh nghiêm nh ng viêc đ i m i
ươ ự ự ế ả ạ ằ ầ ph ng pháp gi ng d y nh m khuy n khích s chuyên c n, tích c c, ch ủ
ứ ươ ả ự ọ ủ ọ ạ ộ đ ng, sáng t o và ý th c v ệ n lên, rèn luy n kh năng t h c c a h c sinh
́ ́ ́ ́ ̀ ̀ ư ơ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ con găp nhiêu kho khăn; giao viên tre tuôi it h n, năng đông, sang tao nh ng lai
́ ́ ̀ ́ ̀ ươ ư ư ̣ kho trong công tac bôi d ̀ ̃ ắ ng do nhân th c vê nghê ch a sâu s c.
ố ớ ọ + Đ i v i h c sinh
ườ ệ ượ ề ư ọ Trong nhà tr ẫ ng ít nhi u v n còn có hi n t ng h c sinh ch a ngoan,
ư ễ ch a l phép, ...
ừ ừ ớ ộ ớ ườ ọ Các em h c sinh v a t l p m t, hai, ba lên làm quen v i môi tr ớ ng l p
ư ạ ụ ư ạ ớ ọ 4, các em khá r t rè ch a quen v i cách h c cũng nh m nh d n bày t ỏ ý
ả ờ ố ế ể ki n. Khi phát bi u các em nói không rõ ràng, tr l i tr ng không, không tròn
ờ ả ơ ỗ ớ ề ế ạ ườ câu và ít nói l i c m n, xin l i v i cô, b n bè. Nhi u em đ n tr ng t ỏ ra
ề ở ườ ệ ẻ nói nhi u vì nhà các em không có ng i trò chuy n, chia s ...
ố ớ ụ ọ + Đ i v i ph huynh h c sinh
́ ̀ ́ ́ ậ ọ ̣ ̣ ̣ ̣ Vê phia cac b c cha me các em luôn nong vôi trong viêc day con; h ch ỉ
ư ọ ệ ề ế ọ ế ữ ư chú tr ng đ n vi c con mình v nhà mà ch a đ c, vi ặ t ch , ho c ch a bi ế t
ắ ộ ộ ở ạ ữ làm Toán thì lo l ng m t cách thái quá! Ngoài ra, m t tr ng i n a là ph ụ
̀ ộ ố ố ẹ ề ớ ̣ huynh trong l p có m t s b m thì quá nuông chi u, chiêu chuông, cung
́ ́ ́ ụ ự ̉ ̣ ph ng con cai khiên tre không co kĩ năng t ̣ ả phuc vu b n thân. Ng ượ ạ c l ộ i, m t
ụ ề ệ ậ ỡ ố s ph huynh vì b n nhi u công vi c nên ít quan tâm giúp đ con em trong
ạ ộ ầ ế các ho t đ ng c n thi t.
ậ ợ ự ư ừ ễ T các nguyên nhân, tình hình th c ti n cũng nh các thu n l i và khó
ố ắ ề ả ươ ệ khăn nêu trên, b n thân đã c g ng tìm nhi u ph ng pháp rèn luy n kĩ năng
ọ ế ạ ủ ộ ố ọ ố s ng cho h c sinh thông qua các ti ạ ộ t d y c a m t s môn h c và ho t đ ng
ờ ằ ớ ạ ệ ả ngoài gi lên l p nh m đem l i hi u qu cao trong công tác giáo d c. ụ Hy
ọ ậ ứ ấ ọ v ng giúp cho các em say mê, h ng thú trong h c t p, các ạ em th y mình m nh
ế ự ể ệ ữ ệ ơ ạ ơ d n h n trong giao ti p, t ự ủ ả tin h n trong vi c th hi n nh ng năng l c c a b n
thân.
2.1.3 Nguyên nhân
ứ ệ ượ ế Quá trình nghiên c u, đúc rút kinh nghi m đ ờ c ti n hành trong th i
ừ ầ ọ ớ ệ ạ ớ ớ ế ờ gian t đ u năm h c 2019 2020 t ể i th i đi m hi n t ạ i v i l p d y k t qu ả
ả ấ ưở ả ọ ậ ủ ấ ớ ế ế ộ cho th y tác đ ng đã có nh h ng r t l n đ n k t qu h c t p c a các em,
ư ố ậ ấ ố ọ ữ ả b n thân nh n th y kĩ năng s ng h c sinh ch a t t là do nh ng nguyên nhân
sau:
ộ ố ụ ừ ữ ặ ả ớ ưở ớ ừ M t s em do r t rè t ỏ nh ng l p nh ho c do nh h ng l n t môi
ườ ụ ệ ầ ả ố tr ề ng gia đình nên vi c giáo d c kĩ năng s ng cho các em c n ph i có nhi u
ệ ượ ự ờ ớ th i gian m i th c hi n đ c.
ứ ế ế ế ệ ạ ậ ự ả Ki n th c còn h n ch do kh năng ti p thu ch m nên vi c th c
ệ ấ ố hi n các kĩ năng s ng r t khó khăn.
ệ ượ ẻ ơ ơ ả ử ữ ố Hi n t ng tr em còn l ủ m khi ph i x lý nh ng tình hu ng c a
ế ự ự ố ộ ế ế ả ượ cu c s ng th c, thi u t tin trong giao ti p, thi u b n lĩnh v t qua khó
ễ ả ề ế ế khăn, thi u sáng ki n và d n n chí ngày càng nhi u.
ệ ạ ề ấ ộ ộ ề ủ Nhi u v n đ c a xã h i hi n t ế i tác đ ng đ n tr ch a đ ẻ ư ượ ậ c c p
ậ ổ ươ ụ ườ ị ướ nh t, b sung vào ch ng trình giáo d c nhà tr ệ ng. Vi c đ nh h ư ng ch a
ệ ượ ữ ị đúng các giá tr là nguyên nhân gây ra nh ng hi n t ứ ế ng đáng ti c trong ng
ẻ ươ ụ ạ ượ ẻ ử ủ x c a tr . Ph ồ ng pháp giáo d c nh i nhét, không t o đ c cho tr kh ả
ư ơ ộ ậ ạ năng t ẻ ả duy, óc phân tích, suy lu n, phán đoán, không t o c h i cho tr tr i
ộ ố ề ự ữ ệ ệ ấ ạ nghi m nh ng v n đ th c trong cu c s ng hi n đ i…
ườ ớ ậ ầ ớ ọ ư ệ Giáo viên và ng i l n ch a th t g n gũi, thân thi n v i h c sinh. Giáo
ế ộ ưở ư ị ọ ờ viên khuy n khích đ ng viên khen th ng h c sinh còn ít, ch a k p th i.
ố ế ạ ớ ụ Rèn kĩ năng s ng qua các ti ạ ộ t sinh ho t l p, ho t đ ng giáo d c, vui
ệ ồ ư ạ ơ ợ ọ ế ch i còn ch a sâu sát.Vi c l ng ghép, tích h p vào các môn h c còn h n ch .
ẹ ự ề ậ ̣ ̣ Công tác tuyên truy n các b c cha m th c hiên day các em các kĩ năng
́ ơ ả ụ ư ề ế ệ ọ ố sông c b n ch a nhi u.Chính vi c thi u h t nghiêm tr ng các kĩ năng s ng
ự ạ ế ủ ụ ườ ộ do s h n ch c a giáo d c gia đình và nhà tr ng, xã h i là nguyên nhân
ử ự ế ế ặ ọ ớ ố ự ủ tr c ti p khi n h c sinh g p khó khăn trong x lí v i tình hu ng th c c a
ộ ố cu c s ng.
ự ế ả ủ ọ ạ ớ ấ ố Qua th c t ư ỹ gi ng d y l p 4, tôi th y k năng s ng c a h c sinh ch a
ỉ ộ ố ọ ỹ ố ầ ớ cao. Ch m t s h c sinh có hành vi, thói quen, k năng t t. Còn ph n l n các
ề ự ệ ư ứ ử ậ ộ em có nh n xét đánh giá v s vi c ch a có thái đ và cách ng x , cách
ự ẩ ư x ng hô chu n m c.
ả ề ọ ế ầ 2.1.4. K t qu đi u tra đ u năm h c (2019 – 2020)
ả B ng 1:
T ngổ t
Kĩ năng t SL tố % ư ố Có hình thành kĩ năng Kĩ năng ch a t % SL SL % ố s ọ h c
sinh
5 20 10 40 10 40
25 ả B ng 2:
ự ậ
ắ ế ắ ế ả Th c hành th o lu n nhóm ợ t cách l ng nghe, h p ư Ch a bi t l ng nghe, hay tách Bi T ngổ
tác ố s ọ h c SL % ỏ ra kh i nhóm SL %
sinh
9 36 16 64
25 ả B ng 3:
ố ậ ơ ể ng x tình hu ng trong ch i trò t p th
ử ứ ử ạ ẩ ế Ứ t cách ng x hài hòa, Hay cãi nhau, xô đ y b n Bi T ngổ
ố s ọ h c khá phù h pợ SL % khi ch iơ SL %
sinh
25 10 40 15 60
ộ ố ệ ụ ố ớ ọ 2.2 M t s bi n pháp giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh l p 4
ụ ệ ủ a. M c tiêu c a bi n pháp
ơ ở ự ơ ở ậ ợ ữ ữ ễ ể ậ Tìm hi u nh ng c c lí lu n, c s th c ti n, nh ng th n l i và khó
ủ ệ ố ọ khăn c a vi c rèn kĩ năng s ng cho h c sinh.
ự ế ể ế ạ ẫ ọ Tìm hi u th c tr ng và nguyên nhân d n đ n h c sinh thi u kĩ năng
ố s ng.
ộ ố ươ ư ố ọ Đ a ra m t s ph ng pháp rèn kĩ năng s ng cho h c sinh thông qua các
ạ ộ ọ ờ ớ môn h c và ho t đ ng ngoài gi lên l p.
ự ộ ệ ệ ứ b. N i dung và cách th c th c hi n bi n pháp
ự ễ ừ ệ ề ệ ố ắ T tình hình th c ti n trên, tôi đã c g ng tìm nhi u bi n pháp rèn luy n
ố ọ ế ạ ủ ữ ọ kĩ năng s ng cho h c sinh thông qua các ti t d y c a các môn h c, nh ng gi ờ
ằ ạ ạ ể ự ệ ố ệ ả ệ ệ sinh ho t nh m đem l i hi u qu cao. Đ th c hi n t t vi c rèn luy n các kĩ
ố ạ ế ụ ả ấ ả ậ năng s ng, đem l ộ ố ệ ầ i k t qu cao tôi nh n th y c n ph i áp d ng m t s bi n
pháp sau:
ệ ớ ọ ạ ầ ố 2.2.1 G n gũi và t o m i thân thi n v i h c sinh
ữ ọ ậ ớ ế ầ ắ ể ạ ự ầ Đ u tiên, sau khi nh n l p, đ t o s g n gũi và g n k t gi a h c sinh
ủ ệ ế ề ả ờ ọ ắ và giáo viên ch nhi m, b n thân s p x p nhi u th i gian cho h c sinh đ ượ c
ớ ẻ ớ ệ ề ộ gi ế i thi u v mình, đ ng viên khuy n khích các em chia s v i nhau v ề
ữ ướ ư ơ ớ ở nh ng s thích, ố ủ c m cũng nh mong mu n c a mình v i các em. Đây là
ạ ộ ờ ạ ể ồ ộ ườ ho t đ ng giúp cô trò hi u nhau, đ ng th i t o m t môi tr ọ ậ ng h c t p thân
ườ ậ ự ở ứ ủ ọ Tr ầ ng h c th t s tr thành ngôi nhà th hai c a các em, các th y thi n “ệ
ữ ườ ề cô giáo là nh ng ng i thân trong gia đình" ệ ấ ộ . Đây cũng là m t đi u ki n r t
ế ủ ọ ở ọ ể ể ả ọ quan tr ng đ phát tri n kh năng giao ti p c a h c sinh. B i h c sinh không
ể ạ ạ ự ộ ườ ặ th m nh d n, t tin trong m t môi tr ng mà giáo viên luôn gò bó và áp đ t.
ầ ầ ọ ự ự ọ ả Trong tu n đ u, b n thân cho h c sinh t ồ ủ ị do l a ch n v trí ng i c a
ể ầ ắ ượ ủ ể ặ mình đ qua đó ph n nào n m đ ạ c đ c đi m tính cách c a các em: m nh
ể ệ ụ ộ ự ạ d n hay nhút nhát, th đ ng hay tích c c, thích th hi n hay không thích...Và
ế ụ ữ ữ ể ệ ầ ả ọ ti p t c qua nh ng tu n h c sau, b n thân chú ý quan sát nh ng bi u hi n v ề
ộ ọ ậ ử ỉ ạ ị ồ ọ ữ thái đ h c t p, nh ng c ch , hành vi t ể ắ i v trí ng i mà các em ch n đ b t
ề ợ ỉ ầ đ u có đi u ch nh phù h p.
ố ố ụ ề ế ấ ầ ố ọ V n đ giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh còn c n đ n v n s ng, tình
ươ ủ ườ ứ ở ầ ế ầ ọ ướ th ng và nhân cách c a ng i th y. H c ki n th c th y tr ế c h t là ở
ươ ụ ủ ể ầ ậ ố ố ấ t m g ng s ng c a th y. Vì v y đ giáo d c kĩ năng s ng cho các em tr ướ c
ộ ấ ầ ỗ ươ ứ ạ ự ọ ng đ o đ c, t h c và sáng t o” ạ mà h tế “M i th y cô giáo là m t t m g
ộ ụ ngành Giáo d c đã phát đ ng.
ố ợ ệ ệ ả ọ 2.2.2 Rèn kĩ năng s ng hi u qu qua vi c tích h p vào các môn h c
ể ự ấ ứ ụ ệ ệ ố ọ Vi c giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh có th th c hi n trong b t c lúc
ờ ọ ể ệ ệ ễ ộ ườ nào, gi h c nào. Đ vi c rèn luy n di n ra m t cách th ạ ng xuyên và đ t
ụ ệ ả ả ọ ế ọ ậ hi u qu cao b n thân đã v n d ng vào các môn h c, ti ấ t h c, nh t là các
ư ế ệ ứ ể ạ ọ môn nh : Ti ng Vi ữ t; Đ o đ c; Khoa h c; An toàn giao thông,.... đ nh ng
ờ ọ ể ọ ư ả ượ tr i nghi m gi h c sao cho các em đ ượ làm đ h c, đ c ộ ệ nh trong cu c c
ự ố s ng th c.
ươ ớ ở ệ ề ọ Trong ch ng trình l p 4, ế môn Ti ng Vi t có nhi u bài h c có th ể
ụ ế ố ộ ư giáo d c kĩ năng s ng cho các em, đó là các kĩ năng giao ti p xã h i, nh :
ế ấ ờ ư ề ớ ệ ị ươ ượ ồ Vi t th , Đi n vào gi y t ẵ in s n, Gi i thi u đ a ph ng,... đ c l ng c ụ
ỉ ợ ế ể ả ố ở th qua các tình hu ng giao ti p. B n thân ch g i m sau đó cho các em t ự
ự ề ặ ạ ộ nói m t cách t nhiên hoàn toàn không gò bó áp đ t. Bên c nh đó, nhi u bài
ệ ừ ứ ờ ệ ộ Luy n t và câu có n i dung rèn luy n các nghi th c l ậ ề i nói, nhi u bài T p
ớ ữ ệ ệ ả ẫ ẩ ị ọ đ c gi ộ ố i thi u nh ng văn b n m u chu n b cho vi c hình thành m t s kĩ
ư ẫ ư ữ ế ặ ấ ộ ồ ơ năng giao ti p c ng đ ng nh m u đ n, th ,…ho c cung c p nh ng câu
ữ ể ệ ọ ộ ố chuy n mà qua đó h c sinh có th rút ra nh ng n i dung rèn kĩ năng s ng. Đ ể
ữ ứ ế ố ọ ệ hình thành nh ng ki n th c và rèn luy n kĩ năng s ng cho h c sinh qua môn
ế ệ ườ ả ậ ụ ề ầ ươ ạ Ti ng Vi t, ng i giáo viên c n ph i v n d ng nhi u ph ng pháp d y phát
ạ ủ ọ ủ ộ ư ự ự ế huy tính tích c c, ch đ ng, sáng t o c a h c sinh nh : th c hành giao ti p,
ươ ả ế ấ ề ươ ơ ọ ậ trò ch i h c t p, ph ng pháp nêu và gi i quy t v n đ , ph ng pháp t ổ
ạ ộ ứ ươ ạ ộ ỏ ch c ho t đ ng nhóm, ph ọ ng pháp h i đáp,…Thông qua các ho t đ ng h c
ượ ệ ả ợ ỏ ế ậ t p, đ c phát huy tr i nghi m, rèn kĩ năng h p tác, bày t ý ki n cá nhân,
ượ ơ ộ ự ệ ề ọ đóng vai,…h c sinh có đ ố c c h i rèn luy n, th c hành nhi u kĩ năng s ng
ế ầ c n thi t.
Ở ộ ở ứ ứ ể ạ ẩ ậ ự ạ môn Đ o đ c, đ các chu n m c đ o đ c, pháp lu t xã h i tr thành
ủ ọ ề ả ả ử ụ tình c m, ni m tin, hành vi và thói quen c a h c sinh. Giáo viên ph i s d ng
ươ ạ ổ ớ ướ ủ ộ ự ph ọ ng pháp d y h c đ i m i theo h ng phát huy tính tích c c, ch đ ng,
ạ ủ ọ ổ ứ ạ ộ ự ệ ọ ậ ọ sáng t o c a h c sinh. T ch c cho h c sinh th c hi n các ho t đ ng h c t p
ư ể ệ ạ ả phong phú, đa d ng nh : k chuy n theo tranh; quan sát tranh nh, băng hình,
ử ể ể ẩ ẩ ố ơ ơ ti u ph m; phân tích, x lí tình hu ng; ch i trò ch i, đóng ti u ph m, múa
ơ ẽ ử ụ ề ọ ươ ậ ạ ọ hát, đ c th , v tranh,…S d ng nhi u ph ng pháp và kĩ thu t d y h c tích
ư ọ ơ ự c c nh : h c theo nhóm, đóng vai, trò ch i,…Và chính thông qua vi c s ệ ử
ươ ậ ạ ự ọ ọ ụ d ng các ph ng pháp, kĩ thu t d y h c tích c c đó, h c sinh đã đ ượ ạ ơ c t o c
ề ả ầ ố ế ệ ộ ể ự h i đ th c hành, tr i nghi m nhi u kĩ năng s ng c n thi ớ ứ ợ t, phù h p v i l a
ổ ố ố ớ ề ứ ử ạ ợ tu i. Đó là l i s ng lành m nh, các hành vi ng x phù h p v i n n văn minh
ố ố ư ọ ắ ộ ờ ẹ xã h i. L i s ng, hành vi nh g n gàng, ngăn n p, nói l i đ p, chăm sóc b ố
ẻ ớ ạ ẹ ợ ỡ m , ông bà, h p tác, giúp đ , chia s v i b n…
ệ ậ ụ ế ạ ậ ổ ớ Ví d : Khi d y T p làm văn các bài: “Luy n t p trao đ i ý ki n v i
ườ ệ ậ ớ ệ ị ươ ạ ứ ng i thân”, “Luy n t p gi i thi u đ a ph ng”, hay môn Đ o đ c bài: “Bi ế t
ỏ ế ả ổ ứ ơ ơ bày t ý ki n” b n thân t ch c cho các em đóng vai, ch i trò ch i. Sau vài
ờ ế ả ổ ứ l ầ i khuy n khích đ u tiên, b n thân t ứ ch c cho các em đ ng thành vòng tròn
ớ ệ ỏ ế ầ ấ ạ ự đóng vai, gi i thi u, bày t ý ki n,… Lúc đ u các em r t ái ng i không t tin
ỏ ướ ớ ư ả ắ ờ ị khi đóng vai, bày t ế ý ki n tr c l p nh ng b n thân đã k p th i nh c nh ở
ữ ề ế ầ ộ ộ các em nh ng đi u c n chú ý trong khi giao ti p, c ng thêm m t môi tr ườ ng
ệ ấ ố ự ệ ồ hòa đ ng thân thi n các em th c hi n r t t ữ t, không còn nh ng cái nhìn ái
ữ ạ ự ạ ạ ng i. Thay vào đó là nh ng cánh tay t ữ tin, m nh d n trình bày cùng nh ng
ạ ạ ơ ắ ọ câu nói rõ ràng, ch c g n, m nh d n h n.
ượ ể ừ ễ ế ọ ớ Các kĩ năng đ c phát tri n t d đ n khó. Sau bài h c gi ệ i thi u là
ữ ư ọ ư ệ ả ặ ệ nh ng bài h c nh khám phá, t duy hi u qu và đ c bi ệ t kĩ năng làm vi c
ụ ệ ệ ả ạ ộ ổ ớ ồ đ ng đ i. B n thân luôn t o không khí thân thi n, áp d ng vi c đ i m i
ươ ề ệ ạ ạ ạ ự ậ ự ẳ ị ph ng pháp t o đi u ki n cho các em m nh d n, t l p, t kh ng đ nh và
ệ ọ ạ ơ phát huy m nh h n qua vi c h c nhóm.
ụ ạ ữ ị ỏ ầ ị Ví d : Khi d y bài: “Gi ự phép l ch s khi bày t ề yêu c u, đ ngh ” môn
ệ ừ ữ ư ả ẩ ọ ộ ị Luy n t ầ và câu: B n thân cho h c sinh chu n b nh ng h p th : Yêu c u,
ế ạ ổ ị ố ế ượ ề ầ ề đ ngh và t ng k t l i vào cu i ti t. Em nào nêu đ c nhi u câu yêu c u, đ ề
ấ ẽ ượ ị ị ươ ữ ậ ả ự ngh l ch s nh t s đ c tuyên d ng. Không nh ng v y b n thân t ổ ứ ch c
ư ế ự ề ầ ổ ị ị cho các em trao đ i : “Theo em, nh th nào là l ch s khi yêu c u, đ ngh ?”
ẽ ộ ộ ị ư ự ề ầ ị “Em đã l ch s khi yêu c u đ ngh ch a?”... qua đó các em s b c l ữ nh ng
ủ suy nghĩ c a mình.
ệ ả ố ượ ụ ả ậ Rèn kĩ năng s ng có hi u qu còn đ ề c b n thân v n d ng khá nhi u
ọ ố ơ ọ ậ ử trong trong các môn h c thông qua x lí tình hu ng hay các trò ch i h c t p
ủ ầ ằ ộ ớ ộ ố có n i dung g n gũi v i cu c s ng h ng ngày c a các em.
ọ Ở ụ ố ợ ạ ầ Ví d : Trong môn Khoa h c. ề bài: "T i sao c n ăn ph i h p nhi u
ứ ả ạ ả ậ ọ ơ ơ ợ lo i th c ăn?” b n thân cho h c sinh th o lu n nhóm, ch i trò ch i “đi ch ”
ư ự ữ ơ ộ và lên th c đ n cho các b a ăn trong m t ngày: Sáng, tr a, t ố ướ ự ợ i s tr i d
ự ủ ủ ậ ọ ơ ọ giúp c a giáo viên. Sau khi h c sinh nh n xem th c đ n c a nhau, h c sinh
ứ ề ộ ữ ầ ủ ầ ế ắ ả ả ấ ẽ s kh c sâu ki n th c v m t b a ăn đ y đ c n đ m b o các ch t.
ẻ ự ỗ ự ệ ượ ế Các em làm vi c tích c c, vui v , t m i em nói đ c ti ng nói, suy nghĩ
ớ ạ ầ ớ ộ ự ệ ạ ạ ủ c a mình v i b n bè, v i th y cô m t cách t ệ tin, m nh d n. Vi c rèn luy n
ạ ượ ố ả ỗ các kĩ năng này đã t o ra đ c thói quen t t cho b n thân m i em, các em
ọ ậ ủ ộ ự ề ệ ạ ộ tham gia m t cách ch đ ng tích c c vào quá trình h c t p, t o đi u ki n cho
ể ả ữ ệ ế ẻ ế ề các em chia s nh ng kinh nghi m, ý ki n hay đ gi ộ ấ i quy t m t v n đ nào
đó.
ệ ế ả ạ ố ượ ằ Hi u qu đào t o kĩ năng s ng không đo đ m đ ữ c b ng nh ng con s ố
ư ượ ụ ể ể ệ ữ ệ ằ chính xác nh ng đ ể c th hi n b ng nh ng bi u hi n c th : các em có ý
ứ ộ ớ ọ ườ ớ ạ ồ th c, thái đ khác v i m i ng i trong gia đình; luôn hoà đ ng v i b n bè; t ự
ả ừ ệ ệ ạ ố tin khi nói năng,... đó chính là hi u qu t đào t o kĩ năng s ng. Vi c sinh
ạ ạ ườ ệ ệ ho t theo nhóm t o môi tr ng làm vi c thân thi n, giúp các em ệ ả c i thi n
ạ ộ ễ ổ ườ hành vi giao ti pế thông qua các ho t đ ng trao đ i di n ra th ng xuyên. Các
ệ ở ừ ọ ậ ầ ộ ở em tr nên thân thi n, t đó giúp b u không khí h c t p, lao đ ng tr nên sôi
ư ạ ơ ọ ấ ộ đ ng h n. Tham gia sinh ho t theo nhóm giúp các em h c sinh h ng ph n
ọ ậ ử ợ ứ ạ ọ ố ơ h n trong h c t p và t o nên cách ng x h p lý trong m i tình hu ng. Khi
ạ ự ể ư ư ề ạ ả ố sinh ho t nhóm ph i luôn đ a ra nhi u tình hu ng t o s phát tri n t duy
ữ ớ ạ ự ầ cho các em. Đó cũng là cách t o s g n gũi gi a các em v i nhau.
ả ứ ả ệ ứ ẻ Ngoài ra, b n thân cũng chú ý ệ ứ rèn luy n s c kho và ý th c b o v s c
ẻ ạ ố ươ kho , kĩ năng phòng ch ng tai n n giao thông và các th ng tích khác qua các
ọ ế ằ ứ ủ ả ỏ ỗ môn h c: Ai cũng bi t r ng s c kh e là tài s n vô cùng quý báu c a m i con
ườ ọ ậ ố ứ ố ạ ả ạ ượ ữ ề ng i. H c t p t t, đ o đ c t ọ t là nh ng đi u h c sinh ph i đ t đ c thì rèn
ệ ứ ỏ ố ả ượ ề ọ ệ luy n s c kh e t t cho h c sinh là đi u ph i đ ặ c đ c bi t quan tâm. Tuy
ượ ộ ứ ỏ ố ệ ượ ễ ậ nhiên có đ c m t s c kh e t ả t và b o v đ c nó thì th t không d . Dù
ượ ỏ ủ ứ ề ậ v y không có nghĩa là không làm đ c, nhi u khi s c kh e c a các em ph ụ
ề ấ ộ ố ố ụ ữ ả ộ ị thu c vào nh ng đi u r t gi n d . Đó chính là giáo d c m t l i s ng khoa
ệ ứ ẻ ả ế ọ h c. B n thân rèn luy n s c kho cho các em qua các ti t sau:
Ở ọ ươ ườ ứ ỏ môn Khoa h c: Ch ng “Con ng i và s c kh e” các bài: “Con
ườ ầ ể ố ủ ấ ưỡ ứ ng i c n gì đ s ng? Vai trò c a các ch t dinh d ng có trong th c ăn;
ộ ố ệ ế ấ ưỡ ệ Phòng m t s b nh do thi u ch t dinh d ng; Phòng b nh béo phì; Phòng
ố ướ ụ ủ ấ ố ạ tránh tai n n đu i n ể ằ c;...” giáo d c các em hi u r ng ăn u ng đ ch t và
ẻ ạ ế ộ ố ệ ợ h p lí giúp cho chúng ta kho m nh, bi t phòng tránh m t s b nh lý qua
ườ ế ữ ệ ể đ ng tiêu hóa, bi t nh ng vi c nên làm và không nên làm đ phòng tránh tai
ố ướ ứ ự ệ ằ ự ạ n n đu i n c, có ý th c t giác làm v sinh cá nhân h ng ngày, t ự giác th c
ế ố ữ ứ ụ ẻ ệ ệ ắ ạ hi n n p s ng v sinh, kh c ph c nh ng hành vi có h i cho s c kho . Bi ế t
ạ ộ ẻ ố ứ ể ợ ộ ỉ ơ tham gia các ho t đ ng và ngh ng i m t cách h p lí đ có s c kho t t.
ể ạ ố Ngoài ra đ các em có kĩ năng phòng ch ng tai n n giao thông và các
ươ ụ ả ế th ng tích khác, b n thân đã giáo d c các em thông qua các ti t: An toàn
ướ ẫ giao thông, thi Giao thông thông minh trên Internet, h ng d n các em phòng
ạ ố ươ ư ữ ằ ch ng tai n n giao thông và các th ng tích khác b ng cách đ a ra nh ng tình
ử ố hu ng cho các em x lí theo nhóm.
ụ ạ ườ ượ Giáo d c cho các em tránh các tai n n trên đ ng: không đ ạ c ch y lao
ườ ượ ầ ra đ ng, không đ c thò tay, chân, đ u ra ngoài khi đi trên tàu, xe, ghe,
ư ậ ể ự ậ ử ượ ề ơ ữ ả ấ đò,...Nh v y, các em có th t l p, x lí đ c nh ng v n đ đ n gi n khi
ả ặ g p ph i.
Ở ồ ệ ọ ượ bài: “Các ngu n nhi t” môn Khoa h c: các em đ ử c đóng vai x lí
ạ ở ố ư Ủ ầ ị tình hu ng khi có tai n n nhà nh : i qu n áo b cháy hay trông em giúp m ẹ
ế ử ể ệ ẽ ả ư ế ầ ậ nh ng em đ n g n b p l a,...Các nhóm s th o lu n sau đó lên th hi n. Các
ạ ố ớ ữ ậ ạ ố em còn l i quan sát và có nh n xét đ i v i nh ng tình hu ng mà các b n mình
ấ ứ ữ ể ườ ả ợ ừ ử v a x lí đ rút ra kĩ năng c p c u khi có nh ng tr ấ ng h p x u x y ra.
ố ệ ả ế 2.2.3 Rèn kĩ năng s ng hi u qu qua các ti ạ ạ ớ t sinh ho t l p, ho t
ơ ụ ộ đ ng giáo d c, vui ch i
ữ ầ ả ớ ọ Ngay nh ng ngày đ u tiên khi các em vào l p h c, b n thân đã phát đ ngộ
ờ ử ễ ứ i hay, làm vi c t t các phong trào: “Nói l ệ ố ” qua cách ng x l phép nh bi ư ế t
ữ ư ề ỏ ườ ớ ổ ế ỗ đi th a v trình, chào h i nh ng ng i l n tu i, bi t xin l ế i khi có khuy t
ể ượ ặ ớ ạ ẻ ễ ả ơ đi m, c m n khi đ c t ng quà, vui v hoà nhã v i b n bè, l ớ phép v i
ữ ầ ườ ớ ế ổ ế th y cô và nh ng ng ổ i l n tu i,... và t ng k t vào các ti ạ ớ t sinh ho t l p.
ể ắ ả ọ B n thân h c cách l ng nghe, tìm hi u nguyên nhân, và dùng l ờ ẽ ề m m i l
ử ỉ ữ ả ằ ỏ ươ ủ ề ầ m ng b ng nh ng tình c m, c ch yêu th ng c a mình khi yêu c u đi u gì
ớ ọ ặ ờ ể đó v i h c sinh. Tránh hành hung, nói n ng l ớ i đ các em b t đi tính hung
ố ớ ắ ỗ ữ ọ ợ ị hăng đ i v i nh ng h c sinh ngh ch ng m, m c l i.
ả ả ụ ệ ể ầ ậ ố Đ rèn kĩ năng s ng có hi u qu b n thân c n v n d ng thông qua các
ạ ộ ờ ọ ủ ạ ổ ườ ho t đ ng ngoài gi h c. Đó là qua các bu i ngo i khóa c a tr ớ ng, l p.
ụ ễ ừ ệ ộ Ví d : Nhân ngày l Chào m ng Ngày Nhà giáo Vi t Nam 2011. Đ i đã
ừ ả ộ ướ ế phát đ ng phong trào thi làm thi p chúc m ng. B n thân tôi đã h ẫ ng d n
ư ầ ừ ế ẽ ẫ ạ ộ các em cùng s u t m m u thi p chúc m ng, v và trang trí. Qua ho t đ ng
ề ấ ư này rèn cho các em nhi u kĩ năng nh : trình bày, trang trí,…các em r t nhi ệ t
ấ ố ế ợ tình, đoàn k t và h p tác nhau r t t t.
ờ ả ữ ế ổ Ngoài ra, nh ng bu i chào c , b n thân luôn khuy n khích các em xung
ả ờ ụ ữ ầ ắ ỏ ổ ỏ phong tr l i nh ng câu h i mà th y T ng ph trách hay h i. Luôn l ng nghe
ạ ộ ờ ậ ầ ạ ầ ạ ộ ầ các n i dung, ho t đ ng c n làm trong tu n. Nh v y các em m nh d n d n
ệ ố ự và th c hi n t t các phong trào.
ầ ạ ế ộ ạ ố ơ Giáo viên c n t o các tình hu ng ch i trong ch đ sinh ho t hàng ngày
ố ớ ọ ể ậ ọ ơ ộ ấ ọ ủ c a các em. Vì đ i v i h c sinh b c h c ti u h c trò ch i có m t vai trò r t
́ ̀ ọ ớ ọ ̣ quan tr ng trong viêc ren kĩ năng sông cho các em. Các em l n lên, h c hành
ả ơ ơ ộ ỏ và khám phá thông qua trò ch i. Các hành đ ng ch i đòi h i các em ph i suy
ả ự ế ấ ưở nghĩ, gi ề i quy t các v n đ , th c hành các ý t ng.
ế ả ữ ẻ ữ ế Không nh ng th , b n thân còn khuy n khích các em cùng chia s nh ng
ớ ạ ữ ủ ữ ậ ớ ộ ả c m nh n, nh ng suy nghĩ, nh ng quan sát c a mình v i cô v i b n m t cách
ả ự ặ ở ặ ờ ạ ớ tho i mái, t nhiên không gò bó, áp đ t. Ho c ữ nh ng gi sinh ho t l p, gi ờ
ơ ả ữ ơ ơ ra ch i b n thân cùng các em tham gia nh ng trò ch i dân gian, trò ch i giúp
ể ờ ệ các em phát tri n trí tu (C vua, ô ăn quan),…
̀ ̀ ̣ ̉ ọ Ngoài ra, Giáo viên cân tranh thu đ c sách cho các em nghe trong moi tinh
́ ạ ầ ư ữ ờ ặ ọ huông nh nh ng lúc sinh ho t đ u gi , ho c đ c sách các em nghe trong gi ờ
́ ươ ̉ ̣ ̉ ạ ớ sinh ho t l p.Tăng c ́ ̀ ng kê cho các em nghe cac câu chuyên cô tich, câu
́ ̀ ́ ư ệ ậ ọ ơ ̣ ̣ ể chuy n trong bài t p đ c, bài th ,…đ qua đo ren luyên đao đ c cho các em,
̀ ̀ ̀ ươ ươ ̣ ̣ ̣ giúp các em hoan thiên minh, day các em yêu th ng ban be, yêu th ng con
̀ ́ ̀ ́ ́ ươ ư ư ̣ ̣ ̉ ng ̀ i. Tao h ng thu cho các em qua các truyên băng tranh tuy theo l a tuôi,
̀ ̀ ́ ọ ỏ ể ở ả ấ ợ g i m tinh to mo, ham h c h i, phát tri n kh năng th u hi u ể ở ẻ tr .
ụ ệ ề ạ ậ ọ ổ ườ Ví d : Khi d y bài T p đ c “Chuy n c tích v loài ng ế i” – Ti ng
ệ ớ ̉ ợ ư ở ậ ̣ Vi ̃ ư t l p 4 (t p 2). Giáo viên đăt nh ng câu hoi g i m nh : Trong “câu
ệ ổ ẻ ầ chuy n c tích” này, ai là ng ườ ượ i đ c sinh ra đ u tiên? Sau khi tr sinh ra, vì
ặ ờ ẻ ầ ầ ườ sao c n có ngay m t tr i? Sau khi tr sinh ra, vì sao c n có ngay ng ẹ i m ?
ẻ ữ ẻ ữ ầ ố B giúp tr nh ng gì? Th y giáo giúp tr nh ng gì?….
ạ ự ụ ụ ế ừ ứ ộ ể Bên c nh đó, đ rèn kĩ năng t ph c v , bi t lao đ ng v a s c, bi ế t
ẹ ạ ọ ớ ườ ơ trang trí l p h c xanh s ch đ p, giúp các em yêu tr ả ớ ng, yêu l p h n, b n
ướ ẽ ệ ẫ ớ thân tôi đã h ủ ạ ng d n các em v sinh l p s ch s , chăm sóc cây xanh c a
ườ nhà tr ng hàng ngày.
ộ ưở 2.2.4 Đ ng viên, khen th ng
ẻ ươ ượ ưở ươ ộ Tr em luôn thích đ c khen, đ c th ng, đ ế c đ ng viên khuy n
ắ ượ ỗ ọ ế ộ ớ ắ khích. N m b t đ ọ ậ c tâm lí đó nên v i m i h c sinh có ti n b trong h c t p
ề ố ỹ ượ ướ ớ hay trong k năng s ng đ u đ c tôi khen ngay tr c l p và tôi cũng luôn
ế ươ ộ đ ng viên khuy n khích các em khác noi g ng b n. ự ư ạ Luôn t o s h ng ạ
ứ ệ ệ ẻ ấ ấ ở ph n, vui v , ph n kh i, giúp các em có ý th c cao trong vi c rèn luy n các
ế ế ả ỡ ộ kĩ năng b n thân, chú ý đ n công tác đ ng viên, khuy n khích, giúp đ , khen
ưở ờ ị ế ọ ọ th ng k p th i trong các ti ầ t h c, tu n h c.
ể ộ ệ ố ự ọ ệ ệ t vi c rèn luy n các ế Đ đ ng viên, khuy n khích h c sinh th c hi n t
ừ ổ ọ ư ụ ế ầ ả ọ kĩ năng, ngay t ạ bu i h p ph huynh đ u năm h c b n thân đ a ra k ho ch
ổ ớ ụ ệ ệ ạ ớ rèn luy n cho các em l p mình ph trách. Trao đ i v i Ban đ i di n cha m ẹ
ố ợ ể ả ộ ưở ọ h c sinh cùng ph i h p và dành m t kho n riêng đ khen th ờ ị ng k p th i
ộ ộ ể ạ ơ ố ộ đ ng viên các em đ t o cho các em có m t đ ng c t ệ t trong vi c duy trì
ệ ố ự ể ệ ả ằ th c hi n. B n thân theo dõi h ng ngày, các em có bi u hi n t t thì ghi vào
ế ữ ạ ạ ầ ố ọ ổ s tay, trong ti ự t sinh ho t cu i tu n cho các em bình ch n nh ng b n th c
ệ ố ẽ ượ ưở ậ ờ hi n t t s đ c khen th ng. Vì v y, các em thi đua nhau “ nói l i hay, làm
ệ ố ề ầ ấ ố ượ ưở vi c t t” và cu i tu n nào cũng có r t nhi u em đ c khen th ủ ớ ng c a l p.
ỗ ọ ộ ầ ể ế ả ổ ưở ữ M i h c kì, b n thân t ng k t m t l n đ khen th ạ ng nh ng em đã đ t
ữ ệ ề ằ ấ ầ ỏ nhi u thành tích b ng nh ng ph n quà nh . Các em r t vui và hãnh di n khi
ượ ừ ủ ữ ế ậ đ ặ c nh n nh ng món quà c a cô giáo t ng. Vì th các em không ng ng thi
ố ắ ệ ố ể ượ ự ữ ậ ưở đua c g ng th c hi n t t đ đ ầ c nh n nh ng ph n quà do cô giáo th ng.
ứ ộ ầ ấ ệ ề ả ộ ị Đây là m t hình th c đ ng viên v tinh th n r t giá tr và hi u qu . Các em
ạ ứ ố ơ ế ẹ ạ ạ ự ơ ẽ s nhanh nh n h n, có đ o đ c t ơ t h n, m nh d n h n trong giao ti p, t tin
ộ ố ơ h n trong cu c s ng.
ẹ ự ề ̣ ̣ ậ 2.2.5 Giáo viên tuyên truy n các b c cha m th c hiên day các em các
ơ ả ́ kĩ năng sông c b n
ướ ườ ớ ả ươ ẫ ươ Tr ế c h t, ng i l n ph i g ng m u, yêu th ọ ng, tôn tr ng, đ i x ố ử
ằ ả ớ ả công b ng v i các em và đ m b o an toàn cho các em.
́ ̀ ơ ̣ ̣ ́ Tao điêu kiên tôt nhât cho các em vui ch i.
ủ ế ể ẹ Cô giáo, cha m luôn khuy n khích các em nói lên quan đi m c a mình, nói
̀ ề ả ề ệ ớ ớ ữ chuy n v i các thành viên trong l p, trong gia đình v c m giác va v nh ng
ể ằ ố ể ̣ ủ ầ l a chon c a mình, c n giúp các em hi u r ng nên có thông s đ theo đo má ự ̀
́ ố ắ ế ị ủ ệ ọ ỉ ự l a ch n, c g ng không ch trich các quy t đ nh c a các em. Vi c này s ẽ
ự ể ệ ả ự hình thành kĩ năng t ki m soát b n thân, rèn luy n tính t tin cho các em khi
ạ ộ tham gia các ho t đ ng.
ể ở ủ ẹ ả Cô giáo, cha m giúp các em phát tri n s thích, ý thích c a mình và đ m
ườ ớ ể ấ ươ ự ệ ể ệ ả ằ b o r ng ng i l n có th cung c p thêm ph ng ti n đ các em th c hi n ý
thích đó.
ộ ố ọ ụ ệ ẽ ọ ế Ví d : M t s h c sinh thích v , ngoài vi c cho các em h c năng khi u
ẽ ể ẹ ấ ẽ v thì cô giáo, cha m có th cho các em thêm bút màu, gi y v và hãy ch ỉ
ư ữ ộ ộ ư ậ ể ạ ứ cho các em cách l u gi các b c tranh đ t o thành m t b s u t p tranh v ẽ
ủ ặ ở ỏ ể ủ c a chính các em ho c tri n lãm tranh c a các em góc nh trong nhà, trong
ệ ể ề ạ ọ ọ ượ ạ ớ l p. Hay h c sinh thích h c nh c thì t o đi u ki n đ các em đ c tham gia
ạ ộ ở ườ ủ ự ể ể ễ ấ các câu l c b tr ng đ các em có đ t tin bi u di n trên sân kh u trong
ữ ễ ớ ủ ườ ổ ứ nh ng ngày l l n c a tr ng t ch c: 20/11; 26/3, 30/4, ...
ẹ ầ ứ ữ ạ Cô giáo, cha m c n d y các em nh ng nghi th c văn hóa trong ăn
ế ụ ể ử ụ ồ ố ượ ố u ng, bi t cách s d ng các đ dùng ăn u ng; C th : Các em đ c làm quen
ộ ồ ế ộ ồ ố ậ ụ ộ ồ ữ ồ ớ v i nh ng đ dùng, v t d ng khác nhau, (b đ b p, b đ ăn, b đ u ng).
ẽ ọ ề ế ự ạ ự ắ ặ ắ ộ ắ S s ch s , g n gàng, m t thói quen n n p, s s p đ t ngăn n p, ngay ng n
ộ ồ ữ ố ộ ừ ố ậ ụ nh ng b đ dùng, v t d ng, thái đ ăn u ng t ộ t n, không v i vã, không khí
ầ ấ ễ ị ữ ẹ ả ở ộ ổ ở c i m , tho i mái và đ m m, nh ng cu c trao đ i nh nhàng, d ch u… t ấ t
ế ố ữ ẽ ố ể ả c nh ng y u t trên s giúp các em có thói quen t t đ hình thành kĩ năng t ự
ụ ụ ố ỹ ự ậ ơ ph c v và ý nghĩa h n là k năng s ng t l p sau này.
ả ạ ượ ế 2.3 K t qu đ t đ c
ố ọ ự ệ ế ệ ệ ấ Qua vi c th c hi n các bi n pháp trên, đ n cu i h c kì I, tôi th y các em
ứ ố ề ế ệ ộ ệ ệ ố có ti n b rõ r t. Đa s các em đ u có ý th c t t trong vi c rèn luy n các kĩ
ượ ể ệ ạ ằ ệ ớ năng, đ ề c th hi n rõ qua: Vi c sinh ho t h ng ngày trên l p, trong nhi u
ứ ờ ế ậ ữ ụ ờ nghi th c l i nói, các em bi t v n d ng nh ng l ệ i nói thân thi n vào th c t ự ế ,
ờ ỗ ở ượ ữ nh ng l ả ơ i chào, c m n hay xin l i... đã tr thành thói quen, đ ậ c các em v n
ể ệ ủ ụ ế ằ ọ ầ ụ d ng h ng ngày; C a ph huynh h c sinh th hi n qua phi u thăm dò (ph n
ụ ụ ủ ủ ệ ầ ộ ổ ph l c), vi c đánh giá c a các giáo viên b môn, c a th y giáo t ng ph ụ
ậ ọ ớ ề trách khi nh n xét v các em h c sinh l p.
ụ ể ấ ượ ẫ ố ọ ố ứ Tôi xin d n ch ng c th ch t l ủ ớ ng kĩ năng s ng cu i h c kì 1 c a l p
ư ọ 4A năm h c 20192020 nh sau:
ả B ng 1:
ư ố T ngổ Có hình thành kĩ năng Kĩ năng ch a t t
Kĩ năng t SL tố % SL % SL % ố s ọ h c
sinh
8 32 15 60 3 12
25 ả B ng 2:
ả
ự ắ ế ắ ế ậ Th c hành th o lu n nhóm ợ t cách l ng nghe, h p ư Ch a bi t l ng nghe, hay tách Bi T ngổ
tác ố s ọ h c SL % ỏ ra kh i nhóm SL %
sinh
18 72 7 28
25 ả B ng 3:
ố ậ ơ ể ng x tình hu ng trong ch i trò t p th
ử ứ ử ạ ẩ ế Ứ t cách ng x hài hòa, Hay cãi nhau, xô đ y b n Bi T ngổ
ố s ọ h c khá phù h pợ SL % khi ch iơ SL %
sinh
25 20 80 5 20
ả ạ ượ ớ ế ư ậ ỏ ủ ả ề ầ Nh v y, v i k t qu đ t đ ứ c ch ng t ph n nào đ tài c a b n thân
ủ ụ ụ ệ ệ ớ ộ ả ư đ a ra và áp d ng có hi u qu trong l p ch nhi m. Đ c ượ áp d ng r ng rãi ở
ấ ả ố ớ ượ ủ ệ ồ ồ t t c các l p trong kh i 4 đ c các đ ng nghi p đ ng tình ng h . ộ Đ tàiề
ụ ầ ạ ạ ố ọ ọ ự góp ph n giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh, giúp h c sinh m nh d n, t tin,
ữ ầ ị ứ ượ trang b cho các em nh ng kĩ năng c n thi t. ị ủ c giá tr c a ế Các em ý th c đ
ể ệ ố ộ ế ề ể ấ ả b n thân trong m i quan h xã h i; hi u bi ầ ủ ả t v th ch t, tinh th n c a b n
ứ ử ể ế thân mình; có hành vi, thói quen ng x có văn hóa, hi u bi ấ t và ch p hành
ủ ả ậ ự ứ ớ ườ pháp lu t. Có đ kh năng t thích ng v i môi tr ng xung quanh, t ự ủ ch ,
ự ả ệ ế ạ ố ự ộ ậ đ c l p, t tin khi gi i quy t công vi c, đ em l i cho các em v n t tin ban
ữ ể ầ ị ế ướ ầ đ u đ trang b cho các em nh ng kĩ năng c n thi t làm hành trang b c vào
ầ ế ự ả ế ượ ộ ố ấ ề ế ự đ i.ờ Ban đ u bi gi t t i quy t đ c m t s v n đ thi ộ t th c trong cu c
ủ ộ ụ ộ ườ ớ ị ố s ng, ch đ ng không b quá ph thu c vào ng ẫ i l n mà v n có th t ể ự ả b o
ự ậ ợ ề ệ ả ệ v mình, t đem l ạ ợ i l i ích chính đáng, đi u ki n thu n l i cho b n thân mình
ệ ấ ấ ươ ứ ượ “Xây ọ ậ rèn luy n, h c t p ph n đ u v n lên đáp ng đ c phong trào thi đua
ườ ự ệ ọ ọ ự d ng tr ng h c thân thi n, h c sinh tích c c.”
Ậ Ầ Ế 3. PH N K T LU N
ủ ề 3.1 Ý nghĩa c a đ tài
ế ứ ầ ệ ệ ố ọ ộ Rèn luy n kĩ năng s ng cho h c sinh là m t vi c làm h t s c c n thi ế t
ỉ ế ọ ộ ỏ ề ế ả ượ ứ ủ c a xã h i, các em không ch bi t h c gi i v ki n th c mà còn ph i đ c tôi
ữ ệ ạ ố ộ ườ ạ luy n nh ng kĩ năng s ng qua đó t o cho các em m t môi tr ng lành m nh,
ự ẽ ệ ẻ ắ ố ờ ụ an toàn, tích c c, vui v . Vi c giáo d c kĩ năng s ng s rút ng n th i gian đ ể
ị ố ứ ế ể ố ị trang b cho các em v n ki n th c, kĩ năng, giá tr s ng đ làm hành trang
ướ ể ậ ầ ờ ọ ữ b c vào đ i. Chính vì v y, các th y cô giáo ti u h c luôn gi vai trò vô cùng
ể ọ ố ệ ọ ế quan tr ng. Vì th theo tôi đ làm t ỗ ố t vi c rèn kĩ năng s ng cho h c sinh, m i
ả ầ ầ th y cô giáo c n ph i:
ệ ệ ầ ố ọ ị ủ Xác đ nh rõ t m quan tr ng c a vi c rèn luy n kĩ năng s ng cho
ọ h c sinh.
ầ ắ ượ ươ ụ ư ệ ặ Giáo viên c n n m đ c ph ng pháp đ c tr ng vi c giáo d c và rèn
ố ọ ế ự ọ ươ ậ ạ ọ kĩ năng s ng cho h c sinh, bi t l a ch n ph ng pháp, kĩ thu t d y h c phù
ứ ạ ế ợ ủ ộ ủ ằ ọ ợ ợ h p, k t h p hình th c d y h c h p lý nh m phát huy tính ch đ ng c a HS
ệ ả ạ ộ ộ ẽ s giúp các em phát huy cao đ trí tu , c m xúc, năng đ ng, sáng t o trong
ế ọ ậ h c t p và giao ti p.
ề ươ ư ữ ữ ặ ắ N m v ng nh ng đ c tr ng v ph ng pháp và hình th c t ứ ổ ứ ạ ch c d y
ạ ộ ế ứ ử ọ các kĩ năng giao ti p, ng x vào các môn h c và các ho t đ ng khác.
ệ ầ ư ọ ậ ả ồ ố T p trung vào vi c đ u t s an gi ng, l ng ghép kĩ năng s ng vào các
ớ ỏ ườ ả ậ ụ ứ ệ ỹ môn h c ọ l p 4, đòi h i ng i GV ph i v n d ng tri th c, k năng nghi p v ụ
ụ ạ ợ ồ ộ ờ ư ư s ph m m t cách h p lý. Đ ng th i đ a ra áp d ng là hoàn toàn có c s ơ ở
ự ế ả ệ ạ ọ ợ ớ khoa h c và phù h p v i th c t gi ng d y hi n nay.
ề ể ể ạ ọ ỏ ể ệ ệ Luôn t o m i đi u ki n đ các em có th bày t , th hi n mình, tham
ố ạ ộ ủ ạ ổ ườ gia t t các bu i ho t đ ng ngo i khóa c a tr ng, l p. ể ớ Giúp h c sinh hi u ọ
ế ề ể ầ ủ ả ứ ấ bi t v th ch t, tinh th n c a b n thân mình; có hành vi, thói quen ng x ử
ể ế ấ ậ có văn hóa, hi u bi t và ch p hành pháp lu t.
ề ầ ả ọ ỗ Đi u quan tr ng là m i th y cô giáo ph i rèn cho mình tác phong sinh
ả ế ự ạ ẩ ươ ớ ọ ầ ho t chu n m c, ph i h t lòng th ng yêu, g n gũi v i h c sinh. Luôn có
ụ ỹ ế ự ẫ ấ ờ ố ả tâm huy t, s kiên nh n và nh t là ph i có th i gian. Giáo d c k năng s ng
ệ ủ ả ỉ ườ ủ ả ộ không ph i ch là công vi c c a giáo viên, nhà tr ộ ng mà c a c xã h i, c ng
ả ế ợ ả ườ ộ ồ đ ng . Ph i k t h p c gia đình, nhà tr ạ ớ ng và xã h i m i mong đào t o
ượ ữ ể ệ ọ đ c nh ng h c sinh phát tri n toàn di n.
ố ả ưở ụ ế ỹ Nhân t ọ quan tr ng nh h ố ng đ n quá trình giáo d c k năng s ng
ọ ườ ầ cho h c sinh trong các nhà tr ố ớ ộ ng chính là các th y cô giáo. Đ i v i c ng
ữ ụ ậ ọ ồ đ ng thì đó là các b c ph huynh, ông bà, h hàng thân thích, nh ng ng ườ i
ổ ớ l n tu i,...
ấ ướ ủ ệ ộ ổ ớ ế ố Trong công cu c đ i m i hi n nay c a đ t n c ta, khi y u t con
ớ ứ ề ề ạ ọ ng ườ ượ i đ ầ ệ c coi tr ng v ti m năng trí tu cùng v i s c m nh tinh th n.
ủ ườ ượ ề ẽ ạ Nhân cách c a con ng i càng đ ọ c đ cao và phát huy m nh m trong m i
ự ế ệ ụ ự ạ ộ ượ lĩnh v c xã h i. Th c t hi n nay ngành giáo d c đào t o dã đ c nhà n ướ c
ữ ư ệ ệ ầ ạ ố quan tâm đ a lên qu c sách hàng đ u thi vi c d y ch nói chung và vi c rèn
ề ặ ấ ố ệ ề ộ ọ ế kĩ năng s ng nói riêng là v n đ đ c bi t quan tr ng. M t nhà hi n tri t đã
ụ ủ ự ứ ạ ọ ỉ nói “khoa h c mà không có hành vi đ o đ c thì ch là s tàn r i c a linh
ủ ứ ạ ậ ọ ố ệ ồ h n”mà hành vi đ o đ c đó chính là kĩ năng s ng c a h c sinh vì v y vi c
ự ệ ầ ố ọ ế ế th c hi n rèn kĩ năng s ng cho h c sinh là c n thi t bi t bao
ị ế 3.2. Ki n ngh
ể ầ ọ ồ ườ Là giáo viên, tôi hi u rõ t m quan tr ng trong công tác tr ng ng i. Vì
ở ọ ỏ ừ ồ ế ả ố ắ ệ ồ th , b n thân tôi luôn c g ng trau d i sách v , h c h i t đ ng nghi p cũng
ủ ứ ư ệ ế ả ạ ả ạ nh đúc k t kinh nghi m gi ng d y c a b n thân, nâng cao đ o đ c và
ơ ộ ẫ ấ ạ ọ chuyên môn. Tôi đã luôn tôn tr ng và kiên nh n, nh t là t o c h i cho các
ượ ượ ễ ỏ ở ọ ơ ể ọ em đ c nói, đ ạ c di n đ t, bày t ả tho i mái m i n i m i lúc đ các em
ơ ộ ể ệ ộ có c h i phát tri n m t cách toàn di n.
ề ổ ộ ứ ề ả ổ V phía phòng giáo d c ề ề ụ : T ch c nhi u bu i h i th o, chuyên đ v
ế ạ ồ ụ ể ọ ố ỹ ti t d y l ng ghép giáo d c và rèn k năng s ng cho h c sinh, đ chúng tôi có
ọ ỏ ư ệ ề ệ đi u ki n giao l u, h c h i, rút kinh nghi m.
ề ườ ườ ơ ộ V phía nhà tr ng: Nhà tr ữ ng luôn phát đ ng phong trào này h n n a
ướ ề ườ ụ ề d i nhi u hình th c. ứ Tăng c ố ng giáo d c, tuyên truy n rèn kĩ năng s ng
ườ trong nhà tr ng.
ụ ề V phía ph huynh:
ướ ủ ệ ệ ể ế ầ ầ ọ Tr c h t là c n hi u rõ t m quan tr ng c a vi c rèn luy n kĩ năng
ỗ ự ể ẻ ữ ạ ắ ộ ỏ ố s ng cho con em, t o m t ch d a v ng ch c đ tr ẻ chia s , bày t , luôn
ố ế ợ ớ ườ ụ ệ ệ ph i k t h p v i nhà tr ng trong vi c giáo d c và rèn luy n cho các em,
ệ ủ ụ ự ể ọ ợ ẻ ể theo dõi m i bi u hi n c a tr đ có s giáo d c cho phù h p.
ệ ệ ọ ượ ứ ố Vi c rèn luy n kĩ năng s ng cho h c sinh luôn đ c xem là ch c năng,
ụ ườ ệ ủ ừ ề nhi m v th ộ ng xuyên c a đ i ngũ giáo viên t nhi u năm nay. Tuy nhiên
ữ ệ ế ệ ệ ọ ụ ể ẫ vi c rèn luy n cho các em h c sinh v n còn thi u nh ng bi n pháp c th .
ổ ậ ưở ứ ề ậ ấ ộ ộ ọ ủ ề H ng ng cu c v n đ ng v ch đ năm h c, qua các bu i t p hu n v ề
ủ ụ ủ ệ ệ ố ườ ọ vi c rèn luy n kĩ năng s ng cho h c sinh c a phòng giáo d c ,c a tr ả ng b n
ố ắ ữ ụ ệ ạ ữ thân tôi đã c g ng áp d ng nh ng kinh nghi m, sáng t o thêm nh ng
ươ ề ằ ớ ố ố ừ ph ng pháp m i nh m nâng cao nhi u kĩ năng s ng t ọ t cho h c sinh t môi
ườ ụ ở ườ ự ụ tr ng giáo d c nhà tr ự ng, giáo d c và xây d ng cho các em có năng l c
ố ố ố ể ự ậ ể ạ ự ộ ố ơ t t, l i s ng lành m nh đ các em có th t l p, t tin h n trong cu c s ng,
ạ ề ạ đem l ộ i ni m vui, h nh phúc cho các em, gia đình và xã h i.
́ ̀ ̃ ̃ ̀ ư ư ̉ ̣ ả Trên đây la nh ng suy nghi cua b n thân vê viêc nghiên c u môt s ̣ ố
́ ̀ ươ ụ ớ ̣ ph ́ ng phap giáo d c và ren kĩ năng sông cho hoc sinh l p 4 thông qua các
ạ ộ ụ ọ ờ ố ắ ả ớ môn h c và ho t đ ng giáo d c ngoài gi lên l p. B n thân đã c g ng áp
ữ ữ ệ ạ ươ ằ ụ d ng nh ng kinh nghi m, sáng t o thêm nh ng ph ớ ng pháp m i nh m nâng
ề ố ố ừ ườ ụ ở ườ cao nhi u kĩ năng s ng t ọ t cho h c sinh t môi tr ng giáo d c nhà tr ng,
ự ể ạ xây d ng cho các em có năng l c t ự ố ố ố t, l i s ng lành m nh đ các em có th t ể ự
ự ộ ố ơ ạ ề ậ l p, t tin h n trong cu c s ng, đem l i ni m vui, cho các em, gia đình và xã
ệ ớ ỏ ượ ự ế ả ủ h i.ộ V i kinh nghi m ít i tích lũy đ c trong th c t ả ạ gi ng d y c a b n
ậ ự ỡ ủ ệ ấ ồ ổ thân, tôi r t mong nh n s góp ý, b sung giúp đ c a đ ng nghi p, Ban
ườ ụ ể ả ả ấ ượ ệ giám hi u nhà tr ng, các c p qu n lý giáo d c đ b n thân tôi có đ c kinh
ấ ượ ệ ệ ằ ạ ạ ả nghi m quý báu trong vi c gi ng d y nh m nâng cao ch t l ọ ng d y và h c
ụ ể ặ ọ ộ ề ngày càng đi lên. M t khác, hy v ng đ tài có th áp d ng r ng rãi trong các
ọ năm h c sau.
ả ơ Tôi xin chân thành c m n!