PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1. Lí do ch n đ tàiọ ề
Môn L ch s ti u h c nói chung cũng nh môn L ch s l p 4 nóiị ử ở ể ọ ư ị ử ở ớ
riêng đu nh m cung c p cho h c sinh nh ng ki n th c c b n v m t s sề ằ ấ ọ ữ ế ứ ơ ả ề ộ ố ự
ki n, hi n t ng, nhân v t l ch s tiêu bi u theo dòng th i gian c a l ch sệ ệ ượ ậ ị ử ể ờ ủ ị ử
Vi t Nam t bu i đu d ng n c cho t i ngày nay. D y môn L ch s là b cệ ừ ổ ầ ự ướ ớ ạ ị ử ướ
đu hình thành cho h c sinh các kĩ năng quan sát s v t, hi n t ng; thu th p,ầ ọ ự ậ ệ ượ ậ
tìm ki m t li u l ch s t các ngu n thông tin khác nhau, bi t đt câu h iế ư ệ ị ử ừ ồ ế ặ ỏ
trong quá trình h c t p, trình bày k t qu b ng l i nói, hình v , s đ, …v nọ ậ ế ả ằ ờ ẽ ơ ồ ậ
d ng các ki n th c đã h c vào th c ti n đi s ng. Môn L ch s góp ph n b iụ ế ứ ọ ự ễ ờ ố ị ử ầ ồ
d ng h c sinh nh ng thái đ và thói quen: ham h c h i, tìm hi u đ bi tưỡ ở ọ ữ ộ ọ ỏ ể ể ế
các ki n th c v L ch s dân t c Vi t Nam, tôn tr ng các di tích văn hóa vàế ứ ề ị ử ộ ệ ọ
tìm hi u thêm v l ch s th gi i. Vi c s d ng ph ng pháp d y h cể ề ị ử ế ớ ệ ử ụ ươ ạ ọ
(PPDH) gi ng nh đ ngh c a ng i th m c, chúng đu bình đng v iố ư ồ ề ủ ườ ợ ộ ề ẳ ớ
nhau. Vi c s d ng chúng tùy vào m c đích và kh năng c a ng i d y vàệ ử ụ ụ ả ủ ườ ạ
h c, tùy thu c vào hoàn c nh c th : Đi t ng h c sinh, thi t b d y h c vàọ ộ ả ụ ể ố ượ ọ ế ị ạ ọ
không khí h c t p. Trong th c ti n không m t giáo viên có kinh nghi m nàoọ ậ ự ễ ộ ệ
l i s d ng đn đi u m t ph ng pháp trong ho t đng d y h c c a mình.ạ ử ụ ơ ệ ộ ươ ạ ộ ạ ọ ủ
Ngh thu t d y h c là ngh thu t ph i h p các PPDH trong m t bài d y c aệ ậ ạ ọ ệ ậ ố ợ ộ ạ ủ
m t ng i giáo viên.ộ ườ
Qua th c t gi ng d y, b n thân tôi băn khoăn suy nghĩ ph i làm gì vàự ế ả ạ ả ả
làm th nào đ các em có h ng thú h c t p nh t là đi v i phân môn l ch s .ế ể ứ ọ ậ ấ ố ớ ị ử
Chính vì v y tôi nh n th y c n ph i có nh ng bi n pháp thi t th c và h uậ ậ ấ ầ ả ữ ệ ế ự ữ
hi u đ tăng c ng tính tích c c hóa h c t p c a h c sinh, giúp các em n mệ ể ườ ự ọ ậ ủ ọ ắ
v ng ki n th c môn này, hình thành nhân cách cho m i h c sinh hi u và yêuữ ế ứ ỗ ọ ể
th ng, kính tr ng, tôn vinh các anh hùng dân t c, yêu quý tôn tr ng các chi nươ ọ ộ ọ ế
công hi n hách hào hùng c a ông cha ta, các di tích l ch s l ng danh th gi i.ể ủ ị ử ừ ế ớ
T đó tăng thêm lòng yêu quê h ng đt n c, tinh th n xây d ng và ý th cừ ươ ấ ướ ầ ự ứ
1/10
b o v t qu c Vi t Nam. Đó cũng chính là lí do thúc đy tôi nghiên c u vàả ệ ổ ố ệ ẩ ứ
th c hi n đ tài: “ự ệ ề M t s ph ng pháp d y L ch s l p 4 theo h ngộ ố ươ ạ ị ử ớ ướ
tích c c hóa ho t đng h c t p c a h c sinhự ạ ộ ọ ậ ủ ọ ” nh m thay đi cách th c,ằ ổ ứ
ph ng pháp h c t p c a h c sinh l p 4 chuy n t h c t p th đng ghi nhươ ọ ậ ủ ọ ớ ể ừ ọ ậ ụ ộ ớ
ki n th c là chính sang h c t p ch đng sáng t o, chú tr ng b i d ngế ứ ọ ậ ủ ộ ạ ọ ồ ưỡ
ph ng pháp t h c, rèn luy n kĩ năng, v n d ng ki n th c vào th c ti n.ươ ự ọ ệ ậ ụ ế ứ ự ễ
2. M c đích nghiên c uụ ứ
Tìm hi u các ph ng pháp d y h c L ch s theo h ng tích c c hóaể ươ ạ ọ ị ử ướ ự
ho t đng h c t p c a h c sinh.ạ ộ ọ ậ ủ ọ
3. Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ
Trên c s tìm hi u lí lu n và th c ti n, phát huy nh ng m t m nh,ơ ở ể ậ ự ễ ữ ặ ạ
kh c ph c nh ng t n t i, tìm hi u th c tr ng c a vi c d y h c môn L ch sắ ụ ữ ồ ạ ể ự ạ ủ ệ ạ ọ ị ử
l p 4, qua đó tìm ra các gi i pháp giúp h c sinh h c môn L ch s t t h n.ớ ả ọ ọ ị ử ố ơ
4. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ
Đi t ng nghiên c u: M t s ph ng pháp d y L ch s l p 4 theoố ượ ứ ộ ố ươ ạ ị ử ớ
h ng tích c c hóa ho t đng h c t p c a h c sinh.ướ ự ạ ộ ọ ậ ủ ọ
Ph m vi nghiên c u: H c sinh l p 4A7 tr ng Ti u h c Ng c Lâmạ ứ ọ ớ ườ ể ọ ọ
5. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
- Ph ng pháp phân tích, t ng h p tài li uươ ổ ợ ệ
- Ph ng pháp đi u traươ ề
- Ph ng pháp th c nghi mươ ự ệ
2/10
PH N N I DUNGẦ Ộ
1. C s lí lu n và th c ti nơ ở ậ ự ễ
Ch ng trình L ch s l p 4 giúp h c sinh có nh ng ki n th c c b n,ươ ị ử ớ ọ ữ ế ứ ơ ả
thi t th c v nh ng s ki n, nhân v t l ch s tiêu bi u, ph n ánh nh ng v nế ự ề ữ ự ệ ậ ị ử ể ả ữ ấ
đ v s phát tri n các giai đo n l ch s , nh ng thành t u trong s nghi pế ề ự ể ạ ị ử ữ ự ự ệ
d ng n c và gi n c c a dân t c ta kho ng 700 năm tr c Công Nguyênự ướ ữ ướ ủ ộ ả ướ
đn bu i đu th i Nguy n năm 1858.ế ổ ầ ờ ễ
V n i dung ch ng trình Lich s l p 4, m i bài h c là m t s ki n,ề ộ ươ ử ớ ỗ ọ ộ ự ệ
hi n t ng hay nhân v t l ch s tiêu bi u c a m t giai đo n l ch s nh t đnh.ệ ượ ậ ị ử ể ủ ộ ạ ị ử ấ ị
S ch n l c nh v y nh m đm b o m c tiêu phù h p v i th i l ng dànhự ọ ọ ư ậ ằ ả ả ụ ợ ớ ờ ượ
cho môn h c cũng nh trình đ nh n th c c a h c sinh. Nh ng th c t choọ ư ộ ậ ứ ủ ọ ư ự ế
th y h c sinh ti p thu ki n th c l ch s còn ch m b i nh ng khó khăn sau:ấ ọ ế ế ứ ị ử ậ ở ữ
V phía giáo viên:ề
các l p 1, 2, 3 các em ch h c môn T nhiên – xã h i, lên l p 4 cácỞ ớ ỉ ọ ự ộ ớ
em m i đc làm quen v i các môn: Khoa h c, L ch s và Đa lí, chính vì v yớ ượ ớ ọ ị ử ị ậ
m t s giáo viên còn ít kinh nghi m khi d y môn L ch s . Ngoài ra còn m tộ ố ệ ạ ị ử ộ
s giáo viên quan ni m L ch s không ph i là môn h c chính mà ch chú tr ngố ệ ị ử ả ọ ỉ ọ
vào hai môn Toán và Ti ng Vi t. Chính vì v y, ki n th c L ch s c a các emế ệ ậ ế ứ ị ử ủ
đã b h ng ngay t l p d i.ị ổ ừ ớ ướ
Giáo viên ch a bi t cách h ng d n cho các em th c hành trên b n đ,ư ế ướ ẫ ự ả ồ
l c đ và tranh nh ho c ch a s d ng đúng lúc, đúng ch các ph ng ti nượ ồ ả ặ ư ử ụ ỗ ươ ệ
d y h c. Vi c s u t m tài li u v nh ng s ki n, nhân v t l ch s c a đaạ ọ ệ ư ầ ệ ề ữ ự ệ ậ ị ử ủ ị
ph ng có liên quan đn ti t d y còn h n ch . Nôi dung m i bài h c L ch sươ ế ế ạ ạ ế ỗ ọ ị ử
đ c p t i m t s ki n hay môt nhân v t tiêu bi u c a m t giai đo n, vi cề ậ ớ ộ ự ệ ậ ể ủ ộ ạ ệ
gi i thi u bài cũng h t s c quan tr ng vì nó là m t s chuy n ti p gi a cácớ ệ ế ứ ọ ộ ự ể ế ữ
s ki n ho c nhân v t có liên quan. Tuy nhiên v n còn m t s giáo viên ch aự ệ ặ ậ ẫ ộ ố ư
đu t các ki n th c liên quan đn bài gi ng, ch a bi t s d ng nh ng tầ ư ế ứ ế ả ư ế ử ụ ữ ư
3/10
li u có liên quan đn bài gi ng đ gi i thi u d n d t lôi cu n h c sinh m tệ ế ả ể ớ ệ ẫ ắ ố ọ ộ
cách h p d n vào bài m i.ấ ẫ ớ
Vi c quan sát bi u đ, l c đ cũng không kém ph n quan tr ng vìệ ể ồ ượ ồ ầ ọ
kênh hình gây cho h c sinh nhi u h ng thú trong h c t p, nh ng đôi khi giáoọ ề ứ ọ ậ ư
viên còn lúng túng khi h ng d n h c sinh quan sát bi u đ, l c đ; lúngướ ẫ ọ ể ồ ượ ồ
túng trong cách k chuy n l ch s hay t ng thu t di n bi n m t tr n đánh…ể ệ ị ử ườ ậ ễ ế ộ ậ
và ít dành th i gian nghiên c u bài d y, d n đn hi u qu c a vi c gi ng d yờ ứ ạ ẫ ế ệ ả ủ ệ ả ạ
ch a cao.ư
V phía h c sinh:ề ọ
Kh năng n m b t ki n th c, kĩ năng quan sát, trí t ng t ng kháiả ắ ắ ế ứ ưở ượ
quát hóa còn y u, kh năng ghi nh c a các em còn ch m mà các nhân v t,ế ả ớ ủ ậ ậ
m c l ch s , s ki n l ch s l i nhi u nên các em ch có th ghi nh m t cáchố ị ử ự ệ ị ử ạ ề ỉ ể ớ ộ
máy móc (d nh nh ng l i mau quên). Kĩ năng đc, k , t ng thu t c a cácễ ớ ư ạ ọ ể ườ ậ ủ
em ch m, do đó nh h ng đn th i gian và ti n trình chung c a môn h c.ậ ả ưở ế ờ ế ủ ọ
Tinh th n h p tác h c ch a cao, nhi u em ch a t tin, h c th đng.ầ ợ ọ ư ề ư ự ọ ụ ộ
Sau 4 tu n h c tôi cho h c sinh làm bài ki m tra các môn L ch s v iầ ọ ọ ể ị ử ớ
hình th c tr c nghi m. T ng s h c sinh là 48 em thì k t qu ki m tra c aứ ắ ệ ổ ố ọ ế ả ể ủ
môn L ch s nh sau:ị ử ư
K t qu kh o sát sau 4 tu n h c: Năm h c 2018 – 2019ế ả ả ầ ọ ọ
T ng sổ ố
h c sinhọ
Hoàn thành t tốHoàn thành
SL TL SL TL
Kh o sátả sau 4 tu n ầ
h cọ
48 15 31.2% 33 68.8%
2. Gi i pháp: ả
2.1. Phát huy tính tích c c hóa c a h c sinh trong kĩ năng đc và phân tíchự ủ ọ ọ
t li uư ệ
Phân môn l ch s l p 4 đc chia làm 8 giai đo n, g m 33 bài, trong đóị ử ớ ượ ạ ồ
có 27 bài ki n th c m i, 5 bài ôn t p và 1 bài t ng k t. Ngoài vi c d y h cế ứ ớ ậ ổ ế ệ ạ ọ
theo ch ng trình môn L ch s tôi đã l ng ghép nh ng ki n th c đã h c vàoươ ị ử ồ ữ ế ứ ọ
4/10
các môn h c khác đ t đó các em ghi nh ki n th c cũ và tích h p n i dungọ ể ừ ớ ế ứ ợ ộ
m i giúp các em ghi nh m t cách có h th ng. H c sinh mu n ti p thu triớ ớ ộ ệ ố ọ ố ế
th c m i c n có s h ng d n c a giáo viên b ng m t h th ng câu h i phùứ ớ ầ ự ướ ẫ ủ ằ ộ ệ ố ỏ
h p. Giáo viên t ch c các ho t đng d y h c nh m chuy n giao ý đ sợ ổ ứ ạ ộ ạ ọ ằ ể ồ ư
ph m c a th y thành nhi m v h c t p c a trò. H ng cho ki n th c l ch sạ ủ ầ ệ ụ ọ ậ ủ ướ ế ứ ị ử
đn v i các em b ng nhi u kênh thông tin khác nhau đ h c sinh am hi u vàế ớ ằ ề ể ọ ể
n m b t ki n th c m t cách v ng ch c h n ch không ph i là nh ng bàiắ ắ ế ứ ộ ữ ắ ơ ứ ả ữ
gi ng nhàm chán thi u h p d n.ả ế ấ ẫ
Ph ng pháp d y và h c bây gi là h n ch t i đa vi c h c thu c lòng.ươ ạ ọ ờ ạ ế ố ệ ọ ộ
Đ h c sinh d hi u, d n m đc nh ng s ki n, th i gian l ch s , c n rènể ọ ễ ể ễ ắ ượ ữ ự ệ ờ ị ử ầ
cho h c sinh kĩ năng đc và phân tích t li u. Ví d : Các kênh ch nh trongọ ọ ư ệ ụ ữ ỏ
bài, giáo viên yêu c u h c sinh đc th m, phân tích, giúp các em hi u nh ngầ ọ ọ ầ ể ữ
thông tin do kênh ch nh cung c p tr c khi đi vào tìm hi u nh ng s ki nữ ỏ ấ ướ ể ữ ự ệ
qua kênh ch l n. Giáo viên d a vào các câu h i trong sách giáo khoa gi aữ ớ ự ỏ ở ữ
bài và cu i bài chu n b h th ng câu h i phù h p, v a s c giúp cho các emố ẩ ị ệ ố ỏ ợ ừ ứ
phát huy kh năng nói. ả
Ví d bài: ụ ở “Chi n th ng B ch Đng do Ngô Quy n lãnh đo (nămế ắ ạ ằ ề ạ
938)”
Các em mu n bi t nguyên nhân nào có tr n B ch Đng thì các em ph iố ế ậ ạ ằ ả
đc th m kênh ch nh và n m đc thông tin đu bài.ọ ầ ữ ỏ ắ ượ ở ầ
Ho c bài: ặ“Đinh B Lĩnh d p lo n 12 s quân” ộ ẹ ạ ứ
Đ bi t đc tình hình n c ta sau khi Ngô Quy n m t, các em đcể ế ượ ướ ề ấ ọ
th m kênh ch nh n m ch c n i dung kênh ch sau đó tr l i câu h i: ầ ữ ỏ ắ ắ ộ ữ ả ờ ỏ
Sau khi Ngô Quy n m t tình hình n c ta nh th nào? (Sau khi Ngôề ấ ướ ư ế
Quy n m t tri u đình l c đc, tranh nhau ngai vàng…)ề ấ ề ụ ụ
Hay bài: “Kh i nghĩa Hai Bà Tr ng (năm 40)” ở ư giúp h c sinh ghi nhọ ớ
nguyên nhân Hai Bà Tr ng ph t c kh i nghĩa, giáo viên giao nhi m v choư ấ ờ ở ệ ụ
h c sinh s u t m các bài th , bài văn liên quan đn n i dung bài đ có thọ ư ầ ơ ế ộ ể ể
5/10
