M T S BI N PHÁP GIÚP H C SINH L P 4 H C T T PHÂN MÔN ĐA LÍỘ Ố Ệ Ọ Ớ Ọ Ố Ị
M C L CỤ Ụ
M C L CỤ Ụ ........................................................................................................................... 1
A. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề ................................................................................................................ 1
I. LÍ DO CH N Đ TÀI:Ọ Ề .................................................................... 1
1. C s lí lu n:ơ ở ậ .......................................................................................................... 1
2. C s th c ti n:ơ ở ự ễ ...................................................................................................... 2
3. Tính c p thi t.ấ ế ......................................................................................................... 2
II. ĐI T NG, TH I GIAN NGHIÊN C UỐ ƯỢ Ờ Ứ ....................................... 2
III. M C ĐÍCH NGHIÊN C UỤ Ứ ................................................................. 3
IV. PH NG PHÁP NGHIÊN C UƯƠ Ứ ....................................................... 3
B. GI I QUY T V N Đ Ả Ế Ấ Ề ................................................................................................. 5
I. C S LÍ LU N Ơ Ở Ậ ................................................................................... 5
1. C s lí lu n chungơ ở ậ ................................................................................ 5
2. C s th c ti nơ ở ự ễ ....................................................................................... 5
II. BI N PHÁP TH C HI NỆ Ự Ệ ..................................................................... 6
BI N PHÁP 1: Phát tri n năng l c quan sát, t ng h p khi s d ng b n đ, l c Ệ ể ự ổ ợ ử ụ ả ồ ượ
đ, b ng s li u th ng kê cho h c sinhồ ả ố ệ ố ọ ..................................................................... 6
a. Rèn kĩ năng ch b n đ, l c đ cho h c sinh.ỉ ả ồ ượ ồ ọ ..................................................... 6
b. Hình thành năng l c khai thác ki n th c bài h c qua b n đ, l c đ cho h c ự ế ứ ọ ả ồ ượ ồ ọ
sinh. ............................................................................................................................. 8
c. Hình thành năng l c khai thác ki n th c bài h c qua vi c phân tích b ng s li uự ế ứ ọ ệ ả ố ệ
th ng kê cho h c sinh.ố ọ .............................................................................................. 10
BI N PHÁP 2: H ng d n h c sinh khai thác ki n th c qua h th ng tranh nh.Ệ ướ ẫ ọ ế ứ ệ ố ả
................................................................................................................................... 13
BI N PHÁP 3: S d ng s đ trong d y – h c phân môn Đa líỆ ử ụ ơ ồ ạ ọ ị ........................... 15
BI N PHÁP 4: ng d ng công ngh thông tin vào vi c d y – h c phân môn Đa Ệ Ứ ụ ệ ệ ạ ọ ị
lí ................................................................................................................................. 22
III. K T QU TH C HI N Đ TÀIẾ Ả Ự Ệ Ề ....................................................... 31
C. K T LU N Ế Ậ .................................................................................................................. 32
I. K T LU N:Ế Ậ ........................................................................................... 32
II. CÁC Đ XU T VÀ KI N NGHỀ Ấ Ế Ị ........................................................ 33
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả ................................................................................................. 34
M T S BI N PHÁP GIÚP H C SINH L P 4 H C T T PHÂN MÔN ĐA LÍỘ Ố Ệ Ọ Ớ Ọ Ố Ị
A. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
I. LÍ DO CH N Đ TÀI:Ọ Ề
1. C s lí lu n:ơ ở ậ
Trong h th ng các ngành khoa h c, Đa lí là m t trong nh ng ngành cóệ ố ọ ị ộ ữ
l ch s phát tri n lâu đi. Vai trò c a nó đã đc kh ng đnh qua nhi u th iị ử ể ờ ủ ượ ẳ ị ề ờ
đi, nh t là nh ng th p niên g n đây trong vi c s d ng, c i t o và b o vạ ấ ữ ậ ầ ệ ử ụ ả ạ ả ệ
môi tr ng, phù h p v i các quy lu t c a t nhiên và xã h i. Vì v y, mônườ ợ ớ ậ ủ ự ộ ậ
Đa lí trong nhà tr ng ph thông hi n nay đc coi là m t trong nh ng mônị ườ ổ ệ ượ ộ ữ
văn hóa c b n trong ch ng trình h c t t c các n c trên th gi i. Vi cơ ả ươ ọ ở ấ ả ướ ế ớ ệ
gi ng d y Đa lí trong tr ng ph thông nh m m c đích giúp cho h c sinhả ạ ị ườ ổ ằ ụ ọ
hi u đc th gi i xung quanh đ làm nh ng công dân t t.ể ượ ế ớ ể ữ ố
Trong ch ng trình Ti u h c hi n hành, môn Đa lí l p 4 đóng m t vaiươ ể ọ ệ ị ớ ộ
trò r t quan tr ng. M c tiêu d y h c môn Đa lí l p 4 là cung c p cho h cấ ọ ụ ạ ọ ị ớ ấ ọ
sinh m t s ki n th c c b n, thi t th c v các s v t, hi n t ng và cácộ ố ế ứ ơ ả ế ự ề ự ậ ệ ượ
m i quan h đa lí đn gi n các vùng mi n chính trên đt n c Vi t Nam.ố ệ ị ơ ả ở ề ấ ướ ệ
Nh đó, l n đu tiên các em hình dung đc m t cách c th v đt n cờ ầ ầ ượ ộ ụ ể ề ấ ướ
mình. Đây cũng là m t ti n đ đ xây d ng tình yêu T qu c, yêu quêộ ề ề ể ự ổ ố
h ng đt n c, con ng i Vi t Nam cho các em. Bên c nh đó, môn h cươ ấ ướ ườ ệ ạ ọ
b c đu rèn luy n và hình thành m t s kĩ năng: Quan sát s v t, hi nướ ầ ệ ộ ố ự ậ ệ
t ng; thu th p, tìm ki m t li u đa lí t các ngu n khác nhau; bi t nêuượ ậ ế ư ệ ị ừ ồ ế
th c m c đt câu h i trong quá trình h c t p và l a ch n thông tin đ gi iắ ắ ặ ỏ ọ ậ ự ọ ể ả
đáp; nh n bi t đúng các s v t, s ki n, hi n t ng đa lí; bi t trình bày l iậ ế ự ậ ự ệ ệ ượ ị ế ạ
k t qu h c t p b ng l i nói, bài vi t, hình v , s đ; bi t v n d ng cácế ả ọ ậ ằ ờ ế ẽ ơ ồ ế ậ ụ
ki n th c đã h c vào th c ti n đi s ng. Đi v i h c sinh l p 4, m i bài đaế ứ ọ ự ễ ờ ố ố ớ ọ ớ ỗ ị
lí là m t v n đ h t s c m i m và thú v . Vì v y làm th nào đ h c sinhộ ấ ề ế ứ ớ ẻ ị ậ ế ể ọ
có nh ng ki n th c c b n v đa lí, giúp các em có ph ng pháp h c t pữ ế ứ ơ ả ề ị ươ ọ ậ
đúng đn và khoa h c, có nh ng kĩ năng c n thi t, phát tri n đc năng l cắ ọ ữ ầ ế ể ượ ự
và nhân cách c a mình là m t vi c làm có ý nghĩa quan tr ng, c n thi t điủ ộ ệ ọ ầ ế ố
v i giáo viên và h c sinh trong quá trình d y – h c môn Đa lí.ớ ọ ạ ọ ị
Đi v i môn Đa lí, b n đ, l c đ, tranh nh và b ng s li u đc số ớ ị ả ồ ượ ồ ả ả ố ệ ượ ử
d ng nh là m t ngu n cung c p ki n th c, giúp h c sinh t tìm tòi phátụ ư ộ ồ ấ ế ứ ọ ự
hi n ra ki n th c và rèn luy n kĩ năng h c b môn ch không ph i đ minhệ ế ứ ệ ọ ộ ứ ả ể
h a cho l i gi ng c a giáo viên. Nh v y b n đ, l c đ, tranh nh vàọ ờ ả ủ ư ậ ả ồ ượ ồ ả
b ng s li u là đi t ng đ h c sinh ch đng, t l c (đn m c t i đa)ả ố ệ ố ượ ể ọ ủ ộ ự ự ế ứ ố
1/30
M T S BI N PHÁP GIÚP H C SINH L P 4 H C T T PHÂN MÔN ĐA LÍỘ Ố Ệ Ọ Ớ Ọ Ố Ị
khai thác ki n th c d i s h ng d n c a giáo viên. Vi c s d ng b n đ,ế ứ ướ ự ướ ẫ ủ ệ ử ụ ả ồ
l c đ, tranh nh và b ng s li u trong d y – h c môn Đa lí là m t trongượ ồ ả ả ố ệ ạ ọ ị ộ
nh ng đi u ki n quy t đnh s thành công c a ti t d y, vì nó làm tăng hi uữ ề ệ ế ị ự ủ ế ạ ệ
qu gi d y, h c sinh có h ng thú trong h c t p, gi h c vui t i tho i mái,ả ờ ạ ọ ứ ọ ậ ờ ọ ươ ả
các em đc m r ng t m m t ra xa h n và nó là ph ng ti n phát tri n tượ ở ộ ầ ắ ơ ươ ệ ể ư
duy. Vi c làm đó đòi h i ng i giáo viên ph i coi vi c đi m i ph ng phápệ ỏ ườ ả ệ ổ ớ ươ
gi ng d y là nhi m v r t quan tr ng và c n thi t.ả ạ ệ ụ ấ ọ ầ ế
2. C s th c ti n:ơ ở ự ễ
Trong quá trình gi ng d y nhà tr ng ti u h c hi n nay, nhi u giáoả ạ ở ườ ể ọ ệ ề
viên đã không ng ng t h c, t nghiên c u, tìm tòi đ nâng cao ki n th c,ừ ự ọ ự ứ ể ế ứ
nâng cao trình đ chuyên môn c a b n thân đ t o nên nh ng ti t h c hay,ộ ủ ả ể ạ ữ ế ọ
gi d y t t. Đc bi t, vi c d y – h c phân môn Đa lí đã có nhi u đi m iờ ạ ố ặ ệ ệ ạ ọ ị ề ổ ớ
c v hình th c t ch c và ph ng pháp d y – h c đ đm b o đc m cả ề ứ ổ ứ ươ ạ ọ ể ả ả ượ ụ
tiêu, yêu c u giáo d c đ ra và đã gi i quy t đc nh ng v n đ c p thi tầ ụ ề ả ế ượ ữ ấ ề ấ ế
c a b môn đi v i nhu c u c a xã h i. Còn đi v i h c sinh, m t s emủ ộ ố ớ ầ ủ ộ ố ớ ọ ộ ố
ch a bi t cách h c, ng i h c, ch a có lòng đam mê, yêu thích môn h c m tư ế ọ ạ ọ ư ọ ộ
cách t nhiên, d n đn vi c h c c a các em mang tính th đng mà thi uự ẫ ế ệ ọ ủ ụ ộ ế
m t tính ch đng, tích c c và lòng ham thích khám phá, tìm tòi th c t ; cácấ ủ ộ ự ự ế
em v n còn thói quen h c thu c lòng không t duy, h th ng các ki n th cẫ ọ ộ ư ệ ố ế ứ
m t cách khoa h c d n t i k t qu h c t p ch a cao.ộ ọ ẫ ớ ế ả ọ ậ ư
3. Tính c p thi t.ấ ế
Nguyên nhân d n đn tình tr ng trên là do đâu?ẫ ế ạ
M i ng i giáo viên c n ph i làm th nào đ các em có lòng say mê,ỗ ườ ầ ả ế ể
yêu thích môn h c, giúp các em phát tri n đc năng l c h c t p, qua đóọ ể ượ ự ọ ậ
giáo d c, b i d ng cho h c sinh lòng yêu quê h ng, đt n c, lòng t hàoụ ồ ưỡ ọ ươ ấ ướ ự
v T qu c Vi t Nam thân yêu…ề ổ ố ệ
Là m t giáo viên Ti u h c đã có g n 30 năm trong ngh , có nhi u nămộ ể ọ ầ ề ề
d y l p 4, 5, tr c th c tr ng c a vi c d y – h c môn Đa lí hi n nay khi nạ ớ ướ ự ạ ủ ệ ạ ọ ị ệ ế
tôi luôn băn khoăn, trăn tr . Năm h c 2016 – 2017, tôi đã ch n nghiên c u vàở ọ ọ ứ
th c hi n sáng ki n kinh nghi m:ự ệ ế ệ
“M t s bi n pháp giúp h c sinh l p 4 h c t t phân môn Đa lí”.ộ ố ệ ọ ớ ọ ố ị
II. ĐI T NG, TH I GIAN NGHIÊN C UỐ ƯỢ Ờ Ứ
H c sinh l p 4 – Tr ng Ti u h c – qu n Thanh Xuân – Hà N i.ọ ớ ườ ể ọ ậ ộ
2/30
M T S BI N PHÁP GIÚP H C SINH L P 4 H C T T PHÂN MÔN ĐA LÍỘ Ố Ệ Ọ Ớ Ọ Ố Ị
Th i gian nghiên c u: Tháng 9/2016 – tháng 3/2017.ờ ứ
III. M C ĐÍCH NGHIÊN C UỤ Ứ
Thông qua vi c nghiên c u c s lí lu n, c s th c ti n, th c tr ngệ ứ ơ ở ậ ơ ở ự ễ ự ạ
ban đu c a vi c d y – h c môn Đa lí và vi c tr c ti p gi ng d y môn Đaầ ủ ệ ạ ọ ị ệ ự ế ả ạ ị
lí l p 4H tr ng Ti u h c Thanh Xuân Nam đ t ng k t, khái quát m t sở ớ ườ ể ọ ể ổ ế ộ ố
bi n pháp d y h c môn Đa lí l p 4 đt đc c th nh sau:ệ ạ ọ ị ớ ạ ượ ụ ể ư
1. Hình thành cho h c sinh m t s bi u t ng, khái ni m, m i quan họ ộ ố ể ượ ệ ố ệ
đa lí đn gi n thông qua nh ng s v t, hi n t ng đa lí c th c a đtị ơ ả ữ ự ậ ệ ượ ị ụ ể ủ ấ
n c mi n núi và trung du, mi n đng b ng và duyên h i. ướ ở ề ề ồ ằ ả
2. B c đu hình thành và rèn luy n cho h c sinh m t s kĩ năng đa líướ ầ ệ ọ ộ ố ị
nh : kĩ năng quan sát s v t, hi n t ng đa lí; kĩ năng s d ng b n đ; kĩư ự ậ ệ ượ ị ử ụ ả ồ
năng nh n xét, so sánh, phân tích s li u; kĩ năng phân tích các m i quan hậ ố ệ ố ệ
đa lí đn gi n.ị ơ ả
3. Góp ph n b i d ng và phát tri n h c sinh thái đ và thói quen:ầ ồ ưỡ ể ở ọ ộ
ham hi u bi t, yêu thiên nhiên, đt n c, con ng i, có ý th c và hành đngể ế ấ ướ ườ ứ ộ
b o v môi tr ng.ả ệ ườ
IV. PH NG PHÁP NGHIÊN C UƯƠ Ứ
Đ th c hi n đc đ tài, trong quá trình nghiên c u, tôi s d ng m tể ự ệ ượ ề ứ ử ụ ộ
s ph ng pháp sau:ố ươ
- Ph ng pháp đàm tho iươ ạ
- Ph ng pháp nghiên c u lí lu nươ ứ ậ
- Ph ng pháp đi u traươ ề
- Ph ng pháp th c nghi mươ ự ệ
- Ph ng pháp phân tích t ng h p ươ ổ ợ
- Ph ng pháp t ng k t, rút kinh nghi mươ ổ ế ệ
3/30
M T S BI N PHÁP GIÚP H C SINH L P 4 H C T T PHÂN MÔN ĐA LÍỘ Ố Ệ Ọ Ớ Ọ Ố Ị
4/30
