CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến Ngành Giáo dục thị xã Bình Long
Tôi ghi tên dưới đây:
Số
TT
Họ và
tên
Ngày
tháng
năm sinh
Nơi công
tác
Chức
danh
Trình độ
chuyên
môn
Tỷ lệ (%) đóng
góp vào việc tạo
ra sáng kiến
1
TRẦN
THỊ
VÂN
09/11/1970
Trường
TH- THCS
Thanh Phú
Giáo viên
giảng dạy
(lớp Năm/
2)
ĐHSP
Tiểu học
100%
1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Nâng cao hiệu quả khi tổ
chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 5”.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng
kiến.
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Giáo dục (Môn Toán 5)
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Ngày 06 tháng 9 năm 2020
5. Mô tả bản chất của sáng kiến :
5.1. Tính mới của sáng kiến
- Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở Tiểu học theo hướng
phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá
thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến
thức vào thực tiễn.
- Góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, một môn học được
coi là khô khan và khó khăn, thì việc đưa ra trò chơi toán học nhằm để các em học
mà chơi, chơi mà học. Trò chơi toán học không những chỉ giúp các em lĩnh hội
được tri thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu các tri thức đó.
- Trò chơi toán học có nhiều ưu điểm, không những giúp học sinh tự khám
phá, hình thành hệ thống kiến thức mà nó còn tạo cho các em có sự thi đua, tính
nhanh nhẹn, cởi mở, vui vẻ khi đến trường tạo điều kiện cho sự pháp triển toàn diện
ở học sinh tiểu học.
- Điểm mới trong việc nghiên cứu và áp dụng đề tài này là sự lựa chọn các trò
chơi dạy học toán phù hợp với đối tượng học sinh của lớp qua từng dạng bài.
5.2. Nội dung sáng kiến:
Vui chơi là một hoạt động không thể thiếu được của con người ở mọi lứa tuổi,
đặc biệt ở lứa tuổi tiểu học. Bởi lẽ nó phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi
này. Bởi vậy trò chơi học tập được đánh giá cao trong giảng dạy.
Trò chơi học tập là gì? Trò chơi không chỉ là một công cụ dạy học mà nó còn
là con đường sáng tạo xuyên suốt quá trình học tập của học sinh. Tổ chức trò chơi
không chỉ là sự đánh giá trong quá trình dạy và học của thầy và trò mà nó còn tạo
cho học sinh cảm giác thoải mái, tự tin, có sự sáng tạo, nhanh trí, có óc tư duy,
tưởng tượng, từ đó các em ham thích được đến trường. Dạy kết hợp với tổ chức trò
chơi chính là việc giáo viên hướng dẫn học sinh hoàn thành tốt phẩm chất của con
người mới xã hội chủ nghĩa.
5.2.1. Thực trạng
Trong quá trình giảng dạy từ đầu năm học đến giờ, tôi nhận thấy có những
thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
+ Đối với giáo viên :
- Phương pháp trò chơi học tập trong môn Toán lớp 5 đã được nhiều tài liệu
hướng dẫn, nhiều giáo viên, giảng viên nghiên cứu để nâng cao hiệu quả của
phương pháp này.
- Đa số giáo viên đã biết ứng dụng Công nghệ thông tin trong giảng dạy. Công
nghệ thông tin cũng giúp cho giáo viên tổ chức trò chơi hiệu quả, hấp dẫn học sinh,
các em sẽ lĩnh hội những tri thức của môn toán một cách dễ dàng.
+ Đối với học sinh :
- Nhiều học sinh nhanh nhẹn, ham thích chơi trò chơi, mạnh dạn, tự tin khi
giao tiếp, tích cực tham gia các hoạt động học tập của nhóm, lớp.
* Khó khăn
- Thực tế nhiều giáo viên chưa vận dụng được việc đưa các trò chơi học toán
vào giảng dạy hoặc có đưa trò chơi học toán vào giờ học cũng chỉ trong những giờ
thao giảng. Sở dĩ có tình trạng trên là do giáo viên chưa hiểu hết được tác dụng của
trò chơi trong giờ học toán.
- Một số giáo viên thì nghĩ việc tổ chức các trò chơi sẽ mất thời gian... vì vậy
mà giờ học toán còn khô khan, học sinh còn thụ động trong học tập, một số học
sinh yếu kém còn ngại học toán, đến giờ học toán các em không hứng thú dẫn đến
kết quả học tập không cao.
- Về phía học sinh : trong các giờ toán học, học sinh tiếp thu còn thụ động,
nhất là những học sinh ngại phát biểu, tiếp thu chậm. Cuối tiết học, học sinh thường
uể oải, ít tập trung chú ý vào bài vì đặc điểm của học sinh tiểu học là: “Dễ nhớ,
mau quên, chóng chán”.
- Nhiều học sinh rất muốn tham gia trò chơi học tập nhưng vẫn còn không ít
học sinh thụ động, tự ti, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động này.
5.2.2. Các giải pháp
5.2.2.1. Nhận thức về tác dụng của trò chơi Toán học:
- Hoạt động vui chơi là hoạt động mà động cơ của nó nằm trong chính quá
trình hoạt động bản thân trò chơi chứ không nằm ở kết quả chơi.
- Trò chơi học tập là trò chơi mà luật của nó bao gồm các quy tắc gắn với kiến
thức kỹ năng có được trong hoạt động học tập, gần với nội dung bài học, giúp học
sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi, thông qua chơi học sinh được
vận dụng các kiến thức kỹ năng đã học vào các tình huống của trò chơi. Do đó học
sinh được thực hành luyện tập củng cố mở rộng kiến thức kỹ năng đã học. Như vậy
trong trò chơi học tập các kỹ năng môn toán được đưa vào trò chơi.
- Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, có thể nói nó quan
trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống các em. Chính vì vậy các em luôn tìm
mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được chơi các em sẽ
tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ tình cảm rất rõ ràng
như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng khi thấy đồng đội
hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi không làm tốt được nhiệm vụ
của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó khăn, phấn đấu hết khả năng để
mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất
cao của các trò chơi. Vì vậy khi đã tham gia trò chơi, học sinh thường vận dụng hết
khả năng về sức lực, tập trung sự chú ý, trí thông minh và sự sáng tạo của mình.
- Trò chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học
sinh tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố
kiến thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi.
5.2.2.2.Cách tổ chức trò chơi trong môn Toán lớp 5:
Để trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức và thiết
kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc sau :
a.Thiết kế trò chơi toán học sao cho phù hợp với nội dung từng bài học:
- Tổ chức trò chơi học tập để dạy môn toán nói chung và môn toán lớp 5 nói
riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết
học cụ thể để đưa ra các trò chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức được trò chơi
trong dạy toán có hiệu quả cao thì đòi hỏi người giáo viên phải có kế hoạch chuẩn
bị chu đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau:
+ Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục
+ Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học.
+ Trò chơi phải phù hợp với tâm sinh lí học sinh lớp 5, phù hợp với khả
năng người hướng dẫn, sự chuẩn bị của GV và cơ sở vật chất của nhà trường.
+ Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú.
+ Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo.
+ Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh.
*Cấu trúc của trò chơi học tập:
+ Tên trò chơi
+ Mục đích: Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến
thức, kỹ năng nào. Mục đích trò chơi sẽ quy định hành động trò chơi được thiết kế
trong trò chơi.
+ Đồ dùng, đồ chơi: Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong trò chơi
học tập.
+ Nêu lên luật chơi: Chỉ rõ quy tắc của hành động chơi quy định đối với
người chơi, quy định thắng thua của trò chơi.
+ Số người tham gia chơi: Cần chỉ rõ số người tham gia trò chơi.
+ Nêu lên cách chơi
+ Nếu cần thiết cho HS chơi thử.
+ Phần thưởng cho đội thắng, phạt đội thua như thế nào?...
b.Cách tổ chức trò chơi.
Thời gian tiến hành: thường từ 3 - 5 phút
Đầu tiên là giới thiệu trò chơi:
+ Nêu tên trò chơi
+ Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ luật
chơi, nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu thêm
những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh.
+Thưởng - phạt: Phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận
thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh.
Phạt những học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui (như chào
các bạn thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò...tuyệt đối GV không được phê bình
hoặc nói nặng lời mà phải luôn động viên các em.
5.2.2.3.Giới thiệu một số trò chơi nhằm gây hứng thú học tập trong
môn Toán lớp 5:
Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã áp dụng trong
quá trình dạy toán cho học sinh lớp 5.
* Trò chơi 1: Hãy nhận ra mình
Ví dụ: Hàng của số thập phân. Đọc, viết số thập phân./ SGK trang 37 (Phần
củng cố bài)
Mục đích: Củng cố về cấu tạo số thập phân, rèn kỹ năng phân tích giá trị các
chữ số trong số thập phân. Rèn khả năng diễn dạt ngôn ngữ toán học và vận dụng
kiến thức đã học một cách linh hoạt.
Chuẩn bị: GV chuẩn bị những thẻ bài được xâu vào dây đeo để có thể đeo
vào cổ.
Thời gian: khoảng 3- 4 phút.
Cách chơi: Giáo viên chia 3 đội, mỗi đội cho 1 bạn lên bảng và đeo thẻ bài ở
cổ (quay số về sau lưng, người đeo không biết số của mình). Đại diện 1 bạn đội đó
miêu tả số của bạn đang đeo sao cho bạn đó nhận ra số của mình và đọc số đó.
Người tả mà nêu luôn số cũng bị phạm quy. Nếu đội nào thực hiện tốt thì tặng bạn
một tràng pháo tay, còn sai bạn đó sẽ bị phạt nhảy lò cò về chỗ.
* Học sinh có thể miêu tả các số như sau:
– Số bạn đang đeo là số gồm 2 đơn vị, 3 phần trăm.
– Số bạn đang đeo là số gồm 200 đơn vị, 15 phần nghìn.
– Số bạn đang đeo là số gồm 18 đơn vị, 1 phần mười, 2 phần trăm và 4 phần
nghìn.
* Trò chơi 2: Xếp hàng thứ tự (Áp dụng cho các tiết học: So sánh phân số;
So sánh số thập phân,...)
Mục đích: Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các số thập phân,
phân số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại.
Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 lá cờ hiệu (Cờ giấy nhỏ, 2 lá có màu khác
nhau)
Học sinh mỗi đội 5 mảnh bìa (Có kích thước 10 x 15 cm) trong mỗi mảnh bìa
có ghi các số thập phân, phân số lớn bé khác nhau. (mỗi đội 5 em)
Thời gian chơi: 3 phút
Cách chơi: Hai đội trưởng lên nhận bìa của tổ và phát bìa cho mỗi bạn ở đội
mình. Giáo viên yêu cầu hai đội quan sát, tự so sánh các số vừa nhận trong nhóm
với nhau (trong 1, 2 phút ). Khi GV hô hiệu lệnh và giơ 2 lá cờ trên 2 tay về hai
phía (sang ngang) yêu cầu các em nghe, giơ biển lên cao và xếp mỗi đội một hàng
ngang, bắt đầu từ GV. Khi thầy (cô) đưa 2 lá cờ song song về phía trước các em tập
hợp hàng dọc. Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau như: “Tập hợp theo thứ tự
từ bé đến lớn”; “Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé” sau hai ba lần thi thay đổi các
biển giữa hai đội.
Ban thư ký ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự,
nhanh, không ồn ào, xô lấn, làm lộn xộn, ghi 10 điểm. Xếp chậm, không thẳng
