So sánh nồng độ Mannose Binding Lectin 2 (MBL 2) ở nhóm bệnh thận Iga có và không tiến triển suy thận nặng

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> SO SÁNH NỒNG ĐỘ MANNOSE-BINDING LECTIN 2 (MBL 2)<br /> Ở NHÓM BỆNH THẬN IgA CÓ VÀ KHÔNG TIẾN TRIỂN SUY THẬN NẶNG<br /> Vương Tuyết Mai*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm mục tiêu: so sánh nồng độ mannose-binding lectin 2<br /> (MBL2) ở nhóm bệnh nhân bệnh thận IgA có và không có tiến triển suy thận nặng.<br /> Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu được thực hiện ở viện Karolinska, Thụy Điển. Nghiên cứu tiến<br /> hành ở 39 mẫu huyết thanh của bệnh nhân bệnh thận IgA (17 bệnh nhân có biểu hiện tiến triển nặng và 22 bệnh<br /> nhân ổn định, không có dấu hiệu tiến triển) và 39 người khoẻ mạnh phù hợp với nhóm bệnh về giới và tuổi. Kỹ<br /> thuật ELISA (Antibodyshop, DK-2820 Gentofte, Đan Mạch) được sử dụng trong nghiên cứu này.<br /> Kết quả: Chúng tôi không tìm thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (Mann-Whitney Test) trong các nồng<br /> độ của MBL2 giữa nhóm có sự tiến triển gây nặng bệnh và nhóm không suy thận. Khi phân tích nồng MBL2 ở<br /> các mức độ khác nhau chúng tôi cũng không phát hiện thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa nhóm bệnh thận<br /> IgA có tiến triển suy thận nặng và nhóm có chức năng thận ổn định ở giới hạn bình thường.<br /> Kết luận: Chúng tôi kết luận rằng trong các đối tượng nghiên cứu của chúng tôi, nồng độ MBL2 huyết<br /> thanh không có liên quan với yếu tố tiên lượng nặng cho sự tiến triển bệnh ở bệnh thận IgA.<br /> Từ khoá: MBL2, bệnh thận IgA.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE CONCENTRATION OF MANNOSE-BINDING LECTIN 2 (MBL2) IN COMPARISON BETWEEN<br /> IGA NEPHROPATHY PATIENTS WITH PROGRESSION AND NON-PROGRESSION<br /> Vuong Tuyet Mai * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - No 1 - 2014: 277 - 282<br /> Background: We conducted this study with the aim: to compare the concentration of MBL2 between IgA<br /> nephropathy patients with progression and non-progression.<br /> Patients and methods: This study was performed in Karolinska Institutet, Sweden. We analysed 39 serum<br /> samples from patients with IgA nephropathy (17 patients with progression and 22 in the non-progression group)<br /> and 39 healthy controls by ELISA technique (Antibodyshop, DK-2820 Gentofte, Denmark).<br /> Results: We did not find a difference (Mann-Whitney Test) in MBL levels between IgA nephropathy<br /> patients with and without progression. By using categorical analysis with different thresholds for MBL2, no<br /> difference between groups was detected.<br /> Conclusions: In our own data, we concluded that the concentration of MBL2 did not associate with severity<br /> of IgA nephropathy.<br /> Keywords: MBL2, IgA nephropathy.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Mannose-binding lectin 2 (MBL2) là một<br /> protein huyết thanh được sản xuất từ gan, là một<br /> phân tử quan trọng trong hệ thống miễn dịch.<br /> Cấu trúc của MBL2 gồm 3 đoạn polypeptide<br /> <br /> giống hệt nhau với trọng lượng phân tử khoảng<br /> 32 kD (228 axit amin), sự kết hợp với 2-3 trimer<br /> để tạo ra một cấu trúc giống như bó hoa tương<br /> tự cấu trúc của bổ thể C1q và cũng có vai trò như<br /> là một thụ thể nhận dạng trong hệ thống bổ thể.<br /> <br /> * Bộ môn Nội, Đại học Y Hà Nội, Khoa Thận-Tiết Niệu, Bệnh viện Bạch Mai<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS. Vương Tuyết Mai<br /> ĐT: 0915518775.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2014<br /> <br /> Email: vuongtuyetmai@gmail.com<br /> <br /> 277<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Cấu trúc của MBL2 cho phép phân tử này liên<br /> kết với các vi sinh vật khác nhau bao gồm cả vi<br /> khuẩn Gram dương và âm, Mycobacterium,<br /> virus và nấm. Sự gắn kết của MBL2 dẫn đến<br /> ngưng kết các vi sinh vật và kích hoạt giải phóng<br /> thực bào, ngoài ra còn MBL kích hoạt bổ thể<br /> thông qua con đường lectin. Chính vì vậy MBL2<br /> là một trong những yếu tố rất quan trọng trong<br /> bảo vệ vật chủ, đặc biệt ở giai đoạn vừa mới bắt<br /> đầu khi quá trình đáp ứng miễn dịch còn chưa<br /> hình thành đầy đủ. Giả thuyết đặt ra rằng ở<br /> những cá nhân có sự bất thường của MBL2 có<br /> thể có nguy cơ cao hơn khi bị nhiễm các vi sinh<br /> vật với những bất thường tiếp theo của đáp ứng<br /> của hệ thống miễn dịch(1).<br /> Bệnh thận IgA là một trong những tổn<br /> thương cầu thận phổ biết nhất trong nhóm bệnh<br /> cầu thận mà đặc trưng là sự lắng đọng của IgA<br /> tại gian mạch cầu thận. Sự lắng đọng IgA tại<br /> gian mạch cầu thận gây ra một quá trình viêm<br /> ngay tại gian mạch, cầu thận, khoảng kẽ gây tình<br /> trạng thoát protein niệu ra nước tiểu. Quá trình<br /> tiến triển âm thầm theo thời gian dẫn đến tình<br /> trạng xơ cứng cầu thận và khoảng 1/3 số bệnh<br /> nhân có thể tiến triển đến bệnh thận giai đoạn<br /> cuối. Nhiều cơ chế được có khả năng tham gia<br /> vào việc gây viêm và tổn thương thận trong đó<br /> đặc biệt là sự tương tác trực tiếp giữa IgA và tế<br /> bào gian mạch từ đó kích hoạt bổ thể, chính vì<br /> vậy mà một tỷ lệ lắng đọng đồng thời thường<br /> xuyên nhất với IgA là bổ thể C3. Hiện tại, cơ chế<br /> kích hoạt bổ thể trong tổn thương thận ở bệnh<br /> thận IgAN chưa được hoàn thiện. Một số nghiên<br /> cứu cho thấy sự lắng đọng bổ thể C4 cũng như<br /> như lưu hành C4 trong huyết thanh làm kích<br /> hoạt phản ứng viêm tại cầu thận của bệnh nhân<br /> bệnh thận IgA. Do các nghiên cứu trong ống<br /> nghiệm cho thấy IgA không thể kích hoạt bổ thể<br /> bằng các con đường cổ điển nên con đường hoạt<br /> hóa của lectin được đưa ra(4,2). Lắng đọng của<br /> MBL gắn với IgA, như một dấu hiệu để chứng<br /> mình sự kích hoạt bằng con đường lectin, thêm<br /> nữa, mối liên quan của cầu thận có lắng đọng<br /> MBL cho thấy tổn thương thận và kích hoạt bổ<br /> <br /> 278<br /> <br /> thể thông qua con đường lectin có thể là một giả<br /> thuyết hợp lý(8).<br /> Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm<br /> mục tiêu: so sánh nồng độ mannose-binding<br /> lectin 2 (MBL2) ở nhóm bệnh nhân bệnh thận<br /> IgA có và không có tiến triển suy thận nặng.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> Nghiên cứu của chúng tôi tiến hành nghiên<br /> cứu ở 39 mẫu huyết thanh của các bệnh nhân<br /> bệnh thận IgA (17 bệnh nhân có biểu hiện tiến<br /> triển nặng và 22 bệnh nhân ổn định, không có<br /> dấu hiệu tiến triển) và 39 người khoẻ mạnh được<br /> lấy từ viện Karolinska, Thụy Điển.<br /> Nhóm bệnh nhân bệnh thận IgA được đánh<br /> giá là tiến triển nặng dựa vào sự suy giảm mức<br /> lọc cầu thận ước tính và creatinin huyết thanh.<br /> Mức lọc cầu thận ước tính (MLCT) được ước<br /> lượng theo công thức sửa đổi chế độ ăn uống<br /> trong bệnh thận (MDRD) phương trình(6). Nhóm<br /> bệnh thận IgA tiến triển nặng được xác định là<br /> tăng gấp đôi creatinine huyết thanh trong thời<br /> gian theo dõi (ít nhất là một năm) hoặc đến giai<br /> đoạn 5 bệnh thận mãn tính (CKD) (GFR