Sự tạo củ Lily In Vitro và sự sinh trưởng của cây Lily trồng từ củ In Vitro

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

87
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay trên thị trường hoa tươi của nước ta, hoa lily (loa kèn màu) đã trở thành loại hoa được ưa thích nhất bởi vẻ đẹp sang trọng, màu sắc phong phú hấp dẫn, hương thơm mát dịu và độ bền hoa cắt cao. Hoa lily cũng đã được trồng thành công ở nhiều nơi như Đà Lạt, Sa Pa, Hà Nội. Tuy nhiên, việc sản xuất loại hoa này ở nước ta còn nhiều hạn chế về diện tích, năng suất, sản lượng dẫn tới giá thành hoa cắt cành còn khá cao (20-30 nghìn đồng/cành). Nguyên nhân...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sự tạo củ Lily In Vitro và sự sinh trưởng của cây Lily trồng từ củ In Vitro

Sù t¹o cñ lily in vitro vµ sù sinh tr−ëng cña c©y lily trång tõ cñ in vitro Research on production of in vitro lily bulblet and growth of plants derived from them NguyÔn ThÞ Lý Anh Summary The experiments were carried out on two exotic lily varieties: “Star Gazer” and “Royal Justice”.Using tissue culture method for production of bulblet shows that: in dark condition, medium culture MS ( 1962) plus 12% sucrose is best for bulblet formation from 8-10 week old shoots. After harvest, the in vitro bulblets with weight > 1g were treatmented by low temperature (5OC) in 3 months. Plants derived from these bulblets growth very well and bulbs from them have good quality. Key words: exotic lily, tissue culture, bulblets. 1. §Æt vÊn ®Ò HiÖn nay trªn thÞ tr−êng hoa t−¬i cña n−íc ta, hoa lily (loa kÌn mµu) ®· trë thµnh lo¹i hoa ®−îc −a thÝch nhÊt bëi vÎ ®Ñp sang träng, mµu s¾c phong phó hÊp dÉn, h−¬ng th¬m m¸t dÞu vµ ®é bÒn hoa c¾t cao. Hoa lily còng ®· ®−îc trång thµnh c«ng ë nhiÒu n¬i nh− §µ L¹t, Sa Pa, Hµ Néi. Tuy nhiªn, viÖc s¶n xuÊt lo¹i hoa nµy ë n−íc ta cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ diÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n l−îng dÉn tíi gi¸ thµnh hoa c¾t cµnh cßn kh¸ cao (20-30 ngh×n ®ång/cµnh). Nguyªn nh©n chÝnh lµ do chóng ta ch−a chñ ®éng ®−îc kh©u s¶n xuÊt gièng, chñ yÕu ph¶i nhËp néi cñ gièng tõ n−íc ngoµi víi chi phÝ ngo¹i tÖ lín. Do ®ã viÖc nghiªn cøu nh©n nhanh gièng hoa lily lµ hîp lý vµ rÊt cÇn thiÕt. ë ViÖt Nam, viÖc nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p t¹o cñ in vitro ®· ®−îc thùc hiÖn trªn hoa loa kÌn (NguyÔn ThÞ NhÉn & cs, 1999) vµ trªn mét sè gièng hoa lily nhËp néi (NguyÔn Th¸i Hµ & cs, 2003). Nh−ng sù sinh tr−ëng, ph¸t triÓn cña c©y lily trång tõ cñ in vitro vµ kh¶ n¨ng t¹o cñ gièng th−¬ng phÈm cña chóng hÇu nh− ch−a ®−îc ®Ò cËp. V× vËy, nghiªn cøu nµy ®−îc tiÕn hµnh nh»m gãp phÇn vµo viÖc s¶n xuÊt cñ gièng lily th−¬ng m¹i ë ViÖt Nam. 2. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Gièng hoa lily: Oriental hybrid “Star Gazer” hoa mµu ®á, cã h−¬ng th¬m vµ gièng Longiflorum x Asiatic “Royal Justice” hoa mµu vµng. Chåi vµ cñ in vitro cña hai gièng hoa nµy ®−îc chän lµm vËt liÖu cho c¸c thÝ nghiÖm. M«i tr−êng nu«i cÊy lµ m«i tr−êng c¬ b¶n MS (Murashige vµ Skoog, 1962) cã bæ sung ®−êng sacaroza víi c¸c nång ®é kh¸c nhau ®Ó c¶m øng t¹o cñ tõ c¸c chåi ®¬n in vitro cã tuæi chåi kh¸c nhau. §iÒu kiÖn nu«i cÊy: nhiÖt ®é phßng nu«i 25- 27oC, ®é Èm phßng nu«i 70%, c−êng ®é chiÕu s¸ng: 3000lux, thêi gian chiÕu s¸ng phô thuéc vµo tõng néi dung nghiªn cøu. C¸c cñ in vitro sau khi thu ho¹ch ®−îc xö lý ë nhiÖt ®é 50C, víi c¸c thêi gian xö lý kh¸c nhau vµ ®−îc trång vµo vô Xu©n trong nhµ l−íi cã m¸i che víi chÕ ®é nhiÖt ®é vµ ¸nh s¸ng phô thuéc ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Mçi c«ng thøc thÝ nghiÖm ®Òu ®−îc nh¾c l¹i 3 lÇn, mçi lÇn 40 mÉu vµ kÕt qu¶ thùc nghiÖm ®−îc xö lý thèng kª b»ng ch−¬ng tr×nh IRRSTART. C¸c thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh t¹i phßng thÝ nghiÖm nu«i cÊy m«, tÕ bµo thùc vËt vµ v−ên thùc nghiÖm cña ViÖn Sinh häc n«ng nghiÖp, tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I. 3. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn 3.1. ¶nh h−ëng cña nång ®é ®−êng vµ chÕ ®é chiÕu s¸ng ®Õn sù h×nh thµnh cñ in vitro
B¶ng 1. ¶nh h−ëng cña hµm l−îng ®−êng vµ chÕ ®é chiÕu s¸ng ®Õn sù t¹o cñ in vitro (sau 10 tuÇn nu«i cÊy) C ®−êng 3% saccaroza 6% saccaroza 9% saccaroza 12% saccaroza ChØ tiªu A B A B A B A B Gièng C§CS “Royal 16 giê s¸ng 1,00 0,11 1,20 0,69 1,70 0,89 2,50 1,10 /8 giê tèi Justice” Tèi hoµn toµn 1,10 0,15 1,50 0,53 2,00 1,05 3,00 1,25 16 giê s¸ng Royal 1,01 0,10 1,15 0,65 1,50 0,90 2,00 1,07 /8 giê tèi Justice Tèi hoµn toµn 1,02 0,15 0,65 0,43 1,50 1,00 2,70 1,20 Ghi chó: A: hÖ sè nh©n cñ (cñ/chåi), B: khèi l−îng trung b×nh cñ (g/cñ). C§CS: ChÕ ®é chiÕu s¸ng C¸c chåi lily 8 tuÇn tuæi ®−îc sö dông thÝ nghiÖm ®Ó t¹o cñ in vitro. Trªn c¶ hai gièng nghiªn cøu, tû lÖ t¹o cñ ®Òu ®¹t 100% ë tÊt c¶ c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm. Nh−ng sù t¨ng nång ®é ®−êng saccaroza trong m«i tr−êng nu«i cÊy cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn sù h×nh thµnh cñ in vitro. Trong ph¹m vi thÝ nghiÖm, ë nång ®é ®−êng cµng cao qu¸ tr×nh tÝch luü chÊt dinh d−ìng vµo cñ in vitro cµng m¹nh mÏ, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn tèi hoµn toµn. §iÒu nµy ®−îc thÓ hiÖn qua khèi l−îng trung b×nh cñ vµ hÖ sè nh©n cñ ®Òu ®¹t lín nhÊt ë c«ng thøc cã bæ sung 12% ®−êng khi ®Æt trong ®iÒu kiÖn kh«ng chiÕu s¸ng (b¶ng 1). 3.2. Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña tuæi chåi nu«i cÊy ®Õn sù h×nh thµnh cñ in vitro Kh«ng chØ nång ®é ®−êng cña m«i tr−êng nu«i cÊy vµ chÕ ®é chiÕu s¸ng mµ c¶ tuæi chåi in vitro còng cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn sù t¹o cñ. C¸c chåi 10 tuÇn tuæi cho khèi l−îng trung b×nh cñ tèt nhÊt, cßn chåi 8 tuÇn tuæi l¹i cho hÖ sè nh©n cñ tèt nhÊt. C¸c chåi nu«i cÊy trªn m«i tr−êng nh©n nhanh trong thêi gian ng¾n (6 tuÇn) hay qu¸ dµi (12 tuÇn) ®Òu kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao khi chuyÓn sang t¹o cñ. Quy luËt nµy thÓ hiÖn trªn c¶ hai gièng hoa Star Gazer vµ Royal Justice. Nh− vËy, tuæi chåi lµ nh©n tè rÊt cÇn ®−îc quan t©m vµ c¸c chåi sau nh©n nhanh tõ 8 - 10 tuÇn lµ phï hîp ®Ó t¹o cñ in vitro. B¶ng 2. ¶nh h−ëng cña tuæi chåi ®Õn sù t¹o cñ in vitro ( sau 10 tuÇn nu«i cÊy) Chåi 6 tuÇn tuæi 8 tuÇn tuæi 10 tuÇn tuæi 12 tuÇn tuæi CT Gièng A B A B A B A B Star Gazer 1,11 1,15 3,00 1,25 1,50 1,63 1,40 0,85 Royal Justice 1,20 1,05 2,70 1,20 1,50 1,50 1,33 0,75 Ghi chó: T¹o cñ trong ®iÒu kiÖn kh«ng chiÕu s¸ng CT: chØ tiªu theo dâi, A : hÖ sè nh©n cñ (cñ/chåi); B: khèi l−îng trung b×nh cñ (g/cñ). 3.3. ¶nh h−ëng cña thêi gian xö lý l¹nh ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y trång tõ cñ in vitro vµ chÊt l−îng cñ G1 Thêi gian xö lý l¹nh cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn sinh tr−ëng, ph¸t triÓn cña c©y trång tõ cñ in vitro (b¶ng 3). Quy luËt chung cho c¶ hai gièng Star Gazer vµ Royal Justice lµ thêi gian xö lý l¹nh cµng dµi, tû lÖ cñ mäc c©y vµ tû lÖ c©y cã th©n cµng cao, ®ång thêi c¸c c©y cã chiÒu cao vµ sè l¸ v−ît tréi h¬n h¼n. Thêi gian xö lý l¹nh 3 th¸ng cho sù sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y lµ tèt nhÊt.
B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña thêi gian xö lý nhiÖt ®é thÊp cñ in vitro ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y ChØ tiªu TL cñ TL c©y ChiÒu Sè l¸ Thêi gian TL c©y kh«ng mäc cã th©n cao TB TB xö lý cã th©n (%) Gièng (%) (%) (cm) (chiÕc) 1 th¸ng 55,5 0,0 100,0 4,1 2,1 Star Gazer 2 th¸ng 77,7 7,7 92,3 6,6 3,2 3 th¸ng 79,5 100,0 0,0 25,3 11,0 1 th¸ng 55,5 0,0 100,0 5,0 2,8 Royal 2 th¸ng 56,7 33,3 66,7 6,7 3,8 Justice 3 th¸ng 94,9 100,0 0,0 26,1 11,1 LSD (5%) 2,1 0,9 Ghi chó: Khèi l−îng cñ in vitro >1g Thêi gian xö lý l¹nh cho cñ in vitro cßn ¶nh h−ëng rÊt tÝch cùc ®Õn chÊt l−îng cñ thu ho¹ch ®−îc (cñ G1).Khèi l−îng trung b×nh cñ vµ tû lÖ cñ cã khèi l−îng lín còng ®¹t ®−îc cao nhÊt ë c«ng thøc xö lý cñ in vitro b»ng nhiÖt ®é thÊp trong 3 th¸ng (b¶ng 4). Qua nh÷ng kÕt qu¶ nªu trªn cã thÓ kh¼ng ®Þnh: víi lo¹i c©y yªu cÇu sù xu©n hãa nh− c©y lily, chÕ ®é xö lý l¹nh cñ gièng thÝch hîp lµ nh©n tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi sù sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y vµ chÊt l−îng cña cñ thu ho¹ch (Roh M. S., 1996; Joong Suk Lee et all, 1996). B¶ng 4. ¶nh h−ëng cña thêi gian xö lý l¹nh ®Õn chÊt l−îng cñ G1 Tû lÖ c¸c cì cñ G1 (%) Khèi l−îng TB Thêi gian Gièng 3.0g cñ G1 xö lý 1.5-3.0g (P2) (P1) (P3) (g/cñ) 1 th¸ng 50,00 50,00 0 2,19 Star Gazer 2 th¸ng 28,57 42,85 28,57 2,44 3 th¸ng 12,33 40,90 35,48 3,85 1 th¸ng 100,00 0,00 0,00 1,02 Royal Justice 2 th¸ng 25,26 45,26 29,47 3,50 3 th¸ng 19,23 54,80 46,75 5,00 LSD (5%) 0,33 Ghi chó: Khèi l−îng cñ in vitro >1g 4. ¶nh h−ëng cña khèi l−îng cñ in vitro ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y vµ chÊt l−îng cñ G1 B¶ng 5. ¶nh h−ëng cña khèi l−îng cñ in vitro ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y ChØ tiªu Khèi l−îng Tû lÖ cñ Tû lÖ c©y Tû lÖ c©y ChiÒu Sè l¸ cñ in vitro mäc cã th©n kh«ng cã cao TB TB Gièng (g/cñ) (%) (%) th©n (%) c©y (cm) (chiÕc) 0,5 – 1,0 73,0 61,5 38,5 12,7 6,4 Star Gazer > 1,0 79,5 100,0 0,0 25,3 11,0 Royal 0,5 – 1,0 77,2 86,7 13,0 20,7 9,5 Justice > 1,0 94,9 100,0 0,0 26,1 11,1 LSD(5%) 2,5 1,1 Ghi chó: Tr−íc khi trång cñ in vitro ®−îc xö lý ë 50C trong 3 th¸ng KÕt qu¶ tr×nh bµy qua b¶ng 5 vµ b¶ng 6 chØ râ: cñ gièng in vitro cã khèi l−îng cµng lín, c©y sinh tr−ëng ph¸t triÓn cµng m¹nh, dÉn ®Õn chÊt l−îng cñ thu ho¹ch ®−îc (cñ G1) cµng cao. Víi c¶ hai gièng Star Gazer vµ Royal Justice, khi cñ gièng in vitro cã khèi l−îng > 1g/cñ sÏ cã tû lÖ mäc cao (79,5 vµ 94,9%), c¸c c©y ®Òu cã th©n vµ cñ G1 cã khèi l−îng trung b×nh lín (3,9 vµ 5,0g/cñ). C¸c cñ G1 nµy sau mét lÇn nh©n tiÕp tôc cã thÓ trë thµnh cñ gièng th−¬ng m¹i (Hanks M., 2000).
B¶ng 6. ¶nh h−ëng khèi l−îng cñ in vitro ®Õn chÊt l−îng cñ G1 Khèi l−îng cñ Tû lÖ cì cñ G1 (%) Khèi l−îng TB Gièng in vitro 3.0g cñ G1 1.5-3.0g (P2) (g/cñ) (P1) (P3) (g/cñ) 0,5 – 1,0 28,5 42,9 28,6 2,4 Star Gazer >1,0 19,2 45,0 35,8 3,9 0,5 – 1,0 28,4 42,1 29,5 3,5 Royal Justice >1,0 19,2 34,1 46,7 5,0 LSD(5%) 0,3 0 Ghi chó: Tr−íc khi trång cñ in vitro ®−îc xö lý ë 5 C trong 3 th¸ng 4. KÕt luËn §iÒu kiÖn thÝch hîp ®Ó t¹o cñ in vitro lµ: m«i tr−êng MS cã bæ sung 12% ®−êng saccaroza, trong ®iÒu kiÖn kh«ng chiÕu s¸ng vµ c¸c chåi ®· ®−îc nu«i cÊy trªn m«i tr−êng nh©n nhanh 8-10 tuÇn. Trong ®iÒu kiÖn nµy, gièng Star Gazer cã hÖ sè nh©n cñ ®¹t: 1,5-3,0 cñ/chåi vµ khèi l−îng trung b×nh ®¹t: 1,25 –1,63g/cñ: gièng Royal Justice cã c¸c chØ tiªu t−¬ng tù lµ: 1,5-2,7 cñ/chåi vµ 1,20-1,50g/cñ. C¸c c©y trång tõ cñ in vitro cã khèi l−îng > 1g/cñ vµ ®−îc xö lý ë nhiÖt ®é 5OC trong 3 th¸ng ®· sinh tr−ëng, ph¸t triÓn tèt vµ cã chÊt l−îng cñ thu ho¹ch (G1) cao: Gièng Star Gazer: tû lÖ mäc c©y ®¹t 79,5%, chiÒu cao c©y trung b×nh: 25,3 cm, sè l¸ trung b×nh/c©y:11,0 l¸ vµ khèi l−îng trung b×nh cñ G1: 3,9g/cñ. Gièng Royal Justice: tû lÖ mäc c©y ®¹t 94,9%, chiÒu cao c©y trung b×nh: 26,1 cm, sè l¸ trung b×nh/c©y:11,1 l¸ vµ khèi l−îng trung b×nh cñ G1: 5,0g/cñ. Tµi liÖu tham kh¶o NguyÔn Th¸i Hµ vµ cs (2003). Nghiªn cøu sù ph¸t sinh cñ in vitro c¸c gièng hoa Lilium spp. B¸o c¸o khoa häc Héi nghÞ sinh häc toµn quèc, 2003. Nxb Khoa häc vµ kü thuËt, trang: 875-879. NguyÔn ThÞ NhÉn, NguyÔn Quang Th¹ch, NguyÔn ThÞ Ph−¬ng Th¶o (1999). Nghiªn cøu x©y dùng quy tr×nh nh©n gièng c©y hoa loa kÌn b»ng kü thuËt t¹o cñ trong èng nghiÖm. B¸o c¸o khoa häc Héi nghÞ sinh häc toµn quèc. Nxb Khoa häc vµ kü thuËt, trang: 866-873. Hanks M., (2000). A grower’s guide to bulbs. Murdoch Books, 2000. pp: 78-79 Joong Suk Lee, Young A Kim and Hyun Jin Wang, (1996). Effect of bulb vernalization on the growth and flowering of Asiatic hybrid lily. Acta. Hort. 414 ISHS. pp: 229-234. Murashige T. and Skoog F., (1962). A revised medium for rapid growth and bioassay with tobacco tissue culture. Physiol. Plant. 15. pp: 473- 497. Roh M. S., (1996). New production technology of Lilium- A review on propagation and forcing. Acta. Hort. 414 ISHS. pp: 219-228.