Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế chính trị: Các nhân tố tác động đến an ninh nguồn nước khu vực dòng chính sông Đà

Ạ Ọ

Ộ Ố   Đ I H C QU C GIA HÀ N I

ƯỜ

Ạ Ọ

Ế

TR

NG Đ I H C KINH T

Ạ

Ễ

ƯỜ

NGUY N M NH C

NG

Ố

Ộ

Ế

CÁC NHÂN T  TÁC Đ NG Đ N AN NINH NGU N N

Ồ ƯỚ   C

Ự

KHU V C DÒNG CHÍNH SÔNG ĐÀ

Ế

Ị CHUYÊN NGÀNH KINH T  CHÍNH TR

Ố

MàS : 9 31 01 02

TÓM T TẮ

Ậ

Ế

Ế

Ị LU N ÁN TI N SĨ KINH T  CHÍNH TR

Hà N i ộ – 2018

Ứ

Ụ

DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U

Ủ

Ả

C A TÁC GI

1. ...

2. ...

3. ...

4. ...

5. …

6. …

Ở Ầ M  Đ U ế ủ ề ứ 1. ấ Tính c p thi t c a đ  tài nghiên c u: ầ ề ầ ươ ấ ể ị ự ặ ướ Trong nh ng năm g n đây, v n đ  an ninh ngu n n ề ự ị ừ các chính ph  qu c gia phát tri n nh t, đ c bi ữ c nhi u s  quan tâm trong các ch c chú ý t ồ ố ộ ồ ấ   c đã thu hút   ng trình ngh  s  chính tr  toàn c u và có ệ t là do có m i liên   ớ   ướ i c còn tác đ ng t ộ ấ ề ồ ự ướ

ắ ệ c gi ượ đ ủ ố ượ đ ố ế ớ k t v i hòa bình và an ninh qu c gia, nên an ninh ngu n n ế ả  ­ xã h i.  c  các v n đ  phát tri n kinh t ả ề ả Trên th c ti n, v n đ  đ m b o an ninh ngu n n ế ứ ạ ượ ấ ươ ả ị ướ ự ả ồ ữ ữ ố c cho sinh ho t c a vùng l u v c bao g m c ồ ọ ề ả ả ạ ủ ả ướ ệ ố ấ ứ ướ ườ ự ệ ầ ồ ế ồ ữ ả ệ ậ ổ ượ ả ủ ả ớ ậ ệ ự   c khu v c dòng ừ ờ   t Nam h t s c chú tr ng. Trong th i gian v a qua, ề ữ    v ng, t o n n t ng v ng ch c cho v n đ  an ệ   ấ ng di n c đ m b o nh t là trên ph ả  ồ ư ủ   c cho s n xu t công nông nghi p và th y ủ ượ   c đ y đ  cũng đ c ấ ướ ữ c cũng luôn   ị   ệ ả t Nam ph i có nh ng bi n pháp phòng ng a, c nh báo k p ự   c s  bi n đ i khí h u và năng l c can thi p vào dòng ch y vùng ừ   c các chính sách phòng ng a và c nh báo s m r i ro là ố ộ c mô hình tác đ ng và các nhân t t. Do đó vi c nh n di n đ ệ ả ể ấ ễ ượ c Vi chính sông Đà đang đ ượ công tác an ninh này đã đ ộ ế ninh kinh t  chính tr  xã h i qu c gia đ ả đ m b o an ninh ngu n n ộ thành ph  Hà N i, an ninh ngu n n ng sinh thái d a vào ngu n cung  ng n đi n. Môi tr ơ ẫ duy trì. Tuy nhiên nh ng nguy c  d n đ n m t an ninh ngu n n ừ ệ ỏ ậ rình r p đòi h i Vi ướ ự ế ờ th i. Tr ệ ư ượ ng l u, vi c có đ th ế ứ ầ ế h t s c c n thi ế ưở ả nh h ế t. ượ ệ ồ ả ng đ n vi c đ m b o an ninh ngu n  ấ ế ứ ầ c p bách và h t s c c n thi ấ ư ậ ố ề ớ ộ ế V i tính ch t nh  v y, đ  tài tác đ ng đ n an ninh ngu n n ồ ướ   c ự ủ ề ứ ọ Các nhân t ượ ự c l a ch n làm ch  đ  nghiên c u. khu v c dòng chính sông Đà ướ ỏ ề ế ng   đ n   tr ả ờ   l ỏ   i   cho   câu   h i đã đ ứ :   Đ   tài   này   h nghiên c u sau: ố ủ ế ế ồ ướ Ở ấ ự ỉ Câu   h i   nghiên   c u ứ Mô hình đánh giá và các nhân t c? ế ể ả ơ  ố    c và các hàm ý chính sách gi m thi u nguy m t an ninh ngu n n ộ nào tác đ ng đ n an ninh ngu n n ơ ấ c  m t an ninh ngu n n ộ  nào tác đ ng ch  y u đ n nguy c  dòng chính sông Đà khu v c t nh Lai Châu, nhân t ồ ướ ồ ướ ừ  đây là gì? c t ệ ụ ứ

ụ ụ 2. M c tiêu và nhi n v  nghiên c u 2.1. M c tiêu: ị ề ậ ệ ỉ ố ệ Thông qua vi c xác đ nh các mô hình đánh giá và các nhân t ố ồ ướ c, đ  tài đi sâu phân tích nh n di n các nhân t ồ ướ c khu v c dòng chính sông Đà (t nh Lai Châu), t ơ ấ ướ ả ồ ộ    tác đ ng ộ    tác đ ng ư   ừ  đó đ a ờ   c trong th i ế đ n an ninh ngu n n ự ế đ n an ninh ngu n n ể ra các hàm ý chính sách gi m thi u nguy c  m t an ninh ngu n n gian t i.ớ

4

ụ ứ ệ 2.2. Nhi m v  nghiên c u ậ ứ ơ ở ủ ỉ ố ố ả ư ­ T ng quan tình hình nghiên c u, làm rõ c  s  lý lu n chung c a an ệ ồ ồ   c (ANNN), bao g m: khái ni m, các ch  s  ANNN, mô hình ệ   ưở ng ANNN, cũng nh  xem xét kinh nghi m ố ế ả ổ ướ ninh ngu n n đánh giá, và các nhân t qu c t nh h  trong đ m b o ANNN. ề ẽ ơ ả các nhóm nhân t ng an ninh ngu n n ế c.  ồ ướ ộ ự   c khu v c ­ Xác đ nh các nhân t ỉ ả ơ ở ổ ứ ­ Trên c  s  t ng quan  tình hình nghiên c u, chuyên đ  s  khái quát ố ồ ướ ưở   (nguy c )  nh h ố ị  tác đ ng đ n an ninh ngu n n dòng chính sông Đà (t nh Lai Châu) và rút ra các hàm ý chính sách. ố ượ ứ ạ Đ i t ng và ph m vi nghiên c u ố ượ ứ ng nghiên c u: 3. 3.1. Đ i t ưở ế ồ nh h ng đ n an ninh ngu n n ướ   c Mô hình đánh giá và các nhân t ế ị ố ả ộ  chính tr  xã h i nói chung. ứ ạ Ph m vi nghiên c u: nói riêng và an ninh kinh t 3.2. ề ứ ộ ả ự ự ự ư ứ ườ ữ ề ố ệ tr nh ng gi ạ ậ ề ­ V  không gian: đ  tài đi sâu nghiên c u khu v c dòng chính sông Đà: ợ ỉ ng h p t nh Lai Châu mà không ph i là toàn b  khu v c l u v c sông Đà vì ớ ạ i h n v  s  li u nghiên c u. ­V  th i gian: giai đo n 2008 ­ 2018 ướ ề ­ V  n i dung: Đ  tài ti p c n d ộ ế ự ế ế  tác đ ng đ n an ninh ngu n n ế ợ ệ ệ ấ ườ ố ướ ậ ng s ng. Khi nh n di n các nhân t ệ ủ ướ ượ ố c, ch ả c rút ra chính là các hàm ý chính sách c a nhà n ả ự ể ự ủ ế ứ ả c. ế ấ ủ ậ ề ờ ộ ị ề ộ  chính tr , theo đó i góc đ  kinh t   ộ   ướ ồ ố c khu v c Lai Châu thu c làm rõ các nhân t ườ ủ ợ ố ộ   i ích qu c gia, l i ích c a ng i dân và các dòng chính Sông Đà, tác đ ng đ n l ả ồ ử ụ   c vào s n xu t, kinh doanh nghi p trong vi c khai thác s  d ng ngu n n ả  tác   doanh, tiêu dùng và đ m b o môi tr ủ  ộ đ ng, các hàm ý đ ể ủ ế ệ ủ   th  ch  y u có đ  năng l c đ  th c hi n ch  y u ch c năng đ m b o an ninh ồ ướ ngu n n 4.

Ứ ƯƠ Ổ NG   I.   T NG   QUAN   TÌNH   HÌNH   NGHIÊN   C U   LIÊN K t c u c a lu n án:   - Ề CH Ế QUAN Đ N Đ  TÀI

ƯƠ Ơ Ở Ự Ậ Ễ Ề NG II. C  S  LÝ LU N VÀ TH C TI N V  AN NINH

-

Ồ ƯỚ CH NGU N N C

ƯƠ Ứ Ế CH Ế NG III.  THI T K  NGHIÊN C U

-

5

Ự Ạ

-

Ơ Ấ ƯỜ Ợ Ỉ ƯỚ NG   IV.   TH C   TR NG  CÁC   NGUY  C   M T   AN  NINH NG H P T NH C DÒNG CHÍNH SÔNG ĐÀ: TR ƯƠ CH Ồ NGU N N LAI CHÂU

ƯƠ Ậ Ả Ế CH Ậ NG V. TH O LU N VÀ K T LU N

-

6

Ổ Ứ

ƯƠ

T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U LIÊN QUAN

CH

NG I:

Ế Ề Đ N Đ  TÀI Ổ Ứ ƯỚ I. C   VÀ T NG   QUAN   TÌNH   HÌNH   NGHIÊN   C U   TRONG   N Ồ ƯỚ Ố Ế Ề C ướ ồ ư ườ ượ ử ụ QU C T  V  AN NINH NGU N N An ninh ngu n n c là ế ộ ị ứ ướ c s  d ng, nh ng l ng đ ộ ộ ầ ơ ả ủ ị ườ ị ứ ị ồ ướ c là ủ ề ơ ả ồ ả ả ế ờ ố ậ ả ấ ườ ớ ấ ng   ch p   nh n  đ ọ ấ ượ ng   và   ch t  l ữ ạ ố ả ậ ề ể ụ ụ ệ ạ   i khái  ni m th ứ   ấ ố thi u m t đ nh nghĩa rõ ràng và th ng nh t. Tùy thu c vào góc đ  nghiên c u ệ ử ụ ườ   ư ể ự i c nh  đ  đáp  ng các nhu c u c  b n c a con ng d a trên vi c s  d ng n ồ ướ   ề ạ ộ hay cho các ho t đ ng môi tr c ng mà có các đ nh nghĩa v  an ninh ngu n n ề ổ ứ ư   (Cook và Bakker, 2010). Đã có nhi u nhà nghiên c u và t  ch c đ a ra các đ nh ư ồ ướ ề   nghĩa khác nhau v  an ninh ngu n n c, tuy các đ nh nghĩa khác nhau, nh ng có ạ ế ậ   ộ ộ ể kh  năng c a m t c ng đ ng ti p c n th  chung quy l i an ninh ngu n n ướ ậ ồ ứ   ượ c tin c y và bao hàm các v n đ  c  b n: (i) đ m b o đáp  ng c ngu n n đ ộ   ầ ướ ơ ả ủ c m t i v i kh  năng ti p c n n các nhu c u c  b n c a đ i s ng con ng ệ ả ượ ủ ề ố ượ ầ   c,   (ii)   b o   v   môi các   đ y  đ   v   s   l ế   ệ ườ tr ng, h  sinh thái, ch ng l i nh ng hi m h a v  thiên tai liên quan đ n ướ c, (iii) ph c v  phát  n ệ ề Hi n nay, đã có m t s  tác gi ứ ̀ ̃ ộ ố ả ệ ề ̉ ư ồ ơ i quy ho ch,  ố đi u tra, b o v  phat triên bên v ng ngu n tài nguyên n ấ an ninh ngu n n ộ ấ ả  nghiên c u các v n đ  khác nhau liên   ́ ướ   ồ c ướ . Trong đó ph i kả ể  c ạ  tác đ ng (nguy c ) m t ớ quan t và các nhân t ế đ n các nghiên c u sau: ́ ́ ́ ̀ ́ ứ ́ ư ự ưở ươ ̣ ̉ 1. Nghiên c u cac nhân tô tac đông t ́ c ́ ́ ́ nhiên anh h ́ ́ ́ ́ ̀ ư ơ ̣ 2. ́ Nghiên c u cac nhân tô c  chê, chinh sach tac đông đên nguôn n ộ ố ậ ổ ế ị ị ng đên nguôn n ́ ươ c ớ ả ệ 3. ị T ng quan m t s  lu t, ngh  quy t, ngh  đ nh liên quan t i b o v  tài nguyên n cướ Ị Ả Ủ Ứ II. ấ ề ề ộ ủ ươ ứ ớ Ố XÁC Đ NH KHO NG TR NG C A NGHIÊN C U ả ữ thành m t trong nh ng thách th c l n cho t ữ ế ố ư ế ng lai c a Vi ậ ộ ườ ề ữ ự ủ ữ ế ữ ậ ộ ỷ ẫ ế ớ ề ồ ồ   Trong các v n đ  v  qu n lý tài nguyên thiên nhiên, an ninh ngu n ệ   ở ướ t c đang tr n ổ ạ    khách quan nh  bi n đ i khí h u và suy thoái Nam. Bên c nh nh ng y u t ể   ng, tác đ ng tiêu c c c a các chính sách phát tri n thi u b n v ng, quy môi tr ế ầ ạ ho ch thi u t m nhìn trong nh ng th p k  qua là m t trong nh ng nguyên nhân   ế chính d n đ n thách th c này. Trên th  gi ự ể ỗ ướ ề ị Ủ ề ướ ộ ề ạ ả ố ứ ướ ệ ệ   i hi n nay có nhi u khái ni m an ninh ngu n n c tùy ứ ề ổ ứ ứ    ch c và nhà nghiên c u đã vào m i lĩnh v c nghiên c u đi n hình. Nhi u t ư ủ ồ ư c nh  c a David và đ a ra các đ nh nghĩa khác nhau v  an ninh ngu n n   ợ   ự Claudia (2007); Bogardi và các c ng s  (2012); UnWater ­  y ban Liên h p ủ   Kh  năng c a qu c v  N c (2013) tuy nhiên đ u quy chung l i ANNN là: “

7

ậ ế ướ ượ ả ậ ứ ướ ng và ch t l ạ ấ ượ ể ề ơ   ấ c tin c y và bao hàm các v n đ  c ả   ườ ớ i v i kh ậ   ấ ng ch p nh n ọ ề   i nh ng hi m h a v  thiên ế ướ ữ ng, h  sinh thái, ch ng l ề ữ ”. c, (iii) ph c v  phát tri n b n v ng ạ ứ ướ ộ ố ể ồ ồ ồ ộ ộ m t c ng đ ng ti p c n đ c ngu n n ầ ơ ả ủ ờ ố ả ả b n: (i) đ m b o đáp  ng các nhu c u c  b n c a đ i s ng con ng ộ ủ ề ố ượ ầ ậ ế năng ti p c n n c m t các đ y đ  v  s  l ệ ố ườ ả ệ ượ đ c, (ii) b o v  môi tr ụ ụ tai liên quan đ n n ề i Vi M t s  nghiên c u v  an ninh ngu n n ́ ́ c trên th  gi ́ ớ ư ư i và t ự ̣ ̉ ́ ́ ́ ́ ử ư ̣ ̣ ng đên nguôn n ́ ́ ́ ́ ̀ ơ ạ ̣ ớ ươ i ph ệ   ế ớ t ủ ề    nhiên anh Nam v i các ch  đ  nh : (1). Nghiên c u cac nhân tô tac đông t ́ ́ ́ ̀ ươ ưở   c; (2). Nghiên c u cac nhân tô khai thac, s  dung tac đông h ́ ́ ́ ́ ư ố ươ  nhân t o); (3). Nghiên c u cac nhân tô c  chê, chinh c(nhân t đên nguôn n   ́ ́ ̀ ́ ́ ươ c. sach tac đông đên nguôn n ạ  Bên c nh đó là các nghiên c u liên quan t ể ỉ ố ầ ư c c a con ng ướ ươ ườ ề ướ ủ c; (iii). Các ch  s  d  b  t n th ầ ướ ườ ạ ầ

ỉ ố ằ ề ệ t Nam.  ả ứ ề ấ V n đ  ANNN cũng đã đ ậ ậ ị ể ủ ề ệ ệ ậ ồ ị ư ố ậ ỹ s  65/2017/TT­BTNMT Quy đ nh k  thu t xác đ nh dòng ch y t ự ậ ố ậ ạ ứ ậ ủ ư ự ướ ủ ỉ ề ấ

ế ỷ ướ ượ ấ ồ Giai đo n đ u th  k  21 v n đ  an ninh ngu n n c còn đ i Vi ạ ủ ề ướ ự ấ ồ ữ ớ ề ế ế ố ế  liên quan đ n ngu n n ồ ạ ự i). D a trên các t n t ộ ố ị ế ệ ậ ố ộ ẽ c, nghiên c u đi sâu phân tích và nh n di n các nhân t ừ ồ ỉ ệ ạ ươ ể ằ ị ứ ướ c khu v c dòng chính sông Đà (t nh Lai Châu), t ả ướ ng lai nh m gi m thi u nguy c ng t ướ ư ư ấ ồ ỉ ở  c m ộ ộ   c – nghèo đói và xung đ t n i ộ   ồ ướ c (xung đ t ứ   i nói trên, nghiên c u ồ   ế  tác đ ng đ n an ninh ngu n    tác đ ng đ n an ự ư  đó đ a ra các   ơ  i và các đ nh h ị ự   c l u v c sông Đà đi qua đ a bàn t nh Lai Châu nh  trên ứ   ng pháp và mô hình ư đánh giá đi n hình nh  các ch  s  đánh giá nh  Brown và Matlock (2011) bao   ỉ ố ễ  ỉ ố ự ồ i; (ii). Ch  s  d g m: (i). Nhóm ch  s  d a trên yêu c u v  n ỉ ố ễ ị ổ ươ ị ổ ng tài nguyên n   ng tài nguyên b  t n th ỉ ố ế ợ ị ễ ướ c; (iv).  Ch   s  K t h p Yêu c u  n ng,  Nguy n  Th   Thanh c  môi  tr n   ỷ ướ ướ ấ   ệ Duyên và Tr n Văn T  (2014) đã đánh giá hi n tr ng tài nguyên n i đ t c d ử ụ ướ ở ỉ  t nh Sóc Trăng s  d ng ch  s  nghèo n c (Water Poverty Index ­ WPI) và   ướ ộ ố ộ ố ư ự ạ i Vi c m t s  l u v c t m t s  nghiên c u khác v  cân b ng n ạ   ư ệ ố ượ c đ a vào h  th ng văn b n quy ph m ị ướ c 2012; Ngh  đ nh 43/2015/NĐ­CP   pháp lu t  đi n hình là Lu t Tài nguyên n ả ướ   ả ủ c; c a Chính ph  v  vi c quy đ nh l p, qu n lý hành lang b o v  ngu n n ị ả ố   ị i Thông t ồ ể   thi u trên sông, su i và xây d ng quy trình v n hành liên h  ch a  và các văn ậ ượ ả   b n quy ph m pháp lu t có liên quan khác cũng đang đ c c p nh t và ban ồ ề hành v  v n đ  an ninh ngu n n   c c a t nh nói riêng và c a l u v c sông liên ệ ạ ỉ t Nam. t nh nói chung t ầ ư ộ r ng qua các ch  đ  nh : (1). S  khan hi m n ộ ộ b  c ng đ ng; (2). Các tranh ch p qu c t trên nh ng dòng sông xuyên biên gi này s  xác đ nh các mô hình đánh giá và các nhân t ướ n ninh ngu n n hàm chính sách hi n t m t an ninh ngu n n đã trình bày.

8

Ơ Ở Ự Ậ Ễ Ề

ƯƠ

C  S  LÝ LU N VÀ TH C TI N V  AN NINH

CH

NG II:

Ồ ƯỚ NGU N N C ồ ướ ề Khái quát chung v  an ninh ngu n n c

ồ ướ ờ ệ ả An ninh ngu n n c: Hoàn c nh ra đ i và quan ni m chung I. 1.

ụ ườ ố ủ ự ố ầ ế ượ ộ ướ ướ ủ ấ ồ ế ậ ả ồ ộ ệ ườ ả ộ ấ N c luôn đóng vai trò và liên t c đóng vai trò là trung tâm trong quá ử   i. N c là ngu n g c c a s  s ng, ả   ng. N c là đ u vào c a h u h t các quá trình s n ề   ng, giao thông v n t i. Khai thác ti m ộ ế   c và h n ch  các tác đ ng phá ho i c a nó đã là ộ ướ ể ủ ị trình phát tri n c a l ch s  xã h i loài ng ầ ự ị sinh k  và s  th nh v ệ ượ xu t, nông nghi p, công nghi p, năng l ạ ấ ủ năng s n xu t c a ngu n n m t cu c đ u tranh liên t c k  t ệ ệ ướ ụ ể ừ  khi xu t hi n xã h i loài ng ồ ạ ủ i.   ộ Khái ni m "an ninh ngu n n ồ ớ ướ ề ư ồ ế ớ ộ ư ố ế ớ ấ ố ộ ưở ố ố ủ ướ ủ ấ ướ c" không còn m i trong c ng đ ng các   ộ   ứ i. M t c phát tri n cũng nh  các nghiên c u v  ngu n n ầ   ệ  s m nh t đã đ a khái ni m này nh  là m t ph n ế ớ   i c trên th  gi ư ễ ng c a di n đàn n c th  gi

ể ướ n ễ trong s  các di n đàn qu c t tuyên b  c a di n đàn đó là tuyên b  B  tr ứ ầ l n th  2 h p t ị ễ ọ ạ i La Hague, Hà Lan, vào năm 2000.  ồ ướ 2. Đ nh nghĩa an ninh ngu n n ồ ữ ượ ướ c" th ử ụ ệ ng  đ ộ ự ậ ớ ự ườ . Tuy nhiên, có m t s  khác bi ỉ ự ượ ế c Thu t ng  "an ninh ngu n n ứ nghiên c u v i ý nghĩa t ố không gi ng nh  l ướ n ố ả ằ ươ ng t ự ư ươ ng th c, năng l ể ở ồ ướ ự ồ ề c mà s  d i dào v  ngu n n ồ ạ ấ ị Đ nh nghĩa này nh n m nh r ng ngu n n ướ ủ ể ầ ố c s  góp ph n phát tri n kinh t ộ ố ớ ừ ộ c s  d ng trong các t đáng chú ý,   ụ ề ồ   ng, không ch  s  thi u h t v  ngu n ộ ọ c cũng có th  tr  thành m t m i đe d a. ộ ướ ượ   c qu n lý m t cách c đ ư  ệ ậ c và thông qua vi c t p trung đa ngành, nh ả ộ  xã h i và c ng c  kh  năng   ạ ệ   ư ườ ng cũng nh  các lo i b nh ế  môi tr ồ ướ c. ươ ng pháp và mô hình đánh giá an ninh ngu n n ồ ướ c Ph ữ ề b n v ng thông qua chu trình n ướ ẽ ồ ậ v y ngu n n ồ ụ ủ h i ph c c a xã h i đ i v i các tác đ ng t ế ậ t t liên quan đ n ngu n n II. ươ ồ ướ ng pháp đánh giá an ninh ngu n n c Các ph ự ươ ỉ ố ng pháp d a trên ch  s  an ninh ngu n n ồ ướ c Ph

ợ ớ Tích h p v i tài nguyên và các quá trình khác ả ứ ơ ồ ự ệ ạ ử ụ S  d ng s  đ  áp l c­hi n tr ng­ph n  ng ồ ướ Các mô hình đánh giá an ninh ngu n n c

ể ồ ướ c châu Á” ướ ể ả D  án “Vi n c nh phát tri n ngu n n c châu Á (ADWO)” đ 1. 1.1. 1.2. 1.3. 2. 2.1. Mô hình “Vi n c nh phát tri n ngu n n ễ ả ồ ể ự ở ổ ễ ứ ố ượ ươ ư ộ ượ   c     ch c  Ngân  hàng  phát  tri n Á  Châu (ADP) vào năm 2013.   ng chính ng trình này đ a ra m t khuôn kh  đánh giá ANNN cho 5 đ i t ể phát tri n  b i  t Ch

ổ 9

ồ ế ả ườ ệ ị ể ;   (iii) ng; (v) Kh  năng ế ướ ụ ồ ể ả ọ ạ bao   g m:   (i)   ANNN   cho   sinh   ho t;   (ii)  ANNN  cho  phát  tri n  kinh  t ANNN cho phát tri n đô th ; (iv) ANNN cho b o v  môi tr ph c h i sau các th m h a liên quan đ n n ả c. ằ ệ ố ượ ng nêu trên nh m gi ử ụ ướ ẳ ệ ế ứ ố ố ượ ỉ ế ượ ủ ả ả   i ổ   c mà n i lên ng s  d ng. Khung ch  tiêu c a AWDO   ổ   c qu n lý t ng ồ ể c (IWRM). Các y u t ử ụ ả ủ ế ế  xét đ n bao g m:

ồ ướ ạ c sinh ho t

ồ ướ ế ể c phát tri n kinh t

ồ ướ ị c đô th

ồ ướ ườ c môi tr ng

ồ ướ c Canada ộ Vi c đánh giá m c đ  ANNN cho 5 đ i t ữ quy t nh ng căng th ng v n có trong vi c khai thác s  d ng n ữ ấ ả trên c  là tranh ch p gi a các đ i t ể ượ ử ụ c s  d ng đ  đánh giá k t qu  c a chi n l cũng có th  đ ế ố ướ ợ h p tài nguyên n a) An ninh ngu n n b) An ninh ngu n n c) An ninh ngu n n d) An ninh ngu n n 2.2. Mô hình đánh giá an ninh ngu n n

ả

ạ ế ớ ớ ự ư ỉ ố ự ạ ở ế ươ ườ ữ ả ậ ủ ể ượ ậ ỷ  ỉ ố Các ch  s  đánh giá ANNN đã tăng lên nhanh chóng trong vài th p k ố ả ở ườ   ụ ố ệ ng i. T i Canada, ví d , s  li u th ng kê môi tr qua, c    Canada và th  gi ậ ế   ế ờ ườ ậ ị ộ  và xã h i. Liên k t ng không c p nh t k p th i so v i các lĩnh v c kinh t th ế ụ ể ẻ ỏ ủ ế ị ữ ự   l ng l o gi a s  phát tri n c a các ch  s  và đ a ra quy t đ nh ti p t c làm ặ ậ ế ố ơ ả ọ ầ   tr m tr ng thêm b i hai y u t ng tác ho c th m chí  c  b n: 1) s  h n ch  t ế ế ỉ ế ị ườ ươ i ra quy t đ nh khi các t k  ch  tiêu và ng ng tác gi a ng không có t   i thi ỉ ố   ế ề ớ ạ ể ượ ỉ ố i h n v  kh  năng ti p c n c a các ch  s c phát tri n; 2) gi ch  s  đang đ ỉ ố ế ị ườ ậ ữ ớ v i nh ng ng i l p quy t đ nh khi các ch  s  đã đ c phát tri n.

B ng 2.1:

Đ i t

ố ượ ỉ ố ầ

ố ượ

Đ i t

ng

ỹ

ỉ ố

Ch  s  có nhi u chi ti

ng và các yêu c u ch  s  liên quan ỉ ố

ầ ủ Yêu c u c a ch  s ữ ệ D  li u thô ề ế t và ph c t p ọ ị

ứ ạ ệ ố

ạ

ấ

ề

ố ấ   ậ Chuyên gia k  thu t và c  v n khoa h cọ

ứ   Nh n m nh v  giá tr  khoa h c và h  th ng ph c t pạ

ị

ạ

ế

ạ

ả

ụ ị ụ

ự ế ỉ ố Các ch  s  liên quan tr c ti p đ n: m c tiêu chính sách, tiêu chí đánh giá, giá tr  m c tiêu

Các nhà ho ch đ nh chính sách, ị các nhà ho ch đ nh và qu n lý tài   nguyên

ả

ớ

Công chúng và gi

ề i truy n thông

ạ

ộ ỉ ố ễ ể Gi m b  ch  s ; D  hi u ự ế ề ấ ệ Đ i di n cho v n đ  quan tâm tr c ti p

ấ ạ 2.3. Mô hình c u trúc m ng ạ ượ ử ụ ứ ọ ố Mô   hình   m ng   (Structural   Equation   Modelling   ­   SEM)   là   mô   hình ấ ổ c s  d ng r ng rãi trong khoa h c nghiên c u hành th ng kê r t t ng quát, đ

ộ 10

ọ ả ệ ự ừ ộ ọ ị ớ ố ợ ượ ấ ả ậ ố ầ ử ữ ợ ể ạ ầ ủ ạ ụ ặ   t là d ch v  thông i các lĩnh v c qu n lý, đ c bi vi t  xã h i h c, tâm lý h c, t ế ỹ ư ồ t c  các k  thu t nh  h i quy đa bi n, phân   c t tin. Mô hình SEM ph i h p đ ơ ồ  ệ ỗ ươ ố  trong s  đ ng (gi a các ph n t  và phân tích m i quan h  h  t tích nhân t ứ ệ ố ể m ng) đ  cho phép ki m tra m i quan h  ph c h p trong mô hình.  Các thành  ph n c a mô hình c u trúc m ng ồ ấ ạ ớ ượ ườ ề ấ ả ị Mô hình m ng SEM g m hai mô hình có liên quan v i nhau là mô hình   ụ ể ở   c xác đ nh c  th  b i ng và mô hình c u trúc. C  hai mô hình đ u đ đo l nhà nghiên c u.ứ ọ ườ Mô hình đo l còn đ ả ế c g i là mô hình nhân t ế ố ờ ồ c u trúc nhân t ộ ượ ể ệ ế  (bi n ti m  n), đ ng th i di n t ị ủ ướ ể ươ ể ng, có th  t ố   , mô hình ngoài, ế ề ẩ i thích các bi n ti m  n th  nào:   ặ ễ ả    các đ c tính ườ   ng ng (đ  tin c y, đ  giá tr ) c a các bi n quan sát. Các mô hình đo l ị   ng quan hay có th  xác đ nh ế ế ế ằ ạ ươ ế ả ơ ả Bi n ti m  n đ i thích, t o thành c u trúc nhân qu  c  b n.   ằ ồ ử ụ ườ ệ ị ố ế ấ ộ ủ ể ấ ế ế ộ ế ố ườ ế ở ng: ễ ả  cách các bi n quan sát th  hi n và gi di n t ề ẩ ễ ả ấ ứ t c là di n t ậ ế ộ ườ đo l ể ơ ộ ậ ế cho các bi n đ c l p có th  đ n h ơ ậ ề ẩ các bi n ti m  n b c cao h n. ữ ấ ả Mô hình c u trúc:    Xác đ nh các liên k t (quan h  nhân qu ) gi a các ả i thích ng sai gi   ượ   ề ẩ c   ng b ng h i quy b i c a các bi n quan sát. Mô hình SEM không cho ế   ng bi n ế   i đa là 7 bi n ơ ừ  3 đ n t ệ ề ẩ bi n ti m  n b ng mũi tên n i k t, và gán cho chúng các ph ả ư và ch a gi ướ ượ c l ị ở phép s  d ng khái ni m bi u th  b i bi n quan sát đ n. Thông th ề ẩ ti m  n đo l ng b i ít nh t là trên m t bi n, hay t quan sát. ộ ố ỉ ố ề ồ ướ c ự ạ ượ ườ ỉ ố ườ ự ẽ ế ồ c

ụ ồ

ồ ố ộ ạ ả ổ ỉ ố ướ ợ ồ ướ ồ ồ ạ ả ủ

III. M t s  ch  s  v  an ninh ngu n n ướ ồ   c xây d ng d a trên 5 khía c nh bao c đ Ch  s  an ninh ngu n n ủ ế ộ ồ ng và an ninh s  giúp các chính ph  và   , môi tr i, xã h i, kinh t g m con ng ướ ở ấ   ệ ộ ự ượ ộ ộ  c p c ti n đ  th c hi n an ninh ngu n n c ng đ ng xã h i đánh giá đ ằ ự ồ ướ ượ ỉ ố ự ộ   c xây d ng b ng cách coi c đ đ  qu c gia, khu v c. Ch  s  an ninh ngu n n ộ ướ ứ ặ   ợ ỉ ố ổ ư c nh  là m t ch  s  t ng h p đ c m c đ  đ t m c tiêu an ninh ngu n n ư ồ ướ   ả ỉ ố ượ ế ể c tr ng cho c  5 khía c nh trên. Đ   thu đ c k t qu  ch  s  an ninh ngu n n ả   ố qu c gia t ng h p, c n ph i tính toán các ch  s  an ninh ngu n n c cho c  5 ỉ ố c bao g m: khía c nh. Các khía c nh c a ch  s  an ninh ngu n n

ế

ỉ ố ỉ ố ỉ ố ỉ ố ỉ ố ng n ướ c h  gia đình c kinh t ị c đô th ướ c ề ả ứ ả ớ ọ   c v  kh  năng  ng phó v i các th m h a ạ ầ ạ ồ ướ ộ ­ Ch  s  an ninh ngu n n ồ ướ ­ Ch  s  an ninh ngu n n ồ ướ ­ Ch  s  an ninh ngu n n ườ ­ Ch  s  an ninh môi tr ồ ­ Ch  s  an ninh ngu n n ồ ướ c ế liên quan đ n ngu n n

11

ưở ố ả ế nh h ng đ n an ninh ngu n n ồ ướ   c ấ ố (nguy ồ ướ ng an ninh ngu n n ơ ả c )  nh h

ớ ơ ớ i   liên   quan   t ế i   y u   t ố ự   t nhiên

IV. M t s  nhân t ộ ố ứ ổ T ng quan tình hình nghiên c u cho th y có các nhóm nhân t ưở ồ c, bao g m: 1. Nhóm   nguy   c   liên   quan   t

(YTTN),

ơ ớ ướ ầ ử ụ i nhu c u s  d ng n c (NCSD), và

ớ ơ ế i c  ch  chính sách (CCCS).

2. Nhóm nguy c  liên quan t 3. Nhóm nguy c  liên quan liên quan t ơ

C  thụ ể: ồ t ơ Nhóm nguy c  liên quan t ổ ớ ế ố ự  nhiên g m:   ướ ạ ớ i liên quan t ả i y u t ị ủ ị ế ậ ấ Tai  ầ   ế bi n đ a ch t; Bi n đ i khí h u; Th m ph ; đ a hình, đ a m o; N c ng m; ướ n ị ặ c m t. ồ ớ i nhu c u s  d ng n ầ ử ụ ệ ướ ệ ị ườ ơ Nhóm nguy c  liên quan t ị Du l ch; d ch v ;   ng; ả   c g m: Dòng ch y ủ   ạ ụ Công nghi p; Nông nghi p; Sinh ho t; Th y môi tr đi n. ệ ơ ế ồ ố ớ ơ ụ ề ạ ạ

ố ề ướ ồ ệ Kinh nghi m Trung Qu c v  đánh giá an ninh ngu n n c và bài ệ ộ   i c  ch  chính sách, g m: T i Nhóm nguy c  liên quan liên quan t ị   ậ ủ ph m, Kh ng b ; Chính sách, Pháp lu t; Giáo d c, Truy n thông; Chính tr , ngo i giao.  V. ọ h c cho Vi t Nam ệ 1. ố Kinh nghi m Trung Qu c ố ớ ứ ứ ố ạ Trung Qu c là qu c gia có di n tích r ng l n (đ ng th  4 th  gi ế ố ồ ạ ệ ố ượ c x p h ng là qu c gia có ngu n n ặ ớ ọ ọ ướ c ngày càng tăng, đe d a nghiêm tr ng đ n s  phát tri n kinh t ủ ữ ế ự ổ c này. T ng kh i l ể ộ ộ ủ ả m

ế ầ ố ng n ạ ế ướ c bình quân đ u ng ố ướ ẵ ố

ượ ng n 3 (trong khi m c bình quân c a th  gi ướ ử ụ ả ổ ệ ượ ữ ướ ng n ụ ủ ớ ố ộ ớ ế ớ   ộ i) ướ   ạ ớ ệ ố c v i h  th ng sông ngòi đa d ng và đ ả ố ệ ồ Trung Qu c hi n đang ph i đ i m t v i tình tr ng khan   d i dào. Tuy nhiên,   ế ể ế    ­ xã hi m n ướ   ồ ấ ướ ộ ố ượ ề ng ngu n n c h i và phát tri n b n v ng c a đ t n ỷ 3 m i năm. ọ ố ỗ ng t tái t o n i b  c a Trung Qu c trung bình là kho ng 2813 t   ố   ế ớ ứ ặ i sau Brazil, Nga, Canada, và Indonesia, kh i M c dù x p th  năm trên th  gi ấ ườ ạ ượ i Trung Qu c là th p. Tính đ n năm 2012, i t l   ầ   ỷ ượ ớ ổ ả c s n có hàng năm bình quân đ u v i t ng s  dân s  kho ng 1,36 t , l ế ớ   ủ ố ườ ủ ứ i c a Trung Qu c kho ng 2068 m ng i là 6016 m3). Trong khi đó, t ng l ố ụ ủ   c tiêu th  c a Trung Qu c tăng lên ng n ướ ớ ấ ặ ề c l n nh t gi a các ng n đ u đ n, trong đó nông nghi p là ngành s  d ng l   ỷ 3 (năm 2000)  ố ừ ngành. T ng l  550 t c tiêu th  c a Trung Qu c tăng t  m ỗ ưở   ng bình quân 0,97% m i năm. lên t ỷ 3 (năm 2012), v i t c đ  tăng tr ổ i 614 t ượ  m

12

ệ ộ ị ố ướ ử ụ ế ữ ặ ụ ệ ệ ế c s  d ng, nông nghi p chi m 61­69%, công nghi p 21­ ệ ử  ườ ơ ng 1­2%. H n n a, vi c s ỷ 3 vào năm 2012, m c dù gi m ả    m ố c nông nghi p liên t c tăng lên 388 t  m ỷ 3 (năm 2003) (Jiang, 2015). m ổ Trong t ng s  n ử ụ 24%, s  d ng n i đ a chi m 10­13%, và môi tr ướ ụ d ng n ỷ 3 trong năm 2000 xu ng 343 t ừ t  378 t ệ ọ Bài h c kinh nghi m rút ra 2. ự ự ạ ả ướ ủ ả ệ ể ố n c c a Trung Qu c, có th  rút ra các bài h c kinh nghi m sau: ệ ố ầ ệ ồ   D a trên phân tích th c tr ng và chính sách đ m b o an ninh ngu n ọ ­ C n xây d ng và hoàn thi n các chính sách, h  th ng pháp lý cho ệ c; ầ ổ ố ộ ủ ườ ả ả ự ồ ướ ả b o v  an ninh ngu n n ứ  ch c và c ng c  b  máy, tăng c ­ C n t ng kh  năng qu n lý ngu n n ồ ướ c ầ ư ẫ ­ Đ u t ữ ướ  n c, phát vào c  s  h  t ng, h  th ng d n n ồ ướ ệ ố ả ồ ướ ẵ ở ộ ể ơ ở ạ ầ ệ ử ụ c, s  d ng hi u qu  ngu n n ướ c và tr c s n có. tri n m  r ng ngu n n

13

ƯƠ Ứ

ƯƠ

Ế THI T K Ế VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U

CH

NG III:

ứ I. ế ủ Khung lý thuy t c a nghiên c u ứ ể

ấ ệ ự ế ễ ủ ể ử ụ ố ự ườ c, cũng nh  th c ti n c a các tr ể ơ ượ  (nguy c ) đ ồ ơ ấ ượ ử ụ i y u t i liên quan t t ướ ơ ế ượ ệ   c phát tri n d a trên vi c ợ   ư ự ng h p ơ   , có r t nhi u nhóm nguy c  có th  s  d ng đ  đánh giá ứ   c xem ể ơ  c s  d ng đ  đánh giá ANNN bao g m: nhóm nguy c ớ ế ố ự ớ    nhiên (YTTN), nhóm nguy c  liên quan t i ớ ơ ế  i c  ch c (NCSD), và nhóm nguy c  liên quan liên quan t Trong nghiên c u này, khung lý thuy t đ ướ ứ ế ừ xem xét, k  th a các nghiên c u tr ề t Nam. Trên th c t Vi ớ ộ i ANNN. Trong nghiên c u này 3 nhóm nhân t tác đ ng t ọ là quan tr ng nh t đ ớ liên quan t ầ ử ụ nhu c u s  d ng n chính sách (CCCS). II. Quy trình nghiên c uứ ệ ế ự ứ ứ ả ồ ồ ế ụ ộ ậ ộ

ự ứ ộ ứ ộ ữ ả ế ế ế ẽ ượ ộ ậ ề ề ế ấ ộ ậ ế D a trên tài li u tham kh o và các nhóm tiêu chí, nghiên c u ti n hành   ự ố   ế xây d ng khung nghiên c u bao g m 03 bi n đ c l p chính (nhóm nhân t  ­ ỏ ế ồ ơ ướ   nguy c , bao g m 16 bi n nh ) và 01 bi n ph  thu c (an ninh ngu n n c). ế ẽ ượ ế ậ ả   c thi  thuy t s  đ Sau đó, các gi t l p d a trên khung nghiên c u này. Các ợ ể ể ế ậ ế ượ   t l p là đ  ki m tra m c đ  phù h p và tác đ ng gi a các gi c thi  thuy t đ ố ả ế  thuy t là có ý nghĩa th ng kê, thì các mô hình bi n trong mô hình. N u các gi   ồ   ỗ ấ c đ  xu t. M i bi n đ c l p trong mô hình đ  xu t bao g m lý thuy t s  đ ỏ m t t p h p các bi n nh . ế ế t k  b ng câu h i và g i t ợ ế ế ả Ti p theo, nghiên c u ti n hành thi ứ ứ ớ ề ử ớ ả ng có liên quan t ự c thi ố ậ ỏ i các   ơ i  đ  tài nghiên c u: chuyên gia, c  quan qu n lý,   ế ế ự   t k  d a trên khung ư ỏ   ả  tài li u tham kh o cũng nh  h i ý ỏ ượ ứ i khu v c nghiên c u. B ng câu h i đ ệ ợ  t p h p đ ả ượ ừ c t ế ố ượ đ i t ạ ườ i dân t ng ứ nghiên c u và các nhân t ki n chuyên gia. c đánh giá theo th  t sau: ượ ơ ộ ử ụ ươ Thang đo đ ­ Đánh giá s  b  s  d ng ph ệ ố ề ố ệ ử ố ố ứ ự ậ ng pháp h  s  tin c y Cronbach Alpha; ầ  khám phá EFA thông qua ph n m m x  lý s  li u th ng kê phân tích nhân t SPSS. ế ạ ằ ượ ­ Ti p đó, thang đo đ i b ng ph c đánh giá l ề ầ ế ẳ ị ố ươ ng pháp phân tích ấ  kh ng đ nh CFA thông qua ph n m m phân tích c u trúc tuy n tính nhân t AMOS21. ồ ướ ơ ấ III. Các nhóm nguy c  gây m t an ninh ngu n n c

ủ ầ Trong ph n này, các tiêu chí c a các nhóm nhân t ố ượ  đ c trình bày chi ế ti ư t nh  sau:

ơ ẫ ế ồ ướ ấ ế ố ự 1. Nhóm nguy c  d n đ n m t an ninh ngu n n c do y u t t nhiên

14

ả

ợ ợ ố ề ớ ơ ở Trên c  s  các nhóm nhân t ệ ụ ể ủ ồ ướ ế ố ự ộ c ng v i đi u ki n c  th  c a Vi ấ c do y u t m t an ninh ngu n n ề ổ ấ   ổ  đã t ng h p đã t ng h p và đ  xu t, ế   ơ ẫ ế ố ệ  có nguy c  d n đ n t Nam, 06 nhóm y u t ượ 1.1):  t c xem xét ( (YTTN) đ nhiên

B ng 1.1:

ạ

ị

ủ

ậ

Nguy c  d n đ n m t an ninh ngu n n Nhóm y u tế ố ặ ướ N c m t ầ ướ N c ng m ị Đ a hình, đ a m o ả Th m ph ế ổ Bi n đ i khí h u ế Tai bi n đ a ch t, thiên tai

No 1 2 3 4 5 6

ồ ướ ế ố ự ấ ế ơ ẫ c do y u t nhiên

t Ký hi uệ Nmat Nngam DHDM Tphu BDKH TBDC ơ ẫ

ấ ấ

ị Nhóm nguy c  d n đ n m t an ninh ngu n n

ả

ồ ế ướ ế ố c do y u t ầ    nhu c u ướ 2. ử ụ s  d ng n c ố ợ ợ ớ ề ổ t Nam, 06 nhóm y u t ầ ử ụ  nhu c u s  d ng (NCSD) n ề ổ ấ    đã t ng h p đã t ng h p và đ  xu t, ế   ơ ẫ ế ố  có nguy c  d n đ n ướ ượ   c xem c đ ơ ở Trên c  s  các nhóm nhân t ệ ệ ụ ể ủ ộ c ng v i đi u ki n c  th  c a Vi ế ố ướ ồ ấ c do y u t m t an ninh ngu n n ư 1.1).  xét (nh  trong

B ng 1.1:

Nguy c  d n đ n m t an ninh ngu n n

ủ

ị

ụ ườ

No 1 2 3 4 5 6

ng

ơ ẫ ồ ướ ế ấ ế ố c do y u t nhu c u s ầ ử ụ d ng n ướ c

ơ ẫ ồ ấ ướ

Nhóm y u tế ố ệ Th y đi n Sinh ho tạ Nông nghi pệ Công nghi pệ ị Du l ch, d ch v ả Dòng ch y môi tr ế Nhóm nguy c  d n đ n m t an ninh ngu n n

Ký hi uệ TD SH NN CN DLDV DCMT ế ơ c do c  ch  chính

3. sách:

ả

ợ ợ ố ề ớ ơ ở Trên c  s  các nhóm nhân t ệ ụ ể ủ ồ ướ ư ộ c ng v i đi u ki n c  th  c a Vi ấ c do y u t m t an ninh ngu n n ề ổ ệ ơ ẫ t Nam, 04 nhóm y u t ế ố ơ ế  c  ch , chính sách (CCCS) (nh  trong ổ ấ    đã t ng h p đã t ng h p và đ  xu t, ế   ế ố  có nguy c  d n đ n 1.1):

B ng 1.1:

Nguy c  d n đ n m t an ninh ngu n n

ụ

ề

ủ

ạ

ộ

Nhóm y u tế ố ạ Chính sách, ngo i giao Giáo d c, truy n thông Chính sách, phát lu tậ ố T i ph m, kh ng b

Ký hi uệ CTri GDTT CSPL TPKB

No 1 2 3 4

ơ ẫ ồ ướ ế ấ ế ố ơ ế c do y u t c  ch , chính sách

15

ả

ả ứ IV. Các gi ự ữ ộ ế ủ T  ừ 1.1 ta th y đ ứ ả thuy t c a nghiên c u ượ ấ ế ố ớ ộ  v i b  nhân t ổ ợ ả c có 19 s  liên k t gi a các b  nhân t ế ủ ố ươ , t ệ ự ế ế ế ớ ng  ng v i 19 gi ư ố ữ ữ ố    và gi a các ứ    thuy t c a nghiên c u. ộ thuy t cũng nh  m i quan h  d  ki n gi a các b nhóm y u t ả B ng 4 t ng h p các gi nhân t . ố

B ng 1.1:

Các gi

ả ế ủ ứ thuy t c a nghiên c u

ễ ả ả

Di n t

gi

ế  thuy t

ồ ướ

nhiên và an ninh ngu n n

ầ ử ụ

c  ồ ướ c  ồ ướ c

nhiên

t

ạ ế ố ự ậ

ị ị ị ị ị ị ị ị ị

Giả   thuy tế H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9

ị

ố ố ố ố ố ố ố ố ố ố

ệ ệ ệ ệ ệ ệ ệ ệ ệ ệ

ổ ấ ế ố ủ

ữ

ệ

ữ ế ố ự  t ữ ế ố  nhu c u s  d ng và an ninh ngu n n ữ ế ố ơ ế  c  ch  chính sách và an ninh ngu n n ặ ữ ế ố ướ ế ố ự  nhiên c m t và y u t  t  n ầ ữ ế ố ướ ế ố ự  t  nhiên  n c ng m và y u t ị ữ ế ố ị ế ố ự  t  đ a hình đ a m o và y u t ữ ế ố ả ủ  nhiên  th m ph  và y u t ế ố ự ữ ế ố ế  t  bi n đ i khí h u và y u t ế ố ự ữ ế ố ị  đ a ch t thiên tai và y u t  t ế ố  th y đi n và y u t

nhiên  nhiên ầ ử ụ    nhu c u s  d ng

H10

ị

ế ố

ạ  sinh ho t và y u t

H11

ệ ệ

ố ố

ị

ệ  nông nghi p và y u t

ầ ử ụ ướ  nhu c u s  d ng n c ầ ử ụ   ế ố  nhu c u s  d ng

H12

ế ố

ữ

ệ

ố

ị

ế ố

ệ  công nghi p và y u t

ầ ử ụ    nhu c u s  d ng

H13

ị

ụ

H14

ị ị

ị  du l ch, d ch v  và nhu c u s  d ng n ườ ả  dòng ch y môi tr

ầ ử ụ ế ố ng và y u t

ướ c ầ    nhu c u

H15

ướ

ị

ơ ế

ạ

ị

chính tr  ngo i giao và c  ch  chính sách

H16

ệ ệ c ệ ệ

ữ

ị

ế ố

ụ

ề

ế

ơ

giáo d c truy n thông và c  ch  chính

H17

ệ ệ

ố ố

ị ị

ữ ế ố ữ ế ố ộ

ơ ế ơ ế

ậ ố

ủ

ạ

ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t cướ n ữ ế ố ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ế ố ữ ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t cướ n ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t cướ n ữ ế ố ẳ ố Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ữ ế ố ẳ ố Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ử ụ s  d ng n ố ữ ế ố ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ ố Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t sách ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t

chính sách, pháp lu t và c  ch  chính sách i ph m, kh ng b  và c  ch  chính sách  t

H18 H19

Ứ ụ ệ ấ ạ ố ng d ng mô hình c u trúc m ng cho vi c đánh giá các nhân t tác V. ộ ớ ồ ướ đ ng t c i an ninh ngu n n ả ự 1. ỏ Xây d ng b ng h i ủ ứ ị ụ M c tiêu c a nghiên c u này nh m xác đ nh các nhóm nhân t ưở ố ằ ệ ữ i ANNN và m i quan h  gi a các nhóm nhân t ổ ế ế ả ỏ ự ữ ệ ệ ả ố    (nguy ể ự   . Đ  th c   t k  b ng h i d a trên t ng quan các ơ ả ố ớ ng t c )  nh h ậ ệ hi n vi c thu th p d  li u, tác gi thi

16

ồ ỏ ả ầ ơ ấ ): ớ ụ ụ ố ượ ượ ỏ ụ ầ   i thi u cho m c đích nghiên ậ   ứ c u, cam k t v  tính b o m t thông tin và m c đích s  d ng thông tin thu th p ượ đ ớ ứ nghiên c u liên quan t i các nhóm nguy c  m t ANNN. B ng h i bao g m các ụ ụ ế t trong ph  l c 1 và 2 ph n chính sau ( chi ti ầ ầ ế ề ả ế c; thuy t ph c đ i t ầ ở ầ ­ Ph n 1: Ph n m  đ u. Ph n này gi ậ ng đ ­ Ph n 2: Thông tin cá nhân c a đ i t ậ ủ ế ầ ệ ử ụ ả ờ ả ỏ i b ng h i. ầ ả ng kh o sát. Thông tin c n thu   ả ờ ả   ườ i b ng i dân tham gia tr  l c h i tham gia tr  l ủ ố ượ ừ th p c a ph n này liên quan đ n cá nhân t ng ng h i.ỏ ỏ ầ ườ ả ứ ủ ạ ử ụ ậ ệ c trên dòng chính Sông Đà. ỏ ượ ử ụ ủ ả ậ ồ ồ ự ổ ế ế ả ế ­ Ph n 3: Các câu h i liên quan đ n nh n th c c a ng i dân và nhà ề ANNN trên dòng chính Sông đà và hi n tr ng khai thác s  d ng tài qu n lý v   ướ nguyên n c s  d ng trong lu n án là thang đo Likert Thang đo c a b ng h i đ   ớ ứ   ể 5 đi m, v i 1 là hoàn toàn không đ ng ý đ n 5 là hoàn toàn đ ng ý. Đây là m c ượ ử ụ thang đo đ ế ề c s  d ng ph  bi n trong đi u tra kh o sát lĩnh v c kinh t . ậ ủ ộ Đánh giá đ  tin c y c a thang đo ụ ố ệ ộ ậ ủ ữ ệ Công c  th ng kê và vi c phân tích đ  tin c y c a d  li u

ụ ố

ố ầ ề ỗ ợ

ấ ề ứ 2. 2.1. a) Công c  th ng kê: ệ ị ứ ử ụ ể ượ ầ ớ ợ ờ ự ố ệ ữ ứ ễ ằ ọ ờ ố ớ ư ổ ế ầ ử  (ph n t ế ự ị ự ế ể ỉ ố ể ể ế ả ị ộ ậ ộ

ậ ủ ữ ệ ề ụ   Hi n nay có nhi u công c  ph n m m h  tr  quá trình th ng kê, phân ư c các tích và xác đ nh mô hình SEM nh : AMOS, LISREL, EQS, MPLUS,… đ   ổ ế ề   nhà nghiên c u s  d ng r t ph  bi n trong các đ  tài nghiên c u. Ph n m n ầ   ễ ử ụ AMOS v i  u đi m là: (a) d  s  d ng nh  module tích h p chung v i ph n ế   ề m m ph  bi n là SPSS và (b) d  dàng xây d ng các m i quan h  gi a các bi n,    mô hình) b ng tr c quan hình h c nh  ch c năng AMOS nhân t ọ ả ượ c bi u th  tr c ti p trên mô hình hình h c, nhà nghiên Graphics. K t qu  đ   ợ ủ ổ   ứ ứ  thuy t, đ  phù h p c a t ng c u căn c  vào các ch  s  đ  ki m đ nh các gi ể ầ   ử ụ ễ th  mô hình m t cách d  dàng, nhanh chóng. Do đó, lu n án s  d ng ph n ể ỗ ợ ề m m AMOS 21 đ  h  tr  cho các phân tích. b) Phân tích đ  tin c y c a d  li u: ộ ộ ậ ể ứ ị ầ ể ậ ủ ủ ỗ ự ẩ ộ ệ ố ế ệ ố ươ c khi ti n hành phân tích nhân t ế . Các bi n có h  s  t ộ ế ẽ ị ạ ậ ố ế ế ậ ượ ề ặ ể ấ c v  m t tin c y ượ ử  ị Trong nghiên c u này, ki m đ nh đ  tin c y Cronbach Alpha đ c s ế ụ d ng đ  xác đ nh đ  tin c y c a các thành ph n thang đo và c a m i bi n đo   ợ ẽ  ườ l ng. D a trên h  s  Cronbach Alpha, các tiêu chu n (bi n) không phù h p s ị ạ ỏ ướ ố   b  lo i b  tr ng quan ỏ ơ ế ổ   bi n t ng (Corrected item total correlation) nh  h n 0,3 s  b  lo i. M t thang đo ả ộ t khi nó bi n thiên trong kho ng [0,70 ­ 0,80]. N u Cronbach có đ  tin c y t   ậ (Nunnally và  Alpha > = 0,60 là thang đo có th  ch p nh n đ Berstein, 1994).

17

ố 2.2. Phân tích nhân t ố ể ươ ị khám phá đ ươ ng pháp nhân t . Ph

ụ ộ ố ươ ế ớ ữ ự ế ể ế ạ ị ế ể ố ơ ở ả ể ọ khám phá (Exploratory Factor Analysis ­ EFA) ượ ử ụ Ph c s  d ng đ  xác đ nh các nhóm   ơ ấ ế   ộ nguy c  m t ANNN ng pháp phân tích EFA thu c nhóm phân tích đa bi n ộ ẫ ụ  ph  thu c l n nhau (interdependence techniques), nghĩa là không có bi n ph ế thu c và bi n đ c l p mà nó d a vào m i t   ng quan gi a các bi n v i nhau.   Phân tích EFA đ c ti n hành theo ki u khám phá đ  xác đ nh xem ph m vi, ư ế ứ ộ    c  s  nh  th  nào, làm m c đ  quan h  gi a các bi n quan sát và các nhân t ề ả ớ ố ế n n t ng cho m t t p h p các phép đo đ  rút g n hay gi m b t s  bi n quan   ả sát t ợ  c  s . ố ọ ệ ế ố ơ ở ệ ộ ậ ượ ệ ữ ộ ậ i lên các nhân t ơ ở ủ ế ố ớ ọ ố ự ế ẽ ị ế ụ ươ

ấ ổ

ộ ị ủ C  s  c a vi c rút g n này d a vào m i quan h  tuy n tính c a các   ỏ ơ    v i các bi n quan sát. Các bi n có tr ng s  (factor loading) nh  h n nhân t ạ (Gerbing và Anderson, 1988). Ph ng pháp 0,40 trong EFA s  b  ti p t c lo i    ể   ớ ệ ố ử ụ trích h  s  s  d ng là principal axis factoring v i phép quay promax và đi m ế ố ừ các thang đo trong mô hình   có eigenvalue = 1 cho   d ng khi trích các y u t nghiên c uứ . Thang đo đ ặ ớ   ằ ươ ậ ượ ng sai trích b ng ho c l n c ch p nh n khi t ng ph ơ (Gerbing và Anderson, 1988). h n 50%  ị ể 2.3. ậ Ki m đ nh đ  tin c y và giá tr  thang đo

ị ố ố ế ế Phân tích nhân t ậ ị ế ấ ệ ươ ể ơ c ti p theo sau EFA. Đây là ph ố ề ẳ ộ    kh ng đ nh (Confirmatory Factor Analysis) là m t ủ   trong các k  thu t th ng kê c a mô hình c u trúc tuy n tính (SEM). CFA cho ố ố ế ứ ạ   chúng ta ki m đ nh các bi n quan sát đ i di n cho các nhân t t đ n m c nào.  t ề ư CFA là b   ng pháp có nhi u  u đi m h n so ươ ớ v i ph ỹ ể ướ ng pháp truy n th ng MTMM .

ợ ớ ể ủ ứ ng m c đ  phù h p c a mô hình v i thông tin th c t ộ ỉ ươ ươ ng, Chi­bình ph ỉ ậ ự ỉ ố ỉ ố ọ ươ ể ị ượ ng   có   P_value   >0,05 ườ ự ế   , Đ  đo l ề   ử ụ ứ nghiên c u này s  d ng các ch  tiêu Chi­bình ph ng đi u ợ    do (CMIN/df), ch  s  thích h p so sánh CFI (comparative fit ch nh theo b c t ỉ ố   index), ch  s  TLI (Tucker&Lewis index) và ch  s  RMSEA (root mean square c g i là thích error approximation), GFI (Goodness of fit index). Mô hình đ   ợ h p   khi   phép   ki m   đ nh   Chi­bình   ph (Joreskog   và  Sorbom, 1993.

ỉ ố ề ươ ể ứ ộ Ch  s  Chi­bình ph ị ế ơ ủ ả ậ ự ỉ ng đi u ch nh theo b c t t h n c a c  mô hình. M t s  tác gi ự ề ộ ố ộ ố ộ (Hair và các c ng s , 1998) ; m t s  khác đ  ngh  ch  s ứ ộ ố ị ự ế ố (Segar, 1993). Ngoài ra, m t s  nghiên c u th c t do < 3  t ươ ệ ng h p: Chi­bình ph t ra 2 tr ng/b c t ượ do đ  đo m c đ  phù ả ề  đ  ngh  1 < Chi­bình   ỉ ố     phân ớ  do < 5 (v i m u N >= 200) hay <   ợ ố (Kettinger và Lee, ẫ t ậ ự c xem là phù h p t ộ ợ h p m t cách chi ti ậ ự ươ ng/b c t ph ỏ này càng nh  các t ợ ườ bi ỡ ẫ 3 (khi c  m u N <=200) thì mô hình đ 1995).

18

ỉ ố ị ế ằ Các ch  s  liên quan khác: GFI, AGFI, TLI,… có giá tr  > 0,9 đ ị ệ ố ậ ự ợ ỉ ế ố ỉ ề ề ẩ ế ớ ớ ề ẩ ệ ữ ỉ ng (ch  rõ quan h  gi a các bi n quan sát v i bi n ti m  n) v i b ấ ườ ả ượ   c ợ ố t. N u các giá tr  này b ng 1, ta nói mô hình là hoàn xem là mô hình phù h p t   ủ   ộ h o ả (Segar, 1993). GFI: đ  phù h p tuy t đ i (không đi u ch nh b c t  do) c a ệ ữ mô hình c u trúc (ch  rõ m i quan h  gi a các bi n ti m  n v i nhau) và mô   ớ ộ  ế hình đo l ữ ệ d  li u kh o sát.

19

Ơ Ấ Ự Ạ TH C TR NG CÁC NGUY C  M T AN NINH

NG IV:

ƯƠ Ồ ƯỚ

ƯỜ Ợ Ỉ

CH NGU N N

ả

C DÒNG CHÍNH SÔNG ĐÀ: TR NG H P T NH LAI CHÂU ươ ẫ ấ I. Ph ng pháp l y m u ộ ể ự ẫ ả ố ướ ủ ệ ượ ứ c phân tích nhân t ể ự Theo Hair và các c ng s  (1998), đ  th c hi n đ ụ ấ ế ỡ ẫ ố ế ể ạ ượ ố ớ ứ ộ ậ ướ ứ c m u t ể ố ế ậ ố ẫ ả ệ ầ ặ ớ ợ ể ố    i thi u là g p 5 c c a m u áp d ng trong nghiên c u ph i t EFA thì kích th ư ậ ố ẫ   ứ ố ế ầ ổ l n t ng s  bi n quan sát. Bài nghiên c u có 92 bi n quan sát, nh  v y s  m u ể   ồ ố i thi u là 92*5 = 460; Đ i v i phân tích h i quy đa bi n: c  m u t t i thi u ầ c tính theo công th c là 50 + 8*m (m: s  bi n đ c l p) (Tabachnick c n đ t đ   ẫ ố   ộ ậ ế i và Fidell, 1996). Nghiên c u có 19 bi n đ c l p, do v y kích th ứ ổ ư ậ   thi u là: 50+8*19 = 202 quan sát. Nh  v y, t ng s  m u trong nghiên c u là ả ượ 500 hoàn toàn phù h p v i yêu c u đ   c đ t ra và đ m b o tính đai di n cho ổ t ng th . ả ơ ộ II. Kh o sát s  b ư ướ ể ứ Tr ử ự ỏ ỏ ậ ố ượ c khi đ a ra b ng h i chính th c đ  thu th p thông tin t ượ ấ ng đ ộ ả ế ứ ứ ả ỉ ế ự ơ ộ ằ i dân trong khu v c. K t qu  kh o sát s  b  (Pilot test) nh m giúp lo i b ả ử ụ ữ ữ ế ạ ứ ự ể ậ ể ầ ướ ả ế ệ ể ậ ộ ủ ế ố ụ ả ả ầ ử ụ ồ “C ế ả ạ ỉ i t nh   ỏ   ệ Lai Châu, nghiên c u th c hi n ph ng v n th  trên 40 đ i t c h i. Trong đó, nghiên c u ti n hành kh o sát 10 cán b  qu n lý t nh Lai Châu và 30   ườ ạ ỏ  ả ng ừ ữ   nh ng hi u l m trong cách s  d ng t  ng  và lo i nh ng bi n quan sát không ứ ợ c khi th c hi n nghiên c u chính th c. Do v y, đ  phân tích Pilot h p lý tr   ệ ố  ủ test tác gi  ti n hành ki m tra đ  tin c y c a các thang đo thông qua h  s ộ ế    ph  thu c “An Cronbach’s alpha. B ng 1 trình bày k t qu  Pilot test c a y u t ơ  ế ố ướ  “Nhu c u s  d ng” ­NCSD; Y u t ninh ngu n n  nhiên” ­ YTTN. ch  chính sách”­ CCCS; “Y u t ế ố c” ­ANNN, Y u t ế ố ự  t

B ng 1.1:

ơ ộ ủ ệ ố ụ ế ậ ộ   H  s  tin c y Cronbach alpha s  b  c a các bi n ph  thu c

ệ ố ươ

Cronbach’s Alpha

ố

ầ

H  s  t ế ổ

Đi mể   đánh giá

ố ế   S  bi n quan sát

(l n cu i)

ng quan ỏ ấ bi n t ng nh  nh t

Y u tế ố

ANNN NCSD CCCS YTTN

5 6 3 5

0.865 0.857 0.648 0.768

TB 3.305 3.571 2.60 3.056 ả

0.491 0.335 0.361 0.439 i mô hình và

ứ ể ệ ứ ỉ ạ K t qu  nghiên c u Pilot test là căn c  đ  hi u ch nh l ứ ả ế ỏ ể ế ả ế ả b ng h i đ  ti n hành kh o sát chính th c.  ả ứ III. ố ượ ử ớ ỏ B ng h i sau khi hoàn thi n đ c g i t K t qu  kh o sát chính th c  ệ ỉ i 560 đ i t ế ố ng đ ậ ượ ườ ả ượ i dân và nhà qu n lý t nh Lai Châu), s  phi u nh n đ ả ồ (bao g m ng ỏ   ượ c h i ợ   c và h p

20

ế ượ là 500 phi u (chi m 89,3%). Các thang đo đ ế ệ ố ượ ử ụ ướ ế ổ ể ạ c s  d ng tr ng quan bi n t ng (Item ­ Total correlation) nh ị ạ ượ ử ụ ươ ộ ậ ng pháp EFA đ ụ ệ ố c.   ẽ b  lo i và tiêu chu n ch n  ọ thang đo khi nó có đ  tin c y Alpha t ế Ti p theo, ph ố ế ỏ ơ ươ ậ ổ c ch p nh n khi t ng ph ơ ơ ộ ệ   c đánh giá s  b  thông qua 2 l ế ố ậ   công c  chính là h  s  tin c y Cronbach Alpha và phân tích y u t  khám phá ế   c đ  lo i các bi n không phù EFA. H  s  Cronbach Alpha đ ỏ  ướ Các bi n có h  s  t ệ ố ươ ế ợ h p tr ừ ơ ẩ   h n 0.30 s  0.60 ở   tr  lên (Nunnallly và Berntein, 1994).  c s  d ng. ọ ầ   Trong ph n này, các bi n có tr ng s  (factor loading) nh  h n 0.40 trong EFA ẽ ế ụ ấ ượ ị ạ s  ti p t c b  lo i. Thang đo đ   ng sai trích bàng ặ ớ ho c l n h n 50% (Gerbing và Anderson, 1988). ế ố ơ ế Y u t ể ị ố ơ ế 1. 1.1. C  ch  chính sách Ki m đ nh CFA cho nhóm nhân t c  ch  chính sách ự ệ ố ả ế Sau khi th c hi n phân tích nhân t khám phá, tác gi ti n hành phân

ố ẳ ị ượ ả ề ư ế tích nhân t kh ng đ nh CFA, thu đ c k t qu  v  mô hình nh  sau ( Error:

ứ ậ ấ ượ Reference source not found): CMIN/df = 3.816 <5 (m c ch p nh n đ c); các

ề ớ ỏ ơ ệ ố ơ ớ ơ ệ ố h  s  CFI, TLI đ u l n h n 0.9; h  s  GFI l n h n 0.8 và nh  h n 0.9 không

ể ớ ộ ữ ệ ợ đáng k ; RMSEA = 0.075 <0.08  Mô hình hoàn toàn thích h p v i b  d  li u.

21

ế ố ả Hình 1.1:   K t qu  phân tích nhân t ơ ế  thang đo C  ch  chính sách

ế ấ K t qu ế   ả Error: Reference source not found  cũng cho th y các bi n

ề ạ ọ ố quan sát trong mô hình đ u có tr ng s  > 0.5, nên các thang đo đ t giá tr  h i t ị ộ ụ   .

ứ ớ ố T  ừ 1.2  ta th y  ấ v i m c ý nghĩa 10%, thì các nhân t ả    CSPL, GDTT có  nh

ưở ế ố ố ố ả h ng đ n nhân t CCCS, nhân t TPKB và nhân t Ctri không có  nh h ưở   ng

ả

ố ế đ n nhân t CCCS.

B ng 1.2:

Label

CSPLd <­­> GDTTd CSPLd <­­>

Ctrid

Estimate .481 .289

S.E. .053 .035

C.R. 9.126 8.359

P *** ***

ươ ủ ế ị ệ   Giá tr  hi p ph ng sai c a các bi n trong thang đo CCCS

22

Label

CSPLd <­­>

TPKBd

Estimate .380

S.E. .048

C.R. 7.849

P ***

ậ

ấ

ứ

CSPLd <­­> CCCSd

­.060

.036

­1.675 .094

ớ Ch p nh n v i m c ý nghĩa 10%

GDTTd <­­> GDTTd <­­>

Ctrid TPKBd

.041 .048

10.687 *** *** 7.460

.438 .359

ậ

ấ

ứ

GDTTd <­­> CCCSd

.037

­1.796 .072

­.067

ớ Ch p nh n v i m c ý nghĩa 10%

ố ố

ệ ệ

<­­> TPKBd Ctrid Ctrid <­­> CCCSd TPKBd <­­> CCCSd

.032 .025 .036

7.296 ­.809 .166

*** .419 .868

Không có m i liên h Không có m i liên h

.236 ­.020 .006

ế ố ầ ử ụ nhu c u s  d ng Y u t ể ị ố ầ ử ụ 2. 2.1. Ki m đ nh CFA cho nhóm nhân t nhu c u s  d ng ệ ố ế ấ ả ợ K t qu  cho th y mô hình hoàn toàn phù h p vì h  s  CMIN/df <5,

ệ ố ứ ư ỉ ỏ ơ   ệ ố h  s  CFI, TLI >0.9, duy ch  có h  s  GFI =0.895 <0.9, nh ng m c nh  h n

ể ầ ỉ ề này không đáng k  nên không c n đi u ch nh mô hình và RMSEA = 0.058<

0.08.

23

ế ố ầ ử ụ ả Hình 1.1:   K t qu  phân tích nhân t thang đo nhu c u s  d ng

ế ấ K t qu ế   ả Error: Reference source not found  cũng cho th y các bi n

ề ạ ọ ố quan sát trong mô hình đ u có tr ng s  > 0.5, nên các thang đo đ t giá tr  h i t ị ộ ụ   .

ứ ớ ố T  ừ 1.2, ta th y ấ v i m c ý nghĩa 1%, thì các nhân t TD, DLDV, CN, SH, NN có

ả ưở ế ố ố ả ưở nh h ng đ n nhân t NCSD, nhân t DCMT không có  nh h ế ng đ n nhân

ả

ố t NCSD.

B ng 1.2:

Estimate

S.E.

C.R.

P

TDd

ệ ệ ệ

CNd

ố

ệ

ệ ệ

NCSDd <­­> NCSDd <­­> DLDVd NCSDd <­­> NCSDd <­­> DCMTd NCSDd <­­> NCSDd <­­>

SHd NNd

.159 .205 .162 .013 .216 .133

.024 .027 .028 .033 .028 .023

6.699 7.731 5.849 .398 7.593 5.751

*** *** *** .691 *** ***

Label ố Có m i liên h ố Có m i liên h ố Có m i liên h Không có m i liên h ố Có m i liên h ố Có m i liên h

ươ ủ ế ị ệ   Giá tr  hi p ph ng sai c a các bi n trong thang đo NCSD

ế ố ự t nhiên Y u t ể ị ố ế ố ự 3. 3.1. Ki m đ nh CFA cho nhóm nhân t y u t t nhiên

ế ố ế ố ự ả Hình 1.1:   K t qu  phân tích nhân t thang đo y u t t nhiên

ế ấ K t qu ế   ả Error: Reference source not found  cũng cho th y các bi n

ề ạ ọ ố quan sát trong mô hình đ u có tr ng s  > 0.5, nên các thang đo đ t giá tr  h i t ị ộ ụ   .

ứ ớ ố T  ừ 1.2, ta th y ấ v i m c ý nghĩa 1%, thì các nhân t NNgam, Nmat, và TP có

ả ưở ế ố ở ứ ố nh h ng đ n nhân t YTTN; m c ý nghĩa 10% nhân t TBDC và BDKH có

ả ưở ế ố ế ả ỉ ưở nh h ng đ n nhân t YTTN; ch  có bi n DHDM không có  nh h ế   ng đ n

ả

ố nhân t YTTN.

B ng 1.2:

Estimate

S.E.

C.R.

P

Label ưở

ả Có  nh h

ở ứ   ng (  m c ý

YTTNd <­­>

TBDCd

.017

­1.795

.073

­.031

YTTNd <­­> NNgamd YTTNd <­­> TPhud YTTNd <­­> DHDMd BDKHd YTTNd <­­>

.054 .110 ­.016 .035

.020 .032 .020 .020

2.690 3.407 ­.788 1.705

.007 *** .431 .088

nghĩa 10%) ưở ả Có  nh h ưở ả Có  nh h ả Không  nh h ưở ả Có  nh h

ng ng ưở ng ở ứ   ng (  m c ý

ươ ủ ế ị ệ   Giá tr  hi p ph ng sai c a các bi n trong thang đo YTTN

24

Estimate

S.E.

C.R.

P

Label nghĩa 10%) ưở

YTTNd <­­>

NMatd

.047

.017

2.698

.007

ả Có  nh h

ng

Hình

1.

1:

ế ố ủ ấ ế 4. Mô hình c u trúc tuy n tính SEM c a nhóm y u t ANNN ư ế ả K t qu  phân tích nh  sau:

k tế quả phân nhân tích  tố các thang đo annn IV. iả pháp Gi về an ninh

ồ ướ ngu n n ị ề ế ố ự c ố ớ ế ị ồ ề ấ Đ i v i 03 nhóm v n đ  đã xác đ nh, các nhóm gi  nhiên, y u t i pháp v  y u t ươ ả i pháp t ế ố ử ụ  s  d ng n t ứ   ng  ng ướ   c và ụ ể ư ả ượ đ c khuy n ngh  g m: gi chính sách. C  th  nh  sau: ả ề ế ố ự 1. Gi ế ộ ị i pháp v  y u t  t ­ Nghiên c u v  t nhiên ị ế ứ ề ai bi n đ a ch t ấ   ấ  và các tác đ ng c a tai bi n đ a ch t ủ ế đ n ngu n n ồ ướ   c; ồ ướ c và tình hình ị ả ậ  t ớ i ngu n n ưở ng. ả ủ ự ằ ả ả ế ộ ổ ủ i n đ i khí h u ­ Đánh giá tác đ ng c a b ướ ạ ử ụ ự i các khu v c ch u  nh h khai thác s  d ng n c t ậ   ủ:  Tr ng các lo i r ng đ  đ m b o tahrm ph  th c v t, ể ả ạ ừ ồ ả ­  Th m ph ấ   ả ộ ừ ố ch ng xói mòn cho các r ng phòng h  nh m đ m b o cho các công trình c p ướ n ả c, đ m b o ị ủ ự ả ắ ị a hình, đ a m o ạ  c a các khu v c có kh  năng ấ ứ ắ ­ Nghiên c u n m b t đ ồ ướ c m t an ninh ngu n n ế ồ ướ ạ c t ự i các khu v c đã và đang

ễ ế ­ Đánh giá xu th , di n bi n ngu n n ấ ồ ướ   ả x y ra m t an ninh ngu n n c ả ề ế ố ử ụ i pháp v  y u t s  d ng n ướ c Gi 2.

25

ả ố ­ Môi tr ng: Duy trì d ả òng ch y môi tr ườ  và dòng ch y t ng ể   i thi u ườ trên các sông chính, sông quan tr ng.ọ ướ ố c ti ả ử ụ ả ệ ế ị ử ụ ế t b  s  d ng n t ki m ch ng lãng ướ   c; ­ Du l chị ầ ễ ệ ả ướ ự c; Xây d ng h ệ ướ ử ả ố ố th ng x  lý n c. ả ầ ướ ị ụ và sinh ho t: ạ S  d ng n , d ch v ế ợ ộ ướ c m t cách h p lý, c i ti n thi phí; Gi m nhu c u n ố ồ ướ   c. Phòng ch ng ô nhi m ngu n n ­  Công nghi pệ :  Nâng cao hi u qu  tái s  d ng n ử ụ ồ ướ c th i; Phòng ch ng ô nhi m ngu n n ướ ế i ti c;T ệ t ki m n ổ   ả c; Gi m t n ễ ­ Nông nghi pệ : Gi m nhu c u n ướ c: ự ố ả ằ ượ ng n ươ ướ ổ ầ ả ả ề ạ ướ ự ả ả ủ ộ ồ ả   c không ph i ả   i cho s  tham gia qu n ự ng năng l c qu n lý. ấ ướ th t n ươ   ứ   i) C ng hoá kênh m ng: Xây d ng các công trình kiên c  hóa kênh m ng ấ c t n th t. nh m gi m l ố ấ ii)  Nâng c p công trình đ u m i: ầ ệ ả iii)  Nâng cao hi u qu  qu n lý: Qu n lý theo nhu c u dùng n ệ ậ ợ ả qu n lý theo kh  năng công trình; t o đi u ki n thu n l ườ ộ lý c a xã h i, công dân và c ng đ ng; Tăng c ậ ầ ử ụ ổ ơ ấ ể ồ + Chuy n đ i c  c u cây tr ng v t nuôi có nhu c u s  d ng n ướ   c ư ấ ế th p, nh ng có giá tr  kinh t ị ố cao. ễ ồ ướ ệ ố ươ + Phòng ch ng ô nhi m ngu n n c trong các h  th ng kênh m ng. ả ề 3. Gi i pháp v  chính sách ọ ộ ữ ễ ứ ­ M t trong nh ng nguyên nhân quan tr ng gây ô nhi m môi tr ờ ạ ế ề ụ ầ ẽ ầ ơ ầ ư ấ ượ ử ụ ư ượ ụ ệ ổ c là do kinh phí eo h p nên trong th i gian qua, vi c t ả ấ ủ ả ơ ữ ườ ự ng c  v  nhân l c và tài chính. ơ ồ ườ ơ ở ế ạ ầ ạ ả ấ ễ ặ ấ ơ ở ườ   ng ẹ ướ n    ch c đánh giá hay ướ ề ứ ổ ng n đi u tra v  ch t l    ch c, cá c còn h n ch , công tác qu n lý các t ướ ủ ả   ả nhân khai thác, s  d ng n c cho các m c đích s n xu t nông lâm, th y s n, ệ   ặ c ch t ch . Do đó các c  quan ch  qu n c n có các bi n kinh doanh ch a đ ắ ề ạ pháp kh c ph c tình tr ng nói trên. C n đ u t    nhi u h n n a cho công tác môi ả ề tr ầ ấ ơ ấ ­ Các c  quan chuyên ngành c n c p gi y phép cho các c  quan, cá nhân   ạ ộ   ướ ng xuyên giám sát ho t đ ng c. Và th tham gia khai thác ngu n tài nguyên n ệ ế ử   ấ ấ ủ c a các c  s , cá nhân này. N u th y d u hi u vi ph m c n kiên quy t x  lý ướ ề ệ   ặ ử ụ t c. Đ c bi các hành vi vi ph m v  thăm dò, khai thác, s  d ng tài nguyên n ầ ử ướ   ườ ả ổ ứ  ch c cá nhân x  ch t th i gây ô nhi m môi tr c n x  lý n ng các t c, ng n ủ ể có th  rút gi y phép c a các c  s  cá nhân này.  ơ ở ả ệ ầ ụ ấ ườ ướ ư ử ệ ệ ng đ ướ ả ng n ạ ộ ủ ể ệ ­ Các c  s  s n xu t, khu công nghi p, c m công nghi p c n nâng cao   ể  ả ướ c khi đ a ra ngoài môi tr ườ   ng nói chung, môi tr c nói riêng.   ng xuyên ki m tra ho t đ ng c a các xí c th i tr ườ ườ ấ ễ ỉ ế ơ ở ả ầ ấ ử ế ệ ấ ạ ầ

công ngh  trong vi c x  lý n ả đ m b o không gây ô nhi m môi tr ủ Các ban ngành c a các t nh c n th ệ nghi p, c  s  s n xu t, n u th y d u hi u vi ph m c n có các ch  tài x  lý.  26

ố ấ ư ầ ư ướ ả ạ ế ả ư ườ ể ả ­ Do tình hình dân s  ngày càng gia tăng, trong quá trình xây d ng khu ạ ủ ụ ng. ớ ư ng đ  đ m b o đây ướ ườ ng n ễ ự ườ dân c  c n l u ý đ n ch t th i sinh ho t c a c m dân c  ra ngoài môi tr ả ả ử Ph i x  lý n c th i sinh ho t sau đó m i đ a ra môi tr ễ c.  không còn là nguyên nhân gây ô nhi m môi tr ướ ng n ỉ ấ ầ ồ ế ồ ệ ả ệ t là mùa n ượ ộ ườ   ­ M t trong các lí do gây ra ô nhi m môi tr c sông Đà đó là do ổ ề ệ ề ả ừ ầ  đ u ngu n đ  v . Vì th  chính quy n các t nh c n có bi n pháp   ướ   ườ ượ c ng n ng ngu n, cùng nhau b o v  môi tr ướ ặ c sông Đà nói riêng đ c bi   c lũ khi mà ả ề ồ ng ngu n x  v . ch t th i t ế ớ liên k t v i các t nh phía th ướ nói chung, môi tr ả ừ ượ ng rác th i t l ỉ ườ ng n  trên vùng th ể ạ ộ ồ ồ ầ ủ ả ườ ồ ồ ế ử ụ ử ụ ứ ứ ứ ề ạ ồ ồ ầ ệ ệ ừ ả ờ ồ ườ ả ườ ạ ế ệ ễ   ủ ả ­ Trong ho t đ ng nuôi tr ng th y s n: Ki m soát các ngu n ô nhi m ứ   ừ i dân nuôi tr ng theo hình th c t  nuôi tr ng th y s n. C n khuy n khích ng thâm canh và bán thâm canh, s  d ng th c ăn công nghi p, không s  d ng các   ủ ả   lo i th c ăn ch a nhi u N, P nh  hi n nay. Đ ng th i vi c nuôi tr ng th y s n ổ  ả trên sông ph i có quy ho ch c  th , không nuôi tr ng b a bãi. C n ph i ph ườ ậ c p cho ng ng. ư ệ ụ ể ứ ề ệ ầ i dân các ki n th c v  v  sinh môi tr ạ ề ỉ ề ắ ng, b o v  môi tr ệ ử ụ ả ớ ướ ể ơ ở ị ị c. Đ i v i các c  s  trên đ a bàn t nh khai thác dòng n ỉ ệ ả ả ồ   ­ Chính quy n các T nh c n có quy ho ch trong vi c s  d ng ngu n ặ ướ ệ c  m t   trên  sông,   phát  tri n  du  l ch  trên  sông  g n   li n  v i  b o  v   môi   n ố ớ ướ ườ   c sông Đà tr ng n ễ ượ ế ả ư   c k  ho ch trong đó có vi c b o đ m không gây ô nhi m dòng ph i đ a ra đ ớ ấ ướ n ạ ấ c thì T nh m i c p gi y phép cho ho t đ ng. ỉ ố ớ ố ụ ọ ề ệ ả ướ ệ ườ ướ ủ ệ ả ạ ộ ứ   ­ Đ i v i các h  dân chài s ng và khai thác trên sông: các c  quan ch c ồ ầ   c. Không đánh b t các loài cá   c, không ơ ắ ng n ơ ị ằ ộ năng c n giáo d c h  v  vi c b o v  ngu n n quý có nguy c  b  tuy t ch ng, không th i rác ra ngoài môi tr đánh b t cá b ng kích đi n, bom mìn... ả ớ ệ ạ ộ ả ộ ạ ờ ẽ ế ấ ạ ố ắ ầ   ­ V i các ho t đ ng khai thác than và khoáng s n ven b  sông: yêu c u ả không th i ch t th i đ c h i xu ng lòng sông. N u vi ph m s  không cho khai   thác ti p. ế ị ằ ả ự ướ ạ ể ệ ệ ư ầ ừ ứ ­ Nh m b o v  và phát tri n tài nguyên n ự ầ ồ ị ả ệ ề ồ ồ ướ ố ố c. c khu v c đô th  và các khu   ụ   ộ ệ ự ậ v c t p trung dân c  c n th c hi n m t lo t các bi n pháp tr ng r ng, ph c ằ ồ ạ ừ h i l   i r ng đáp  ng nhu c u v  cân b ng sinh thái đô th , b o v  ngu n tài ễ ấ nguyên đ t, ch ng xói mòn, ch ng ô nhi m ngu n n ặ ườ ễ ể ệ ầ ng n ư ệ ườ ọ ầ ế ị ướ   ­ Đ  góp ph n vào vi c ngăn ch n tình tr ng ô nhi m môi tr c ổ ế   ề ng tuyên truy n ph  bi n ổ ầ ớ ướ c đ n m i t ng l p nhân dân, các t ướ ứ ạ nh  hi n nay, các ban, ngành liên quan c n tăng c ậ ề các quy đ nh pháp lu t v  tài nguyên n ch c khai thác tài nguyên n ố ớ ể ả ả ướ c. ­ Riêng đ i v i công tác qu n lý tài nguyên n c đ  đ m b o an ninh ồ ướ ầ ọ ả ngu n n c, c n chú tr ng các gi ả i pháp sau:

27

ộ ả ướ ầ ớ c c n s m ban hành đ y đ  đ ng b  nh ng văn b n d ệ ườ ữ ậ ậ ả ủ ồ ướ   i ế   ng và các Lu t có liên quan đ n ậ ướ Lu t h Tài nguyên n ậ ướ ề ế ộ ộ ộ ố ề ợ ấ ậ ả ậ ướ ầ ớ ể i Lu t. Nhà n c c n s m s a đ i Lu t Tài nguyên n  xã h i hi n nay (đã b c l c s m ban hành Ch ử ổ ệ ộ ướ ớ ả ệ ầ + Nhà n ẫ ng d n thi hành Lu t B o v  môi tr c.ướ + Nhà n ệ đi u ki n phát tri n kinh t ươ các văn b n d gia khai thác, s  d ng b n v ng và b o v  Tài nguyên n ả ậ ươ ố ị ươ ậ ớ ớ  Trung ế ớ ự ả qu n lý có s  h

c a Trung  ấ ạ ư ỉ ừ ả ứ ệ ớ   c cho phù h p v i  m t s  đi u b t c p) và   ướ ố   ụ ng trình m c tiêu qu c ử ụ ướ ề ữ c. ướ ấ ơ ầ   c   c n   s m   t p   trung   th ng   nh t   c   quan   qu n   lý   Tài +   Nhà   n ố ừ ướ ng và s m thành l p các ng đ n Đ a ph c thông su t t nguyên n   ệ ả ợ ạ   ụ ứ ự ư ổ ứ T  ch c qu n lý l u v c sông thích h p v i nhi m v  ch c năng rõ ràng, ho t ả ự ự ự ỗ  ự ộ ườ ệ i trong l u v c sông” t đ ng có hi u qu  th c s  do “ng ứ ạ ả ạ ở ả ươ ợ ủ    qu n lý quy ho ch, mà i  ng (ch  không ph i ch  d ng l tr ạ ự ườ ủ ủ ế ư th c ch t quy ho ch ch a có. Lãnh đ o qu n lý ch  y u là “ng   i c a Trung ạ ộ ươ ng” nên ho t đ ng kém hi u qu , hình th c). + Nhà n c nên có c  ch , chính sách đ  ng i dân, các t ườ ả ể ườ ệ ướ c, b o v  môi tr ậ ướ ế ừ ạ ả ơ ế ệ i dân tham gia ngay t ổ ứ ộ    ch c c ng ạ   c, t o ng n ự    khi l p quy ho ch xây d ng đ n khai

ừ ị ướ ự ự ả ồ đ ng tham gia th c s  b o v  Tài nguyên n ườ ệ ề đi u ki n cho ng ả ệ ử ụ thác s  d ng và b o v . ướ ầ ớ c c n s m ban hành văn b n qui đ nh t ng b ườ + Nhà n ả ả   ả c đ m b o   c s ng, ả ướ ự ự ượ ố ể ng cho các con sông đ  con sông th c s  đ ướ ề ữ ơ ở ể ẻ ạ ủ đ  dòng ch y môi tr kho  và lành m nh làm c  s  cho phát tri n b n v ng Tài nguyên n c.

28

Ậ Ậ Ả Ế

ƯƠ

TH O LU N VÀ K T LU N

CH

NG V:

ả

ổ ả ể ế ế ầ ả ị ế 1.1  t ng k t các k t qu  ki m đ nh gi ấ ự ả ể ủ ế ợ ị ƯƠ thuy t trong trong ph n 3   ế   K t qu  ki m đ nh cho th y s  phù h p c a mô hình lý thuy t NG 3. CH ị ườ ư ệ ấ ậ ả ế ớ v i thông tin th  tr ng cũng nh  vi c ch p nh n các gi thuy t H1, H3­H5, ỏ ả ề ế H7­H14, H17, H18 và bác b  gi thuy t H2, H6, H15, H16, H19 đã đ  ra trong ộ ố ư ứ ế ự ả nghiên c u này đ a ra m t s  ý nghĩa thi ơ t th c cho các c  quan qu n lý tài ướ ể ơ ở ư ệ ả ợ nguyên n c đ  làm c  s  đ a ra chính sách thích h p trong b o v  ANNN khu ự v c Lai Châu.

B ng 1.1:

Các gi

ả ế ủ ứ thuy t c a nghiên c u

ế

ả K t qu  phân

ễ ả ả

Di n t

gi

ế  thuy t

Giả   thuy tế

ố

ệ

t

nhiên và an

H1

ố

ầ ử

H2

ố

ố

ữ ế ố ơ ế

H3

ồ ướ

ố

ữ ế ố ướ

ặ c m t và

H4

t

ố

ệ

n

ầ c ng m và

ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t

H5

t

nhiên ữ ế ố ướ  nhiên

ố

ị    đ a hình đ a

H6

ạ

ố

ố

ệ m o và y u t ệ

ủ    th m ph  và

H7

t

nhiên

ố

ổ

bi n đ i khí

H8

ữ ế ố ế  t

ệ

ấ

ố

đ a ch t thiên tai

H9

ệ

ố

H10

ạ

ố

H11

ệ

ố

ị

H12

ệ

ố

ị

H13

ố

ị

ị

ụ

H14

ị ầ ử ụ và nhu c u s  d ng n ị ệ

ả

ố

ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t

tích Có ý nghĩa th ngố   kê Không có ý nghĩa  th ng kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Không có ý nghĩa  th ng kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Không có ý nghĩa

H15

ữ ế ố ự ẳ ị Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ồ ướ c ninh ngu n n ệ ữ ế ố ị ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  nhu c u s ụ ồ ướ d ng và an ninh ngu n n c ệ ị ẳ  c  ch  chính Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t sách và an ninh ngu n n c ị ẳ ệ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  n ế ố ự y u t ị ế ố ự y u t ữ ế ố ị ị ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ế ố ự  t  nhiên ị ẳ ữ ế ố ả Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ế ố ự y u t ị ẳ ệ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ế ố ự ậ  nhiên h u và y u t ị ữ ế ố ị ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ế ố ự  nhiên và y u t  t ệ ị ữ ế ố ủ ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  th y đi n và ế ố ầ ử ụ ướ y u t  nhu c u s  d ng n c ệ ị ẳ ữ ế ố Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  sinh ho t và ầ ử ụ ế ố ướ  nhu c u s  d ng n y u t c ệ ữ ế ố ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  nông nghi p và ầ ử ụ ế ố ướ  nhu c u s  d ng n y u t c ữ ế ố ẳ ệ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  công nghi p và ế ố ầ ử ụ ướ  nhu c u s  d ng n y u t c ữ ế ố ẳ ệ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  du l ch, d ch v ướ c ữ ế ố  dòng ch y môi 29

ế

ả K t qu  phân

ễ ả ả

Di n t

gi

ế  thuy t

Giả   thuy tế

ườ

tr

ng và y u t

ố

ướ c ạ   ị  chính tr  ngo i

H16

ố

ầ ử ụ ế ố  nhu c u s  d ng n ị ệ ữ ế ố ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ơ ế giao và c  ch  chính sách ị

ố

ữ ế ố

ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t

ề   ụ  giáo d c truy n

H17

ệ ơ ế thông và c  ch  chính sách ệ

ố

ữ ế ố

chính sách, pháp

H18

ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t ậ ệ

ữ ế ố ộ

ố

ạ   i ph m,

H19

ủ

ố

ị ơ ế lu t và c  ch  chính sách ị ẳ Có m i liên h  kh ng đ nh gi a y u t  t ơ ế ố kh ng b  và c  ch  chính sách

tích ố th ng kê Không có ý nghĩa  th ng kê Có ý nghĩa th ngố   kê Có ý nghĩa th ngố   kê Không có ý nghĩa  th ng kê

ỉ ộ ặ ị ầ n ế ố ơ c m t, y u t ấ ế ố ả c ng m, y u t và nhóm các y u t ề ế ố ế ậ ặ ụ ồ ọ ồ ặ ế ố ướ ng n ứ ủ ạ ướ ồ ồ ễ ư ườ ướ ự ế ố ả ơ ệ ủ ủ ự ướ ả ậ ị

bi n đ i khí h u bao g m 03 quan sát có tác đ ng là BDKH1­3 (do lũ l ữ ự ả ị ế ộ ưở ả đ t đá x y ra th ệ ượ ặ ử ụ ng s t l ủ ườ ự ng xuyên  nh h ứ ồ ộ ướ ấ ồ ự ậ  th cứ  ng ệ ằ i đ a ph ạ ng còn h n ch ); ươ ộ ệ i b o v  tài nguyên n ớ ả ư ượ ề ị ươ ệ ả ấ ế ố ự ừ ằ ứ  nhiên  các y u t    t Nghiên c u ch  ra r ng ANNN ch u tác đ ng t ủ ế ố ế   ế ố ướ (bao g m: ồ ế ố ướ  bi n  th m ph , y u t  n y u t ế ố ị ậ ổ  c  ch  chính sách    đ a ch t thiên tai)  đ i khí h u, y u t ụ ể   ế ố giáo d c truy n thông, y u t ồ  chính sách, pháp lu t). C  th ,   (bao g m: y u t ụ ộ ế ố ướ   c m t bao g m 03 quan sát có tác đ ng NMat1, 5, 6 (do lũ l t và  n y u t ầ ướ ế c ng m bao    n c m t mùa khô cho tr ng tr t và chăn nuôi); y u t thi u n ướ   ướ ượ ộ ồ i c d ùa khô l g m 05 quan sát có tác đ ng NNgam 1, 2, 4­6 (do m ạ   ủ ấ i tiêu, chăn nuôi c a gia đình; ho t đ t không đáp  ng đ  cho sinh ho t, t ầ   ọ ộ c ng m đ ng tr ng tr t và chăn nuôi đang có nguy c  gây ô nhi m ngu n n ệ ử ụ ả ấ i dân ch a có s  qu n lý do vi c s  d ng hóa ch t trong nông nghi p c a ng   ộ   ồ ơ ủ  th m ph  bao g m 02 quan sát có tác đ ng c); y u t c a c  quan nhà n ủ ự ậ ả Tphu1, 2 (s  suy gi m th m ph  th c v t do t p quán canh tác và đô th  hóa);   ậ ổ ồ ụ   ộ ế ố ế t y u t ườ ả ấ ạ ủ   ầ ng trong nh ng năm g n đây và s  suy gi m c a và h n hán x y ra th t th ộ   ồ ấ ế ố ướ ự ượ  tai bi n đ a ch t bao g m 05 quan sát có tác đ ng  nhiên); y u t c t ng n l ự ấ ạ ủ   ự ơ ả i khu v c xây d ng nhà máy th y là TBDC1, 3­6 (do nguy c  x y ra đ ng đ t t ấ ượ   ớ ả ườ ạ ở ấ ệ i ch t l ng t đi n, hi n t ng ề ế ố giáo d c truy n thông ụ ướ   n i dân trong khu v c); y u t c m t s  d ng c a ng ườ ủ ậ   i dân bao g m 05 quan sát có tác đ ng là GDTT2­6 (do nh n th c c a ng ông tác tuyên truy n,ề   ả c khu v c Sông Đà còn th p, c trong b o v  ngu n n ồ   ườ ụ ệ ả i dân trong b o  v   an  ninh  ngu n giáo d c nh m  nâng  cao  nh n ậ ế y u t ế ố ồ ướ ạ ị  chính sách, pháp lu t bao g m 06 n   c t ổ ế   ượ ươ ị ườ c ph  bi n ng ít đ i dân đ a ph g quan sát có tác đ ng là CSPL1­6 (do n ướ ệ ấ   ử ụ ướ c, hóa ch t c; vi c s các chính sách liên quan t  d ng n t sộ ố  ặ ẽ ể ng ki m soát ch t ch ; m cho s n xu t nông nghi p ch a đ c chính quy n đ a ph

30

ề ả ệ ướ ư ự ớ ễ ủ   c còn ch a sát v i tình hình th c ti n c a ươ chính sách v  b o v  tài nguyên n ị đ a ph ng).

31