Luận án Tiến sĩ: Đánh giá tác động kinh tế của biến đổi khí hậu đến khai thác thuỷ sản và giải pháp ứng phó của Việt Nam

Luận án này tập trung nghiên cứu tác động kinh tế của biến đổi khí hậu đối với ngành khai thác thủy sản Việt Nam, một lĩnh vực trọng yếu đóng góp vào an ninh lương thực và sinh kế toàn cầu. Nhận thấy sự thiếu hụt các nghiên cứu định lượng chuyên sâu về vấn đề này tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh ngành thủy sản đang chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ biến đổi khí hậu, nghiên cứu đặt ra mục tiêu cấp thiết là đề xuất các giải pháp ứng phó phù hợp.

Luận án hướng đến các nhà khoa học, nhà nghiên cứu về kinh tế, môi trường và thủy sản; các nhà hoạch định chính sách và quản lý cấp trung ương và địa phương tại Việt Nam; cùng với các tổ chức và cộng đồng ngư dân chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Luận án này đánh giá toàn diện tác động kinh tế của biến đổi khí hậu (BĐKH) đối với hoạt động khai thác thủy sản (KTTS) tại Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp chính sách và tổ chức hoạt động nhằm ứng phó hiệu quả đến năm 2025 và 2055. Về mặt lý luận, nghiên cứu phát triển cơ sở lý thuyết và thực tiễn về ảnh hưởng của BĐKH lên nguồn lợi thủy sản, đặc biệt trong bối cảnh các vùng biển nhiệt đới như Việt Nam, đồng thời xây dựng mô hình dự báo tác động kinh tế bằng tiền tệ. Các đóng góp mới của luận án bao gồm việc định lượng các tác động của BĐKH không chỉ đến sản lượng hay doanh thu của ngành mà còn đến tổn thất lợi ích ròng của xã hội, phân tách rõ ràng thiệt hại đối với cả người sản xuất và người tiêu dùng. Nghiên cứu chỉ ra rằng KTTS Việt Nam chịu tác động tiêu cực nghiêm trọng từ BĐKH; cụ thể, trong dài hạn, sản lượng KTTS dự kiến giảm 22,56% khi nhiệt độ tăng 1°C và 0,60% khi lượng mưa tăng 1%. Ước tính tổn thất xã hội do BĐKH gây ra có thể lên đến 30-40 nghìn tỷ đồng mỗi năm vào năm 2025 theo các kịch bản phát thải khác nhau. BĐKH cũng làm tăng nguy cơ cạn kiệt nguồn lợi thủy sản do khai thác quá mức. Trên cơ sở các phân tích này, luận án đề xuất Việt Nam cần chuyển đổi sang quản lý KTTS theo hướng bền vững sinh thái, hạn chế sản lượng khai thác thông qua các công cụ quản lý như cấp phép hạn ngạch có thể chuyển nhượng, đồng quản lý, và tăng cường nuôi biển để đáp ứng nhu cầu hải sản. Những khuyến nghị này cung cấp cơ sở quan trọng cho các nhà hoạch định chính sách và cộng đồng ngư dân Việt Nam trong việc xây dựng các kế hoạch thích nghi và giảm thiểu tác động của BĐKH.