Tác dụng chống viêm, lợi niệu và độc tính cấp tính của cây Nhó Đông trên thực nghiệm

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

88
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhó đông - Psychotria morindoides Hutch- Rubiaceae [1] hay còn được gọi lμ cây Lấu [3] mọc hoang nhiều ở tỉnh Sơn La, được nhân dân địa phương dùng chữa rối loạn tiêu hóa, chữa viêm gan thể hoμng đản hoặc giã lấy nước đắp lên chỗ sưng viêm. Chúng tôi đã nghiên cứu tác dụng chống viêm gan thực nghiệm của dịch chiết toμn phần trong nước của rễ cây Nhó đông [4], [6], trong phần nμy mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi lμ: - Đánh giá tác dụng chống viêm cấp vμ mạn tính của Nhó đông trên mô hình thực nghiệm. - Đánh giá tác dụng lợi niệu của...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tác dụng chống viêm, lợi niệu và độc tính cấp tính của cây Nhó Đông trên thực nghiệm

TCNCYH 25 (5) - 2003 T¸c dông chèng viªm, lîi niÖu vµ ®éc tÝnh cÊp tÝnh cña c©y Nhã ®«ng trªn thùc nghiÖm §µo V¨n Phan1, L¹i ThÞ V©n2 1 §¹i häc Y Hµ Néi, 2§¹i häc Y Th¸i B×nh DÞch chiÕt toµn phÇn trong n−íc cña rÔ c©y Nhã ®«ng- Psychotria morindoides Hutch- Rubiaceae- theo tû lÖ 1: 1 (1ml t−¬ng ®−¬ng 1g d−îc liÖu kh«), cho chuét cèng uèng víi liÒu 10g/ kg th©n träng, ®·: - Kh«ng cã t¸c dông chèng viªm cÊp trªn m« h×nh phï bµn ch©n chuét b»ng carrageenin, nh−ng l¹i chèng ®−îc viªm m¹n trªn m« h×nh g©y u h¹t b»ng amiant. - Lµm t¨ng lîi niÖu tíi 83% ë giê thø 6 sau uèng thuèc. Chuét nh¾t uèng liÒu tèi ®a 1 lÇn 120g/ kg th©n träng vÉn kh«ng chÕt nªn kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc DL50. I. §Æt vÊn ®Ò Chuét cèng tr¾ng chñng Wistar c¶ 2 gièng Nhã ®«ng - Psychotria morindoides Hutch- cã träng l−îng 160- 200g ®−îc chia thµnh 3 l« Rubiaceae [1] hay cßn ®−îc gäi lµ c©y LÊu [3] × 10 con. mäc hoang nhiÒu ë tØnh S¬n La, ®−îc nh©n L« 1: uèng NaCl 0,9%- 10ml/ g d©n ®Þa ph−¬ng dïng ch÷a rèi lo¹n tiªu hãa, L« 2: uèng DCN§- 10g hay 10ml/ kg ch÷a viªm gan thÓ hoµng ®¶n hoÆc gi· lÊy L« 3: uèng Aspirin 0,05g trong 10ml/ kg n−íc ®¾p lªn chç s−ng viªm. Chóng t«i ®· Mét giê sau khi uèng c¸c dung dÞch trªn, nghiªn cøu t¸c dông chèng viªm gan thùc g©y viªm phï ch©n chuét theo ph−¬ng ph¸p nghiÖm cña dÞch chiÕt toµn phÇn trong n−íc Winter [10]; tiªm vµo d−íi da gan bµn ch©n cña rÔ c©y Nhã ®«ng [4], [6], trong phÇn nµy ph¶i cña chuét dung dÞch carrageenin 1% trong môc tiªu nghiªn cøu cña chóng t«i lµ: n−íc muèi sinh lý víi liÒu 0,05ml/ ch©n. Bµn - §¸nh gi¸ t¸c dông chèng viªm cÊp vµ ch©n tr¸i kh«ng tiªm, dïng lµm chøng. §o thÓ m¹n tÝnh cña Nhã ®«ng trªn m« h×nh thùc tÝch bµn ch©n chuét tr−íc (V0) vµ sau g©y viªm nghiÖm. 2, 4, 6, 8 vµ 24 giê (hoÆc so s¸nh víi thÓ tÝch - §¸nh gi¸ t¸c dông lîi niÖu cña Nhã ®«ng bµn ch©n tr¸i cïng thêi ®iÓm) b»ng m¸y ®o thÓ trªn chuét. tÝch (plethysmo meter 7140) Ugo Basile, Italia. - X¸c ®Þnh liÒu chÕt 50% (DL50) cña DCN§ Møc ®é phï ®−îc tÝnh theo c«ng thøc trªn chuét nh¾t Vt - V0 II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p X% = × 100 V0 nghiªn cøu X%: ®é phï bµn ch©n 1. Thuèc nghiªn cøu: Vt: thÓ tÝch bµn ch©n ë t giê DÞch chiÕt toµn phÇn trong n−íc cña rÔ c©y V0: thÓ tÝch ch©n ®èi chøng Nhã ®«ng (DCN§) thu ho¹ch ë vïng nói 3. Nghiªn cøu t¸c dông chèng viªm m¹n tØnh S¬n La ®−îc thùc hiÖn t¹i viÖn D−îc liÖu theo tû lÖ 1:1 (1ml DCN§ t−¬ng ®−¬ng G©y u h¹t thùc nghiÖm theo ph−¬ng ph¸p 1g d−îc liÖu kh«) Ducrot vµ céng sù [7] cã c¶i tiÕn. Chuét cèng tr¾ng c¶ 2 gièng cã träng l−îng 130- 160g 2. Nghiªn cøu t¸c dông chèng viªm cÊp: ®−îc chia thµnh 3 l« × 10 con: §Ò tµi ®−îc thùc hiÖn t¹i bé m«n D−îc lý, tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi 3
TCNCYH 25 (5) - 2003 L« 1: uèng NaCl 0,9%- 10ml/ kg 4. §¸nh gi¸ t¸c dông lîi niÖu L« 2: uèng DCN§- 10g hay 10ml/ kg Chuét cèng tr¾ng c¶ 2 gièng cã träng l−îng L« 3: uèng Aspirin 0,05g trong 10ml/ kg 180 ± 20g chia thµnh 2 l« × 6 con. G©y mª chuét b»ng thiopental 40mg/ kg L« 1: uèng n−íc cÊt 10 ml/ kg tiªm phóc m¹c. G©y u h¹t thùc nghiÖm víi côc L« 2: uèng DCN§ 10g hay 10 ml/ kg amiant cã träng l−îng 30 mg ®· ®−îc tiÖt trïng Sau khi uèng thuèc, c¸c chuét ®Òu ®−îc b»ng sÊy ë 1600C trong 2 giê, vµ nhóng vµo tiªm thªm vµo phóc m¹c dung dÞch NaCl 0,9%- carrageenin 1% tr−íc khi cÊy vµo d−íi da g¸y 30 ml/ kg ®Ó lµm t¨ng khèi l−îng n−íc tiÓu. §Æt cña chuét . Sau ®ã cho chuét uèng thuèc trong tõng chuét vµo mçi phÔu riªng ®Ó høng n−íc 5 ngµy liÒn, ngµy ®Çu sau cÊy sîi amiant 30 tiÓu. §o l−îng n−íc tiÓu tõng giê trong 6 giê. phót. ChiÒu ngµy thø 5, g©y mª chuét, bãc t¸ch X¸c ®Þnh DL50 trªn chuét nh¾t theo ®−êng c¸c khèi u, c¾t gät s¹ch tæ chøc mì råi ®Æt vµo uèng cña DCN§ theo ph−¬ng ph¸p Litchfield tñ Êm 500C trong 18 giê. C©n träng l−îng khèi Wilcoxon [8] u. T¸c dông chèng viªm ®−îc ®¸nh gi¸ b»ng tû lÖ % gi¶m träng l−îng khèi u so víi l« chøng III. KÕt qu¶ chØ dïng NaCl 0,9%. 1. T¸c dông chèng viªm cÊp B¶ng 1: T¸c dông cña DCN§ lªn thÓ tÝch bµn ch©n chuét bÞ g©y phï b»ng carrageenin (n = 10/ l«) ThÓ tÝch bµn ch©n (theo ®¬n vÞ m¸y ®o) (1) NaCl 0,9% DCN§ Aspirin Ch©n ®èi chøng 1,53 ± 0,32 1,31 ± 0,08 1,46 ± 0,14 (100%) (100%) 2 giê 2,33 ± 0,48 2,00 ± 0,21 1,90 ± 0,20* thÓ tÝch V2 (152,3%) (152,7%) (130,1%) bµn ch©n 4 giê 2,67 ± 0,46 2,34 ± 0,13 2,07 ± 0,16* sau tiªm V4 (174,5%) (170,9%) (141,8%) carra- 6 giê 2,29 ± 0,32 1,92 ± 0,15 1,97 ± 0,15* geenin V6 (149,7%) (146,6%) (134,9%) 8 giê 2,22 ± 0,27 1,87 ± 0,12 1,83 ± 0,15* V8 (145,1%) (142,7%) (125,3%) 24 giê 1,98 ± 0,23 1,47 ± 0,15 1,64 ± 0,15 V24 (129,4%) (110,7%) (112,3%) : C¸c sè trªn lµ thÓ tÝch theo ®¬n vÞ cña m¸y ®o Ugo Basile (M ± SE). C¸c sè d−íi lµ tû lÖ % (1) t¨ng thÓ tÝch (phï) so víi ch©n ®èi chøng. * : p < 0,05 so víi l« chøng uèng NaCl 0,9%. Qua b¶ng 1 cho thÊy carrageenin g©y phï rÊt m¹nh, nhÊt lµ ë giê thø 4. Sau 1 ngµy, t¸c dông ®· gi¶m ®i rÊt nhiÒu. ChØ cã aspirin øc chÕ ®−îc t¸c dông g©y phï cña carrageenin víi p< 0,05 ë tÊt c¶ c¸c thêi ®iÓm ®· ®−îc ®o trong ngµy. 2. T¸c dông chèng viªm m¹n 4
TCNCYH 25 (5) - 2003 B¶ng 2: T¸c dông chèng viªm m¹n tÝnh cña DCN§ Thuèc n Träng l−îng trung b×nh u Tû lÖ % so víi % gi¶m träng l−îng p dïng h¹t l« chøng u so víi l« chøng NaCl 0,9% 10 202,7 ± 23,5 100 DCN§ 10 127,6 ± 7,9 62,95 37,05 < 0,01 Aspirin 10 165,1 ± 13,1 81,45 18,55 < 0,05 KÕt qu¶ cho thÊy víi liÒu ®−îc dïng trong thÝ nghiÖm DCN§ cã t¸c dông gi¶m viªm m¹n tÝnh m¹nh h¬n Aspirin (37,05% so víi 18,55%). 3. T¸c dông lîi niÖu B¶ng 3: T¸c dông lîi niÖu cña DCN§ (n= 6/l«) Giê L−îng n−íc tiÓu (M ± SE) ml Tû lÖ % t¨ng n−íc p thø N−íc cÊt DCN§ tiÓu so víi nhãm chøng 1 3,35 ± 0,13 3,94 ± 0,26 1,8 2 3,97 ± 0,28 4,04 ± 0,28 1,8 3 5,26 ± 0,16 7,25 ± 0,22 38 < 0,05 4 7,74 ± 0,22 10,21 ± 0,26 32 < 0,05 5 7,61 ± 0,15 11,24 ± 0,13 48 < 0,01 6 7,79 ± 0,21 14,27 ± 0,28 83 < 0,01 DCN§ cã t¸c dông lîi niÖu m¹nh tõ giê thø 3 4. X¸c ®Þnh liÒu chÕt 50% (DL50) Tõng l« 10 chuét nh¾t c¶ 2 gièng nÆng 20 ± 2g ®−îc cho uèng DCN§ tõ liÒu thö t¸c dông 10g/ kg, t¨ng dÇn cho ®Õn liÒu cao nhÊt chuét cã thÓ uèng ®−îc trong 1 thÓ tÝch 0,4 ml/10g. Theo dâi t×nh tr¹ng chuét trong 24 giê (b¶ng 4) vµ sè chuét chÕt trong 72 giê. B¶ng 4: ¶nh h−ëng cña DCN§ lªn t×nh tr¹ng chuét trong 24 giê ®Çu (n= 10/ l«) L« LiÒuuèng T×nh tr¹ng chuét (g/kg) ¨n uèng Ho¹t ®éng L«ng Ph©n ChÕt B×nh phôc 1 10 B×nh §i l¹i, leo trÌo b×nh M−ît kh«, cã khu«n 0 th−êng th−êng 2 20 B×nh §i l¹i, leo trÌo b×nh M−ît kh«, cã khu«n 0 th−êng th−êng 3 40 Ýt Ýt ®i l¹i, n»m tô l¹i M−ît kh«, cã khu«n 0 Chuét nhanh tõng ®¸m nhÑn h¼n lªn, ®i l¹i t×m kiÕm 4 60 Ýt Ýt ®i l¹i, n»m tô l¹i M−ît kh«, cã khu«n 0 thøc ¨n, uèng tõng ®¸m b×nh th−êng, 5 80 Ýt HÇu nh− kh«ng ®i l¹i M−ît Láng, nhiÒu 0 tõ giê thø 12. trong 5- 6 giê ®Çu, Ngµy h«m 6 100 Ýt M−ît Láng, nhiÒu 0 n»m yªn, tô l¹i mét sau hoµn 7 120 HÇu nh− gãc, vÉn ®¸p øng khi M−ît Láng nhiÓu 0 toµn b×nh kh«ng ¨n cã kÝch thÝch th−êng uèng 5
TCNCYH 25 (5) - 2003 Sau uèng thuèc 24 giê, mäi chuét ®Òu trë
TCNCYH 25 (5) - 2003 4. §µo V¨n Phan, L¹i ThÞ V©n, NguyÔn 8. Litchfield J.T. et Wilcoxon F.(1949), A Duy ThuÇn (2003), T¸c dông cña Nhã ®«ng simplified method of evaluating dose - effect trªn gan chuét cèng ®−îc g©y nhiÔm ®éc b»ng experiments. J. Pharmacol 96, Pp. 99-113. paracetamol. T¹p chÝ D−îc liÖu (®ang in). 9. Vane J. and Bothing R. (1987), 5. Bïi ThÞ V©n (2001), TiÕp tôc nghiªn Inflammation and the mechanism of action of cøu thµnh phÇn hãa häc cña c©y Nhã ®«ng. anti inflammatory drugs - FASEB J. 1, 89-96. Khãa luËn tèt nghiÖp D−îc sÜ ®¹i häc 1996- 10. Winter, C.A., Risley, E.A. and Nuss 2001. G.W. (1962), Carrageenin induced edema in 6. L¹i ThÞ V©n (2003), Nghiªn cøu t¸c hind paw of the rat as an assay for anti- dông b¶o vÖ gan vµ mét sè t¸c dông d−îc lý inflammatory drugs. Proc. exp. Biol. N. J. liªn quan cña c©y Nhã ®«ng, LuËn v¨n Th¹c sü (111), 544-574. y häc - §¹i häc Y Hµ Néi. 7. Ducrot R., Julou L. et al (1965), Screening methodes in pharmacology. Academic press, 114-115. Summary The anti inflammatory and diuretic effects and acute toxicity of aqueous extract of psychotria morindoides Hutch on rat and mice The aqueous extract of Radix Psychotria morindoides Hutch - Rubiaceae in 1:1 ratio (1ml extract is equivalent to 1 gr dried material) with the oral dose of 10g/kg body weight of rat: - Has no acute anti inflammatory effect on carrageenin-induced edema in hind paw, but reduces the amiant granuloma, as a subchronic inflammation model. - Increases the urine excretion up to 83% at the sixth hour after drug ingestion. - The DL50 of aqueous extract could not be determined because of its very low toxicity. 7