Tắc ruột do túi thừa Meckel đảo ngược: Báo cáo ca lâm sàng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Tắc ruột do túi thừa Meckel đảo ngược: Báo cáo ca lâm sàng báo cáo ca lâm sàng bệnh nhân nam, 48 tuổi, biểu hiện các triệu chứng lâm sàng của tắc ruột cơ học, chẩn đoán hình ảnh xác định là khối lồng ruột nghi do u, được phẫu thuật cắt đoạn ruột và chẩn đoán giải phẫu bệnh xác định là túi thừa Meckel đảo ngược là nguyên nhân gây tắc ruột.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tắc ruột do túi thừa Meckel đảo ngược: Báo cáo ca lâm sàng

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 TẮC RUỘT DO TÚI THỪA MECKEL ĐẢO NGƯỢC: BÁO CÁO CA LÂM SÀNG Trương Đình Tiến1, Phạm Văn Thịnh1, Ngô Tuấn Minh1, Nguyễn Văn Tiệp1 TÓM TẮT 29 diverticulum made up of intussusception is a rare Tắc ruột cơ học là tình trạng cấp cứu bụng etiology of an intestinal obstruction, which is a ngoại khoa thường gặp, do nhiều căn nguyên diagnosis challenge until pathological access khác nhau. Lồng ruột là nguyên nhân chính gây based on the surgical sample. We report a 48- tắc ruột ở trẻ nhỏ. Lồng ruột ở người lớn không year-old male patient presenting with clinical phổ biến và phần lớn là do khối u ở ruột. Túi signs of intestinal obstruction and a radiographic thừa Meckel đảo ngược tạo thành khối lồng gây exam revealing intussusception, suspicious of the tắc ruột cơ học là tình trạng bệnh hiếm gặp, khó intestinal tumor. The patient underwent surgical chẩn đoán cho tới khi được phẫu thuật và xác treatment with bowel resection. The pathological định bằng xét nghiệm giải phẫu bệnh. Chúng tôi examination concluded to be inverted Meckel’s báo cáo ca lâm sàng bệnh nhân nam, 48 tuổi, diverticulum which was the cause of intestinal biểu hiện các triệu chứng lâm sàng của tắc ruột obstruction. cơ học, chẩn đoán hình ảnh xác định là khối lồng ruột nghi do u, được phẫu thuật cắt đoạn ruột và I. ĐẶT VẤN ĐỀ chẩn đoán giải phẫu bệnh xác định là túi thừa Tắc ruột cơ học là tình trạng cấp cứu Meckel đảo ngược là nguyên nhân gây tắc ruột. bụng ngoại khoa thường gặp. Các nguyên SUMMARY nhân phổ biến nhất gây tắc ruột ở người lớn INTESTINAL OBSTRUCTION CAUSED bao gồm dính ruột sau phẫu thuật, khối u, BY INVERTED MECKEL bệnh lý viêm ruột, xoắn ruột hoặc thoát vị DIVERTICULUM: A CASE REPORT [1]. Tắc ruột do lồng ruột ở người lớn chỉ Mechanical bowel obstruction is a usual chiếm dưới 1% các trường hợp tắc ruột và surgical abdomen emergency caused by many phần lớn là do khối u ở thành ruột gây nên potential etiologies. Intussusception is the most [2]. Chẩn đoán lồng ruột ở người lớn gặp frequent cause of bowel obstruction in children. nhiều khó khăn do tần suất thấp, triệu chứng Intussusception is rare in adults and is mostly the result of an intestinal tumor. Inverted Meckel’s không đặc hiệu và dễ nhầm với các căn nguyên khác, chủ yếu dựa vào xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Xác định nguyên nhân 1Bệnh viện Quân y 103 gây lồng ruột ở người lớn thường không dễ Chịu trách nhiệm chính: Trương Đình Tiến dàng và chủ yếu dựa vào xét nghiệm giải Email: tientruongmmu@gmail.com phẫu bệnh trên bệnh phẩm phẫu thuật. Ngày nhận bài: 06.10.2022 Ngày phản biện: 09.11.2022 Ngày duyệt bài: 11.11.2022 211
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 II. TÓM TẮT BỆNH ÁN Siêu âm có hình ảnh các quai ruột giãn, nhu Bệnh nhân (BN) nam, 48 tuổi, tiền sử động ruột tăng, không có dịch tự do, theo dõi khỏe mạnh, biểu hiện đau bụng âm ỉ vùng tổn thương lồng ruột. Hình ảnh chụp cắt lớp quanh rốn, đau thành cơn kèm theo cảm giác vi tính (CLVT) cho thấy có tổn thương lồng chướng bụng tăng dần, buồn nôn, không nôn, ruột điển hình. Các xét nghiệm khác không trung tiện được, không sốt, chưa điều trị gì, có bất thường. Bệnh nhân có chỉ định phẫu vào Bệnh viện Quân y 103 giờ thứ 30 sau thuật với chẩn đoán trước mổ: tắc ruột cơ khởi phát. Khám bệnh thấy thể trạng trung học do lồng ruột, theo dõi u ruột non. Bệnh bình (BMI: 18,8 kg/m2), không sốt, bụng nhân được phẫu thuật sau 6 giờ vào viện. chướng nhẹ, không có phản ứng thành bụng. Hình 1. Ảnh chụp cắt lớp vi tính thấy hình ảnh lồng ruột, khối lồng có thành phần mỡ mạc treo và mạch máu được bao quanh bởi thành ruột non Đánh giá trong mổ, cách góc hồi manh Bệnh phẩm được gửi làm xét nghiệm giải tràng khoảng 1m về phía hỗng tràng, trong phẫu bệnh. lòng ruột có khối nghi u kích thước 4x2 cm, Đại thể: đoạn ruột non dài 12 cm, đã mở gây hẹp bán phần lòng ruột, u chắc, không có dọc bờ tự do, lòng ruột có khối lồi dài 7 cm, hình ảnh xâm lấn thanh mạc và mạc treo. đường kính 2,5 cm, bề mặt phủ niêm mạc Tiến hành đưa khối u cùng quai ruột non ra liên tục với niêm mạc ruột, màu đỏ thẫm, ngoài qua đường mở thành bụng, cắt đoạn đỉnh khối bị loét. Cắt dọc qua thân tổn hỗng tràng dài 12 cm chứa khối u và phục thương thấy thành tổn thương liên tục với hồi lưu thông ruột kiểu tận-tận. thành ruột, tổ chức mỡ thanh mạc ruột non liên tục với mỡ vùng lõi tổn thương. 212
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 Hình 2: Đại thể khối tổn thương ở ruột non Bề mặt phủ niêm mạc liên tục với niêm tiêu hóa, bề mặt có nơi là niêm mạc hồi tràng mạc ruột, màu đỏ thẫm, đỉnh khối bị loét (A); với các nhung mao phủ biểu mô ruột, có nơi thành khối liên tục với thành ruột, tổ chức là biểu mô niêm mạc dạ dày, hạ niêm mạc có mỡ thanh mạc ruột non liên tục với tổ chức tổ chức tụy ngoại tiết. Biểu mô ở các vị trí có mỡ trung tâm khối tổn thương (B) cấu trúc bình thường. Vi thể: các lát cắt qua các vùng tổn Kết luận: túi thừa Meckel đảo ngược thương thấy cấu trúc các lớp của thành ống Hình 3. Vi thể tổn thương ở ruột non (MS: 22.5998, 40x) 213
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 Khối tổn thương có các lớp giống thành Cho tới nay chưa có nghiên cứu nào xác ruột, bề mặt bị loét (A), phủ bề mặt nơi là định tỉ lệ gây lồng ruột của túi thừa Meckel niêm mạc ruột non (B), nơi là niêm mạc dạ dù rằng đây là bất thường bẩm sinh thường dày (C,D), vùng tương ứng hạ niêm mạc tổn gặp nhất ở ruột. Túi thừa Meckel hình thành thương có mô tụy ngoại tiết (D); biểu mô các bởi sự thoái triển không hoàn toàn của ống vùng đều có cấu trúc bình thường noãn hoàng nối với ruột giữa ở thời kỳ phôi Sau phẫu thuật, tình trạng BN ổn định, thai. Bất thường này tạo thành túi thừa thực không sốt, bụng mềm, trung tiện ngày thứ 3 sự, với cấu trúc các lớp giống thành ruột. Do sau mổ, BN ổn định và ra viện ngày thứ 7 nguồn gốc phôi thai gắn liền với sự phát triển sau mổ. đường tiêu hóa nên ngoài niêm mạc hồi tràng, khoảng 50-60% các trường hợp túi III. BÀN LUẬN thừa Meckel còn có nhiều mô lạc chỗ khác Lồng ruột là căn nguyên không thường như niêm mạc dạ dày, tụy, đại tràng, tá tràng gặp gây tắc ruột cơ học ở người lớn. Tình [5]. Tổn thương loét và chảy máu ở túi thừa trạng này xảy khi một phần của đoạn ruột xảy ra do đó xuất phát từ hoạt động chế tiết trung tâm trượt vào và nằm trong quai ruột của niêm mạc dạ dày lạc chỗ. Trên BN của liền kề gây tắc kèm theo thiếu máu cục bộ. chúng tôi có các đặc điểm đại thể và vi thể Khác với ở trẻ em, nghiên cứu cho thấy 2/3 phù hợp với cấu trúc của một túi thừa các trường hợp lồng ruột ở người lớn là do Meckel: có các lớp của thành ruột, phủ niêm khối u lành tính hoặc ác tính ở ruột gây nên, mạc hồi tràng kèm theo niêm mạc dạ dày và các nguyên nhân hay gặp khác bao gồm tụy lạc chỗ, bề mặt có vùng bị loét. Các túi nhiễm trùng, dính ruột sau mổ, bệnh Crohn thừa Meckel có triệu chứng lâm sàng gặp chủ và rất hiếm các trường hợp xảy ra do bất yếu ở người lớn và ở khoảng 10% số trường thường bẩm sinh ở ruột [3]. Đặc điểm lâm hợp. Phần lớn triệu chứng xuất hiện do tắc sàng của lồng ruột ở người lớn thường không ruột, chảy máu hoặc do viêm túi thừa. Tắc điển hình, chủ yếu là đau bụng kèm theo các ruột xảy ra trong trường hợp xoắn ruột quanh triệu chứng buồn nôn, nôn, chướng bụng, táo túi thừa, thoát vị túi thừa gây nghẹt, tạo sỏi. bón - các biểu hiện của tình trạng tắc ruột cơ Các trường hợp này đều cần điều trị bằng học. BN của chúng tôi cũng có các biểu hiện phẫu thuật. Lồng ruột do túi thừa Meckel đảo lâm sàng của tắc ruột cơ học và là các triệu ngược rất hiếm gặp, cho tới nay mới có một chứng không đặc hiệu, khó xác định được là số báo cáo ca lâm sàng về tình trạng này [6], do căn nguyên lồng ruột. Chẩn đoán hình ảnh [7]. Cơ chế làm cho túi thừa đảo ngược chưa có vai trò quan trọng trong xác định loại tổn được hiểu rõ, có thể do nhu động bất thường thương này, đặc biệt là chụp CLVT với độ từ tổn thương loét hoặc các mô lạc chỗ ở túi chính xác cao. Các hình ảnh điển hình của thừa làm cho nó bị đảo ngược vào trong lòng lồng ruột trên phim chụp CLVT gồm dấu hồi tràng [8]. Chẩn đoán giải phẫu bệnh đóng hiệu "ruột trong ruột" và hình ảnh mạch máu vai trò quyết định giúp đánh giá cấu trúc tổn mạc treo và tổ chức mỡ trong lòng ruột [4]. thương trên đại thể, xác định thành phần trên 214
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 vi thể và loại trừ các căn nguyên gây lồng 3. Marsicovetere P., Ivatury J, White B et al ruột, u ruột thường gặp khác. (2017), "Intestinal intussusception: etiology, diagnosis, and treatment", Clin Colon Rectal IV. KẾT LUẬN Surg. 30, 030–039. Túi thừa Meckel đảo ngược tạo thành 4. Priscilla M., Ivatury S.J, Brent W. (2017), khối lồng gây tắc ruột cơ học là bệnh cảnh "Intestinal Intussusception: Etiology, lâm sàng hiếm gặp. Biểu hiện bệnh không Diagnosis, and Treatment", Clin Colon đặc hiệu, giống với nhiều bệnh lý thường gặp Rectal Surg. 30, 30–39. khác và do đó khó chẩn đoán xác định trước 5. Hansen CC., Søreide K (2018), "Systematic mổ. Với các trường hợp tắc ruột do lồng ruột review of epidemiology, presentation, and ở người lớn, xác định nhiều căn nguyên khác management of Meckel's diverticulum in the nhau, trong đó có túi thừa Meckel đảo ngược 21st century", Medicine (Baltimore). 97(35), giúp cho bác sĩ lâm sàng có thái độ xử trí phù e12154. hợp. Giải phẫu bệnh có vai trò quan trọng 6. Lovenish B., Rahul B., Rohit K. (2021), trong chẩn đoán xác định và chẩn đoán phân "Inverted Meckel’s diverticulum: a case biệt các tổn thương lồng ruột, trong đó có túi report", Med Case Reports. 15, 264. thừa Meckel đảo ngược. 7. Elizabeth R., Trevor S., Laura S. et al (2021), "A case report of inverted Meckel’s TÀI LIỆU THAM KHẢO diverticulum", Radiology Case Reports. 1. Jackson P., Vigiola Cruz M. (2018), 16(5), 1118-1122. "Intestinal Obstruction: Evaluation and 8. Kim SM., Jung MJ, Kim YO (2013), Management", Am Fam Physician. 98(6), "Lipoma within Inverted Meckel’s 362-367. diverticulum: a case report", Korean J Pathol. 2. Jain S., Haydel MJ. (2022), Child 47, 86-8. Intussusception, StatPearls Publishing, Treasure Island, PMID: 28613732. 215