Thành phần loài thú ở vườn quốc gia Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

29(1): 20-25 T¹p chÝ Sinh häc 3-2007<br /> <br /> <br /> <br /> Thµnh phÇn loµi thó ë V−ên Quèc Gia Phó Quèc,<br /> tØnh kiªn giang<br /> <br /> NguyÔn Xu©n §Æng, §Æng Huy Ph−¬ng<br /> <br /> ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br /> <br /> Rõng ®Æc dông B¾c ®¶o Phó Quèc, tØnh Kiªn Bµi b¸o nµy nh»m cËp nhËt th«ng tin vÒ<br /> Giang ®−îc thµnh lËp n¨m 1986 víi diÖn tÝch thµnh phÇn loµi thó ë VQG Phó Quèc trªn c¬ së<br /> 5.000 ha, sau ®ã ®−îc s¸t nhËp víi rõng phßng hé c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t hiÖn tr−êng cña chóng t«i<br /> ®Çu nguån Phó Quèc vµ n¨m 2001 ®−îc chuyÓn vµ tæng hîp ph©n tÝch kÕt qu¶ nghiªn cøu cña<br /> thµnh v−ên quèc gia (VQG) Phó Quèc. Tæng c¸c t¸c gi¶ kh¸c. Chóng t«i ch©n thµnh c¶m ¬n<br /> diÖn tÝch cña v−ên lµ 31.422 ha [13]. Ph©n ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch rõng II ®\ cÊp<br /> VQG Phó Quèc n»m ë phÝa ®«ng b¾c ®¶o kinh phÝ cho 2 ®ît kh¶o s¸t; c¶m ¬n Ban qu¶n lý<br /> Phó Quèc, phÝa b¾c vµ phÝa ®«ng gi¸p biÓn. V−ên VQG Phó Quèc ®\ cho phÐp vµ gióp ®ì c«ng<br /> cã ®Þa h×nh ®åi nói thÊp, ®é dèc kh«ng lín víi viÖc kh¶o s¸t; c¶m ¬n GS.TS. Lª Vò Kh«i vµ<br /> ®iÓm cao nhÊt lµ nói Chóa (603 m). Cã nhiÒu Ths. Vò §×nh Thèng ®\ cung cÊp danh s¸ch 19<br /> suèi nh−ng chñ yÕu chØ cã n−íc vµo mïa m−a. loµi d¬i cña VQG Phó Quèc ch−a ®−îc c«ng bè.<br /> Con s«ng lín duy nhÊt trªn ®¶o lµ r¹ch Cöa C©n<br /> ch¹y vÒ phÝa nam cña v−ên vµ ®æ ra bê biÓn phÝa I. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> t©y cña ®¶o. Th¶m thùc vËt tù nhiªn cña v−ên lµ<br /> rõng th−êng xanh trªn nói thÊp, cã diÖn tÝch C«ng viÖc kh¶o s¸t ®−îc tiÕn hµnh thµnh 2<br /> 12.794 ha, chiÕm 86% diÖn tÝch cña v−ên [13]. ®ît: ®ît 1 tõ ngµy 10 ®Õn ngµy 16/9/2004 vµ ®ît<br /> Rõng giµu chØ cßn trªn c¸c ®Ønh vµ s−ên ®åi cao. 2 tõ ngµy 15 ®Õn ngµy 28/1/2005. C¸c ph−¬ng<br /> ë vïng thÊp, rõng ®\ suy tho¸i do bÞ t¸c ®éng ph¸p ®iÒu tra kh¶o s¸t ®\ sö dông bao gåm:<br /> nhiÒu. C¸c kiÓu sinh c¶nh chÝnh bao gåm: rõng 1. Kh¶o s¸t theo tuyÕn<br /> trªn nói ®¸, rõng c©y hä DÇu, rõng ngËp mÆn,<br /> rõng trµm, tr¶ng cá-c©y bôi vµ khu d©n c−-®ång Chóng t«i sö dông c¸c tuyÕn ®−êng mßn<br /> ruéng. xuyªn qua c¸c d¹ng sinh c¶nh kh¸c nhau cña<br /> VQG lµm tuyÕn ®iÒu tra. Trªn c¸c tuyÕn, dïng<br /> Khu hÖ thó ë VQG Phó Quèc ch−a ®−îc èng nhßm vµ m¾t th−êng ®Ó t×m vµ quan s¸t c¸c<br /> nghiªn cøu ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ. ChØ cã loµi thó, còng nh− c¸c dÊu vÕt ho¹t ®éng cña<br /> vµi ®ît kh¶o s¸t ng¾n ngµy do mét sè chuyªn chóng nh− c¸c dÊu ch©n, ph©n, hang tæ, vÕt cµo<br /> gia trong vµ ngoµi n−íc thùc hiÖn. §¸ng kÓ nhÊt trªn c©y, tiÕng kªu.... Chóng t«i ®\ kh¶o s¸t<br /> lµ “Dù ¸n thµnh lËp vµ ®Çu t− ph¸t triÓn VQG ®−îc 5 tuyÕn chÝnh (cÇu Tr¾ng theo ®−êng Quèc<br /> Phó Quèc vµ vïng ®Öm, huyÖn Phó Quèc, tØnh phßng lªn ®Ønh nói Chóa; cÇu Tr¾ng xuyªn rõng<br /> Kiªn Giang” do Ph©n viÖn §iÒu tra Quy ho¹ch ®Õn Êp §¸ Chång; cÇu Tr¾ng qua tr¹m kiÓm l©m<br /> Rõng II, thùc hiÖn n¨m 2000, ®\ thèng kª ®−îc B\i Th¬m ®Õn Hßn Mét; tr¹m kiÓm l©m B\i<br /> 26 loµi thó. Tuy nhiªn, ®©y chØ lµ nh÷ng ghi Th¬m ®i Êp R¹ch Trµm, Hßn Ch\o vµ nói Hµm<br /> nhËn s¬ bé ch−a ®−îc kiÓm chøng. N¨m 2003, Rång; cÇu Tr¾ng ®i Gµnh DÇu ®Õn Cöa C¹n; tõ<br /> Lª Vò Kh«i vµ Vò §×nh Thèng ®\ thèng kª c¸c tuyÕn chÝnh, ®\ tiÕn hµnh mét sè tuyÕn phô<br /> ®−îc ë ®©y cã 19 loµi d¬i nh−ng ch−a c«ng bè. s©u vµo rõng. Tæng chiÒu dµi tuyÕn kh¶o s¸t<br /> Vµo hai th¸ng 11 vµ 12/2003, Trung t©m nhiÖt kho¶ng 120 km.<br /> ®íi ViÖt Nga cã tiÕn hµnh mét ®ît kh¶o s¸t vÒ<br /> khu hÖ ®éng vËt cña VQG Phó Quèc nh−ng 2. Kh¶o s¸t ven c¸c suèi, r¹ch<br /> ch−a c«ng bè kÕt qu¶. Chóng t«i ®\ tiÕn hµnh 2 C¸c suèi, r¹ch lµ nh÷ng n¬i thó hay qua l¹i<br /> ®ît ®iÒu tra kh¶o s¸t thó t¹i VQG Phó Quèc vµo uèng n−íc hoÆc kiÕm ¨n. Do cã nÒn ®Êt mÒm<br /> n¨m 2004 vµ n¨m 2005.<br /> 20<br /> nªn c¸c dÊu vÕt cña chóng th−êng ®−îc l−u l¹i (1997) [9], Ph¹m NhËt, NguyÔn Xu©n §Æng vµ<br /> kh¸ râ. Dùa vµo c¸c dÊu vÕt, cã thÓ nhËn biÕt G. Polet (2001) [11]. TrËt tù c¸c bËc taxon trong<br /> ®−îc ®Õn loµi hoÆc gièng cña mét sè loµi thó. danh lôc thó vµ tªn khoa häc theo Corbet and<br /> Chóng t«i ®\ ghi nhËn ®−îc dÊu vÕt cña mét sè Hill (1992) [2].<br /> loµi thó (xem b¶ng).<br /> 3. BÉy b¾t thó nhá II. KÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> <br /> §\ sö dông bÉy lång vµ bÉy ®Ëp Sherman ®Ó 1. Thµnh phÇn loµi thó<br /> bÉy b¾t c¸c loµi thó nhá nh− gËm nhÊm, thó ¨n<br /> s©u bä.... C¸c mÉu vËt b¾t sèng ®−îc ®Þnh lo¹i vµ Trong thêi gian kh¶o s¸t, chóng t«i ®\ nhiÒu<br /> th¶ trë l¹i hiÖn tr−êng, n¬i bÉy b¾t. TÊt c¶ cã 50 lÇn quan s¸t ®−îc c¸c loµi sãc c©y (Callosciurus<br /> bÉy lång vµ 50 bÉy ®Ëp victor ®−îc ®Æt t¹i khu spp.), ®åi (Tupaia belangeri), 2 loµi d¬i qu¹<br /> vùc suèi BËc Lë (10o22’775N, 104o00’532E) vµ (Pteropus spp.), khØ mÆt ®á (Macaca arctoides),<br /> khu vùc gÇn H¹t kiÓm l©m cña VQG khØ ®u«i dµi (Macaca fascicularis); mét lÇn<br /> (10o19’417N, 103o58’534E). Tæng sè 1.200 ngµy quan s¸t ®−îc voäc b¹c (Semnopithecus<br /> bÉy ®\ ®−îc thùc hiÖn. germaini); quan s¸t ®−îc 4 loµi thó do d©n b¾t tõ<br /> 4. Pháng vÊn VQG vÒ nu«i, gåm 16 c¸ thÓ khØ ®u«i dµi<br /> (Macaca fascicularis), 2 c¸ thÓ cu ly nhá<br /> §\ ®iÒu tra pháng vÊn t¹i 4 côm d©n c− n»m<br /> (Nycticebus pygmaeus), 5 c¸ thÓ sãc ®á phó<br /> trong vïng ®Öm cña VQG (côm d©n c− gÇn H¹t<br /> quèc (Callosciurus f. harmandi) vµ 1 c¸ thÓ cÇy<br /> kiÓm l©m, côm gÇn tr¹m kiÓm l©m B\i Th¬m,<br /> vßi ®èm (Paradoxurus hermaphroditus); thu<br /> côm R¹ch Trµm vµ x\ §¸ Chång) vµ mét sè<br /> ng−êi d©n t¹i thÞ trÊn D−¬ng §«ng. Tæng sè ®−îc 5 mÉu vËt cña sãc ®á phó quèc, 2 mÉu vËt<br /> ng−êi ®−îc pháng vÊn lµ 58 ng−êi. T¹i c¸c côm cña sãc v»n l−ng (Menetes berdmorei), 9 mÉu<br /> d©n c− nµy, ®\ quan s¸t ®−îc mét sè ®éng vËt bÞ cña chuét bông tr¾ng (Rattus niviventer), 5 mÉu<br /> ng−êi d©n b¾t tõ VQG vÒ nu«i (16 c¸ thÓ khØ vËt cña chuét rõng (Rattus koratensis) vµ 3 mÉu<br /> ®u«i dµi, 2 c¸ thÓ cu ly nhá, 5 c¸ thÓ sãc ®á, 1 vËt cña chuét cèng ®¶o (Rattus germain); ®ång<br /> c¸ thÓ cÇy vßi ®èm) vµ mét sè di vËt cña thó bÞ thêi ghi nhËn ®−îc dÊu ch©n, hang tæ, cña méi<br /> s¨n b¾t tr−íc ®©y (xem b¶ng). sè loµi thó kh¸c (xem b¶ng).<br /> Trªn c¬ së kÕt hîp c¸c ghi nhËn cña chóng<br /> 5. §Þnh lo¹i thó<br /> t«i trong ®ît kh¶o s¸t nµy vµ c¸c tµi liÖu nghiªn<br /> Dùa vµo tµi liÖu cña Van Peenen vµ cs. cøu tr−íc ®©y cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c, chóng t«i ®\<br /> (1969) [14], Lekagul vµ cs. (1988) [7]. §Þnh lo¹i x©y dùng danh s¸ch thó ë VQG Phó Quèc gåm<br /> thó qua dÊu ch©n dùa vµo tµi liÖu cña Oy K. 43 loµi thuéc 18 hä vµ 6 bé (xem b¶ng).<br /> <br /> Danh s¸ch c¸c loµi thó ghi nhËn ®−îc ë VQG Phó Quèc<br /> STT Tªn khoa häc Tªn phæ th«ng T− liÖu T×nh tr¹ng<br /> 1 2 3 4 5<br /> I. Scandentia Cambell, 1974 Bé NhiÒu r¨ng<br /> 1. Tupaiidae Bell, 1839 Hä §åi<br /> 1 Tupaia belangeri (Wagner, 1841) §åi QS<br /> II. Chiroptera Blumenbach, 1799 Bé D¬i<br /> 2. Pteropodidae Gray, 1821 Hä D¬i qu¹<br /> 2 Pteropus hypomelanus (Temmick, 1853)<br /> 3 P. lylei Anderson, 1908 D¬i ngùa th¸i lan QS, TL1<br /> 4 P. vampyrus (Linnaeus, 1758) D¬i ngùa lín QS, TL1 IIB<br /> 5 Rousettus leschenaulti (Desmarest,1820) D¬i c¸o n©u TL3<br /> 6 Cynopterus sphinx (Vahl, 1797) D¬i chã c¸nh dµi TL3<br /> 7 Macroglossus sobrinus Andersen,1911 D¬i ¨n mËt hoa lín TL3<br /> 3. Emballonuridae Gervais, 1856 Hä D¬i bao ®u«i<br /> 21<br />  1 2 3 4 5<br /> 8 Taphozous melanopogon Temminck, 1841 D¬i bao ®u«i n©u ®en TL3<br /> 9 T. theobaldi Dobson, 1827 D¬i bao ®u«i ®en TL3<br /> 10 T. saccolaimus (Temminck, 1837) D¬i bao ®u«i r¨ng lín TL3<br /> 4. Megadermatidae Allen, 1864 Hä D¬i ma<br /> 11 Megaderma spasma (Linnaeus, 1758) D¬i ma nam TL3<br /> 5. Rhinolophidae Gray,1825 Hä D¬i l¸ mòi<br /> 12 Rhinolophus lepidus Blyth, 1844 D¬i l¸ lª pi TL3<br /> 13 R. pusillus Temminck, 1834 D¬i l¸ mòi nhá TL3<br /> 14 R. malayanus Bonhote, 1903 D¬i l¸ mòi ph¼ng TL3<br /> 6. Hipposideridae Gray, 1866 Hä D¬i nÕp mòi<br /> 15 Hipposideros pomona Andersen, 1818 D¬i nÕp mòi xinh TL3<br /> 16 H. bicolor (Temminck, 1838) D¬i nÕp mòi hai mµu TL1<br /> 17 H. fulvus (Gray, 1838) D¬i nÕp mòi lín TL1<br /> 18 H. larvatus (Horsfield, 1823) D¬i nÕp mòi x¸m TL1<br /> 19 H. armiger (Hodgson, 1835) D¬i nÕp mòi qu¹ TL3<br /> 7. Vespertilionidae Gray, 1821 Hä D¬i muçi<br /> 20 Scotophilus kuhlii Leach, 1821 D¬i n©u TL3<br /> 21 S. heathii Horsfield, 1831 D¬i nghÖ TL3<br /> 22 Pipistrellus javanicus (Gray, 1838) D¬i muçi x¸m TL3<br /> III. Primates Bé Linh tr−ëng<br /> 8. Loricidae Hä Cu ly<br /> 23 Nycticebus pygmaeus Bonhote, 1907 Cu ly nhá PV, N VU, V, IB<br /> 9. Cercopithecidae Hä KhØ<br /> 24 Macaca arctoides (Geofroy, 1831) KhØ mÆt ®á QS VU, V, IIB<br /> 25 M. fascicularis (Wroughton, 1815) KhØ ®u«i dµi QS, N LRnt, IIB<br /> Semnopithecus germaini (Milne-<br /> 26 Voäc b¹c QS DD, IB<br /> Edwards, 1876)<br /> IV. Carnivora Bé ¡n thÞt<br /> 10. Canidae Hä Chã<br /> 27 Canis aureus Linnaeus, 1758 Chã rõng TL1 E, IIB<br /> 11. Mustelidae Hä Chån<br /> 28 Aonyx cinerea (Illiger, 1815) R¸i c¸ vuèt bÐ DV LRnt, V, IB<br /> 29 Martes flavigula (Boddaert, 1785) Chån vµng PV<br /> 12. Viverridae Hä CÇy<br /> Paradoxurus hermaphroditus (Pallas,<br /> 30 CÇy vßi ®èm PV, N<br /> 1777)<br /> 31 Viverricula indica (Desmarest, 1817) CÇy h−¬ng PV, DV<br /> 13. Felidae Hä MÌo<br /> 32 Prionailurus bengalensis (Kerr, 1792) MÌo rõng PV, DV IB<br /> V. Artiodactyla Bé Guèc ch½n<br /> 14. Suidae Hä Lîn<br /> 33 Sus scrofa Linnaeus, 1758 Lîn rõng DV<br /> 15. Cervidae Hä H−¬u nai<br /> 34 Cervus unicolor Kerr, 1792 Nai DV<br /> VI. Rodentia Bé GÆm nhÊm<br /> 16. Pteromyidae Hä Sãc bay<br /> <br /> 22<br />  1 2 3 4 5<br /> 35 Hylopetes spadiceus (Blyth, 1847) Sãc bay m¸ ®á TL2<br /> 36 H. lepidus (Hosfield, 1822) Sãc bay m¸ x¸m TL2<br /> 17. Sciuridae Hä Sãc c©y<br /> 37 Callosciurus flavimanus (Geofroy, 1831) Sãc ch©n vµng QS<br /> C. finlaysoni harmandi (Milne-Edwards, Sãc ®á phó quèc M R<br /> 38<br /> 1877)<br /> 39 Menetes berdmorei (Blyth, 1849) Sãc v»n l−ng M<br /> 40 Ratufa bicolor (Sparrman, 1778) Sãc ®en PV<br /> 18.Muridae Hä Chuét<br /> 41 Rattus koratensis Kloss, 1919 Chuét rõng M<br /> 42 R. niviventer (Hodgson, 1836) Chuét bông tr¾ng M<br /> 43 R. germain (Milne-Edwards, 1872) Chuét cèng ®¶o M<br /> <br /> Ghi chó: cét 4: QS. quan s¸t trùc tiÕp; PV. pháng vÊn; M. mÉu vËt; DV. dÊu vÕt; N. vËt bÞ b¾t nu«i; TL1. theo<br /> §Æng Huy Huúnh vµ cs. (1994); TL2. theo Cao V¨n Sung vµ NguyÔn Minh T©n (1999, ch−a c«ng bè); TL3.<br /> theo Lª Vò Kh«i vµ Vò §×nh Thèng (2006, ch−a c«ng bè). Cét 5: E. nguy cÊp; V. sÏ nguy cÊp; R. hiÕm (S¸ch<br /> §á ViÖt Nam, 2000); VU. sÏ nguy cÊp; DD. thiÕu sè liÖu xÕp h¹ng; LR/nt. gÇn bÞ ®e do¹ (Danh lôc §á IUCN<br /> -2005); IB. loµi nghiªm cÊm khai th¸c, sö dông; IIB. loµi khai th¸c sö dông h¹n chÕ vµ cã kiÓm so¸t (NghÞ<br /> ®Þnh 32/2006/N§-CP cña chÝnh phñ).<br /> <br /> §©y ch−a ph¶i lµ danh lôc ®Çy ®ñ, do c¸c loµi 2. C¸c loµi cã ý nghÜa b¶o tån cao<br /> thó nhá (gËm nhÊm vµ d¬i) cÇn ®−îc ®iÒu tra<br /> thªm. Chóng t«i −íc tÝnh, nÕu ®−îc ®iÒu tra ®Çy ë VQG Phó Quèc, ®\ ghi nhËn ®−îc 12 loµi<br /> ®ñ th× tæng sè loµi thó cña VQG Phó Quèc ph¶i thó quý hiÕm ®ang bÞ ®e däa diÖt vong ë trong<br /> ®¹t kho¶ng 50-60 loµi. Tuy nhiªn, danh lôc 43 n−íc hoÆc trªn toµn cÇu. Trong ®ã, cã 6 loµi<br /> loµi thó nªu trªn ®\ bao gåm tÊt c¶ c¸c loµi thó ®−îc ghi trong S¸ch §á ViÖt Nam (2000), 6 loµi<br /> quan träng cña khu hÖ thó ë VQG Phó Quèc. ®−îc ghi trong Danh lôc §á cña IUCN (2005)<br /> vµ 8 loµi ®−îc ghi trong Danh lôc cña NghÞ<br /> Sù cã mÆt cña loµi v−în tay tr¾ng §Þnh 32/2006/N§CP (2006) (xem b¶ng).<br /> (Hylobates lar pileatus) ë VQG Phó Quèc vÉn<br /> cßn lµ vÊn ®Ò tranh c\i. N¨m 1929, Kloss c«ng Cu ly nhá (Nycticebus pygameus) vµ khØ<br /> bè ghi nhËn loµi nµy ë Phó Quèc dùa vµo mét ®u«i dµi (Macaca fascicularis) cßn kh¸ phæ biÕn<br /> mÉu vËt ®−îc cho lµ tõ ®¶o Phó Quèc [6]. trong VQG Phó Quèc. Chóng cã thÓ gÆp ë hÇu<br /> Fooden, 1996 [4] cho r»ng mÉu vËt nµy thùc ra hÕt c¸c sinh c¶nh rõng vµ c¸c khu vùc kh¸c<br /> kh«ng ph¶i tõ ®¶o Phó Quèc. Trong ®ît kh¶o s¸t nhau cña v−ên. KhØ mÆt ®á (Macaca arctoides),<br /> nµy, chóng t«i kh«ng ghi nhËn ®−îc sù hiÖn hiÖn cßn kh«ng nhiÒu t¹i VQG, th−êng gÆp<br /> diÖn cña bÊt lú loµi v−în nµo ë VQG Phó Quèc. chóng ë khu vùc nói Hßn Ch¶o vµ nói Hµm<br /> Rång. Mét khØ ®u«i dµi non ®−îc b¾t nu«i t¹i<br /> Ph©n tÝch thµnh phÇn loµi cña khu hÖ thó ë<br /> côm d©n c− gÇn H¹t kiÓm l©m vµ kho¶ng 15 c¸<br /> VQG Phó Quèc cho thÊy c¸c loµi thó nhá chiÕm<br /> thÓ kh¸c ®−îc nu«i t¹i nhµ «ng S¸u Khen, x\ §¸<br /> −u thÕ (bé D¬i cã 21 loµi, bé GËm nhÊm cã 9<br /> Chång. T¹i nhµ «ng S¸u Khen còng nu«i 2 cu ly<br /> loµi). Trong sè 3 bé thó lín, bé Linh tr−ëng vµ<br /> nhá võa míi ®−îc th¶ ra rõng.<br /> bé ¨n thÞt cã sè loµi t−¬ng ®−¬ng nhau lµ 5 loµi,<br /> cßn bé Guèc ch½n chØ cã 2 loµi. Nh− vËy, thµnh Voäc b¹c (Semnopithecus germaini), tªn ®Þa<br /> phÇn loµi thó ë VQG Phó Quèc kh¸ ®¬n gi¶n, sè ph−¬ng gäi lµ “cµ khu”, cßn kh¸ phæ biÕn trong<br /> loµi còng kh«ng nhiÒu. Sù ®¬n gi¶n cña thµnh VQG Phó Quèc. Chóng ho¹t ®éng chñ yÕu ë<br /> phÇn loµi lµ ®Æc ®iÓm chung cña khu hÖ ®éng rõng c©y cao trªn c¸c ®Ønh ®åi, th−êng gÆp nhÊt<br /> vËt ë c¸c ®¶o so víi c¸c khu hÖ ®éng vËt trªn ®Êt lµ ë khu vùc nói Hßn Ch¶o vµ nói Hµm Rång.<br /> liÒn. VÝ dô: ë VQG C«n §¶o míi ghi nhËn ®−îc §«i khi, chóng còng xuèng thÊp kiÕm ¨n vµ vÒ<br /> 29 loµi thó [12]; ë VQG C¸t Bµ ghi nhËn ®−îc tíi gÇn khu d©n c− (khu vùc gÇn tr¹m kiÓm l©m<br /> 31 loµi (§Æng Huy Huúnh vµ cs., 1996). B\i Th¬m). Voäc b¹c ho¹t ®éng theo ®µn tíi 10<br /> 23<br /> c¸ thÓ. Kh¸c víi voäc b¹c ë ®Êt liÒn, voäc b¹c ë III. KÕt luËn<br /> Phó Quèc cã mµu l«ng ®en vµ vïng mÆt cã phít<br /> l«ng tr¾ng nh¹t. Tuy nhiªn, con non míi sinh Khu hÖ thó ë VQG Phó Quèc kh¸ ®¬n gi¶n<br /> còng cã mµu l«ng vµng. Ngµy 21/1/2005, vµo vÒ thµnh phÇn loµi. §Õn nay, míi thèng kª ®−îc<br /> lóc 9h30, ®\ quan s¸t ®−îc mét ®µn gåm 6 c¸ 43 loµi thuéc 18 hä vµ 6 bé. VQG Phó Quèc cã<br /> thÓ t¹i nói Hµm Rång. 12 loµi thó quý hiÕm cã gi¸ trÞ b¶o tån cao, cïng<br /> Theo d©n ®Þa ph−¬ng th× hiÖn nay ë khu vùc víi hÖ sinh th¸i ®Æc thï trªn ®¶o cßn gi÷ ®−îc<br /> VQG Phó Quèc, chØ cßn mét loµi r¸i c¸ duy kh¸ tèt. ViÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t<br /> nhÊt lµ r¸i c¸ vuèt bÐ (Aonyx cinerea) vµ sè triÓn du lÞch trªn ®¶o ®ang g©y nªn tæn thÊt vµ<br /> l−îng c¸ thÓ cña loµi nµy cïng cßn rÊt Ýt. N¨m ¸p lùc lín ®èi víi khu hÖ thó nãi riªng vµ tÝnh ®a<br /> 2004, ng−êi d©n cã gÆp chóng ë lung (r¹ch) nhµ d¹ng sinh häc nãi chung cña v−ên.<br /> «ng ViÖt (10o18’829N, 103o56’218E) vµ s«ng<br /> C¸i gÇn H¹t kiÓm l©m. Tµi liÖu tham kh¶o<br /> Sãc ®á phó quèc (Callosciurus finlaysoni 1. Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng,<br /> harmandi) ®−îc Milne-Edwards m« t¶ n¨m 2000: S¸ch §á ViÖt Nam, phÇn ®éng vËt.<br /> 1876. Nh−ng cho ®Õn nay, ng−êi ta vÉn cßn biÕt Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi.<br /> rÊt Ýt vÒ ph©n loµi sãc ®á ®Æc h÷u nµy. Ph©n loµi<br /> sãc ®á phó quèc cã mµu l«ng n©u tèi, kh«ng cã 2. Corbet G. B. and J. E. Hill, 1992:<br /> d¶i l«ng ®á t−¬i trªn l−ng nh− th−êng gÆp ë sãc Mammals of Indomalayan Region: a<br /> ®á rõng U Minh. Ph©n loµi sãc ®á ë VQG U systematic review. Nat. His. Mus. Publ.<br /> Minh Th−îng (C. finlaysoni spp.) cã bé l«ng Oxford University Press.<br /> mµu ®á ®Ëm, bông n©u cam vµ cã v¹ch n©u ®Ëm 3. §Æng Huy Huúnh vµ cs., 1994: Danh lôc<br /> ch¹y tõ ®Çu xuèng l−ng [8]. Sãc ®á phó quèc c¸c loµi thó (Mammalia) ViÖt Nam. Nxb.<br /> cßn kh¸ phæ biÕn t¹i VQG Phó Quèc, cã thÓ gÆp Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi.<br /> chóng ë hÇu hÕt c¸c khu vùc cña v−ên, kÓ c¶<br /> 4. Fooden J., 1996: Intern. Jour. of<br /> däc ®−êng lín qua rõng.<br /> Primatology, 15(7): 845-899.<br /> 3. C¸c mèi ®e däa ®èi víi khu hÖ thó ë VQG 5. IUCN, 2005: The IUCN Red List of<br /> Phó Quèc Threatened Species. http://www.redlist.org.<br /> VQG Phó Quèc dÔ tiÕp cËn do cã nhiÒu 6. Kloss C. B., 1929: Proceeding of the<br /> ®−êng giao th«ng lín ®i qua; d©n c− trªn ®¶o Zoological Society of London: 113-127.<br /> ngµy mét t¨ng, hiÖn nay cã kho¶ng 100 hé d©n<br /> 7. Lekagul B. and J. McNeely, 1988:<br /> ®ang sinh sèng bªn trong VQG. §ã lµ nh÷ng<br /> khã kh¨n lín cho c«ng t¸c qu¶n lý VQG Phó Mammals of Thailand. Bangkok.<br /> Quèc vµ b¶o tån tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña 8. NguyÔn Xu©n §Æng vµ cs., 2004: §a d¹ng<br /> v−ên. HiÖn nay, VQG Phó Quèc chØ cã 36 kiÓm sinh häc v−ên quèc gia U Minh Th−îng.<br /> l©m viªn, c¸c trang thiÕt bÞ cho tuÇn tra kiÓm Nxb. N«ng nghiÖp, tp. Hå ChÝ Minh<br /> so¸t rõng vµ thùc thi luËt ph¸p cßn thiÕu. T×nh 9. Oy Kanjanavanit, 1977: Mammal tracks of<br /> tr¹ng s¨n b¾t, bu«n b¸n ®éng vËt hoang d\ vµ Thailand. Bangkok.<br /> khai th¸c l©m s¶n vÉn cßn x¶y ra. §Æc biÖt, sù<br /> ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (x©y dùng ®−êng giao 10. Ph¹m NhËt, 2002: Thó Linh tr−ëng ViÖt<br /> th«ng, c¸c c«ng tr×nh quèc phßng vµ d©n sù) Nam. Nxb. N«ng nghiÖp, Hµ Néi.<br /> ngay bªn trong VQG, ®ang huû ho¹i rõng, thu 11. Ph¹m NhËt, NguyÔn Xu©n §Æng, G.<br /> hÑp ®Êt l©m nghiÖp vµ g©y ra sù quÊy nhiÔu ®èi Polet, 2001: Sæ tay ngo¹i nghiÖp nhËn diÖn<br /> víi ®êi sèng cña c¸c loµi ®éng vËt hoang d\ c¸c loµi thó cña VQG C¸t Tiªn. Nxb. tp. Hå<br /> trong v−ên. ¸p lùc cña c¸c ho¹t ®éng du lÞch ChÝ Minh.<br /> ®èi víi viÖc b¶o tån tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña 12. Ph©n viÖn §iÒu tra Quy ho¹ch Rõng II,<br /> v−ên còng ngµy cµng t¨ng do kÕ ho¹ch x©y 2004: Tµi nguyªn ®éng, thùc vËt rõng v−ên<br /> dùng ®¶o Phó Quèc thµnh mét trung t©m du lÞch quèc gia C«n §¶o. Nxb. N«ng nghiÖp, Hµ Néi.<br /> lín cña ®Êt n−íc.<br /> 24<br /> 13. Tordoff A. W. vµ cs., 2004: Th«ng tin vÒ c¸c 14. Van Peenen, Ryan Light, 1969:<br /> khu b¶o vÖ hiÖn cã vµ ®Ò xuÊt ë ViÖt Nam (t¸i Preliminary identification manual for<br /> b¶n lÇn 2). Birdlife Intern. Indochina vµ Bé mammals of South Vietnam. Smithsonian<br /> N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Hµ Néi. Institution, Washington.<br /> <br /> <br /> Species composition of the mammal fauna<br /> in the PhuQuoc National Park, KienGiang Province<br /> <br /> Nguyen Xuan Dang, Dang Huy Phuong<br /> <br /> <br /> <br /> Summary<br /> <br /> Two mammal surveys were conducted in September 2004 and January 2005 in the Phuquoc national park,<br /> Kiengiang province. Based on the survey results and literature reviews, a list of 43 mammal species belonging<br /> to 18 families and 6 orders was compiled. Among these recorded species, 6 species are listed in the Red Data<br /> Book of Vietnam (2000), 6 species in the 2005 IUCN Red list and 11 species in the Governmental Decree<br /> 32/2006/ND-CP. Silvered langur (Semnopithecus germaini), slow loris (Nycticebus coucang), pygmy loris<br /> (Nycticebus pygmaeus), crab-eating macaque (Macaca fascicularis), stump-tailed macaque (Macaca<br /> arctoides), small-clawed otter (Aonyx cinerea) and fruit bats (Pteropus spp.) are species of the most<br /> conservation concern. The contruction of infrastructural facilities (roads, houses) and the tourism development<br /> pose great challenges for the biodiversity conservation in the Park.<br /> <br /> Ngµy nhËn bµi: 7-3-2006<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 25<br />