Ể Ự
Ớ
Ủ
ƯỜ
Ọ TH L C C A H C SINH L P 9 TR
Ỹ NG THCS VĨNH M A
Ự
Ạ
Ả
Ệ
HI N NAY TH C TR NG VÀ GI I PHÁP
Ặ Ấ Ề I./ Đ T V N Đ
ấ ướ ờ ỳ ệ ệ ạ ằ c ta đang trong th i k công nghi p hóa – Hi n đ i hóa nh m Đ t n
ế ớ ướ ủ ạ ằ ộ ti n t i “Dân giàu n c m nh, xã h i công b ng dân ch văn minh” Trong
ờ ỳ ủ ả ộ ộ ướ ế th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i Đ ng và Nhà n c ta luôn khuy n khích
ờ ố ề ệ ể ể ạ ặ ọ ộ và t o đi u ki n đ phát tri n m i m t trong đ i s ng xã h i.
ệ ậ ể ụ ữ ể ệ ấ ộ Trong đó vi c t p luy n th d c th thao là m t trong nh ng v n đ ề
ệ ổ ự ầ ả ọ ộ ố không kém ph n quan tr ng trong cu c xây d ng và b o v t qu c trong giai
ể ụ ể ụ ệ ể ạ ể ấ đo n hi n nay. Cho nên ngành th d c th thao nói chung và th d c th ch t
ế ệ ể ổ ớ ổ nói riêng luôn luôn ti p thu, b sung, đ i m i và ngày càng hoàn thi n đ có
ề ể ấ ể ứ ệ ể ầ ộ ủ th đáp ng nhu c u ngày càng cao c a xã h i. Hoàn thi n v th ch t đ có
ể ả ề ể ệ ể ộ ị th phát tri n m t cách toàn di n, nh p nhàng, hài hòa k c v hình thái và
ể ự ườ ứ ứ ớ ố ể ự ch c năng th l c. Vì th l c c ả ng tráng m i có kh năng thích ng t ấ t nh t
ệ ả ệ ổ ề ấ ấ ả ố ế ớ v i đi u ki n s n xu t, chi n đ u và b o v T qu c.
ườ ỹ ượ ố ệ ệ Tr ng THCS Vĩnh M A đang đ ậ ề c s ng trong đi u ki n hi n v t
ấ ẫ ở ướ ầ ẳ ơ ớ ch t l n tinh th n cao h n h n so v i cha ông thu tr c. Theo l ẽ ự t nhiên,
ơ ể ượ ủ ấ ứ ầ ưỡ ơ ở ậ ề ệ khi c th đ c đáp ng đ y đ ch t dinh d ấ ng, đi u ki n c s v t ch t,
ầ ượ ề ố ề ự ể ố ấ tinh th n đ ẽ c nâng cao s là ti n đ t t cho s phát tri n các t ể ự ch t th l c
ư ứ ỏ ườ ế ợ ề cũng nh s c kh e con ng ớ i. Tuy nhiên, qua nhi u năm theo dõi k t h p v i
ế ở ọ ớ ườ ấ cân, đo, đong, đ m h c sinh L p 9 tr ỹ ng THCS Vĩnh M A , tôi th y kh ả
ụ ủ ệ ể ẩ ớ ọ năng c a các em so v i “ Tiêu chu n rèn luy n thân th ” (áp d ng cho h c
ề ệ ướ ạ ở sinh THCS hi n nay) đang có chi u h ự ng ch ng l ả i và gi m sút ề nhi u
ứ ộ m c đ khác nhau.
ế ự ấ ậ ở ế ể ẫ Nguyên nhân nào d n đ n s b t c p ọ trên? Làm th nào đ giúp h c
ứ ữ ẻ ể ể ấ ỏ sinh phát tri n hài hòa gi a dáng v bên ngoài và th ch t – s c kh e trong
ệ ố ề ượ ố ơ ủ khi đi u ki n s ng c a các em ngày càng đ ứ c đáp ng t ề t h n? Đó là đi u
1
ở ướ ả ế ả b n thân tôi luôn trăn tr và tìm h ng gi i quy t.
Ộ II. N I DUNG
ể ạ ượ ụ ừ ế Đ đ t đ c m c đích trên, t ế năm 2010 đ n nay, tôi luôn ghi các k t
ả ể ẩ ở ọ ổ ủ ứ ớ ở ườ qu ki m tra ng u nhiên h c sinh L p 9, l a tu i đ 16 Tr ng THCS
ệ ể ỹ ừ ướ ướ ồ Vĩnh M A đ cùng đ ng nghi p xem xét, t ừ đó t ng b ề c đ ra h ng đi
ủ ợ phù h p trong chuyên môn c a mình.
ố ệ ố 1. S li u th ng kê:
Ẩ ả B ng 1 TIÊU CHU N ĐÁNH GIÁ:
ộ ể M cứ N i dung ki m tra Ghi chú
ạ 1 Ch y nhanh 80 m Nam 12’’8 Nữ 14’’8
ạ ậ 2 B t xa t ỗ i ch (cm) 195cm 160cm
ữ ạ 3 Ch y 1000m nam, 500 m n ( Ph,s) 4’10 2’6” Đ tạ
ữ ẩ ố 4 Ch ng đ y nam 30’’; n 10’’ 16 l nầ 4 l nầ Thay cho đ yẩ
tạ
ạ 1 Ch y nhanh 80 m (s) 12”2 14”00
ạ ậ 2 B t xa t ỗ i ch (cm) 205cm 170cm
ữ ạ 3 Ch y 1000m nam; 500m n (Ph,s) 3’55’’ 2’00 Khá
ữ ẩ ố 4 Ch ng đ y nam 30’’; n 10’’ 20 l nầ 16l nầ Thay cho
đ y tẩ ạ
ạ 1 Ch y nhanh 80 m (s) 11’’6 13’’5
ạ ậ 2 B t xa t ỗ i ch (cm) 215cm 180cm
ữ ạ 3 Ch y 1000m nam; 500m n (Ph,s) 3’45’’ 1’50’’ Gi iỏ
ữ ẩ ố 4 Ch ng đ y nam 30’’; n 10’’ 24 l nầ 8 l nầ Thay cho
2
đ y tẩ ạ
Ả ả ƯỢ Ủ Ế B ng 2a: K T QU THU Đ C C A (NAM) QUA
Ọ Ể Ầ KI M TRA Đ U NĂM H C:
ứ ỉ ệ M c t l %
Năm h c; sọ ượ l ộ N i dung ể ki m tra Gi i 5ỏ Khá % Đ t %ạ
ố ề ng; chi u ặ cao, cân n ng TB 2010 2011 ạ 1 Ch y 80 m 20 (33,3) 30(50) 10 (16,7) Ch aư đ t %ạ 0
m
ọ 60 h c sinh: 2 B t xaậ 25 (41,7) 35 (58,3) 5 (8,3) 0
Cao TB: 1m53 ạ 3 Ch y 1000 28 (46,7) 35 (58,3) 2 (3,3) 0
ặ ẩ
ố ạ N ng TB:44,5 kg 2011 2012 4 Ch ng đ y 30” 1 Ch y 80m… 21 (35) 18 (37,0) 37 (61,7) 28 (46,3) 2 (3,3) 19 (16,7) 0 0
m
ọ 65 h c sinh 2 B t xa…ậ 24 (35,2) 36 (48,1) 15 (16,7) 0
Cao TB:1m53 ạ 3 Ch y 1000 15(23,1) 30 (46,1) 10 (15,4) 10(15,4)
ặ
N ng TB:46,5 kg 2012 2013 ố ẩ 4 Ch ng đ y 30” ạ 1 Ch y 80m 19 (29,2) 8 (16) 31 (47,7) 22 (44) 8 (12,3) 12 (24) 7 (10,8) 8( 16)
m
ọ 50 h c sinh 2 B t xaậ 25 (50) 12 (24) 6 (12) 7 (14)
Cao TB:1m54 ạ 3 Ch y 1000 20 (40) 15 (30) 10 (20) 5 (10)
ặ
N ng TB:46,2 kg 2013 – 2014 ố ẩ 4 Ch ng đ y 30” ạ 1 Ch y 80m 8 (16) 10 (18,2) 25 (50) 20 (36,4) 15 (30) 15 (27,3) 2 (4) 10(18,2)
m
ọ 55 h c sinh 2 B t xaậ 7 (12,7) 23(4,2) 12 (21,8) 13(23,6)
Cao TB:1m56 ạ 3 Ch y 1000 4 (7,3) 25 (45,5) 14 (25,5) 12(21,8)
3
ặ ẩ ố N ng TB:46,5 kg 4 Ch ng đ y 30” 8 (14,5) 32 (58,2) 10 (18,2) 05 (9,1)
Ả ả ƯỢ Ủ Ữ Ế B ng 2b: K T QU THU Đ C C A (N ) QUA
Ọ Ể Ầ KI M TRA Đ U NĂM H C:
ứ ỉ ệ M c t l %
Năm h c; sọ ượ l ộ ể N i dung ki m tra Gi i 5ỏ Khá % Đ t %ạ
ố ề ng; chi u ặ cao, cân n ng TB 2010 2011 ạ 1 Ch y 80 m 15 (30) 30 (60) 5 (10) Ch aư đ t %ạ 0
m
ạ ỗ ọ 50 h c sinh: ậ 2 B t xa t i ch 14 (28) 25 (50) 11 (22) 0
Cao TB: 1m52 ạ 3 Ch y 500 16 (32) 28 (56) 6 (12) 0
ặ
N ng TB:43 kg 2011 2012 ố ẩ 4Ch ng đ y 10” ạ 1 Ch y 80m 17 (34) 13 (28,9) 23 (46) 22 (48,9) 10 (20) 10 (22,2) 0 0
m
ạ ỗ ọ 45 h c sinh ậ 2 B t xa t i ch 12 (26,7) 25 (55,6) 8 (17,8) 0
Cao TB:1m53 ạ 3 Ch y 500 10 (22,2) 18 (40) 12 (26,7) 5(11,1)
ặ
N ng TB:46,5 kg 2012 2013 ố ẩ 4 Ch ng đ y 10” ạ 1 Ch y 80m 11 (24,4) 3 (13,0) 20 (44,4) 13 (56,5) 8 (17,8) 5 (21,7) 6(13,3) 2(8,7)
ậ ọ 23 h c sinh 2 B t xa 5 t ạ i 4 (17,4) 10 (22,2) 6 (26,1) 3(13,0)
m
Cao TB:1m54 chỗ 2 (8,7) 14 (60,9) 4 (17,4) 3(13,0)
ặ N ng TB:44 kg ạ 3 Ch y 500 3 (13,0) 11 (24,4) 7 (30,4) 2(8,7)
2013 – 2014 ố ẩ 4 Ch ng đ y 10” ạ 1 Ch y 80m 20 (40) 10(20) 12(24) 8 (16)
m
ạ ỗ ọ 50 h c sinh ậ 2 B t xa t i ch 25 (50) 11 (22) 7(14) 7 (14)
Cao TB:1m58 ạ 3 Ch y 500 23 (46) 12 (24) 10(20) 5 (10)
ặ ố ẩ 14 (28) 9(18) 6 (12)
4 Ch ng đ y 10” ờ ể ọ 21 (42) ư ổ : Cân đo cùng th i đi m bu i sáng, h c sinh ch a ăn sáng. N ng TB:46 kg * Ph chúụ
ủ ổ ố ọ ề ặ ằ ộ TB chi u cao, cân n ng b ng TB c ng c a t ng s h c sinh
ể ki m tra.
ậ 2. Nh n xét:
ố ệ ả ượ ủ ữ ấ Qua hai b ng s li u thu đ c c a Nam và N qua các năm ta th y :
ữ ẫ ủ ề ẹ ặ ặ Chi u cao và cân n ng c a nam và n v n duy trì ho c tăng nh qua
4
các năm.
ỷ ệ ả ạ ứ ể ầ ọ ỏ ở ả T l ph n trăm h c sinh ki m tr đ t m c gi i, khá ộ c 4 n i dung
ề ướ ạ ứ ạ ả ề đ u có chi u h ữ ng ch ng l ư ạ i và gi m sút, trong khi đó m c đ t và ch a đ t
tăng lên.
ủ ố ấ ề ạ ạ ộ Dao đ ng c a t ch t nhanh, b n (ch y 80m ; ch y 1000m nam, 500m
ơ ở ọ ễ ữ n ) di n ra nhanh h n h c sinh nam.
3. Nguyên nhân :
ả ể ế ầ Nguyên nhân đ u tiên ph i k đ n đó là quy mô “gia đình ít con” cùng
ứ ầ ế ủ ụ ề ặ ớ ự v i s quan tâm “ trên m c c n thi t” c a nhi u ph huynh vô tình đ t lên vai
ườ ặ ả ổ ả ế ề ự ữ nhà tr ng ph thông gánh n ng ph i gi i quy t v s hài hòa gi u hình thái
ể ấ ủ ớ ứ ỏ ọ bên ngoài v i s c kh e, th ch t c a con em h .
ủ ự ậ ả ẩ ụ S chu đáo thái quá c a các b c ph huynh làm cho s n ph m ăn theo
ố ợ ấ ế ữ ụ ể ấ liên t c phát tri n là m i l i b t đ n con em chúng ta. S a, ch t dinh d ưỡ ng
ượ ấ ượ ế ề ả ề ổ ụ liên t c đ c c i ti n v ch t l ố ng, b sung nhi u DHA, vitamin, mu i
ị ế ằ ườ ề khoáng… nh m tr bi ng ăn, tăng c ng chi u cao, trí thông minh… ở ộ m t
ứ ệ ả ộ ượ m c đ nào đó đã c i thi n đ c hình hài dáng vóc cho con em chúng ta
ư ẻ ị ưỡ ượ nh ng nó cũng làm cho không ít tr b “suy dinh d ng ng c” suy dinh
ưỡ ở ệ ệ ạ ệ d ể ng th phù Vi t Nam hi n nay không còn là chuy n l .
ể ự ị ả ứ ủ ế ỏ ưở ọ S c kh e, th l c c a h c sinh vì th mà b nh h ề ng theo chi u
ướ ố h ng không t t.
ả ể ế ứ ạ ơ ả Nguyên nhân th hai ph i k đ n là các lo i hình vui ch i gi ệ i trí hi n
ạ ộ ả ữ ắ ộ t i không nh ng làm mai m t b n s c và văn hóa dân t c, mà còn bào mòn
ể ấ ứ ẻ ủ ườ ứ th ch t, s c kho c a con ng ổ ọ i nói chung và l a tu i h c sinh nói riêng. Đã
ườ ủ ụ ế ế ợ ở có không ít tr ế ng h p g c ngã trên bàn phím b i thi u ăn, thi u ng , thi u
ẫ ủ ự ấ ệ ử ộ ơ ậ v n đ ng vì s h p d n c a game online và các chò ch i đi n t khác ( báo
ổ ẻ tu i tr ra ngày 2032007 đã đăng).
ả ể ế ự ứ ề ậ ấ ộ Nguyên nhân th ba ph i k đ n là s “ đói v n đ ng”. V n đ này th ể
ệ ở ề ạ ượ ọ ộ hi n nh u khía c nh : l ng h c sinh ngày m t đông trong khi không gian
ươ ở ộ ệ ậ ớ ườ tr ng l p không l p m r ng( di n tích tr ng THCS V ẩ ỹ ĩnh M A g n
ườ ố ộ ị ẹ ể ọ 2300m2, không gian ngoài tr ng h c ngày càng b h p do t c đ phát tri n đô
ứ ố ấ ề ự ư ả ệ ả ọ thi hóa; b n thân h c sinh ch a ý th c t t v n đ t rèn luy n (ít ph i lao
5
ậ ậ ộ ộ ộ đ ng chân tay ít v n đ ng nên càng “đói v n đ ng”).
ơ ở ậ ụ ụ ạ ấ ạ ọ ộ ể ụ Bên c nh đó c s v t ch t ph c v cho d y và h c b môn th d c
ế ả ố ồ ộ ưở ố ế ự ạ còn thi u th n, không đ ng b cũng nh h ng không t ọ t đ n s d y h c
ư ọ ủ c a giáo viên cũng nh h c sinh.
ướ ụ ắ ả ế 4. H ng kh c ph c gi i quy t:
ủ ề ố ệ ả ố ư ộ Qua b ng s li u th ng kê (trang 3 và 4 c a đ tài này), cũng nh m t
ế ả ự ưở ể ự ủ ế ứ ỏ ọ ố s nguyên nhân tr c ti p nh h ng đ n s c kh e, th l c c a h c sinh ở
ỏ ủ ấ ằ ứ ườ ả ẵ trên; chúng ta th y r ng: S c kh e c a con ng i không ph i có s n; nó cũng
ỉ ệ ư ề ậ ặ ớ không hoàn toàn đúng và t l thu n v i chi u cao, cân n ng cũng nh dáng
ỏ ố ứ ố ủ ợ ề ấ ầ ố vóc bên ngoài. Mu n có s c kh e t t, ngoài v n đ ăn u ng đ y đ , h p v ệ
ả ườ ệ ậ ọ ồ sinh còn ph i th ộ ng xuyên luy n t p TDTT m t cách khoa h c. Bác H – v ị
ủ ự ộ ệ lãnh t u muôn vàn kính yêu c a dân t ệ ờ ẫ t ta, lúc sinh th i v n coi vi c luy n
ữ ạ ộ ờ ậ t p TDTT là m t trong nh ng công tác cách m ng. Trong “l ọ i kêu g i toàn
ể ụ ậ ườ ế ữ ự dân t p th d c” năm 1946, Ng i vi t: “gi ủ gìn dân ch , xây d ng n ướ c
ờ ố ứ ệ ầ ớ ỏ ớ nhà, gây đ i s ng m i… vi c gì cũng c n có s c kh e m i thành công”.
ườ ỏ ố ứ ồ ố ả Ng i khuyên đ ng bào ta mu n có s c kh e t ệ t thì ph i siêng năng luy n
ự ể ậ ươ ậ t p TDTT. Chính Bác “t tôi ngày nào cũng t p” đ làm g ọ ng cho m i
ng i.ườ
ủ ự ạ Trong lĩnh v c chuyên môn c a mình, là giáo viên d y TDTT, tôi luân
ể ứ ể ự ể ằ ỏ ộ nghĩ r ng: th l c chính là khâu đ t phá đ phát tri n s c kh e, tăng c ườ ng
ể ấ ọ th ch t cho h c sinh!
ả ể ự ể ự ể ự ồ Theo tôi, th l c (bao g m c th l c chung, th l c chuyên môn) là
ơ ể ự ự ủ ệ ả ằ ệ kh năng, năng l c c a c th nh m th c hi n và hoàn thành công vi c,
ượ ể ệ ở ứ ề ậ ộ ỉ l ụ ể ng v n đ ng… c th nào đó th hi n ạ s c nhanh, m nh, b n b , khéo
ố ợ ể ố ậ ộ ố ể ự ấ ấ léo ph i h p v n đ ng. Phát tri n t t các t ữ ch t th l c y không nh ng
ệ ể ạ ọ ố ẩ giúp h c sinh cu i năm đ t “tiêu chu n rèn luy n thân th ” mà còn không
ừ ườ ề ố ứ ề ạ ỏ ng ng tăng c ể ự ng s c kh e, th l c, t o ti n đ t t cho các em đi sâu lĩnh
ụ ệ ế ả ầ ồ ờ ủ ộ ề h i v TDTT n u có kh năng đ ng th i góp ph n vào nhi m v chung c a
ườ ệ ể ườ ệ nhà tr ng trong vi c phát tri n con ng i toàn di n.
ộ ố ệ ả ệ ấ ả Sau đây là m t s vi c b n thân đã và đang làm th y có hi u qu trong
6
ệ ể ọ ể ự vi c phát tri n th l c cho h c sinh.
ể ứ a. Phát tri n s c nhanh:
ữ ứ ố ấ ả ọ ộ S c nhanh (m t trong nh ng t ạ ấ ch t quan tr ng nh t) là kh năng ho t
ớ ố ộ ự ạ ệ ứ ứ ể ồ ộ đ ng v i t c đ c h n. Các hình th c bi u hi n s c nhanh g m;
ả ứ ề ậ ờ ộ ụ ủ Th i gian ti m ph c c a ph n ng v n đ ng
ố ộ ủ ộ ơ T c đ c a đ ng tác đ n
ầ ủ ộ ộ ố T c đ ban đ u c a đ ng tác
ầ ố ủ ộ T n s c a đ ng tác.
ế ố ả ữ ưở ế ứ ồ Nh ng y u t nh h ng đ n s c nhanh g m :
ạ ủ ầ ộ Đ linh ho t c a các quá trình th n kinh.
ứ ố ộ ạ S c m nh t c đ .
ả ỏ ả ắ Đàn tính có b p và kh năng th l ng.
ậ ộ ỹ Trình đ k thu t.
ứ ạ S c m nh ý chí.
ơ ế ả ả ộ ấ ố ộ Các c ch sinh hóa đ m b o cho đ ng tác mang tính ch t t c đ .
ấ ừ ế ố ữ ể ứ ể ườ Xu t phát t nh ng y u t trên, đ phát tri n s c nhanh tôi th ng s ử
ậ ậ ạ ờ ố ộ ề ầ ằ ầ ụ d ng các bài t p l p l ố ộ ự ạ i nhi u l n v i t c đ nhanh g n b ng t c đ c c h n
ặ ố ắ ả ạ ắ ơ ố ạ ho c c g ng nhanh h n kh năng (ch y tăng t c các đo n ng n 30m – 40m).
ầ ố ướ ậ ạ ướ ầ ỏ ỗ ị T p nâng cao t n s b c (ch y b ạ c nh theo nh p v tay tăng d n…), ch y
ấ ố ố ướ ư ể ằ ấ ầ xu ng d c c u, thi đ u tr c ki m tra… nh m tăng tính h ng ph n, kích
ớ ố ộ ố ự ả ậ ệ thích kh năng th c hi n bài t p v i t c đ t i đa.
ể ố ộ ế ể ứ ạ ậ ạ Bên c nh đó, khi t p phát tri n s c m nh, phát tri n t c đ , n u ch s ỉ ử
ệ ề ậ ầ ơ ụ d ng các bài t p đ n đi u kéo dài và không đ ra các yêu c u cao đ i v i c ố ớ ơ
ể ố ớ ự ế ự ẽ ẫ ể ự ể ấ ẩ th , đ i v i s phát tri n th l c và ph m ch t ý chí s d n đ n s kìm hãm
ệ ượ ọ ặ ố ộ ỏ ệ ượ ể ố ộ t c đ (còn g i là hi n t ng “Ch n t c đ ”). Đ phá b hi n t ng này v ề
ế ứ ữ ự ệ ắ ầ ả ộ ề nguyên t c c n ph i th c hi n nh ng đ ng tác h t s c nhanh, trong các đi u
ệ ườ ể ử ụ ữ ệ ễ ơ ki n d h n bình th ng. Có th s d ng nh ng bi n pháp sau:
ậ ạ ộ ế ứ ớ ố ậ ộ + L p l ộ i các đ ng tác v i t c đ h t s c nhanh có t p trung cao đ ý
chí và tâm lý.
ụ ể ậ ẫ ướ ạ ộ ả + H ng các hành đ ng vào đích c th : Ch y theo v t d n, nh y
7
ẩ ạ ậ ch m v t chu n.
ự ệ ề ể ậ ệ + Th c hi n bài t p trong đi u ki n khó khăn sau đó chuy n ngay vào
ề ườ ệ đi u ki n bình th ng.
ệ ậ ướ ứ ụ ấ ậ ầ ớ + T p luy n d i hình th c thi đ u. T p v i m c đích tăng t n s ố
ớ ự ạ ạ ạ ỗ ị ộ đ ng tác t ạ i c c h n: Ch y nâng cao đùi t i ch , ch y theo nh p…
ạ ỏ ệ ượ ừ ể ặ ố ộ Tóm l i: Đ ngăn ng a và xóa b hi n t ng “ch n t c đ ” và tăng
ơ ầ ả ậ ứ ắ ứ s c nhanh lên m c cao h n c n ph i t p theo nguyên t c:
ề ả ơ ắ ứ ạ ạ + T o ra n n t ng chuyên môn (tăng s c m nh đàn tính c b p, tăng đ ộ
ớ ươ ạ ứ ề linh ho t các kh p x ng, tăng s c b n chuyên môn).
ớ ố ự ệ ề ệ ậ ấ ộ + Th c hi n bài t p v i t c đ nhanh nh t trong đi u ki n bình
ườ th ng.
ậ ố ỗ ừ ờ ỳ ầ ế ẩ ị + T p xuyên su t m i ngày t th i k đ u cho đ n chu n b thi.
ạ ể ứ b. Phát tri n s c m nh:
ế ố ể ạ ữ ứ ạ ộ S c m nh là m t trong nh ng y u t ạ đ đ t thành tích cao trong ch y
ấ ứ ả ắ ẩ ạ ượ ng n, các môn nh y và ném đ y. Trong các môn y s c m nh đ ể c th trong
ấ ớ ả ờ ớ ắ kho ng th i gian ng n v i công su t l n.
ể ệ ứ ố ợ ụ ả ạ ả ộ ầ Kh năng th hi n s c m nh ph thu c vào kh năng ph i h p th n
ỗ ự ố ượ ả ơ ơ ắ kinh c , kh năng n l c ý chí, s l ng c b p tham gia.
ự ứ ủ ứ ạ ặ Các hình th c khác nhau c a năng l c s c m nh có liên quan ch t ch ẽ
ệ ậ ậ ầ ọ ế ả ự ọ ớ v i nhau. Vì v y khi t p luy n cho h c sinh c n thi ậ t ph i l a ch n bài t p
ư ươ ể ạ ượ ứ ề ự ậ ị cũng nh ph ng pháp đ đ t đ ầ c đ nh m c đ ra. C n dành s t p trung
ạ ộ ơ ự ủ ế ể ọ cho các nhóm c tr c ti p tham gia vào ho t đ ng c a môn đã ch n. Đ hoàn
ạ ộ ố ợ ỏ ứ ả ầ ạ ơ thành kh năng ph i h p th n kinh c trong các ho t đ ng đòi h i s c m nh
ớ ự ổ ự ả ử ụ ể ầ ậ ổ ể ớ l n, c n ph i s d ng các bài t p v i s n l c luôn thay đ i. Đ phát tri n
ạ ố ụ ầ ươ ể ệ ứ ỹ k năng th hi n s c m nh t i đa c n áp d ng các ph ắ ng pháp g ng s c t ứ ố i
đa và l n.ớ
ạ ộ ứ ứ ạ ạ ạ ọ S c m nh trong các ho t đ ng đa d ng g i là s c m nh chung; th ườ ng
ượ ậ ể ứ ờ ỳ ệ ể ẩ ạ ị đ c t p luy n trong th i k chu n b chung. Đ phát tri n s c m nh chung
ể ử ụ ặ ổ ợ ậ ứ ậ ạ ạ có th s d ng đa d ng các bài t p ho c t h p bài t p s c m nh khác (bài
ụ ắ ọ ượ ả ọ ượ ụ ậ ắ ậ t p kh c ph c tr ng l ng b n thân, tr ng l ụ ứ ng ph ; bài t p kh c ph c s c
8
ạ ậ ạ ậ ố ế ị m nh đ i kháng cùng b n t p, bài t p trên các thi t b chuyên dùng…).
ọ ụ ể ọ ầ ủ ể ệ ứ ạ ợ ớ S c m nh th hi n phù h p v i các yêu c u c a môn h c c th g i là
ứ ạ ạ ượ ể ứ s c m nh chuyên môn. S c m nh chuyên môn đ ệ c phát tri n thông qua vi c
ể ậ ặ ố ớ ọ ấ ử ụ s d ng các bài t p mang đ c đi m c u trúc gi ng v i môn TT đã ch n (có
ặ ừ ự ệ ể ầ ậ ầ ặ ộ th toàn b ho c t ng ph n). Trong t p luy n, c n dành s chú ý đ c bi ệ t
ọ ượ ụ ặ ư ẩ ậ ế đ n các bài t p có tr ng l ậ ụ ng nh : ném đ y các d ng c n ng, các bài t p
ộ ậ ặ ặ ở ả ạ ỏ nh y có mang theo m t v t n ng trên vai ho c chân (t , bao cát nh , chì…)
ư ậ ứ ậ ấ ộ ổ ị ạ ờ b i vì trong các bài t p nh v y, c u trúc đ ng tác ít b thay đ i và s c m nh
ượ ọ ủ ể ề ệ ầ ố ớ đ c phát tri n trong đi u ki n g n gi ng v i môn h c c a các em.
ứ ể ậ ạ ượ ử ụ Các bài t p phát tri n s c m nh đ ề c s d ng nhi u trong th i k ờ ỳ
ờ ỳ ướ ả ẩ ị ể ấ ậ chu n b và gi m trong th i k tr c ki m tra, thi đ u. Các bài t p chuyên
ủ ế ứ ể ặ ạ ẫ ượ ử ụ môn ch y u mang đ c đi m s c m nh v n đ c s d ng trong th i k ờ ỳ
ụ ứ ữ ể ấ ậ ạ ạ ẽ ki m tra, thi đ u. Nh ng bài t p này s có tác d ng duy trì s c m nh đã đ t
ượ ề ậ ườ ụ ợ đ c (th m chí trong nhi u tr ng h p nó còn có tác d ng nâng cao).
ứ ứ ể ậ ạ ầ ắ ổ ự ớ Các bài t p phát tri n s c m nh yêu c u g ng s c và n l c l n
ườ ử ụ ạ ầ ồ ố th ầ ứ ng s d ng gián đo n trong tu n (đ ng lên ng i xu ng trên 1 chân: tu n
ầ ậ ạ ạ ổ ổ ướ ố ậ t p 34 bu i; ch y nâng cao g i ch m tay, tu n t p 23 bu i; b ụ c b c cao
ầ ậ ổ ạ ọ ượ ơ ể ở 4050cm tu n t p 34 bu i. Nâng t , gi ậ ạ t t 6070% tr ng l ng c th nhà
ầ ậ ổ ượ ẹ ử ụ ậ ắ 3 bu i/ tu n). Các bài t p trong l ng nh s d ng t p hàng ngày (n m bóng
ỏ ạ cao su nh , t đôi…)
ể ứ ề c. Phát tri n s c b n:
ụ ự ệ ứ ề ạ ộ ả ắ ằ ỏ ờ S c b n là kh năng kh c ph c s m t m i nh m ho t đ ng trong th i
ớ ườ ấ ị ệ ả ộ ườ ố ấ ề gian dài v i c ng đ nh t đ nh và có hi u qu . Ng i ta chia t ch t b n ra
ứ ứ ứ ề ề ề ề ạ ạ ề thành nhi u lo i: s c b n chung, s c b n chuyên môn, s c m nh b n, b n
ự ự ế ề ế ề ề ộ tĩnh l c, b n đ ng l c, b n y m khí, b n hi u khí… trong khuôn kh c a đ ổ ủ ề
ế ố ơ ả ứ ứ ế ề ậ tài này, tôi đ c p đ n 2 y u t ề ề c b n đó là s c b n chung và s c b n
chuyên môn.
ủ ứ ề ệ ầ ấ ộ ộ ể ự S c b n chung là m t thành ph n c a trình đ hu n luy n th l c
ủ ậ ộ ọ ượ chung c a v n đ ng viên nói chung và h c sinh nói chung. Nó đ ể c phát tri n
ạ ự ớ ườ ậ ộ ề ể ự thông qua các bài t p th l c ch y c ly dài v i c ậ ng đ đi u hòa. Khi t p
ơ ể ượ ủ ư ậ ệ ủ ả ơ ố nh v y các c quan trong c th đ c c ng c , kh năng làm vi c c a các
9
ượ ả ố ớ ệ ệ ấ ạ ấ ơ c quan đ c c i thi n, nh t là đ i v i h tim – m ch và hô h p; ngoài ra các
ượ ủ ố ơ ộ ượ ạ ộ ệ ơ c chân cũng đ c c ng c h n (Đi b , ch y b đ c coi là “túc li u pháp”
ệ ứ ể ỏ ượ ả ấ ố r t t t đ rèn luy n s c kh e. Bàn chân đ ệ c kích thích, xoa bóp, c i thi n
ế ầ ườ ộ ậ ộ ộ ế ị tu n hoàn huy t d ch. N u không th ạ ng xuyên đi b , ch y b , v n đ ng thì
ế ị ẽ ế ế ẽ ầ ầ các huy t d ch tu n hoàn s kém, t bào các đ u mút s thi u dinh d ưỡ ng
ế ọ ườ ỹ ẫ d n đ n chóng già, h c sinh tr ng THCS Vĩnh M A nói riêng đa s t ố ớ i
ườ ẹ ư ướ ạ ằ ặ ấ ọ ộ tr ng b ng xe đ p, xe máy ho c cha m đ a r c; r t ít h c sinh đi b (dù
ườ ứ ề ầ ộ nhà cách tr ủ ng vài trăm mét). S c b n chuyên môn là m t thành ph n c a
ộ ậ ệ ượ ứ ị trình đ t p luy n chuyên môn, nó đ ộ ậ c xác đ nh thông qua m c đ t p
ủ ấ ả ứ ộ ệ ố ệ ả ở ơ luy n chuyên môn c a t t c các c quan và h th ng, b i m c đ kh năng
ọ ụ ể ủ ọ ể ự ể ớ ợ ể ứ th l c và tâm lý phù h p v i môn h c c th c a h c sinh. Đ phát tri n s c
ạ ự ệ ọ ề b n chuyên môn trong ch y c ly trung bình và dài cho h c sinh thì vi c nâng
ủ ơ ể ự ữ ề ằ ả ằ ầ cao kh năng c a c th nh m duy trì s thăng b ng gi a cung và c u v ôxy
ớ ự ệ ư ấ ợ ờ ỏ trong th i gian dài cũng nh đ u tranh v i s m t m i tăng lên do n ôxy
đóng vai trò quan tr ng.ọ
ệ ủ ạ ộ ệ ậ ố ố ủ ệ ố Mu n v y, ngoài vi c c ng c và hoàn thi n ho t đ ng c a h th ng
ệ ạ ấ ầ ấ ả ỏ tim – m ch, hô h p còn c n c i thi n quá trình trao đ i ch t, làm tăng h s ệ ố
ử ụ s d ng ôxy.
ậ ầ ể ứ ề Khi t p phát tri n s c b n, c n chú ý:
ờ ừ ở ậ Th i gian t p kéo dài t 30 phút tr lên.
ộ ậ ườ ụ ị ừ ệ C ng đ t p luy n liên t c (nh p tim t ầ 150 – 160 l n phút) và đ ượ c
ộ ậ ườ ứ ệ ị ị tính theo công th c: C ng đ t p luy n = (Nh p tim yên tĩnh + Nh p tim t ố i
đa) 60%.
ệ ầ ố ợ ứ ể ậ ấ ị ấ Khi t p luy n c n phát tri n ch c năng hô h p, ph i h p nh p hô h p
ườ ướ ạ ướ ạ ở ố ộ ớ ầ v i t n s đ ng tác (th ng 23 b c ch y hít vào, 23 b c ch y th ra);
ệ ậ ở ờ chú ý th sâu và kéo dài th i gian t p luy n.
ỉ ữ ả ợ ỉ Ngh gi a qu ng h p lý (t ừ 1,5 phút), không nên ngh quá 34 1
ỉ ữ ư ả ậ ạ ậ ộ ộ ế phút. Ngh gi a qu ng không nên ng ng t p đ t ng t mà nên ch y ch m k t
ụ ể ở ồ ữ ượ ư ấ ợ h p rũ ta chân và hít th sâu đ nhanh h i ph c và gi c h ng ph n. đ
10
ể ộ ề ẻ ệ ậ d. T p luy n phát tri n đ m m d o:
ẻ ề ượ ố ế ố ớ ọ M m d o đ c coi là t ấ ấ ầ ch t r t c n thi t đ i v i h c sinh vì nó giúp
ệ ượ ẻ ủ ọ ộ ề ộ ớ ộ ớ ự các em th c hi n đ c đ ng tác v i biên đ l n. Đ m m d o c a h c sinh
ạ ủ ụ ạ ộ ớ ộ ố ồ ủ ph thu c vào hình d ng kh p, đ linh ho t c a côt s ng, tính đàn h i c a
ơ ươ ằ dây ch ng, gân và c , tr ự ủ ơ ng l c c a c .
ộ ề ệ ề ẻ ổ ộ Đ m m d o thay đ i tùy thu c vào các đi u ki n bên ngoài khác nhau
ủ ơ ể ọ ớ ẽ ư ạ ư ộ ạ cũng nh tr ng thái c a c th h c sinh. Ví nh đ linh ho t các kh p s kém
ạ ẽ ị ệ ủ ệ ấ ỏ ộ nh t sau khi ng và ăn, khi b b nh và m t m i. Đ linh ho t s tăng lên sau
ủ ệ ầ ở ộ ạ ơ ươ khi kh i đ ng, làm nóng c . Tình tr ng c a h th n kinh trung ng cũng có
ả ưở ẻ ế nh h ộ ề ng đ n đ m m d o.
ơ ầ ử ụ ồ ủ ủ ộ ự ể ậ Đ tăng s đàn h i c a gân và c c n s d ng các bài t p ch đ ng và
ụ ộ ượ ạ ậ ớ ự ỡ ủ ự ề ệ th đ ng đ c th c hi n v i s giúp đ c a b n t p cùng chi u cao, cân
ẻ ể ể ậ ọ ộ ề ặ n ng. Các bài t p phát tri n đ m m d o có th cho h c sinh t ự ở nhà trong
ổ ậ ử ụ ể ụ ả ấ ợ kho ng 1520 phút. H p lý nh t là nên s d ng vào bu i t p th d c sáng.
ờ ỳ ầ ầ ề ể ể ờ ơ ộ ề Trong th i k đ u c n dành nhi u th i gian h n đ phát tri n đ m m
ạ ượ ộ ề ẻ ở ứ ầ ế ể ẻ d o. Khi đã đ t đ c đ m m d o m c c n thi ứ ạ t thì có th huy trì m c đ t
ượ ừ ế ậ ằ ậ ấ đ ậ c b ng các bài t p mà không m y khó khăn. N u ng ng t p các bài t p
ề ề ể ầ ứ ẻ ẻ ể ầ ộ chuyên môn v m m d o thì m c phát tri n đ mèm d o có th d n d n b ị
ả ạ ứ ể gi m sút và quay l ở i m c kh i đi m.
ộ ề ẻ ề ể ả ộ ộ (Các đ ng tác phát tri n đ m m d o không nhi u, kho ng 56 đ ng
ự ậ ượ ậ ộ ọ ả tác. B n thân t t p đ ỗ c các đ ng tác đá lăng, ép ngang, d c, g p du i
ườ ộ ừ ờ ạ ậ ư ố ơ ng i theo chân; các đ ng tác t ẻ ầ khó h n nh u n d o c n nh b n t p giúp
đ ).ỡ
ể ự đ. Phát tri n s khéo léo:
ượ ủ ự ố ợ ể ệ ứ ở ộ Khéo léo đ ầ c th hi n b i m c cao c a s ph i h p đ ng tác. Nó c n
ế ụ ậ ệ ệ ấ ả ộ ờ ỏ thi ấ t cho các nhi m v v n đ ng xu t hi n b t ng , đòi h i ph i nhanh
ị ướ ệ ấ ự ể ầ ọ ộ chóng đ nh h ng và th c hi n c p bách. H c sinh c n phát tri n đ khéo léo
ả ả ạ ặ ả ị ả đ m b o an toàn cho b n thân khi b ngã trong khi ch y ho c nh y…
ể ề ệ ậ ấ ộ Trong quá trình t p luy n và ki m tra, thi đ u, nhi u tác đ ng bên ngoài
ể ả ưở ế ế ấ ậ ả ỹ có th làm nh h ọ ng x u đ n k thu t. N u h c sinh có kh năng khéo léo
ữ ượ ư ế ặ ộ ố t ể ử t thì có th s a ch a đ c các t th ho c đ ng tác không đúng và thành
11
ể ượ ả ệ ố ơ tích có th đ c c i thi n t t h n.
ể ự ầ ổ ứ ể ọ ơ Đ phát tri n s khéo léo c n t ch c cho h c sinh ch i các môn bóng.
ể ọ ể ả ầ ậ ả ổ ớ ầ Trong nh y cao c n thay đ i xà (xa, g n) so v i đi m gi m nh y đ h c sinh
ể ệ ể ấ ớ ố làm quen v i các tình hu ng khác nhau có th xu t hi n trong ki m tra, thi
ệ ả ả ậ ậ ả ị ộ ặ ấ đ u. Trong nh y xa, nh y cao, vi c đ t chân gi m vào v trí gi m nh y m t
ự ộ ề ấ ệ ậ ậ ọ cách t ầ đ ng, chính xác là đi u r t quan tr ng. Vì v y trong t p luy n c n
ố ắ ự ệ ầ ả ặ ớ ộ th c hi n các l n nh y v i đà có đ dài khác nhau và c g ng đ t chính xác
ể ậ ậ ả ả ố ị ọ chân gi m xu ng v trí gi m nh y. Trong các môn có th tăng hay gi m tr ng
ượ ủ ụ ẽ ạ ữ ứ ụ ề ạ l ệ ng c a d ng c cũng s t o đi u ki n không nh ng cho s c m nh mà c ả
ể ự s khéo léo phát tri n.
Ậ Ế III. K T LU N:
ứ ố ỏ ọ ướ ế ể ự Mu n duy trì và nâng cao th l c, s c kh e cho h c sinh, tr c h t giáo
ầ ườ ướ ẫ ườ viên c n quan sát, đo l ng (h ọ ng d n cho h c sinh cách đo l ể ả ng đ b n
ượ ỉ ố ủ ế ể ố thân theo dõi đ c các ch s c a mình) so sánh, đ i chi u đ tìm ra nguyên
ả ưở ế ự ư ư ấ ượ nhân làm nh h ể ng x u đ n s phát tri n đó cũng nh đ a ra đ ệ c các bi n
ệ ậ ợ pháp t p luy n phù h p cho các em.
ự ế ờ ọ ở ớ ể ộ ớ ộ Trên th c t , gi h c ề l p giáo viên không th m t s m m t chi u
ượ ự ợ ề ự ự ừ làm đ ấ ầ c đi u đó mà r t c n có s h p tác t giác, tích c c t ọ phía h c sinh.
ắ ố ượ ề ắ ụ ể ọ Đi u giáo viên nên làm đó là n m ch c đ i t ng h c sinh – càng c th càng
ề ề ặ ậ ả ở ộ ố t t (v chi u cao, cân n ng, s thích, thái đ khi t p TDTT, hoàn c nh gia
ừ ầ ể ự ể ể đình…) ngay t ả đ u đ ngoài giúp các em phát tri n th l c chung còn ph i
ướ ớ ở ườ ợ ề ệ h ậ ng cho các em các bài t p riêng phù h p v i s tr ng, đi u ki n hoàn
ả ả c nh b n thân.
ướ ẫ ậ ệ ượ ặ ộ Trong quá trình h ng d n t p luy n không đ ố c nóng v i, ho c “đ t
ậ ừ ễ ế ạ ừ ế ề ừ ẹ ế ặ cháy giai đo n” mà nên t p t d đ n khó, t ít đ n nhi u, t nh đ n n ng,
ừ ơ ứ ạ ữ ế ả ặ ặ ộ ớ t đ n gi n đ n ph c t p. Nh ng đ ng tác m i ho c khó không nên đ t yêu
ơ ả ủ ầ ộ ỉ ậ ầ c u cao quá mà ch nên cho các em t p đúng các ph n c b n c a đ ng tác.
ả ự ữ ứ ử ữ ệ ầ ắ Khi s a ch a sai sót c n tránh nh ng bi n pháp c ng nh c mà ph i d a trên
ộ ủ ở ướ ể ả ắ ọ ẫ kh năng, trình đ c a h c sinh đ nh c nh , h ử ng d n giúp các em s a
ữ ạ ề ệ ự ử ữ ch a, t o đi u ki n cho các em t s a ch a cho nhau và cho chính mình. Bên
ầ ộ ệ ạ c nh đó, giáo viên cũng c n đ ng viên, khích l giúp các em có thêm ý chí,
12
ề ượ ế ả ớ ni m tin m i mong có đ ả c k t qu kh quan.
ạ ể ự ố ứ ố ỏ ơ ể ể Tóm l i: Mu n có s c kh e, th l c t t, c th phát tri n hài hòa cân
ủ ệ ầ ấ ưỡ ệ ợ ứ ố đ i thì ngoài vi c đáp ng đ y đ ch t dinh d ầ ng, h p v sinh, còn c n
ườ ự ậ ệ ệ ậ ả ph i th ng xuyên t p luy n TDTT. Trong lĩnh v c t p luy n TDTT, ng ườ i
ả ự ầ ả ầ ọ ậ ự ầ ự ế th y ph i có tâm, có t m; h c trò ph i t giác, tích c c và th t s c u ti n đ ể
ầ ớ ạ ế ư ả ố ợ h p tác cùng th y m i đem l i k t qu nh mong mu n. Hay nói cách khác:
ầ ế ế ườ ướ ự ủ ầ th y và trò cùng thi t k , trò là ng i thi công d i s giám sát c a th y.
Ộ Ố Ế Ị M T S KI N NGH :
ể ố ố ấ ầ ự ể ự ứ ọ ỏ ố t th l c, s c kh e cho h c sinh r t c n s ph i Mu n phát tri n t
ẽ ữ ặ ườ ả ộ ế ợ h p ch t ch gi a nhà tr ng và xã h i. Chúng ta ph i bi ớ t nói “không” v i
ủ ớ ữ ỏ ẻ ệ nh ng đòi h i thái quá c a l p tr ữ hi n nay và không nên làm thay nh ng
ể ệ ượ ư ậ ự ế ậ ố ộ ở vi c các em có th làm đ c. Có nh v y s thi u th n v n đ ng các em
ớ ượ ả ệ ầ m i ph n nào đ c c i thi n.
ươ ả ạ ườ ổ ng trình gi ng d y TDTT trong nhà tr ng ph thông cũng nh ư Ch
ả ượ ủ ệ ầ ạ ố cách đánh giá hi n nay c a chúng ta c n ph i đ c xem l ổ ọ i, b trí bu i h c
ờ ượ ể ế ủ ọ riêng đ không chi m th i l ng chính khóa c a các môn h c khác.
ơ ở ậ ấ ủ ườ ể ụ ọ ng h c nói chung và môn th d c nói riêng C s v t ch t c a tr
ượ ể ụ ị ợ ộ ồ ầ c n đ ầ c trang b h p lý, đ ng b , không gian dành cho môn th d c c n
ẻ ả ấ ệ ể ả ộ r ng rãi, thoáng đ ng, mát m và nh t là nên tách bi t đ không nh h ưở ng
ớ ờ ọ ủ t i các gi h c c a môn khác.
ế ộ ả ượ ầ ộ ắ c cân nh c và Ch đ đãi ng dành cho giáo viên TDTT c n ph i đ
ị ườ ủ ế ề ợ ớ ộ ỉ ừ ự ế đi u ch nh cho phù h p v i bi n đ ng c a th tr ng. T s yêu m n, nhi ệ t
ệ ậ ệ ề ả ớ ớ ồ tình v i ngh cùng v i vi c b n thân luôn luy n t p, trau d i chuyên môn s ẽ
ướ ẫ ọ ọ giúp chúng ta thành công trong quá trình h ng d n h c sinh h c môn TDTT,
ằ ườ ứ ỏ nh m tăng c ể ự ng s c kh e, th l c cho các em.
ứ ủ ự ể ế ậ ế ủ ả ỉ ạ Ki n th c c a nhân lo i là vô t n, s hi u bi t c a b n thân ch nh ư
ể ậ ơ ế ắ ẽ ề ạ gi ọ ướ t n c trong lòng bi n kh i. Vì v y bài vi t này t s còn nhi u h n ch ế
ế ấ ế ượ ự ổ ủ và khi m khuy t r t mong đ ạ c s b sung c a các nhà chuyên môn, các b n
ể ả ệ ượ ự ể ứ ở ế ồ đ ng nghi p… đ b n thân đ ế c m mang thêm ki n th c và s hi u bi t.
ỹ
Vĩnh M A,ngày 26 tháng 12 năm2014
13
ườ
ế
Ng
i vi
t
ễ
Nguy nVănTrung
14