Thử đề xuất một chương trình khung cho ngành đào tạo cơ điện tử

Chia sẻ: Do Xuan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

486
lượt xem 127
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài báo phân tích những đặc thù của chuyên ngành cơ điện tử, những quan điểm về một khung đào tạo và các nguyên tắc khoa học giáo dục ( didactical principles) áp dụng cho chuyên ngành cơ điện tử, trên cơ sở đó đề xuất một chương trình khung với những mục tiêu xác định và đưa ra một số khuyến nghị có tính định hướng về thời lượng và nội dung chuyên môn cho một số cấp độ đào tạo từ trình độ trung cấp, kỹ thuật viên đến cao đẳng và đại học....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thử đề xuất một chương trình khung cho ngành đào tạo cơ điện tử

Thö ®Ò xuÊt mét ch−¬ng tr×nh khung cho ngµnh ®µo t¹o C¬ ®iÖn tö PGS. TS. T¹ Duy Liªm Khoa C¬ khÝ - §HBK Hµ Néi Tãm l−îc: Bµi b¸o ph©n tÝch nh÷ng ®Æc thï cña chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö, nh÷ng quan ®iÓm vÒ mét khung ®µo t¹o vµ c¸c nguyªn t¾c khoa häc gi¸o dôc (didactical princples) ¸p dông cho chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö, trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt mét ch−¬ng tr×nh khung víi nh÷ng môc tiªu x¸c ®Þnh vµ ®−a ra mét sè khuyÕn nghÞ cã tÝnh ®Þnh h−íng vÒ thêi l−îng vµ néi dung chuyªn m«n cho mét sè cÊp ®é ®µo t¹o tõ tr×nh ®é trung cÊp, kü thuËt viªn ®Õn cao ®¼ng vµ ®¹i häc. 1. §Æt vÊn ®Ò C¬ ®iÖn tö lµ chuyªn ngµnh tÝch hîp trong mét ph¹m trï nghÒ nghiÖp réng. C¸c khÝa c¹nh vµ vÊn ®Ò chuyªn m«n cña nã thËt ra kh«ng ph¶i lµ míi xuÊt hiÖn, tr¸i l¹i phÇn nhiÒu trong sè ®ã vèn lµ nh÷ng néi dung truyÒn thèng tr−íc ®©y ®· tõng ®−îc ®Ò cËp ®Õn, ®−îc nghiªn cøu vµ xö lý trong nhiÒu ngµnh khoa häc, kü thuËt ®¬n lÎ. §iÒu míi mÎ chÝnh lµ ë quan ®iÓm tÝch hîp c¸c chuyªn ngµnh ®¬n lÎ Êy trong ®iÒu kiÖn kh«ng ngõng cËp nhËt c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ míi còng nh− ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt ®a d¹ng, phong phó vµ ngµy cµng tinh x¶o. ChÝnh v× vËy, viÖc ®i tíi nhÊt qu¸n gi÷a c¸c quan ®iÓm tÝch hîp kh¸c nhau cña c¸c tr−êng ph¸i chuyªn m«n lµ mét qu¸ tr×nh kiÕn gi¶i vµ th¶o luËn kh«ng hÒ ®¬n gi¶n, nã g¾n liÒn mét c¸ch h÷u c¬ víi tÝnh chÊt n¨ng ®éng, s¸ng t¹o vµ ph¸t triÓn liªn tôc cña b¶n th©n chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö. Kh¸i niÖm “ch−¬ng tr×nh khung” còng cÇn ®−îc l−u ý ®óng møc, bëi nã chØ m« t¶ ®−îc nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu cho mét møc ®µo t¹o nµo ®ã cña mét lÜnh vùc nghÒ nghiÖp. Trong kÕt cÊu cña “khung” th−êng bao gåm mét häc phÇn ®µo t¹o c¬ b¶n vµ mét häc phÇn ®µo t¹o chuyªn s©u, nh»m më réng vµ n©ng cao tr×nh ®é còng nh− kü n¨ng nghÒ nghiÖp trªn c¬ së cña chÝnh c¸c häc phÇn tr−íc ®ã. Nh−ng “khung” còng bÞ kh«ng chÕ, rµng buéc bëi nhiÒu ®iÒu kiÖn: luËt gi¸o dôc, thêi l−îng, môc tiªu vµ néi dung ®µo t¹o, bµi thi tèt nghiÖp, ®iÒu kiÖn thõa nhËn mét tªn nghÒ, mét tr×nh ®é nghÒ nghiÖp... “Khung” l¹i cã tÝnh liªn th«ng víi c¸c chuyªn ngµnh kh¸c còng nh− víi c¸c cÊp ®é ®µo t¹o kh¸c, nã võa ph¶i ®¶m b¶o cho ng−êi theo häc cã mét tr×nh ®é hµnh nghÒ nµo ®ã, l¹i võa ph¶i t¹o ra mét kh¶ n¨ng tù ®µo t¹o, ®µo t¹o liªn tôc vµ ®µo t¹o n©ng cao cho chÝnh hä. MÆt kh¸c, ch−¬ng tr×nh khung kh«ng hµm chøa c¸c quy ®Þnh vÒ ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. Tuy nhiªn, trong khi lùa chän c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc ®µo t¹o, nh÷ng ph−¬ng ph¸p s− ph¹m nµo ®éng viªn ®−îc tÝnh chñ ®éng, quan hÖ hîp t¸c vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm cao trong t− duy vµ hµnh ®éng cña häc viªn ®Òu lµ thÝch hîp víi néi dung chuyªn m«n cña ngµnh häc nµy vµ ph¶i ®−îc quan t©m, chó träng ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tõng bµi gi¶ng. “Khung” - bªn c¹nh tÝnh nguyªn t¾c còng cßn bao bµm mét gîi ý cho sù thÝch øng ho¸ mét c¸ch mÒm dÎo vÒ thêi l−îng còng nh− vÒ néi dung chuyªn m«n ®èi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn h¹ tÇng cô thÓ 1
kh¸c nhau cña mçi c¬ së ®µo t¹o hoÆc c¸c cÊp ®é ®µo t¹o kh¸c nhau trong cïng mét hµnh lang ph¸p lý cña bé luËt gi¸o dôc. Chuyªn ngµnh tÝch hîp c¬ ®iÖn tö ®ßi hái tÝnh thùc tiÔn cao trong môc tiªu ®µo t¹o. M«i tr−êng ®µo t¹o cña chuyªn ngµnh nµy v× vËy còng mang tÝnh tÝch hîp: nhµ m¸y vµ nhµ tr−êng; c«ng x−ëng vµ phßng thÝ nghiÖm, häc tËp vµ nghiªn cøu... Nh÷ng khÝa c¹nh ®ã t−ëng chõng x−a nay vèn vÉn thÕ, nh−ng ®èi víi chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö, nã thËt sù ®ßi hái thiÕt thùc h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. Bëi vËy ph¶i tæ chøc ®µo t¹o theo nhãm (team work), g¾n c¸c ®Ò tµi do thùc tiÔn s¶n xuÊt ®Æt ra víi néi dung häc tËp vµ nghiªn cøu (project working / learning by doing). V¶ ch¨ng, cã g¾n c¸c ®Ò tµi häc tËp vµ nghiªn cøu víi s¶n xuÊt th× míi cã kinh phÝ ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn häc thuËt. Tuy vËy ®Ó thùc hiÖn ®−îc yªu cÇu cña mét “khung ®µo t¹o”, viÖc x¸c ®Þnh nhiÖm vô cho mçi ®Þa ®iÓm häc tËp lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c. Ch¼ng h¹n, nhµ tr−êng vèn lµ mét ®Þa ®iÓm ®µo t¹o ®éc lËp, mang tÝnh truyÒn thèng. Víi h¹ tÇng kü thuËt cña mét c¬ së tr−êng häc, nã cã nhiÖm vô truyÒn thô nh÷ng néi dung häc tËp mang tÝnh phæ cËp, c¬ b¶n víi sù chó ý ®Æc biÖt ®Õn nh÷ng ®ßi hái cña nghÒ nghiÖp do nã ®µo t¹o. Trong qu¸ tr×nh truyÒn thô kiÕn thøc, môc tiªu chÝnh yÕu cña nhµ tr−êng lµ ®¶m b¶o cho ng−êi häc tiÕp thu tèt häc phÇn ®µo t¹o c¬ b¶n vµ häc phÇn ®µo t¹o chuyªn s©u, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc më réng vµ n©ng cao tr×nh ®é còng nh− kü n¨ng nghÒ nghiÖp trªn c¬ së cña c¸c häc phÇn tr−íc ®ã vµ c¸c häc phÇn liªn th«ng kh¸c. Víi “nghÒ nghiÖp ®µo t¹o”, nhµ tr−êng mét mÆt hoµn thµnh nhiÖm vô truyÒn thô kiÕn thøc nh− trªn ®· nªu cña m×nh, mÆt kh¸c nã còng chØ lµ mét ®èi t¸c x· héi, b×nh ®¼ng víi c¸c ®èi t¸c kh¸c (nh− nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, phßng thÝ nghiÖm chuyªn ngµnh, viÖn nghiªn cøu...) cïng tham gia vµo viÖc t¹o dùng mét m«i tr−êng lµm viÖc, cung cÊp mét lùc l−îng lao ®éng b»ng tr¸ch nhiÖm ®èi víi x· héi vµ m«i tr−êng sinh th¸i nãi chung. Nãi c¸ch kh¸c, nhµ tr−êng kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ trong viÖc ®¶m b¶o chÊt l−îng toµn diÖn cña ®éi qu©n lao ®éng x· héi. ChÝnh sù hîp t¸c chÆt chÏ vµ trung thùc gi÷a c¸c ®èi t¸c x· héi, v× quyÒn lîi chung cña céng ®ång, míi lµ yÕu tè ®¶m b¶o tin cËy cho tiªu chÝ ®ã. Bëi vËy, víi chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö, nh÷ng môc tiªu ®µo t¹o cÇn nhÊn m¹nh ®èi víi khu vùc nhµ tr−êng lµ: • TruyÒn thô nh÷ng kiÕn thøc nghÒ nghiÖp c¬ b¶n víi mét kü n¨ng chuyªn m«n cÇn thiÕt, g¾n chÆt víi n¨ng lùc vËn ®éng hîp t¸c x· héi mang tÝnh nh©n v¨n cao cho häc viªn. • TiÕp thu tÝnh n¨ng ®éng vµ ph¶n øng linh ho¹t mét c¸ch chuyªn nghiÖp, cã bµi b¶n ®Ó lµm chñ ®−îc mäi yªu cÇu lu«n lu«n thay ®æi trong m«i tr−êng lao ®éng s¶n xuÊt vµ m«i tr−êng x· héi, phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. • S½n sµng tiÕp cËn vµ tham gia c¸c qu¸ tr×nh ®µo t¹o liªn tôc vµ ®µo t¹o n©ng cao ®Ó theo kÞp tèc ®é ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ cña chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö • Cã n¨ng lùc tæ chøc ®êi sèng c¸ nh©n, hoµ nhËp mét c¸ch cã ý thøc vµ tr¸ch nhiÖm vµo ®êi sèng céng ®ång ®Ó ph¸t huy ®−îc triÖt ®Ó gi¸ trÞ tinh tuý cña nghÒ nghiÖp b¶n th©n trong nÒn kinh tÕ trÝ thøc ph¸t triÓn cao. §Ó ®¹t ®−îc bèn môc tiªu nãi trªn, kÕ ho¹ch, ch−¬ng tr×nh còng nh− cÊp ®é ®µo t¹o cho ngµnh c¬ ®iÖn tö cÇn ®−îc thiÕt lËp mét c¸ch linh ho¹t, da d¹ng ®Ó cã thÓ tho¶ m·n ®−îc nhiÒu tr×nh ®é, kh¶ n¨ng hµnh nghÒ kh¸c nhau, tuú theo n¨ng lùc tiÕp thu vµ ®iÒu kiÖn häc tËp cña ng−êi häc, ®ång thêi ®¸p øng ®−îc mäi nhu cÇu cña thÞ tr−êng lao ®éng, kÓ c¶ trong khu vùc häc viªn bÞ khuyÕt tËt vµ häc viªn cã hoµn c¶nh thiÖt thßi. Nh÷ng tiªu chÝ chÊt l−îng cÇn ®−îc ®Þnh nghÜa mét c¸ch chi tiÕt vµ qu¸n triÖt ngay tõ ®Çu trong néi dung ®µo t¹o. Ch¼ng h¹n: 2
• N¨ng lùc hµnh nghÒ bao hµm c¸c møc ®é ®¸nh gi¸ kh¸c nhau vÒ n¨ng lùc chuyªn m«n (Special competence), n¨ng lùc nh©n b¶n (Human competence) vµ n¨ng lùc x· héi (Social competence). • N¨ng lùc chuyªn m«n lµ kh¶ n¨ng vµ tinh thÇn s½n sµng, chñ ®éng gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô vµ vÊn ®Ò ®Æt ra mét c¸ch cã môc ®Ých, s¸t víi thùc tiÔn, cã ph−¬ng ph¸p luËn dÉn ®−êng trªn c¬ së hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n vµ kü n¨ng tay nghÒ ®−îc ®µo taä vµ cã thÓ tù ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ c«ng viÖc • N¨ng lùc nh©n b¶n thÓ hiÖn kh¶ n¨ng vµ sù s½n sµng - víi t− c¸ch c¸ nh©n - t− duy, kiÕn gi¶i vµ nhËn xÐt c¸c c¬ héi ph¸t triÓn, c¸c ®ßi hái vµ h¹n chÕ trong ®êi sèng b¶n th©n, gia ®×nh, trong nghÒ nghiÖp vµ trong ®êi sèng céng ®ång, vËn dông ®−îc tµi n¨ng c¸ nh©n, lµm chñ ®−îc kÕ ho¹ch cuéc ®êi trong sù ph¸t trÓn liªn tôc. Nã bao hµm c¸c tÝnh c¸ch c¸ nh©n nh− tÝnh tù lËp, kh¶ n¨ng tù phª b×nh, tÝnh chñ ®éng, ®é tin cËy, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc x· héi cã tÝnh chÊt nghÒ nghiÖp, biÕt nhËn ra c¸c gi¸ trÞ nh©n b¶n vµ g¾n liÒn c¸c gi¸ trÞ Êy víi ®êi sèng c¸ nh©n m×nh còng nh− ®êi sèng céng ®ång. • N¨ng lùc x· héi thÓ hiÖn kh¶ n¨ng vµ tinh thÇn s½n sµng, chñ ®éng tæ chøc vµ chung sèng víi c¸c m«Ý quan hÖ x· héi , bao qu¸t vµ lµm chñ ®−îc c¸c t×nh huèng x· héi phøc t¹p, c¨ng th¼ng, cã hiÓu biÕt vµ theo dâi mét c¸ch cã tr¸ch nhiÖm c¸c m©u thuÉn diÔn ra ®ång thêi cã ph−¬ng ph¸p vËn ®éng x· héi hîp lý ®Ó h−íng tíi tinh thÇn ®oµn kÕt vµ hîp t¸c trong s¸ng trong khi gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn x· héi. • N¨ng lùc vÒ ph−¬ng ph¸p luËn còng nh− n¨ng lùc häc tËp sÏ h×nh thµnh vµ lín lªn cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c n¨ng lùc ®· ph©n tÝch ë trªn. Tãm l¹i, ®éi qu©n lao ®éng cña chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö cÇn ®−îc ®µo t¹o ®Ó cã ®−îc mét phÈm chÊt ®Æc biÖt cao, t−¬ng xøng víi tÝnh tÝch hîp, tÝnh hiÖn ®¹i vµ tÝnh trÝ tuÖ cña b¶n th©n chuyªn ngµnh, xøng ®¸ng lµ chç dùa c¨n b¶n cho qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét x· héi vµ mét nÒn kinh tÕ tri thøc cã tÝnh thêi ®aÞ. 2. Suy nghÜ vÒ mét vµi nguyªn t¾c cña khoa häc gi¸o dôc Môc tiªu ®µo t¹o chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö nh− trªn ®· lý gi¶i ®ßi hái tÝnh s− ph¹m ®an xen trong tõng tiÕt gi¶ng, ph¶i t¹o cho ng−êi theo häc kh¶ n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng, nghÜa lµ hä ph¶i tù lËp ®−îc kÕ ho¹ch, tù tæ chøc thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ cña c¸c nhiÖm vô c«ng t¸c do hä ®¶m tr¸ch trong ph¹m vi cña nghÒ nghiªp. ViÖc häc tËp trong nhµ tr−êng kh«ng thÓ t¸ch rêi nh÷ng ho¹t ®éng mang tÝnh chuyªn nghiÖp, g¾n kÕt h÷u c¬ gi÷a qu¸ tr×nh t− duy víi hµnh ®éng cô thÓ vµ kh«ng ph¶i cña tõng c¸ thÓ mµ lµ cña mét tËp thÓ häc viªn. C¸ch häc nh− vËy, tr−íc hÕt thÓ hiÖn mét qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh cña nh÷ng hµnh ®éng cã môc ®Ých (lËp kÕ ho¹ch hµnh ®éng, qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶...). ViÖc thÊm nhuÇn nguyªn t¾c khoa häc gi¸o dôc nµy (didactical principle) cho mçi mét gi¶ng viªn sÏ lµ c¬ së ®Ó hä truyÒn thô ®−îc kiÕn thøc víi mét tr×nh ®é s− ph¹m cao trong mét qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ häc tËp n¨ng ®éng, ph¸t huy tÝnh tù lËp cña tËp thÓ häc viªn, g¾n kÕt chÆt chÏ víi lao ®éng nghiªn cøu vµ phôc vô s¶n xuÊt. Nguyªn t¾c didactic ®−îc ph¶n ¸nh trong ch−¬ng tr×nh khung th«ng qua viÖc m« t¶ môc tiªu còng nh− sù lùa chän néi dung cho mét cÊp ®é ®µo t¹o x¸c ®Þnh. Dùa trªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña khoa häc Didactic vµ lý thuyÕt vÒ qu¸ tr×nh häc tËp, cã thÓ ®Ò cËp d−íi ®©y nh÷ng nguyªn lý chØ ®¹o cho viÖc tæ chøc c¸c tiÕt gi¶ng theo ph−¬ng ch©m tiÕp thu kiÕn thøc theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng. §ã lµ: • TiÕt häc cã tÝnh khoa häc gi¸o dôc cao lµ nh÷ng nh÷ng tiÕt häc t¹o ra hoµn c¶nh ®Ó häc viªn cã c¬ héi trau dåi kiÕn thøc nghÒ nghiÖp (Häc tËp ®Ó hµnh ®éng) 3
• §iÓm xuÊt ph¸t cña m« thøc häc tËp theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng lµ sù tù chñ cña ng−êi häc trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch mét c¸ch cã suy nghÜ, cã thÓ tù m×nh ®iÒu chØnh, söa ch÷a vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ thùc hiÖn cña chÝnh m×nh (Häc tËp th«ng qua hµnh ®éng) • Mäi hµnh ®éng ®Òu ph¶i mang tÝnh toµn diÖn do thùc tiÔn nghÒ nghiÖp ®ßi hái (trªn c¸c tiªu chÝ kü thuËt, an toµn, kinh tÕ, ph¸p lý, m«i tr−êng vµ c¸c tiªu chÝ x· héi kh¸c). (Häc tËp toµn diÖn) • Mäi hµnh ®éng ph¶i g¾n kÕt víi qu¸ tr×nh tÝch luü kinh nghiÖm riªng cho mçi häc viªn vµ ph¶n ¶nh ®−îc t¸c dông x· héi mét c¸ch râ nÐt, ph¸t huy ®−îc lîi Ých c«ng ®ång vµ tr¸nh ®−îc c¸c tranh chÊp x· héi (Häc tËp v× lîi Ých c¸ nh©n vµ lîi Ých céng ®ång) Gi¶ng d¹y vµ häc tËp theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng lµ kh¸i niÖm s− ph¹m (didactical concept) hoµ nhËp ®−îc mét c¸ch hÖ thèng cÊu tróc cña gi¸o tr×nh chuyªn m«n víi hµnh ®éng thùc tiÔn trong thÝ nghiÖm vµ thùc tËp còng nh− trong nghiªn cøu khoa häc phôc vô s¶n xuÊt. Nã ®−îc thÓ hiÖn theo nh÷ng ph−¬ng ph¸p lªn líp kh¸c nhau mµ trong ph¹m vi cña mét ch−¬ng tr×nh khung kh«ng thÓ nµo ®Ò cËp ®−îc ®Çy ®ñ. §iÒu ®¸ng l−u t©m lµ sù ph©n lo¹i häc viªn vÒ tr×nh ®é ®Çu vµo, nÒn t¶ng gi¸o dôc v¨n ho¸ (Culture) vµ nh÷ng kinh nghiÖm x· héi cña b¶n th©n hä cã mét ý nghÜa quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ®µo t¹o, bëi nhµ tr−êng chØ cã thÓ lµm tèt c¸c ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o cña m×nh khi hä n¾m v÷ng sù kh¸c biÖt cña mçi nhãm ®èi t−îng tõ sù yÕu kÐm ®Õn nh÷ng kh¶ n¨ng ®Æc biÖt cu¶ mçi häc viªn. Trong qóa tr×nh gi¶ng d¹y vµ häc tËp theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng, c¸i khã nhÊt lµ sù b¸m s¸t cña ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o víi nh÷ng chuyÓn ®æi kü thuËt th−êng xuyªn, liªn tôc nh»m øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt víi tèc ®é chãng mÆt trong chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö. Mét trong c¸c c¸c yÕu tè hç trî cã hiÖu qu¶ lµ sù truyÒn thô ®Çy ®ñ c¸c khèi kiÕn thøc c¬ b¶n nh− to¸n, khoa häc tù nhiªn, ngo¹i ng÷ còng nh− c¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ, m«i tr−êng vµ an toµn lao ®éng ®Ó häc viªn cã thÓ tù ®µo t¹o hoÆc tham gia c¸c kho¸ ®µo t¹o n©ng cao. 3. ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o khung ®Ò xuÊt cho ngµnh C¬ ®iÖn tö Ch−¬ng tr×nh ®Ò xuÊt d−íi ®©y cã gi¸ trÞ tham kh¶o cho c¸c cÊp ®é ®µo t¹o: Kü thuËt viªn (trung cÊp kü thuËt), Cao ®¼ng vµ §¹i häc. Tiªu chÝ chÊt l−îng ®µo t¹o theo ®ã ®−îc x¸c ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c chung. ViÖc ¸p dông khung ®µo t¹o nµy cho c¸c nhãm ®èi t−îng kh¸c nhau, c¸c cÊp ®é ®µo t¹o kh¸c nhau còng nh− cho nh÷ng c¬ së ®µo ®¹o cã ®iÒu kiÖn h¹ tÇng kh¸c nhau lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®−îc c©n nh¾c lùa chän cho phï hîp. Tiªu chÝ vÒ chÊt l−îng bao gåm c¸c néi dung chÝnh yÕu cã tÝnh nguyªn t¾c nh− sau: Ng−êi ®−îc ®µo t¹o theo ch−¬ng tr×nh khung nµy cã thÓ Lµm viÖc trong khu«n khæ nghÒ nghiÖp cïng víi c¸c ®ång nghiÖp kh¸c vµ cã thÓ trao ®æi th«ng tin víi nhau b»ng tiÕng Anh, ngoµi tiÕng mÑ ®Î VËn dông ®−îc c¸c nguyªn t¾c vµ tiªu chuÈn kü thuËt trong khi lµm viÖc víi c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö Thùc hiÖn ®−îc c¸c tÝnh to¸n c¬ b¶n víi sù quan t©m ®Õn c¸c chØ tiªu kü thuËt vµ kinh tÕ, vËn dông thµnh th¹o c¸c hÖ thèng b¶ng tra vµ c«ng thøc tÝnh to¸n trong chuyªn ngµnh Cã kh¶ n¨ng tæ chøc vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chuyªn m«n ®¶m b¶o ®−îc c¸c tiªu chÝ vÒ m«i tr−êng, sinh th¸i, kinh tÕ vµ x· héi H¹n chÕ ®−îc c¸c ¶nh h−ëng tiªu cùc cña qu¸ tr×nh kü thuËt ®èi víi m«i tr−êng th«ng qua viÖc sö dông c¸c vËt liÖu thÝch hîp, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm khi hµnh ®éng vµ t«n träng c¸c ®iÒu luËt b¶o vÖ m«i tr−êng 4
BiÕt t«n träng c¸c tiªu chuÈn kü thuËt trong b¶o d−ìng söa ch÷a ®Ó vËn hµnh hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ mét c¸ch an toµn, tin cËy. Cã ý thøc ®¶m b¶o tiªu chuÈn chÊt l−îng vµ lùa chän c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt kinh tÕ thÝch hîp. Cã thÓ tiÕn hµnh ph¸t hiÖn, dù b¸o vµ kh¾c phôc lçi, nhiÔu trong mét sè hÑ thèng c¬ ®iÖn tö ®iÓn h×nh lµm kinh nghiÖm tiÕp cËn víi c¸c hÖ thèng c«ng t¸c kh¸c Dïng ®−îc m¸y tÝnh nh− mét ph−¬ng tiÖn lao ®éng Tù t×m hiÓu ®−îc c¸c tµi liÖu m« t¶ m¸y mãc, h−íng dÉn vËn hµnh vµ c¸c tµi liÖu kü thuËt kh¸c b»ng tiÕng Anh, cã kh¶ n¨ng t− vÊn ®−îc cho kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp. Kh¸c víi nh÷ng kÕt cÊu khung truyÒn thèng, ch−¬ng tr×nh khung nµy ®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng tËp hîp c¸c lÜnh vùc häc tËp cÇn thiÕt cho chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö trong pham vi thêi l−îng xÊp xØ 1000 giê häc. Thay v× gäi tªn c¸c m«n häc cô thÓ, cÊu tróc khung chØ x¸c ®Þnh môc tiªu vµ nh÷ng néi dung cÇn lùa chän cho tõng lÜnh vùc häc tËp. ChÝnh lµ nhê tÝnh “më” nµy cña nã mµ ch−¬ng tr×nh khung cho phÐp, tuú theo cÊp ®é ®µo t¹o, ng−êi tæ chøc ®µo t¹o cã thÓ lùa chän m«n häc, thêi l−îng vµ néi dung chuyªn s©u ®Ó tho¶ m·n nh÷ng môc tiªu ®µo t¹o cô thÓ, ®−îc x¸c ®Þnh theo nhu cÇu cña thÞ tr−êng lao ®éng. KÕt cÊu ch−¬ng tr×nh khung theo lÜnh vùc ®µo t¹o Sè LÜnh vùc häc tËp N¨m thø N¨m thø N¨m thø 3 TT nhÊt hai vµ thø 4 1 Ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ chøc n¨ng trong c¸c hÖ 40 thèng c¬ ®iÖn tö 2 ThiÕt kÕ & chÕ t¹o hÖ thèng thµnh phÇn: m« ®un c¬ 80 khÝ 3 L¾p ®Æt c¸c trang bÞ ®iÖn víi ®¶m b¶o kü thuËt an toµn 100 4 Nghiªn cøu c¸c dßng l−u th«ng n¨ng l−îng vµ th«ng 60 tin trong c¸c côm kÕt cÊu ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc 5 Trao ®æi th«ng tin víi sù trî gióp cña c¸c hÖ thèng 40 ®iÖn to¸n, hÖ thèng xö lý d÷ liÖu 6 LËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh c«ng 40 t¸c 7 Gi¶i ph¸p kÕt nèi c¸c hÖ thèng thµnh phÇn c¬ ®iÖn tö 100 8 ThiÕt kÕ vµ chÕ t¹o c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö 140 9 Nghiªn cøu dßng l−u th«ng th«ng tin trong mét hÖ 80 thèng c¬ ®iÖn tö tæng hîp 10 LËp quy tr×nh th¸o, l¾p hÖ thèng 40 11 VËn hµnh, t×m lçi vµ kh¾c phôc lçi trong hÖ thèng 160 12 Kü thuËt b¶o d−ìng, b¶o hµnh vµ söa ch÷a hÖ thèng 80 13 ChuyÓn giao c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö cho kh¸ch hµng 60 Tæng céng: 320 280 420 3.1. Ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ chøc n¨ng trong c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö (n¨m häc thø nhÊt - 40 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • VËn dông ®−îc c¸c tiªu chuÈn, quy chuÈn quèc gia vµ quèc tÕ khi ph©n tÝch c¸c hÖ thèng kü thuËt • Sö dông ®−îc c¸c tµi liÖu kü thuËt ®Ó lùa chän gi¶i ph¸p, lµm chñ c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ thiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt vÒ c¸c quan hÖ chøc n¨ng trong hÖ thèng. Thùc hiÖn ®−îc c¸c cuéc trao ®æi vÒ nh÷ng kh¶ n¨ng lôa chän gi¶i ph¸p kü thuËt trong nhãm c«ng t¸c. • Lµm viÖc ®−îc víi c¸c s¬ ®å khèi vµ nhËn biÕt trong ®ã nh÷ng dßng tÝn hiÖu, dßng l−u th«ng vËt liÖu vµ dßng n¨ng l−îng còng nh− c¸c nguyªn t¾c t¸c dông c¬ b¶n 5
• Sö dông m¸y tÝnh ®Ó viÕt c¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ lµm viÖc; x©y dùng ý thøc nhËy c¶m víi c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i tr−êng vµ vÒ tÝnh kinh tÕ cña hÖ thèng; sö dông tiÕng Anh trong khi tiÕp cËn c¸c tµi liÖu vµ nguån th«ng tin trong chuyªn ngµnh b. Néi dung: • C¸c yªu cÇu kü thuËt ®Æt ra ®èi víi c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö • Bé th«ng sè hÖ thèng • Kü thuËt s¬ ®å khèi • Dßng l−u th«ng th«ng tin (tÝn hiÖu), l−u th«ng vËt liÖu vµ dßng n¨ng l−îng • Y nghÜa cña nh÷ng ®ßi hái riªng tõ phÝa kh¸ch hµng ®èi víi c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt • Vai trß vµ kh¶ n¨ng cña c¸c hÖ thèng xö lý d÷ liÖu b»ng kü thuËt ®iÖn to¸n • ThiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt vµ tr×nh bµy c¸c kÕt qu¶ lµm viÖc • C¸c tiªu chÝ vÒ sinh th¸i m«i tr−êng vµ tÝnh kinh tÕ 3.2. ThiÕt kÕ & chÕ t¹o hÖ thèng thµnh phÇn: c¸c m« ®un c¬ khÝ (n¨m häc thø nhÊt - 80 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc kÕt cÊu, tÝnh chÊt vµ lÜnh vùc øng dông cña c¸c vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô, chó ý c¸c tiªu chÝ liªn quan ®Õn tÝnh kinh tÕ, m«i tr−êng vµ søc khoÎ • §äc ®−îc c¸c b¶n vÏ kÕt cÊu, vÏ mÆt c¾t vµ chi tiÕt ho¸ thµnh c¸c b¶n vÏ chÕ t¹o. Cã thÓ chØnh lý thiÕt kÕ, lùa chän c¸c ph−¬ng ph¸p gia c«ng c¬ yªu cÇu vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ cña c¸c quy tr×nh gia c«ng chÕ t¹o • Sö dông ®−îc tiÕng Anh víi c¸c thuËt ng÷ c¬ khÝ ®iÓn h×nh trong khi tham kh¶o hay thiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt; n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o hé lao ®éng trong khi thùc hiÖn c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ; tæ chøc lµm viÖc theo nhãm c«ng t¸c b. Néi dung: • VÏ kü thuËt cho tõng chi tiÕt, côm m¸y, vÏ t¸ch chi tiÕt vµ thiÕt lËp danh môc chi tiÕt gia c«ng • TÝnh to¸n thiÕt kÕ chi tiÕt m¸y, dung sai l¾p ghÐp • C¸c mèi liªn kÕt c¬ khÝ vµ quy tr×nh l¾p r¸p • C¬ së cña c«ng nghÖ gia c«ng c¾t gät vµ biÕn d¹ng t¹o h×nh b»ng tay vµ b»ng m¸y • ThiÕt kÕ, chÕ t¹o c¸c khíp nèi c¬ khÝ theo c¸c nguyªn t¾c lùc t¸c dông, h×nh d¸ng liªn kÕt vµ vËt liÖu liªn kÕt • C¸c tÝnh chÊt lµm viÖc chuyªn dông cña vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô • C¸c c«ng cô th¸o l¾p vµ dông cô hç trî • Tæ chøc nhµ kho phôc vô l¾p r¸p, c¸c tiªu chuÈnt an toµn vµ b¶o hé lao ®éng • Ph−¬ng tiÖn, c«ng cô ®o l−êng kiÓm tra, lçi ®o vµ c¸ch kh¾c phôc • C¸c tiªu chÝ liªn quan ®Õn vÊn ®Ò m«i tr−êng vµ tÝnh kinh tÕ 3.3. L¾p ®Æt c¸c trang bÞ ®iÖn víi ®¶m b¶o kü thuËt an toµn (n¨m häc thø nhÊt - 100 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • Cã kiÕn thøc ®Çy ®ñ vÒ t¸c dông cña n¨ng l−îng ®iÖn trong c¸c qu¸ tr×nh kü thuËt, cã hiÓu biÕt vÒ c¸c m¹ch c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÖn, gi¶i thÝch ®−îc nguyªn lý ho¹t ®éng cña chóng. • VËn dông ®−îc kiÕn thøc ®Ó lùa chän c¸c ph−¬ng tiÖn, thiÕt bÞ ®iÖn, thùc hiÖn tèt c¸c tÝnh to¸n, sö dông thµnh th¹o c¸c c«ng thøc vµ b¶ng tra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt. • NhËn biÕt râ c¸c hiÓm ho¹ khi sö dông n¨ng l−îng ®iÖn ®èi víi con ng−êi vµ thiÕt bÞ m¸y mãc, lµm chñ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ con ng−êi vµ thiÕt bÞ kü thuËt, vËn dông c¸c tiªu chuÈn kü thuËt. 6
• Lùa chon vµ sö dông ®−îc c¸c thiÕt bÞ dông cô ®o l−êng kiÓm tra , cã kh¶ n¨ng can thiÖp, thay ®æi hoÆc so¹n th¶o míi c¸c tµi liÖu chuyªn m«n, rót ra tõ ®ã c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, kÓ c¶ b»ng tiÕng Anh b. Néi dung: • C¸c ®¹i l−îng ®iÖn, nh÷ng quan hÖ gi÷a chóng, c¸c kh¶ n¨ng tr×nh bµy vµ tÝnh to¸n • C¸c linh kiÖn ®iÖn trong m¹ch ®iÖn dßng mét chiÒu vµ m¹ch ®iÖn dßng xoay chiÒu • C¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng ®iÖn; sö dông c¸c c«ng thøc vµ b¶ng tra trong tÝnh to¸n • Lùa chän c¸p ®iÖn, d©y dÉn cho hÖ thèng truyÒn t¶i n¨ng l−îng vµ truyÒn th«ng tin • L−íi ®iÖn • C¸c hiÓm ho¹ v× qu¸ t¶i, ng¾n m¹ch, cao ¸p vµ tÝnh to¸n nh÷ng phÇn tö b¶o vÖ ®óng yªu cÇu • T¸c dông cña dßng ®iÖn ®Õn c¬ thÓ, c¸c quy chÕ an toµn, c¸c biÖn ph¸p cÊp cøu khi cã tai n¹n lao ®éng víi dßng ®iÖn • KiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, nguyªn nh©n g©y qu¸ t¶i, cao ¸p, t¸c dông cña chóng vµ nh÷ng biÖn ph¸p phßng ngõa • Kü thuËt ®iÖn tõ 3.4. Nghiªn cøu c¸c dßng l−u th«ng n¨ng l−îng vµ th«ng tin trong c¸c côm kÕt cÊu ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc (n¨m häc thø nhÊt - 60 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • Lµm chñ c¸c m¹ch c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÒu khiÓn, ®äc ®−îc s¬ ®å m¹ch. Cã kh¶ n¨ng can thiÖp, thay ®æi hay thiÕt kÕ míi m¹ch ®iÒu khiÓn. • N¾m v÷ng c¸c th«ng sè kü thuËt trong ho¹t ®éng cña c¸c côm thiÕt bÞ ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc. • HiÓu biÕt c¸c ph−¬ng ph¸p t¹o ra nguån n¨ng l−îng phô cÇn thiÕt. Sö dông thµnh th¹o c¸c ph−¬ng ph¸p vµ dông cô ®o kiÓm. Y thøc ®−îc c¸c hiÓm ho¹ khi lµm viÖc víi c¸c hÖ thèng diÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc. T«n träng c¸c quy chÕ an toµn vµ b¶o hé lao ®éng còng nh− ý thøc ®−îc c¸c vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr−êng • HiÓu ®−îc c¸c thuËt ng÷ tiÕng Anh trong m« t¶ s¶n phÈm, m« t¶ hÖ thèng ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc b. Néi dung: • C¸c ®¹i l−îng khÝ nÐn vµ thuØy lùc, nh÷ng quan hÖ gi÷a chóng, c¸c kh¶ n¨ng tr×nh bµy vµ tÝnh to¸n • C¸c bé phËn cung cÊp n¨ng l−îng cña kü thuËt ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc • C¸c m¹ch c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÒu khiÓn • ThiÕt lËp c¸c tµi liÖu kü thuËt tÝch hîp nhiÒu d¹ng n¨ng l−îng vµ côm thiÕt bÞ • TÝn hiÖu vµ c¸c gi¸ trÞ ®o trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn • C¸c hiÓm ho¹ khi lµm viÖc víi c¸c côm c«ng suÊt cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc • C¸c tiªu chÝ vÒ tÝnh kinh tÐ, an toµn lao ®éng, b¶o vÖ m«i tr−êng vµ vÊn ®Ò t¸i sö dông vËt liÖu, phÕ th¶i. 3.5. Trao ®æi th«ng tin víi sù trî gióp cña c¸c hÖ thèng ®iÖn to¸n, hÖ thèng xö lý d÷ liÖu (n¨m häc thø nhÊt - 40 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc viÖc sö dông c¸c thiÕt bÞ xö lý d÷ liÖu vµ sù bè trÝ c¸c ph−¬ng tiÖn ®iÖn to¸n trong quy tr×nh ho¹t ®éng hÖ thèng, cÊu tróc m¹ng trong hÖ thèng vµ nh÷ng yªu cÇu an toµn cña m¹ng ®iÖn to¸n 7
• Ph©n tÝch ®−îc c¸c hîp ®ång c«ng t¸c, thu thËp ®−îc th«ng tin hÖ thèng vµ sö dông c¸c phÇn mÒm thÝch hîp ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô chuyªn m«n vµ thiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt. • Lµm chñ ®−îc c¸c thuËt ng÷ tiÕng Anh rót ra tõ c¸c sæ tay kü thuËt còng nh− c¸c giao diÖn mµn h×nh b. Néi dung: • HÖ thèng vËn hµnh • ThiÕt bÞ ®iÖn to¸n hoµ m¹ng • C¸c ph−¬ng ph¸p b¶o vÖ d÷ liÖu vµ an toµn d÷ liÖu • Xö lý th«ng tin b»ng c¸c phÇn mÒm t−¬ng thÝch trong chuyªn ngµnh • Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn víi trî gióp cña hÖ ®iÖn to¸n • C¸c quan ®iÓm vÒ m«i tr−êng sinh th¸i trong c¸c chç lµm viÖc víi m¸y tÝnh 3.6. LËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh c«ng t¸c (n¨m häc thø hai - 40 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc hÖ thèng tæ chøc ho¹t ®éng vµ thµnh lËp c¸c nhãm c«ng t¸c theo chøc n¨ng, chuyªn m«n, theo ®Æc tr−ng kü thuËt, c«ng nghÖ vµ kinh tÕ. • HiÓu râ c¸c yªu cÇu nh»m ®¶m b¶o t×nh tr¹ng s½n sµng ho¹t ®éng cña c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghÖ vµ hÖ thèng thiÕt bÞ cÇn thiÕt. • HiÓu biÕt vµ ¸p dông ®−îc c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm tra, qu¶n lý chÊt l−îng. Sö dông hÖ thèng m¸y tÝnh ®Ó lËp kÕ ho¹ch ®iÒu hµnh thùc hiÖn vµ thiÕt lËp tµi liÖu cho c¸c b−íc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®· ®Þnh. • Cã ý thøc víi c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ lµm viÖc trªn quan ®iÓm b¶o vÖ søc khoÎ vµ an toµn lao ®éng; sö dông c¸c thuËt ng÷ tiÕng Anh cã liªn quan b. Néi dung: • Bè trÝ vÞ trÝ c¸c lo¹i vËt t− vµ tÝnh to¸n • Ph©n tÝch quy tr×nh c«ng t¸c • §¸nh gi¸ vµ lËp tµi liÖu b¸o c¸o kÕt qu¶ c«ng t¸c • TÝnh to¸n thêi gian vµ gi¸ thµnh, c¸c ph−¬ng ph¸p tr×nh bµy quy tr×nh c«ng t¸c • Qu¶n lý chÊt l−îng, qu¶n lý m«i tr−êng vµ ®¶m b¶o an toµn lao ®éng 3.7. Gi¶i ph¸p kÕt nèi c¸c hÖ thèng thµnh phÇn c¬ ®iÖn tö (n¨m häc thø hai - 100 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc cÊu tróc cña c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö, gi¶i thÝch nguyªn lý t¸c dôngcña c¸c bé c¶m biÕn, bé biÕn ®æi vµ c¸c bé c¶m biÕn ®iÒu chØnh. • HiÓu râ c¸c kh¶ n¨ng thùc hiÖn truyÒn ®éng quay vµ tÞnh tiÕn nhê c¸c yÕu tè truyÒn ®éng ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc, vËn dông ®−îc c¸c kiÕn thøc vÒ ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh ®Ó t¸c ®éng ®Õn ®iÒu khiÓn quü ®¹o vµ ®iÒu khiÓn h−ëng dÞch ®éng. • Th«ng qua c¸c nghiªn cøu vÒ tÝn hiÖu, kiÓm tra chøc n¨ng cña c¸c côm cÊu kiÖn vµ kh¾c phôc lçi cña côm vµ cña hÖ thèng. • ThiÕt kÕ ®−îc c¸c m¹ch c¬ b¶n vµ m« t¶ nguyªn t¾c t¸c dông cña chóng, kÓ c¶ b»ng tiÕng Anh. Lµm chñ Ýt nhÊt mét ph−¬ng ph¸p lËp tr×nh b. Néi dung: • XÝch ®iÒu khiÓn vµ m¹ch ®iÒu chØnh, nguyªn t¾c s¬ ®å khèi • C¸c ®¹i l−îng c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh • Nguyªn lý t¸c dông, ®Æc tÝnh tÝn hiÖu cña c¸c bé c¶m biÕn vµ vµ bé biÕn ®æi • LËp tr×nh cho c¸c qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng vµ c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn 8
• ThiÕt kÕ m¹ch, tr×nh bµy b»ng gi¶n ®å, ®å ho¹ c¸c qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh • §o tÝn hiÖu, m¹ch c¬ b¶n vµ nguyªn t¾c t¸c dông trong kü thuËt truyÒn ®éng • Tr×nh bµy c¸c côm truyÒn ®éng tÝch hîp trong mét biÓu ®å chøc n¨ng 3.8. ThiÕt kÕ vµ chÕ t¹o c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö (n¨m häc thø hai - 140 tiÕt) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc cÊu tróc vµ l−u th«ng dßng tÝn hiÖu cña mét hÖ thèng c¬ ®iÖn tö hîp thµnh tõ nhiÒu côm cÊu kiÖn kh¸c nhau, ph©n tÝch ®−îc ¶nh h−ëng cña nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc thay ®æi ®Õn qu¸ tr×nh vËn hµnh. • Th«ng qua c¸c nghiªn cøu vÒ tÝn hiÖu nhËn biÕt ®−îc lçi t¹i c¸c giao diÖn, t×m ra nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc. Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kü thuËt trong c¸c qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh, tæng kÕt c¸c kÕt qu¶ thùc hiÖn vµ lËp thµnh tµi liÖu • VËn dông c¸c kiÕn thøc vÒ kü thuËt ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh ®Ó thùc hiÖn ®iÒu khiÓn tèc ®é, sè vßng quay cña c¸c chuyÓn ®éng. Cã kh¶ n¨ng kÕt nèi c¸c côm truyÒn ®éng, lùa chän c¸c ph−¬ng ¸n ghÐp nèi gi÷a chóng vµ m¸y c«ng t¸c theo mét môc ®Ých sö dông x¸c ®Þnh. • N¾m v÷ng nguyªn nh©n vµ t¸c ®éng cña c¸c tr−êng hîp qu¸ t¶i, x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè kü thuËt cña c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ cÇn thiÕt vµ lùa chän gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Cã kh¶ n¨ng thiÕt kÕ, thay ®æi m¹ch vµ thuyÕt minh trong tµi liÖu kü thuËt. • Cã ý thøc t«n träng c¸c tiªu chuÈn an toan lao ®éng, hiÓu râ c¸c mèi hiÓm ho¹ trong khi lµm viÖc víi m¸y mãc thiÕt bÞ • Cã thÓ dïng tiÕng Anh ®Ó m« t¶ mèi quan hÖ chøc n¨ng gi÷a kü thuËt ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh còng nh− nguyªn lý t¸c dông cña hÖ thèng c¬ ®iÖn tö. Lµm chñ ®−îc ph−¬ng ph¸p lËp tr×nh. b. Néi dung: • C¸c th«ng sè ho¹t ®éng hÖ thèng vµ ®−êng ®Æc tÝnh cña c¸c bé truyÒn ®éng, c¸c gi¸ trÞ giíi h¹n • Nguyªn t¾c t¸c dông, lùa chon vµ ®iÒu chØnh c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ • §iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh c¸c bé truyÒn ®éng, c¸c qu¸ tr×nh ®Þnh vÞ, bËc tù do, c¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kiÓm tra x¸c ®Þnh vÞ trÝ • Truyªn ®éng hép sè b¸nh r¨ng vµ khíp nèi trôc, lËp tr×nh cho c¸c qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng vµ c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn, m« pháng trªn m¸y tÝnh • Tæng hîp c¸c gi¸ trÞ ®o t¹i c¸c giao diÖn, can thiÖp thay ®æi vµ thiÕt lËp míi c¸c tµi liÖu kü thuËt 3.9. Nghiªn cøu dßng l−u th«ng th«ng tin trong mét hÖ thèng c¬ ®iÖn tö tæng hîp (N¨m häc thø ba - 80 tiÕt) a. Môc tiªu: • §äc ®−îc s¬ ®å m¹ch vµ qua ®ã m« t¶ cÊu tróc th«ng tin trong hÖ thèng, hiÓu ®−îc mèi liªn kÕt gi÷a c¸c phÇn tö ®iÖn, c¬, khÝ nÐn vµ thuû lùc • Lµm chñ ®−îc c¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kü thuËt ®Ó nghiªn cøu c¸c dßng th«ng tin, cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch tÝn hiÖu vµ tõ ®ã rót ra c¸c nguyªn nh©n m¾c lçi. Sö dông m¸y tÝnh trong khi ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o lçi • Cã thÓ can thiÖp thay ®æi vµ thiÕt lËp míi c¸c tµi liÖu kü thuËt, kÓ c¶ b»ng tiÕng Anh b. Néi dung: • C¸c qu¸ tÎ×nh tÝn hiÖu trong hÖ thèng 9
• CÊu tróc tÝn hiÖu, hÖ thèng ®−êng dÉn th«ng tin • C¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kiÓm tra • Nghiªn cøu c¸c giao diÖn gi÷a c¸c cÊu tö hÖ thèng • Hoµ m¹ng gi÷a c¸c hÖ thèng bé phËn, ph©n tÇng trong m¹ng hÖ thèng • LËp tµi liÖu xö lý c¸c kÕt qu¶ ®o 3.10. LËp quy tr×nh th¸o, l¾p hÖ thèng (n¨m häc thø ba - 40 tiÕt) a. Môc tiªu: • LËp quy tr×nh vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ th¸o l¾p c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö. Gi¶i thÝch ®−îc tiÕn ®é cña quy tr×nh th¸o l¾p vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ c«ng viÖc • Cã ý thøc b¶o vÖ søc khoÎ vµ an toµn lao ®éng ngay tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ, kiÓm tra c¸c ®iÒu kiÖn th¸o l¾p t¹i hiÖn tr−êng, cã kÕ ho¹ch sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn hç trî cÇn thiÕt • Tæ chøc lµm viÖc theo nhãm c«ng t¸c vµ n¾m v÷ng c¸c h−íng dÉn l¾p ®Æt b»ng v¨n b¶n tiÕng Anh b. Néi dung; • C¸c tµi liÖu kü thuËt th¸o l¾p t¹i xÝ nghiÖp • C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc t¹i ®Þa ®iÓm th¸o l¾p vµ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cÇn ®¸p øng. C¸c biÖn ph¸p an toµn vµ c¸ch kiÓm tra chóng • C¸c thiÕt bÞ cung øng vµ dÉn vËt liÖu th¶i cña hÖ thèng c¬ ®iÖn tö • Ph−¬ng tiÖn hç trî vËn chuyÓn, n©ng h¹ vµ th¸o l¾p • KiÓm tra kü thuËt trong khi th¸o vµ l¾p, sai sè vÞ trÝ vµ sai sè h×nh d¸ng, c¸c c«ng viÖc chØnh lý • Xö lý chÊt th¶i vµ t¸i chÕ vËt liÖu khi th¸o rêi hÖ thèng. 3.11. VËn hµnh, t×m lçi vµ kh¾c phôc lçi trong hÖ thèng (n¨m häc thø 3- 160 tiÕt) a. Môc tiªu: • N¾m v÷ng ®−îc chøc n¨ng tæng thÓ vµ chøc n¨ng bé phËn cña mét hÖ thèng kÓ c¶ thiÕt bÞ b¶o vÖ cu¶ nã, rót ra c¸c th«ng tin tõ nh÷ng tµi liÖu kü thuËt. Gi¶i thÝch ®−îc ¶nh h−ëng cña tõng cÊu tö bé phËn ®Õn hÖ thèng tæng thÓ vµ kiÓm tra th«ng qua nghiªn cøu chøc n¨ng cña c¸c giao diÖn kÕt nèi • Lµm chñ c¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng cÇn thiÕt vµ biÕt sö dông chóng mét c¸ch cã môc ®Ých. Øng dông kh¶ n¨ng cña c¸c hÖ thèng dù b¸o tr×nh bµy ®−îc néi dung kiÓm tra chøc n¨ng vµ kiÓm tra ph¸t hiÖn lçi. KiÓm tra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ vµ t¸c dông cña chóng • Gi¶i thÝch c¸c ph−¬ng ph¸p vËn hµnh hÖ thèng c¬ ®iÖn tö vµ x¸c ®Þnh mét tr×nh tù thao t¸c vËn hanhf cho mét hÖ thèng tæng thÓ • §iÒu chØnh ®−îc c¸c bé c¶m biÕn, bé chÊp hµnh, kiÓm tra c¸c th«ng sè hÖ thèng vµ ®iÒu chØnh chóng, H¹n chÕ lçi hÖ thèng vµ lo¹i bá c¸c nhiÔu • ThiÕt lËp c¸c tµi liÖu kü thuËt vÒ kÕt qu¶ c«ng viÖc chuyªn m«n, kÓ c¶ dïng tiÕng Anh b. Néi dung: • S¬ ®å khèi, s¬ ®å t¸c dông vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö • KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh c¸c bé c¶m biÕn vµ bé chÊp hµnh - c¸c th«ng sè hÖ thèng • Th«ng sè ho¸ c¸c ®−êng dÉn th«ng tin (BUS) • Cµi ®Æt c¸c phÇn mÒm • C¸c ph−¬ng ph¸p t×m lçi trong c¸c hÖ thèng ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc, ph©n tÝch nhiÔu, chiÕn l−îc t×m kiÕm lçi, nguyªn nh©n cña c¸c lçi ®iÓn h×nh 10
• C¸c tiªu chuÈn b¶o vÖ vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn b¶o vÖ c¸c hÖ thèng c¬ - ®iÖn • C¸c côm ®iÖn tõ • Theo dâi qu¸ tr×nh b»ng quan s¸t, hÖ thèng dù b¸o, dù b¸o tõ xa; biªn b¶n vËn hµnh, c¸c tµi liÖu thèng kª lçi vµ biªn b¶n b¶o tr×, b¶o d−ìng vµ söa ch÷a • C¸c ph−¬ng ph¸p ®¶m b¶o chÊt l−îng, lo¹i bá lçi ch−¬ng tr×nh, quan t©m ®Õn c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng • §¸nh gi¸ c¸c ¶nh h−ëng cña hÖ thèng c¬ ®iÖn tö ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, c©n b»ng m«i tr−êng sinh th¸i vµ c¸c t¸c dông x· héi kh¸c 3.12. Kü thuËt b¶o d−ìng, b¶o hµnh vµ söa ch÷a hÖ thèng (n¨m häc thø 4 - 80 tiÕt) a. Môc tiªu: • M« t¶ c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn ®é an toµn ho¹t ®éng cña c¸c hÖ thèng kü thuËt vµ tÝnh cÇn thiÕt cña c¸c c«ng viÖc b¶o d−ìng vµ söa ch÷a, øng dông c¸c kÕ ho¹ch b¶o d−ìng vµ c¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nhu cÇu b¶o d−ìng vµ söa ch÷a • KiÓm tra c¸c thiÕt bÞ an toµn, ®iÒu chØnh vµ c©n b»ng, cã ý thøc quan t©m ®Õn c¸c tiªu chuÈn b¶o vÖ søc kháe vµ an toµn lao ®éng • BiÕt ph©n tÝch lçi vµ sö dông biÖn ph¸p thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ b¶o d−ìng vµ söa ch÷a ®Ó thiÐet lËp c¸c tµi liÖu kü thuËt kÓ c¶ b»ng tiÕng Anh. b. Néi dung: • C¸c t¸c dông cña « nhiÔm, phÕ th¶i, mµi mßn, mÖt mái vµ m«i tr−êng c«ng nghiÖp thiÕu vÖ sinh • §é tin cËy cña hÖ thèng • ThiÕt lËp vµ ®iÒu chØnh thÝch hîp c¸c quy tr×nh b¶o d−ìng söa ch÷a • KiÓm tra, c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm vÒ thiÕt bÞ an toµn • THÝch øng ho¸ c¸c cÊu tö hÖ thèng trong nh÷ng yªu cÇu thay ®æi • Cc¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o vµ b¶o d−ìng hÖ thèng, qu¶n lý chÊt l−îng • Can thiÖp, cËp nhËt ®iÒu chØnh vµ thiÕt lËp c¸c tµi liÖu kü thuËt 3. 13. ChuyÓn giao c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö cho kh¸ch hµng (N¨m häc thø 4 - 60 tiÕt) a. Môc tiªu: • ChuÈn bÞ ®−îc c¸c th«ng tin kü thuËt vÒ c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö d¹ng v¨n b¶n vµ ®å ho¹ còng nh− tr×nh bµy, giíi thiÖu • LËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc h−íng dÉn cho nhµ m¸y vµ ng−êi ®øng m¸y vËn hµnh, cã thÓ trao ®æi ®−îc c¸c vÊn ®Ò chuyªn m«n b»ng tiÕng Anh • Cã ý thøc quan t©m ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së cña kh¸ch hµng vµ chiÕn l−îc marketing cña xÝ nghiÖp b. Néi dung • Sö dông hÖ thèng th«ng tin trong néi bé xÝ nghiÖp • Lµm viÖc theo nhãm c«ng t¸c (trao ®æi th«ng tin, lµm mÉu, giíi thiÖu) • Quan hÖ gi÷a kh¸ch hµng vµ nhµ cung cÊp thiÕt bÞ H−íng dÉn vËn hµnh, h−íng dÉn ho¹t ®éng b¶o tr×... 11