Thu gom và điều chỉnh đất - Một công cụ hiệu quả để tạo nguồn thu từ đất đai

Chia sẻ: Huyết Thiên Thần | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong bối cảnh thiếu hụt ngân sách như hiện nay, nguồn vốn để phát triển cơ sở hạ tầng dựa vào ngân sách ngày càng hạn hẹp. Bài viết "Thu gom và điều chỉnh đất - Một công cụ hiệu quả để tạo nguồn thu từ đất đai" đưa ra hai tình huống dưới đây được nghiên cứu để đưa ra các bài học cho dự án thu gom và điều chỉnh đất đai quy mô nhỏ tại các vùng ven đô đang trong quá trình đô thị hoá mạnh mẽ. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài viết!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thu gom và điều chỉnh đất - Một công cụ hiệu quả để tạo nguồn thu từ đất đai

THU GOM VÀ ĐIỀU CHỈNH ĐẤT - MỘT CÔNG CỤ HIỆU QUẢ ĐỂ TẠO NGUỒN THU TỪ ĐẤT ĐAI TS. Phạm Lan Hương* Trường Đại học Kinh tế quốc dân Tóm tắt Trong bối cảnh thiếu hụt ngân sách như hiện nay, nguồn vốn để phát triển cơ sở hạ tầng dựa vào ngân sách ngày càng hạn hẹp. Các dự án thu gom và điều chỉnh đất đai đang dần trở thành một công cụ phổ biến được ưu chuộng, cung cấp một lượng vốn đáng kể cho phát triển cơ sở hạ tầng. Đây là nguồn thu không qua ngân sách mà “chảy” trực tiếp vào dự án, kết quả phục vụ cho chính cộng đồng tham gia vào quá trình thu gom và điều chỉnh đất đai. Tuy nhiên, nhiều dự án thu gom điều chỉnh đất đai đang gặp những khó khăn vướng mắc cả về cơ chế thực hiện lẫn sự đồng thuận của cộng đồng dân cư. Hai tình huống dưới đây được nghiên cứu để đưa ra các bài học cho dự án thu gom và điều chỉnh đất đai quy mô nhỏ tại các vùng ven đô đang trong quá trình đô thị hoá mạnh mẽ. Từ khóa: Thu gom và điều chỉnh đất đai, Dự án phát triển cơ sở hạ tầng, Sự tham gia của cộng đồng, Vốn của cộng đồng trong phát triển hạ tầng 1. Giới thiệu Cũng như nhiều quốc gia đang phát triển khác trên thế giới, Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức về nhu cầu ngày càng tăng đối với các công trình hạ tầng kỹ thuật để đáp ứng nhu cầu của các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội. Trong khi đó, nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu này xuất phát từ ngân sách nhà nước vẫn còn rất nhiều hạn chế. Do sự yếu kém trong công tác quản trị khu vực công đối với các dự án đầu tư hạ tầng, nhiều công trình xây dựng cơ sở hạ tầng sử dụng vốn ngân sách lâm vào tình trạng trì trệ, chậm tiến độ, thiếu vốn, nợ đọng vốn (Vân Hà, 2016). Trong bối cảnh đó, việc tìm kiếm các nguồn vốn ngoài ngân sách để phát triển và cải thiện cơ sở hạ tầng là nhu cầu cấp thiết. Mặt khác, việc thu hồi đất để đầu tư phát triển hạ tầng ngày càng bộc lộ nhiều vấn đề gây khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi. Theo Báo cáo về Khung quản trị Đất đai của Ngân hàng Thế giới (WB, 2013)1, việc thu hồi đất làm nảy sinh rất nhiều mâu thuẫn giữa bên thu hồi đất và người bị thu hồi và việc đưa ra các giải pháp giải quyết các mâu thuẫn này còn rất hạn chế cả về lý thuyết và thực tiễn. Ngân sách nhà nước hạn chế, thêm vào đó là những khó khăn trong thu hồi đất, đã và đang đặt ra yêu cầu về những phương án tập trung đất đai có sự tham gia và đồng thuận tốt hơn và thu gom và điều 1Improving Land Sector Governance in Vietnam: Implementation of Land Governance Assessment Framework (LGAF), The World Bank, Hanoi, Vietnam, 2013 341
chỉnh đất (TG&ĐCĐ) là phương án có thể giải quyết tốt các vướng mắc này. 2. Cơ sở lý thuyết về thu gom và điều chỉnh đất Thu gom và điều chỉnh đất là quá trình các chủ đất tự nguyện đóng góp một phần đất của mình theo tỷ lệ thỏa thuận để xây dựng cơ sở hạ tầng phù hợp với quy hoạch chung của Thành phố. Quá trình này cũng đồng thời điều chỉnh lại ranh giới đất và giúp các chủ đất tiếp cận cơ sở hạ tầng tốt hơn. (Nguyễn và cộng sự, 2017). Thu gom và điều chỉnh đất là phương án thu hồi đất có nhiều điểm ưu việt, nó khác với phương án thu hồi đất truyền thống – mang tính chất bắt buộc, khó khăn, tốn kém đã được thực hiện ở nhiều ở các nước - ở chỗ nó dựa trên sự đồng thuận và đóng góp của cộng đồng, làm giảm sức ép đối với ngân sách nhà nước. Thu gom, sắp xếp và tái điều chỉnh đất đai không chỉ là một phương pháp thu hồi đất, mà còn là một công cụ hữu hiệu để khai thác nguồn thu từ đất đai, dùng chính nguồn thu đó để tái đầu tư trực tiếp vào phát triển hạ tầng đô thị của địa phương. Một điểm đặc biệt khi sử dụng công cụ này là các nguồn thu từ đất sẽ không chảy vào ngân sách mà quay lại trực tiếp đầu tư vào hạ tầng địa bàn bị thu hồi đất đó và làm giảm áp lực và sự phụ thuộc của ngân sách vào các khoản thu từ đất đai. Về mặt pháp lý, chúng ta đã có cơ sở pháp lý để thực hiện cơ chế này. Luật Đất đai 2013 đã có 2 Điều gồm những quy định có liên quan tới khả năng tạo dựng khung pháp luật phù hợp dưới dạng Nghị định của Chính phủ để hướng dẫn vận hành cơ chế Thu gom điều chỉnh đất, cụ thể là: - Khoản 4 Điều 146 - Đất sử dụng để chỉnh trang, phát triển đô thị và khu dân cư nông thôn, quy định về trường hợp cộng đồng dân cư xây dựng, chỉnh trang các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng: “4. Cộng đồng dân cư xây dựng, chỉnh trang các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng bằng nguồn vốn do nhân dân đóng góp hoặc Nhà nước hỗ trợ thì việc tự nguyện góp quyền sử dụng đất, bồi thường hoặc hỗ trợ do cộng đồng dân cư và người sử dụng đất đó thỏa thuận”. - Điểm i Khoản 1 Điều 179 - Quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất, giao quyền cho người sử dụng đất được tự đầu tư trên đất bị thu hồi, hoặc cho nhà đầu tư thuê quyền sử dụng đất hoặc góp vốn với dự án đầu tư bằng quyền sử dụng đất: “Trường hợp đất thuộc diện thu hồi để thực hiện dự án thì có quyền tự đầu tư trên đất hoặc cho chủ đầu tư dự án thuê quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất với chủ đầu tư dự án để thực hiện dự án theo quy định của Chính phủ”. Theo Nguyễn và cộng sự (2017), các đặc điểm cơ bản của dự án Thu gom và điều chỉnh đất bao gồm: - Tự nguyện: Nhân dân tự nguyện góp đất để xây dựng cơ sở hạ tầng và/hoặc trang trải một phần chi phí dự án. Nhà nước hay chủ thể khởi xướng dự án chỉ bồi thường cho tài sản trên đất bị ảnh hưởng bởi dự án mà không bồi thường cho những diện tích đất mà 342
nhân dân đóng góp theo thỏa thuận. - Đúng luật: Ranh giới đất được điều chỉnh cho phù hợp với diện tích đất sau khi đóng góp và với quy hoạch cơ sở hạ tầng của khu vực. Việc điều chỉnh này được cơ quản quản lý đất đai ghi nhận và thực hiện các biện pháp điều chỉnh, cấp các loại giấy tờ chứng nhận đảm bảo pháp lý cho thửa đất sau điều chỉnh. - Lợi ích trực tiếp: Đối tượng thụ hưởng lợi ích của công trình hạ tầng trực tiếp là người bị thu hồi đất: Hạn chế việc thay đổi chỗ ở của các hộ gia đình. Trong trường hợp bắt buộc phải thay đổi, các hộ/cơ quan được bố trí lô đất mới trong khu vực dự án, hoặc lô đất thuộc khu vực tái định cư ngoài khu vực dự án với sự đồng ý của chủ hộ. - Công bằng hơn trong phân phối lợi ích: Lợi ích của dự án được phân bổ đồng đều và rộng hơn so với các dự án nhà nước thu hồi đất do hầu hết các hộ gia đình/chủ đất đều ở lại khu vực dự án và được hưởng những cải thiện do dự án mang lại, ví dụ như tiếp cận cơ sở hạ tầng tốt hơn. Tránh trường hợp lợi ích của dự án tập trung vào một hoặc một vài nhóm đối tượng. - Đồng thuận: Thu gom điều chỉnh đất là dự án Nhà nước và nhân dân cùng thực hiện. Khi thực hiện có sự tham gia thảo thuận, thoả thuận công khai, trực tiếp của Cộng đồng và Nhà nước – đối tượng chủ trì, để cùng xây dựng cơ chế, tham gia với vai trò chủ chốt trong toàn bộ quá trình thiết kế và thực hiện dự án. Dự án chỉ được thực hiện khi được sự đồng thuận đại đa số những người sống trong cộng đồng. Các phương pháp thu gom điều chỉnh đất đai chưa được thực hiện một cách chính thức và bài bản tại Việt Nam. Tuy nhiên phát sinh từ nhu cầu thực tế, đã có những dự án góp đất, cải tạo, nâng cấp hạ tầng khu dân cư cả ở nông thôn và đô thị trở thành những bài học thực tiễn cần nghiên cứu để phổ biến, thể chế hóa thành phương pháp tái thiết đô thị hiệu quả. Tuy nhiên, cũng do chưa được công nhận chính thức, việc áp dụng mô hình này tại Việt Nam vẫn gặp những khó khăn tồn tại và vướng mắc là hạn chế hiệu quả đạt được của mô hình. Việc nghiên cứu các mô hình thu gom, điều chỉnh đất là cần thiết để rút những bài học kinh nghiệm cho việc nhân rộng mô hình này ở các địa phương khác. 3. Nghiên cứu tình huống thu gom và điều chỉnh đất - Chương trình phát triển Nông thôn mới tại xã Thanh Văn (Thanh Oai, Hà Nội) Thanh Vân là một xã thuần nông nằm ở ngoại ô Hà Nội với 1700 hộ, 6500 dân. Ý tưởng dồn điền đổi thửa (một hình thức gom đất – điều chỉnh đất) đã có từ rất lâu nhưng lần đầu thực hiện không thành công. Chương trình dồn điền được tái khởi động vào năm 1997 và thôn cuối cùng của xã hoàn thành việc đó vào năm 2014. Sau khi dồn điền, số thửa ruộng trung bình cho mỗi hộ giảm từ khoảng 20-25 thửa xuống còn 1-2 thửa. Hệ thống đường xá và thủy lợi được phát triển và tiệm cận tiêu chuẩn của NTM. Năng suất nông nghiệp tăng gấp đôi, phần lớn là do áp dụng công nghệ mới, 343
có sự hỗ trợ từ việc dồn điền và phát triển hạ tầng. Trong quá trình thực hiện công tác dồn điền đổi thửa, nhu cầu về vốn để xây dựng hệ thống đường xá và thủy lợi giúp cho những thửa ruộng xấu, khó canh tác, khó đi lại phát sinh trong khi đây là một xã nghèo, ngân sách hạn chế. Vậy lấy đâu ra nguồn tài chính khi xã trong thời gian này còn rất nghèo. Lãnh đạo xã và người dân đã đồng lòng quyết định “bán” đất xen kẹt (đất công, khó canh tác, như là những phần đất thấp, đất xen kẽ giữa các khu dân cư, hay khu đất đã từng dùng để làm gạch, trại chăn nuôi… không còn sản xuất nông nghiệp thuận lợi nữa). Tổng phần thu từ bán đất xen kẹt này là 97 tỷ đồng (hoạt động thu chi công khai, minh bạch, có sự giám sát của cộng đồng dân cư). Sau đó, xã đã dùng 65 tỷ cho việc phát triển cơ sở hạ tầng, và 32 tỷ còn lại làm quỹ lương hưu cho nông dân. Tuy nhiên, việc bán đất xen kẹt lại vi phạm các quy định pháp luật thời kỳ đó, do đó lãnh đạo xã đã phải chịu kỷ luật từ phía thành phố Hà Nội. Tình huống này cung cấp những bài học giá trị về việc tạo nguồn thu từ đất đai trong quá trình dồn điền và góp đất đai cho phát triển. Nó cũng đặt ra một loạt các vấn đề về chính sách liên quan đến các nỗ lực thu gom và điều chỉnh đất. - Góp đất để mở rộng đường đi tại Giang Biên (Long Biên, Hà Nội) Giang Biên từ một xã nông thôn trở thành một phường của thành phố Hà Nội vào năm 2003. Trong quá trình chuyển đổi từ một xã nông thôn lên phường đô thị, việc tái thiết kế, tái quy hoạch địa phương trở nên cấp thiết. Mang đặc trưng của lối đi nội bộ của một xã nông thông miền Bắc, phần lớn đường đi trong Giang Biên đều rất hẹp (dưới 2m) và cần được mở rộng cho ô tô có thể đi lại nhưng vấn đề đặt ra bây giờ là lấy đâu ra nguồn lực tài chính để thực hiện việc này. Cộng đồng thôn Tình Quang, Giang Biên đã đề xuất mở rộng hai ngõ bằng cách thuyết phục các hộ dân góp đất và góp tiền. Một ngõ thực hiện thành công, ngõ còn lại không thành công. Ngõ thực hiện thành công có chiều dài 70m được mở rộng từ 1,9m thành 2,5m. 34 hộ dân đã tham gia, trong đó 18 hộ có nhà mặt tiền đã góp đất, 14 hộ góp tiền, và 2 hộ từ chối đóng góp. Ngõ không mở rộng được có chiều dài 74m đường đi. Chỉ một hộ mặt tiền từ chối góp đất, và cả phương án thất bại. Với phương án thành công, thực ra số tiền vận động đóng góp được không nhiều (16,2 triệu đồng), chỉ đủ để trải bê thông cho ngõ sau khi mở rộng, hỗ trợ 2 hộ dân tham gia góp đất mở rộng ngõ do 1 hộ có hoàn cảnh khó khăn và một hộ phải góp diện tích nhiều hơn so với mức trung bình của các hộ dân, không có điều kiện chỉnh trang lại cửa ra vào, xây lại tường rào sau khi góp đất. Phần lớn nguồn tài chính để thực hiện mở rộng ngõ xóm lại được thể hiện bằng đất – bằng phần diện tích đất các hộ đồng lòng hiến cho cộng đồng để mở rộng đường ngõ xóm. Trong cả hai tình huống, việc khởi xướng và tiến hành thu gom, điều chỉnh đất đai được thực hiện và giám sát hoàn toàn bởi cộng đồng địa phương. Công việc của chính quyền chỉ là pháp lý hoá những thông tin thay đổi sau khi thu gom và điều chỉnh đất đai 344
của các hộ gia đình. Các tình huống cho chúng ta hiểu sâu sắc hơn quá trình tham gia của các hộ dân trong việc thực hiện thu gom và điều chỉnh đất với các dự án nhỏ trong khu vực đô thị. Mặc dù vai trò từ phía chính quyền còn hạn chế, những tình huống này cho thấy nhu cầu lớn áp dụng công cụ thu gom và điều chỉnh đất ở quy mô nhỏ dành cho các đô thị lớn và đang phát triển tại Việt Nam và hiệu quả của việc huy động các nguồn lực từ đất đai trong cộng đồng dân cư trong việc phát triển trực tiếp hạ tầng khu dân cư không dựa vào ngân sách nhà nước. 4. Các bài học đặt ra cho việc sử dụng công cụ thu gom và điều chỉnh đất Thứ nhất, việc khởi xướng các dự án thu gom điều chỉnh đất đối với các dự án nhỏ nên để thành viên của cộng đồng hoặc chính quyền địa phương thực hiện. Khi các dự án mà người khởi xướng là thành viên của cộng đồng, tính phù hợp, đồng thuận, suôn sẻ trong việc thực hiện thường cao hơn. Tuy nhiên, với các dự án gom đất, điều chỉnh đất đai, các thông tin và thông số kỹ thuật của thửa đất thường bị thay đổi. Vì vậy vẫn cần sự ủng hộ từ phía chính quyền nhằm đảm bảo tính pháp lý và phù hợp với quy hoạch. Thứ hai, để đạt được hiệu quả cao cả về kinh tế và xã hội trong các dự án gom đất, điều chỉnh đất đai, nhóm thực hiện cần tạo được niềm tin từ phía chính quyền và cộng đồng. Người dân sẽ tin tưởng nhóm thực hiện hơn khi họ tham gia trực tiếp vào quá trình lựa chọn. Ở cả 2 dự án ở Thanh Văn và Giang Biên, nhóm thực hiện được người dân bầu ra. Các tình huống cho thấy khi người dân có tiếng nói trong việc hình thành các nhóm thực hiện, việc tạo dựng lòng tin sẽ dễ dàng hơn. Thứ ba, việc sử dụng công cụ thu gom và điều chỉnh đất đai cần được chuẩn bị các điều kiện tiền đề Điều kiện chính trị: Điều kiện này liên quan tới sự phù hợp của dự án với quy hoạch của địa phương. Thiếu sự ủng hộ từ phía chính quyền, việc dồn điền và phát triển hạ tầng ở Thanh Văn gặp rất nhiều khó khăn, kể cả khi đã hoàn thành, bất chấp một sự thật là công việc này được cộng đồng ủng hộ mạnh mẽ. Điều kiện về đất đai, xây dựng: Việc thu gom điều chỉnh đất đai phải thuận lợi cho thực hiện dự án. Ở cả 2 dự án trên, do địa bàn thực hiện là khu vực nông thôn đang trong quá trình chuyển lên đô thị. Đất đai của các hộ gia đình còn tương đối rộng. Việc hi sinh (hiến) một phần diện tích để làm các công trình công cộng của Giang Biên hầu như không làm ảnh hưởng tới việc sử dụng phần diện tích còn lại. Do trong quá trình chuyển đổi, nhiều hộ dân trở nên giàu có từ đất đai nên việc đóng góp tài chính cũng không phải là vấn đề quá quan trọng đối với mức sống của các hộ gia đình nên dự án mới thực hiện được. Khả năng gia tăng giá trị sau khi thu gom và điều chỉnh đất: Điều kiện này là điều kiện quan trọng nhất để có được sự đồng thuận từ phía cộng đồng. Khả năng gia tăng giá trị của đất có thể do có hạ tầng tốt hơn (đường rộng hơn – ô tô vào được) và do giá thị 345
trường của đất đai không ngừng tăng lên. Tuy nhiên, trong khi giá thị trường của đất đai tăng lên là không chắc chắn xảy ra vì phụ thuộc vào khách quan thì giá trị đất đai tăng do hạ tầng phát triển lại chắc chắn xảy ra do thay đổi về chất, về nội lực đất đai – cần được khuyến khích và nhân rộng. Thứ tư, cộng đồng nên tham gia vào dự án ngay từ những khâu đầu tiên như quá trình lên kế hoạch cho dự án chứ không chỉ thuần túy đưa ra ý kiến trên kế hoạch đã phác thảo sẵn. Các tình huống cho thấy nếu người dân tham gia ngay từ đầu vào quá trình lên kế hoạch, họ sẽ có sự cam kết tốt hơn với dự án. Nếu có sự tham gia ngay từ đầu và sâu và quá trình thực hiện dự án, nhiều người dân sẽ nghi ngờ yếu tố công bằng của dự án khi họ được thuyết phục đồng ý với một bản kế hoạch đã được phác sẵn. Ngược lại, người dân tham gia vào toàn bộ quá trình lên kế hoạch. Họ phác thảo kế hoạch cho chính cộng đồng của mình; họ làm chủ các phương án thu gom và điều chỉnh đất đai. Thứ năm, bên cạnh việc đánh giá lợi ích- chi phí, các rủi ro của dự án cần được tính toán cẩn thận và thảo luận với các hộ dân. Hầu như các phương án thu gom và điều chỉnh đất đai mới tính toán lợi ích chi phí khi đưa ra giới thiệu cho cộng đồng mà chưa quan tâm nhiều đến những rủi ro gắn với dự án mà cộng đồng tham gia. Trong dự án gom đất ở Thanh Văn, rủi ro nằm ở việc vi phạm các quy định đất đai hiện hành khi các cộng đồng bán đất cho các cá nhân và dùng tiền phát triển hạ tầng. Cần thiết phải kiểm soát rủi ro để tránh các trường hợp vi phạm pháp luật. Thứ sáu, người dân nhận thức về tính công bằng trong quá trình lên kế hoạch và thực hiện dự án đóng góp rất lớn cho việc tạo nên sự đồng thuận. Có 2 khâu tạo công bằng trong dự án gom và điều chỉnh đất đai, đó là công bằng trong phân phối lợi ích và công bằng trong quá trình thực hiện. Trong phân phối lợi ích được hưởng từ dự án, người dân so sánh chi phí - lợi ích của mình với các nhóm khác để đánh giá sự công bằng vì vậy cần có giải pháp cân bằng như trong trường hợp Giang Biên, hộ gia đình bị mất nhiều đất hơn các hộ khác sẽ nhận được hỗ trợ bằng tiền của cả cộng đồng. Trong quá trình thưc hiện dự án, người dân cũng đánh giá sự công bằng của dự án qua quá trình đưa ra quyết định. Người dân tham gia vào quá trình lên kế hoạch, thảo luận các yếu tố và trình tự đưa ra quyết định, giám sát thực hiện… Họ ủng hộ dự án, dù trên thực tế chính quyền địa phương không tích cực tham gia (như ở Giang Biên) hay lãnh đạo xã bị kỷ luật (như ở Thanh Văn). Thứ bảy, các dự án thu gom và điều chỉnh đất đai nên sử dụng các áp lực xã hội và chính trị một cách khôn ngoan với những người phản đối. Trong cả 2 tình huống đếu có những ý kiến chống đối sự thay đổi hoặc từ chối ủng hộ dự án. Khi gặp phản đối, công cụ cần thiết nên sử dụng là những mối liên kết xã hội để gây áp lực với nhóm người phản đối. Các yếu tố như mối quan hệ họ hàng, những cá nhân có uy tín, có tiếng nói trong cộng đồng được triệt để sử dụng như là áp lực xã hội và chúng tỏ ra rất có hiệu quả đối 346
với các dự án nằm trong khu dân cư nông thôn như vậy. Thứ tám, cam kết pháp lý hoá các thông số đất đai còn lại sau thu gom và điều chỉnh. Kết quả dự án cần được ghi nhận trong các hồ sơ pháp lý nhằm tránh những tranh chấp trong tương lai và cần được chính quyền địa phương cam kết ngay từ giai đoạn lên kế hoạch dự án cùng với những văn bản hướng dẫn thực hiện. Thu gom và điều chỉnh đất đai là một trong những công cụ hữu hiệu để thu hút nguồn vốn ngoài ngân sách vào phát triển hạ tầng. Tuy nhiên, để đạt được sự hiệu quả thực hiện dự án một thì vấn đề quan trọng là đạt được sự đồng thuận của cộng đồng trong cả quá lên kế hoạch và thực thi dự án. Sự tham gia của chính quyền địa phương mới đóng vai trò như là bên giám sát và công nhận kết quả thực hiện cho nên hiệu quả thực hiện vẫn dự án vẫn chưa cao. Suy cho cùng, phương pháp thu gom và điều chỉnh đất đai đòi hỏi sự thay đổi trong nhận thức của cán bộ, từ thái độ mệnh lệnh chuyển sang quan điểm tham gia vào cộng đồng và chia sẻ lợi ích và đây là vấn đề cần nghiên cứu thêm trên khía cạnh quản lý nhà nước nhằm thu hút các nguồn vốn đầu tư phát triển hạ tầng cho cộng đồng. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. APIM-UNDP (2016), Nghiên cứu về tính minh bạch và tham nhũng trong thu hồi đất tại Việt Nam, Báo cáo hợp tác nghiên cứu của Viện Quản lý Châu Á Thái bình dương (Đại học Kinh tế Quốc dân) và UNDP, Hà Nội, Việt Nam. 2. APIM – WB (2017), Nghiên cứu các Tình huống Góp đất và Tái điều chỉnh Đất đai tại Việt Nam, Nguyễn Văn Thắng và các cộng sự, Báo cáo hợp tác nghiên cứu của Viện Quản lý Châu Á Thái bình dương (Đại học Kinh tế Quốc dân), Công ty TNHH Tư vấn Hội nhập và Phát triển 3. Eisenhardt, Kathleen M. (1989), ‘Building theories from case study research’, The Academy of Management Review, 14(4), 532-50. 4. Mahjabeen, Z, Shrestha, KK, Dee, AJ. 2009. ‘Rethinking community participation in urban planning: The role of disadvantaged groups in Sydney metropolitan strategy’. Australian Journal of Regional Studies, 15(1), 45-63. 5. Nguyễn Đăng Sơn (2006), ‘Phương pháp quy hoạch và quản lý đô thị có sự tham gia của cộng đồng’, Tạp chí Kiến trúc Việt Nam, truy cập lần cuối ngày 10 tháng 4 năm 2017, từ . 6. Trịnh Mạnh Linh (2013), ‘Tìm vốn cho phát triển kết cấu hạ tầng’, Tạp chí Kinh tế và dự báo, truy cập lần cuối 10/4/2019, từ http://www.centralinvest.gov.vn/view/tim-von-cho-phat-trien-ket-cau-ha-tang- 191.aspx 347
7. Vân Hà (2016), ‘Xử lý nghiêm đơn vị nợ đọng vốn tạm ứng xây dựng cơ bản’, Thời báo Tài chính Việt Nam, truy cập lần cuối ngày 10 tháng 4 năm 2017, từ . 8. WORLD BANK (2013) Improving Land Sector Governance in Vietnam: Implementation of Land Governance Assessment Framework (LGAF) Báo cáo về Khung quản trị Đất đai của Ngân hàng Thế giới 9. Yin, K. Robert (1994), Case Study Research: Design and Methods, Sage, Thousand Oaks, CA. 348