53
Số 3/2024
TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Sự phát triển con người toàn diện về thể chất và tinh thần
là yếu tố hết sức quan trọng, quyết định cho sự thành bại khi
thực hiện các chiến lược kinh tế xã hội. Nó có liên quan chặt
chẽ đến các định hướng phát triển của toàn xã hội, đến thể chế
chính trị, đến các bước tiến của khoa học kỹ thuật…
Trường Đại học Hải Dương là trường công lập với 22 mã
ngành đào tạo, trong đó có mã ngành đào tạo sư phạm GDTC
do Khoa Nhạc - Họa - Thể dục đảm nhận nhiệm vụ chuyên
môn. Như vậy, một trong những nhiệm vụ của nhà trường
đảm nhận là đào tạo đội ngũ giáo viên giảng dạy bộ môn
GDTC cho các trường học trên địa bàn tỉnh Hải Dương nói
riêng và các trường trên cả nước nói chung. Bên cạnh việc
thực hiện nhiệm vụ đào tạo nói trên, Khoa Nhạc - Họa - Thể
dục còn đảm nhận nhiệm vụ giảng dạy học phần GDTC cho
các ngành đào tạo của nhà trường theo quy định của Bộ Giáo
dục và Đào tạo.
Hoạt động TDTT ngoại khóa là hoạt động mang tính chất
tự nguyện, tự giác và tự quản của sinh viên nhằm mục đích
giữ gìn và nâng cao sức khỏe. Sinh viên có thể tham gia hoạt
động thể thao ngoại khoá tại trường hoặc ngoài xã hội với rất
nhiều lựa chọn khác nhau. Việc nắm bắt những nhu cầu, động
cơ, trở ngại hoạt động TDTT ngoại khóa của sinh viên là hết
sức cần thiết bởi đó là yếu tố rất quan trọng trong công tác
phát triển phong trào thể thao ngoại khoá, tăng cường thời
lượng vận động thể dục thể thao, nâng cao sức khoẻ, phát
triển về thể chất lẫn tinh thần cho sinh viên, phát huy năng lực
học tập, làm việc và nghiên cứu.
2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1. Về tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa cho sinh
viên Trường Đại học Hải Dương
Bằng những hoạt động phong phú của mình, GDTC còn
góp phần quan trọng trong việc rèn luyện hình thành và phát
triển cho sinh viên những phẩm chất ý chí, lòng dũng cảm,
tính quyết đoán, kiên trì, ý thức tổ chức kỷ luật; cũng như giáo
dục cho sinh viên lòng tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết tập
thể, tính trung thực thẳng thắn và cao thượng... tạo nên nếp
sống lành mạnh, vui tươi đẩy lùi và đi đến xóa bỏ những hành
vi xấu, những tệ nạn xã hội. Như vậy, các mục tiêu của hệ
thống GDTC trong các trường Đại học là đào tạo các cán bộ
khoa học kỹ thuật, quản lý về kinh tế và văn hóa xã hội có
trình độ cao, hoàn thiện về thể chất, phát triển hài hòa về mọi
mặt, có tư tưởng tác phong đạo đức tốt, đáp ứng được yêu cầu
của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Về chương trình GDTC chính khóa: Chương trình giáo
dục thể chất chính khóa cho sinh viên Trường Đại học Hải
Dương chia ra thành 3 chương trình theo các khối kiến thức
đào tạo, đáp ứng 100% số tiết dạy chính khóa theo yêu cầu
của Bộ giáo dục.
- Về công tác tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa: Công
tác tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa cho sinh viên Trường
Đại học Hải Dương thông thường được diễn ra theo thời vụ,
không được tổ chức thường xuyên trong suốt năm học.
Thông thường, bộ môn GDTC tổ chức tập luyện TDTT
ngoại khóa cho sinh viên trong khoảng thời gian từ 2-8 tháng
trong năm theo kế hoạch của bộ môn. Thời gian tập luyện
thường bắt đầu từ 16 giờ đến18 giờ đối với thời tiết mùa đông,
bắt đầu từ 17 giờ đến 19 giờ đối với mùa hè trong các ngày. Và
các môn được tổ chức tập luyện ngoại khóa gồm có: Các môn
điền kinh, cầu lông, bóng bàn, khiêu vũ thể thao, cờ vua... đây
là các môn học có trong chương trình học tập của sinh viên
Trường Đại học Hải Dương. Thông thường, khi tổ chức các
Thực trạng hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa
của sinh viên trường Đại học Hải Dương
1
CN. Lê Bách Ngọc
1Khoa Nhạc - Họa - Thể dục, Trường Đại học Hải Dương
Email: lebachngoc@gmail.com
Tóm tắt
Tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa cho sinh viên trong nhà trường nói chung và Trường Đại học Hải Dương nói
riêng là yêu cầu cần thiết đáp ứng nhu cầu tập luyện thể chất nhằm nâng cao sức khỏe của sinh viên. Theo chỉ đạo của Bộ Giáo
dục và Đào tạo, các trường phải đa dạng hóa hoạt động thể dục thể thao cho sinh viên để các em có môi trường rèn luyện sức
khỏe và tính kỷ luật trong tập luyện.
Từ khóa: Giáo dục thể chất, thể dục thể thao, sinh viên.
54 Số 3/2024
TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG
môn TDTT ngoại khóa, bộ môn sẽ cử từ 3 đến 5 giảng viên
hướng dẫn. Căn cứ vào nội dung ngoại khóa để phân công
giảng viên hướng dẫn sinh viên, không cố định giảng viên
phải hướng dẫn cụ thể số sinh viên là bao nhiêu.
Thời gian còn lại và các môn học còn lại, sinh viên tập
luyện theo hình thức tự phát và được sử dụng cơ sở vật chất
sẵn có của nhà trường để tiến hành tổ chức tự tập luyện.
2.2. Về mức độ luyện tập TDTT ngoại khóa của sinh
viên Trường Đại học Hải Dương
Nhằm đánh giá thực trạng về tập luyện TDTT ngoại khóa
của sinh viên trường Đại học Hải Dương, tác giả tiến hành
phỏng vấn tổng thể 624 sinh viên khóa 12, 13 và 14 của nhà
trường, phỏng vấn theo đặc điểm giới tính về tính chuyên cần
tập luyện trong đó đối với tập luyện (thường xuyên) phải tập
luyện ≥ 3 buổi trong tuần nào cũng tập, còn tập luyện (không
thường xuyên) là tập luyện < 3 buổi trong tuần và tháng nào
cũng phải tập, còn mức độ (không tập) là trong tuần không
tham gia tập luyện, kết quả được trình bày tại bảng 1.
tính, về sự lựa chọn các hình thức tập luyện. Kết quả phỏng
vấn được trình bày tại bảng 2.
Từ kết quả bảng 1 cho thấy có đến 73.8 tập luyện không
thường xuyên và số rất ít sinh viên tập luyện thường xuyên
chiếm tỷ lệ 15.3% và 8,4% SV không tham gia tập luyện, từ
kết quả trên cho thấy, việc tập luyện TDTT ngoại khóa của
sinh viên nhà trường chưa trở thành thói quen, đa số các em
có ý nghĩ chỉ cần tập luyện trong các giờ học chính khóa là đủ.
Theo đặc điểm giới tính cho thấy: SV tập luyện không
thường xuyên chiếm tỷ lệ 78,6% của nữ và 68,3% của nam;
số SV tập luyện thường xuyên với 13.5% với nữ và 20% đối
với nam; số SV không tham gia tập luyện 9,9% đối với nữ và
11,7% đối với nam.
2.3. Về hình thức tập luyện TDTT ngoại khóa của
sinh viên Trường Đại học Hải Dương
Với mục đích đánh giá thực trạng hình thức tập luyện
TDTT ngoại khóa của sinh viên trường Đại học Hải Dương,
chúng tôi tiến hành phỏng vấn 624 sinh viên các khóa từ
Khóa 12 đến Khóa 14 của nhà trường và theo đặc điểm giới
Từ phân tích kết quả bảng 2 cho thấy, hiện nay sinh viên
đang tập luyện TDTT ngoại khóa tản mác ở nhiều hình thức
khác nhau, tuy nhiên tập trung chủ yếu vào 03 hình thức đó là
tự tập, tập theo nhóm và tập theo câu lạc bộ.
2.4. Về hình thức tổ chức tập luyện TDTT ngoại khóa
của sinh viên Trường Đại học Hải Dương
Thực trạng về hình thức tổ chức tập luyện TDTT ngoại
khóa của sinh viên Trường Đại học Hải Dương được trình bày
tại bảng 3.
Kết quả bảng 3 cho thấy, quản lý tập luyện hiện nay sinh
viên đang tập luyện theo hình thức tổ chức không có người
hướng dẫn là đa số và có đến 433/624 sinh viên tập luyện,
chiếm tỷ lệ (69,4%); tổ chức tập luyện có người hướng dẫn
nhưng không thường xuyên chiếm tỷ lệ ít hơn với 170/624
sinh viên, chiếm tỷ lệ (27,2%); tổ chức tập luyện Thường
xuyên có người hướng dẫn, chiếm tỷ lệ rất thấp 21/624 đạt
(3,4%). Như vậy, số SV hiện đang tập luyện ở 2 hình thức tổ
chức không có người hướng dẫn thường xuyên và không có
người hướng dẫn là chủ yếu. Tuy nhiên, về hình thức tổ chức
tập luyện không có người hướng dẫn chiếm đa số. Mặt khác,
tổ chức tập luyện thường xuyên có người hướng dẫn, hiện
55
Số 3/2024
TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG
nay thu hút SV còn chiếm tỷ lệ thấp nhất.
2.5. Về thời lượng, thời điểm và số buổi tập luyện thể
dục thể thao ngoại khóa của sinh viên
Nhằm đánh giá thực trạng về thời lượng tập luyện TDTT
ngoại khóa trong một ngày của sinh viên Trường Đại học Hải
Dương, chúng tôi phỏng vấn tổng thể 624 sinh viên của nhà
trường và phỏng vấn theo đặc điểm giới tính, kết quả được
trình bày tại bảng 4.
- Về thời lượng tập luyện TDTT ngoại khóa của sinh viên:
Đại đa số sinh viên tập luyện TDTT ngoại khóa từ 30-45
phút/ngày, chiếm tỷ lệ 63,5%.
- Về thời điểm tập luyện TDTT ngoại khóa của sinh viên
rất đa dạng nhưng chủ yếu tập trung và lúc giờ 17-18 chiếm tỷ
lệ cao nhất 82,7% (nữ 71,6%; nam 73,4%) đây là thời điểm
mà các em vừa học xong các giờ học chính khóa căng thẳng.
Thời điểm còn lại trong ngày chiếm số ít, với tỷ lệ 36,56% (nữ
31.1%, nam 26,7%).
- Về số buổi tập trong tuần: Đa số SV luyện tập từ 1 đến 2
buổi trong một tuần chiếm tỷ lệ 68,3% (nữ 63,5%, nam
76,6%), số SV tập từ 3 buổi trở lên trong tuần chiếm số ít với
tỷ lệ 31,7% (nữ 36,5%, nam 23,4%).
2.6. Về nội dung tập luyện TDTT ngoại khóa của sinh
viên Trường Đại học Hải Dương
Thực trạng nội dung tập luyện TDTT ngoại khóa của sinh
viên Trường Đại học Hải Dương được trình bày tại bảng 5.
Từ kết quả tại bảng 5 cho thấy, tổng thể SV tập luyện các
môn thể thao ngoại khóa là không tập trung, các môn thể thao
Thể dục (nhảy, khiêu vũ, dân vũ, Yoga…) SV tập trung tập
luyện nhiều hơn nhưng tỷ lệ vẫn dưới 50%. Các môn thể thao
còn lại cũng không gây được sự chú ý của SV.
2.7. Nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động TDTT
ngoại khóa của sinh viên Trường Đại học Hải Dương
Để xác định các nguyên nhân làm ảnh hưởng đến hoạt
động phong trào và chất lượng tập luyện TDTT ngoại khóa
của sinh viên Trường Đại học Hải Dương, tác giả phỏng vấn
30 cán bộ quản lý lãnh đạo các phòng, ban, khoa, bộ môn,
phỏng vấn 60 giảng viên và 624 SV. Kết quả được trình bày
tại bảng 6.
56 Số 3/2024
TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG
Từ kết quả bảng 6 cho thấy đội ngũ cán bộ quản lý, giảng
viên và SV đều cho rằng bốn nguyên nhân mà tác giả nêu ra
đều có ảnh hưởng đến hoạt động luyện tập TDTT ngoai khoa
của SV Trường Đại học Hải Dương, trong đó phải kể đến
“Chính sách hướng dẫn viên tập luyện TDTT ngoại khóa”
ảnh hưởng mức độ cao nhất. Nguyên nhân “Nội dung tập
luyện TDTT ngoại khóa” và “Hình thức tập luyện TDTT
ngoại khoá” có ảnh hưởng lớn nhận thức của SV về ý nghĩa
của việc luyện tập TDTT ngoại khóa.
3. KẾT LUẬN
Chương trình tập luyện ngoại khóa TDTT đã được triển
khai, phổ biến, nhân rộng cho đối tượng là những sinh viên
đang học hệ chính quy tại Trường Đại học Hải Dương. Tuy
nhiên SV chưa hình thành thói quen tập luyện TDTT ngoại
khóa, việc tập luyện ngoại khóa diễn ra không thường xuyên.
SV tập luyện TDTT ngoại khóa chủ yếu ở 03 hình thức là tự
tập, nhóm lớp và thể dục sáng. Đa số SV đang tập luyện theo
hình thức tổ chức không có người hướng dẫn, thời gian tập
luyện TDTT ngoại khóa từ 30-45 phút/ngày. Các môn thể
thao ngoại khóa được SV tập luyện nhiều nhất là: Bóng đá,
Bóng rổ, Bóng bàn và Điền kinh.
Nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động TDTT ngoại khóa
của sinh viên Trường Đại học Hải Dương là được kể đến như:
Chính sách hướng dẫn SVtập luyện ngoại khóa, các nội dung
và hình thức tập luyện chưa phong phú, đa dạng, chưa đáp
ứng được nhu cầu của SV. Điều này đòi hỏi cần có sự thay đổi
về chính sách và Khoa Nhạc - Họa - Thể dục xây dựng được
chương trình tổ chức hoạt động luyện tập TDTT ngoại khóa
đáp ứng nhu cầu luyện tập của SV nhà trường, góp phần rèn
luyện thể chất của SV.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[6] Bộ Giáo dục và đào tạo (2008), Quyết định ban hành quy định tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa cho học
sinh, sinh viên (số: 72/2008/QĐ-BGDĐT) ban hành ngày 23 tháng 12 năm 2008.
[7] Chỉ thị 36-CT/TW (1994), Về công tác TDTT trong giai đoạn mới, Báo điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam,
(www.cpv.org.vn).
[8] Phạm Ngọc Viễn (1991), Tâm lý học TDTT, Nxb TDTT, Hà Nội.
[9] Uỷ ban thường vụ Quốc hội (2000), Pháp lệnh TDTT.
[10] Phạm Khánh Ninh (2001), Nghiên cứu cải tiến tổ chức và quản lý các hoạt động TDTT ngoại khóa để nâng cao thể lực
cho sinh viên Trường Đại học Mỏ - Địa chất, luận văn thạc sỹ giáo dục học, trường Đại học thể dục thể thao Bắc Ninh.
[11] Vũ Thanh Mai (2011), Khiêu vũ thể thao ,Giáo trình dành cho sinh viên trường đại học TDTT, Nxb TDTT, Hà Nội.