Thực trạng liên kết doanh nghiệp trên địa bàn quận Liên Chiểu

Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> THỰC TRẠNG LIÊN KẾT DOANH NGHIỆP<br /> TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN LIÊN CHIỂU<br /> ? HÀ MAI LINH PHÙNG - tưởng thị hoàng nga<br /> * **<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Liên kết doanh nghiệp đóng vai trò<br /> hết sức quan trọng trong thời kỳ hội<br /> nhập để tạo nên sức mạnh tổng hợp<br /> trong mỗi ngành kinh tế, lĩnh vực cũng<br /> như góp phần xây dựng thương hiệu sản<br /> phẩm, ngành hàng uy tín, nâng cao năng<br /> lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên<br /> thị trường trong nước và quốc tế. Trên<br /> thực tế, vấn đề liên kết doanh nghiệp đã<br /> được đề cập nhiều trong các diễn đàn, dưới hình thức liên kết giữa các doanh nghiệp để trao<br /> hội thảo. Nhìn chung, nhận thức của các đổi thông tin. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 1980, hình<br /> doanh nghiệp Việt Nam nói chung và Đà thức liên kết giữa các doanh nghiệp trở nên đa dạng<br /> Nẵng nói riêng về tầm quan trọng của hơn và bắt đầu hình thành nhiều khái niệm mới về<br /> liên kết vẫn còn hạn hẹp, đặc biệt là các liên kết doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh tế học và<br /> doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhận thức quản trị kinh doanh.<br /> được vai trò của liên kết doanh nghiệp Có thể hiểu liên kết doanh nghiệp là hình thức<br /> đối với sự phát triển của bản thân doanh hợp tác và phối hợp giữa các doanh nghiệp (chủ thể<br /> nghiệp và sự phát triển chung về kinh sản xuất, kinh doanh) hoặc giữa doanh nghiệp và các<br /> tế - xã hội của địa phương, việc chính tổ chức ngoài doanh nghiệp có các hoạt động mang<br /> quyền địa phương thực hiện vai trò tạo tính chất bổ sung nhằm tạo ra hiệu quả kinh doanh<br /> môi trường thúc đẩy, hỗ trợ nhằm hình (tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí…), giá trị tăng<br /> thành, phát huy liên kết giữa cộng đồng thêm, nâng cao sức mạnh cạnh tranh, cùng nhau chia<br /> doanh nghiệp trên địa bàn mang ý nghĩa sẻ khả năng, nghiên cứu phát triển và mở rộng thị<br /> và tính thực tiễn rất cao. trường.<br /> Liên kết doanh nghiệp có thể được thực hiện dưới<br /> nhiều hình thức khác nhau và mỗi loại hình liên kết<br /> 1. Một số vấn đề lý luận về “liên kết doanh<br /> có những đặc điểm riêng cũng như những ưu điểm<br /> nghiệp”<br /> riêng của nó:<br /> 1.1. Khái niệm “liên kết doanh nghiệp”<br /> - Trên cơ sở mối quan hệ cung cầu trong chuỗi giá<br /> Trong môi trường doanh nghiệp, liên kết được đề trị, liên kết được chia thành liên kết ngang và liên kết<br /> cập đầu tiên trong lĩnh vực thông tin truyền thông dọc.<br /> <br /> *, **<br /> ThS., Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng.<br /> <br /> 16 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br />  Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br /> <br /> <br /> - Trên cơ sở các bước đổi mới kỹ thuật, liên kết 2. Thực trạng liên kết của các doanh nghiệp<br /> doanh nghiệp có thể có các loại: Liên kết nghiên cứu trên địa bàn quận Liên Chiểu giai đoạn 2011 - 2015<br /> phát triển, liên kết sản xuất, liên kết marketing…<br /> Tính đến cuối năm 2015, tổng số doanh nghiệp<br /> - Trên cơ sở chức năng liên kết, liên kết doanh đang hoạt động do quận Liên Chiểu quản lý là 1.548<br /> nghiệp có thể có các loại: Liên kết hỗ trợ; liên kết doanh nghiệp với tổng số vốn đăng ký là 4.241 tỷ<br /> nguồn nhân lực, liên kết vốn, liên kết thông tin… đồng, vốn đầu tư trung bình đạt khoảng 2.739 triệu<br /> đồng/doanh nghiệp. Trong giai đoạn 2011 - 2015, số<br /> 1.2. Lợi ích của liên kết doanh nghiệp<br /> lượng doanh nghiệp tăng đáng kể với tốc độ bình<br /> Đối với doanh nghiệp quân 11,7%/năm. Hơn 90% doanh nghiệp trên địa<br /> Liên kết doanh nghiệp nâng cao khả năng tiếp cận bàn là doanh nghiệp nhỏ và vừa, thuộc khu vực dân<br /> thông tin từ các bên tham gia liên kết, đảm bảo tính doanh và do quận Liên Chiểu quản lý.<br /> nhanh chóng khi giải quyết các vấn đề của doanh Trong đó, số lượng doanh nghiệp thuộc các khu<br /> nghiệp. công nghiệp (KCN) trên địa bàn quận là 210 doanh<br /> Liên kết doanh nghiệp giảm chi phí và tiêu hao nghiệp, hoạt động trong ngành công nghiệp, tiểu<br /> nguồn lực, nâng cao hiệu quả, đáp ứng nhanh nhạy thủ công nghiệp là chủ yếu, như: công nghiệp nặng<br /> yêu cầu phát triển. (luyện cán thép, cao su), công nghiệp chế tạo, công<br /> nghiệp hóa chất, sản xuất vật liệu xây dựng, lắp ráp<br /> Liên kết doanh nghiệp tạo sức mạnh nội sinh, hạn cơ khí…<br /> chế sự tác động tiêu cực từ bên ngoài, đồng thời tạo<br /> môi trường thu hút đầu tư có hiệu quả, nâng cao sức Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn<br /> cạnh tranh chung nhờ phối hợp và sử dụng những lợi quận và không thuộc các KCN, một số lượng doanh<br /> thế riêng biệt của mỗi bên. nghiệp đáng kể kinh doanh trong các ngành thương<br /> mại, dịch vụ, chiếm 40,38% tổng số doanh nghiệp;<br /> Liên kết doanh nghiệp gia tăng khả năng linh tuy nhiên, quy mô vốn đăng ký lại thấp hơn so với<br /> hoạt của mỗi bên trong việc phát huy thế mạnh và doanh nghiệp xây dựng và doanh nghiệp ngành<br /> tăng thêm sự phân công chuyên môn hóa, khai thác công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp. Số lượng doanh<br /> được tiềm năng, lợi thế có hiệu quả, gia tăng quy mô nghiệp xây dựng chỉ khoảng 350 doanh nghiệp,<br /> hoạt động nhằm đạt đến quy mô hiệu quả. nhưng có quy mô tổng vốn đăng ký là 1.428 tỷ đồng,<br /> Liên kết còn đem lại lợi ích cho doanh nghiệp từ chiếm tỷ lệ cao nhất, 33,67% tổng vốn đăng ký của<br /> việc giúp giảm thiểu các rủi ro thông qua sự chia sẻ doanh nghiệp trên địa bàn. Loại hình doanh nghiệp<br /> trách nhiệm, thúc đẩy sáng tạo và đổi mới. quận Liên Chiểu có thế mạnh là các doanh nghiệp<br /> trong ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp<br /> Đối với địa phương <br /> chuyên sản xuất sắt thép, cơ khí, sản xuất giấy, thực<br /> Liên kết doanh nghiệp hạn chế được tình trạng phẩm, các sản phẩm từ gỗ, xây dựng dân dụng.<br /> chồng chéo, trùng lặp gây lãng phí trong đầu tư của<br /> Hình thức tổ chức liên kết doanh nghiệp hiện có<br /> địa phương.<br /> trên địa bàn quận Liên Chiểu có thể ở dưới 2 dạng:<br /> Liên kết tận dụng được nguồn lực tổng hợp của một là hình thức các khu công nghiệp (KCN Hòa<br /> các đơn vị nghiên cứu, các cơ sở đào tạo… cùng với Khánh, Hòa Khánh mở rộng, KCN Liên Chiểu), hình<br /> chính quyền địa phương để có thể tăng cường sức thức Cụm doanh nghiệp tại KCN Hòa Khánh mở rộng<br /> mạnh, tăng khả năng cạnh tranh của các doanh và KCN Liên Chiểu. Các doanh nghiệp hoạt động<br /> nghiệp tại địa phương so với các địa phương khác. trong các KCN thuộc sự quản lý của Ban quản lý các<br /> KCN và Chế xuất Đà Nẵng.<br /> Phát triển liên kết doanh nghiệp góp phần thúc<br /> đẩy quá trình chuyên môn hóa, phân công lao động Hai là, Hội doanh nghiệp quận Liên Chiểu, được<br /> xã hội giữa các khu vực, các doanh nghiệp tại địa thành lập từ năm 2014, trên cơ sở tự nguyện tham gia<br /> phương; từ đó thúc đẩy nhanh quá trình tích tụ, tập của các doanh nghiệp dân doanh thuộc quận quản lý<br /> trung, cũng như có thể huy động hiệu quả mọi nguồn trên địa bàn quận Liên Chiểu. Tính đến cuối năm 2015,<br /> lực vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Hội doanh nghiệp quận có khoảng hơn 60 hội viên.<br /> <br /> Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br /> 17<br /> Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hoạt động liên kết trong sản xuất kinh doanh của trong sản xuất kinh doanh với các đối tác kinh tế chủ<br /> các doanh nghiệp trên địa bàn quận Liên Chiểu chưa yếu là doanh nghiệp FDI, với gần 50% doanh nghiệp<br /> được thống kê, phân tích cụ thể. Một phần thực trạng trong KCN được khảo sát. Hơn 2/3 doanh nghiệp<br /> này có thể được phản ánh qua kết quả khảo sát của có liên kết hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công<br /> Đề án “Hỗ trợ liên kết phát triển doanh nghiệp trên nghiệp - TTCN, với các sản phẩm chủ yếu từ sắt thép,<br /> địa bàn quận Liên Chiểu giai đoạn 2016 - 2020, tầm may mặc, túi xách, vải, da các loại… Trong lĩnh vực<br /> nhìn đến 2030” (gọi tắt là đề án)1, sẽ được mô tả và dịch vụ, các doanh nghiệp đã có liên kết chủ yếu hoạt<br /> phân tích dưới đây: động trong các mảng vận tải, kho bãi, và thương mại.<br /> 2.1 Thực trạng liên kết của các doanh nghiệp Về phạm vi liên kết<br /> trong KCN trên địa bàn quận Liên Chiểu<br /> Các doanh nghiệp trong KCN có địa bàn liên kết<br /> Về tỷ lệ doanh nghiệp trong KCN đã có liên kết khá rộng. Các doanh nghiệp được khảo sát thực hiện<br /> liên kết trên nhiều quy mô, phạm vi đa dạng như liên<br /> Các doanh nghiệp hoạt động trong KCN chủ yếu<br /> kết hợp tác kinh doanh với Các doanh nghiệp ngoài<br /> là doanh nghiệp có quy mô đầu tư cũng như sản xuất,<br /> thành phố Đà Nẵng (45,8%), tiếp theo là Các doanh<br /> kinh doanh lớn so với mặt bằng chung của các doanh<br /> nghiệp thuộc địa bàn các quận/huyện khác trong<br /> nghiệp ngoài các KCN trên địa bàn với phần lớn là các<br /> thành phố Đà Nẵng (41,7%) và Các doanh nghiệp có<br /> doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Theo kết quả khảo sát<br /> 100% vốn đầu tư nước ngoài (FDI) (41,7%).2<br /> của đề án, có 42,9% doanh nghiệp trong KCN được<br /> khảo sát có tham gia liên kết kinh tế trong sản xuất, Mối liên kết giữa các doanh nghiệp (DN) trong<br /> kinh doanh với các chủ thể kinh tế khác. các KCN và các DN ngoài KCN trên địa bàn quận Liên<br /> Chiểu vẫn còn khá ít, chỉ chiếm 20,8% số DN được<br /> Đặc điểm các doanh nghiệp trong KCN đã có liên kết<br /> khảo sát. Con số này thể hiện thực tế đầy tiềm năng<br /> trong sản xuất kinh doanh<br /> và cơ hội lớn về hợp tác, liên kết trong thời gian đến<br /> Các doanh nghiệp trong KCN có thực hiện liên kết giữa các doanh nghiệp trong KCN và DN dân doanh<br /> <br /> 18 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br />  Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br /> <br /> <br /> ngoài KCN trên địa bàn quận để khai thác, tận dụng Liên kết với đơn vị có nguồn<br /> lợi thế của nhau, hỗ trợ phát triển kinh tế của quận cung cấp nguyên vật liệu đầu 12 50,0<br /> Liên Chiểu. vào<br /> Các doanh nghiệp FDI trong KCN, đặc biệt là các Liên kết với đơn vị sử dụng<br /> DN Nhật Bản hầu hết đều có mối liên kết thông qua nguyên vật liệu của doanh 9 37,5<br /> Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Đà Nẵng. Điều nghiệp để sản xuất<br /> này cho thấy vai trò quan trọng của các hiệp hội Liên kết với đơn vị tiêu thụ sản<br /> 10 41,7<br /> doanh nghiệp trong hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh phẩm cho doanh nghiệp<br /> nghiệp hội viên hoạt động, phát triển. Liên kết với đơn vị xuất nhập<br /> 5 20,8<br /> Mục đích và nội dung liên kết khẩu hàng cho doanh nghiệp<br /> Liên kết với đơn vị cung cấp dịch<br /> Mục đích liên kết của các DN trong KCN khác nhau 11 45,8<br /> vụ vận tải<br /> theo từng đối tượng liên kết. Các DN trong KCN chủ<br /> Liên kết với đơn vị cung cấp dịch<br /> yếu liên kết với đơn vị có nguồn cung cấp nguyên vật<br /> vụ logistics (kho bãi, vận tải, giao 8 33,3<br /> liệu đầu vào, tiếp theo là liên kết với đơn vị cung cấp<br /> hàng…)<br /> dịch vụ vận tải và liên kết với đơn vị tiêu thụ sản phẩm<br /> Liên kết với đơn vị cung cấp/cho<br /> cho doanh nghiệp, liên kết với đơn vị sử dụng nguyên vật<br /> thuê thiết bị, dụng cụ sản xuất/ 3 12,5<br /> liệu của doanh nghiệp để sản xuất. Các liên kết này chủ<br /> lao động<br /> yếu là kiểu liên kết dọc, dựa trên cơ sở mối quan hệ<br /> cung - cầu bên trong chuỗi giá trị, đầu ra của doanh Liên kết với đơn vị cho vay tín<br /> 6 25,0<br /> nghiệp này là đầu vào của doanh nghiệp đối tác. dụng<br /> <br /> Kiểu liên kết ngang như Liên kết nhằm chia sẻ Nguồn: Kết quả khảo sát doanh nghiệp theo Đề án<br /> thông tin, Liên kết với đơn vị trong cùng ngành có đầu Hình thức liên kết của các doanh nghiệp trong KCN<br /> ra giống nhau, hoặc cùng tạo ra những sản phẩm liên<br /> Hình thức liên kết được các doanh nghiệp trong<br /> quan với nhau nhằm tận dụng, tối đa hóa sử dụng<br /> KCN sử dụng một phần là thông qua Thỏa thuận<br /> nguồn lực vẫn còn chưa phổ biến.<br /> miệng, hay hợp đồng ngắn hạn, hợp đồng dài hạn.<br /> Loại hình liên kết theo chức năng hỗ trợ như Liên Theo kết quả khảo sát doanh nghiệp theo Đề án,<br /> kết với đơn vị cung cấp dịch vụ logistics (kho bãi, vận tải, 66,7% doanh nghiệp ký kết các hợp đồng ngắn hạn<br /> giao hàng…) cũng được hình thành, mặc dù tính phổ trong các mối quan hệ hợp tác kinh doanh, 41,7%<br /> biến chưa cao. Đặc biệt Liên kết với đơn vị cung cấp/ thông qua hợp đồng dài hạn, rất ít các doanh nghiệp<br /> cho thuê thiết bị, dụng cụ sản xuất/lao động vẫn còn thỏa thuận bằng hình thức thỏa thuận miệng.<br /> hạn chế.<br /> Tác nhân hình thành các liên kết của các doanh<br /> Bảng 1. Nội dung liên kết của các doanh nghiệp nghiệp trong KCN<br /> trong các KCN được khảo sát<br /> Hầu hết các DN trong KCN tự tìm kiếm được đối<br /> Số tác liên kết (66,7%), tiếp đến là nhờ vào sự giới thiệu<br /> Tỷ lệ từ các đối tác của doanh nghiệp (50,0%). Các hội, hiệp<br /> Nội dung liên kết lượng<br /> (%)<br /> DN hội doanh nghiệp chưa phát huy mạnh vai trò hỗ trợ<br /> tìm kiếm và giới thiệu đối tác liên kết cho thành viên.<br /> Liên kết chia sẻ thông tin có tác Theo kết quả khảo sát, chỉ có 29,2% DN hình thành<br /> động đến hoạt động sản xuất 8 33,3 mối quan hệ liên kết nhờ vào kênh thông tin từ các<br /> kinh doanh của nhau<br /> hội, hiệp hội DN. Hỗ trợ tìm kiếm đối tác liên kết cho<br /> Liên kết với đơn vị trong cùng doanh nghiệp từ phía các cơ quan nhà nước cũng<br /> 6 25,0<br /> ngành có đầu ra giống nhau còn hạn chế (8,3%).<br /> <br /> Liên kết với đơn vị cùng tạo ra Những vấn đề gây cản trở liên kết theo nhận định<br /> những sản phẩm liên quan với 7 29,2 của DN trong KCN<br /> nhau Đối với doanh nghiệp trong KCN, có 3 nguyên<br /> <br /> Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br /> 19<br /> Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br /> <br /> <br /> nhân chính gây ra những khó khăn cản trở doanh FDI với kinh nghiệm về năng lực quản lý, chất lượng<br /> nghiệp liên kết với nhau trong hoạt động sản xuất, sản phẩm, thị trường lớn… chỉ mới được hình thành<br /> kinh doanh: (i) Nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức với số lượng hạn chế.<br /> đúng đắn về vai trò của việc liên kết, (ii) Thị trường<br /> Bảng 2. Chủ thể liên kết của các doanh nghiệp<br /> nhỏ, (iii) Thiếu sự khuyến khích, hỗ trợ của các cơ<br /> ngoài KCN được khảo sát<br /> quan quản lý nhà nước.3<br /> Số<br /> 2.2. Thực trạng liên kết của các doanh nghiệp Tỷ lệ<br /> Chủ thể lượng<br /> không thuộc các KCN trên địa bàn quận Liên Chiểu (%)<br /> DN<br /> Về tỷ lệ doanh nghiệp ngoài KCN đã có liên kết Các hộ kinh doanh cá thể 36 52,2<br /> Hoạt động liên kết giữa các doanh nghiệp địa Các doanh nghiệp trong Khu<br /> phương chưa được phổ biến và còn khá mới mẻ đối 16 23,2<br /> công nghiệp (KCN)<br /> với đa số các doanh nghiệp dân doanh trên địa bàn<br /> ngoài các KCN. Theo kết quả khảo sát, chỉ có 28,3% Các doanh nghiệp có 100% vốn<br /> 9 13,0<br /> trong tổng số 244 doanh nghiệp ngoài KCN đang đầu tư nước ngoài (FDI)<br /> hoạt trên địa bàn quận Liên Chiểu có tham gia liên Các doanh nghiệp ngoài KCN<br /> 29 42,0<br /> kết kinh tế trong sản xuất, kinh doanh với các chủ thể trên địa bàn quận Liên Chiểu<br /> kinh tế khác.<br /> Các doanh nghiệp thuộc địa<br /> Đặc điểm các doanh nghiệp ngoài KCN đã có liên kết bàn các quận/huyện khác trong 26 37,7<br /> trong sản xuất kinh doanh thành phố Đà Nẵng<br /> Các doanh nghiệp trên địa bàn quận Liên Chiểu đã Các doanh nghiệp ngoài thành<br /> 32 46,4<br /> có liên kết trong kinh doanh được phân bố khá đều phố Đà Nẵng<br /> giữa các lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp,<br /> Nguồn: Kết quả khảo sát doanh nghiệp theo Đề án<br /> xây dựng, thương mại và các dịch vụ khác, tương ứng<br /> với cơ cấu doanh nghiệp trên địa bàn quận. Về sản Mục đích, nội dung liên kết<br /> phẩm, các doanh nghiệp đã có liên kết chủ yếu cung Các DN ngoài KCN trên địa bàn quận Liên Chiểu<br /> cấp các sản phẩm từ gỗ - gia công cửa các loại, tỷ lệ cũng có mục đích liên kết tương tự với các DN trong<br /> doanh nghiệp sản xuất may mặc, giấy đã liên kết cũng KCN. Theo báo cáo tổng hợp của Đề án, các DN ngoài<br /> có nhưng chưa nhiều. Về dịch vụ phần lớn là thương KCN trên địa bàn quận Liên Chiểu chủ yếu Liên kết<br /> mại bán buôn, bán lẻ, sửa chữa; dịch vụ vận tải kho bãi, với đơn vị có nguồn cung cấp nguyên vật liệu đầu vào<br /> lưu trú ăn uống. với tỷ lệ 42,0% các doanh nghiệp đã có liên kết. Mục<br /> Về phạm vi liên kết đích liên kết này phổ biến hơn nhiều so với những nội<br /> dung còn lại. Tiếp theo là Liên kết với đơn vị cung cấp<br /> Đối với các DN ngoài KCN trên địa bàn quận Liên<br /> dịch vụ vận tải (33,0%) và Liên kết với đơn vị cho vay tín<br /> Chiểu, đối tượng và phạm vi liên kết tập trung vào<br /> dụng (27,5%).<br /> các chủ thể là các hộ kinh doanh cá thể và các doanh<br /> nghiệp ngoài thành phố Đà Nẵng. Đến gần ½ doanh Các liên kết của các doanh nghiệp ngoài KCN vừa<br /> nghiệp được khảo sát có liên kết, quan hệ kinh doanh theo kiểu liên kết dọc, vừa theo kiểu liên kết ngang,<br /> với các doanh nghiệp bên ngoài thành phố, điều nhằm mục đích hỗ trợ, chia sẻ nguồn lực. Tuy nhiên,<br /> này cho thấy phạm vi hoạt động của một số lượng các dịch vụ hỗ trợ cho hoạt động doanh nghiệp thì<br /> doanh nghiệp địa phương là khá tốt. Một tỷ lệ thấp nhu cầu vẫn còn ít, chủ yếu là dịch vụ vận tải và dịch<br /> hơn không đáng kể là các doanh nghiệp có liên kết vụ vay tín dụng phục vụ sản xuất kinh doanh.<br /> trong kinh doanh với các doanh nghiệp trên cùng địa Về mục đích, khoảng 23,2% doanh nghiệp cho<br /> bàn quận. biết Liên kết chia sẻ thông tin có tác động đến hoạt<br /> Mặt khác, mối quan hệ hợp tác giữa các doanh động sản xuất kinh doanh của nhau, và Liên kết với đơn<br /> nghiệp bên ngoài KCN và các doanh nghiệp trong vị trong cùng ngành có đầu ra giống nhau, một tỷ lệ<br /> KCN trên địa bàn quận, đặc biệt là các doanh nghiệp tương đối khả quan.<br /> <br /> 20 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br />  Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br /> <br /> <br /> Loại hình liên kết theo chức năng hỗ trợ như Liên thức liên kết hợp đồng ngắn hạn. Hình thức liên kết<br /> kết với đơn vị cung cấp dịch vụ logistics (kho bãi, vận tải, thông qua hợp đồng dài hạn vẫn chưa nhiều và hình<br /> giao hàng…) và Liên kết với đơn vị cung cấp/cho thuê thức thỏa thuận miệng chiếm một tỷ lệ nhất định.<br /> thiết bị, dụng cụ sản xuất/lao động, hay với đơn vị xuất Theo kết quả khảo sát, doanh nghiệp ngoài KCN trên<br /> nhập khẩu còn khá hạn chế. quận Liên Chiểu liên kết qua hợp đồng ngắn hạn<br /> Bảng 3. Nội dung liên kết của các doanh nghiệp chiếm 84,1%, qua hợp đồng dài hạn chiếm 27,5%,<br /> không thuộc KCN được khảo sát theo Đề án qua thỏa thuận miệng chiếm 13,0%.<br /> Tác nhân hình thành các liên kết giữa các doanh<br /> Số Tỷ<br /> nghiệp ngoài KCN <br /> Nội dung liên kết lượng lệ<br /> DN (%) Tương tự, hầu hết các DN ngoài KCN cho biết họ<br /> tự tìm kiếm các đối tác kinh doanh để liên kết (85,5%).<br /> Liên kết chia sẻ thông tin có tác<br /> Một số ít các DN hình thành mối quan hệ liên kết<br /> động đến hoạt động sản xuất 16 23,2<br /> thông qua giới thiệu các chính đối tác của các DN<br /> kinh doanh của nhau<br /> (37,7%). Số lượng các DN ngoài KCN hình thành liên<br /> Liên kết với đơn vị trong cùng kết thông qua các hiệp hội, hỗ trợ từ cơ quan quản lý<br /> 16 23,2<br /> ngành có đầu ra giống nhau nhà nước còn rất khiêm tốn.<br /> Liên kết với đơn vị cùng tạo ra<br /> Những vấn đề gây cản trở liên kết theo nhận định<br /> những sản phẩm liên quan với 13 18,8<br /> của DN ngoài KCN<br /> nhau<br /> Liên kết với đơn vị có nguồn Mặc dù đã hình thành được mối quan hệ liên kết<br /> cung cấp nguyên vật liệu đầu 29 42,0 nhưng các DN ngoài KCN vẫn gặp phải những khó<br /> vào khăn cản trở việc liên kết DN. Theo kết quả khảo sát,<br /> Liên kết với đơn vị sử dụng khó khăn lớn nhất của các DN ngoài KCN đã có liên<br /> nguyên vật liệu của doanh 9 13,0 kết là nhiều DN chưa nhận thức đúng đắn về vai trò cần<br /> nghiệp để sản xuất phải liên kết, tiếp theo là liên kết còn mang tính hình<br /> Liên kết với đơn vị tiêu thụ sản thức và thị trường nhỏ. Đối với những DN đã có liên<br /> 8 11,6 kết đối tác trong kinh doanh, vấn đề cản trở các DN<br /> phẩm cho doanh nghiệp<br /> khác liên kết chủ yếu là do nhận thức của DN. Cũng<br /> Liên kết với đơn vị xuất nhập<br /> 3 4,3 xuất phát từ nhận thức chưa đúng về vai trò cũng<br /> khẩu hàng cho doanh nghiệp<br /> như lợi ích của việc liên kết nên liên kết giữa các DN<br /> Liên kết với đơn vị cung cấp dịch<br /> 23 33,3 còn mang tính hình thức, chưa thực sự có kết quả<br /> vụ vận tải<br /> như mong đợi. Và thử thách thứ ba theo số DN đã có<br /> Liên kết với đơn vị cung cấp dịch<br /> kinh nghiệm liên kết là vấn đề thị trường. Quy mô thị<br /> vụ logistics (kho bãi, vận tải, giao 6 8,7<br /> trường thành phố Đà Nẵng chưa cao, hơn nữa thu<br /> hàng…)<br /> nhập hay khả năng chi tiêu, sử dụng sản phẩm, dịch<br /> Liên kết với đơn vị cung cấp/cho vụ của phần lớn người dân vẫn còn hạn chế.<br /> thuê thiết bị, dụng cụ sản xuất/ 3 4,3<br /> lao động Đối với các DN chưa có liên kết với đối tác nào,<br /> nguyên nhân lớn nhất là vì họ lo sợ liên kết sẽ có nguy<br /> Liên kết với đơn vị cho vay tín<br /> 19 27,5 cơ bị mất bí quyết kinh doanh, bạn hàng…, vấn đề<br /> dụng<br /> thứ hai là việc liên kết còn mang tính hình thức, chưa<br /> Tổng số 69 thực sự là liên kết, hợp tác trong việc sản xuất, kinh<br /> Nguồn: Kết quả khảo sát doanh nghiệp theo Đề án doanh. Hai nguyên nhân trên đều xuất phát từ nhận<br /> thức chưa đúng đắn về liên kết giữa các DN trong<br /> Hình thức liên kết của các DN ngoài KCN trên địa bàn<br /> kinh doanh để cùng nhau phát triển. Cản trở thứ ba là<br /> quận Liên Chiểu<br /> thuộc về bản thân DN, năng lực của đa số DN chưa đủ<br /> Độ ổn định, gắn kết của các mối liên kết của các đáp ứng điều kiện liên kết vì vậy cơ hội liên kết vẫn còn<br /> doanh nghiệp ngoài KCN chủ yếu thông qua hình chưa mở rộng đối với các DN này.<br /> Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br /> 21<br /> Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br /> <br /> <br /> 3. Những vấn đề đặt ra nhằm hỗ trợ, tăng<br /> cường liên kết phát triển doanh nghiệp trên địa<br /> bàn quận Liên Chiểu<br /> Từ những phân tích trên, có thể thấy mối quan hệ<br /> liên kết, hợp tác giữa các doanh nghiệp trên địa bàn<br /> quận Liên Chiểu đã được hình thành nhưng quy mô,<br /> nội dung liên kết còn khá hạn chế và chưa bền vững.<br /> Có thể rút ra một số phát hiện quan trọng sau:<br /> Liên kết trong hoạt động sản xuất kinh doanh giữa<br /> các DN trên địa bàn quận còn kém, các DN đã có liên<br /> kết chủ yếu có quy mô vừa. Hơn nữa, việc liên kết<br /> giữa các doanh nghiệp ngay trong quận với lợi thế<br /> Song song với việc giải quyết những tồn tại kể<br /> về địa lý vẫn còn khiêm tốn, nhất là DN bên trong và<br /> trên, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ doanh<br /> bên ngoài các KCN trên địa bàn quận. Thực tế này đặt<br /> nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, có hiệu<br /> ra yêu cầu về vai trò hỗ trợ của nhà nước trong việc<br /> quả hơn và cập nhật kịp thời các quy định, chính sách,<br /> cung cấp, chia sẻ thông tin giữa các doanh nghiệp<br /> thông tin, đảm bảo khả năng tiếp cận công bằng đối<br /> trên địa bàn và kết nối doanh nghiệp trên địa bàn với<br /> với mọi doanh nghiệp sẽ có tác động hỗ trợ tích cực<br /> nhau một cách hiệu quả hơn, mở ra các cơ hội hợp<br /> đối với cộng đồng doanh nghiệp quận nói riêng và<br /> tác, liên kết cho doanh nghiệp địa phương, đặc biệt<br /> thành phố nói chung để doanh nghiệp tin tưởng, sẵn<br /> là giữa các doanh nghiệp dân doanh và các doanh<br /> sàng chia sẻ, hợp tác với nhau hơn.<br /> nghiệp FDI với kinh nghiệm về năng lực quản lý, chất<br /> lượng sản phẩm, thị trường lớn… nhằm tạo điều kiện H.M.L.P - T.T.H.N.<br /> cho doanh nghiệp trên địa bàn quận có thể nâng<br /> cao năng lực sản xuất, chất lượng đầu ra, mở rộng thị<br /> trường và tham gia vào một mắt xích nhỏ, và lớn dần<br /> của chuỗi giá trị toàn cầu.<br /> Hầu hết DN trên địa bàn đều tự thân tìm kiếm đối CHÚ THÍCH<br /> tác liên kết trong kinh doanh, hoặc tiếp cận thông 1<br /> Đối tượng khảo sát là 300 doanh nghiệp hiện đang<br /> tin từ các đối tác kinh doanh. Điều này cho thấy một hoạt động trên địa bàn quận, trong đó 56 doanh nghiệp<br /> thuộc các KCN, chiếm 18,7% và 244 doanh nghiệp ngoài<br /> trong những hạn chế góp phần khiến liên kết doanh<br /> KCN, chiếm 81,3%.<br /> nghiệp vẫn còn yếu là do sự hỗ trợ từ nhà nước, hiệp<br /> hội và tổ chức hỗ trợ thúc đẩy liên kết thông qua tìm<br /> 2, 3<br /> Kết quả khảo sát doanh nghiệp theo Đề án “Hỗ trợ<br /> liên kết phát triển doanh nghiệp trên địa bàn quận Liên<br /> kiếm đối tác liên kết chưa thực sự có hiệu quả mong đợi.<br /> Chiểu giai đoạn 2016 - 2020, tầm nhìn đến 2030”.<br /> Khó khăn, hạn chế lớn nhất của DN trong liên kết có TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> thể nhận ra đó là nhận thức về liên kết và năng lực chưa<br /> 1. Ahuja, H. J. 2000. “Collaboration Networks, Structural<br /> đủ đáp ứng điều kiện liên kết. DN chưa thực sự có sự Holes and Innovation; A Longitudinal Study”. Administrative<br /> hiểu biết cần thiết để tiến đến xây dựng một liên kết Science Quarterly, Vol 45, 425-455.<br /> hiệu quả và bền vững. Nhận định này cũng đặt ra yêu 2. Cohen, W. M., & Levinthal, D. A. 1990. “The Absorptive<br /> cầu nhà nước cần hỗ trợ nâng cao nhận thức về tầm Capacity: A New Perspective on Learning and Innovation”,<br /> quan trọng của liên kết doanh nghiệp trên địa bàn Administrative Science Quarterly, Vol 35, pp.128-152.<br /> quận, đảm bảo tất cả các bên liên quan đều hiểu rõ 3. Mowery, D. & N. Rosenberg. 1989. Technology and the<br /> về lợi ích của liên kết, khắc phục tình trạng liên kết chỉ Pursuit of Economic Growth. Cambridge.<br /> mang tính hình thức; cũng như tạo một môi trường 4. Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng.<br /> thuận lợi hơn, thúc đẩy các doanh nghiệp chủ động, 2016. Báo cáo khảo sát thuộc Đề án “Hỗ trợ liên kết phát triển<br /> chia sẻ, hợp tác trong sản xuất kinh doanh, hướng doanh nghiệp trên địa bàn quận Liên Chiểu giai đoạn 2016 -<br /> đến cùng phát triển một cách bền vững. 2020, tầm nhìn đến 2030”.<br /> <br /> <br /> 22 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br />