Tiết 48 :BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH - Phạm Tiến Duật

Chia sẻ: Kaka_0 Kaka_0 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

564
lượt xem 38
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hs cảm nhận được nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính cùng h/ảnh những lái xe Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, sôi nổi - Thấy được những nét riêng của giọng điệu ngôn ngữ bài thơ. - Rèn kỹ năng phân tích h/ảnh, ngôn ngữ thơ. B. Chuẩn bị - Sgv, sgk, soạn bài. - Tư liệu liên quan đến Phạm Tiến Duật và bài thơ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiết 48 :BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH - Phạm Tiến Duật

Tiết 48 : BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH - Phạm Tiến Duật - A. Mục tiêu cần đạt - Hs cảm nhận được nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính cùng h/ảnh những lái xe Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, sôi nổi - Thấy được những nét riêng của giọng điệu ngôn ngữ bài thơ. - Rèn kỹ năng phân tích h/ảnh, ngôn ngữ thơ. B. Chuẩn bị - Sgv, sgk, soạn bài. - Tư liệu liên quan đến Phạm Tiến Duật và bài thơ. C. Tiến trình hoạt động 1. Kiểm tra : Đọc TL một đoạn thơ trong bài “đồng chí”? Em thích câu thơ nào, đoạn thơ nào nhất ? vì sao ? 2. Giới thiệu bài : Cuối những năm thế kỷ 20, ở VN xuất hiện một lớp nhà thơ trẻ đầy tài năng mỗi người một vẻ : Lưu Quang Vũ và Bằng Việt; Vũ Quần Phương và Phạm Tiến Duật, Xuân Quỳnh và Phan Thị Thanh Nhàn, Lê Anh Xuân và Nguyễn Khoa Điề m... đề tài hướng tới thế hệ trẻ Việt Nam chống Mỹ cứu nước “xẻ dọc Trường Sơn...” những cống hiến – hy sinh và vẻ đẹp chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Hoạt động GV - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. Tìm hiểu chung
? Hs giới thiệu đôi nét về tác 1. Tác giả : Phạ m Tiến Duật giả ? - là nhà thơ quân đội. Tiều biểu cho thế hệ nhà thơ thời chống - PTD là csĩ lái xe lăn lộn trên Mỹ. tuyến đường TSơn nên có - Viết nhiều về ~ anh bộ đội lái xe, chị thanh niên xung phong nhiều bài thơ mang hơi thở Trường Sơn trực tiếp của cuộc chiến tranh. - Giọng thơ tự nhiên sôi nổi, tinh nghịch mà tươi trẻ, đưa vào thơ ~ chi tiết thực . ? Trình bày ~ hiểu biết về bài 2. Tác phẩm thơ. + Nằm trong chùm thơ được giải Nhất cuộc thi thơ báo văn nghệ 1969, đưa vào tập “Vầng trăng quầng lửa” ? Bài thơ ra đời trong h/cảnh + Hoàn cảnh sáng tác : 1969. cuộc kc chống Mỹ gay go ác liệt. Máy bay Mỹ điên cuồng bắn phá dọc tuyến đường TS, trút nào ? - Gv đọc bài thơ - hướng dẫn hàng ngàn vạn tấn bom đạn và chất độc da cam nhằm chặn đứt hs đọc mạch máu giao thông chính vận chuyển vũ khí lương thực từ .Hai hs đọc. miền Bắc → Nam (nhiều nơi đã trở thành túi bom) - Nhưng suốt ngày đêm ~ đoàn xe vận tải quân sự nối đuôi nhau vẫn tiến ra phía trước. - Giọng điệu : ngang tàng, sôi nổi tự nhiên. - Ngôn ngữ gần với lời nói thường, đối thoại ? Tìm hiểu đại ý. + Đại ý : Bài thơ thành công trong việc khắc hoạ hiện thực
chiến tranh. Làm nổi bật hình ảnh những người chiến sĩ lái xe hiên ngang, dũng cảm, lạc quan yêu đời, trái tim luôn đập vì miền nam phía trước. ? Nhan đề bài thơ có gì khác + Nhan đề bài thơ: - 2 chữ “Bài thơ” thừa, không cần thiết về lạ ? mặt logic, nhưng lại chứng tỏ được ý đồ của nhà thơ: Đi tìm chất thơ ngay trong hiện thực trần trụi của đời sống chiến tranh – một hiện thực tưởng chừng không hề có chất thơ nhưng lại . rất thơ, rất bay bổng. => Nhan đề đã thể hiện khuynh hướng chủ đạo của thơ ca thời kháng chiến: Đi tìm chất thơ trong cái bình dị, đời thường. Hoạt động 2 II. Phân tích ? Vì sao có thể nói h/ảnh ~ 1. H/ảnh những chiếc xe không kính chiếc xe không kính là h/ảnh - Rất độc đáo độc đáo ? - Được tả thực đến trần trụi, không thi vị hoá - khắc hoạ k2 ác liệt của ctranh với nhiều hy sinh gian khổ Hs thảo luận nhóm 4 người : 2/ =>Miêu tả những chiếc xe như thế để tô đậm hiện thực chiến ? Việc tác giả miêu tả những tranh và thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ. chiếc xe không kính như vậy 2. H/ảnh ~ chiến sĩ lái xe là có mục đích gì? + Người lính xuất hiện trong không khí vô cùng gian khổ, khốc liệt của chiến tranh: “ Bom giật, bom rung, bụi phun tóc trắng,
? Hình ảnh những chiến sĩ lái mưa tuôn, từ trong bom rơi” và cả trong thời tiết khắc nghiệt xe xuất hiện trong hoàn cảnh của núi rừng trường sơn. + Thế nhưng nhà thơ không chú trọng miêu tả cuộc sống chiến nào? Hs đọc 6 câu thơ tiếp đấu gian khổ, mà chủ yếu đi sâu miêu tả những ấn tượng và ? Nội dung của 6 câu thơ ? cảm giác của người chiến sĩ khi ngồi trên những chiếc xe Nghệ thuật diễn đạt ở 6 câu không kính => để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của họ. thơ có gì đặc sắc ? Tác dụng ? * Mở đầu: Người lính lý sự rất ngang tàng, nghịch ngợm về lý Hs bàn luận nhóm 4 người do tại sao xe không có kính: “ Bom giật, bom rung kính vỡ đi trong 2/ rồi”. Giọng điệu thản nhiên như không có chuyện gì to tát. (- Nội dung : miêu tả cảm * Trên những chiếc xe không kính ấy, người lính vẫn ung dung giác của người csĩ trên xe ngồi trong buồng lái, vẫn kiên định, yêu đời. Và còn tìm thấy bao điều tiện lợi khi xe không có kính: - Gió, sao trời và không kính) - Nthuật : nhịp 2/2/2, đảo ngữ những cánh chim tự do ùa vào buồng lái. “ung dung” điệp ngữ “nhìn” - Nhìn rõ hơn con đường phía trước. → thái độ tự tin vững vàng => Rất thoải mái khi được giao cảm với thiên nhiên. “nhìn thẳng” vào gian khổ hy * Tuy nhiên, người lính không hề lạc quan tếu mà vẫn thừa sinh không run sợ né tránh. nhận những bất lợi khi xe không có kính: Điệp ngữ “nhìn thấy” → diễn - Có bụi “ Phun tóc trắng” tả cụ thể sự tập trung cao độ - Có mưa “ Tuôn, xối như ngoài trời” của người lái và chính xác cái => Nhưng tất cả những bất lợi đó vẫn không thể nào ảnh
cảm giác về tốc độ trên chiếc hưởng đến tinh thần của người chiến sĩ. Họ vẫn “ Cười ha ha”( xe đang lao nhanh, cảm giác cười thoải mái, cười hết cỡ) => bao nhiêu mệt nhọc, khó chịu khi trực tiếp tiếp xúc với thế đều tan theo tiếng cười. giới bên ngoài khi không có => Có thể nói, những gian khổ đến với họ trên suốt tuyến đường Trường sơn thì nhiều vô kể. Những khó khăn đó không kính. hề ảnh hưởng đến họ mà ngược lại còn đem đến cho họ những ? cảm nhận của em khi nghe phút giây thư giãn thú vị. => Tiểu đội xe không kính là một tiếng cười đó? tiểu đội rất đặc biệt: Nó không chỉ là một tổ chức được biên ? Đọc hai khổ thơ tiếp “K0 có chế thông thường của quân đội, mà nó còn là một đơn vị của những con người đã vào sinh ra tử. Họ đã hiểu được cái giá kính ừ thì” của sự sống và cái chết, của gian khổ và mất mát, hy sinh. Thế ?nhận xét giọng điệu, cấu trúc nhưng, suốt chiều dài của con đường chiến dịch không lúc nào 2 khổ thơ có gì đặc biệt? Hiệu vắng tiếng nói cười, vắng những cái bắt tay ấm nồng tình đồng quả NT ? Thảo luận nhóm 4 . Giọng thơ ngang tăng tếu táo đội, và chiếc xe không kính lại trở nên vô cùng tiện lợi để cho chất lính lái xe, cấu trúc lặp người chiến sĩ thể hiện tình đồng đội của mình. đi lặp lại “ừ thì” “chưa cần” => Tiểu đội xe không kính chính là một gia đình. - Những chi tiết rất thực “phì + Khổ thơ nhắc lại đời sống gian khổ của người chiến sĩ: Cuộc phèo” “cười ha ha” “lái trăm sống của họ gắn liền với những chiếc xe và con đường phía cây số nửa” → vẻ đẹp lạc trước : - Nấu cơm bằng bếp hoàng cầm quan
- Ngôn ngữ thơ tự nhiên gần - giấc ngủ chông chênh theo nhịp xe với lời nói thường. Nhưng những người chiến sĩ vẫn rất lạc quan tin tưởng ở tương ? Hai khổ thơ tiếp theo giúp lai. em cảm nhận ntn về h/ảnh + hình ảnh trời xanh vừa mang ý thực vừa mang nghĩa biểu người chiến sĩ lái xe? trưng: bầu trời đó là tương lai. Và họ hiểu rằng đi hết con đường gian khổ đó sẽ tới ngày thắng lợi. Gv nêu VĐề thảo luận sau * Khổ cuối. khi đọc khổ cuối. ? Tại sao + Biện pháp điệp từ “ Không”( Kính, đèn, mui, thùng) nhà thơ lại tiếp tục tả hình + Biện pháp đối lập, tương phản: dáng ~ chiếc xe không kính ? + “ Vẫn”: Diễn tả hình ảnh chiếc xe chưa bao giờ ngừng lăn ? Câu kết “chỉ cần... trái tim” bánh. ? Nhận xét về những biện + Biện pháp hoán dụ: hình ảnh trái tim: Biểu trưng cho tình pháp nghệ thuật được sử dụng cảm và ý chí của con người( Lấy cái cụ thể biểu trưng cho cái trong khổ thơ cuối? trừu tượng) ? Hình ảnh trái tim có ý + Giọng thơ ngang tàng, hồn nhiên, trẻ trung nghĩa ntn? => Càng đi sâu vào chiến trường, chiến tranh càng ác liệt. Chiếc xe cũng mỗi lúc một hư hỏng nhiều hơn. Những chiếc xe dường như không còn nguyên vẹn hình thù…, nhưng bất chấp tất cả, những chiếc xe vẫn không ngừng lăn bánh ra chiến trường, hướng tới miền nam. Và như vậy, những chiếc xe đã
chạy bằng tinh thần anh dũng, kiên cường của những người chiến sĩ. Ca ngợi xe tức là ca ngợi con người. Và sức mạnh của những con người cũng chính là sức mạnh của những chiếc xe. Bom đạn quân thù không thể làm gì nổi những chiếc xe không Hoạt động 3 Hs nhận xét những nét đặc sắc kính. NT? II. Tổng kết 1. NT - H/ảnh thơ độc đáo ? Nội dung bài thơ ? - Giọng điệu tự nhiên, sôi nổi, khoẻ khoắn - Ngôn ngữ giản dị mộc mạc gần với lời nói thường. 2. ND : Thông qua việc miêu tả những chiếc xe không kính, bài thơ đã khắc hoạ rõ nét chân dung những người lính lái xe thời chống mỹ trên tuyến đường Trường Sơn với tinh thần hiên ngang, dũng cảm, lạc quan và bất chấp mọi khó khăn gian khổ, đồng thời là ý chí chiến đấu giải phóng miền nam. Đó cũng là phẩ m chất của cả một thế hệ những người lính thời chống mỹ. Luyện tập ? Cảm nhận của em về h/ảnh thế hệ trẻ thời chống Mỹ qua HS suy nghĩ, thảo luận h/ảnh người lính trong bài thơ. So sánh với h/ảnh người lính ở bài “Đồng chí”.
* Giống : - Lý tưởng, trách nhiệm, lòng yêu nước. - Tinh thần vượt k2 gian khổ hy sinh - Niề m lạc quan sức sống thanh xuân - Tình cảm gắn bó chia ngọt sẻ bùi * Khác : - Người lính chống Pháp xuất thân từ nô lệ nghèo khổ, nông dân – CM là sự giải thoát số fận đau khổ tăm tối, trang bị thô sơ thiếu thốn hơn, t/chất tươi vui ít lộ rõ, trầm. - Người lính chống Mỹ : ý thức giác ngộ về lý tưởng độc lập tự do, ý thức về trách nhiệm của thế hệ mình. Sôi nổi trẻ trung hơn. D.Củng cố – dặn dò : - Học thuộc lòng bài thơ. Học thuộc lòng bài giảng của cô giáo. - BT Tr 133 sgk. - Chuẩn bị cho tiết Kiể m tra 1 tiết.