Tiểu luận : CHÍNH SÁCH TỈ GIÁ VÀ TỰ DO TỈ GIÁ Ở VN

Chia sẻ: Vu Dinh Hiep | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

206
lượt xem 82
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tỷ giá là một biến số kinh tế vĩ mô quan trọng có tác động tới nhiều mặt hoạt động của nền kinh tế . Nó ra đời từ hoạt động ngoại thương và quay trở lại tác động lên hoạt động xuất nhập khẩu và cán cân thương mại cán cân thanh toán của mỗi quốc gia

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận : CHÍNH SÁCH TỈ GIÁ VÀ TỰ DO TỈ GIÁ Ở VN

Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A Néi dung §Æt vÊn ®Ò Ch¬ng I : C¬ së lý luËn vÒ tû gi¸ vµ tù do ho¸ tû gi¸ I . Kh¸i niÖm vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i 1.Kh¸i niÖm 2.C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn tû gi¸ 3. Vai trß cña tû gi¸ trong nÒn kinh tÕ II. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i III. Quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò tù do ho¸ tû gi¸ 1.Kh¸i niÖm vÒ tù do ho¸ tû gi¸ 2.¦u nhîc ®iÓm cña tû gi¸ tù do Ch¬ng II : Qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ ë ViÖt Nam I. Hoµn c¶nh chung II. Thùc tr¹ng III. §¸nh gi¸ Ch¬ng III : Gi¶i ph¸p ®æi míi chÝnh s¸ch tû gi¸ ë ViÖt Nam I. Nh÷ng bÊt lîi cña ViÖt Nam nÕu thùc hiÖn tù do ho¸ trong ®iÒu kiÖ hiÖn nay. II. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò tù do ho¸ tû gi¸ KÕt luËn Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A ®Æt vÊn ®Ò Tû gi¸ lµ mét biÕn sè kinh tÕ vÜ m« quan träng cã t¸c ®éng tíi nhiÒu mÆt ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ . Nã ra ®êi tõ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng vµ quay trë l¹i t¸c ®éng lªn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ c¸n c©n th¬ng m¹i c¸n c©n thanh to¸n cña mçi quèc gia. X©y dùng thµnh c«ng mét chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸ thÝch hîp lµ mét vÊn ®Ò v« cïng khã kh¨n phøc t¹p. Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy lµ mét ®Ò tµi mang tÝnh cÊp thiÕt trong thêi gian gÇn ®©y. Gãp phÇn vµo nh÷ng nghiªn cøu, ph©n tÝch , trong bµi tiÓu luËn nµy em còng xin ®îc tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ cña m×nh vÒ mét vÊn ®Ò ®a d¹ng, phøc t¹p vµ còng v« cïng quan träng nµy th«ng qua ®Ò tµi :“ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tù do ho¸ tû gi¸ ë ViÖt nam . Bµi tiÓu luËn b¾t ®Çu tõ viÖc ph©n tÝch c¬ së lÝ luËn cña tû gi¸ ,c¬ chÕ x¸c ®Þnh, nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng vµ vai trß cña tû gi¸ ®èi víi nÒn kinh tÕ . Tõ ®ã lµm s¸ng tá lªn tÇm quan träng cña chÝnh s¸ch tû gi¸ trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« . Mét vÊn ®Ò còng ®îc coi träng tr×nh bµy lµ nh÷ng lÝ luËn vÒ tù do ho¸ hay th¶ næi tû gi¸ . Xu thÕ toµn cÇu lµ tõng bíc th¶ næi tû gi¸ ®Ó cho nã ®îc tù do x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng theo quy luËt cung cÇu ngo¹i hèi. Tù do ho¸ mang l¹i nhiÒu lîi thÕ vµ muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ th× c¸c quèc gia kh«ng thÓ bá qua . Tuy nhiªn bÊt cø mét vÊn ®Ò nµo còng cã mÆt tr¸i cña nã. Kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho viªc tù do ho¸ tû gi¸ thµnh c«ng. §èi víi c¸c níc cã nÒn kinh tÕ míi chuyÓn ®æi cã khuyÕn nghÞ lµ vÉn nªn duy tr× ë mét møc ®é t¬ng ®èi cao nh÷ng c«ng cô qu¶n lý mang tÝnh hµnh chÝnh. Mét sù tù do ho¸ véi v· sÏ dÉn ®Õn nh÷ng tæn th¬ng mµ nÒn t¶ng kinh tÕ vÜ m« cha ®ñ v÷ng ch¾c ®Ó cã thÓ chèng ®ì vµ kÕt qu¶ lµ sù ch¹y trèn cña c¸c luång vèn .Tr×nh bµy bµi häc 2
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A kinh nghiÖm cña c¸c níc lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch . Thùc tr¹ng ®iÒu hµnh tû gi¸ ë ViÖt Nam thêi gian qua lµ mét néi dung quan träng . Kh¸i qu¸t c¶ mêi n¨m ®æi míi hÖ thèng tµi chÝnh trªn lÜnh vùc tû gi¸ nh»m lµm s¸ng tá nh÷ng u nhîc ®iÓm ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng ®iÒu chØnh thÝch hîp. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp ë ch¬ng cuèi nªu lªn mét vµi gîi më cho vÊn ®Ò. Víi kiÕn thøc cßn nhiÒu thiÕu sãt , c¬ së sè liÖu thèng kª kh«ng ®Çy ®ñ vµ tÝnh phøc t¹p cña ®Ò tµi nªn trong bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái khiÕm khuyÕt rÊt mong ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy gi¸o c« gi¸o vµ c¸c b¹n. 3
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A ch¬ng I tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i I Kh¸i niÖm vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i 1,Kh¸i niÖm : Khèi lîng th¬ng m¹i quèc tÕ ®· t¨ng lªn trong suèt bèn m¬i n¨m qua lµm cho c¸c nÒn kinh tÕ ngµy cµng phô thuéc lÉn nhau.trong xu híng toµn cÇu ho¸ dÇn xo¸ nhoµ c¸c ®êng biªn giíi quèc gia vµ lµm cho c¸c dßng t b¶n lu chuyÓn linh ho¹t h¬n.trong qu¸ tr×nh ®ã , mçi quèc gia ®Òu cè g¾ng ®a ®ång néi tÖ cã thÓ chuyÓn ®æi vµ t×m kiÕm mét chÝnh s¸ch tû gi¸ thÝch hîp. VËy tû gi¸ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn khi cã th¬ng m¹i quèc tÕ . Nã lµ møc gi¸ gi÷a hai níc mµ t¹i ®ã hä trao ®æi víi nhau. a, Tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa : lµ gi¸ c¶ cña mét ®ång tiÒn níc nµy tÝnh theo ®¬n vÞ tiÒn tÖ níc kh¸c. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã hai ph¬ng ph¸p niªm yÕt tû gi¸ lµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp . *Ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp : ký hiÖu e , lµ ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn mét ®¬n vÞ néi tÖ b»ng c¸c ®¬n vÞ ngo¹i tÖ . VÝ dô: T¹i thÞ trêng hèi ®o¸i London yÕt gi¸ 1b¶ng Anh=1,6191 ®«la Mü *Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp : ký hiÖu E , lµ ph¬ng ph¸p tû gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång ngo¹i tÖ .Nã chÝnh lµ gi¸ cña mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ tÝnh theo sè ®¬n vÞ néi tÖ. VÝ dô : gi¸ cña ®«la Mü(USD) tÝnh theo ®ång ViÖt Nam(VND) lµ14058VND/USD.§iÒu nµy nãi lªn r»ng 1USD cã gi¸ trÞ b»ng 14058 VND Theo th«ng lÖ quèc tÕ chØ cã ba lo¹i ®ång tiÒn m¹nh trªn thÕ giíi (®ång b¶ng Anh , ®ång Euro, ®ång USD ) ®îc phÐp niªm yÕt gi¸ trùc tiÕp . Cã 4
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A nghÜa lµ trªn c¸c níc së t¹i ®îc phÐp c«ng bè tû gi¸ e.TÊt c¶ c¸c lo¹i tiÒn kh¸c ngoµi ba ®ång tiÒn nªu trªn th× ph¶i niªm yÕt gi¸ gi¸n tiÕp . Cã nghÜa lµ trªn ®Êt níc së t¹i kh«ng ®îc phÐp c«ng bè tû gi¸ e mµ ph¶i niªm yÕt gi¸ th«ng qua mét ®ång tiÒn m¹nh . b.Tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ: lµ gi¸ t¬ng ®èi cña hµng ho¸ ë hai níc C«ng thøc tÝnh tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ e’=e*P/P’ e’: Tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ e: Tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa P: Møc gi¸ trong níc P: Møc gi¸ níc ngoµi NÕu xÐt cho mét hµng ho¸ cô thÓ th× P chÝnh lµ gi¸ hµng néi tÝnh b»ng néi tÖ (gi¸ néi ®Þa ) cßn P’ chÝnh lµ gi¸ mÆt hµng cïng lo¹i ë níc ngoµi tÝnh theo gi¸ ngo¹i tÖ . VÝ dô : gi¶ sö cã mét chiÕc ¸o s¬ mi ë ViÖt Nam víi gi¸ P=70000VND/chiÕc còng chiÕc ¸o ®ã s¶n suÊt t¹i Mü P’=20USD ,gi¶ sö e=1/14000 Khi ®ã tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ b»ng e’=e*P/P’=1/14000*(70000/20)=1/4 §iÒu nµy nãi lªn r»ng mét chiÕc ¸o s¬ mi ViÖt Nam cã thÓ b»ng 1/4 chiÕc ¸o s¬ mi bªn Mü . Do chÊt lîng mÉu m· nh nhau nªn hµng ViÖt Nam rÎ h¬n 1/4 hµng Mü . Do ®ã hµng ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh h¬n hµng Mü , hµng ViÖt Nam cã thÓ xuÊt khÈu sang Mü . NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ cao , hµng ngo¹i t¬ng ®èi rÎ vµ hµng néi t¬ng ®èi ®¾t vµ ngîc l¹i c. C¬ chÕ x¸c ®Þnh tû gi¸ : tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch tû gi¸ mçi quèc gia c1, C¬ chÕ thÞ trêng : tû gi¸ còng lµ mét lo¹i gi¸ c¶, nã ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c lùc lîng cung cÇu néi ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng ngo¹i hèi. ThÞ trêng ngo¹i hèi lµ n¬i mua b¸n trao ®æi ®ång néi vµ ngo¹i tÖ. 5
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A - XuÊt hiÖn viÖc cung tiÒn cña níc A trªn thÞ trêng ngo¹i hèi so víi ®ång tiÒn níc B khi ng¬× d©n níc A mua hµng nhËp khÈu tõ B hoÆc khi ngêi d©n níc A ®Çu t sang níc B . §êng cung vÒ tiÒn cã ®é dèc d¬ng trong kh«ng gian hai chiÒu tû gi¸ vµ lîng cung tiÒn - XuÊt hiÖn vÒ cÇu tiÒn níc A trªn Tû e thÞ trêng ngo¹i hèi khi ngêi níc gi¸ S (VND) B mua hµng xuÊt khÈu tõ níc A hoÆc khi ngêi níc ngêi d©n níc B ®Çu t sang níc A. §êng cÇu vÒ cã ®é e* dèc ©m trong kh«ng gian hai chiÒu tû gi¸ vµ lîng tiÒn . D (VND) Sù c©n b»ng cung cÇu tiÒn ®¹t ®îc khi hai ®êng nµy giao nhau vµ tû gi¸ c©n Q* Q(VND) b»ng ®îc x¸c ®Þnh. C2, C¬ chÕ hµnh chÝnh : ë nh÷ng níc theo ®uæi chÝnh s¸ch kiÒm chÕ tµi chÝnh vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ nguån vèn thêng ®a ra mét møc tû gi¸ neo cè ®Þnh .Tû gi¸ nµy cã thÓ ®îc thay ®æi ®iÒu chØnh song kh«ng ph¶i do c¸c lùc lîng thÞ trêng quyÕt ®Þnh. Nã ®îc Ên ®Þnh l¹i khi c¸c nhµ qu¶n lý cÇn thÊy ph¶i thay ®æi nã ®Ó phôc vô cho mét môc ®Ých nµo ®ã. 2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn tû gi¸ a.C¸c nh©n tè thuéc vÒ dµi h¹n : *Møc gi¸ c¶ t¬ng ®èi : VÒ l©u dµi mét sù t¨ng lªn møc gi¸ cña mét níc (t¬ng ®èi so víi møc gi¸ níc kh¸c )lµm cho ®ång tiÒn níc ®ã gi¶m gi¸ vµ mét sù gi¶m gi¸ xuèng cña møc gi¸ t¬ng ®èi lµm cho ®ång tiÒn níc ®ã t¨ng gi¸ . *ThuÕ vµ C«-ta: §©y lµ hµng rµo ®èi víi hµng nhËp khÈu vµ b¶o hé hnµg s¶n xuÊt trong níc . §iÒu nµy lµm t¨ng cÇu hµng néi vµ dÉn ®Õn viÖc t¨ng gi¸ cña ®ång néi tÖ. ThuÕ quan vµ c«-ta vÒ l©u dµi lµm cho ®ång tiÒn cña mét 6
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A níc lªn gi¸. Tuy vËy mét quèc gia thùc hiÖn chÝnh s¸ch “bÕ quan to¶ c¶ng” th× vÊn ®Ò tû gi¸ ®èi víi hä kh«ng cã nhiÒu ý nghÜa l¾m. * ¦a thÝch hµng néi so víi hµng ngo¹i : Mét sù a thÝch hµng ngo¹i lµm t¨ng cÇu vÒ ngo¹i tÖ khiÕn cho cung néi tÖ t¨ng dÞch chuyÓn vµ gi¸ ®ång néi tÖ gi¶m xuèng .VÒ l©u dµi cÇu vÒ hµng xuÊt khÈu cña mét níc lµm cho ®ång tiÒn cña níc ®ã t¨ng gi¸ trong khi c©ï vÒ hµng nhËp t¨ng lªn lµm cho ®ång tiÒn níc ®ã t¨ng gi¸. * N¨ng suÊt lao ®éng : N¨ng suÊt lao ®éng cao lµm gi¸ hµng cña mét níc rÎ t¬ng ®èi so víi c¸c níc kh¸c . CÇu hµng xuÊt níc ®ã cao lªn kÐo theo sù t¨ng gi¸ cña ®ång tiÒn níc ®ã. VÒ l©u dµi , do n¨ng su¸t lao ®éng cña mét níc cao h¬n t¬ng ®èi so víi níc kh¸c , nªn ®ång tiÒn cña níc ®ã t¨ng gi¸. *YÕu tè t©m lý còng ¶nh hëng ®Õn tû gi¸ : PhÇn lín c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®Òu ph¶i ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng “§«la ho¸” trong nÒn kinh tÕ.§ã lµ sù mÊt niÒm tin vµo ®ång b¶n tÖ , ngêi d©n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ g¨m gi÷ ®«la vµ chØ tÝn nhiÖm ®ßng tiÒn nµy trong thanh to¸n trao ®æi . Do vËy cÇu USD rÊt lín vµ gi¸ c¸c ®ång b¶n tÖ xuèng thÊp c¸c níc lu«n trong t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng vÒ dù tr÷ ngo¹i hèi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n . *Tû lÖ l¹m ph¸t: NÕu tû lÖ l¹m ph¸t níc A cao h¬n tû lÖ l¹m ph¸t níc B,níc A cÇn nhiÒu tiÒn h¬n ®Ó ®æi lÊy mét lîng tiÒn nhÊt ®Þnh cña níc B. Gi¸ ®ång tiÒn níc A gi¶m xuèng . * C¸n c©n th¬ng m¹i: Nã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu .XuÊt khÈu lín tû gi¸ lªn gi¸ b,C¸c nh©n tè thuéc vÒ ng¾n h¹n * L·i suÊt : L·i suÊt lµ mét biÕn sè kinh tÕ tæng hîp t¸c ®éng ®Õn nhiÒu chØ tiªu kh¸c nhau trong ®ã tû gi¸ vµ l·i suÊt cã mèi quan hÖ hÕt søc chÆt chÏ víi nhau. Trong mét níc nÕu l·i suÊt néi tÖ t¨ng trong khi l·i suÊt thÕ giíi æn ®Þnh sÏ lµm cho c¸c luång vèn quèc tÕ ®æ vµo nhiÒu v× møc l·i suÊt qu¸ hÊp dÉn . Do vËy cÇu tiÒn níc nµy t¨ng lªn vµ tû gi¸ t¨ng theo . 7
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A * C¸n c©n thanh to¸n: C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ph¶n ¸nh møc cung- cÇu vÒ ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng ,do ®ã nã cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i . Béi thu c¸n c©n thanh to¸n sÏ lµm cho tû gi¸ gi¶m vµ béi chi c¸n c©nthanh to¸n sÏ lµm cho tû gi¸ t¨ng 3,Vai trß cña tû gi¸ trong nÒn kinh tÕ Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét c«ng cô kinh tÕ vÜ m« chñ yÕu ®Ó ®iÒu tiÕt c¸n c©n th¬ng m¹i quèc tÕ theo môc tiªu ®· ®Þnh tríc cña nhµ níc .Nã ra ®êi tõ ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ vµ quay trë l¹i t¸c ®éng thóc ®Èy ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng ph¸t triÓn. Bëi v× tû gi¸ hèi ®o¸i cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ t b¶n (vèn), gi¸ c¶ hµng ho¸ trong níc , do ®ã nã cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ quèc d©n cña mét níc. Khi tû gi¸ gi¶m , tøc gi¸ trÞ ®ång néi tÖ gi¶m nªn gi¸ c¶ hµng ho¸ xuÊt khÈu tÝnh b»ng tiÒn níc ngoµi gi¶m , søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ®ã trªn thÞ trêng thÕ giíi sÏ t¨ng lªn cã t¸c dông ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ . §ång thêi víi viÖc tû gi¸ gi¶m lµm cho gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu t¨ng lªn dÉn ®Õn h¹n chÕ nhËp khÈu. Ngîc l¹i khi tû gi¸ t¨ng, nghÜa lµ gi¸ trÞ ®ång néi tÖ t¨ng th× cã t¸c ®éng gi¶m xuÊt khÈu vµ t¨ng nhËp khÈu hµng ho¸. Tû gi¸ thay ®æi còng cã t¸c ®éng ®iÒu tiÕt viÖc di chuyÓn t b¶n (vèn) tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c. ViÖc di chuyÓn t b¶n trªn thÕ giíi nh»m môc ®Ých kiÕm lêi nhuËn vµ tr¸nh rñi ro. Do ®ã, nÕu tû gi¸ gi¶m trong trêng hîp ngêi ta dù ®o¸n tû gi¸ kh«ng tiÕp tôc gi¶m n÷a th× t b¶n nhËp khÈu sÏ gia t¨ng vµ t b¶n xuÊt khÈu sÏ gi¶m . Ngoµi c¸c nh©n tè kh¸c ,vËt gi¸ trong mét quèc gia cßn chÞu sù t¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i . Khi tû gi¸ gi¶m ,gi¸ t liÖu s¶n xuÊt vµ t liÖu tiªu dïng nhËp khÈu t¨ng lªn kÐo theo gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng trong níc cã liªn quan còng t¨ng theo. §ång thêi do t¸c ®éng gi¶m nhËp khÈu nªn cÇu vÒ c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu còng sÏ gia t¨ng,tÊt ®iÒu ®ã lµm cho gi¸ c¶ chung trong nÒn kinh tÕ còng gia t¨ng. Ngîc l¹i , khi tû gi¸ t¨ng sÏ cã t¸c ®éng lµm cho møc gi¸ chung gi¶m. 8
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A II. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i Tû gi¸ nh ph©n tÝch trªn cã vai trß quan träng ®èi víi sù t¨ng trëng vµ æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ . Do vËy, chÝnh s¸ch hèi ®o¸i cña bÊt kú mét quèc gia nµo còng ®Òu ®îc coi nh mét trong nh÷ng bé phËn cÊu thµnh quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia .Duy tr× , gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ vÜ m« lµ yªu cÇu cÊp thiÕt ®Ó t¨ng trëng kinh tÕ lµ môc tiªu hµng ®Çu vµ tËp trung cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña ChÝnh phñ, trong ®ã cã chÝnh s¸ch tû gi¸. Mét quèc gia tuútheo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh vµ thêi ®iÓm sÏ x¸c ®Þnh cho m×nh mét chÝnh s¸ch tû gi¸ thÝch hîp. Trªn thÕ giíi hiÖn nay c¸c níc theo ®uæi c¸c c¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸ kh¸c nhau song rót l¹i ®Òu ®i theo c¸c xu híng hoÆc lµ chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh hoÆc lµ chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi hoµn toµn hoÆc th¶ næi cã kiÓm so¸t. HÖ thèng tû gi¸ th¶ næi hoµn toµn : Do cung cÇu trªn thÞ trêng ngo¹i hèi quyÕt ®Þnh tû gi¸ .Kh«ng cã sù can thiÖp cña chÝnh phñ . HÖ thèng tû gi¸ cè ®Þnh: ®ã lµ tû gi¸ do ng©n hµng trung ¬ng Ên ®Þnh ë mét møc nµo ®Êy . Tû gi¸ cã cè ®Þnh thÓ cao h¬n hay thÊp h¬n tû gi¸ c©n b»ng trªn thÞ trêng ngo¹i hèi §Ó gi÷ ®îc tû gi¸ ë møc cè ®Þnh ng©n hµng trung ¬ng ph¶i mua b¸n ngoai tÖ trªnthÞ trêng ngo¹i hèi .Vµ nh vËy , cung tiÒn tuét khái tay sù kiÓm so¸t cña ng©n hµng trung ¬ng .Ng©n hµng trung ¬ng chØ cã thÓ ®¹t ®îc mét trong hai môc tiªu :hoÆc gi÷ cho tû gi¸ cè ®Þnh hoÆc lµ kiÓm so¸t ®îc møc cung tiÒn chø kh«ng thÓ ®ång thêi thùc hiÖn ®îc hai môc tiªu ®ã . HÖ thèng tû gi¸ th¶ næi cã kiÓm so¸t : N»m gi÷a hai th¸i cùc trªn.Quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh tÕ trêng ph¸i chÝnh hiÖn ®¹i coi träng c¶ vai trß kinh tÕ cña ChÝnh phñ vµ quy luËt “bµn tay v« h×nh”. Tû gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së thÞ trêng theoquy luËt cung cÇu , c¬ quan ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chØ t¸c ®éng lªn tû gi¸ b»ng c¸c c«ng cô mang tÝnh thÞ trêng t¸c ®éng lªn thÞ trêng ngo¹i hèi 9
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A Nhng vÊn ®Ò dÆt ra lµ cÇn ph¶i x¸c ®Þnh chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i nµo: cè ®Þnh, th¶ næi hoµn toµn hay th¶ næi cã kiÓm so¸t. Mét cuéc tranh luËn vÒ nh÷ng chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i ®· næ ra .ThÕ giíi ®· chuyÓn tõ chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh , ®¬c thùc hiÖn tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi II ®Õn ®Çu n¨m 1973 , sang chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi , linh ho¹t thay ®æi hµng ngµy .Nhng vµo cuèi nh÷ng n¨m 80 chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi hoµn toµn béc lé t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn c¸c nÒn kinh tÕ vµ ngêi ta b¾t ®Çu nghÜ ®Õn mét chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã ®iÒu tiÕt ,nh»m h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng cña chÕ ®é tû gi¸ linh ho¹t .HiÖn nay,c¸c chÝnh phñ ®Òu muèn can thiÖp ®Ó h¹n chÕ nh÷ng biÕn ®éng m¹nh mÏ lªn xuèng cña tû gi¸ ,mét mÆt lµ cÇn thiÕt ®Ó c©n b»ng cung cÇu trong thêi gian ng¾n, nhng mÆt kh¸c l¹i g©y ra nh÷ng biÕn ®éng kh«ng mong muèncho gi¸ c¶ vµ ®Çu ra ë trong níc. III.Quan ®iÓm vÊn ®Ò vÒ tù do ho¸ tû gi¸ 1. Kh¸i niÖm tù do ho¸ tû gi¸ Tù do ho¸ tµi chÝnh lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu. Trong thÕ giíi hiÖn ®¹i kh«ng níc nµo cã thÓ ®øng bªn lÒ cña trµo lu quèc tÕ ho¸ . NÕu muèn mu cÇu mét sù ph¸t triÓn c¸c níc ph¶i chuÈn bÞ thËt v÷ng ch¾c nh÷ng tiÒn ®Ò cho viÖc héi nhËp. Tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ tù do ho¸ tµi chÝnh yªu cÇu c¸c quèc gia dÇn ph¶i tõ bá c¸ch kiÓm so¸t qu¸ chÆt chÏ tû gi¸ vµ tµi kho¶n vèn , nhanh chãng ®a ®ång b¶n tÖ cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi. Khi mét quèc gia ®Ó cho tû gi¸ ®îc tù do x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng vµ chÝnh phñ tõ bá viÑc can thiÖp cña m×nh ta nãi níc ®ã ®ang theo ®uæi chÝnh s¸ch tû gi¸ tù do. Vµ v× vËy tù do ho¸ tû gi¸ lµ mét qu¸ tr×nh tiÕn tíi cho phÐp tû gi¸ ®îc tù x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng 2. ¦u nhîc ®iÓm cña tù do ho¸ tû gi¸ Tõ kh¸i niÖm trªn vÒ tû gi¸ tù do ho¸ ta thÊy ®©y lµ chÕ ®é dÇn dÇn th¶ næi tû gi¸ ®Ó mÆc c¸c lùc lîng cung cÇu thÞ trêng quyÕt ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch can thiÖp hµnh chÝnh cña nhµ níc ®îc tõng bíc triÖt tho¸i. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tiÕn tr×nh tù do ho¸ mçi quèc gia cã lé tr×nh riªng cho m×nh phï hîp víi hoµn c¶nh riªng vµ xu híng thÕ giíi vµ chÝnh s¸ch cña c¸c 10
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A cêng quèc tµi chÝnh . Song tiÕn tr×nh nµy vÉn cã nh÷ng ®Æc®iÓm chung vµ môc tiªu ®ång nhÊt. Ban ®Çu c¸c ng©n hµng trung ¬ng thùc hiÖn sù linh ho¹t tû gi¸ b»ng c¸ch níi réng c¸c biªn ®é dao ®éngcña tû gi¸. Ng©n hµng Trung ¬ng cè g¾ng h¹n chÕ sù can thiÖp cña m×nh chØ hµnh ®éng khi cã nh÷ng xu híng bÊt lîi hoÆc vît qu¸ mét giìi h¹n cho phÐp ®èi víi nÒn kinh tÕ.TiÕp dÇn ®ã c¸c ng©n hµng sÏ sö dông c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp mang tÝnh thÞ trêng ®Ó híng dÉn tû gi¸ thÞ trêng. Tû gi¸ tù do mang l¹i nhiÒu lîi thÕ. Nã cho phÐp c¸c quèc gia kh«ng cßn ph¶ kh kh ngåi gi÷ cho møc tû gi¸ æn ®Þnh mµ hä dån søc cho c¸c môc tiªu kh¸c cÇn kÝp h¬n, lóc nµy tû gi¸ ®ãng vai trß lµ mét c«ng cô ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« chø kh«ng cßn ph¶i lµ môc tiªu n÷a. ChÝnh s¸ch tû gi¸ tù do tr¸nh cho c¸c quèc gia nh÷ng tæn th¬ng dÔ gÆp ph¶i khi cè ®Þnh tû gi¸ , ®ã lµ nh÷ng ®e do¹ tríc nh÷ng biÕn ®éng tû gi¸ gi÷a c¸c ®ång tiÒn m¹nh. ChÝnh s¸ch tû gi¸ tù do c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n cña mçi quèc gia. Tuy nhiªn tû gi¸ tù do còng tiÒm Èn trong nã nh÷ng bÊt æn nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn 3 . Kinh nghiÖm thÕ giíi trong viÖc tù do ho¸ tû gi¸ Dï tû gi¸ tù do cßn nhiÒu t¸c ®éng mÆt tr¸i ®èi víi c¸c nÒn kinh tÕ song nã vÉn lµ môc tiªu theo ®uæi cña c¸c quèc gia. Trªn thÕ giíi cã nhiÒu quèc gia tiÕn hµnh thµnh c«ng tû gi¸ tù do song nhiÒu níc l¹i ph¶i quay trë l¹i víi con ®êng kiÓm so¸t tû gi¸ . Häc tËp c¸c níc ®i tríc lµ ®iÒu cÇn chó träng khi mét ®Êt níc muèn tiÕn hµnh thµnh c«ng tiÕn tr×nh tù do ho¸ tû gi¸ . §óc kÕt tõ c¸c bµi häc cña c¸c níc ®i tríc, kinh nghiÖm vµ lý thuyÕt chØ ra r»ng muèn tù do tû gi¸ thµnh c«ng th× ph¶i cã nh÷ng tiÕn tr×nh ho¹ch ®Þnh sau: - Qu¸ tr×nh tù do tû gi¸ cÇn tiÕn hµnh tuÇn tù theo hai giai ®o¹n Bíc 1: DÇn níi láng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh thiÕt kÕ vµ dÇn chuyÓn sang sö dông c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp mang tÝnh thÞ trêng Bíc 2: §Ó tû gi¸ tù do x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng ngo¹i hèi 11
Kinh tÕ thÞ trêng Vò Lª Thu PHS 19A - Trong giai ®o¹n ®Çu dù tr÷ ngo¹i hèi cßn thÊp c¸c níc cÇn qu¶n lý chÆt ngo¹i hèi, x©y dùng quü ngo¹i tÖ ®Ó ®¶m b¶o can thiÖp khi cÇn thiÕt ,cÇn tÝch luü mét lîng dù tr÷ ngo¹i tÖ ®ñ lín ®Ó æn ®Þnh gi¸ trÞ néi tÖ . - NÒn kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh vµ t¨ng trëng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt.CÇn cã mét thÞ trêng ngo¹i hèi vµ thÞ trêng néi tÖ t¬ng ®èi ph¸t triÓn, víi c¸c c«ng cô t¬ng ®èi phong phó vµ ®a d¹ng . 12